Nghiên cứu mối quan hệ giữa phương án dẫn dòng thi công công trình đầu mối thủy lợi với tốc độ đắp đập đất, ứng dụng cho công trình đá hàn

B

GIÁO D C ÀO T O

TR

B

NG

NÔNG NGHI P VÀ PTNT

I H C TH Y L I

NGUY N HUY TH NG
NGHIÊN C U M I QUAN H GI A PH
THI CÔNG CƠNG TRÌNH
P

T,

NG ÁN D N DỊNG

U M I TH Y L I V I T C

NG D NG CHO CÔNG TRÌNH Á HÀN

LU N V N TH C S

Hà N i - 2014

P


B

GIÁO D C ÀO T O

TR

B

NG

NÔNG NGHI P VÀ PTNT

I H C TH Y L I

NGUY N HUY TH NG

NGHIÊN C U M I QUAN H GI A PH
THI CÔNG CƠNG TRÌNH
P

T,

NG ÁN D N DỊNG

U M I TH Y L I V I T C

NG D NG CHO CÔNG TRÌNH Á HÀN

Chun ngành: Xây d ng cơng trình th y
Mã s : 60-58-4060 - 58

LU N V N TH C S
Ng

ih

ng d n khoa h c:

1. PGS.TS Lê V n Hùng
2. PGS.TS Bùi V n V nh

Hà N i - 2014

P



L IC M
Xin c m n Tr
đào t o và h

ng

N

i h c Th y l i và các th y cơ Khoa Cơng trình đã

ng d n tơi trong su t q trình làm cao h c.

Tơi xin chân thành c m n giáo viên h

ng d n PGS.TS Lê V n Hùng

và PGS.TS Bùi V n V nh đã t n tình ch b o, h

ng d n tơi v chun mơn

trong su t q trình làm lu n v n.
Tôi xin chân thành c m n Ban Qu n lý

u t và Xây d ng Th y l i 4

- B NN&PTNT đã t o đi u ki n cho tơi trong q trình h c và th c hi n lu n
v n.
Cu i cùng tôi xin chân thành c m n gia đình, b n bè và đ ng nghi p đã
nhi t tình giúp đ tơi hồn thành lu n v n này!
Hà N i, ngày

tháng 10 n m 2014
Tác gi

Nguy n Huy Th ng


L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan đ tài lu n v n: “Nghiên c u m i quan h gi a
ph

ng án d n dịng thi cơng cơng trình đ u m i th y l i v i t c đ đ p

đ p đ t, ng d ng cho cơng trình á Hàn” là k t qu nghiên c u c a tôi.
Nh ng k t qu nghiên c u không sao chép t b t k ngu n thông tin nào
khác. N u vi ph m tơi xinh hồn tồn ch u trách nhi m, ch u b t k các hình
th c k lu t nào c a Nhà tr

ng.
Hà N i, ngày

tháng 10 n m 2014
Tác gi

Nguy n Huy Th ng


1

M CL C
U................................................................................................... 7

M

1. Tính c p thi t c a đ tài...................................................................... 7
2. M c đích nghiên c u c a đ tài ......................................................... 7
3. Cách ti p c n và ph
4. K t qu d ki n đ t đ
Ch

ng pháp nghiên c u....................................... 7
c ................................................................... 8

ng 1. T NG QUAN CƠNG TÁC D N DỊNG .......................... 9

1.1. T ng quan cơng tác d n dịng và s đ d n dịng thi cơng cơng
trình đ u m i th y l i ................................................................................. 9
1.1.1.

p đê quai ng n dòng m t đ t [1] ............................................ 10

1.1.2.

p đê quai ng n dòng nhi u đ t [2] .......................................... 15

1.1.3. Tr
1.2.

ng h p d n dòng đ c bi t..................................................... 23

c đi m d n dịng thi cơng cơng trình đ u m i th y l i có đ p

chính là đ p đ t ......................................................................................... 24
Ch

ng 2. C

P VÀ
2.1. T

LÚN

S

LÝ LU N QUAN H GI A QUÁ TRÌNH

P

P ................................................................................ 29

ng quan gi a đ lún v i t c đ kh ng ch đ p đ p theo th i

gian [5] ........................................................................................................ 29
2.1.1. Các d ng chuy n v c a đ t và nguyên nhân gây lún ................ 29
2.1.2. Lún t c th i hay lún khơng thốt n

c ...................................... 32

2.1.3. Lún do c k t ................................................................................ 34
2.1.4. T c đ c k t ................................................................................. 40
2.1.5. C k t th c p ............................................................................... 47
2.2. T

ng quan gi a t c đ nâng cao đ p an tồn v i ph

ng án

d n dịng ..................................................................................................... 49
2.3.1. Gi i thi u ph

ng pháp ph n t h u h n [9] ............................ 50

2.3.2. Ph n m m tính toán Plaxis [8] .................................................... 58


2

Ch

ng 3.

THI CƠNG

ÁNH GIÁ T C
P

NÂNG CAO

T, CƠNG TRÌNH H

P AN TOÀN KHI

CH A N

C Á HÀN ... 62

3.1. Gi i thi u v cơng trình [7]............................................................ 62
3.1.1.

a đi m xây d ng........................................................................ 62

3.1.2. Tiêu chu n thi t k ch y u ......................................................... 62
3.1.3. Quy mô xây d ng, thông s k thu t và k t c u cơng trình ch y u
................................................................................................................. 62
3.2. Ph

ng án d n dịng cơng trình H ch a n

c

á Hàn trong

q trình đ p đ p [7] ................................................................................ 69
3.2.1. Các y u t

nh h

ng l n đ n công tác d n dòng ..................... 69

3.2.2. K ho ch ch n dòng, thi công đ p đ p v

t l .......................... 69

3.3. Các tính ch t, đ c tr ng c lý v t li u khu v c nghiên c u [6] . 70
3.3.1. i u ki n đ a ch t khu v c h ch a ........................................... 70
3.3.2. i u ki n đ a ch t cơng trình đ u m i ........................................ 72
3.4. Các ch tiêu c lý c a đ t đ p đ p và tình hình đ a ch t n n đ p [6]
..................................................................................................................... 78
3.4.1.

t ................................................................................................. 78

3.4.2. á .................................................................................................. 81
3.4.3. Cát, cu i, s i ................................................................................. 81
3.5. Nghiên c u lý thuy t v t c đ nâng cao đ p á Hàn ................ 83
3.5.1. Thơng s tính tốn........................................................................ 83
3.5.2. K t qu tính tốn .......................................................................... 85
3.6. ánh giá đ i chi u v i s li u th c t ........................................... 94
K T LU T VÀ KI N NGH ............................................................... 98
1. Nh ng k t qu đã đ t đ

c .............................................................. 98

2. Nh ng t n t i trong quá trình th c hi n lu n v n ......................... 98
3. Nh ng ki n ngh v h

ng nghiên c u ti p theo............................ 99


3

TÀI LI U THAM KH O .................................................................. 100


4

M C L C HÌNH V
Hình 1. 1 Tháo n

c thi cơng qua máng ................................................ 11

Hình 1. 2 Tháo n

c thi cơng qua kênh.................................................. 12

Hình 1. 3 M t ph n c a ra c a nhà máy th y đi n Hịa Bình s d ng 02
tuy nen d n dòng ( nh: PGS.TS. Lê V n Hùng 4-2008) ................................ 13
Hình 1. 4 S đ t h p ng m Th y đi n Hịa Bình (Phan

ình

i–

NXB-XD 2002) ................................................................................................ 14
Hình 1. 5 Tháo n

c thi cơng qua đ

ng h m ....................................... 14

Hình 1. 6 Tháo n

c thi cơng qua c ng ng m ....................................... 15

Hình 1. 7 D n dịng qua lịng sơng thu h p (2005) t i CT S n La ......... 16
Hình 1. 8 S đ tính tốn th y l c c a dịng ch y qua lịng sơng thu h p
......................................................................................................................... 18
Hình 1. 9 Thi cơng trên bãi b i ngồi lịng sơng .................................... 19
Hình 1. 10 C a vào c ng và kênh d n dịng Lai Châu (4-2012)............ 19
Hình 1. 11 Tháo n

c thi công qua c ng đáy trong thân đ p ................ 20

Hình 1. 12 Tháo n

c thi cơng qua khe r ng l

Hình 1. 13 Tháo n

c thi cơng qua ch lõm thân đ p ......................... 23

c ................................. 21

Hình 2. 1 Lún vì do m t kh n ng ch ng đ hơng.................................. 32
Hình 2. 2 Máy nén m t tr c khơng n hơng .......................................... 36
Hình 2. 3

ng cong h s r ng - ng su t hi u qu .......................... 38

Hình 2. 4

ng cong e – ’ .................................................................. 39

Hình 2. 5 Dịng m t chi u qua phân t đ t l ng tr ............................... 42
Hình 2. 6 S đ đ p đ p ......................................................................... 49
Hình 2. 7 Các d ng biên chung gi a các ph n t .................................. 51
Hình 2. 8 Các d ng ph n t h u h n...................................................... 52
Hình 2. 9 Ph n t quy chi u và các ph n t th c tam giác.................... 53

5

Hình 2. 10 Ph n t qui chi u m t chi u ................................................. 53
Hình 2. 11 Ph n t qui chi u hai chi u .................................................. 54
Hình 2. 12 Ph n t quy chi u 3 chi u ..................................................... 55
Hình 2. 13 S đ kh i c a ch

ng trình PTHH ..................................... 58

Hình 3. 1 M t c t ngang đ p chính ........................................................ 83
Hình 3. 2 Bi u đ quan h gi a h s r ng e, module E v i áp su t nén
(l p 3) .............................................................................................................. 84
Hình 3. 3 Bi u đ quan h gi a h s r ng e, module E v i áp su t nén
(l p 4a) ............................................................................................................ 85
Hình 3. 4 Bi u đ quan h gi a h s r ng e, module E v i áp su t nén
(l p 4b.............................................................................................................. 85
Hình 3. 5 Mơ hình bài tốn ..................................................................... 86
Hình 3. 6 L

i ph n t ............................................................................ 86

Hình 3. 7 Bi u đ m c đ gia t ng áp l c n

c l r ng theo th i gian

đ p ................................................................................................................... 87
Hình 3. 8 Chuy n v đ ng c a đi m trên đ nh đ p theo các th i gian đ p
......................................................................................................................... 87
Hình 3. 9 ng su t hi u qu trong đ p và n n khi đ p t i +30,0m....... 89
Hình 3. 10 Áp l c n

c l r ng trong đ p và n n khi thi công t i +30m

......................................................................................................................... 89
Hình 3. 11

ng su t hi u qu trong đ p và n n cu i giai đo n ch l 89

Hình 3. 12 Áp l c n

c l r ng trong đ p và n n .................................. 90

Hình 3. 13 Phân b c t n

c khi có l ................................................... 90

Hình 3. 14 ng su t hi u qu trong đ p và n n khi đ p t i +35,0m..... 90
Hình 3. 15 Áp l c n

c l r ng trong đ p và n n khi thi công t i +35m

......................................................................................................................... 91


6

Hình 3. 16 ng su t hi u qu trong đ p và n n khi đ p t i +42,0m..... 91
Hình 3. 17 Áp l c n

c l r ng trong đ p và n n khi thi công t i +42m

......................................................................................................................... 91
Hình 3. 18 Tr

ng chuy n v khi đ p hồn thi n ................................... 92

Hình 3. 19

ng cong chuy n v , l c t

ng ng khi đ p t i +30, +35,

+42m ............................................................................................................... 92
Hình 3. 20 Bi u đ bi n thiên áp l c n

c l r ng t i đi m d

i chân

đ p ................................................................................................................... 93
Hình 3. 21 i m d o phát sinh t i cu i giai đo n hoàn thi n ................ 94
M C L C B NG BI U
B ng 2. 1 Các giá tr c a h s th i gian T V .......................................... 45
B ng 2. 2 Các h s đ tìm T V trong tr

ng h p hình thang ................. 46

B ng 3. 1 Thơng s k thu t cơng trình đ u m i .................................... 68
B ng 3. 2 Kh i l

ng và ti n đ th c hi n ............................................. 70

B ng 3. 3 Ch tiêu c lý, l c h c và các l p đ t n n đ p, c ng tràn ..... 77
B ng 3. 4 Ch tiêu c lý, l c h c các l p đ t n n đ p, c ng, tràn ......... 77
B ng 3. 5 T ng h p ch tiêu c lý, l c h c đ t các bãi đ t đ p ............. 82
B ng 3. 6

i chi u và phân tích n đ nh n n trong các giai đo n đ p đ p

chính................................................................................................................. 94


7

M

U

1. Tính c p thi t c a đ tài
D n dịng thi cơng là cơng tác khơng th thi u, nh h

ng tr c ti p đ n

k ho ch ti n đ thi cơng c a tồn b cơng trình, hình th c k t c u, ch t
l

ng cơng trình, v trí và b trí các cơng trình trong h th ng đ u m i cơng

trình th y l i. Trong q trình thi cơng, chi u cao cơng trình ln đ
d n cho đ n khi cơng trình xây d ng đ

trình v t li u đ a ph

c nâng

c hoàn thành. B n thân các công

ng nh đ p đ t, đ p đá s b lún theo th i gian. Các đ p

đang trong quá trình xây d ng (t ng chi u cao) ln đ

c gia t i nên q trình

lún s phát tri n nhanh h n. M t ph n lún do b n thân ph n đ t đá đ p và m t
ph n lún do n n khi b ch t t i là cơng trình (đ p). Q trình lún c a cơng
trình s là t h p tác đ ng lún c a n n và cơng trình. Trong đi u ki n v t li u
không đ m b o theo yêu c u thi t k ho c ch t l

ng thi công ch a đ t yêu

c u thì quá trình lún s ph c t p h n và có th d n đ n các tác đ ng có h i
cho cơng trình nh n t v , s t tr
th

t ... và cơng trình làm vi c khơng bình

ng nh thi t k yêu c u. Quá trình lún c a đ t ch u tác đ ng c a nhi u

y u t nh các thành ph n h t c a đ t, tính ch t c a đ t, đ ch t c a đ t, và
bi n pháp thi công đ p c ng nh t c đ lên cao c a đ p ... nh h
trình c k t c a đ p.

ng đ n quá

tài nghiên c u này t p trung nghiên c u và đ xu t

t c đ lên cao đ p h p lý, phù h p v i ph

ng án d n dịng thi cơng cơng

trình đ u m i th y l i.
2. M c đích nghiên c u c a đ tài
Xác đ nh t c đ thi công nâng cao kh i đ p đ p đ t an toàn t ng ng
v i lo i đ t. T đó đ xu t t c đ thi công nâng cao đ p phù h p v i ph ng
án d n dòng.
3. Cách ti p c n và ph ng pháp nghiên c u
- Phân tích t ng quan, đánh giá các ph
trình đ u m i th y l i.

ng án d n dòng thi công công


8

- Nghiên c u qui lu t n đ nh c a kh i đ t đ p đ p đ t t
t c đ nâng cao đ p trong thi công.
4. K t qu d ki n đ t đ c

ng quan v i

Xác đ nh đ c t c đ nâng cao kh i đ p h p lý và đánh giá t c đ nâng

cao đ p an tồn khi thi cơng đ p đ t, cơng trình H ch a n c á Hàn, t nh
Hà T nh trong su t quá trình đ p đ p.


9

Ch

ng 1. T NG QUAN CƠNG TÁC D N DỊNG

1.1. T ng quan cơng tác d n dịng và s đ d n dịng thi cơng cơng
trình đ u m i th y l i
c đi m thi công công trình đ u m i th y l i:
- Xây d ng trên sông su i… ch u nh h
n

ng b t l i c a dòng n

c m t,

c ng m, đ c bi t là m a l .
- Thi công kh i l

ng l n trong đi u ki n đ a hình, đ a ch t ph c t p.

- a s các CTTL s d ng kh i l ng l n v t li u đ a ph ng (đ t, đá, cát …)
- Q trình thi cơng v a ph i b o đ m h móng khơ ráo v a ph i b o
đ m yêu c u dùng n

c phía h l u, giao thông thu …

Nhi m v c b n c a cơng tác d n dịng thi cơng:
-

p đê quai, b m c n h móng và ti n hành đào móng, x lý n n và

xây móng.
- D n dịng v h l u qua các cơng trình tháo n
tr

c đã đ

c chu n b

c khi ng n dòng ph c v các yêu c u l i d ng t ng h p dòng ch y c ng

nh thi cơng cơng trình an tồn.
Trong th c t đơi khi có nh ng cơng trình khơng ph i d n dịng (su i
nh , thi cơng trong m t mùa khô) ho c m t s đ p khi thi công n
d n v h l u nh ng thi cơng h móng trong n

cđ

c

c (khơng b m c n h móng)

nh đ p Hịa Bình.
Bi n pháp d n dòng nh h

ng tr c ti p đ n: ti n đ , k t c u cơng trình,

b trí t ng th cơng trình đ u m i… và cu i cùng là giá thành công trình. Do
đó khi quy t đ nh ch n ph

ng án d n dòng ph i th n tr ng đi u tra, phân

tích và gi i quy t các v n đ trong thi t k thu công, thi t k thi cơng nói
chung và thi t k d n dịng nói riêng.
Cơng trình d n dịng bao g m các cơng trình d n n
cơng trình ch n n

c, h

c v h l u và các

ng dòng... b o v không cho n

c tràn vào h


10

móng trong q trình thi cơng nh : lịng sơng thu h p, kênh, đ
ng m, đ p tràn, đê quai... Các cơng trình d n dịng th

ng h m, c ng

ng là cơng trình t m

nh ng s d ng cơng trình chính đã hồn thành ho c đang xây d ph c v d n
dòng khá ph bi n nh tháo n
d ; tháo n

c qua đ p đá, đ p bê tông, đ p tràn đang xây

c thi công qua c ng, tràn đã xây xong; dùng đ p đang xây d ng

làm nhi m v c a đê quai hay thi cơng đ p v
Có hai ph

t l ...

ng pháp (s đ ) d n dòng c b n là đ p đê quai ng n dòng

m t đ t và đ p đê quai ng n dòng nhi u đ t.
1.1.1.

p đê quai ng n dòng m t đ t [1]

p đê quai ng n c lịng sơng trong m t đ t, dịng n
th

ng l u v h l u qua các cơng trình tháo n
a. Tháo n

cđ

cd nt

c t m th i ho c lâu dài.

c thi công qua máng

Máng d n n

c thi cơng th

ng làm b ng g , có tr

ho c bê tông c t thép, b c ngang qua đê quai th

ng h p b ng thép

ng và h l u đ d n n

c

v h l u nh hình v 1.1.
Máng dùng trong các tr

ng h p sau đây:

- Sơng nh , lịng h p, l u l
- Dùng các ph

ng khơng l n (th

ng t 2÷3m3/s).

ng pháp khác khó kh n và đ t ti n.

- Cơng trình th y l i có kh i l

ng nh , có th thi cơng xong trong m t

mùa khơ.
- Khi s a ch a các cơng trình th y l i mà các cơng trình tháo n

c hi n

có khơng th l i d ng, ho c có th l i d ng nh ng v n ch a đ kh n ng tháo
l ul

ng thi công.
u đi m c a ph

ng pháp này là d ng và ghép máng đ n gi n, nhanh

chóng và dùng g đ a ph

ng. Tr

ng h p ph i dùng máng thép ho c bê tơng

đúc s n thì có th dùng đ

c nhi u l n nên phí t n ít.

11

Khuy t đi m là kh n ng tháo n
t

c nh , nên đòi h i đê quai th

ng l u

ng đ i cao. Các giá ch ng đ ít nhi u có gây tr ng i cho thi cơng.

bi t máng g th

ng b rị n

c, gây

c

t h móng và khó kh n cho thi cơng.

a)

2

3

4
1

b)

3

Hình 1. 1 Tháo n

2 1

4

c thi công qua máng

a) M t b ng; b) M t c t d c máng
1. Máng; 2.

p; 3. ê quai th

ng l u; 4. ê quai h l u.

Khi thi t k và thi công máng c n chú ý các đ c đi m sau đây:
- B trí thu n chi u n

c ch y và ít tr ng i đ i v i thi công.

- Có th dùng cơng th c ch y đ u trong kênh đ tính tốn m t c t máng.
- Ván ghép ph i ph ng, nh n, khít và thành máng nên cao h n m c n

c

thi t k trong máng t 0,30 ÷ 0,50m.

b. Tháo n
Tháo n

c thi công qua kênh
c thi công qua kênh là m t ph

ng pháp ph bi n nh t khi xây

d ng cơng trình trên các đo n sơng đ ng b ng ho c
su i có b tho i, có bãi b i r ng mà l u l
Dùng ph

các đo n sông su i,

ng không l n l m, hình 1.2.

ng pháp này c n chú ý các đ c đi m sau đây:

- Tri t đ l i d ng kênh lâu dài ho c kênh s n có.


12

- T n d ng đi u ki n có l i c a đ a hình nh b trí kênh phía b l i, ho c
n i đ t tr ng đ gi m kh i l

ng đào đ p.

Hình 1. 2 Tháo n

c thi cơng qua kênh

a) M t b ng; b) M t c t t i tuy n đ p
1. Tuy n đ p; 2. ê quai th

ng l u; 3. ê quai h l u; 4. Kênh

- Nên tránh vi c đào đá đ gi m b t khó kh n, t n kém và ch m tr .
- B trí kênh thu n chi u dòng ch y. Mi ng vào và c a ra c a kênh c n
cách đê quai th

ng h l u m t kho ng cách nh t đ nh đ phịng xói l chân

đê quai. B kênh nên cách mép h móng m t kho ng cách nh t đ nh (th
b ng ba l n đ chênh gi a m c n
n

ng

c trong kênh và đáy h móng đ tránh

c trong kênh th m vào h móng).
- M t c t kênh th

ng dùng m t c t hình thang, lịng và mái kênh th

ng

khơng ph i lát đá ho c ch lát qua loa n i c n thi t đ phịng xói.
Tháo n

c thi cơng qua kênh đ

thi công qua kênh b trái
tháo n

c s d ng r t ph bi n nh : tháo n

cơng trình n L p, Qu ng Ninh (1976-1980);

c thi cơng qua kêng b trái

(2007); tháo n

cơng trình Hà

c thi công qua kênh b ph i r ng 70m

(1980), kênh b ph i r ng 90m
r ng 50 m

c

ng, Qu ng Ninh
cơng trình Hịa Bình

cơng trình S n La (2005), kênh b ph i

cơng trình Lai Châu (2012)...

13

c. Tháo n
Ph

c thi công qua đ

ng h m (tuynen)

ng pháp này dùng ch y u

các sông su i mi n núi, lòng h p, b

d c và đá r n ch c.
Thi cơng đ

ng h m khó kh n ph c t p và t n kém. Cho nên ch dùng khi

không th dùng các ph

ng pháp d n dịng thi cơng khác ho c có l i v kinh t

và k thu t. Vì v y khi thi t k đ
gi m kh i l

ng h m d n dịng ph i tìm m i cách đ

ng thi cơng. Ngồi ra khi tháo l d b v t n i làm t c c a vào

nh cơng trình C a

t (2007), cơng tác hồnh tri t c ng đòi h i k thu t cao.

Ngày nay, thi t b thi công phát tri n m nh và hi n đ i, cơng tác đào h m
khơng cịn là vi c q khó nên nhi u cơng trình đã ng d ng đ
dịng.

i n hình nh cơng trình Hịa Bình (1980), ngồi 02 tuy nen d n dịng

dài trên 1000 m, đ

ng kính trung bình 12m cịn có h th ng nhà máy th y

đi n ng m; Công trình C a
đ

t (2005) s d ng h m d n dịng dài 820 m,

ng kính trung b nh 9 m.
Tuy nen d n dòng th

n

ng h m d n

ng đ

c s d ng m t ph n làm công trình tháo

c sau này, nh cơng trình th y đi n Hịa Bình đã dùng m t ph n l n đi

tuy nen d n dịng làm cơng trình d n n

c ra sau nhà máy th y đi n.

Hình 1. 3 M t ph n c a ra c a nhà máy th y đi n Hịa Bình s d ng 02
tuy nen d n dòng ( nh: PGS.TS. Lê V n Hùng 4-2008)


14

Hình 1. 4 S đ t h p ng m Th y đi n Hịa Bình (Phan ình

i –NXB-XD

2002)

Hình 1. 5 Tháo n
1.

c thi công qua đ

p; 2. Tr m th y đi n; 3. ê quai th
ng h m d n dòng; 6.Su i; 7.

d. Tháo n
Tr
n

ng h m

ng l u; 4. ê quai h l u; 5.
ng h m lâu dài.

c thi công qua c ng ng m

ng h p ph bi n nh t là l i d ng c ng ng m d

c thi công.

i thân đ p đ tháo


15

Hình 1. 6 Tháo n

c thi cơng qua c ng ng m

a) M t b ng; b) M t c t A-A
1. ê quai th
1.1.2.

ng l u; 2. ê quai h l u; 3. C ng ng m; 4.

p đ t.

p đê quai ng n dòng nhi u đ t [2]

p đê quai ng n dòng nhi u đ t là đ p đê quai ng n sông nhi u l n
(nhi u giai đo n), m t s tài li u c a Trung Qu c còn g i là phân k d n dịng.
Q trình thi cơng, lịng sơng đ
trình đ

c thu h p làm nhi u giai đo n, h móng cơng

c b o v b i đê quai d c và đê quai ngang, n

qua lòng sông thu h p, đ n giai đo n cu i lịng sơng đ
d n dịng qua các cơng trình khác nh đ
b tr

c khi ng n sông.

cđ

c d n v h du

c ng n hoàn toàn và

ng h m, tràn, c ng ... đã đ

i v i các công trình th y l i th y đi n

c chu n

Vi t Nam,

ph n l n ng d ng đ p đê quai ng n dòng hai đ t nh : Hịa Bình (1980),

Tun Quang (2003), C a

t (2005), S n La (2005), Lai Châu (2010) ...

a. Giai đo n đ u: D n dịng qua lịng sơng thu h p ho c không thu h p


16

Hình 1. 7 D n dịng qua lịng sơng thu h p (2005) t i CT S n La
( nh: PGS.TS Lê V n Hùng)
p đê quai ng n m t ph n lịng sơng (th
tr ng đi m ho c cơng trình tháo n

ng ng n phía có cơng trình

c); dịng ch y đ

c d n v h l u qua

ph n lịng sơng đã thu h p. Trong th i gian này, m t m t ti n hành thi cơng
b ph n cơng trình trong ph m vi b o v c a đê quai, m t khác ph i xây d ng
xong các cơng trình tháo n
Ph

c đ d n dòng cho giai đo n sau.

ng pháp này dùng trong các tr

ng h p sau đây:

- Cơng trình đ u m i th y l i có kh i l

ng l n và có th chia thành

t ng đo n, t ng đ t đ thi cơng;
- Lịng sơng r ng, l u l

ng và m c n

c bi n đ i nhi u trong m t n m;

- Trong th i gian thi công v n ph i đ m b o l i d ng dịng n
t i, phát đi n, ni cá, t
Khi dùng ph

c nh v n

i ru ng và sinh ho t…

ng pháp này c n chú ý các đ c đi m sau đây:

- Khi thi cơng có th chia cơng trình thành nhi u đo n, nh ng s đo n
cơng trình và s giai đo n d n dịng khơng nh t thi t b ng nhau, vì trong m t
s giai đo n d n dịng có th thi công đ ng th i 2 hay 3 đo n cơng trình.


17

S đo n cơng trình và s giai đo n d n dịng càng nhi u thì kh i l

ng

đê quai càng l n, thi công càng thêm ph c t p, th i gian thi công càng kéo
dài. Trong th c ti n th

ng dùng t 1÷2 giai đo n.

M c thu h p lịng sơng ph i h p lý, ngh a là m t m t đ m b o các yêu
c u c a thi công, m t khác đ m b o các yêu c u t ng h p l i d ng dòng n

c

mà khơng gây xói l .
M c đ thu h p cho phép c a lịng sơng do các y u t sau quy t đ nh:
-L ul

ng d n dịng thi cơng.

- i u ki n ch ng xói c a lịng sơng và đ a ch t hai b .
- Yêu c u c a v n t i đ sâu, đ r ng và l u t c.
-

c đi m c u t o c a công trình th y cơng, th y đi n…

- i u ki n và kh n ng thi công trong các giai đo n, nh t là giai đo n có
cơng trình tr ng đi m.
- Hình th c c u t o và cách b trí đê quai.
- T ch c thi cơng, b trí cơng tr
phịng và ch ng xói l th

ng th c hi n các bi n pháp sau đây:

- B trí đê quai thu n chi u n
t

ng h

ng và giá thành cơng trình.
c ch y. Tr

ng h p c n thi t, ph i làm

ng dịng;

- N o vét và m r ng lịng sơng đ t ng ti t di n khi thu h p, t c là gi m VC;
- Thu h p ph m vi h móng và m t c t đê quai d c c a giai đo n đ u;
- Trong tr

ng h p th t c n thi t có th dùng đá đ b o v đê quai, lịng

sơng và b sơng.
Sau khi lịng sơng b thu h p thì tr ng thái ch y c a dòng ch y
l u thay đ i, n

c b dâng (hình 1.8)

th

ng

18

Hình 1. 8 S đ tính tốn th y l c c a dịng ch y qua lịng sơng thu h p
a) M t b ng; b) M t c t ngang; c) M t c t d c.
1. ê quai d c; 2. ê quai th

ng l u; 3. ê quai h l u; 4. Ph m vi

xói l ; 5. C ng đáy; 6. Ph m cơng trình bê tông đã thi công.
Các tr

ng h p d n dịng thi cơng qua lịng sơng khơng thu h p (th

các sơng có bãi b i r ng, cao h n m c n
Thi cơng ph n cơng trình

c mùa ki t) thì ti n hành nh sau:

trên bãi b i vào mùa khơ n m đ u, khi đó n

sơng v n ch y qua lịng sơng t nhiên.

Ph

c sơng đ

c d n qua cơng trình

c ch a l i trong giai đo n đ u (hình 1.9).

ng pháp này có nh ng u đi m:

- Cơng trình đ

c thi công trong đi u ki n khô ráo và không nh h

đ n vi c khai thác và l i dòng t ng h p dòng n
ng và th i gian thi công, đ ng th i gi m đ

ng

c.

- Giai đo n đ u không c n đ p đê quai ho c ch đ p th p gi m đ
l

c

n mùa khô n m sau ti n hành đ p đê

quai ng n sông và thi công n t ph n cịn l i, n
tháo đã hồn thành ho c đ

ng

c chi phí v d n dịng.

c kh i

19

Hình 1. 9 Thi cơng trên bãi b i ngồi lịng sơng
1. C ng; 2.

p đ t; 3. Kênh; 4. Tuy n đê quai

b. Giai đo n sau: D n dịng thi cơng qua cơng trình lâu dài ch a xây
d ng xong.
Sau khi đã thi cơng xong tồn b ho c đ t m c có th tháo n

c thi cơng

cho giai đo n sau thì có th đ p đê quai ng n n t ph n lòng sơng cịn l i đ
ti n hành thi cơng cho giai đo n sau. Lúc này dịng ch y đ
cơng trình tháo n
* Tháo n

c d n qua các

c đã thi công ho c ch a l i trong giai đo n đ u nh :

c thi công qua c ng đáy:

Hình 1. 10 C a vào c ng và kênh d n dòng Lai Châu (4-2012)
( nh: BM Thi Công - HTL)

20

T t nh t là l i d ng c ng đáy lâu dài đ d n dòng nh c ng x cát, c ng
l yn

c … nh m gi m phí t n đào đ p cơng trình t m th i.
N u cơng trình th y cơng khơng có c ng đáy lâu dài ho c có nh ng

khơng th a mãn u c u d n dịng thì ph i dùng c ng đáy t m th i ho c k t
h p v i các bi n pháp khác đ tháo n

c thi công.

V i c ng đáy t m th i thì ph i l p kín, vào mùa khơ cu i cùng c a th i
k d n dịng b ng cách đóng c a c ng phía th

ng l u r i v n chuy n bê

tông t h l u vào l p c ng. Tr

c h l u quá cao thì ph i

ng h p m c n

đóng c c a c ng phía h l u và v n chuy n bê tông qua gi ng đ ng đã ch a
l i trong thân đ p đ l p c ng.

Hình 1. 11 Tháo n

c thi cơng qua c ng đáy trong thân đ p

a) M t c t ngang sơng qua tuy n cơng trình trong giai đo n đ u; b)
M t c t ngang sông qua tuy n cơng trình trong giai đo n sau; c) M t c t
ngang đ p bê tông d c theo c ng đáy.
1. ê quai d c c a giai đo n đ u; 2. ê quai giai đo n sau; 3. C ng đáy.
Kích th

c, s l

ng và cao trình c ng đáy t m th i đ

c quy t đ nh

qua tính tốn th y l c và so sánh kinh t , k thu t. Ngoài ra, khi xác đ nh v
trí đ t c ng cịn ph i xét các y u t sau:
-

c đi m k t c u cơng trình th y cơng.