Văn học việt nam từ cách mạng tháng tám 1945 đến hết thế kỉ XX

V¨n häc ViÖt Nam tõ c¸ch
V¨n häc ViÖt Nam tõ c¸ch
m¹ng Th¸ng T¸m 1945
m¹ng Th¸ng T¸m 1945
®Õn hÕt thÕ kû XX
®Õn hÕt thÕ kû XX

Phần một: văn học Việt Nam từ cách
Phần một: văn học Việt Nam từ cách
mạng tháng Tám 1945 đến 1975
mạng tháng Tám 1945 đến 1975
I- Những tiền đề chung cho sự phát triển
I- Những tiền đề chung cho sự phát triển
của văn học Việt Nam từ Cách mạng tháng
của văn học Việt Nam từ Cách mạng tháng
Tám 1945 đến 1975.
Tám 1945 đến 1975.
- Đường lối lãnh đạo của Đảng và sư đóng góp sáng
- Đường lối lãnh đạo của Đảng và sư đóng góp sáng
tạo của các nhà văn cho nền văn học cách mạng.
tạo của các nhà văn cho nền văn học cách mạng.
- Hiện thực cách mạng khơi nguồn sáng tạo và là đối
- Hiện thực cách mạng khơi nguồn sáng tạo và là đối
tượng phản ánh của nhiều tác phẩm văn học
tượng phản ánh của nhiều tác phẩm văn học
- Một đội ngũ nhà văn giàu nhiệt tình cách mạng và
- Một đội ngũ nhà văn giàu nhiệt tình cách mạng và

giàu sức sáng tạo.
giàu sức sáng tạo.


Hãy trình bày nhưng thành tựu của văn học
Hãy trình bày nhưng thành tựu của văn học
Việt nam qua các thời kỳ phát triển của giai
Việt nam qua các thời kỳ phát triển của giai
đoạn này?
đoạn này?

II- Những thành tựu của văn học qua từng giai
II- Những thành tựu của văn học qua từng giai
đoạn phát triển
đoạn phát triển
1- Giai đoạn kháng chiến chống thực dân Pháp
1- Giai đoạn kháng chiến chống thực dân Pháp
(1946- 1954
(1946- 1954
)
)

Về truyện và ký:
Về truyện và ký:


- Thành công tiêu biểu là nhưng sáng tác của Trần
- Thành công tiêu biểu là nhưng sáng tác của Trần
Đăng
Đăng

một cuộc chuẩn bị ; một lần tới thủ đô
một cuộc chuẩn bị ; một lần tới thủ đô
và
và
của Nam Cao
của Nam Cao
đôi mắt ; nhật ký ở rừng
đôi mắt ; nhật ký ở rừng


- Tiếp theo là những tác phẩm có dung lượng lớn,
- Tiếp theo là những tác phẩm có dung lượng lớn,
phạm vi phản ánh được mở rộng, phong phú hơn cả về
phạm vi phản ánh được mở rộng, phong phú hơn cả về
đề tài và thể loại như:
đề tài và thể loại như:
vùng mỏ
vùng mỏ
( Võ Huy Tâm)
( Võ Huy Tâm)


xung kích
xung kích
(Nguyễn Đình Thi);
(Nguyễn Đình Thi);
ký sự Cao Lạng
ký sự Cao Lạng

(Nguyễn Huy Tưởng) đã được tặng giải thưởng của
(Nguyễn Huy Tưởng) đã được tặng giải thưởng của
hội Văn Nghệ Việt Nam 1951-1952
hội Văn Nghệ Việt Nam 1951-1952
-
-
Vùng mỏ
Vùng mỏ
khai thác một đề tài mới mẻ về phong
khai thác một đề tài mới mẻ về phong
trào đấu tranh của công nhân vùng tạm chiếm. Mộc
trào đấu tranh của công nhân vùng tạm chiếm. Mộc
mạc, chân chất là những đặc điểm dễ thấy của tác
mạc, chân chất là những đặc điểm dễ thấy của tác
phẩm.
phẩm.
.
.

-
-
Xung kích
Xung kích
gắn với chiến dịch trung du, với sức
gắn với chiến dịch trung du, với sức
mạnh của quân chủ lực tràn về nhổ đồn bốt của địch
mạnh của quân chủ lực tràn về nhổ đồn bốt của địch
trong vòng vây của kẻ thù.
trong vòng vây của kẻ thù.
-

-
Ký sự Cao Lạng
Ký sự Cao Lạng
là một thiên ký sự dài hơI về một
là một thiên ký sự dài hơI về một
chiến dịch. Tác phẩm viết sinh động và sự việc diễn
chiến dịch. Tác phẩm viết sinh động và sự việc diễn
biến như một cuốn phim sinh động.
biến như một cuốn phim sinh động.
-
-
Truyện Tây Bắc
Truyện Tây Bắc
của Tô Hoài được giải thưởng
của Tô Hoài được giải thưởng
của Hội Văn Nghệ Việt Nam 1954-1955. tập truyện
của Hội Văn Nghệ Việt Nam 1954-1955. tập truyện
này nhất là truyện ngắn
này nhất là truyện ngắn
Vợ chồng A Phủ
Vợ chồng A Phủ
đã phản
đã phản
ánh độ chín về nghệ thuật của Tô Hoài khi phản ánh
ánh độ chín về nghệ thuật của Tô Hoài khi phản ánh
về sự đổi thay của một vùng đất và số phận các nhân
về sự đổi thay của một vùng đất và số phận các nhân
vật. Tác giả đã rất chú ý để giữ bản sắc dân tộc của
vật. Tác giả đã rất chú ý để giữ bản sắc dân tộc của
câu chuyện.

câu chuyện.
-
-
Con trâu
Con trâu
của Nguyễn Văn Bổng cũng có một vị
của Nguyễn Văn Bổng cũng có một vị
trí riêng. Nhưng gian truân vất vả của người nông dân
trí riêng. Nhưng gian truân vất vả của người nông dân
vùng địch hậu được miêu tả trong tác phẩm rất có ý
vùng địch hậu được miêu tả trong tác phẩm rất có ý
nghĩa, tạo được không khí riêng chân thực
nghĩa, tạo được không khí riêng chân thực

-
-
Nhược điểm dễ thấy là truyện, kí giai đoạn kháng chiến
Nhược điểm dễ thấy là truyện, kí giai đoạn kháng chiến
chống thực dân pháp còn chưa đI sâu vào phản ánh những gư
chống thực dân pháp còn chưa đI sâu vào phản ánh những gư
ơng mặt khác nhau trong cuộc sống, ít miêu tả sâu trạng thái
ơng mặt khác nhau trong cuộc sống, ít miêu tả sâu trạng thái
tâm lý nhân vật. Nhân vật
tâm lý nhân vật. Nhân vật


đám
đám

đông
đông


nổi trội lên, vai trò
nổi trội lên, vai trò
của cá thể còn bị giới hạn
của cá thể còn bị giới hạn


như trong
như trong


Vùng mỏ
Vùng mỏ
,
,
Xung kích
Xung kích
Về thơ: có nhiều thành tựu đáng kể, tập trung khắc
hoạ nhân dân trong cuộc kháng chiến, tình yêu
quê hương đất nước, xuất hiện nhiều bài thơ có sức sống lâu
bền như:
cảnh khuya ( Hồ Chí Minh)
Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà

Bài
Bài
cảnh rừng Việt Bắc
cảnh rừng Việt Bắc
(Hồ Chí Minh)
(Hồ Chí Minh)


Cảnh rừng Việt Bắc thật là hay
Cảnh rừng Việt Bắc thật là hay
Vượn hót chim kêu suốt cả ngày
Vượn hót chim kêu suốt cả ngày
Khách đến thì mời ngô nếp nướng
Khách đến thì mời ngô nếp nướng
Săn về thường chén thịt rừng quay
Săn về thường chén thịt rừng quay
Bài
Bài
rằm tháng giêng
rằm tháng giêng
(Hồ Chí Minh);
(Hồ Chí Minh);
tây tiến
tây tiến


(Quang Dũng);
(Quang Dũng);
bên kia Sông Đuống

bên kia Sông Đuống
(Hoàng
(Hoàng
Cầm);
Cầm);
Đất nước
Đất nước
(Nguyễn Đình Thi); và đặc biệt
(Nguyễn Đình Thi); và đặc biệt
là tập thơ
là tập thơ
Việt Bắc
Việt Bắc
(Tố Hữu) đã được đông đảo
(Tố Hữu) đã được đông đảo
bạn đọc đánh giá cao.
bạn đọc đánh giá cao.
-
-
Thơ ca kháng chiến chống Pháp giàu lòng yêu nước
Thơ ca kháng chiến chống Pháp giàu lòng yêu nước
và tinh thần căm thù giặc. Hình ảnh nhân dân
và tinh thần căm thù giặc. Hình ảnh nhân dân
kháng chiến được miêu tả đậm nét và gợi cảm từ
kháng chiến được miêu tả đậm nét và gợi cảm từ
anh vệ quốc quân, người mẹ kháng chiến, chị phụ
anh vệ quốc quân, người mẹ kháng chiến, chị phụ
nữ đến em nhỏ liên lạc. Về nghệ thuật, thơ hướng
nữ đến em nhỏ liên lạc. Về nghệ thuật, thơ hướng
về dân tộc, khai thác nhiều thể thơ quen thuộc của

về dân tộc, khai thác nhiều thể thơ quen thuộc của
dân tộc như lục bát, song thất lục bát
dân tộc như lục bát, song thất lục bát




Nghệ thuật sân khấu
Nghệ thuật sân khấu
cũng xuất hiện nhiều hình
cũng xuất hiện nhiều hình
thức hoạt động mới. Các vở kịch nhỏ phản ánh sinh
thức hoạt động mới. Các vở kịch nhỏ phản ánh sinh
hoạt và những tấm gươngtrong kháng chiến đến với
hoạt và những tấm gươngtrong kháng chiến đến với
các làng quê, xưởng máy, đơn vị quân đội tạo được
các làng quê, xưởng máy, đơn vị quân đội tạo được
không khí vui tươi, lành mạnh trong đời sống tinh
không khí vui tươi, lành mạnh trong đời sống tinh
thần . Nguyễn Huy Tưởng, Thế Lữ, Đoàn Phú Tứ,
thần . Nguyễn Huy Tưởng, Thế Lữ, Đoàn Phú Tứ,
Nguyễn Văn Xe đều là những tác giả có đóng góp
Nguyễn Văn Xe đều là những tác giả có đóng góp
cho kịch kháng chiến.
cho kịch kháng chiến.

Theo em ở giai đoạn đầu xây dựng hoà binh, chủ nghĩa
Theo em ở giai đoạn đầu xây dựng hoà binh, chủ nghĩa
xã hội (1955- 1964) văn học đặc biệt là thể loại văn
xã hội (1955- 1964) văn học đặc biệt là thể loại văn

xuôi đã chú trọng khai thác những mảng đề tài nào?
xuôi đã chú trọng khai thác những mảng đề tài nào?

2-Giai đoạn xây dựng hoà bình, chủ nghĩa xã
2-Giai đoạn xây dựng hoà bình, chủ nghĩa xã
hội (1954-1964)
hội (1954-1964)

Văn xuôi giai đoạn này mở rộng đề tài trên
Văn xuôi giai đoạn này mở rộng đề tài trên
nhiều phạm vi cuộc sống:
nhiều phạm vi cuộc sống:
- Viết về cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp,
- Viết về cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp,
thành công đáng kể nhất là
thành công đáng kể nhất là
đất nước đứng
đất nước đứng
lên (
lên (
Nguyên Ngọc) được tặng giải nhất về truyện và
Nguyên Ngọc) được tặng giải nhất về truyện và
ký của Hội Văn Nghệ Việt Nam 1954-1955 ,
ký của Hội Văn Nghệ Việt Nam 1954-1955 ,
Sống
Sống
mãi
mãi

với thủ đô
với thủ đô
của Nguyễn Huy Tưởng vơi chất hiện
của Nguyễn Huy Tưởng vơi chất hiện
thực rất đặc biệt của cuộc chiến đấu và cảm hứng anh
thực rất đặc biệt của cuộc chiến đấu và cảm hứng anh
hùng ca chi phối đã tạo nên vị trí và tầm vóc riêng của
hùng ca chi phối đã tạo nên vị trí và tầm vóc riêng của
tác phẩm.
tác phẩm.
Cao điểm cuối cùng
Cao điểm cuối cùng
của Hữu Mai và
của Hữu Mai và
trư
trư
ớc giờ nổ súng
ớc giờ nổ súng
của Lê Khâm đều là những trang viết
của Lê Khâm đều là những trang viết
có giá trị.
có giá trị.
- Tái hiện mảng đời sống trước cách mạng với cách
- Tái hiện mảng đời sống trước cách mạng với cách
nhìn khả năng phân tích và sức khái quát mới có tiểu
nhìn khả năng phân tích và sức khái quát mới có tiểu
thuyết
thuyết
tranh tối tranh sáng
tranh tối tranh sáng

(Nguyễn Công Hoan),
(Nguyễn Công Hoan),


mười năm (
mười năm (
Tô Hoài),
Tô Hoài),
cửa biển
cửa biển
(Nguyên Hồng),
(Nguyên Hồng),
vỡ
vỡ
bờ
bờ
(Nguyễn Đình Thi)
(Nguyễn Đình Thi)

- Đề tài hợp tác hoá nông nghiệp, công nghiệp hoá
- Đề tài hợp tác hoá nông nghiệp, công nghiệp hoá
XHCN cũng trở nên hấp dẫn với nhiều cây bút. tính
XHCN cũng trở nên hấp dẫn với nhiều cây bút. tính
chất mới mẻ trong hình thức sản xuất tập thể và những
chất mới mẻ trong hình thức sản xuất tập thể và những
khó khăn thực sự cua công việc là một thử thách lớn
khó khăn thực sự cua công việc là một thử thách lớn
với năng lực người viết. Đào Vũ, Vũ Thị Thường, Chu
với năng lực người viết. Đào Vũ, Vũ Thị Thường, Chu
Văn, Nguyễn Khải, Nguyễn Kiên là những người có

Văn, Nguyễn Khải, Nguyễn Kiên là những người có
công khai thác miền đất này.
công khai thác miền đất này.
- Về đề tài Miền Nam, các nhà văn Đoàn Giỏi,
- Về đề tài Miền Nam, các nhà văn Đoàn Giỏi,
Nguyễn Quang Sáng đều có những tác phẩm hấp dẫn
Nguyễn Quang Sáng đều có những tác phẩm hấp dẫn
viết về quê hương, con người , cảnh vật Miền Nam
viết về quê hương, con người , cảnh vật Miền Nam
trong kháng chiến chống Pháp. Tác phẩm
trong kháng chiến chống Pháp. Tác phẩm
một
một


chuyện chép ở bệnh viện
chuyện chép ở bệnh viện
của Bùi Đức Ai, đặc biệt
của Bùi Đức Ai, đặc biệt
hình ảnh của người phụ nữ miền Nam dũng cảm vượt
hình ảnh của người phụ nữ miền Nam dũng cảm vượt
lên những thử thách trong chiến đấu được người đọc
lên những thử thách trong chiến đấu được người đọc
hoan nghênh.
hoan nghênh.

Em h·y cho biÕt c¶m høng chñ ®¹o cña th¬ ca ViÖt
Em h·y cho biÕt c¶m høng chñ ®¹o cña th¬ ca ViÖt
Nam giai ®o¹n 1954- 1964
Nam giai ®o¹n 1954- 1964

Thơ được mùa lớn. Thơ viết về đất nước mở ra
Thơ được mùa lớn. Thơ viết về đất nước mở ra
nhiều hướng khai thác và sáng tạo mới mẻ:
nhiều hướng khai thác và sáng tạo mới mẻ:
- N
- N
hiều cây bút thể hiện những cảm hứng đẹp đẽ về
hiều cây bút thể hiện những cảm hứng đẹp đẽ về
CNXH. Tin cậy, mơ ước, chan hoà với cuộc sống mới:
CNXH. Tin cậy, mơ ước, chan hoà với cuộc sống mới:
Huy Cận về vùng mỏ trong 4 thángmà đã có những
Huy Cận về vùng mỏ trong 4 thángmà đã có những
tập thơ:
tập thơ:
trời mỗi ngày lại sáng , đất nở hoa , bài
trời mỗi ngày lại sáng , đất nở hoa , bài


thơ cuộc đời .
thơ cuộc đời .
Tố Hữu viết
Tố Hữu viết
gió lộng
gió lộng
với cảm hứng
với cảm hứng

gió lộng đường khơi rộng đất trời .
gió lộng đường khơi rộng đất trời .
Chế Lan Viên viết
Chế Lan Viên viết
ánh sáng và phù sa
ánh sáng và phù sa
với ý tưởng : ánh sáng của lý tư
với ý tưởng : ánh sáng của lý tư
ởng là phù sa bồi đắp cuộc đời. Xuân Diệu với
ởng là phù sa bồi đắp cuộc đời. Xuân Diệu với
riêng
riêng
chung ;
chung ;
Nguyễn Đình Thi với
Nguyễn Đình Thi với
bài
bài


thơ Hắc Hải ;
thơ Hắc Hải ;


Hoàng Trung Thông với
Hoàng Trung Thông với
những cánh
những cánh

buồm
buồm
Đó là
Đó là
những tác phẩm nằm trong mạch ca ngợi đất nước
những tác phẩm nằm trong mạch ca ngợi đất nước
giàu đẹp sau những năm tháng chiến tranh vất vả ,
giàu đẹp sau những năm tháng chiến tranh vất vả ,
gian nan.
gian nan.