Xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ và quá trình hội nhập kinh tế quốc tế

CH số 11 - B1 - ĐH KTQD Chuyên Photocopy - Đánh máy - In Luận văn, Tiểu luận (: 6.280.688

a. PHầN Mở ĐầU
Khi nớc ta bị thực dân Pháp xâm lợc nớc ta chúng dùng quyền lực về
chính trị để chèn ép nhân dân ta về kinh tế. Và từ những đặc quyền về kinh
tế chúng quay lại áp bức chúng ta về chính trị. Nguyên nhân căn bản do nớc
ta là một nớc nông nghiệp lạc hậu, việc phát triển kinh tế phải dựa vào bọn
thực dân Pháp. Và thực tế đã chứng minh rằng khi chúng ta giành đợc độc
lập, giành đợc quyền tự chủ, nớc ta đã thoát khỏi đói nghèo và đi theo con
đờng xã hội chủ nghiã. Cho đến nay chúng ta đã đạt đợc nhiều thành tựu
lớn về kinh tế đặc biệt khi Việt Nam là một thành viên cuả WTO thì vị thế
của chúng ta trên trờng quốc tế càng đợc khẳng định. Ngày nay, trong xu
thế hội nhập kinh tế quốc tế của thế giới, khi sự phụ thuộc lẫn nhau về kinh
tế ngày càng gia tăng, các nớc trên thế giới đều rất coi trọng đến khả năng
độc lập tự chủ về kinh tế nhằm bảo đảm lợi ích chính đáng của quốc gia,
dân tộc mình. Một quốc gia dù lớn hay nhỏ, độc lập tự chủ về kinh tế luôn
cơ sở để giữ vững độc lập tự chủ về chính trị và tăng cờng độc lập tự chủ
của quốc gia. Không thể có độc lập tự chủ về chính trị trong khi bị lệ thuộc
về kinh tế. Điều đó càng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với nớc ta, một
nớc bỏ qua giai đoạn TBCN tiến lên theo con đờng XHCN trong hoàn cảnh
quốc tế diễn biến đầy biến động.
Trớc xu thế hội nhập kinh tế quốc tế kinh tế và hội nhập kinh tế
quốc tế thì việc nớc ta tham gia là đơng nhiên, nhng để hội nhập có hiệu
quả thì chúng ta phải phân tích đợc mối liên hệ giữa xây dựng nền kinh
tế độc lập tự chủ và hội nhập kinh tế quốc tế. Chính vì tính thời đại và
tầm quan trọng của hai vấn đề này mà em chọn đề tài: Xây dựng nền
kinh tế độc lập tự chủ v quá trình hội nhập kinh tế quốc tế .
Em hi vọng rằng bài viết này sẽ đóng góp phần nhỏ vào cách nhìn
nhận về vấn đề xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ và chủ động hội
nhập kinh tế quốc tế - vấn đề thực sự quan trọng mang tính cấp thiết của
nớc ta hiện nay.

1


CH số 11 - B1 - ĐH KTQD Chuyên Photocopy - Đánh máy - In Luận văn, Tiểu luận (: 6.280.688

Tiểu luận gồm các phần:
A. Phần mở đầu.
B. Phần nội dung.

1. Cơ sở lý luận chung về nền kinh tế độc lập tự chủ và hội nhập
kinh tế quốc tế.
1.1. Về hội nhập kinh tế quốc tế.
1.1.1. Thế nào là hội nhập kinh tế quốc tế?
1.1.2. Tính tất yếu khách quan của hội nhập kinh tế quốc tế.
1.1.3. Những nguyên tắc cơ bản trong hội nhập kinh tế quốc tế
ở nớc ta hiện nay.
1.2. Về xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ định hớng XHCN.
1.2.1. Thế nào là nền kinh tế độc lập tự chủ?
1.2.2. Tính tất yếu phải xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ
trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế.
2. Mối quan hệ giữa xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ với quá
trình hội nhập kinh tế quốc tế.
2.1. Biện chứng giữa giữ vững độc lập tự chủ về kinh tế với chủ động
hội nhập kinh tế quốc tế.
2.2. Hội nhập kinh tế quốc tế có hiệu quả tạo điều kiện cần thiết để
xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ
2.3. Độc lập tự chủ về kinh tế tạo cơ sở cho hội nhập kinh tế quốc tế
có hiệu quả
C. Kết luận.
D. Danh mục tài liệu tham khảo.

2


CH số 11 - B1 - ĐH KTQD Chuyên Photocopy - Đánh máy - In Luận văn, Tiểu luận (: 6.280.688

B.Phần nội dung
1. Cơ sở lý luận chung về nền kinh tế độc lập tự chủ và hội nhập
kinh tế quốc tế.
1.1. Hội nhập kinh tế quốc tế.
1.1.1. Thế nào là hội nhập kinh tế quốc tế?
Hội nhập kinh tế quốc tế là quá trình tham gia của một nớc vào
phân công lao động quốc tế. Thế giới bớc vào kỉ nguyên mới đang
chứng kiến quá trình hội nhập kinh tế quốc tế kinh tế ngày càng phát
triển nh một xu thế khách quan. Đó là quá trình các quan hệ kinh tế vợt
qua khỏi biên giới quốc gia và khu vực, lan toả ra phạm vi toàn cầu và
cạnh tranh với vô số nền kinh tế có sự phát triển mạnh mẽ của lực lợng
sản xuất với trình độ công nghệ rất cao.
Hội nhập kinh tế quốc tế vừa đợc coi là một cơ hội lớn thu hút
ngày càng nhiều nớc tham gia lại vừa đợc coi nh một vấn đề nh một
thách thức đối với nhiều quốc gia đặc biệt là các nớc đang phát triển(có
Việt Nam). Nội dung chủ yếu của hội nhập kinh tế quốc tế mà nớc ta
cần và có thể tham gia từng bớc là mở cửa thị trờng về thơng mại, đầu t
và dịch vụ.
1.1.2. Tính tất yếu khách quan của hội nhập kinh tế quốc tế.
Trớc đây tính xã hội hoá của quá trình sản xuất chủ yếu mới chỉ
nằm bên trong biên giới của từng quốc gia, nó gắn các quá trình sản
xuất, kinh doanh riêng rẽ lại với nhau, hình thành các tập đoàn kinh tế
quốc. Nhờ vậy, quan hệ sở hữu về t liệu sản xuất đã có sự thay đổi đáng
kể v hình thành nên sở hữu hỗn hợp. Ngày nay, một mặt do trình độ

phát triển cao của lực lợng sản xuất là cho tính xã hội hoá của nó vợt ra
khỏi phạm vi biên giới quốc gia, lan toả sang các quốc gia trong khu vực
và trên thế giới.
3


CH số 11 - B1 - ĐH KTQD Chuyên Photocopy - Đánh máy - In Luận văn, Tiểu luận (: 6.280.688

Những quốc gia chậm trễ trong hội nhập kinh tế quốc tế thờng
phải trả giá bằng chính sự tụt hậu của mình, ngợc lại với những nớc vội
vã không phát huy nội lực, không chủ động hội nhập cũng bị trả giá..
Mặt khác, tự do hoá thơng mại cũng đang trở thành xu hớng tất
yếu và đợc xem là nhân tố quan trọng thúc đẩy buôn bán giao lu giữa
các quốc gia vì thúc đẩy tăng trởng kinh tế và nâng cao mức sống của
mọi quốc gia. Vì vậy, các quốc gia trên thế giới đều sửa chữa các chính
sách theo hớng mở cửa, giảm và tiến tới dỡ bỏ các rào cản thơng mại,
tạo điều kiện cho việc lu chuyển các nguồn lực và hàng hoá tiêu dùng
giữa các quốc gia ngày càng thuận lợi hơn, thông thoáng hơn.
1.1.3. Những nguyên tắc cơ bản trong hội nhập kinh tế quốc tế ở nớc ta.
Phải nắm vững phơng châm chủ động, vừa hợp tác vừa đấu tranh,
vừa kiên quyết vừa mềm dẻo, nhằm bảo vệ đợc lợi ích chính đáng của ta
đồng thời tranh thủ đợc các thời cơ thuận lợi trong hội nhập. Trong bất
cứ tình huống nào cũng phải luôn luôn chủ động, giành thế chủ động
Bảo đảm giữ vững độc lập tự chủ và định hớng XHCN, bảo đảm
vững chắc an ninh quốc gia, giữ yên giá trị truyền thống và bản sắc văn
hoá dân tộc, bảo vệ và cải thiện môi trờng. Trong các mối quan hệ quốc
tế đều phải giữ vững nguyên tắc bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau và cùng
có lợi: không để thiệt hại đến lợi ích mà nớc ta đợc hởng và chia sẻ lợi
ích nhất định đối với các đối tác tuỳ theo mức đóng góp của các bên
tham gia hợp tác.

Thực hiện nhất quán chủ trơng đa phơng hoá, đa dạng hóa trong
quan hệ kinh tế quốc tế nhằm bảo đảm lợi ích của đất nớc, giữ vững độc
lập tự chủ và sự cân bằng trong các mối quan hệ, tránh sự lệ thuộc một
chiều vào một hoặc một số đối tác.

4


CH số 11 - B1 - ĐH KTQD Chuyên Photocopy - Đánh máy - In Luận văn, Tiểu luận (: 6.280.688

Phải thờng xuyên nâng cao cảnh giác, phải cảnh giác trớc những
âm mu và thủ đoạn của các thế lực thù địch muốn lợi dụng quan hệ kinh
tế thơng mại để thực hiện, xâm nhập phá hoại chế độ ta.
1.2. Xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ định hớng xã hội chủ nghĩa.
1.2.1. Thế nào là nền kinh tế độc lập tự chủ ?
Quan niệm về nền kinh tế độc lập tự chủ trong thời gian trớc đây và
hiện nay có những nét khác nhau.
Theo cách hiểu thông thờng và truyền thống, một nền kinh tế độc
lập tự chủ là một nền kinh tế phát triển toàn diện, có thể tự tồn tại
không cần phải dựa vào bất cứ nguồn lự kinh tế bên ngoài nào. Nó có
khả năng tự thoả mãn những nhu cầu mọi mặt của đời sống xã hội, an
ninh quốc phòng. Nền kinh tế này tồn tại ở các nớc có điều kiện tự nhiên
lí tởng và có trình độ khoa học công nghệ thật sự phát triển.
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, nền kinh tế độc lập tự
chủ là nền kinh tế trớc những biến động của tình hình quốc tế có khả
năng hoạt động một cách bình thờng và ít bị tổn thơng trớc những thay
đổi của thế giới; trong bất cứ tình huống nào nó cũng có thể duy trì đợc
các hoạt động bình thờng của xã hội và phục vụ đắc lực cho các mục
tiêu an ninh quốc phòng của đất nớc.
Nh vậy, nền kinh tế độc lập tự chủ là nền kinh tế không bị lệ thuộc

vào nớc khác, một tổ chức kinh tế nào đó về đờng lối chính sách phát
triển, không bị bất cứ ai dùng những điều kiện kinh tế tài chính, thơng
mại viện trợ... để áp đặt, khống chế. Bảo đảm độc lập về kinh tế cũng có
nghĩa là bảo đảm vững chắc định hớng xã hội chủ nghĩa và giá trị truyền
thống, bản sắc văn hoá dân tộc trong công cuộc phát triển kinh tế, tiến
hành công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nớc.
1.2.2. Tính tất yếu phải xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ trong quá
trình hội nhập kinh tế quốc tế
5


CH số 11 - B1 - ĐH KTQD Chuyên Photocopy - Đánh máy - In Luận văn, Tiểu luận (: 6.280.688

Nền kinh tế độc lập tự chủ trong quá trình hội nhập bảo đảm tính
an toàn cho mỗi nền kinh tế. Bên cạnh những tác động tích cực, hội nhập
kinh tế quốc tế cũng đặt ra những vấn đề buộc ngời ta ngày càng phải
cảnh giác hơn, nó đồng nghĩa với những cuộc khủng hoảng tài chính,
tiền tệ, kinh tế trầm trọng và qui mô lớn. Các nền kinh tế trở nên dễ biến
động, bất ổn định hơn trớc.
Nền kinh tế độc lập tự chủ là nguồn động lực nâng cao nội lực
kinh tế trong nớc, chống lại sự can thiệp ở bên ngoài. Một trong những
yếu tố mang tính quyết định là khoa học kỹ thuật hiện đại. Công nghệ
hiện đại đợc sử dụng nh một thứ công cụ, làm tăng thêm qui mô tập
trung quyền lực cho các công ty đa quốc gia. Để khắc phục đến mức
thấp nhất tình trạng bị rơi vào lệ thuộc, bất cứ nền kinh tế nào bằng mọi
cách đều cố gắng tìm tòi và phát huy nguồn lực bên trong của mình. Chỉ
bằng cách nâng cao sức mạnh kinh tế trong nớc thì mới có thể chống lại
sự can thiệp quá sâu từ bên ngoài. Từ đó mới có thể giữ cho nền kinh tế
tăng trởng ổn định.
Do mục đích của hội nhập kinh tế quốc tế là phục vụ nhu cầu

trong nớc. Để thực hiện mục đích đó cần phải có một nền kinh tế của
chính mình và đủ mạnh. Qúa trình hội nhập kinh tế quốc tế làm cho các
nền kinh tế phụ thuộc nhau. Tuy nhiên trong sự ràng buộc về lợi ích
không có sự ràng buộc vô điều kiện mà phải biết chia sẻ lợi ích một cách
hợp lý, nhằm mục đích cuối cùng là thu đợc nhiều lợi ích cho đất nớc
mình, dân tộc mình. Điều cốt yếu là làm sao giữ đợc độc lập cho nền
kinh tế trong mối quan hệ ràng buộc phụ thuộc với các nền kinh tế khác.
2. Mối quan hệ giữa xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ với quá
trình hội nhập kinh tế quốc tế ở nớc ta hiện nay.
2.1. Biện chứng giữa giữ vững độc lập tự chủ về kinh tế với chủ động
hội nhập kinh tế quốc tế.

6


CH số 11 - B1 - ĐH KTQD Chuyên Photocopy - Đánh máy - In Luận văn, Tiểu luận (: 6.280.688

Đại hội IX đã khẳng định: Độc lập tự chủ về kinh tế tạo cơ sở cho
hội nhập kinh tế quốc tế có hiệu quả. Hội nhập kinh tế quốc tế có hiệu
quả tạo điều kiện cần thiết để xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ.
Đây là một tất yếu khách quan hợp lôgíc phát triển lịch sử của
nhân loại. Nói cụ thể, hội nhập kinh tế quốc tế thực sự tạo ra những cơ
hội phát triển cho các quốc gia; và đến lợt họ các quốc gia dù lớn hay
nhỏ, và sự lỗ lực ở mức độ này hay khác, đều hớng sự chú ý cần thiết
vào sự phối hợp, đồng trách nhiệm trong việc giải quyết các vấn đề
chung của thế giới theo các chơng trình nghị sự có tính u tiên toàn cầu.
Thực tế cũng cho thấy, hội nhập kinh tế quốc tế là một quá trình vận
động tạo ra sự chênh lệch sâu sắc về khoảng cách trong quá trình phát
triển của các quốc gia, dân tộc. Các cờng quốc kinh tế, nhờ có hội nhập
kinh tế quốc tế, thu lợi rất nhiều; trong khi đó, các nớc đang phát triển,

các nớc nghèo lại hứng chịu rất nhiều hậu quả do các mặt tiêu cực của
quá trình hội nhập kinh tế quốc tế gây ra. Điều cần phải cảnh báo là, một
số thế lực t bản chủ nghĩa đã và đang tận dụng mọi lợi thế về vốn, kỹ
thuật của họ ráo riết thực hiện ý đồ chiến l ợc nhằm biến quá trình hội
nhập kinh tế quốc tế thành quá trình tự do hoá kinh tế buộc các nớc
nghèo nằm trong vòng khống chế của họ hoặc bị cuốn vào theo quỹ đạo
t bản chủ nghĩa. Do vậy càng phải chú trọng xây dựng nền kinh tế độc
lập và tự chủ
Dù có hội nhập kinh tế quốc tế rộng rãi, mạnh mẽ và sâu sắc đến
đâu chăng nữa, chắc chắn chẳng có quốc gia nào lại muốn bị lệ thuộc
vào nớc khác. Rõ ràng là quy mô, tốc độ,tính chất hội nhập kinh tế quốc
tế càng phát triển. Mỗi nớc càng hội nhập mạnh mẽ và sâu sắc vào đời
sống toàn cầu thì vấn đề độc lập tự chủ không chỉ về kinh tế mà suy
rộng hơn, giữ vững độc lập về chính trị, bảo vệ bản sắc văn hoá... đối với
một quốc gia, dân tộc càng muôn thuở vẫn là vấn đề tiên quyết.

7


CH số 11 - B1 - ĐH KTQD Chuyên Photocopy - Đánh máy - In Luận văn, Tiểu luận (: 6.280.688

Xu thế hội nhập kinh tế quốc tế, trớc hết về kinh tế với quy mô
ngày càng rộng lớn, tốc độ ngày càng mạnh mẽ là một quy luật khách
quan. Xét trên nhiều bình diện, hội nhập kinh tế quốc tế thực chất là
một cuộc đấu tranh giữa các nớc với nhau cả về kinh tế- chính trị, kinh
tế- xã hội lẫn văn hóa- t tởng. Đảng ta quyết định: chủ động hội nhập
kinh tế quốc tế và khu vực theo tinh thần phát huy tối đa nội lực, nâng
cao hiệu quả hợp tác quốc tế, bảo đảm độc lập tự chủ và định hớng xã
hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích dân tộc, giữ vững an ninh quốc gia, giữ gìn
bản sắc văn hoá dân tộc, bảo vệ môi trờng. Đó là một quyết sách đúng

đắn mang tầm chiến lợc, hoàn toàn phù hợp với quy luật khách quan và
xu thế thời đại, đáp ứng nhu cầu phát triển của đất nớc trên con đờng
công nghiệp hoá, hiện đại hoá.
Thực tiễn đã chứng minh rằng không có sự lựa chọn nào khác
ngoài quá trình chủ động hội nhập kinh tế toàn cầu trên cơ sở không
ngừng xây dựng một nền kinh tế độc lập tự chủ vững mạnh đủ sức đơng
đầu, chế ngự mọi khó khăn, thách thức cũng nhạy cảm, chớp lấy tất cả
các thời cơ, tận dụng các thuận lợi do xu thế hội nhập kinh tế quốc tế đặt
ra hoặc mang lại nhằm đẩy nhanh tốc độ phát triển rút ngắn trên hành
trình tiến tới chủ nghĩa xã hội.
Đó là sự lựa chọn và là bớc đi hợp lý nhất trong bối cảnh hội nhập
kinh tế quốc tế hiện nay. Hay nói cách khác xây dựng một nền kinh tế
độc lập tự chủ và chủ động hội nhập kinh tế quốc tế phù hợp với điều
kiện và môi trờng hội nhập kinh tế quốc tế là một tất yếu khách quan
trong bớc quá độ lên chủ nghĩa xã hội bỏ qua chế độ TBCN của chúng
ta. Đó cũng chính là hai mặt song hành của một quá trình phát triển sự
nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá một cách hợp quy luật đòi hỏi
nhất thiết phải chủ động hành xử trên lộ trình đất nớc tiến lên theo định
hớng XHCN.

8


CH số 11 - B1 - ĐH KTQD Chuyên Photocopy - Đánh máy - In Luận văn, Tiểu luận (: 6.280.688

Chỉ có xây dựng một nền kinh tế độc lập tự chủ chúng ta mới có
đầy đủ t cách và thực lực để chủ động hội nhập đúng hớng và hiệu quả
kinh tế quốc tế; và ngợc lại, chỉ có chủ động hội nhập kinh tế quốc tế
chúng ta mới nhanh chóng bổ xung sức mạnh nội lực còn khiếm khuyết,
thiếu hụt, rút ngắn con đờng phát triển nhằm không ngừng tự hoàn thiện

mình để giữ vững hơn nền độc lập tự chủ. Chỉ từ nền tảng sức mạnh tổng
thể của một nền kinh tế độc lập tự chủ thì chúng ta mới có thể chủ động
hội nhập kinh tế quốc tế một cách đúng đắn và mạnh mẽ . Nếu xây dựng
nền kinh tế độc lập tự chủ là tiền đề, là điều kiện, là bảo đảm cho hội
nhập kinh tế quốc tế thì cũng chính hội nhập kinh tế quốc tế lại là hệ
quả, là động lực, là môi trờng phát triển mới của việc xây dựng nền kinh
tế độc lập tự chủ. Đó là một quá trình biện chứng.
2.2. Hội nhập kinh tế quốc tế có hiệu quả tạo điều kiện cần thiết để
xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ
Hội nhập kinh tế quốc tế tạo động lực để nâng cao hiệu quả và
năng lực cạnh tranh của nền kinh tế và các doanh nghiệp. Do sự xâm
nhập của máy móc trang thiết bị hiện đại và đội ngũ lao động chất lợng
cao của nớc ngoài buộc chúng ta phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày
càng tăng của các nớc và giữa các doanh nghiệp. Sự cạnh tranh này là
động lực thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thúc đẩy các doanh
nghiệp luôn luôn đổi mới và hoàn thiện về mọi mặt để phát huy năng lực
cạnh tranh của toàn bộ nền kinh tế và của các doanh nghiệp.
Hội nhập kinh tế quốc tế tạo cơ hội để chúng ta tiếp cận, huy
động các nguồn vốn, FDI, các công nghệ mới, chất xám và kỹ năng cao
cấp từ bên ngoài để phát triển các ngành, lĩnh vực kinh tế cần thiết cho
việc duy trì kinh tế độc lập tự chủ. Nó làm gia tăng sự lu chuyển của các
nguồn vốn mà chính phủ không dễ dàng kiểm soát đợc, đồng thời cũng
làm cho những dòng FDI đổ vào các nớc ngày càng nhiều hơn. Ngày
nay, FDI chủ yếu do các công ty xuyên quốc gia cung cấp.
9


CH số 11 - B1 - ĐH KTQD Chuyên Photocopy - Đánh máy - In Luận văn, Tiểu luận (: 6.280.688

Hội nhập kinh tế quốc tế tạo điều kiện để mở rộng, đa dạng hoá

thị trờng quốc tế và đối tác quốc tế, tránh bị lệ thuộc tập trung vào một
số thị trờng và đối tác nớc ngoài, giữ độ an toàn cao hơn cho nền kinh tế;
tạo cơ hội để tăng cờng xuất khẩu và tích luỹ, nâng nguồn dự trữ quốc
gia, tạo khả năng ứng phó cao hơn đối với các biến cố về tài chính có thể
xảy ra, hạn chế việc phải xin viện trợ bên ngoài.
Quá trình hội nhập kinh tế quốc tế cũng tạo động lực thúc đẩy
chúng ta phải cải cách hệ thống tài chính- ngân hàng, lành mạnh hoá
nền tài chính quốc gia, tạo điều kiện để phát triển kinh tế và từ đó hạn
chế bớt nguy cơ bị lệ thuộc ở bên ngoài về tài chính.
Hội nhập kinh tế quốc tế tạo cơ hội và điều kiện thuận lợi để nắm
bắt thông tin, tri thức mới một cách nhanh chóng, kịp thời và tối đa, từ
đó giúp cho việc phân tích, đánh giá tình hình và hoạch định chính sách
kinh tế một cách phù hợp, nâng cao năng lực quản lý và hiệu quả của bộ
máy nhà nớc.
Quá trình hội nhập kinh tế quốc tế còn tạo điều kiện để đào tạo,
nâng cao trình độ của đội ngũ các nhà khoa học, các nhà quản lý doanh
nghiệp và tay nghề chuyên môn của đội ngũ lao động dần dần theo kịp
với trình độ chung của thế giới.
Hội nhập kinh tế quốc tế và hội nhập kinh tế quốc tế thúc đẩy
phân công lao động quốc tế theo hớng mỗi nớc tập trung vào các ngành,
lĩnh vực họ có u thế và hiệu quả kinh tế cao, do vậy, ít chú ý hoặc bỏ rơi
những ngành, lĩnh vực có hiệu quả kinh tế thấp.
Tóm lại, về lâu dài, quá trình hội nhập kinh tế quốc tế sẽ làm mờ
nhạt đi biên giới giữa các không gian kinh tế giữa các quốc gia và dần
dần hình thành nên các liên minh kinh tế, thậm chí có thể sẽ đến lúc cả
thế giới trở thành một nền kinh tế thống nhất. Các nền kinh tế quốc gia
sẽ mất dần tính độc lập tơng đối nh hiện nay và trở thành những thực thể
kinh tế giống nh là những bộ phận của một nền kinh tế quốc gia rộng
10

CH số 11 - B1 - ĐH KTQD Chuyên Photocopy - Đánh máy - In Luận văn, Tiểu luận (: 6.280.688

lớn hơn. Hội nhập kinh tế quốc tế làm tăng sự phụ thuộc lẫn nhau giữa
các quốc gia trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt là về kinh tế, từ đó làm suy
giảm hay hạn chế sự độc lập tự chủ về kinh tế của các nớc theo quan
niệm truyền thống.
Với nhận thức nh trên về chiều hớng phát triển và tác động lâu dài
của hội nhập kinh tế quốc tế, chúng ta cần có sự đổi mới phù hợp hơn về
t duy kinh tế độc lập tự chủ trong xu thế hội nhập kinh tế quốc tế và hội
nhập kinh tế quốc tế để xác định đúng đắn các chiến lợc phát triển kinh
tế- xã hội trung hạn và dài hạn cũng nh các chính sách kinh tế cụ thể đa
đất nớc ta tiến nhanh, mạnh và vững chắc trên con đờng công nghiệp
hoá, hiện đại hoá theo định hớng XHCN.
2.3. Độc lập tự chủ về kinh tế tạo cơ sở cho hội nhập kinh tế quốc tế
có hiệu quả
Xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ không chỉ xuất phát từ quan
điểm đờng lối chính trị độc lập tự chủ mà còn là đòi hỏi của thực tiễn
nhằm bảo đảm độc lập tự chủ vững chắc về chính trị, bảo đảm phát triển
bền vững và có hiệu quả cho chính nền kinh tế, cho việc mở cửa hội
nhập kinh tế quốc tế. Khi đã có độc lập tự chủ về chính trị thì nội dung
cơ bản của độc lập tự chủ của một quốc gia là có xây dựng đợc nền kinh
tế độc lập tự chủ hay không? Đây là kinh nghiệm của nớc ta và cũng là
kinh nghiệm của nhiều nớc trong khu vực và trên thế giới. Phải chăng nớc ta phát triển kinh tế để đi lên chủ nghĩa xã hội, bối cảnh quốc tế có
nhiều phức tạp, các lực lợng chống đối chủ nghĩa xã hội thờng xuyên
tìm cách ngăn cản và chống phá sự nghiệp xây dựng chế độ xã hội chủ
nghĩa ở nớc ta. Nếu không xây dựng một nền kinh tế độc lập tự chủ thì
dễ bị lệ thuộc bởi các thế lực xấu, dễ bị các thế lực xấu, thù địch lợi
dụng vấn đề kinh tế để lôi kéo, hoặc khống chế ép buộc chúng ta thay
đổi chế độ chính trị, đi lệch quỹ đạo của chủ nghĩa xã hội.

11


CH số 11 - B1 - ĐH KTQD Chuyên Photocopy - Đánh máy - In Luận văn, Tiểu luận (: 6.280.688

Hiện nay tất cả các nớc trên thế giới khi tham gia quá trình hội nhập
kinh tế quốc tế kinh tế đều khẳng định mạnh mẽ chủ quyền kinh tế của
mình. ở nớc ta vấn đề này càng đợc nhấn mạnh và đợc coi là một trong
những nội dung chính yếu của đờng lối kinh tế do đại hội IX của Đảng
đề ra: Đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá, xây dựng nền kinh tế
độc lập tự chủ đa nớc ta trở thành một nớc công nghiệp...
Xây dựng đợc nền kinh tế độc lập tự chủ thì mới tạo đợc cơ sở
kinh tế, cơ sở vật chất kỹ thuật của chế độ chính trị độc lập tự chủ. Độc
lập tự chủ về kinh tế là nền tảng vật chất để đảm bảo cho sự độc lập tự
chủ bền vững về chính trị. Không thể có độc lập tự chủ về chính trị nếu
bị lệ thuộc về kinh tế. Độc lập tự chủ về kinh tế đợc đặt trong mối quan
hệ biện chứng với độc lập tự chủ về các mặt khác sẽ tạo ra sự độc lập tự
chủ và sức mạnh tổng hợp một quốc gia.
Xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ tức là xây dựng đợc nền kinh
tế không bị lệ thuộc vào nớc khác, một tổ chức kinh tế nào đó về đờng
lối chính sách phát triển, không bị bất cứ ai dùng những điều kiện kinh
tế tài chính, thơng mại viện trợ... để áp đặt, khống chế. Tức là có khả
năng đứng vững trớc những khó khăn thách thức của thị trờng tự do thơng mại quốc tế đặt ra, có thể độc lập đề ra những biện pháp khắc phục
những bất cập mà không phải chịu bất cứ áp lực kinh tế chính trị của
bất cứ quốc gia nào...
Nh vậy, xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ đã trở thành chủ trơng
của đảng, là nhiệm vụ quan trọng của sự nghiệp cách mạng nớc ta trong
thời kỳ mới đặc biệt là khi Việt Nam đang trên con tàu tiến ra biển lớn
của thế giới.

c. phần kết luận

12


CH số 11 - B1 - ĐH KTQD Chuyên Photocopy - Đánh máy - In Luận văn, Tiểu luận (: 6.280.688

Mối liên hệ giữa xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ và hội nhập
kinh tế quốc tế là mối quan hệ biện chứng đúng nh Đại hội IX đã khẳng
định: Độc lập tự chủ về kinh tế tạo cơ sở cho hội nhập kinh tế quốc tế
có hiệu quả. Hội nhập kinh tế quốc tế có hiệu quả tạo điều kiện cần thiết
để xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ. Độc lập tự chủ càng cao thì chủ
động hội nhập càng nhanh và hiệu qủa càng cao. Chủ động hội nhập
kinh tế càng tốt thì càng có cơ sở xây dựng một nền kinh tế độc lập. Mối
quan hệ biện chứng này có tính tơng hỗ với nhau, chúng hỗ trợ phụ
thuộc nhau.
Ngày nay, hội nhập kinh tế quốc tế và hội nhập kinh tế quốc tế là
một xu hớng của toàn thế giới vì thế dù muốn dù không chúng ta cũng
phải tham gia vì lợi ích của đất nớc, vì sự nghiệp dân giàu, nớc mạnh.
Vấn đề đặt ra là chúng ta phải luôn giữ gìn độc lập tự chủ về kinh tế, về
chính trị và bản sắc văn hoá dân tộc trong những mối quan hệ đa phơng,
đa chiều phức tạp. Hội nhập kinh tế là cơ hội nhng cũng đồng thời là
thách thức nên chúng ta phải thực hiện những giải pháp thích hợp nhằm
đạt hiệu quả cao nhất.
Trong thời gian tới khi Việt Nam là một thành viên của WTO thì
quá trình hội nhập kinh tế quốc tế ở nớc ta đợc nâng lên một bớc mới
gắn với việc thực hiện các cam kết quan trọng. Khi các nguồn lực kinh
tế tiến dần vào thị trờng Việt Nam thì đòi hỏi chúng ta phải nâng cao
hiệu quả sức cạnh tranh và khả năng độc lập tự chủ của nền kinh tế nếu

không chúng ta sẽ đứng trớc nguy cơ lạc hậu, và mất dần vai trò trong
chính thị trờng của mình. Đồng thời phải kết hợp song song giữa xây
dựng nền kinh tế độc lập tự chủ với hội nhập kinh tế quốc tế để khả năng
hội nhập ngày càng vững mạnh. Hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng
phát triển cả chiều rộng và chiều sâu, đảm bảo thành công cho sự nghiệp
công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nớc, thực hiện mục tiêu dân giàu, nớc

13


CH số 11 - B1 - ĐH KTQD Chuyên Photocopy - Đánh máy - In Luận văn, Tiểu luận (: 6.280.688

mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, vững bớc đi lên con đờng
xã hội chủ nghĩa./.

14


CH số 11 - B1 - ĐH KTQD Chuyên Photocopy - Đánh máy - In Luận văn, Tiểu luận (: 6.280.688

D.Danh mục tài liệu tham khảo

Giáo trình triết học Mác- Lênin
Xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ theo định hớng
XHCN- Nguyễn Tấn Dũng
Xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ trong bối cảnh hội nhập
kinh tế quốc tế- Phạm Quốc Trụ
Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần VII
Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần VIII
Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần IX

15