Nghiên cứu đặc điểm dịch tễ bệnh sán dây ở gà thả vườn tại một số địa phương của tỉnh Thái nguyên
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (327.76 KB, 27 trang )
i
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
----------------------------
PHẠM DIỆU THÙY
Tên đề tài:
NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM DỊCH TỄ BỆNH SÁN DÂY
Ở GÀ THẢ VƢỜN TẠI MỘT SỐ ĐỊA PHƢƠNG CỦA
TỈNH THÁI NGUYÊN
LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP
CHUYÊN NGÀNH: THÚ Y
Thái Nguyên - 2010
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
ii
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
----------------------------
PHẠM DIỆU THUỲ
Tên đề tài:
NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM DỊCH TỄ BỆNH SÁN DÂY
Ở GÀ THẢ VƢỜN TẠI MỘT SỐ ĐỊA PHƢƠNG CỦA
TỈNH THÁI NGUYÊN
LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP
CHUYÊN NGÀNH: THÚ Y
Mã ngành: 60 62 50
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.
TS. Nguyễn Thị Kim Lan
Thái Nguyên - 2010
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
iii
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu thực sự của tôi. Các kết
quả nghiên cứu trong luận văn này là hoàn toàn trung thực, chƣa hề sử dụng
cho bảo vệ một học vị nào. Mọi sự giúp đỡ cho hoàn thành luận văn đã đều
đƣợc cảm ơn. Các thông tin, tài liệu trình bày trong luận văn này đã đƣợc ghi
rõ nguồn gốc.
Tác giả
Phạm Diệu Thùy
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
iv
LỜI CẢM ƠN
Trong thời gian thực tập và thực hiện đề tài, tôi đã nhận đƣợc sự quan
tâm, chỉ bảo, hƣớng dẫn, giúp đỡ tận tình của các thầy cô giáo, đồng nghiệp,
bàn bè; sự động viên khích lệ của gia đình để tôi hoàn thành luận văn này.
Nhân dịp này tôi xin đƣợc bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc tới:
PGS.TS. Nguyễn Thị Kim Lan, cô đã tận tình hƣớng dẫn, chỉ bảo và
giúp đỡ tôi trong suốt quá trình hoàn thành luận văn.
Ths. Nguyễn Thị Ngân đã đóng góp ý kiến và giúp đỡ nhiệt tình để tôi
hoàn thành nhiệm vụ nghiên cứu của mình.
Ban Giám hiệu, Khoa Sau đại học, Khoa Chăn nuôi thú y, và các thầy
cô giáo giảng dạy chuyên ngành trƣờng Đại học Nông lâm, Đại học Thái
Nguyên đã tạo điều kiện và giúp đỡ tôi trong quá trình học tập.
Tôi xin trân trọng cảm ơn!
Tác giả
Phạm Diệu Thuỳ
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
i
MỤC LỤC
Trang
Lời cam đoan
Lời cảm ơn
Mục lục
Danh mục các từ viết tắt
Danh mục các bảng
Danh mục các hình
MỞ ĐẦU..................................................................................................................................... i
1. Tính cấp thiết của đề tài ..................................................................................... 1
2. Mục tiêu và mục đích của đề tài ........................................................................ 2
2.1. Mục tiêu........................................................................................................... 2
2.2. Mục đích.......................................................................................................... 2
3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ........................................................... 2
3.1. Ý nghĩa khoa học ............................................................................................ 2
3.2. Ý nghĩa thực tiễn ............................................................................................. 3
CHƢƠNG 1 .............................................................................................................................. 4
TỔNG QUAN TÀI LIỆU ...................................................................................................... 4
1.1. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA ĐỀ TÀI ............................................................... 4
1.1.1. Sán dây ký sinh ở gà .................................................................................... 4
1.1.1.1. Vị trí của sán dây ký sinh ở gà trong hệ thống phân loại động vật ........... 4
1.1.1.2. Thành phần loài sán dây ký sinh ở gà ....................................................... 5
1.1.1.3. Đặc điểm hình thái, kích thƣớc một số loài sán dây ký sinh ở gà ............ 7
1.1.1.4. Vòng đời của một số loài sán dây ký sinh ở gà ......................................16
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
ii
1.1.2. Bệnh sán dây ở gà ......................................................................................20
1.1.2.1. Thiệt hại kinh tế do bệnh sán dây gây ra.................................................20
1.1.2.2. Một số đặc điểm dịch tễ bệnh sán dây ở gà ............................................21
1.1.2.3. Cơ chế sinh bệnh của bệnh sán dây ở gà ................................................24
1.1.2.4. Đặc điểm bệnh lý và lâm sàng các bệnh sán dây gà ...............................25
1.1.2.5. Phƣơng pháp chẩn đoán bệnh .................................................................30
1.1.2.6. Điều trị và phòng bệnh sán dây gà ..........................................................31
1.2. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU TRONG VÀ NGOÀI NƢỚC .......................34
1.2.1. Tình hình nghiên cứu trong nƣớc...............................................................34
1.2.2. Tình hình nghiên cứu trên thế giới .............................................................38
CHƢƠNG 2 ............................................................................................................................42
ĐỐI TƢỢNG, VẬT LIỆU, NỘI DUNG...........................................................................42
VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU..............................................................................42
2.1. ĐỐI TƢỢNG, THỜI GIAN, ĐỊA ĐIỂM NGHIÊN CỨU ..........................42
2.2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU.........................................................................43
2.2.1. Tình hình nhiễm sán dây ở gà thả vƣờn của ba huyện thuộc tỉnh Thái
Nguyên .................................................................................................................43
2.2.2. Nghiên cứu đốt và trứng sán dây ở ngoại cảnh ..........................................43
2.3. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................................43
2.3.1. Phƣơng pháp mổ khám, thu thập và định loại sán dây, thu thập bệnh
phẩm làm tiêu bản vi thể ......................................................................................43
2.3.2. Phƣơng pháp lấy mẫu, xét nghiệm và đánh giá cƣờng độ nhiễm sán dây.45
2.3.2.1. Phƣơng pháp thu thập mẫu .....................................................................45
2.3.2.2. Phƣơng pháp xác định tỷ lệ và cƣờng độ nhiễm sán dây .......................46
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
iii
2.3.3. Quy định một số yếu tố liên quan đến các chỉ tiêu nghiên cứu dịch tễ
bệnh sán dây ở gà thả vƣờn ..................................................................................47
2.3.3.1. Lứa tuổi gà ..............................................................................................47
2.3.3.2. Vùng địa hình ..........................................................................................47
2.3.3.3. Mùa vụ trong năm ...................................................................................48
2.3.3.4. Giống gà ..................................................................................................48
2.3.4. Phƣơng pháp nghiên cứu đốt và trứng sán dây ở ngoại cảnh ....................49
2.3.4.1. Phƣơng pháp xét nghiệm đốt và trứng sán dây ở mẫu chất độn nền
chuồng và khu vực chăn thả .................................................................................49
2.3.4.2. Phƣơng pháp xác định thời gian phân huỷ đốt và sức đề kháng của
trứng sán dây trong phân, trong đất, trong nƣớc ..................................................49
2.4. PHƢƠNG PHÁP XỬ LÝ SỐ LIỆU ....................................................... 53
CHƢƠNG 3 ............................................................................................................................55
KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN.............................................................................................55
3.1. TÌNH HÌNH NHIỄM SÁN DÂY Ở GÀ THẢ VƢỜN CỦA TỈNH THÁI
NGUYÊN .............................................................................................................55
3.1.1. Các loài sán dây ký sinh ở gà thả vƣờn của một số huyện thuộc tỉnh Thái
Nguyên .................................................................................................................55
3.1.2. Tỷ lệ và cƣờng độ nhiễm sán dây ở gà thả vƣờn của các huyện ...............59
3.1.3. Tỷ lệ và cƣờng độ nhiễm sán dây theo tuổi gà ..........................................63
3.1.3.1. Tỷ lệ và cƣờng độ nhiễm sán dây theo tuổi gà qua xét nghiệm phân .....63
3.1.3.2. Tỷ lệ và cƣờng độ nhiễm sán dây theo tuổi gà qua mổ khám ................65
3.1.4. Tỷ lệ và cƣờng độ nhiễm sán dây theo giống gà .......................................67
3.1.4.1. Tỷ lệ và cƣờng độ nhiễm sán dây theo giống gà qua xét nghiệm phân ..67
3.1.4.2. Tỷ lệ và cƣờng độ nhiễm sán dây theo giống gà qua mổ khám .............70
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
iv
3.1.5. Tỷ lệ và cƣờng độ nhiễm sán dây gà theo địa hình ...................................71
3.1.6. Tỷ lệ và cƣờng độ nhiễm sán dây theo mùa vụ .........................................74
3.2. NGHIÊN CỨU SỰ PHÁT TÁN, PHÂN HỦY ĐỐT VÀ SỰ TỒN TẠI
CỦA TRỨNG SÁN DÂY GÀ Ở NGOẠI CẢNH..............................................77
3.2.1. Sự phát tán đốt sán dây ở nền chuồng, xung quanh chuồng và vƣờn thả
gà ..........................................................................................................................77
3.2.2. Thời gian đốt sán phân hủy giải phóng ra trứng sán dây và thời gian
sống của trứng sán dây trong phân gà ..................................................................81
3.2.3. Thời gian phân huỷ đốt và thời gian sống của trứng sán dây ở đất bề mặt
(trƣờng hợp không gặp ký chủ trung gian) ..........................................................86
3.2.4. Thời gian phân hủy đốt sán trong nƣớc và thời gian sống của trứng sán
dây ở trong nƣớc (khi trứng rơi vào môi trƣờng nƣớc) .......................................92
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ..................................................................................................95
4.1. KẾT LUẬN ...................................................................................................95
4.2. ĐỀ NGHỊ ......................................................................................................96
TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................................................97
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
v
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
cs
: Cộng sự
KCTG
: Ký chủ trung gian
Nxb
: Nhà xuất bản
R
: Raillietina
spp
: species pluriel
SĐS
: Số đốt sán
Tr
: Trang
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
vi
DANH MỤC CÁC BẢNG
Trang
Bảng 3.1: Những loài sán dây ký sinh ở gà thả vƣờn của 3 huyện thuộc tỉnh Thái
Nguyên .................................................................................................................56
Bảng 3.2. Tỷ lệ và cƣờng độ nhiễm sán dây ở gà thả vƣờn của các huyện (Qua
xét nghiệm phân) .................................................................................................. 60
Bảng 3.3: Tỷ lệ và cƣờng độ nhiễm sán dây ở gà thả vƣờn của các huyện (Qua
mổ khám) ............................................................................................................. 62
Bảng 3.4: Tỷ lệ và cƣờng độ nhiễm sán dây theo tuổi gà .................................... 64
Bảng 3.5: Tỷ lệ và cƣờng độ nhiễm sán dây theo tuổi gà .................................... 66
(Qua mổ khám) .................................................................................................... 66
Bảng 3.6: Tỷ lệ và cƣờng độ nhiễm sán dây theo giống gà (Qua xét nghiệm
phân) .....................................................................................................................68
Bảng 3.7: Tỷ lệ và cƣờng độ nhiễm sán dây theo giống gà ................................. 70
(Qua mổ khám) .................................................................................................... 70
Bảng 3.8: Tỷ lệ và cƣờng độ nhiễm sán dây theo địa hình .................................. 72
.............................................................................................................................. 73
Bảng 3.9: Tỷ lệ và cƣờng độ nhiễm sán dây theo mùa vụ ................................... 74
Bảng 3.10: Sự phát tán đốt sán dây ở nền chuồng, xung quanh chuồng và
vƣờn thả gà………………………………………………………………….78
Bảng 3.11: Thời gian đốt sán trong phân gà phân huỷ giải phóng ...................... 82
ra trứng sán dây .................................................................................................... 82
Bảng 3.12: Thời gian sống của trứng sán dây trong phân gà .............................. 84
Bảng 3.13: Thời gian phân huỷ đốt giải phóng trứng sán dây ở lớp đất bề mặt .. 87
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
