Nghiên cứu đặc điểm sinh thái và kỹ thuật nhân giống gây trồng cây Re gừng (Cinnamomum obtusifolium A.Chev) tại Phú Thọ và Lạng Sơn
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (310.65 KB, 27 trang )
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
NGUYỄN VĂN TIẾN
“NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM SINH THÁI VÀ KỸ THUẬT NHÂN GIỐNG
GÂY TRỒNG CÂY RE GỪNG (Cinnamomum obtusifolium A. Chev)
TẠI PHÚ THỌ VÀ LẠNG SƠN”
LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP
THÁI NGUYÊN, 2010
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
NGUYỄN VĂN TIẾN
“NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM SINH THÁI VÀ KỸ THUẬT NHÂN GIỐNG
GÂY TRỒNG CÂY RE GỪNG (Cinnamomum obtusifolium A. Chev)
TẠI PHÚ THỌ VÀ LẠNG SƠN”
Chuyên ngành : Lâm học
Mã số
: 60.62.60
LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Huy Sơn
THÁI NGUYÊN, 2010
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
LỜI NÓI ĐẦU
Trong quá trình thực hiện và hoàn thiện luận văn tốt nghiệp, tác giả đã
đƣợc sự quan tâm giúp đỡ của Ban giám hiệu Trƣờng Đại học Nông Lâm Thái
Nguyên, Khoa Sau Đại học, các thầy cô giáo, Trung tâm nghiên cứu lâm đặc sản
- Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam và một số cơ quan, đơn vị nơi thực hiện
đề tài.
Trƣớc hết, tác giả xin bày tỏ lòng cảm ơn chân thành tới TS. Nguyễn Huy
Sơn - ngƣời thầy hƣớng dẫn khoa học, đã tận tình giúp đỡ, truyền đạt những kiến
thức quí báu và dành những tình cảm tốt đẹp cho tác giả.
Xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, Khoa Sau Đại học - Trƣờng Đại
học Nông Lâm Thái Nguyên, đã tạo mọi điều kiện giúp đỡ tác giả trong suốt thời
gian học tập và thực hiện luận văn. Xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo ®ã
giảng dạy, cung cấp kiến thức và giúp đỡ tác giả hoàn thành khoá học.
Xin cảm ơn Trung tâm nghiên cứu lâm đặc sản - Viện Khoa học Lâm
nghiệp Việt Nam, Trung tâm giống Lâm nghiệp Hòa Bình, Ban quản lý Vƣờn
quốc gia Xuân Sơn - Phú Thọ, Hạt Kiểm lâm Chi Lăng - Lạng Sơn, Cơ sở sản
xuất cây giống Lâm nghiệp Thịnh Phƣơng -Yên Lập - Phú Thọ đã tạo mọi điều
kiện thuận lợi cho tác giả trong suốt quá trình nghiên cứu.
Cuối cùng xin chân thành cảm ơn các đồng nghiệp, bạn bè và ngƣời thân
trong gia đình đã giúp đỡ, động viên tác giả trong suốt thời gian học tập và hoàn
thành luận văn.
Thái Nguyên, tháng 10 năm 2010
Tác giả
Nguyễn Văn Tiến
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này hoàn
toàn trung thực, chƣa đƣợc sử dụng cho bảo vệ một học vị nào. Các thông tin, tài
liệu trình bày trong luận văn này đã đƣợc ghi rõ nguồn gốc.
Tác giả
Nguyễn Văn Tiến
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
ii
MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ .................................................................................................... 1
Chƣơng 1. Tổng quan các vấn đề nghiên cứu .................................................. 3
1.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới ................................................................ 3
1.2. Tình hình nghiên cứu ở Việt Nam ................................................................ 5
1.3. Đánh giá chung........................................................................................... 17
Chƣơng 2. Mục tiêu, giới hạn, nội dung và phƣơng pháp nghiên cứu ......... 19
2.1. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................... 19
2.2. Giới hạn nghiên cứu ................................................................................... 19
2.3. Nội dung nghiên cứu .................................................................................. 19
2.4. Phƣơng pháp nghiên cứu ............................................................................ 21
Chƣơng 3. Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội của khu vực nghiên cứu ........ 30
3.1. Điều kiện tự nhiên ...................................................................................... 30
3.2. Điều kiện kinh tế - xã hội ........................................................................... 34
3.3. Nhận xét, đánh giá điều kiện tự nhiên, kinh tế xã-hội khu vực nghiên cứu . 36
Chƣơng 4. Kết quả nghiên cứu và thảo luận ................................................. 38
4.1. Một số đặc điểm hình thái và sinh thái cây Re gừng ................................... 38
4.1.1. Một số đặc điểm hình thái ....................................................................... 38
4.1.2. Một số đặc điểm sinh thái tự nhiên của cây Re gừng ............................... 40
4.1.2.1. Đặc điểm tự nhiên 1 số quần thể cây Re gừng ở Lạng Sơn và Phú Thọ 40
4.1.2.2. Đặc điểm khí hậu nơi phân bố Re gừng ................................................ 42
4.1.2.3. Đặc điểm đất đai dƣới những quần thể Re gừng tự nhiên ...................... 43
4.1.2.4. Đặc điểm lâm học một số quần thể tự nhiên của loài Re gừng ............. 46
a) Tổ thành loài tầng cây cao ............................................................................. 46
b) Tổ thành loài tầng cây tái sinh ....................................................................... 49
c) Ảnh hƣởng của độ tàn che tầng cây cao tới tái sinh tự nhiên của Re gừng ..... 52
4.2. Kỹ thuật nhân giống hữu tính ..................................................................... 54
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
iii
4.2.1. Đặc điểm vật hậu ..................................................................................... 54
4.2.2. Kỹ thuật tạo cây con từ hạt. ..................................................................... 56
4.2.3. Ảnh hƣởng của chế độ che sáng đến sinh trƣởng cây con trong giai đoạn
vƣờn ƣơm. ......................................................................................................... 57
4.2.4. Ảnh hƣởng của chế độ chăm sóc đến sinh trƣởng cây con trong giai đoạn
vƣờn ƣơm. ......................................................................................................... 64
4.3. Kết quả nhân giống vô tính bằng phƣơng pháp ghép nêm........................... 71
4.4. Đánh giá khả năng sinh trƣởng của một số mô hình rừng trồng Re gừng .... 74
4.4.1. Khả năng sinh trƣởng của một số mô hình rừng trồng Re gừng ............... 74
4.4.2. Ảnh hƣởng của vị trí địa hình đến khả năng sinh trƣởng của Re gừng trồng
thuần loài .......................................................................................................... 77
4.5. Đề xuất một số biện pháp kỹ thuật nhân giống và gây trồng Re gừng ......... 79
4.5.1. Kỹ thuật nhân giống hữu tính .................................................................. 79
4.5.1.1. Chọn giống, tạo cây con từ hạt.............................................................. 79
4.5.1.2. Dàn che ................................................................................................ 79
4.5.1.3. Chăm sóc .............................................................................................. 79
4.5.2. Kỹ thuật nhân giống vô tính bằng phƣơng pháp ghép .............................. 80
4.5.3. Kỹ thuật gây trồng và chăm sóc ............................................................... 81
KẾT LUẬN, TỒN TẠI VÀ KHUYẾN NGHỊ................................................ 83
TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................... 86
PHẦN PHỤ LỤC
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
iv
BẢNG TÊN KHOA HỌC CÁC LOÀI CÂY NÊU TRONG LUẬN VĂN
Tên Việt Nam
STT
Tên khoa học
1
Bồ đề
Styrax tonkinensis Piere
2
Chẹo
Engelhardtia chrysolepis Hance
3
Chò chỉ
Parashorea chinensis Wang Hsie
4
Dẻ gai Phú Thọ
Castanopsis phuthoensis Luong
5
Dẻ đỏ
Lithocarpus ducampii (Hickel & A. Camus)
6
Đinh
Markhamia stipulata (Wall.) Schum.
7
Giổi xanh
Michelia mediocris Dandy
8
Gội xanh
Aglaia perviridis Hiern.
9
Keo tai tƣợng
Acacia mangium Willd
10
Kháo vàng
Cinnadenia paniculata (Hook.f.) Kosterm
11
Lát hoa
Chukrasia tabularis A.Juss
12
Lim xanh
Erythrofloeum fordii Oliv
13
Lim xẹt
Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne
14
Máu chó
Knema conferta Warbg
15
Mỡ
Manglietia conifera Dandy
16
Mý
Lysidice rhodostegia Hance
17
Ngát
Gironniera subaequalis Planch
18
Phay
Duabanga grandiflora (Roxb. ex DC.) Walp.
19
Re gừng
Cinamomum obtusifolium A.Chev
20
Sâng
Pometia pinnata Gagnep
21
Sấu
Dracontomelum duperreanum Pierre
22
Táu
Hopea mollissima
23
Thị rừng
Diospyros rubra H.Lec
24
Trám trắng
Canarium album (Lour.) Raeusch
25
Trâm
Syzygium wightianum Wall. ex Wight & Arn.
26
Xoan đào
Prunus arborea (Blume) Kalkm.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
v
DANH MỤC CÁC BẢNG
Đặc điểm khí hậu của khu vực nghiên cứu
Vị trí địa lý, địa hình, đất đai và kiểu rừng của các quần thể tự
nhiên Re gừng tại Lạng Sơn và Phú Thọ.
4.2. Đặc điểm khí hậu khu vực Re gừng phân bố tại Lạng Sơn và Phú
Thọ.
4.3. Đặc điểm đất đai dƣới các quần thể Re gừng tại Lạng Sơn và
Phú Thọ.
4.4. Tổ thành loài tầng cây cao ở trạng thái rừng IIb tại VQG Xuân
Sơn - Phú Thọ.
4.5. Tổ thành loài tầng cây tái sinh ở trạng thái rừng IIb tại VQG
Xuân Sơn - Phú Thọ.
4.6. Mức độ tái sinh tự nhiên của Re gừng tại 1 số khu vực có độ tàn
che khác nhau ở VQG Xuân Sơn - Phú Thọ.
4.7. Các điều kiện khí hậu và vật hậu của Re gừng.
4.8. Quá trình các pha vật hậu loài Re gừng trong năm 2009
4.9. Tỷ lệ sống của Re gừng trong vƣờn ƣơm ở các mức độ che sáng.
4.10. Sinh trƣởng về đƣờng kính của Re gừng trong vƣờn ƣơm ở các
mức độ che sáng.
4.11. Sinh trƣởng về chiều cao của Re gừng trong vƣờn ƣơm ở các
mức độ che sáng.
3.1.
4.1.
Trang
32
4.12. Tỷ lệ sống của Re gừng trong vƣờn ƣơm ở các chế độ bón phân.
4.13. Sinh trƣởng về đƣờng kính của Re gừng trong vƣờn ƣơm ở các
chế độ bón phân.
4.14. Sinh trƣởng về chiều cao của Re gừng trong vƣờn ƣơm ở các chế
độ bón phân.
4.15. Tỷ lệ nảy mầm và chiều cao chồi mới của Re gừng ghép ở các
cấp đƣờng kính gốc ghép.
4.16. Sinh trƣởng Re gừng và các loài trong một số mô hình trồng
rừng tại xã Mai Sao - huyện Chi Lăng - tỉnh Lạng Sơn.
4.17. Sinh trƣởng của một số mô hình rừng trồng Re gừng hỗn loài tại
Chi Lăng - Lạng Sơn.
4.18. Sinh trƣởng của Re gừng tại các vị trí chân sƣờn đỉnh tại Chi
Lăng - Lạng Sơn.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
43
44
45
48
51
54
56
56
59
61
63
66
69
71
73
76
77
79
vi
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, BIỂU ĐỒ, ẢNH
Trang
Hình 4.1. Biểu đồ so sánh tỷ lệ sống cây Re gừng trong vƣờn ƣơm
ở các mức độ che sáng.
60
Hình 4.2. Biểu đồ so sánh sinh trƣởng đƣờng kính cây Re gừng trong
vƣờn ƣơm ở các mức độ che sáng.
62
Hình 4.3. Biểu đồ so sánh sinh trƣởng chiều cao cây Re gừng trong
vƣờn ƣơm ở các mức độ che sáng.
65
Hình 4.4. Biểu đồ so sánh tỷ lệ sống cây Re gừng trong vƣờn ƣơm ở
các chế độ bón phân.
68
Hình 4.5. Biểu đồ so sánh tăng trƣởng đƣờng kính cây Re gừng trong
vƣờn ƣơm ở các chế độ bón phân.
70
Hình 4.6. Biểu đồ so sánh tăng trƣởng chiều cao cây Re gừng trong
vƣờn ƣơm ở các chế độ bón phân.
72
Hình 4.7. Biểu đồ so sánh tỷ lệ nảy mầm của các kích thƣớc gốc ghép
cây Re gừng.
74
Hình 4.8. Biểu đồ so sánh sự sinh trƣởng chiều cao chồi mới của Re
gừng ghép.
74
Ảnh 4.1.
Thân và tán lá của Re gừng.
40
Ảnh 4.2.
Lá, hoa, quả, hạt Re gừng.
41
Ảnh 4.3.
Một số quần thể tự nhiên Re gừng tại VQG Xuân Sơn - Phú
Thọ.
50
Ảnh 4.4.
Re gừng tái sinh tự nhiên tại VQG Xuân Sơn - Phú Thọ.
53
Ảnh 4.5.
Một số mô hình trồng Re gừng tuổi 3 ở Chi Lăng - Lạng
Sơn
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
78
vii
BẢNG CHÚ GIẢI CHỮ VIẾT TẮT VÀ CÁC KÝ HIỆU
- BNN&PTNT: Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn;
- D1,3: Đƣờng kính cây tại vị trí 1,3 m;
- Doo: Đƣờng kính gốc cây;
- E: Kinh độ Đông;
- F: Tiêu chuẩn kiểm tra F;
- Hchồi: Chiều cao chồi;
- Hvn: Chiều cao vút ngọn;
- KHCN&CLSP: Khoa học công nghệ và chất lƣợng sản phẩm
- N: Vĩ độ Bắc;
- OTC: Ô tiêu chuẩn;
- ODB: Ô dạng bản;
- Sig.: Xác suất (mức ý nghĩa) của tiêu chuẩn kiểm tra;
- TB: Trung bình;
- VQG: Vƣờn quốc gia;
- X= S.A.D: Chỉ số khô hạn (S: số tháng khô; A: số tháng hạn; D: số
tháng kiệt);
- ZD: Tăng trƣởng thƣờng xuyên hàng năm về đƣờng kính;
- ZH: Tăng trƣởng thƣờng xuyên hàng năm về đƣờng chiều cao;
- D: Tăng trƣởng bình quân về đƣờng kính/năm;
- H: Tăng trƣởng bình quân về chiều cao/năm;
- [1]: Số hiệu tài liệu trích dẫn trong danh sách tài liệu tham khảo.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
viii
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
