Đánh giá hiệu quả sử dụng đất sản xuất nông nghiệp sau 10 năm thực hiện quy hoạch sử dụng đất huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (344.43 KB, 27 trang )
i
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
ĐÀM ANH
ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG ĐẤT SẢN XUẤT
NÔNG NGHIỆP SAU 10 NĂM THỰC HIỆN QUY HOẠCH
SỬ DỤNG ĐẤT HUYỆN PHÚ BÌNH, TỈNH THÁI NGUYÊN
Chuyên ngành : Quản lý đất đai
Mã số : 60 85 01 03
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP
Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. Lương Văn Hinh
Thái Nguyên - 2012
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
i
LỜI CAM ĐOAN
- Tôi xin cam đoan rằng, số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn
này là trung thực và chưa hề được sử dụng để bảo vệ một học vị nào.
- Tôi xin cam đoan rằng, mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn
này đã được cám ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đều đã được
chỉ rõ nguồn gốc.
Tác giả luận văn
Đàm Anh
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
ii
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành được nội dung này, tôi đã nhận được sự chỉ bảo, giúp
đỡ rất tận tình của PGS.TS. Lương Văn Hinh, sự giúp đỡ, động viên của các
thầy cô giáo trong Khoa Tài nguyên và Môi trường, Khoa Sau Đại học.
Nhân dịp này cho phép tôi được bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc
tới PGS.TS. Lương Văn Hinh và những ý kiến đóng góp quý báu của các
thầy cô giáo trong Khoa Tài nguyên và Môi trường, Khoa sau Đại học –
Trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên.
Tôi xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo và cán bộ UBND huyện Phú
Bình, phòng nông nghiệp, phòng Tài nguyên và Môi trường, phòng Thống
kê, chính quyền các xã trong huyện Phú Bình đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi
trong suốt quá trình thực hiện luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn gia đình và các bạn đồng nghiệp động viên,
giúp đỡ trong quá trình thực hiện luận văn./.
Thái Nguyên, ngày
tháng 9 năm 2012
Tác giả luận văn
Đàm Anh
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
iii
MỤC LỤC
Lời cam đoan
Lời cảm ơn
Mục lục
Danh mục các chữ viết tắt và ký hiệu
Danh mục các bảng
Danh mục các biểu đồ
Danh mục các ảnh chụp
i
ii
iii
iv
v
vi
vii
MỞ ĐẦU ................................................................................................................. i
1.1. Tính cấp thiết của đề tài ........................................................................... 1
1.2. Mục đích nghiên cứu ................................................................................ 3
1.3. Yêu cầu ..................................................................................................... 3
1.4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn .................................................................. 3
1.4.1. Ý nghĩa khoa học................................................................................ 3
1.4.2. Ý nghĩa thực tiễn. ............................................................................... 3
Chƣơng 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU .......................................................... 4
1.1. Một số vấn đề lý luận về sử dụng đất ..................................................... 4
1.1.1. Những vấn đề về quy hoạch sử dụng đất .......................................... 4
1.1.2. Những vấn đề về sử dụng đất nông nghiệp ........................................ 9
1.2. Nguyên tắc và quan điểm sử dụng đất nông nghiệp ............................... 12
1.2.1. Nguyên tắc sử dụng đất nông nghiệp ............................................... 12
1.2.2. Quan điểm sử dụng đất nông nghiệp................................................ 13
1.2.3. Những yếu tố ảnh hưởng tới việc sử dụng đất nông nghiệp ............ 14
1.2.4. Đặc điểm đánh giá hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp ................... 16
1.2.5. Tiêu chuẩn đánh giá hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp .................. 16
1.3. Một số định hướng phát triển nền nông nghiệp...................................... 17
1.4. Tình hình nghiên cứu hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp ở Việt Nam .. 19
Chƣơng 2: NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................ 21
2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................................ 21
2.2. Nội dung nghiên cứu ............................................................................. 21
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
iv
2.3. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................... 22
2.3.1. Phương pháp thu thập số liệu tài liệu ............................................ 22
2.3.2. Phương pháp tổng hợp và xử lý tài liệu, số liệu ............................. 22
2.3.3. Phương pháp điều tra có sự tham gia của người dân. ...................... 22
2.3.4. Phương pháp minh họa bằng biểu đồ, bản đồ. ................................. 22
2.4. Một số chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng đất sản xuất nông nghiệp .... 22
Chƣơng 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ............................... 25
3.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội của huyện Phú Bình........................ 25
3.1.1. Điều kiện tự nhiên ............................................................................ 25
3.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội ................................................................ 31
3.1.3. Hiện trạng sử dụng đất ..................................................................... 36
3.1.4. Đánh giá chung................................................................................. 38
3.2. Tình hình sản xuất nông nghiệp huyện Phú Bình ................................. 39
3.2.1. Hiện trạng sử dụng đất nông nghiệp huyện Phú Bình ..................... 39
3.2.2. Các loại hình sử dụng đất huyện Phú Bình ...................................... 41
3.2.3. Thực trạng phát triển sản xuất nông nghiệp .................................... 41
3.2.4. Đánh giá chung................................................................................. 43
3.3. Kết quả thực hiện kế hoạch sử dụng đất nông nghiệp giai đoạn 2001 - 2010 .. 44
3.3.1. Đánh giá biến động các loại đất ....................................................... 45
3.3.2. Kết quả thực hiện chuyển đất sản xuất nông nghiệp sang sử dụng
vào mục đích khác ...................................................................................... 48
3.3.3. Kết quả thực hiện khai hoang, mở rộng diện tích đất sản xuất nông nghiệp49
3.3.4. Kết quả thâm canh tăng vụ, chuyển đổi cơ cấu cây trồng ............... 50
3.3.5. Nhận xét chung về tình hình thực hiện kế hoạch sử dụng đất sảu
xuất nông nghiệp giai đoạn 2001 – 2010 ................................................... 51
3.4. Đánh giá hiệu quả sử dụng đất sản xuất nông nghiệp sau 10 năm thực hiện
phương án quy hoạch sử dụng đất đai huyện Phú Bình ................................... 51
3.4.1. Hiệu quả kinh tế ............................................................................... 51
3.4.2. Hiệu quả xã hội ............................................................................... 60
3.4.3. Hiệu quả môi trường ........................................................................ 63
3.5. Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp
trong quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 .................................................. 64
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
v
3.5.1. Giải pháp về quản lý và sử dụng đất nông nghiệp ........................... 64
3.5.2. Giải pháp về thị trường tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp .................. 65
3.5.3. Giải pháp cải tạo, nâng cấp hệ thống thuỷ lợi .................................. 66
3.5.4. Giải pháp trồng rừng, nâng cao độ che phủ đất ............................... 66
3.5.5. Giải pháp về vốn đầu tư ................................................................... 67
3.5.6. Giải pháp về tổ chức......................................................................... 67
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.............................................................................. 68
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 70
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
vi
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
CPTG
: Chi phí trung gian
GTGT
: Giá trị gia tăng
GTSX
: Giá trị sản xuất
LUT
: Loại hình sử dụng đất
NN & PTNT
: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
RM
: Rau màu
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
vii
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 3.1: Tăng tưởng kinh tế huyện Phú Bình giai đoạn 2001 – 2010............36
Bảng 3.2: Hiện trạng sử dụng đất năm 2010 huyện Phú Bình ..........................37
Bảng 3.3: Hiện trạng sử dụng đất nông nghiệp năm 2010 huyện Phú
Bình ..................................................................................................40
Bảng 3.4: Giá trị sản xuất ngành nông nghiệp huyện Phú Bình giai
đoạn 2001 – 2010 .............................................................................42
Bảng 3.5: Chỉ tiêu quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp đến năm 2010 ...........44
Bảng 3.6: So sánh diện tích các loại đất sau 10 năm thực hiện quy
hoạch ................................................................................................45
Bảng 3.7: So sánh diện tích đất sản xuất nông nghiệp trước và sau 10
năm thực hiện quy hoạch sử dụng đất .............................................47
Bảng 3.8: Kết quả thực hiện chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp
huyện Phú Bình giai đoạn 2001 - 2010 ...........................................48
Bảng 3.9. Kết quả khai hoang mở rộng diện tích đất sản xuất nông
nghiệp ...............................................................................................50
Bảng 3.10: Kết quả thâm canh tăng vụ và chuyển đổi cơ cấu cây trồng ..........50
Bảng 3.11: Cơ cấu kinh tế huyện Phú Bình qua các năm 2001 – 2010 ............53
Bảng 3.12: So sánh giá trị sản xuất các ngành kinh tế ......................................54
Bảng 3.13: GTSX, cơ cấu của ngành nông nghiệp giai đoạn 2001 2010 ..................................................................................................55
Bảng 3.14: So sánh diện tích một số cây trồng chính trước và sau 10
năm thực hiện quy hoạch .................................................................56
Bảng 3.15: So sánh năng xuất một số cây trồng chính trước và sau 10
năm thực hiện quy hoạch .................................................................57
Bảng 3.16: So sánh sản lượng một số cây trồng chính trước và sau 10
năm thực hiện quy hoạch .................................................................59
Bảng 3.17: Một số chỉ tiêu bình quân /đầu người trên địa bàn huyện ..............62
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
viii
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 3.1: Tăng tưởng kinh tế huyện Phú Bình giai đoạn 2001 – 2010........ 36
Biểu đồ 3.2: Cơ cấu các nhóm đất chính của huyện Phú Bình ......................... 38
Biểu đồ 3.3: So sánh diện tích các loại đất năm 2001 và năm 2010 ................ 45
Biểu đồ 3.4: Cơ cấu kinh tế huyện Phú Bình qua các năm 2001 - 2010 .......... 52
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
1
MỞ ĐẦU
1.1. Tính cấp thiết của đề tài
Đất đai có vai trò quan trọng đối với mỗi quốc gia vì nó là nền tảng, là
môi trường sống của con người. Với sản xuất nông nghiệp, đất đai là tư
liệu sản xuất không thể thay thế được, không có đất thì không có sản xuất
nông nghiệp. Chính vì vậy, sử dụng đất là một phần hợp thành của chiến lược
nông nghiệp sinh thái và phát triển bền vững (Đặng Kim Sơn, Trần Công
Thắng (2001) [6].
Nông nghiệp là hoạt động sản xuất cổ nhất và cơ bản nhất của loài người
(Nguyễn Văn Bộ (2000) [14]. Hầu hết các nước trên thế giới đều phải xây
dựng một nền kinh tế xuất phát từ phát triển nông nghiệp, dựa vào khai
thác các tiềm năng của đất, lấy đó làm cơ sở phát triển các ngành khác.
Vì vậy, việc tổ chức sử dụng nguồn tài nguyên đất đai hợp lý, có hiệu quả
theo quan điểm sinh thái và phát triển bền vững đang trở thành vấn đề toàn
cầu. Điều mà các nhà khoa học trên thế giới quan tâm là làm thế nào để sản
xuất ra nhiều lương thực, thực phẩm đáp ứng cho nhu cầu trong khuôn khổ
xã hội và kinh tế có thể thực hiện được. Nói cách khác, mục tiêu hiện nay
của loài người là phấn đấu xây dựng một nền nông nghiệp toàn diện về kinh
tế - xã hội, môi trường một cách bền vững.
Trong điều kiện các nguồn tài nguyên để sản xuất có hạn, diện tích đất
nông nghiệp ngày càng bị thu hẹp do sức ép của quá trình đô thị hóa, công
nghiệp hóa và sự gia tăng dân số thì mục tiêu nâng cao hiệu quả sử dụng đất
nông nghiệp là hết sức cần thiết, tạo ra giá trị lớn về kinh tế đồng thời tạo
đà cho phát triển nông nghiệp bền vững. Chính vì vậy, phát triển nông nghiệp
hàng hóa là một nội dung trong Nghị quyết Đ ạ i hội X của Đảng: “Xây
dựng nền nông nghiệp hàng hóa mạnh, đa dạng và bền vững dựa trên cơ sở
phát huy các lợi thế so sánh, áp dụng khoa học công nghệ, làm ra sản
phẩm chất lượng cao đáp ứng nhu cầu đa dạng trong nước và tăng khả năng
cạnh tranh chiếm lĩnh thị trường Quốc tế; nâng cao hiệu quả sử dụng đất,
lao động, vốn; tăng thu nhập và đời sống nhân dân” Văn kiện đại hội Đảng
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
