Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục hình thành kỹ năng sống cho trẻ 5 – 6 tuổi

Đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục hình thành kỹ năng sống cho
trẻ 5 – 6 tuổi”.

MỤC LỤC

1/34


Đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục hình thành kỹ năng sống cho
trẻ 5 – 6 tuổi”.

A. ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lý do chọn đề tài
Năm học 2015 - 2016 Bộ giáo dục tiếp tục chỉ đạo đưa nội dung giáo dục
“Kỹ năng sống” vào dạy cho học sinh ở các trường mầm non và tiểu học.
Qua tìm hiểu tôi nhận thấy giáo dục kỹ năng sống là một nội dung rất cần
thiết để giúp trẻ hình thành những nề nếp, thói quen tốt trong hoạt động vệ sinh,
ăn ngủ, giao tiếp ứng xử, vui chơi và lao động.
Đặc biệt đối với trẻ mầm non bởi trong những nghiên cứu khoa học gần
đây về sự phát triển của não trẻ đã chỉ ra rằng: “Trẻ ở lứa tuổi này hoàn toàn có
khả năng giao tiếp, khả năng tự kiểm soát thích nghi và thể hiện cảm giác của
mình. Trẻ cũng hoàn toàn có khả năng hòa nhập, tự giải quyết vấn đề một cách
tự lập”. Đó chính là tiền đề gieo mầm hạt giống nhằm hình thành kỹ năng sống
cho trẻ. Song do chưa được trú trọng nên trẻ lớp tôi hoàn toàn chưa có những kỹ
năng sống cơ bản ấy.
Có một câu nói mà tôi rất tâm đắc: “Trong mỗi đứa trẻ đều có những tài
năng tiềm ẩn. Sự chuẩn bị kỹ càng từ lúc đầu đời chính là chìa khóa thành công
cho tương lai mỗi cháu”.
Đối với bậc học mầm non, có rất nhiều bậc phụ huynh đang rất hoang
mang không biết cần chuẩn bị cho con em mình những gì? Điều đó dẫn đến tình
trạng gần đây nhiều phụ huynh đổ xô đi tìm kiếm và bắt các con học đọc, học

viết, học tiếng anh, vi tính ngay từ khi các bé mới ở tuổi lên 5 lên 3.
Sự mất phương hướng, sự lo lắng thái quá cùng với những toan tính người
lớn đã dần đẩy các em ra khỏi cuộc sống thực của mình. Cuộc sống mà ở đó các
em được học mà chơi, chơi mà học, được thỏa sức bộc lộ, thể hiện, sáng tạo và
chủ động giải quyết vấn đề theo cách của chính mình.
Thực tế cũng chỉ ra rằng sự giáo dục không phù hợp đã dẫn tới dự phát
triển lệch lạc và ảnh hưởng không nhỏ tới quá trình học tập sau này của trẻ. Vậy
tại sao không để trẻ tự sống cuộc sống của chính mình. Trẻ hoàn toàn có thể tự
tin khai phá con đường tìm đến tương lai và sự thành công. Nếu được mang theo
mình hành trang là những “Kỹ năng sống phù hợp nhất ngay từ thủa còn thơ”.
Hay cung cấp cho trẻ không phải là đơn thuần là những kiến thức sáo rỗng mà là
những kỹ năng sống thiết thực nhất.
Vậy kỹ năng sống là gì?
Kỹ năng sống chính là phương tiện không thể thiếu để giúp trẻ tăng năng
lực hội nhập, tích cực, chủ động, sáng tạo, tin vững vàng trước mọi khó khăn
thử thách.
2/34


Đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục hình thành kỹ năng sống cho
trẻ 5 – 6 tuổi”.

Kỹ năng sống chính là chiếc thìa khóa vàng cho sự sống còn, sự phát triển
và sự thành công của mỗi con người.
Trang bị cho trẻ kỹ năng sống là dạy trẻ biết giao tiếp ứng xử phù hợp,
biết cách tự giải quyết tình huống, chủ động ứng phó trong những hoàn cảnh
nguy cấp một cách tự lập. Dạy trẻ kỹ năng sống cũng là dạy trẻ biết tự lao động,
tự phục vụ, tự bảo vệ bản thân, ham tìm tòi khám phá học hỏi, hòa nhập cùng
tập thể và dễ dàng thích nghi với các điều kiện hoàn cảnh cuộc sống quanh
mình.

Dạy trẻ kỹ năng sống không phải là dạy một cái gì đó quá “cao siêu” và
“khó khăn, phức tạp” như nhiều người nghĩ mà nó hoàn toàn gần gũi và phù hợp
với trẻ. Nó cũng là một nội dung không thể thiếu để đáp ứng mục tiêu phát huy
tính tích cực chủ động, sáng tạo, tự tin của trẻ trong chương trình giáo dục mầm
non mới nhằm đào tạo con người mới toàn diện với đầy đủ các năng lực, phẩm
chất, trí tuệ trong thời đại mới.
Là một giáo viên qua tìm tòi nghiên cứu, nhận thức sâu sắc ý nghĩa vai trò
quan trọng của các kỹ năng sống đối với sự phát triển của trẻ. Trái tim người mẹ
hiền thứ hai đã thôi thúc tôi lựa chọn thực hiện đề tài “Một số biện pháp nâng
cao chất lượng giáo dục hình thành kỹ năng sống cho trẻ 5 – 6 tuổi”.
II. Mục đích của sáng kiến kinh nghiệm
Trước đây nội dung giáo dục kỹ năng sống chưa được trú trọng đến nơi
đến chốn, hành, động chưa được chuyển thành ý thức nên có những hành vi, ứng
xử, những việc làm của trẻ chỉ mang lại tính hình thức và ép buộc chứ chưa
mang tính tự nguyện, chưa trở thành ý thức và kỹ năng của trẻ.
VD: Trẻ chỉ nhặt rác vào thùng ở trong lớp khi có mặt cô, trẻ chỉ chào hỏi
khi được nhắc nhở.
Qua việc áp dụng sáng kiến này tôi muốn biết tất cả những thái độ, hành
động có đi sâu vào ý thức và trở thành kỹ năng sống của trẻ. Với tâm niệm cho
dù không thể ở mãi bên con song những kỹ năng sống tôi dày công trang bị cho
con hôm nay sẽ nâng bước thành công cho con suốt đời.
III. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng trẻ ở độ tuổi mẫu giáo lớn 5 – 6 tuổi.
IV. Thời gian và phạm vi thực hiện
Thời gian thực hiện từ tháng 9/2015 đến tháng 5/2016 tại lớp A2 trường
mầm non.

3/34

Đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục hình thành kỹ năng sống cho
trẻ 5 – 6 tuổi”.

B. NỘI DUNG
I. Cơ sở lý luận
- Tác dụng của việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ:
* Đối với trẻ:
- Giúp trẻ mạnh dạn, vô tư, hồn nhiên, sẵn sàng hòa mình vào các hoạt
động. Sẵn sàng tìm tòi, khám phá, lĩnh hội, tiếp thu các kiến thức.
- Giúp trẻ biết lao động phục vụ bản thân mình một cách thành thạo.
- Rèn luyện cho trẻ tính tích cực, chủ động và độc lập góp phần phát triển
toàn diện các mặt: Đức - Trí - Thể mĩ - Lao động.
* Đối với trường lớp - Gia đình - Xã hội:
- Trường văn hóa, thân thiện, học sinh tích cực.
- Trong gia đình, trẻ ngoan ngoãn, biết yêu thương chia sẻ và giúp đỡ
những công việc vừa sức.
- Xã hội ngày càng văn minh lịch sự, phát triển hội nhập với các nước
phát triển.
II. Cơ sở thực tiễn
1. Thuận lợi
- Nhà trường tạo điều kiện đầy đủ về trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi theo
thông tư 02 của Bộ GD-ĐT để giáo viên giảng dạy và trang bị tài liệu cũng như
sát sao chỉ đạo nội dung giáo dục kỹ năng sống cho trẻ.
- Các bậc phụ huynh luôn qua tâm đến việc học và chơi của trẻ, ủng hộ về
tài chính phục vụ cho việc học và chơi của trẻ.
- Phòng lớp tương đối khang trang rộng rãi, sạch đẹp.
2. Khó khăn
- Đây là nội dung giáo dục còn khá mới mẻ trong chương trình giáo dục
trong chương trình giáo dục cho trẻ mầm non. Vì vậy còn ít tài liệu để tham
khảo tìm hiểu.

- Nhiều phụ huynh chưa hiểu và quan tâm đến việc giáo dục rèn luyện kỹ
năng cho trẻ.
- Số lượng trẻ nam trong lớp chiếm 2/3 số học sinh vì vậy các cháu rất
hiếu động chưa tập trung cao trong giờ học.
- Việc tổ chức các hoạt động tập thể, trò chơi nhằm hình thành rèn luyện
kỹ năng sống cho trẻ còn khó khăn.
3. Khảo sát thực tế
Qua điều tra thực tế về vốn kỹ năng sống của trẻ tôi nhận thấy kết quả
khảo sát trước khi thực hiện như sau:
4/34


Đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục hình thành kỹ năng sống cho
trẻ 5 – 6 tuổi”.

Nội dung khảo sát
1. Kỹ năng giao tiếp
2. Kỹ năng thích nghi
3. Kỹ năng tự phục vụ và tự bảo vệ
4. Kỹ năng nhận thức.
5.Kỹ năng vận động.
6. Kỹ năng tự giải quyết vấn đề
7. Kỹ năng hợp tác, hoạt động cùng
nhóm.
8. Kỹ năng tự kiểm soát cảm xúc và
tạo niềm vui

Đạt

Chưa đạt

Số
Tỷ lệ
lượng
%
21
64
20
61
22
67
24
73
25
76
23
70

Số
lựơng
12
13
11
9
8
10

Tỷlệ
%
36
39

33
27
24
30

8

24

25

76

12

36

21

64

Từ những số liệu trên cho thấy kỹ năng sống và việc thực hiện các kỹ
năng sống của trẻ là rất thấp. Vì vậy tôi đã mạnh dạn tìm cách trang bị, các kiến
thức về kỹ năng sống và bền bỉ tận tâm rèn luyện những kỹ năng sống cơ bản
nhất cho trẻ lớp tôi thông qua đề tài :“Một số biện pháp nâng cao chất lượng
giáo dục hình thành kỹ năng sống cho trẻ 5 – 6 tuổi”.
III. Nội dung các biện pháp
Khi lựa chọn các biện pháp hình thành kỹ năng sống cho trẻ. Tôi đã phải
cân nhắc rất kỹ lưỡng bởi mục đích của tôi là hình thành ở trẻ các kỹ năng chứ
không phải là hành động.

Trước đây ta vẫn thường dạy cho trẻ các hành động như: nhặt rác ở sân
trường, trong lớp, chào hỏi người lớn, xin lỗi, cảm ơn, tránh xa nguy hiểm.
Hầu hết trẻ đều thực hiện được nhưng để những hành động đó trở thành
những kỹ năng sống thì là cả một quá trình. Hãy đừng dạy trẻ bằng cách sai bảo,
nhắc nhở, các hành động quan trọng ta phải giải thích để trẻ hiểu tại sao trẻ phải
làm việc đó. Như vậy bản chất của việc dạy kỹ năng sống cho trẻ là giáo viên
cần phải “Đưa hành động vào trong ý thức”của trẻ. Đồng thời bản thân giáo
viên phải luôn tỏ ra là người có kỹ năng sống, là tấm gương cho trẻ học tập và
noi theo. Qua trăn trở suy nghi tôi đã dưa ra 7 biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi hình
thành kỹ năng sống như sau:
- Biện pháp thứ 1: Xác định những kỹ năng sống cơ bản cần hình thành
cho trẻ.
- Biện pháp thứ 2: Đưa các nội dung giáo dục kỹ năng sống vào kế
hoạch giáo dục thực hiện các chủ đề
- Biện pháp thứ 3: Tạo dựng các thói quen tốt cho trẻ
5/34


Đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục hình thành kỹ năng sống cho
trẻ 5 – 6 tuổi”.

- Biện pháp thứ 4: Lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục kỹ năng sống
cho trẻ trong hoạt động chung
- Biện pháp thứ 5: Giáo dục rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ ở mọi lúc,
mọi nơi.
- Biện pháp 6: Hình thành kỹ năng sống thông qua việc tổ chức các hoạt
động tập thể, vui tươi lành mạnh phong phú khác
- Biện pháp 7: Xây dựng mối quan hệ gần gũi mật thiết trong lớp học
IV. Các biện pháp thực hiện
1. Xác định những kỹ năng sống cơ bản cần hình thành cho trẻ.

Việc xác định những kỹ năng sống cơ bản cần hình thành cho trẻ là vô
cùng cần thiết để thực hiện đề tài thành công. Đó chính là kim chỉ nam để thực
hiện đề tài thành công, có hiệu quả cao, hiểu được tầm quan trọng của vấn đề
này, tôi đã phải thận trọng nghiên cứu tìm hiểu nâng cao nhận thức về các nội
dung kỹ năng sống cho trẻ. Qua tìm hiểu sách báo tài liệu tôi thấy kỹ năng sống
bao hàm rất nhiều nội dung và có phạm vi rất rộng. Chính vì vậy tôi phải cân
nhắc lựa chọn những nội dung gần gũi phù hợp nhất với đặc điểm của trẻ lớp
mình. Căn cứ vào đặc điểm của trẻ, của lớp, suy xét trước những khó khăn,
thuận lợi, tôi đã lựa chọn hình thành cho trẻ những kỹ năng sống cơ bản như
sau:
+ Kỹ năng giao tiếp ứng xử với bạn bè, cô giáo, người thân và mọi người
xung quanh.
+ Kỹ năng thích nghi với môi trường sống, các loại thức ăn và các điều
kiện hoàn cảnh của gia đình trường lớp mình.
+ Kỹ năng nhận thức bản thân, ham học hỏi tìm tòi khám phá thế giới
xung quanh.
+Kỹ năng vận động, thực hiện các vận động cơ bản thành thạo.
+ Kỹ năng lao động tự phục vụ tự bảo vệ bản thân một cách chủ động.
+ Kỹ năng tự ra quyết định và giải quyết những vấn đề đơn giản thường
gặp trong cuộc sống của trẻ.
+ Kỹ năng hòa nhập, hợp tác, hoạt động cùng tập thể để cùng học, cùng
chơi, cùng làm việc.
+ Kỹ năng tự kiểm soát cảm xúc và tạo niềm vui cho mình cho mọi người
xung quanh.
Tám kỹ năng sống đó có thể coi là nhiều song những nội dung của nó lại
hết sức gần gũi. Việc tạo dựng cho trẻ được kỹ năng sống đó ngay từ khi trẻ 5 -

6/34

Đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục hình thành kỹ năng sống cho
trẻ 5 – 6 tuổi”.

6 tuổi là vô cùng phù hợp và thuận lợi, tạo tiền đề vững chắc cho trẻ chuẩn bị
bước vào lớp 1.
2. Đưa các nội dung giáo dục kỹ năng sống vào kế hoạch giáo dục
thực hiện các chủ đề.
Đặc điểm nhận thức của trẻ nhỏ tuy đã có sự phát triển cao song vẫn còn
bị chi phối bởi nhiều yếu tố khác. Chính vì vậy việc hình thành các kỹ năng
sống cho trẻ phải tiến hành từ từ từng nội dung. Thông qua từng chủ đề đồng
thời thường xuyên có kế hoạch rèn luyện củng cố các nội dung kỹ năng sống
trong các chủ đề một cách phù hợp, hài hòa mới mang lại hiệu quả mong muốn.
Ngay từ đầu năm, căn cứ vào phiên chế chủ đề giáo dục năm học tôi đã
hình thành kỹ năng sống vào các chủ đề như sau:
* Chủ ®Ò 1: Trường mầm non.
a. Kĩ năng giao tiếp:
- Rèn cho trẻ kĩ năng tự tin khi tham gia hội chợ trung thu.
- Dạy cho trẻ những kĩ năng giao tiếp, ứng xử với cô giáo, các bác trong
trường.
- Dạy trẻ biết thể hiện tác phong nhanh nhẹn, gọn gàng, văn minh, lịch sự
ở mọi lúc, mọi nơi để xứng đáng và tự hào rằng mình là học sinh của trường
mấm non Đức Giang A
b. Kĩ năng thích nghi:
- Rèn cho trẻ thích nghi với những hoạt động mới ở lớp mẫu giáo lớn. Ở
lứa tuổi này là trẻ có thể tự phục vụ nên cô giáo phải là người thường xuyên tổ
chức các buổi thực hành để rèn trẻ tự làm và thích nghi dần với những công việc
mà ở lớp dưới trẻ không phải làm.
c. Kĩ năng chăm sóc bản thân
- Cho trẻ thực hành “Tư thế mang ba lô” và yêu cầu tất cả trẻ phải luôn tự
mang ba lô của mình khi đến trường, khi đi du lịch…

- Dạy trẻ biết yêu quý và tự chăm sóc bản thân cho mình khi không có
người thân đi cùng.
d. Kĩ năng tạo niềm vui (tự tin)
- Giáo viên tổ chức cho trẻ tự làm đồ chơi trung thu cho mình,cho bạn,cho
người thân.
Ví dụ: Làm đèn ông sao, đèn lồng…
e. Kĩ năng tự bảo vệ
- Tổ chức buổi diễn tập: khi trường có hỏa hoạn, khi có di chấn ở
trường,lớp mình.
7/34


Đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục hình thành kỹ năng sống cho
trẻ 5 – 6 tuổi”.

- Dẫn trẻ tham quan thực tế, dạy trẻ biết cách chơi an toàn khi chơi ở
trường mầm non như: các đồ chơi leo thang, vòng quay, cầu thang, ban công,
không leo trèo bàn ghế, không nghịch các vật sắc nhọn,…
g. Kĩ năng làm việc theo nhóm
- Dạy cho trẻ cách tự tạo nhóm theo yêu cầu của cô (các số lượng trẻ ở
mỗi nhóm từ 2 - 5 trẻ)
- Tạo tinh thần đồng đội cho trẻ khi tổ chức thi đua trong các trò chơi dân
gian,giao lưu với các lớp cùng khối.
h. Kĩ năng giải quyết vấn đề
- Dạy trẻ các số điện thoại cứu hộ khi có sự cố (113, 114, 115)
- Rèn cho trẻ cách phòng tránh và xử lý những sự cố xảy ra trong lớp (khi
có bạn đánh nhau, khi có bạn bị tai nạn…)
* Chủ ®Ò 2: Bản thân
a. Kĩ năng giao tiếp:
- Rèn cho trẻ cách thể hiện mình là một người bạn tốt và đáng mến với

các bạn bè của mình
Ví dụ: Biết giữ những lời hứa với bạn bè, biết giúp đỡ bạn những lúc cần
thiết.
b. Kĩ năng thích nghi
- Dạy trẻ biết lựa chọn những điểm vui chơi thú vị và bổ ích để tham gia
trong dịp có những sự kiện lớn.

8/34


Đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục hình thành kỹ năng sống cho
trẻ 5 – 6 tuổi”.

Hình ảnh 1: Bé tự đeo ba lô
c. Kĩ năng chăm sóc bản thân
- Tổ chức trò chơi: Ai đi học đúng giờ (cho trẻ mô phỏng lại những công
việc phải làm trước khi đến lớp)
- Rèn trẻ cách tự đeo ba lô vào một buổi thực hành tại lớp.
- Rèn trẻ có tính ngăn nắp,vệ sinh qua các hoạt động: thi đua sắp xếp ba lô
gọn gàng.
- Với trẻ 5 - 6 tuổi việc tự buộc dây giày có nhiêù trẻ làm vẫn còn lúng
túng khi buộc dây giày trước khi ra về. Do vậy tôi tổ chức buổi thực hành giúp
trẻ tự làm được không cần có sự giúp đỡ của người khác.
Ngoài những hoạt động học tôi còn tổ chức thực hành rèn trẻ tự cởi và
gấp quần áo vào giờ hoạt động

Hình ảnh 2: Bé tự gấp quần áo

d. Kĩ năng tạo niềm vui:
- Tổ chức cho trẻ trang trí chào mừng nhà giáo Việt Nam nhân ngày 20/11

- Trẻ vẽ hoa và làm quà lưu niệm bằng các vỏ hộp bìa cứng tặng cô giáo
- Làm quà tặng chú bộ đội nhân ngày Thành lập Quân đội Nhân dân Việt
Nam 22/12
e. Kĩ năng tự bảo vệ:
- Giải quyết nhanh tình huống: có người lạ cho đồ ăn, có hành động xâm
phạm thân thể mình…
9/34


Đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục hình thành kỹ năng sống cho
trẻ 5 – 6 tuổi”.

g. Kĩ năng làm việc theo nhóm:
- Dạy trẻ tạo nhóm (số lượng thành viên trong nhóm từ 2-6 trẻ)
- Phân công các nhóm thi đua lau dọn giá đồ chơi trong các góc chơi.
- Rèn tính cộng tác, chia sẻ bạn bè thông qua việc giúp cô tham gia chuẩn
bị phòng ăn.
h. Kĩ năng giải quyết vấn đề:
- Dạy trẻ biết chấp nhận thất bại, dạy trẻ tính kiên trì, chịu khó thông qua
các hoạt động học và chơi.
* Chủ ®Ò 3: Gia đình
a. Kĩ năng giao tiếp
- Dạy trẻ ứng xử với một số tình huống như: Mời hàng xóm về nhà mình
nghỉ khi họ về nhà mà chẳng may chưa có chìa khóa, văn minh ăn uống trong
gia đình.
b. Kĩ năng thích nghi
- Dạy trẻ thích nghi khi có người thân từ xa đến chơi và ở lại nhà mình ít
ngày (hoặc gia đình hay mình đến nhà người thân) mình phải làm những gì và
có thái độ như thế nào.
- Rẻn trẻ không tự làm những việc mà mình thích ở nhà người khác khi

không được sự cho phép.
c. Kĩ năng chăm sóc bản thân
- Rèn cho trẻ biết tự vệ sinh cho mình: Đánh răng, rửa tay, chân, mặt khi
nào. Biết tự cởi mặc áo khi nào để đảm bảo sức khỏe…

10/34


Đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục hình thành kỹ năng sống cho
trẻ 5 – 6 tuổi”.

Hình ảnh 3: Bé tự lau lặt

d. Kĩ năng tạo niềm tin
- Làm đồ chơi cùng ông, bà, bố, mẹ
- Biết làm một số công việc vừa sức để giúp đỡ ông bà,bố mẹ: Vệ sinh các
đồ dung trong gia đình,lau dọn nhà cửa
- Chuẩn bị buổi tiệc cùng mẹ cho buổi sinh nhật của người thân trong gia
đình
e. Kĩ năng tự bảo vệ
- Dạy trẻ nhận biết những mối nguy hiểm từ những đồ dung,vật dụng
trong gia đình như: Ổ cắm điện, bếp ga, phích nước nóng, cây nước nóng, bể
nước, cầu thang, ban công, gương kính…
g. Kĩ năng làm việc theo nhóm
- Dạy trẻ biết cách xem hạn sử dụng trên những loại thực phẩm, hóa mĩ
phẩm,…
- Rèn cho trẻ kĩ năng tự tạo nhóm có số lượng từ 3-7 thành viên

11/34

Đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục hình thành kỹ năng sống cho
trẻ 5 – 6 tuổi”.

Hình ảnh 4: Bé chơi theo nhóm bạn

h. Kĩ năng giải quyết vấn đề
- Dạy trẻ biết cách tư duy tích cực để giải quyết một số tình huống khẩn
cấp khi có trẻ ở nhà một mình như: Kẻ trộm vào nhà, người lạ gõ cửa, đường
ống nước bị dò, dư chấn, hỏa hoạn… Cảnh giác với những nguy hiểm từ đồ điện
trong gia đình.
* Chủ ®Ò 4: Nghề nghiệp
a. Kĩ năng giao tiếp:
- Dạy trẻ cách giao tiếp với người bán hàng, bác sĩ, cảnh sát, nhân viên
làm việc nơi công cộng.
b. Kĩ năng thích nghi:
- Nghiêm túc thực hiện những nội quy khi đến những cơ quan,trường
học,bệnh viện
c. Kĩ năng tạo niềm vui:

12/34


Đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục hình thành kỹ năng sống cho
trẻ 5 – 6 tuổi”.

- Dạy trẻ cách quan tâm chia sẻ với công việc của người thân trong gia
đình
- Mạnh dạn bày tỏ ý kiến và nói lên ước mơ sau này về nghề nghiệp mà
mình yêu thích nhất.

d. Kĩ năng tự bảo vệ
- Dạy trẻ biết cách tránh những mối nguy hiểm từ: Các công trình xây
dựng,vườn cây,trong công viên…
e. Kĩ năng làm việc theo nhóm
- Rèn cho trẻ kĩ năng hoạt động theo nhóm trong các hoạt động học tập và
vui chơi
- Thực hành hoạt động tạo nhóm có số lượng từ 3-8 thành viên
f. Kĩ năng giải quyết vấn đề
* Chủ ®Ò 5: động vật
a. Kĩ năng giao tiếp:
- Biết cách thể hiện tình cảm qua việc chăm sóc những con vật nuôi gần
gũi trong gia đình (như mèo,cá cảnh,chim…)
b. Kĩ năng thích nghi:
- Dạy trẻ thích nghi với những món ăn lạ được chế biến từ động vật (Ví
dụ như thịt lợn,bò,gà…)
- Trong giờ ăn của trẻ tại lớp giáo viên cần khuyến khích trẻ không thích
ăn thịt nhanh chóng thích nghivới thực đơn của nhà trường chế biến từ động vật
để khẩu phần ăn của trẻ đủ chất dinh dưỡng .
- Rèn trẻ vui lòng chấp nhận các thức ăn mới, không kén chọn loại thức
ăn.
c. Kĩ năng tự bảo vệ:
- Xử lý tình huống khi bị ong đốt, súc vật cắn
- Biết tự bảo vệ mình trước những con vật hung dữ
d. Kĩ năng làm việc theo nhóm
- Tổ chức trò chơi (mèo đi câu cá, rùa về nhà…) để tạo tinh thần đồng đội
* Chủ ®Ò 6: Tết và mùa xuân
a. Kĩ năng giao tiếp:
- Trẻ biết chúc những lời chúc tốt đẹp đến mọi người trong ngày Tết
Nguyên đán.
b. Kĩ năng thích nghi:

- Tham gia hội chợ Xuân, hào hứng với những hoạt động trong hội chợ.
c. Kĩ năng chăm sóc bản thân
13/34


Đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục hình thành kỹ năng sống cho
trẻ 5 – 6 tuổi”.

- Dạy trẻ biết cách ăn uống hợp lý, chăm sóc sức khỏe, vui chơi an toàn
trong ngày Tết cổ truyền.
d. Kĩ năng tạo niềm vui:
- Trẻ thực hành dọn dẹp, trang trí nhà cửa chuẩn bị đón Tết Nguyên đán.
e. Kĩ năng tự bảo vệ:
- Cảnh giác với những người có nguy cơ mang lại nguy hiểm cho mình khi
đi chơi trong dịp Tết (như công viên, chùa, siêu thị…).
f. KĨ năng giải quyết vấn đề:
- Dạy trẻ cách xử lý tình huống khi lỡ làm hỏng đồ vật của người khác ở
siêu thị, cửa hàng.
* Chủ ®Ò 7: thực vật
a. Kĩ năng giao tiếp:
- Biết cách thể hiện tình cảm của mình qua việc chăm sóc hoa cây cối qua
những việc làm.
b. Kĩ năng thích nghi:
- Rèn trẻ kĩ năng thích nghi với những món lạ được chế biến từ thực vật
(như rau,củ,quả).
- Trẻ vui long chấp nhận thức ăn mới
c. Kĩ năng chăm sóc bản thân:
- Dạy trẻ cách nhận biết trái cây, rau, củ, quả vẫn còn tươi ngon để ăn và
không được ăn khi trái cây đã bị hỏng.
d. Kĩ năng tạo niềm vui:

- Cho trẻ được thực hành quá trình sự phát triển của cây từ gieo hạt, nảy
mầm thành cây.
- Thực hành trong giờ hoạt động ở góc thiên nhiên, được chăm sóc cây.
g. Kĩ năng làm việc theo nhóm:
- Rèn cho trẻ biết tự tạo nhóm theo yêu cầu của cô khi tham gia các hoạt
động.
* Chủ ®Ò 8: Giao thông
a. Kĩ năng giao tiếp:
- Dạy trẻ biết nhường chỗ, giúp đỡ những người già yếu, người khuyết tật,
em bé… khi cần thiết.
b. Kĩ năng chăm sóc bản thân:
- Nhận biết và phòng tránh 1 số vật dụng nguy hiểm như bếp điện, ổ điện,
dao, kim tiêm, cuốc xẻng, bình ga, dao kéo…
c. Kĩ năng tạo niềm vui:
14/34


Đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục hình thành kỹ năng sống cho
trẻ 5 – 6 tuổi”.

- Biết tự làm 1 số đồ chơi như gấp thuyền, làm ô tô, tàu hỏa, máy bay bằng
các nguyên liệu phế thải.
d. Kĩ năng tự bảo vệ:
- Dạy cho trẻ nhớ các biển báo, tín hiệu đèn giao thông thường gặp.
- Dạy trẻ hiểu và tuân theo một số biển chỉ dẫn ở nơi công cộng (trong
siêu thị, công viên, cột điện, bốt điện…). Biển chỉ dẫn “EXIT” biểu tượng báo
nguy hiểm chết người…
e. Kĩ năng làm việc theo nhóm:
- Rèn cách tự tạo nhóm có số lượng từ 2-4 loại phương tiện giao thông.
f. Kĩ năng giải quyết vấn đề:

- Dạy cho trẻ tư duy tích cực để xử lý tình huống khi bị lạc,bị người khác
bắt nạt phải kêu cứu như thế nào,bị nghẽn trong thang máy,khi đi xe công
cộng…
- Biết góp ý với người thân để có hành động đúng khi tham gia giao
thông.
* Chủ ®Ò 9: Nước và hiện tượng tự nhiên
a. Kĩ năng giao tiếp:
- Ôn lại các kĩ năng giao tiếp đã học ở các chủ đề trước.
b. Kĩ năng tự chăm sóc bản thân:
- Dạy trẻ hiểu biết về sức tàn phá và những nguy hiểm của thiên tai,từ đó
có cách bảo vệ mình trước thiên tai đó.
c. Kĩ năng tạo niềm vui:
- Tổ chức các trò chơi với nước như: bán nước sạch,bán máy lọc nước,làm
đồ phục vụ cho các mùa trong năm (ví dụ: Tìm nhanh trang phục cho từng mùa).
Ví dụ trời nắng trẻ tìm mũ,trời mưa trẻ tìm áo mưa,trời rét mặc áo khoác…
d. Kĩ năng làm việc theo nhóm:
Thi lấy nước nhanh theo tổ. Hết thời gian đội nào lấy được đầy bình trước
đội đó giành chiến thắng.
e. Kĩ năng giải quyết vấn đề:
Biết giải quyết các tình huống bất ngờ: Đang ở nhà, ở trường, ở ngoài
đường đột nhiên có cơn mưa và mưa sắp xảy ra.
* Chủ ®Ò 10: Quê hương - Đất nước-Bác Hồ - Trường Tiểu học
a. Kĩ năng giao tiếp:
- Dạy trẻ biết cách giao tiếp với người nước ngoài, biết chào hỏi bằng
những từ đơn giản như “Hello”, “Goodbye” (Khi trẻ được Bố mẹ hay trường tổ
chức buổi dã ngoại thăm quan lăng Bác,Quốc Tử Giám, chùa Một Cột.
15/34


Đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục hình thành kỹ năng sống cho

trẻ 5 – 6 tuổi”.

- Dạy trẻ các kĩ năng giao tiếp khi đến trường học ở môi trường mới
Trường Tiểu học. Biết trả lời các câu hỏi giáo viên hỏi.
b. Kĩ năng thích nghi:
Dạy cho trẻ cách thích nghi với việc đi tham quan bằng ô tô.
Cho trẻ đi tham quan trường tiểu học Đức Giang,từ đó dạy cho trẻ cách
thích nghi với môi trường mới.
c. Kĩ năng chăm sóc bản thân:
- Dạy trẻ cách phòng chống các bệnh theo mùa (đang xảy ra)
- Dạy trẻ cách chăm sóc bản thân khi ở trường Tiểu học.
d. Kĩ năng tạo niềm vui:
Làm các đồ chơi về chủ điểm: Trang trí dây hoa mừng sinh nhật Bác.
Chơi với các trò chơi của học sinh lớp 1.
e. Kĩ năng tự bảo vệ:
- Ôn lại các kĩ năng tự bảo vệ đã học.
- Dạy trẻ tự bảo vệ mình trước những mối nguy hiểm có thể xảy ra ở
Trường tiểu học. Trên đường về có người lạ xuất hiện cho gì không được lấy.
g. Kĩ năng làm việc theo nhóm
- Tổ chức cuộc thi vẽ trang trí các danh lam thắng cảnh của đất nước và của
thủ đô Hà Nội theo các nhóm.
- Tổ chức cho trẻ hoạt động nhóm với 1 số hoạt động như ở trường tiểu học.
h. Kĩ năng giải quyết vấn đề
Ôn lại cách xử lý những tình huống xấu bất ngờ xảy ra. Ví dụ: lạc đường,
người lạ dụ dỗ…
3. Tạo dựng các thói quen tốt cho trẻ
Kỹ năng được xây dựng trên cơ sở là những hành động việc làm được lặp
đi lặp lại, những thói quen được duy trì và thường xuyên bồi đắp. Chính vì vậy
có câu nói “Gieo thói quen, gặt tính cách”.
Để xây dựng những thói quen tốt cho trẻ giáo viên phải rất chú trọng đến

việc rèn các nề nếp sinh hoạt học tập hàng ngày cho trẻ. Vì sinh hoạt hàng ngày
của trẻ đa phần là những hoạt động lặp đi lặp lại ổn định tạo thành thói quen nề
nếp.
Ví dụ như: Cho trẻ tự cất đồ dùng cá nhân trước khi vào lớp, tự tháo cởi
dầy dép, nón mũ, khẩu trang treo đúng nơi quy định, khéo léo trao đổi, giải thích
để phụ huynh hiểu và không làm thay trẻ. Sắp xếp đồ dùng cá nhân và gập quần
áo của mình gọn gàng ngăn nắp.
- Đến lớp trẻ biết chào cô, chào bạn.
16/34


Đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục hình thành kỹ năng sống cho
trẻ 5 – 6 tuổi”.

- Không ngắt lời người khác.
- Rửa tay sau khi đi vệ sinh trước khi ăn và khi tay chân bị bẩn.
- Sắp xếp đồ chơi gọn gàng, nhặt rác lau dọn đồ chơi sạch sẽ.
Ở các góc lớp tôi đưa ra những câu khẩu hiệu nho nhỏ và hình ảnh minh
họa ngộ ngĩnh để giúp trẻ dễ ghi nhớ và nhớ sâu các hành động việc làm như:
“Thấy rác là nhặt”; ”Cùng chơi cùng vui”; “Đi hỏi, về chào”; “Tay
sạch đẹp, bé chăm ngoan”…
Quá trình hình thành các thói quen cho trẻ đòi hỏi ở cô sự kiên trì bền bỉ
và sự cố gắng nỗ lực không nhỏ trong cả năm học.
Song đền đáp lại sự cố gắng đó là sự biến chuyển không chỉ về hành động
mà còn cả về ý thức của trẻ.
Ví dụ: Trước kia trẻ chỉ nhặt rác ở trong lớp khi có mặt cô hay khi được
cô nhắc nhở nhưng cho đến cuối năm trẻ đã tự nhặt rác ở trường, ở lớp và cả ở
các nơi khác vào thùng một cách tự nguyện.
Trẻ cũng tự giác đi rửa mặt sạch sẽ trước khi ăn, lau miệng, xúc miệng khi
ăn xong, trẻ cũng có thói quen lắng nghe, không ngắt lời người khác, gừ cửa

trước khi vào, xếp hàng chờ đến lượt…
Một số hình ảnh giáo dục thói quen hình thành kỹ năng sống cho trẻ:

17/34


Đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục hình thành kỹ năng sống cho
trẻ 5 – 6 tuổi”.

Hình ảnh 5: Bé rửa tay sau khi đi vệ sinh

18/34


Đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục hình thành kỹ năng sống cho
trẻ 5 – 6 tuổi”.

Hình ảnh 6: Bé nhặt rác vứt vào thùng

19/34


Đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục hình thành kỹ năng sống cho
trẻ 5 – 6 tuổi”.
Hình ảnh 7: Bé chào khách đến trường

Hình ảnh 8: Bé tự cất đồ dùng cá nhân

4. Lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục kỹ năng sống cho trẻ trong
hoạt động chung

Việc lồng ghép tích hợp các nội dung giáo dục kỹ năng sống cho trẻ trong
hoạt động chung thường mang đến hiệu quả rất cao. Chính vì vậy tôi đã lựa
chọn đưa vào các nội dung giáo dục kỹ năng sống phù hợp.
- Ví du như khi dạy trẻ bài thơ: “Cháu chào ông ạ”, cô khéo léo giáo dục
trẻ kỹ năng chào hỏi mọi người.
- Trong giờ học MTXQ cô cho trẻ tự phân loại: rau, quả, hoa, phương tiện
giao thông, theo cách của mình.
Cô tạo mọi điều kiện để trẻ tích cực chủ động bộc lộ khả năng, sự sáng
tạo và cảm xúc của riêng mình, trong các giờ học. Cô cũng luôn khuyến khích
sự sáng tạo chủ động, mạnh dạn, hồn nhiên của trẻ, tìm kiếm phát hiện nét độc
đáo và ngợi khen kịp thời.
- Trong giờ làm quen với môi trường xunh quanh, tìm hiểu các loại cây,
rau, hoa, quả, hay các con vật… Cô giáo dục trẻ kỹ năng khám phá nhận thức
các đối tượng một cách hấp dẫn tạo hứng thú và niềm vui cho trẻ.
- Cô tích cực đưa các câu hỏi, đưa các vấn đề, tình huống để trẻ tự suy
nghĩ cách giải quyết của riêng mình:
20/34


Đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục hình thành kỹ năng sống cho
trẻ 5 – 6 tuổi”.

- Cô cũng rèn kỹ năng hợp tác, hoạt động nhóm,kỹ năng vận động thông
qua việc tổ chức các trò chơi mang tính thi đua giữa các đội nhóm trong các giờ
học trong phần củng cố ôn luyện

Hình ảnh 9: Bé đang hoạt động theo nhóm

Hình ảnh 10: Bé vui đóng kịch

+Trong giờ văn học cô cho trẻ đóng kịch trải nghiệm cách ứng xử, giải
quyết vấn đề của các nhân vật…
+ Trong giờ học MTXQ cô cho trẻ tự phân loại : rau, quả, hoa, phương
tiện giao thông, theo cách của mình.
21/34


Đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục hình thành kỹ năng sống cho
trẻ 5 – 6 tuổi”.

Hình ảnh 11: Giờ học âm nhạc của bé

+ Ví dụ trong giờ âm nhạc: Cô có thể hỏi theo các con bài hát này có thể
vận động theo hình thức nào? Gõ đệm cho bài hát bằng dụng cụ âm nhạc nào?
Con thử nghĩ các động tác múa của bài hát này.
Cô tạo mọi điều kiện để trẻ tích cực chủ động bộc lộ khả năng, sự sáng
tạo và cảm xúc của riêng mình, trong các giờ học. Cô cũng luôn khuyến khích
sự sáng tạo chủ động, mạnh dạn, hồn nhiên của trẻ, tìm kiếm phát hiện nét độc
đáo và ngợi khen kịp thời.
Để mỗi giờ học trở lên hứng thú với trẻ và hiệu quả với cô thì cô cần tích
cực đổi mới phương pháp dạy học, đặt trẻ là trung tâm của mọi hoạt động, tích
cực tìm tòi, sáng tạo, áp dụng công nghệ thông tin hiện đại vào các giờ học.
Phát huy tính chủ động tích cực cũng chính là hình thành kỹ năng sống
cho trẻ.
5. Giáo dục rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi.
Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ tuy rất gần gũi xong lại bao gồm nhiều nội
dung. Chính vì vậy giáo viên cần phải tận dụng mọi cơ hội, mọi thời điểm, để
mọi lúc mọi nơi để giáo dục, rèn luyện nhằm hình thành hệ thống kỹ năng sống
bền vững cho trẻ.
- Trong giờ đón trẻ: Cô rèn luyện cho trẻ kỹ năng tự phục vụ. Đối với cô

giáo bạn bè và người đưa trẻ đến trường. Cô nhắc nhở để trẻ tự tháo cất giày
dép, mũ, kính, khẩu trang để gọn gàng vào ba lô và để đúng nơi quy định. Như
tự tháo cất giầy dép và đồ dùng cá nhân để đúng vào nơi qui định. Cô khéo léo
giải thích trao đổi để phụ huynh hiểu vào làm thay trẻ, thành cho trẻ tính tự lập,
22/34


Đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục hình thành kỹ năng sống cho
trẻ 5 – 6 tuổi”.

tự giải quyết trao đổi để không ỉ lại vào người lớn. Cô hình thành cho trẻ kỹ
năng chào cô, chào bạn khi đến lớp và chào tạm biệt ông bà, bố mẹ, người thân
trước khi vào lớp. Cô có thể trò chuyện ngắn trao đổi tình cảm và sự quan tâm
với trẻ khuyến khích trẻ chia sẻ giao tiếp trò chuyện với cô, bạn người thân.

Hình ảnh 12: Cô giúp bé hình thành kỹ năng chào hỏi khi đến lớp

- Trong giờ hoạt động ngoài trời :
+ Cô tổ chức cho trẻ quan sát khám phá tìm hiểu thời tiết, cỏ cây hoa lá
trong sân trường và các đối tượng phù hợp nhằm rèn luyện cho trẻ kỹ năng
khám phá thế giới xung quanh.
+ Qua trò chơi vận động rèn luyện cho trẻ các kỹ năng vận động, chơi
cùng nhóm, hợp tác cùng bạn để đạt kết quả chơi tốt nhất.
+ Hoạt động ngoài trời cũng là nơi để trẻ được rèn luyện các kỹ năng lao
động vệ sinh môi trường, trường lớp xanh sạch đẹp như nhặt rác, nhổ cỏ chăm
sóc cây cối.
- Hoạt động vui chơi cũng là hoạt động tạo cho trẻ nhiều hứng thú và nhiều
cơ hội được vận dụng các kỹ năng, kiến thức vào giải quyết nhiệm vụ và các vấn
đề nảy sinh khi chơi nhất. Đó chính là điều kiện để hình thành các kỹ năng sống
cho trẻ.

Trong khi chơi cô cần luôn trú trọng rèn luyện kỹ năng hợp tác, làm việc
theo nhóm. Cô hướng dẫn để trong mỗi góc chơi thảo luận phân công nhiệm vụ
công việc và biết trợ giúp nhau để thành công.
Trong mỗi nhóm chơi cô cần giúp mỗi trẻ đều có 1 vai trò nhất định trong
trò chơi chuy, cô luôn khuyến khích trẻ thực hiện tốt vai chơi của mình, đồng

23/34


Đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục hình thành kỹ năng sống cho
trẻ 5 – 6 tuổi”.

thời hướng trẻ liên kết chặt chẽ với các thành viên khác trong nhóm để thực hiện
tốt nội dung chơi.
Hoạt động nhóm giúp trẻ biết mình là ai, có vai trò gì trong trò chơi và
mình phải chơi như thế nào cùng các bạn để buổi chơi vui vẻ.
Sự trải nghiệm trong hoạt động góc hàng ngày sẽ là yếu tố rất quan trọng
để giúp trẻ hình thành kỹ năng hợp tác, hoạt động cùng đội nhóm.
Ngoài ra hoạt động góc cũng giúp trẻ hình thành rất nhiều kỹ năng khác
như ; kỹ năng tự ra quyết định giải quyết các tình huống trong trò chơi, kỹ năng
tự xoay sở, tự phục vụ để thực hiện tới vai chơi của mình, kỹ năng giao tiếp ứng
xử phù hợp với các vai chơi khác, kỹ năng vệ sinh, sắp xếp đồ ding, đồ chơi gọn
gàng ngăn nắp…
Ví dụ: Trong góc âm nhạc cô hướng trẻ thành lập ban nhạc trẻ thơ, để trẻ
phân vai ca sĩ, người đánh đàn, đánh trống, người thổi kèn và hướng các vai
phối hợp với nhau để biểu diễn các bài hát múa thật hay.

Hình 13: Bé chơi hoạt động góc

24/34

Đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục hình thành kỹ năng sống cho
trẻ 5 – 6 tuổi”.

Hình ảnh 14: Bé cùng chơi xếp hình

Ngoài ra hoạt động góc cũng giúp trẻ hình thành rất nhiều kỹ năng khác
như; kỹ năng tự ra quyết định giải quyết các tình huống trong trò chơi, kỹ năng
tự xoay sở, tự phục vụ để thực hiện tới vai chơi của mình, kỹ năng giao tiếp ứng
xử phù hợp với các vai chơi khác khác, kỹ năng vệ sinh, sắp xếp đồ ding, đồ
chơi gọn gàng ngăn nắp…
Hoạt động chơi góc là hoạt động giúp trẻ hình thành toàn diện các kỹ
năng sống cơ bản nhất. Chính vì vậy việc tổ chức hoạt động chơi hiện được tôi
tiến hành rất chu đáo chuẩn bị kỹ càng, tôi cũng tận dụng những thời gian rảnh
rỗi cho trẻ chơi góc tự chọn, theo ý thích như giờ đón và trả trẻ.Chơi với trẻ là
trải nghiệm và được sống hết mình trong trò chơi đó là cơ hội để trẻ phát triển.
Trong thời gian rảnh rỗi cô có thể cho trẻ xem phim, kể cho trẻ nghe các
câu truyện phù hợp cung cấp cho trẻ thêm các kinh nghiệm giao tiếp, ứng xử
đẹp, cách giải quyết vấn đề của các nhân vật trong phim, truyện.
6. Hình thành kỹ năng sống thông qua việc tổ chức các hoạt động tập
thể, vui tươi lành mạnh phong phú khác
- Đó là những buổi tổ chức sinh cho các bé trong lớp mỗi tháng một lần.
Đây là cơ hội cho trẻ chia sẻ niềm vui rèn luyện kỹ năng biểu lộ tình cảm, cảm
xúc với bạn bè,kỹ năng lời nói chúc mừng và bày tỏ sự quan tâm đến ngày đặc
biệt của bạn bè, người thân.

25/34