SÁNH KIẾN KINH NGHIỆM NHỮNG GIẢI PHÁP GIÚP THỰC HIỆN TỐT CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP

SÁNH KIẾN KINH NGHIỆM

NHỮNG GIẢI PHÁP GIÚP THỰC HIỆN TỐT
CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP
I. Lý do chọn đề tài
Muốn xây dựng một nền giáo dục lành mạnh là nhiệm vụ và trách nhiệm của tất cả
mọi người, mọi thế hệ nhưng trong đó GVCN là người có bổn phận và trách nhiệm đầu
tiên. Trước hết giáo viên chủ nhiệm là người quản lí toàn diện HS của một lớp học và là
người đại diện quyền lợi, nguyện vọng chính đáng của tập thể HS, là “cầu nối” giữa tập
thể HS với các tổ chức xã hội trong và ngoài nhà trường như: GVBM, tổ chức Đoàn,
Đội, Ban Giám Hiệu nhà trường, phụ huynh học sinh... GVCN là người chỉ đạo, điều
khiển lớp, là người vạch kế hoạch, tổ chức cho lớp mình thực hiện các chủ đề đồng thời
theo dõi, đánh giá việc thực hiện của các HS...Mặt khác GVCN còn là người dạy các em
kiến thức về văn hoá uốn nắn các em về nề nếp, cách sống, cách làm người và làm chủ
tương lai của đất nước.
Đảng và Nhà nước ta đã nhiều lần khẳng định: Giáo dục là quốc sách hàng đầu,
giáo dục là sự nghiệp của toàn Đảng, toàn dân. Trước những yêu cầu cấp thiết của việc
đổi mới giáo dục hiện nay, đội ngũ giáo viên nói chung và giáo viên chủ nhiệm nói
riêng, phải có nhiều kinh nghiệm trong việc giáo dục học sinh. Để công tác chủ nhiệm
đạt hiệu quả cao đòi hỏi người GV phải có sự nhiệt tình trong công tác, có tính sáng tạo,
sự khéo léo đối với từng học sinh và từng hoàn cảnh, giàu lòng nhân ái, sự rộng lượng
tha thứ , sự quan tâm chăm sóc…và đặc biệt GVCN phải là tấm gương đạo đức cho HS
noi theo, có tác phong nghề nghiệp chuẩn mực…
Là một GVCN tôi mong muốn tất cả HS của mình đều là con ngoan, trò giỏi, là người
có ích cho xã hội trong tương lai. Xuất phát từ những mong muốn đó trong năm học
2016 - 2017, tôi đã mạnh dạn tìm hiểu nghiên cứu đề tài: “Những giải pháp giúp thực
hiện tốt công tác chủ nhiệm lớp”.
II. Tổ chức thực hiện đề tài
1. Cơ sở lí luận
Học sinh THCS là những” lứa tuổi” đang trong quá trình phát triển cả về tâm lý lẫn
thể chất, nhân cách, tình cảm và trí tuệ…mặc dù cơ thể phát triển mạnh nhưng sự nhận

thức của các em còn non trẻ, có thể nói là bồng bột, tư duy chưa cao, kỹ năng xử lý các
tình huống còn kém... Do vậy, các em cần có người hướng dẫn chỉ đạo để đi vào nề nếp,
dần trở thành người sống có ích trong xã hội. Mà người có thể làm tốt điều này không ai
khác đó chính là giáo viên chủ nhiệm lớp.
Trong xã hội hiện tại cùng với sự phát triển không ngừng của khoa học kĩ thuật và
công nghệ cũng như sự xuất hiện của xu thế toàn cầu hóa, HS được tiếp xúc với nhiều
nền văn hóa với những luồng tư tưởng “rất thoáng”, lối sống mới từ bên ngoài, đặc biệt
là ở Phương Tây, trong đó có những lối sống, hành vi không lành mạnh, nếu tiếp thu
không có lựa chọn thì có thể gây ảnh hưởng xấu tới thuần phong, mĩ tục của dân tộc.
Mặt khác sự xuất hiện của nhiều hình thức giải trí như : trò chơi điện tử mang tính chất


kích động bạo lực, những trò chơi yêu cầu phải có thẻ nạp tiền…Điều đó đã làm suy
thoái, biến đổi phẩm chất một bộ phận học sinh vốn học kém, lười học và ý thức không
tốt. Thực tế đã cho thấy rằng, nhiều học sinh may và mặc đồng phục đến trường mà
giống như đang đi chơi, dã ngoại…không phù hợp với môi trường học tập. Hoặc có
những học sinh nam vì thiếu tiền chơi game hoặc bị ảnh hưởng của các trò chơi bạo lực
đã lạnh lùng giết người, cướp của để thỏa mãn sở thích của mình….
Thực trạng đó đã và đang dóng lên một hồi chuông báo động đối với sự sa ngã của
giới trẻ nói chung và học sinh trung học phổ thông nói riêng. Và hơn ai hết, giáo viên
chủ nhiệm chính là người có vai trò rất lớn trong việc hướng dẫn học sinh tiếp thu cái
tiến bộ, loại bỏ cái xấu và giáo dục những học sinh có biểu hiện sa ngã hướng thiện.
Có thể nói người giáo viên chủ nhiệm có ảnh hưởng rất lớn đến học sinh, họ vừa là
người đại diện, là cầu nối giữa nhà trường - cha mẹ - cộng đồng - các giáo viên khác
trong trường với học sinh. Do vậy, vai trò của giáo viên chủ nhiệm ở trường là rất quan
trọng.
2. Nội dung và giải pháp thực hiện các giải pháp của đề tài
2.1. Điều tra lí lịch, hoàn cảnh GĐ và khả năng của từng HS lớp chủ nhiệm
Để công tác chủ nhiệm lớp được thuận lợi, GVCN phải nắm được khả năng trình
độ của học sinh, hoàn cảnh sống của gia đình, mối quan hệ xã hội, bạn bè của học sinh,

hiểu được tâm tư tình cảm nguyện vọng của các em. Để nắm được những điều ấy một
cách rõ ràng GVCN phải là người tiếp cận, gần gũi, trò chuyện với HS lớp chủ nhiệm,
Vì vậy trước tiên khi phụ trách một lớp tôi đã chuẩn bị một phiếu mẫu điều tra về học
sinh, tạm gọi là lí lịch học sinh:
SƠ YẾU LÍ LỊCH HỌC SINH
a. Phần tự ghi của học sinh
- Họ và tên học sinh:……........................................Giới tính: …….....
- Ngày tháng năm sinh……................ Dân tộc:…..….. Tôn giáo:……….
- Nơi sinh:...................................................................................................
- Chỗ ở hiện tại:..............................................................................................
- Con thương binh………., liệt sĩ….., gia đình có công cách mạng:……
- Con hộ nghèo……….hộ cận nghèo……Có hoàn cảnh khó khăn………….
- Họ, tên Cha: ………………................Nghề nghiệp:……….....................
Số điện thoại:………….
- Họ, tên Mẹ: ……………………............Nghề nghiệp:………...................
Số điện thoại:………….
- Số anh……….. chị……….….. em………….. trong gia đinh.
- Công việc thường ngày ở gia đình:………………………………………….
- Số điện thoại cá nhân:……………………………..
- Xếp loại Học lực và Hạnh kiểm của năm học 2013 – 2014
+ Học lực:…………….Hạnh kiểm:………………
- Chức vụ đã làm ở năm học 2013 - 2014:……………
- Năng khiếu:……………………….. Sở thích:…………………
- Chỉ tiêu phấn đấu của em trong năm học này:
+ Học lực:……………………………Hạnh kiểm:………………………
b. Phần ghi của PHHS
- Phụ huynh có nhận xét gì về con em mình?


……………………………………………………………………………

- PHHS có đề nghị gì với nhà trường và GVCN?
…………………………………………………………………………......
Thông qua bản lí lịch học sinh này, tôi đã nắm bắt tình hình cụ thể ngay từ đầu
năm để lập ra đội ngũ cán sự lớp, phương hướng phát triển phong trào lớp và kịp thời
tìm ra giải pháp quản lí lớp. Việc làm này không chỉ giúp tôi hiểu rõ hơn hoàn cảnh của
từng em, mà thông qua đó có biện pháp giáo dục thích hợp nhằm nâng cao hiệu quả
giáo dục.

2.2. Lựa chọn ban cán sự lớp
Để duy trì kỉ luật, trật tự lớp cũng như thúc đẩy phong trào thi đua của lớp, nâng cao
chất lượng học tập của từng học sinh, vai trò của đội ngũ cán sự lớp là vô cùng quan
trọng. Lớp được đi vào nền nếp sớm là do ngay từ đầu năm, tôi đã xây dựng một đội
ngũ cán bộ lớp là những em có học lực khá trở lên (thông qua bản lí lịch học sinh).
GVCN lựa chọn đội ngũ ban cán sự lớp có năng lực, trách nhiệm, nhiệt tình và tinh
thần tập thể cao để lãnh đạo phong trào của lớp. Phân công và giao nhiệm vụ cụ thể cho
từng chức vụ:
a. Cơ sở lựa chọn
- Căn cứ vào hồ sơ học bạ của HS.
- Căn cứ vào sự tìm hiểu thông tin từ GVCN cũ.
- Căn cứ sự tín nhiệm của tập thể lớp qua việc bình bầu dân chủ đầu mỗi năm học.
b. Phân công nhiệm vụ cho ban cán sự lớp
- Ban cán sự lớp đại diện cho lớp do tập thể lớp bầu ra, được GVCN quyết định công
nhận. Nhiệm kỳ của Ban cán sự lớp là một năm gồm: Lớp trưởng, Lớp Phó học tập, Lớp
phó Lao động – Kỉ luật, Lớp phó Văn thể mỹ, Thủ quỹ, Đội sao đỏ. Tổ trưởng 4 tổ và
ban cán sự phụ trách bộ môn.
* Phân công nhiệm vụ cụ thể:
Lớp Trưởng: Quản lí 15 phút đầu giờ, theo dõi mọi hoạt động của lớp hàng ngày,
hàng giờ, điều khiển các tiết sinh hoạt hàng tuần, tổng hợp và báo cáo kết quả thi đua về
mọi mặt của lớp cho giáo viên chủ nhiệm.

Lớp phó Học Tập: theo dõi nề nếp học tập chung của lớp, giải đáp mọi thắc mắc của
các bạn về học tập, lập kế hoạch giúp đỡ các bạn học sinh yếu kém vươn lên, bảo quản
sổ ghi đầu bài và báo cáo kết quả học tập của lớp hàng tuần, hàng tháng.
Lớp phó Lao động – Kỉ luật: Chịu trách nhiệm về mặt lao động vệ sinh của lớp, phân
công trực nhật, theo dõi, đôn đốc công tác lao động, kết hợp với lớp trưởng quản lí lớp
lao động và báo cáo kết quả cho GVCN.
Lớp phó Văn thể mỹ: Theo dõi, đôn đốc tham gia các hoạt động văn hóa, văn nghệ,
thể dục giữa giờ, thể thao do Đội, do trường tổ chức.
Thủ quỹ: Thu và chi quỹ lớp và xây dựng kế hoạch khen thưởng, báo cáo thu chi hàng
tháng trong giờ sinh hoạt.
Tổ trưởng: Điều hành, theo dõi các hoạt động của tổ, nắm kết quả học tập của từng tổ
viên, xếp loại đánh giá tổ viên và báo cáo cho lớp trưởng tổng hợp.
Ngoài ra tôi còn bầu Ban cán sự bộ môn của lớp để giải quyết những vấn đề khó
trong các môn học. Mặt khác thông qua quá trình tiếp xúc, tôi sẽ tìm ra những em cán
sự lớp thực sự chăm ngoan, gương mẫu, quan tâm và tạo niềm tin với các em, từ thiện
cảm của các em với mình, tôi sẽ nhận được những phản hồi từ những học sinh trong lớp
về thái độ của các em đối với công tác quản lí của mình, cũng nắm bắt rõ hơn về tình
hình hàng ngày trên lớp. Thông qua đó có biện pháp quản lí, giáo dục hợp lí hơn. Vì tôi
nghĩ ở lứa tuổi này các em đang phát triển sang lứa tuổi trưởng thành, có một số em còn
bao che thậm chí không dám phê bình trước lớp. Để theo dõi và nắm tình hình của lớp
tôi thường xuyên trao đổi với ban cán sự lớp thông qua các buổi hội ý đột xuất và hội ý
giờ sinh hoạt lớp cuối tuần. Nhờ đó mà những vi phạm của học sinh trong lớp được tôi
nắm bắt khá cụ thể và giải quyết ngay sau khi vi phạm xảy ra, chậm nhất là giải quyết
cuối tuần.
Đồng thời tôi còn tìm cách tạo ra nhiệt tình trong công việc cho đội ngũ cán sự lớp.
Thông thường thì các em không thích làm cán sự lớp vì “chẳng được gì, mất thời gian
tập trung cho việc theo dõi bài giảng, mất lòng các bạn trong lớp”. Bởi vậy, ngoài việc
động viên tinh thần của các em, tôi còn đưa ra một số biện pháp khuyến khích các em
làm việc nhiệt tình. Ví dụ như san sẻ công việc cho đội ngũ cán sự lớp để giảm gánh

nặng và áp lực cho các em, giao trách nhiệm cho một lớp phó thi đua và các tổ trưởng
giúp đỡ lớp trưởng trong việc quản lí lớp giờ sinh hoạt 15 phút cũng như trong các tiết
học chính. Đối với việc tổ chức sinh hoạt 15 phút đầu giờ, tôi chọn những học sinh xuất
sắc nhất của từng bộ môn làm lớp phó học tập của môn đó, thay vì chỉ một lớp phó học
tập duy nhất. Đến giờ sinh hoạt, các em sẽ tự giác thực hiện nhiệm vụ sinh hoạt nếu có
môn sở trường của mình.
Nhờ có những biện pháp khuyến khích và san sẻ trách nhiệm đó, tôi đã tạo nên sự
thoải mái và nhiệt tình trong công việc của đội ngũ cán sự lớp. Kết quả là đã ổn định
hơn về kỉ luật, trật tự và hiệu quả trong học tập của lớp.
2.3. Lập sơ đồ tổ chức lớp học
GVCN sắp xếp chỗ ngồi của HS trong lớp sao cho logic, hợp lý : Ban cán sự lớp có
thể quan sát và quản lớp hiệu quả, các bạn học lực giỏi – khá giúp đỡ được những bạn
yếu – kém…
a. Căn cứ để lập sơ đồ lớp
- Căn cứ vào học lực của HS: HS yếu kém, chậm tiến ngồi trước, HS khá giỏi ngồi sau.


- Căn cứ vào tình trạng sức khỏe của HS: HS thấp trước, cao sau, HS mắt yếu ngồi gần
bảng.
- Căn cứ vào nhiệm vụ của ban cán sự lớp: ngồi giữa và sau.
b. Sơ đồ tổ chức lớp học của lớp
- Sắp xếp chỗ ngồi của HS theo hình thức “Đôi bạn cùng tiến” các bạn học khá giỏi
ngồi cùng với cá bạn yếu kém.
- Trong quá trình lập sơ đồ, có thể thay đổi một số vị trí nếu thấy sơ đồ cũ không còn
phù hợp nữa, có thể có 2 - 4 sơ đồ lớp/1 năm học.

2.4. Tổ chức được các hoạt động thi đua và các biện pháp uốn nắn kịp thời
Vào đầu năm học khi nhận lớp GVCN phải nắm bắt tình hình chung của lớp, trao
đổi nghiêm túc với các em để xác định động cơ thái độ học tập đúng đắn, xây dựng mối
quan hệ đoàn kết và ý thức xây dựng tập thể lớp:

? Mục đích của việc học tập
? Muốn học tập đạt kết quả tốt ,em phải làm gì
? Muốn xây dựng một tập thể lớp vững mạnh, mỗi người phải làm gì
? Tiêu chuẩn để được xếp loại hạnh kiểm tốt
Căn cứ vào những cơ sở trên nâng cao tinh thần, ý thức học tập và xây dựng tập thể
lớp.
Sau đó là những yêu cầu ,nhắc nhở về các mặt hoạt động, đề ra hoạt động thi đua
giữa các tổ. Nếu tổ nào cuối tuần có điểm thi đua thấp nhất sẽ phạt lao động về sinh cả
tuần. Trong một tháng, nếu tổ nào bị trực nhật 3 lần liên tiếp, thì trong tháng đó, cả tổ
không được xếp loại tốt. Điểm thi đua được tính với các mặt: Chuyên cần, tác phong,
học tập, trật tự và tham gia phong trào. Mỗi mục, trước hết được ghi 10 điểm, cách
chấm điểm có thể được qui định như sau:
* Chuyên cần
- Vắng có phép = -1 điểm
- Không phép = -3 điểm
- Cúp học = -5 điểm (Làm việc với PHHS, qui về ý thức học...)
+ Lưu ý : Vắng có phép PHHS phải trực tiếp đến xin, việc này đã thỏa thiận trong buổi
họp PHHS đầu năm.
* Tác phong: Mỗi trường hợp vi phạm = -1đ, vi phạm bao nhiêu lần trừ bấy nhiêu điểm
* Học tập: Được tính theo điểm miệng, và quá trình xây dựng bài.
- Điểm 10 = +2 ; điểm 8 , 9 = +1 ; điểm 1 = -2 ; điểm 2 ,3 = -1


- Xây dựng bài tốt = +1 ; Vi phạm quay cóp = -5.
* Trật tự
- Nói chuyện gây mất trật tự trong lớp = -1
- Mất trật tự ,bị ghi sổ đầu bài = -2
- Gây gỗ, đánh lộn = -5
* Phong trào: Bất kỳ cá nhân nào tham gia hoạt động bề nổi của nhà trường đạt yêu
cầu, mỗi trường hợp = +10.

- Các buổi ngoại khóa vắng = -3.
Ngoài ra, thông qua sổ đầu bài ,GV có nhiều biện pháp giáo dục ,uốn nắn, chấn
chỉnh kịp thời. Với những trường hợp vắng nhiều, GVCN kịp thời liên lạc với PHHS để
làm sáng tỏ vấn đề:
+ Nếu ốm đau, cử học sinh trong lớp thăm hỏi, an ủi và phân công chép bài, giảng bài.
+ Nếu vì hoàn cảnh gia đình thì tìm cách giúp đỡ , an ủi.
+ Nếu vi phạm cúp học ,cần giải quyết nhanh chóng, kịp thời và dứt khoát.
- Với những học sinh vi phạm không thuộc bài, không làm bài tập:
+ Có thể cuối buổi yêu cầu ở lại học, hoặc làm bài, một phần báo cho phụ huynh biết,
phần khác GVCN hoặc cử cán bộ lớp giám sát, kiểm tra bài.
+ GVCN phối hợp với GVBM nhờ thường xuyên kiểm tra, đôn đốc làm bài tập…
+ Có thể giao việc về nhà, qui định thời gian trực tiếp GVCN kiểm tra hoặc cử ban cán
sự trong lớp kiểm tra vào lúc truy bài 15 phút.
- Một số em HS việc học tập còn nhiều thiếu sót nhưng các em lại có những mặt tích
cực ở các phong trào ngoại khóa thì GVCN phải tuyên dương những mặt tích cực của
các em, nêu được mặt lợi ích vai trò quan trọng mà các em đóng góp cho phong trào của
lớp đồng thời động viên, khuyến khích mặt học tập ở các em sao cho có kết quả tốt
mảng phong trào.

2.5. Thông báo tới PHHS về nội quy trường, lớp, số điện thoại ...qua lần họp PHHS
đầu năm
GVCN cần liên lạc với phụ huynh ngay khi năm học bắt đầu, khi tiếp nhận danh
sách học sinh của lớp là tiếp nhận luôn danh sách cha, mẹ hoặc người nuôi dưỡng học
sinh và số điện thoại liên lạc với phụ huynh .
Ở lần họp phụ huynh đầu năm GVCN yêu cầu toàn thể phụ huynh đều có mặt bằng
cách gửi thư mời trước một tuần. Nếu ngày đó phụ huynh nào không đến được thì phải
sắp xếp thời gian phù hợp đến trường gặp GVCN. Tôi yêu cầu như thế bởi một lí do thật


đơn giản: Phụ huynh không biết người chịu trách nhiệm dạy dỗ con em mình là ai?

Người đó như thế nào? Thì làm sao nắm được kết quả học tập của con em mình? Thông
qua phiên họp tôi đã làm các công việc sau:
- Thông qua nội quy nhà trường.
- Thông qua nội quy của lớp học, xin ý kiến của phụ huynh học sinh.
- Thông qua tóm tắt đặc điểm ban đầu của lớp như số lượng học sinh giỏi, khá, trung
bình... số học sinh có hoàn cảnh khó khăn, học sinh cần sự trợ giúp của xã hội.
- Thông báo về các khoản thu đầu năm (Tránh việc học sinh lợi dụng lấy tiền của cha
mẹ để đi chơi).
- Nhờ PHHS cung cấp thông tin cụ thể về con em mình như có các bệnh - tật gì như:
Bệnh tim, động kinh, tật... để GVCN lưu ý với các GVBM và các ban ngành trong nhà
trường biết giúp đỡ hay tránh những trường hợp đáng tiếc xảy ra.
- Thông qua việc gặp gỡ PHHS đầu năm học và lấy số điện thoại của PH giúp GVCN
kịp thời thông báo đến GĐ về vấn đề học tập, nghỉ học, mạo danh PHHS (GVCN cần
lưu ý HS có thể lấy máy của PH chặn cuộc gọi của GVCN).
- Bầu ban đại diện phụ huynh học sinh: Nhiệt tình và có thời gian để giúp giáo viên chủ
nhiệm trong suốt năm học.
- Lấy chữ kí mẫu để tránh các trường hợp học sinh thay mặt cha mẹ tự tiện làm đơn
nghỉ học. Tôi cũng yêu cầu PHHS cần phải gọi trực tiếp cho GVCN lớp khi xin cho con
em mình nghỉ học.
- GVCN cung cấp số điện thoại của bản thân, của nhà trường đến HS và PHHS. Đây là
sự liên hệ hai chiều qua lại giữa nhà trường với gia đình, giữa GVCN với PHHS. Bằng
các hình thức này sẽ nắm được những diễn biến về đạo đức, về học tập của các em từ đó
có phương pháp giáo dục, uốn nắn kịp thời, vì đạo đức, học lực của từng em luôn biến
đổi do tâm sinh lí đang phát triển diễn biến phức tạp.

2.6. Tiết sinh hoạt chủ nhiệm hàng tuần.
Giờ sinh hoạt lớp là dịp giúp cho cán bộ lớp có điều kiện rèn luyện kĩ năng điều
hành hoạt động sinh hoạt lớp, đồng thời cũng là cơ hội để tất cả học sinh được giải tỏa
áp lực và được sinh hoạt tập thể. Tổ chức tiết sinh hoạt sao cho nghiêm túc mà gần gũi,

thân tình, nhận xét, xử lí sao cho công bằng, hiệu quả. Để buổi sinh hoạt lớp đạt được
hiệu quả thì cần:
- Tạo cho học sinh một tâm lý thoải mái gần gũi sẵn sàng chia sẻ với giáo viên những
vướng mắc khó khăn của mình trong quá trình học tập và cuộc sống.
- Khích lệ động viên học sinh và chuẩn bị một tâm thế sẵn sàng học tập sẵn sàng tiến
bộ.
- Hướng dẫn thêm kỹ năng sống, kỹ năng học tập.
- Tự nhận ra các lý do nguyên nhân yếu kém của mình và sẵn sàng khắc phục sửa chữa.
Vì vậy, tiết sinh hoạt chủ nhiệm không nên nặng nề mà rất cần sự góp ý phê bình góp
ý chân tình trên tinh thần xây dựng làm cho tập thể lớp tốt hơn, điều cần nhất là làm cho
các em cảm nhận được sự thân thiện, gần gũi. Cho nên tôi thực hiện nghiêm túc trình tự
các hoạt động sau:
TRÌNH TỰ SINH HOẠT LỚP TUẦN…..
- Hát tập thể: bài hát…………………………………………………..........
- Mời 4 tổ trưởng lên bảng ghi tổng kết ưu, khuyết điểm của tổ.
- Tổ trưởng từng tổ báo cáo tình hình hoạt động của tổ.
- Ý kiến của tổ viên trong lớp về việc báo cáo của các tổ.
- Lớp trưởng mời những bạn vi phạm nội quy trong tuần của từng tổ đứng lên và:
+ Nêu nguyên nhân vi phạm:............................................................................
+ Cảm nghĩ của bạn vi phạm về hành vi của bạn:.............................................
+ Sự hứa hẹn của các bạn ở tuần sau:……………………………....................
- Tổng kết thi đua tổ trong tuần:
- Lớp trưởng nhận xét những ưu, nhược điểm chính của lớp, đề ra biện pháp giải
quyết các vi phạm trong tuần qua. Tuyên dương, phê bình và đề ra phương hướng cho
tuần sau.
- Ý kiến của giáo viên chủ nhiệm: Giáo viên chủ nhiệm đúc kết lại, xem xét các
biện pháp của cán bộ lớp đưa ra đã phù hợp chưa, nếu chưa thì cần đưa ra biện pháp kịp
thời và phù hợp hơn.Với những học sinh vi phạm như không thuộc bài, không làm bài,
nói tục, chửi thề hoặc đánh nhau.Tôi sẽ giải thích và chỉ ra những hậu quả: Không thuộc

bài thì sẽ bị điểm kém cuối năm không đủ điểm lên lớp phải thi lại hoặc sẽ bị ở lại lớp;
còn nói tục, chửi thề thì sẽ bị bạn bè coi thường, mất thiện cảm với mọi người; còn đánh
nhau sẽ vi phạm vào điều cấm của nhà trường và sẽ bị hạ bậc hạnh kiểm...
- Thư kí đọc lại biên bản sinh hoạt lớp.
- Sinh hoạt văn nghệ (lớp phó văn thể mĩ)
2.7. GVCN phải tìm hiểu, nắm bắt đựợc tình hình của lớp, nhất là số học sinh cá
biệt để có sự linh hoạt trong vận dụng các phương pháp giáo dục thích hợp.
- Việc giáo dục học sinh không phải lúc nào cũng cứng nhắc, rập khuôn vì mỗi em mỗi
tính cách, mỗi sở thích, mỗi hoàn cảnh...nắm bắt được hoàn cảnh, đặc điểm, tính cách
của từng em sẽ giúp ta vận dụng được phương pháp giáo dục thích ứng.
- Trong số những học sinh cá biệt có em điều đó thể hiện ngay trên nét mặt, cử chỉ, hành
động; có em tiềm ẩn ở bên trong...nguyên nhân tạo ra sự cá biệt đó có thể do hoàn cảnh
gia đình, do bản tính, do tác động của môi trường xung quanh, hoặc do bè bạn đua đòi,
rủ rê...Biết được các nguyên nhân đó, người GVCN sẽ có cách giáo dục thích hợp.
- Kinh nghiệm cho thấy hầu như các em học sinh cá biệt đều ưa ngọt...GVCN mềm dẻo
trong các phương pháp sẽ dễ thành công hơn.Với bản thân tôi, phương pháp cảm hóa là
chủ yếu, và nhất là lời nói phải đi đôi với việc làm.


- Với địa bàn có nhiều học sinh con nhà nông dân, công nhân làm ca hiểu biết của phụ
huynh có giới hạn …các em không được sự quan tâm, chăm sóc đầy đủ hiểu được tâm
lý của các em, GV phải cẩn trọng lời nói, gần gũi trong cách giáo dục với các em.
2.8. Tận dụng tối đa sự phối kết hợp với nhà trường - gia đình - xã hội.
Để làm tốt việc giáo dục đạo đức, lối sống cho HS phải kết hợp chặt chẽ với gia đình.
Nhà trường, gia đình và xã hội có vai trò giáo dục khác nhau đối với sự hình thành và
phát triển đạo đức, lối sống của HS. Trong mối quan hệ đó thì nhà trường được xem là
trung tâm, chủ động, định hướng trong việc phối hợp với gia đình và xã hội. Nhà trường
là môi trường giáo dục toàn diện nhất, là cơ quan nhà nước thực hiện chức năng giáo
dục chuyên nghiệp nhất nên nhà trường nhà trường là lực lượng giáo dục có hiệu quả
nhất, hội tụ đủ những yếu tố cần thiết để có thể huy động sức mạnh giáo dục từ phía gia

đình và xã hội. Do đó GVCN phải là cầu nối giữa nhà trường – Gia đình và xã hội:
- GVCN phối kết hợp chặt chẽ với các giáo viên bộ môn để nắm bắt tình hình học tập
của HS trong từng tiết học .
- Động viên kịp thời những HS học tích cực, đạt thành tích tốt và kịp thời uốn nắn
những HS còn có biểu hiện chưa tốt trong giờ...lấy tiêu chí “Dạy đi đôi với dỗ” để các
em thấy được việc học tập là cần thiết, song không quá căng thẳng bởi nhiều áp lực.
- Sự phối kết hợp với tổng phụ trách đội và ban kỷ luật của nhà trường:
+ Nắm bắt, phổ biến và tổ chức kịp thời các kế hoạch hoạt động của đội, nhằm tổ chức
tốt hoạt động của đội thiếu niên tiền phong...
+ Bồi dưỡng kỹ năng và năng lực tự quản cho Bán cán sự lớp
+ Có biện pháp giáo dục thích ứng để răn dạy những HS cá biệt.
- Đặc biệt là sự phối kết hợp chặt chẽ với BCH hội PHHS:
+ Tranh thủ mọi sự giúp đỡ (Tinh thần lẫn vật chất.)
+ Cùng cộng tác trong việc vận động HS ra lớp và giáo dục HS cá biệt...
- Phối kết hợp với ban cán sự lớp:
+ Rèn cho các em kỹ năng tự quản trong quản lý tổ chức lớp.
+ Nhờ các em tiếp cận, gần gũi với các bạn trong lớp nắm tình hình để kịp thời có biện
pháp giáo dục.
2.9. Thông báo kịp thời tình hình học tập của HS đến GĐ để có biện pháp nâng cao
hiệu quả học tập.
GVCN thường xuyên phải theo sát sự học tập của của HS lớp chủ nhiệm, đặc biệt là
các em học lực yếu, lười học, cá biệt, có hoàn cảnh đặc biệt và phối kết hợp với GVBM
cập nhật thường xuyên và cụ thể những trường hợp thường xuyên không học bài, soạn
bài, không chép bài đầy đủ, giờ học không chú ý để GVCN báo về PH kịp thời uốn nắn,
cải thiện việc học của các em.
Sau thi giữa kì GVCN báo phiếu điểm cho PH và nhấn mạnh những môn yếu điểm
dưới trung bình đến HS và PH để có kế hoạch phụ đạo, cải thiện kết quả học tập cuối kì.
GVCN đưa phiếu điểm cho HS yêu cầu HS đưa PH xem, kí, nhận xét và nộp lại cho
GVCN. GVCN cần kết hợp với việc gọi điện thông báo cho PH về bảng điểm của
những em yếu nhiều môn phòng trường hợp các em thấy điểm yếu nhiều sợ PH la mắng

không chuyển đến PH và mạo danh chữ kí.


2.10. Giáo viên thực sự là tấm gương sáng cho học sinh noi theo, tạo được uy tín
đối với học sinh, có đạo đức, tác phong sinh họat mẫu mực.
- Phải có lòng yêu nghề thì người GVCN mới toàn tâm, toàn sức cho công việc giáo dục
của mình. Và cũng chỉ có tình thương mới khơi gợi được tình thương, tình thương mơi
tạo cho con người lối sống đẹp. Đây là yếu tố quan trọng, lương tâm nhà giáo.
- Trong mắt nhìn, trong suy nghĩ của HS bao giờ hình ảnh của người thầy, người cô
cũng là tấm gương sáng để các em noi theo. Bởi vậy sự chuẩn mực của ta, trong ứng xử,
giao tiếp với các em là hết sức cần thiết, những lời nói ân cần, cách xưng hô chuẩn mực,
gần gũi sẽ tạo được sự hòa đồng, dễ chia sẻ, cảm thông ở học sinh và sự ân cần này phải
được duy trì mọi lúc, mọi nơi.
Ví dụ: Trước một sai sót nhỏ, lời “ xin lỗi” sẽ giúp cho các em ý thức được trong mọi
việc làm của mình hoặc mỗi lần có một HS có lỗi, tôi thường chỉ bảo các em: “Khi có
lỗi, biết nhận lỗi và sửa sai là điều quan trọng hơn cả” nhiều lần như thế, mưa lâu thấm
đất, chắc chắn học sinh sẽ ý thức được việc sửa sai của mình... Trước những tình cảm và
việc làm đó của tôi, đã tác động tích cực đến nhiều học sinh, thậm chí là nhiều lớp học
sinh đi qua tôi đã trưởng thành và nên người.
- Với phong trào "Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực" thì vấn đề xây
dựng mối quan hệ giữa thầy và trò, giữa trò với trò ...là vấn đề cần thiết.
Mặt khác GVCN cần phải là người mẹ hiền, bao giờ cũng yêu quý con, hiểu con và
chia sẻ với con những điều con vướng mắc ”, “ mẹ luôn là chỗ dựa tin cậy mỗi khi con
vấp ngã hoặc sai lầm ”…nhưng nhất thiết phải nghiêm khắc để đạt được hiệu quả giáo
dục. Bất cứ tuổi nào chúng ta luôn khao khát được yêu thương, được vỗ về, an ủi. Vậy
nên, nếu người GVCN nào dành cho học sinh thái độ, tình cảm như của mẹ dành cho
con, hiệu quả công tác chủ nhiệm sẽ lớn hơn rất nhiều so với GVCN lạnh lùng, thờ ơ
không gần gũi yêu thương học sinh.
III. Hiệu quả của đề tài
- Trên đây là một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp, các biện pháp giáo

dục HS được nêu trên đây là không mới so với những phương pháp mà chúng ta đã học
về các phương pháp giáo dục trong trường sư phạm, song sẽ mới nếu như GVCN biết
linh hoạt vận dụng các phương pháp giáo dục thích ứng.


- Áp dụng những biện pháp trên tôi đã thu được một số kết quả rất khả quan trong năm
học 2015 – 2016 như sau:
* Về Học Lực
TSHS

Thời
điểm

Trước
khi thực
hiện đề
tài
39
Sau khi
thực
hiện đề
tài
* Về Hạnh Kiểm
TSHS

Thời
điểm

Giỏi
Tổng Tỉ lệ

số (%)

Khá
Tổng Tỉ lệ
số
(%)

Trung bình
Tổng Tỉ lệ
số
(%)

Yếu
Tổng Tỉ lệ
số
(%)

3

7,7%

12

30,1%

18

46,1%

6

15,4%

5

12,5%

14

35,9%

19

47,5%

1

2,6%

Tốt
Tổng Tỉ lệ
số (%)

Khá
Tổng Tỉ lệ
số
(%)

Trung bình
Tổng Tỉ lệ

số
(%)

Yếu
Tổng Tỉ lệ
số
(%)

Trước
khi thực
hiện đề
30 76,9%
9
23,1%
tài
39
Sau khi
thực
hiện đề
35 89,7%
4
10,3%
tài
IV. Đề xuất, khuyến nghị, khả năng áp dụng
1. Đề xuất
- Rèn luyện nền nếp - thói quen cho học sinh là nền tảng để xây dựng chất lượng dạy và
học. Muốn học sinh thực hiện tốt nền nếp thói quen thì đội trực kiểm tra phải chọn
những học sinh gương mẫu có đạo đức tác phong nhanh nhẹn tháo vát, trong công việc
phải nhắc nhở bạn bè thực hiện đúng nền nếp của lớp và nhà trường đề ra.
- Bên cạnh đó giáo viên chủ nhiệm kết hợp với giáo viên bộ môn phải thường xuyên

quan tâm đến tình hình chung của lớp, kịp thời tuyên dương những cá nhân có thành
tích điển hình trong nề nếp và học tập để tập thể lớp phấn đấu thực hiện.
- Luôn động viên kịp thời, nhắc nhở, uốn nắn và xử lý nghiêm khắc những học sinh cố
tình vi phạm.
- GVCN phải biết xây dựng kế hoặch giáo dục cho từng đối tượng học sinh, có lòng yêu
nghề, luôn làm theo lời Bác:
Vì lợi ích mười năm trồng cây
Vì lợi ích trăm năm trồng người
- Đa số coi trọng chuyên môn mà chưa coi trọng hiệu quả công tác quản lý lớp ở
GVCN, mặt khác có biểu hiện chưa phù hợp khi lớp có khuyết điểm thì quy trách nhiệm
cho GVCN, khi lớp có thành tích cần tuyên dương tập thể lớp và GVCN lãnh đạo.


- Chủ nhiệm lớp phải nghiêm túc và cần có một kế hoạch cụ thể vì đối tượng quản lý
trường học, lớp học là con người phải giáo hoá do đó không thể có một chương trình cài
đặt sẵn. Cần phải nhiệt tình trong việc làm, thấy đúng thì tổng kết và áp dụng tiếp, thấy
sai phải điều chỉnh kế hoạch kịp thời hoặc huỷ bỏ theo quy trình: xây dựng kế hoạch thực hiện kế hoạch - kiểm tra kế hoạch - tổng kết và vạch kế hoạch mới. Rất cần ở chủ
nhiệm lớp các phẩm chất nhiệt tình, sâu sát, cần cù quan sát tinh, tâm lí giỏi, có khả
năng xây dựng đội ngũ cán bộ HS. GVCN phải vừa là thầy vừa là bạn của học trò.
- GVCN lớp là tấm gương sáng cho HS noi theo, cách hành động, suy nghĩ, cư xử của
GV sẽ ảnh hưởng rất nhiều về quan niệm của học sinh và phụ huynh về GV. Vì vậy, khi
đến trường hoặc lên lớp GV cần có những tác phong làm gương cho học sinh : Soạn bài
trước khi đến lớp, chỉ khi nào thầy cô cảm thấy hứng thú với bài dạy thì sự hứng thú đó
mới lây truyền sang HS. Sự hứng thú này đi đôi với sự soạn bài trước và có một chương
trình trước cho những gì phải làm trong giờ học thay vì một thái độ "tùy cơ ứng biến".
GV cần chuẩn bị đầy đủ tài liệu, đồ dùng dạy học trước khi dạy. Người dạy càng tận
tâm thì các em càng cố gắng học.
- Bên cạnh đó, GVCN biết thông cảm và chia sẻ những khó khăn của các em. Trả lời
những câu hỏi của các em một cách thấu đáo (nếu chưa có câu trả lời, hứa sẽ tìm câu trả
lời chính xác). Trong lớp học hay ngoài lớp học, thầy cô còn phải đóng vai người anh,

người chị mà các em có thể tin nhờ cậy được.
2. Khuyến nghị khả năng áp dụng
- Đề tài áp dụng được xuyên suốt cấp Trung học cơ sở.
- Trên đây là những biện pháp giúp thực hiện tốt công tác chủ nhiệm mà tôi đã đúc kết
được trong những năm làm công tác Chủ nhiệm. Tôi rất mong được sự đóng góp ý kiến
chân tình của các quý Thầy – Cô đã và đang làm công tác chủ nhiệm lớp để có được
những phương pháp giáo dục Học sinh ngày càng tốt hơn.
V. Tài liệu tham khảo
- Kinh nghiệm bản thân trong những năm làm công tác chủ nhiệm
- Tham khảo một số tư liệu nguồn trên mạng internet
- 10 cách thức rèn kĩ năng sống cho tuổi vị thành niên – NXB Trẻ – Năm 2008
- Sổ tay công tác chủ nhiệm lớp dành cho giáo viên Trung học cơ sở - NXB Giáo Dục
Việt Nam- Năm 2010
- Giáo dục giá trị sống và kĩ năng sống cho học sinh trung học cơ sở - NXB Đại học
quốc gia Hà Nội- Năm 2012.