Phương tiện thiêt bị dạy học Địa lý và hướng dẫn sử dụng bài giảng dành cho sinh viên

TR

NGă

IăH CăPH MăV Nă

NG

KHOAăS ăPH MăT ăNHIÊN
T ă

Aă– KTCN – KTPV


ăC

S ăăD NGăPH
D YăH Că

NGăBÀIăGI NG

NGăTI Nă– THI TăB ă
AăLụ

ăTR

NGăPH ă

THỌNGăTRUNGăH CăC ăS

Τησ. ΓςΧ Πηαν Τηονγ

N m 2015
0


M CăL C
Ch

ng 1

IC

NG V PH

NG TI N D Y H C ................................... 3

1.1. Khái ni m v ph

ng ti n d y h c ............................................................. 3

1.2. ụ ngh a c a ph

ng ti n d y h c ............................................................... 5

1.3. Tr c quan vƠ ý ngh a tr c quan trong quá trình d y h c ............................ 6
1.4. Phơn lo i các ph
Ch
H C

ng ti n d y h c ............................................................. 8

ng 2 NGUYÊN T C S

D NG PH

NG TI N ậ THI T B D Y ậ

A Lụ ....................................................................................................... 10

2.1. Yêu c u đ i v i ph

ng ti n d y h c đ a lý ............................................. 10

2.2. Nguyên t c s d ng PTDH trên l p ......................................................... 12
2.3. Cách l a ch n các ph

ng ti n d y h c ................................................... 13

2.4. Công vi c chu n b gi ng d y v i PTDH đ i v i ng
Ch

ng 3 S

D NG CÁC PH

NG TI N D Y H C

i giáo viên đ a lý 14
A Lụ .................... 17

3.1. S d ng b n đ ......................................................................................... 17
3.2. S d ng s đ ........................................................................................... 30
3.3. S d ng s li u th ng kê........................................................................... 32
3.4. S d ng bi u đ ........................................................................................ 32
3.5. S d ng tranh nh đ a lí ............................................................................ 33
3.6. S d ng video ........................................................................................... 34
3.7. S d ng máy vi tính vƠ internet ................................................................ 37
TÀI LI U THAM KH O .................................................................................... 43

1


L IăNịIă
Ph

U

ng ti n d y h c (PTDH) nói chung vƠ ph

ng ti n d y h c đ a lý nói

riêng lƠ công c h tr hi u qu nh t trong ti t d y, làm cho ti t h c tr nên sinh
đ ng, d hi u. Nói chung, trong quá trình d y h c, ph

ng ti n ậ thi t b d y h c

không nh ng giúp giáo viên gi m nh công vi c mƠ còn giúp cho h c sinh ti p
thu ki n th c m t cách thu n l i. Có đ
ng

c các ph

ng ti n, thi t b thích h p,

i giáo viên s phát huy h t n ng l c sáng t o c a mình trong công tác gi ng

d y, lƠm cho ho t đ ng nh n th c c a h c sinh tr nên nh nhƠng vƠ h p d n
h n, t o ra cho h c sinh nh ng tình c m t t đ p v i môn h c. S d ng ph

ng

ti n d y h c có hi u qu góp ph n nơng cao tính tích c c, đ c l p c a h c sinh vƠ
t đó nơng cao hi u qu c a quá trình ti p thu, l nh h i ki n th c vƠ hình thƠnh
k n ng, k x o c a các em.
Trong th c t gi ng d y
vi c trang b các ph

nhƠ tr

ng Trung h c c s (THCS) hi n nay,

ng ti n, thi t b ph c v d y h c đ a lý còn thi u, y u, ch a

đ ng b ; k n ng s d ng m t s các PTDH c a giáo viên còn ch a h p lý,
thu n th c. Vì v y tƠi li u nƠy đ
viên Cao đ ng s ph m ngƠnh
v các ph

c biên so n nh m m c đích giúp các em sinh
a lý có đ

c nh ng ki n th c chung, khái quát

ng ti n vƠ trang thi t b k thu t trong d y h c đ a lý

tr

ng THCS

c ng nh cách s d ng m t s PTDH đ a lý c n thi t giúp các em có đi u ki n đ
h c t p vƠ rèn luy n nghi p v hi u qu .
V i th i l

ng cho chuyên đ t ch n lƠ 2 tín ch (30 ti t) nên chúng tôi ch

đ c p đ n nh ng v n đ thi t th c nh t ph c v cho sinh viên C SP ngƠnh

a

lý. Vì v y trong quá trình biên so n không tránh nh ng thi u sót, r t mong s
đóng góp chơn thƠnh c a đ c gi . Chơn thƠnh c m n.

Tác gi

2


ngă1.

Ch

IăC

NGăV PH

NGăTI N D Y H C

M CăTIÊU:ă
- Hi u vƠ n m đ

c nh ng v n đ chung v PTDH: khái ni m, vai trò, ý

ngh a, cách phơn lo i PTDH nói chung vƠ PTDH
- Phơn tích đ

a lý nói riêng ...

c tr c quan vƠ ý ngh a tr c quan trong quá trình d y h c

N IăDUNG
1.1. Khái ni m v ph

ngăti n d y h c

Có nhi u quan ni m khác nhau v ph

ng ti n d y h c nói chung vƠ PTDH

đ a lý nói riêng.
Các tƠi li u v lý lu n d y h c đư trình bƠy PTDH đ ng ngh a v i ph
ti n tr c quan, đó lƠ các v t th t, v t t

ng tr ng vƠ các v t t o hình đ

ng
cs

d ng đ d y h c.
- Các v t th t nh đ ng v t, th c v t s ng trong môi tr

ng t nhiên, các

lo i khoáng v t... giúp cho h c sinh (HS) ti p thu tri th c, gơy h ng thú tìm tòi
h c t p.
- Các v t t
đ

ng tr ng nh các lo i b n đ , s đ , l

c m t cách tr c quan các s v t hi n t

ng đ

c đ giúp HS th y

c bi u di n d

i d ng khái

quát ho c đ n gi n.
- Các v t t o hình k c các ph

ng ti n hi n đ i: Tranh nh, mô hình, hình

v , b ng video... thay cho các s v t hi n t
d

ng, l c đ a, núi,... ho c các s v t hi n t

t o c a Trái

ng khó trông th y tr c ti p nh đ i
ng không th trông th y nh c u

t, các t ng khí quy n...

C ng có tác gi coi PTDH lƠ nh ng đ dùng d y h c tr c quan đ
quát b ng nh ng mô hình v t ch t đ

c d ng lên m t cách nhơn t o, t

3

c khái

ng t v i


đ it

ng g c v m t s m t nƠo đó. Nó giúp ta nghiên c u đ i t

ng g c v m t

s m t nh t đ nh nƠo đó. Nói cách khác, mô hình lƠ v t đ i di n hay thay th cho
v t g c, nó có nh ng tính ch t t
hình ng

i ta s nh n đ

ng t nh v t g c, nh đó khi nghiên c u mô

c nh ng thông tin v tính ch t hay quy lu t c a v t g c.

Có nhi u lo i mô hình nh mô hình v t ch t (núi l a, qu c u...), mô hình
lý t

ng (mô hình ký hi u, hình v , s đ , đ th ...), mô hình bi u t

ng (mô

hình nguyên t ) nó ch t n t i trong t duy nh m t quan ni m, nh ng th
đ

ng

c v t ch t hóa.
Theo N.N.Branxki ắThi t b d y h c (TBDH) lƠ nh ng ph

quan, nó lƠ m t nhơn t
d y đ a lý

nhƠ tr

nh h

ng ti n tr c

ng l n đ n s t ch c vƠ k t qu c a vi c gi ng

ng”. Các thi t b đó bao g m: Phòng đ a lý, các b n đ giáo

khoa, qu c u đ a lý, các tranh nh treo t

ng, bi u đ , đ th ...

K th a vƠ phát tri n nh ng quan ni m trên, Nguy n D

c vƠ m t s tác

gi đư khái ni m TBDH đ a lý. Các thi t b nƠy bao g m:
- M t ph n c s v t ch t t o đi u ki n cho vi c gi ng d y b môn nh
phòng b môn đ a lý, v

n đ a lý, t sách đ a lý.

- ToƠn b đ dùng tr c quan nh b n đ , tranh nh, s đ , mô hình, m u
v t, d ng c quan tr c, đo đ c...
- Các tƠi li u đ cung c p nh ng tri th c c b n cho giáo viên vƠ h c sinh
nh sách giáo khoa, sách giáo viên, sách tham kh o...
- Các thi t b hi n đ i nh máy chi u phim, video, vô tuy n truy n hình,

máy chi u hình n i, máy ghi ơm, máy vi tính...
NgoƠi nh ng ph

ng ti n trên, g n đơy v i các ti n b c a khoa h c k

thu t, vi c ng d ng các k t qu nghiên c u c a các l nh v c khoa h c vƠ các
ngƠnh khoa h c ng d ng (máy vi tính, các ph n m m d y h c, nh vi n thám...)
đư xu t hi n thu t ng ph

ng ti n vƠ thi t b d y h c.

Nh v y, m c dù có nhi u quan ni m khác nhau v ph
d y h c nh ng cùng có chung m t cách nhìn lƠ ắPh

4

ng ti n ậ thi t b

ng tiên d y h c lƠ t p h p


nh ng đ i t

ng v t ch t, tinh th n đ

c giáo viên s d ng đ đi u khi n m i

ho t đ ng nh n th c c a h c sinh vƠ đ i v i h c sinh, nó lƠ ngu n tri th c sinh
đ ng, lƠ công c đ rèn luy n k n ng, k x o”.
Trong d y h c đ a lí, PTDH lƠ nh ng d ng c , máy móc, thi t b , v t d ng

c n thi t cho ho t đ ng d y vƠ h c đ t đ
1.2.ăụăngh aăc aăph
Ph

c các m c tiêu d y h c.

ngăti n d y h c

ng ti n d y h c lƠ tr th đ c l c giúp GV th c hi n tính nguyên t c

th ng nh t gi a tính c th vƠ tr u t

ng trong quá trình d y h c. PTDH giúp

giáo viên (GV) trình bƠy n i dung bƠi gi ng, cung c p thông tin đ y đ h n,
chính xác h n vƠ mang tính tr c quan v hi n t

ng c n nghiên c u.

LƠ ngu n tri th c giúp GV đi u khi n quá trình nh n th c c a HS.
Vi c s d ng PTDH góp ph n tích c c tr

c tiên lƠ giúp HS d dƠng ti p

thu ki n th c, sau đó lƠ giáo d c th m m cho các em. PTDH giúp cho HS nh n
th c c m tính đ

c nhanh chóng, đúng b n ch t

nhi u g c c nh khác nhau.

V m t phát tri n t duy, các PTDH giúp cho HS tr u t
đ

c nh ng v n đ nghiên c u. Thông qua các ph

ng hóa tr

c

ng ti n vƠ ngh thu t bi u

di n c a GV s góp ph n nơng cao h ng thú h c t p, thu hút s chú ý m nh m
vƠo bƠi h c c a HS.
V m t PP, PTDH t o đi u ki n đ GV c i ti n PPDH.
D

i g c đ công ngh d y h c, PTDH cùng v i tƠi n ng c a GV s d ng

nó góp ph n quan tr ng vƠo s hình thƠnh ắn n s n xu t trí tu ”.
ph m vô cùng quí giá đ

ơy lƠ s n

c t o ra b i công ngh d y h c.

Bên c nh đó, PTDH có vai trò quan tr ng trong vi c đánh giá HS, trong
vi c ki m tra s l nh h i ki n th c c a HS, t o thông tin cho HS t đi u ch nh
quá trình h c t p vƠ GV đi u ch nh ph

ng pháp d y h c (PPDH) ...

Tóm l i, PTDH có vai trò quan tr ng trong vi c nơng cao hi u qu c a quá
trình d y h c trên nhi u khía c nh:

5


-

i v i quá trình nh n th c vƠ vi c rèn luy n k n ng th c hƠnh c a HS.

- LƠm t ng n ng su t lao đ ng c a GV vƠ HS;
- LƠm thay đ i phong cách t duy vƠ hƠnh đ ng;
- Thay th các s v t, khái ni m;
- H tr phát huy m i giác quan c a ng

i h c;

- T ng đ tin c y vƠ đ b n v ng c a vi c thu nh n;
- C th hóa vi c gi ng d y, t ng kh n ng ti p thu;
- Gi m th i gian gi ng d y;
- Gi m n ng nh c c a ng

i d y, gơy h ng thú cho ng

i h c;

- Giúp cho HS d nh n bi t, d nh , t ng hi u qu gi ng d y, h c t p;
- Ng n ng có cơu ắTr m nghe không b ng m t th y, tr m th y không b ng

m t lƠm”;
- Dùng ph

ng ti n đ HS d dƠng hi u đ

c nh ng v n đ GV mu n di n

đ t, lƠm rõ nh ng v n đ GV đ nh gi i thi u;
- Tác d ng cu n hút HS tham gia tích c c vƠo bƠi gi ng, lƠm cho l p h c
n ng đ ng, không bu n t , hi u qu gi ng d y t t h n.
- Giúp HS g n k t ki n th c lí lu n v i th c t .
- Khuy n khích HS chuy n giao đi u đư h c qua ph

ng ti n.

- Khuy n khích HS ch đ ng tham gia tích c c vƠo quá trình h c t p trên
l p.
1.3. Tr căquanăvƠăýăngh aătr c quan trong quá trình d y h c
1.3 1 Vai trò c a các giác quan trong vi c h c
T tơm lí h c t p, ng
quan c a con ng

i ta th y r ng vi c ti p nh n thông tin nh vƠo 5 giác

i: nghe, nhìn, n m, ng i, c m nh n.

Theo cách d y tr

c đơy, ch có m t giác quan duy nh t đ

6

c huy đ ng, đó


lƠ tai đ nghe. Truy n th ki n th c theo hình th c c nƠy ch thông qua l i nói,
còn các giác quan khác ch a đ
n ng ti p thu h c t p ch a đ

c s d ng đ thông qua bƠi gi ng. Ph n l n ti m
c phát huy.

Sau đơy lƠ vai trò c a các giác quan trong vi c h c
Trong vi c thu nh n tri th c

Trong vi c l u gi tri th c

Qua n m

1%

Nghe

20%

Qua s

1,5%

Nhìn

30%

Qua ng i

3,5%

Nghe + nhìn

50%

Qua nghe

11%

Nghe + nhìn + th o lu n

70%

Qua nhìn

83%

T trình bƠy vƠ lƠm

90%

Tôi nghe – Tôi quên
Tôi nhìn – Tôi nh
Tôi làm – Tôi hi u

1.3.2 M c đích c a tr c quan hóa
- T p trung s chú ý c a ng
- Giúp ng

i h c đ nh h

i h c;

ng t t;

- LƠm thông tin tr nên d ti p thu;
- LƠm rõ rƠng, c th h n nh ng đi u c b n;
- M r ng vƠ b sung nh ng đi u đư nói;
- S sáng t o cá nhơn trong tr c quan hóa không có gi i h n, nh ng nên
xem xét vƠ chú ý đ n nh ng đi m c b n th hi n hình nh.
1.3 3

u đi m c a tr c quan hóa

- N i dung c u trúc rõ rƠng ai c ng có th th y đ

c.

- C u trúc b t bu c t p trung vƠo nh ng thông tin c t lõi, h n ch hi u sai

7


ch đ .
- Ng

i h c chú ý bƠi gi ng, t p trung vƠo nh ng ch đ c n th o lu n.

- N i dung h c tr u t

ng có th ti p thu d dƠng h n.

- Trong các bu i th o lu n, nh ng ý ki n, gi i pháp đ
ng

i đ u th y đ

c các đóng góp, các ý t

c vi t ra gi y m i

ng, gi i pháp c a nh ng ng

i tham

d nên d dƠng th ng nh t h n.
Tr c quan hóa vƠ vi c áp d ng các ph

ng ti n h c t p t

ng ng b t bu c

chu n b các đ n v h c trình vƠ các minh h a cho bƠi gi ng m t cách chu đáo vƠ
nghiêm túc. CƠng dƠnh tơm huy t bao nhiêu cho v n đ nƠy thì ch t l
gi ng c ng nh m c đ nh , hi u bƠi c a HS cƠng đ

1.4. Phân lo i cácăph

ng bƠi

c nơng cao.

ngăti n d y h c

Có nhi u cách phơn lo i khác nhau, tuy nhiên thông th

ng ng

i ta phơn

lo i PTDH thƠnh m t s nhóm thông d ng sau:
- Các ph

ng ti n nhìn (Visuell): Sách, b n gi y trong, v n b n, b ng.

- Các ph

ng ti n nghe (Auditive): đ a hát, đ a CD, audio cassette, radio.

- Các ph
video, đa ph

ng ti n k t h p nghe nhìn: Audio ậ visuell): phim nh, tivi,
ng ti n...

C ng có th phơn lo i PTDH thƠnh các nhóm theo hình th c c a chúng

nh :
- Các PT lƠm m u khi h c (các PT tr c quan)
- Các PT t o đi u ki n tham gia vƠo n i dung bƠi gi ng.
Hi n nay, vi c phơn lo i PTDH

a lý theo 2 nhóm nh sau:

8


NG Ti N DH

Ph n nh tr c
ti p đ i t ng

Tái t o
đ i t ng

Ph n nh đ i t
b ng ngôn ng

NG

I

TRUY N THÔNG A PH
Ti N

CÁC PH
ng

NG Ti N NGHE NHÌN

NG Ti N NHÌN (KHÔNG
ÂM THANH)

CÁC PT DH Hi N

CÁC PH
NG Ti N NGHIÊN C U
H C T P, CÁC D NG C QUAN
TR C, O
C

, SGK,
, Bi U
TÀI Li U
,S
B N

CÁC MÔ HÌNH, TRANH NH, HÌNH
V

CÁC B

S U T P, CÁC M U V T

CÁC PT DH TRUY N TH NG

A LÍ

CÁC PH

H TH NG PH

PP Ngiên c u và
h ct p

CÂUăH IăỌNăT P
1. Hưy gi i thích rõ vai trò vƠ ý ngh a c a các PTDH đ a lý đ i v i GV vƠ
HS. Cho d n ch ng.
2. ụ ngh a c a tr c quan hóa trong d y h c đ a lý.
3. Phơn lo i các PTDH đ a lý.


9


Ch

ngă2.

D NGăPH

NGUYÊN T C S

D Y – H Că

NGăTI N – THI T B
A LÝ

M CăTIÊU
- Hi u đ

c các nguyên t c s d ng ph

ng ti n ậ thi t b d y h c đ a lý.

- Bi t cách l a ch n các PT-TBDH đ a lý phù h p.
- Bi t công vi c chu n b gi ng d y v i PT-TBDH đ i v i ng

i giáo viên

a lý.
N IăDUNG
2.1. Yêu c uăđ i v iăph

ngăti n d y h căđ a lý

2.1.1 Tính khoa h c
PT ậ TBDH đ a lý ph i đ m b o mang tính khoa h c (th c t , chính xác),
ph i th hi n đ

c nh ng thƠnh t u m i nh t c a khoa h c k thu t, nh ng quan

đi m m i c a khoa h c

a lý hi n đ i.

H th ng PT ậ TBDH c ng c n có nh ng d ng c , thi t b giúp HS ti n

hƠnh nh ng thí nghi m (ví d s xói mòn đ t, đo s c gió, h
l c…) nh m hình thƠnh
t

ng gió, đo th y

HS nh ng tính cách nh tìm tòi, khám phá nh ng hi n

ng, nh ng v n đ c a đ a lý. Qua đó giáo d c lòng say mê, tính t l p, sáng

t o khi ti p thu ki n th c vƠ gi i quy t nh ng v n đ khoa h c.
2.1.2 Tính s ph m
PT ậ TBDH đ a lý ph i HS ti p thu đ
x ot

ng ng v i ch

c ki n th c, rèn luy n k n ng, k

ng trình h c t p, giúp GV truy n đ t đ

luy n k n ng ậ k x o cho HS đ

c ki n th c, rèn

c thu n l i, lƠm cho HS có kh n ng phát

tri n nh n th c vƠ t duy logic.
PT ậ TBDH đ a lý t p h p thƠnh b ph i có m i liên h ch t ch v n i
dung, b c c, hình th c. Trong đó m i lo i đ u có vai trò vƠ v trí riêng nh ng b

sung cho nhau. Bên c nh đó PTDH còn thúc đ y vi c s d ng các PPDH hi n đ i

10


vƠ các hình th c d y h c tiên ti n.
2.1.3 Tính tr c quan hóa
PT ậ TBDH ph i đ l n đ HS ng i hƠng gh cu i l p c ng nhìn th y
đ

c. Các ph

ng ti n ph i giúp cho HS có đi u ki n th c hƠnh theo cá nhân,

theo nhóm (các ph

ng ti n không chi m nhi u ch trên bƠn h c).

PTDH ph i phù h p v i t ng đ i t

ng (không quá n ng, quá l n…)

MƠu s c c a PTDH ph i hƠi hòa, không lƠm chói m t hay lƠm cho HS khó
phơn bi t các đ i t

ng. T t nh t lƠ mƠu s c các PTDH g n gi ng v i th c t .

2.1.4 Tính th m m
PTDH ph i đ m b o tính th m m cao, t l các đ

ng nét, hình kh i, mƠu

s c… ph i cơn đ i hƠi hòa gi ng nh m t tác ph m ngh thu t đ giáo d c th m
m vƠ yêu cái đ p c a HS.
2.1.5 Tính k thu t
Các ph
ch n, có kh i l

ng ti n d y h c ph i có c u t o đ n gi n, d đi u khi n, ch c
ng vƠ kích th

c phù h p, công ngh ch t o h p lý vƠ ph i áp

d ng nh ng thƠnh t u c a khoa h c k thu t m i.
Ph

ng ti n d y h c ph i đ

Ph

ng ti n d y h c ph i đ

c b o đ m v tu i th vƠ đ v ng ch c.
c áp d ng nh ng ti n b khoa h c k thu t

m i nh t n u có th .
Ph

ng ti n d y h c ph i có k t c u thu n l i cho vi c chuyên ch vƠ b o

qu n.
2.1.6 Tính kinh t
Tính kinh t lƠ m t ch tiêu quan trong khi l p lu n ch ng ch t o m i hay
đ a vƠo s d ng các thi t b d y h c m u.
N i dung vƠ đ c tính k t c u c a ph
đ v im ts l

ng ti n d y h c ph i đ

ng ít, chi phí nh v n b o đ m hi u qu cao nh t.

11

c tính toán


Ph

ng ti n d y h c ph i có tu i th cao vƠ chi phí b o qu n th p.

2.2. Nguyên t c s d ng PTDH trên l p
2.2.1 úng lúc, đúng ch
Nguyên t c nƠy yêu c u: khi s d ng ph

ng ti n ph i đ a vƠo lúc c n

thi t, th i đi m l a ch n lúc HS mong mu n nh t, khi mƠ GV đư d n d t, nêu
v n đ , g i ý đ bu c HS ph i quan sát, nghiên c u ph
ph

ng ti n. C n trình di n

ng ti n theo trình t bƠi gi ng, phơn bi t th i đi m s d ng, tránh tr ng bƠy

đ ng lo t các ph
HS đ u đ

ng ti n. GV khi ch n v trí đ t PTDH ph i đ m b o cho t t c

c quan sát, ti p xúc v i các PTDH m t cách rõ rƠng, đ c bi t là hai

hƠng HS ng i sát hai bên t
sáng vƠ không nh h
c

2.2.2

ng vƠ hƠng gh cu i l p. Ph i đ t ch có đ ánh

ng t i gi h c c a các l p khác.

ng đ

Nguyên t c nƠy đòi h i khi s d ng ph
vƠ ph

ng ti n ph i đ c p đ n n i dung

ng pháp sao cho thích h p, v a trình đ vƠ đ c đi m tơm sinh lý l a tu i

c a h c sinh.
M i lo i ph

ng ti n đ u có m c đ s d ng t i l p khác nhau, không nên

kéo dƠi trình di n ph

ng ti n d y h c ho c s d ng ph

ng ti n đó quá nhi u

l n d n đ n nhƠm chán, nh ng n u s d ng quá ít thì h c sinh s không có đi u
ki n ti p thu ki n th c vƠ k n ng s d ng.
2.2.3 S d ng PTDH ph i theo h
h c sinh: GV ph i t ch c, h
trong ph

ng tích c c hóa ho t đ ng nh n th c c a

ng d n h c sinh t khai thác tri th c đ a lý có

ng ti n; phát huy tính tích c c, ch đ ng c a h c sinh giúp các em t

tìm tòi, khám phá nh ng tri th c c n thi t. Giáo viên có th h

ng d n ho c đ t

ra các cơu h i, bƠi t p khác nhau mang tính th c hƠnh d a vƠo n i dung bƠi h c.
2.2.4 S d ng PTDH ph i mang tính v a s c đ i v i h c sinh: Tính v a
s c th hi n

th ng cơu h i h

ch không khó quá mƠ c ng đ ng d quá. GV ph i đ a ra h
ng d n HS d a vƠo các PTDH đ lƠm vi c có hi u qu .

2.2.5 S d ng PTDH ph i mang tính chính xác, khoa h c, th m m ; đáp

12


ng đ

c m c tiêu vƠ phù h p n i dung gi ng d y.

2.2.6 Ph i h p các PPDH vƠ PTDH: PPDH vƠ PTDH có m i quan h v i
nhau r t ch t ch . M i lo i PTDH đ u có nh ng u nh

c đi m riêng, vì v y c n

ph i l a ch n PPDH phù h p nh m tích c c hóa ho t đ ng nh n th c c a HS.
2.3. Cách l a ch năcácăph

ngăti n d y h c

L a ch n PTDH c n ph i d a vƠo nh ng y u t sau:
- V n đ c n h c vƠ PPDH
-

c đi m c a HS: Kinh nghi m, m i quan tơm, đ ng c h c t p…

-

c đi m c a GV: K n ng, quan đi m s d ng…

- Các y u t v t ch t: Phòng h c, th i gian, ph

ng ti n có s n…

Khi s d ng m t lo i PTDH nƠo đ gi ng d y, giáo viên ph i luôn đ t ra
cơu h i:
- Lo i ph

ng ti n nƠo c n cho bƠi gi ng c a mình?

- N u s d ng nó s mang l i l i ích gì vƠ vì sao nó có th giúp cho vi c
gi ng d y t t h n?
- D đ nh đ t t i m c đích gì khi s d ng lo i ph
ph

ng ti n khác?
- Ph
-

ng ti n đ
it

c l a ch n vƠ xơy d ng ch y u s ph c v cho ai?

ng hu n luy n lƠ gì? S thích, trình đ c a HS ra sao?

Không ph i m i ph

ng ti n đ u có tác d ng nh nhau đ i v i cùng m t

bƠi gi ng. Do v y vi c tìm hi u tính ch t c a m i lo i ph
nh

ng ti n nƠy hay lo i

c đi m c a chúng lƠ c n thi t.

13

ng ti n, đánh giá u


D NG
M C T NG HI U QU S
C A CÁC PTDH

L I
B NG, PH N
TRANH NH,
HÌNH V B NG
MÔ HÌNH
ÈN CHI U
SLIDE
PHIM VÒNG
OVERHEAD
PHIM NH

VIDEO CLIP
TIVI
A PH
NG TI N (MULTIMEDIA)
M NG LAN (INTERNET)

2.4. Công vi c chu n b gi ng d y v iăPTDHăđ i v iăng

i giáo viênăđ a lý

2.4.1 H th ng k n ng c n thi t c a GV khi s d ng PT-TBDH
Song song v i vi c giúp HS n m v ng ki n th c c b n c a b môn đ a lý
đ

c gi ng d y trong nhƠ tr

ng ph thông, ng

i GV đ a lý còn có nhi m v

rèn luy n cho HS nh ng k n ng c n thi t đ các em thông qua đó l nh h i đ
ki n th c vƠ bi t cách khai thác nh ng ki n th c t các PTDH.
c u th c ti n đ i v i vi c đƠo t o con ng

c

ơy c ng lƠ yêu

i m i cho xư h i.

th c hi n nhi m v trên, trong vi c ch n b gi ng d y v i PTDH đ a lý,
tr

c tiên ng

i GV c n ph i có trình đ chuyên môn cao vƠ ph i có nh ng k

n ng c n thi t khi s d ng PTDH. Theo các nhƠ nghiên c u v lí lu n d y h c,
nh ng k n ng c n có c a ng

i GV lƠ r t đa d ng. D a vƠo các thƠnh ph n ho t

đ ng trong lý thuy t ho t đ ng vƠ v n d ng quy trình công ngh d y h c có th
nêu lên h th ng k n ng c n chu n b c a ng
- Nhóm k n ng chu n b bƠi tr
- Nhóm k n ng gi ng d y, h
- Nhóm k n ng h

i GV đ a lý nh sau:

c khi lên l p.
ng d n h c sinh h c t p trên l p.

ng d n h c sinh khai thác ki n th c t các ph

d y h c.

14

ng ti n

KN c n chu n b c a GV

Nhóm KN chu n b
lên l p

Nhóm KN gi ng
d y trên l p

Nhóm KN
h ng d n HS

Nhóm KN ki m
tra, đánh giá

a. Phơn tích ch ng
trình, giáo trình, bài
gi ng
b. N m đ c trình
đ c a HS
c. Thi t k
- Phân tích
- Yêu c u
- D ki n các PP,
PTDH
- Phơn ph i th i gian
các b c lên l p
d. So n giáo án

a. Trình bƠy n i
dung trên c s
các PP và PT
b. C ng c bƠi
gi ng v i PTDH
c. Ra cơu h i vƠ
bƠi t p v nhƠ v i
PTDH
d. Ki m tra, đánh
giá ki n th c
b ng PTDH

a. H ng d n
HS h c t p
b ng PTDH
b. V ch k
ho ch vƠ t
ch c th c hi n
c. H ng d n t
ki m tra ki n
th c, k n ng
v i PTDH

a. Chu n b cơu
h i (Ki n th c
vƠ k
n ng)
ki m tra b ng
PTDH
b. Xơy d ng

thang đi m

2.4.2 S ph i h p gi a các ph
ph

ng pháp d y h c đ a lí v i các thi t b vƠ

ng ti n d y h c
Vi c s d ng các thi t b , ph

v i các ph
ngh tr

ng ti n d y h c, không th không ph i h p

ng pháp d y h c b môn. Chính vì v y, ng

c đ tìm ra s ph i h p t i u. Mu n lƠm đ

ph i bi t rõ nh ng m t y u, m t m nh c a m i ph
ph
b

i giáo viên c n suy

c vi c đó, ng

i giáo viên

ng pháp vƠ m i thi t b ,

ng ti n d y h c. Chính vì th , trong m t ti t h c (c th h n lƠ trong t ng
c lên l p), giáo viên có th s d ng nhi u ph

ph
h iđ

ng pháp k t h p v i các

ng ti n d y h c. Song v nguyên t c, s k t h p đó ph i giúp h c sinh l nh
c tri th c, phát tri n đ

c t duy vƠ rèn luy n đ

Ví d :

15

c k n ng.


- Giáo viên dùng ph

ng pháp đƠm tho i, h

ng d n h c sinh quan sát,

phát hi n ra tri th c qua vi c t giác quan sát tr c ti p đ i t
- Giáo viên dùng ph
ph

ng pháp gi ng gi i h

ng.

ng d n h c sinh quan sát các

ng ti n d y h c vƠ trên c s nh ng ki n th c đư có, g i cho h c sinh gi i

thích m i liên h gi a các s v t vƠ hi n t
- Giáo viên h

ng đ a lí.

ng d n h c sinh s d ng các ph

ng ti n d y h c vƠ qua

đó khai thác tri th c vƠ rèn luy n k n ng đ a lí.

CÂUăH IăTH OăLU N
1. Anh (ch ) hưy d a vƠo đ nh ngh a sau đơy, gi i thích rõ vai trò vƠ ý ngh a
c a các ph
ắPh
ch t mƠ ng

ng ti n d y h c đ a lí đ i v i giáo viên vƠ h c sinh. Cho d n ch ng.
ng ti n d y h c lƠ m t v t th ho c m t t p h p nh ng đ i t
i giáo viên s d ng v i t cách lƠ ph

ng v t

ng ti n đi u khi n ho t đ ng

nh n th c c a h c sinh, còn đ i v i h c sinh thì đó lƠ ngu n tri th c, lƠ các
ph

ng ti n giúp h c sinh l nh h i các khái ni m, đ nh lu t, thuy t khoa h c,

hình thƠnh

h c sinh các k n ng nh m ph c v m c đích d y h c vƠ giáo d c”.

2. Hưy lƠm rõ m i quan h gi a n i dung, hình th c t ch c d y h c, các
ph

ng ti n d y h c vƠ ph

ng pháp d y h c. Theo anh (ch ) thì giáo viên ph i

l a ch n ph

ng pháp d y h c phù h p v i n i dung d y h c tr

đ nh các ph

ng ti n d y h c hay ng

c, r i m i xác

c l i ? Vì sao ?

3. Phơn tích ý ngh a vƠ nh ng u đi m c a các ph

ng ti n, thi t b k thu t

m i trong vi c d y h c đ a lí. Cho ví d minh ho .
4. T i sao c n có s k t h p trong vi c s d ng các ph
th ng vƠ k thu t trong vi c ho t đ ng đ a lí ?


16

ng ti n truy n


Ch
S

D NGăCÁCăPH

ngă3.

NGăTI N D Y H Că

A LÝ

M CăTIÊU
- Hi u đ

c đ c đi m, ch c n ng, tác d ng c a m t s lo i ph

thi t b k thu t đ

c s d ng trong d y h c

- Có k n ng s d ng m t s lo i ph

a lí hi n nay

tr

ng ti n -

ng THCS.

ng ti n - thi t b k thu t trong d y

h c.
- Có ý th c tích c c s d ng các thi t b k thu t góp ph n đ i m i PPDH,
nơng cao ch t l

ng bƠi d y

a lí.
N IăDUNG

3.1. S d ng b năđ
3.1.1ăB năđ
Khi s d ng b n đ trong d y h c, GV c n chú ý nh ng đi m sau:

3.1.1.1 Chú tr ng rèn luy n cho HS các k n ng s d ng b n đ
Các k n ng s d ng b n đ g m:
- K n ng xác đ nh ph

ng h

ng, đo tính kho ng cách d a vƠo t l b n

đ .
- K n ng quan sát, so sánh
- K n ng xác đ nh v trí vƠ mô t các đ i t

ng đ a lí d a vƠo b n đ

- K n ng xác l p m i quan h gi a các thƠnh ph n t nhiên v i t nhiên,
gi a t nhiên v i s phát tri n kinh t - xư h i, gi a các y u t kinh t - xư h i
v i nhau thông qua s so sánh, đ i chi u các b n đ .
- K n ng đ c, phơn tích, nh n xét các bi u đ đ a lí nh : bi u đ các y u t
nhi t đ , l

ng m a, đ

m; bi u đ s phát tri n dơn s , phát tri n kinh t - xã

h i...
- K n ng đ c, phơn tích, nh n xét các lát c t v đ a hình

17

3.1.1.2. Giúp HS n m đ

c các b

c s d ng v i b n đ

Khi t ch c cho HS lƠm vi c v i b n đ , GV c n l u ý h
thác ki n th c trên b n đ theo các b
(1) N m đ
(2)

ng d n HS khai

c sau :

c m c đích lƠm vi c v i b n đ

c tên b n đ đ bi t n i dung đ a lí đ

c th hi n trên b n đ lƠ gì.

Ví d : b n đ nông nghi p Vi t Nam có n i dung th hi n s phơn b c a các
cơy tr ng v t nuôi trên đ t n
(3)

c ta.

c b n chú gi i đ bi t cách ng

i ta th hi n đ i t

ng đó trên b n đ

nh th nƠo? B ng các kí hi u gì ? B ng các mƠu s c gì ?
(4) D a vƠo các kí hi u, mƠu s c trên b n đ đ xác đ nh v trí c a các đ i
t

ng đ a lí.
(5) Liên k t, đ i chi u, so sánh các kí hi u v i nhau đ tìm ra đ c đi m c a

đ it

ng đ

c th hi n tr c ti p trên b n đ .

(6) D a vƠo b n đ , k t h p v i ki n th c đ a lí đư h c, v n d ng các thao
tác t duy (so sánh, phơn tích, t ng h p ) đ phát hi n các đ c đi m ho c m i
quan h đ a lí không th hi n tr c ti p trên b n đ (đó lƠ m i quan h gi a các
y u t t nhiên, các y u t kinh t v i nhau, gi a các y u t t nhiên vƠ kinh t )
nh m gi i thích s phơn b hay đ c đi m c a các đ i t
Ví d : Mu n bi t đ
vƠ các ngƠnh công nghi p
c n ph i đi theo các b

ng, hi n t

ng đ a lí.

c s đ c đi m phơn b c a các trung tơm công nghi p

n

c ta d a vƠo b n đ công nghi p Vi t Nam HS

c sau:

- Xác đ nh m c đích lƠm vi c v i b n đ : Phơn tích, nh n xét v s phơn b
công nghi p đ rút ra đ c đi m phơn b các trung tơm, các ngƠnh công nghi p
n

c ta.
-

c tên b n đ : ắCông nghi p Vi t Nam”.

- Xem b ng chú gi i đ bi t: Các ngƠnh công nghi p đ
hi u gì? Các trung tơm công nghi p đ

c th hi n b ng kí

c th hi n nh th nƠo v quy mô

18


- D a vƠo các kí hi u th hi n trên b n đ , xác đ nh v trí vƠ quy mô c a
các trung tơm công nghi p, s phơn b các ngƠnh công nghi p
- Nêu nh n xét v s phơn b các ngƠnh công nghi p vƠ các trung tơm công
nghi p.
- D a vƠo b n đ , k t h p v i ki n th c đư h c, xác l p m i quan h gi a

các nhơn t

nh h

ng t i s phát tri n, phơn b công nghi p v i công nghi p đ

gi i thích v s phơn b

c a ngƠnh công nghi p nói chung, s phơn b c a m t

s ngƠnh vƠ trung tơm nói riêng

n

c ta.

3.1.1.3. L a ch n vƠ s d ng b n đ đúng lúc, đúng ch nh m mang l i
hi u qu cao trong d y h c
B n đ lƠ ngu n ki n th c quan tr ng vƠ đ
th hai c a HS. M t b n đ th
c u m t cách t m đ hi u đ

c coi nh quy n SGK

a lí

ng có nhi u n i dung. Vì v y GV c n nghiên
c h t các n i dung ch a đ ng trên b n đ , t đó

l a ch n n i dung vƠ th i đi m s d ng b n đ trong vi c h

ng d n HS h c t p.

Ví d : S d ng b n đ công nghi p Vi t Nam trong d y h c đ a lí 9
B n đ công nghi p Vi t Nam có t l 1: 1500 000, in trên gi y couché
đ nh l

ng 200g/m2, cán m .

N i dung b n đ g m:
- S phơn b các trung tơm công nghi p
- S phơn b các trung tơm công nghi p
- Quy mô các trung tơm công nghi p vƠ đi m công nghi p theo giá tr s n
n m 2002; g m 4 m c: 1 đ n 2,9; 3 đ n 9,9; 10 đ n 60; trên 60 t đ ng.
- C c u công nghi p c a m i trung tơm công nghi p
- S phơn b các ngƠnh công nghi p
- Giá tr s n xu t công nghi p so v i t ng s n ph m trong n
phơn theo t nh/thƠnh ph đ

c bi u h n b ng mƠu n n; có 4 m c: d

29; 30- 39; 40 - 50; trên 50%. M i m c ng v i m t mƠu.

19

c n m 2002
i 20; 20 -


- B n đ ph có tên: Lao đ ng vƠ giá tr s n xu t công nghi p các

t nh/thƠnh ph ; n i dung g m:
+ Lao đ ng công nghi p so v i t ng s lao đ ng toƠn t nh, thƠnh ph n m
2002, đ

c th hi n b ng thang mƠu; có 4 m c: d

i 5, 5 - 9, 10 - 14, 15 - 30,

trên 30%.
+ Giá tr s n xu t công nghi p các t nh, thƠnh ph n m 2002 (đ n v :
nghìn t đ ng) đ

c bi u hi n b ng bi u đ c t. M i t nh, thƠnh ph lƠ m t c t.

- NgoƠi các n i dung th hi n trên b n đ , còn có các bi u đ :
+ Bi u đ giá tr s n xu t công nghi p các n m t 1995 đ n 2002.
+ Bi u đ giá tr s n xu t công nghi p phơn theo thƠnh ph n kinh t (khu
v c qu c doanh, khu v c ngoƠi qu c doanh, khu v c có v n đ u t n

c ngoƠi)

c a 3 n m: 1995, 2000, 2002.
+ Bi u đ giá tr s n xu t công nghi p phơn theo ngƠnh công nghi p (g m
các nhóm: công nghi p n ng l

ng; công nghi p luy n kim, c khí, đi n t - tin

h c; công nghi p hoá ch t; công nghi p d t, may, da, gi y; công nghi p v t li u
xơy d ng; công nghi p l

ng th c th c ph m; công nghi p khác)

+ Bi u đ xu t kh u s n ph m công nghi p trong t ng kim ng ch xu t
kh u
V i n i dung trên, b n đ công nghi p Vi t Nam có th s d ng d y cho
nhi u bƠi trong ch
D

ng trình

a lí 9 nh các bƠi: 12,

i đây là m t s ví d khi s d ng b n đ công nghi p Vi t Nam đ d y

bài 12: S phát tri n và phân b công nghi p (SGK

a lí 9):

- D y m c I. C c u ngƠnh công nghi p
Tr

c tiên, GV treo b n đ GV vƠ yêu c u HS quan sát hai bi u đ : Bi u

đ giá tr s n xu t công nghi p phơn theo thƠnh ph n kinh t , bi u đ giá tr s n
xu t công nghi p phơn theo ngƠnh công nghi p trên b n đ nh n xét khái quát
v c c u công nghi p theo thƠnh ph n kinh t vƠ c c u công nghi p theo ngƠnh

20

n

c ta. T đó đ a ra nh n đ nh: H th ng công nghi p n

c ta g m có khu

v c qu c doanh, khu v c ngoƠi qu c doanh, khu v c có v n đ u t n
trong các khu v c nƠy đang có s thay đ i; n

c ngoƠi, t

c ta có c c u công nghi p đa

d ng, v i đ y đ các ngƠnh công nghi p. Sau khi HS nghiên c u xong ph n nƠy,
GV ti p t c cho HS nghiên c u v các ngƠnh công nghi p tr ng đi m trong SGK
(khái ni m, c c u ngƠnh).
- D y m c II. Các ngƠnh công nghi p tr ng đi m
Sau khi cho HS tìm hi u v tình hình phát tri n vƠ phơn b các ngƠnh
công nghi p tr ng đi m d a theo SGK, GV yêu c u HS trình bƠy vƠ ch b n đ
v s phơn b các ngƠnh công nghi p nƠy. GV c ng có th yêu c u HS đ ng t i
ch trình bƠy, GV v a chu n ki n th c v a ch b n đ v s phơn b c a các
ngƠnh công nghi p.
- D y m c III. Các trung tơm công nghi p
GV yêu c u c l p cùng quan sát hình 12.3 trang 45 SGK vƠ b n đ công
nghi p Vi t Nam, nh n xét v s phơn b các trung tơm công nghi p, k tên m t
s trung tơm c a hai khu v c có m c đ t p trung công nghi p l n nh t c n

c,

xác đ nh trên b n đ các trung tơm công nghi p l n.

Khi HS xác đ nh các trung tơm công nghi p theo quy mô giá tr s n xu t,
GV h
3 ph

ng d n HS cách xác đ nh giá tr s n xu t c a m t trung tơm: Có th dùng
ng ti n đ đo: com pa, th

c k ho c c nh t gi y, đo đ

ng kính c a

trung tơm công nghi p r i áp kho ng cách đư đo (kho ng cách đư xác đ nh c a
com pa ho c th
vòng tròn

c k , ho c kho ng cách đư đánh d u trên c nh t gi y) vƠo các

b n chú gi i xem kho ng cách đó ng v i vòng tròn ghi giá tr (bao

nhiêu nghìn t đ ng), t đó bi t giá tr s n xu t c a trung tơm công nghi p.
S d ng b n đ đ d y bài 43:

a lí t nh (thành ph ) (ti p theo)

Khi d y m c 2.a. Công nghi p: GV treo b n đ vƠ yêu c u HS d a vƠo
b n đ k tên các ngƠnh công nghi p

t nh (thƠnh ph ) em (n u có).

i v i các

t nh (thƠnh ph ) có trung tơm công nghi p, GV cho HS xác đ nh quy mô c a
trung tơm công nghi p vƠ nêu các ngƠnh công nghi p c a trung tơm. Gi i thích vì

21


sao t nh (thƠnh ph ) em phát tri n các ngƠnh công nghi p đó.
Ví d 2:
S d ng b n đ

Nông nghi p, lâm nghi p, thu s n Vi t Nam trong d y

a lí 9
a. Gi i thi u v b n đ
B n đ nông nghi p, lơm nghi p, thu s n có t l 1: 1500 000, in trên
gi y couché đ nh l

ng 200g/m2, cán m .

N i dung b n đ r t phong phú. Thông qua phơn tích b n đ , chúng ta có
th hi u đ

c khá đ y đ v tình hình phát tri n vƠ phơn b c a các ngƠnh nông

nghi p, lơm nghi p, thu s n c a Vi t Nam.
N i chính c a b n đ g m:
- Phơn b c a các vùng: Tr ng cơy l

ng th c, tr ng cơy công nghi p,

tr ng cơy n qu , r ng giƠu vƠ trung bình, vùng lơm nông lơm k t h p
- Phơn b c a các cơy tr ng v t nuôi ch y u c a n
- Phơn b c a ngƠnh thu s n: M t n

c ta.

c nuôi tr ng thu s n, t nh tr ng

đi m ngh cá, các bưi cá, bưi tôm
- B n đ ph th hi n s phơn b c a ngƠnh lơm nghi p:
+ T l di n tích r ng so v i di n tích toƠn t nh (%) đ
thang mƠu; có 4 m c: d

c bi u hi n b ng

i 10%, 10 đ n 25%, 26 đ n 50%, trên 50%.

+ Gía tr s n xu t lơm nghi p c a các t nh vƠ thƠnh ph n m 2002 đ

c

bi u hi n b ng bi u đ c t.
+ Các bi u đ :
Bi u đ tròn th hi n c c u t ng s n ph m trong n

c n m 2002 phơn

theo khu v c kinh t : nông lơm thu s n, công nghi p vƠ xơy d ng, d ch v .
Bi u đ đ

ng th hi n ch s phát tri n ngƠnh nông nghi p, lơm

nghi p, thu s n các n m t 1990 đ n 2002.

22


Bi u đ tròn th hi n c c u t ng s n ph m trong n

c c a khu v c

nông nghi p, lơm nghi p, thu s n n m 2002.
V i n i dung trên, b n đ công nghi p Vi t Nam có th s d ng d y cho
nhi u bƠi trong ch

ng trình

a lí 9 nh các bƠi: 8,9,38,39,43,

* S d ng b n đ đ d y bài 8:S phát tri n và phân b nông nghi p
- D y m c I.1. Cơy l

ng th c:

Sau khi cho HS nghiên c u v tình hình phát tri n vƠ phơn b c a cơy
l

ng th c, GV treo b n đ vƠ yêu c u HS lên b ng ch trên b n đ các vùng

tr ng cơy l

ng th c, ch vƠ trình bƠy v s phơn b c a cơy lúa, hai vùng tr ng

đi m tr ng lúa: đ ng b ng sông C u Long vƠ đ ng b ng sông H ng. GV c ng có
th yêu c u HS đ ng t i ch trình bƠy tình hình phơn b c a cơy lúa, GV v a
chu n ki n th c v a ch b n đ v s phơn b c a cơy lúa, hai vùng tr ng đi m
tr ng lúa (đ ng b ng sông C u Long vƠ đ ng b ng sông H ng). GV c n giúp HS
t quan sát b n đ rút ra k t lu n: cơy l
ch y u

ng th c, đ c bi t lƠ cơy lúa đ

c tr ng

các mi n đ a hình th p, nh t lƠ các đ ng b ng có đ t phù sa mƠu m .

- D y m c I. 2. Cơy công nghi p:
GV có th g i m t nhóm HS lên b ng quan sát b n đ nông nghi p, lơm
nghi p, thu s n Vi t Nam, các HS khác d a vƠo SGK tìm vƠ trình bƠy v tình
hình phơn b c a các vùng tr ng cơy công nghi p, tình hình phơn b c a các
công nghi p lơu n m, các công nghi p hƠng n m; các HS khác d a vƠo SGK
hoƠn thƠnh các bƠi t p trên. Sau khi các nhóm hoƠn thƠnh nhi m v , GV yêu c u
nhóm

trên b ng trình bƠy vƠ ch b n đ , các HS khác nh n xét, b sung.
- D y m c I.3. Cơy n qu vƠ m c II. NgƠnh ch n nuôi: Cách ti n hƠnh

c ng t

ng t d y m c I. 2.
NgoƠi ra, GV có th cho HS quan sát các bi u đ

phía d

ic ab nđ

đ rút ra các nh n xét v : T tr ng c a khu v c nông nghi p, lơm nghi p, thu
s n trong c c u GDP; t c đ t ng tr

ng c a ngƠnh nông nghi p, lơm nghi p,

thu s n th i kì 1990 -2002; t tr ng c a ngƠnh nông nghi p trong c c u t ng

23


s n ph m trong n

c khu v c nông nghi p, lơm nghi p, thu s n n m 2002

(nông nghi p chi m t tr ng cao nh t: 78,25%).
Khi phơn tích bi u đ ch s phát tri n c a ngƠnh nông nghi p, lơm
nghi p, thu s n th i kì 1990 -2002, GV c n chú ý yêu c u HS so sánh các
đ

ng bi u di n, t đó rút ra k t lu n:
+ Nông nghi p phát tri n nhanh vƠ n đ nh.
+ Lơm nghi p phát tri n ch m vƠ không n đ nh.
+ Thu s n phát tri n nhanh nh t nh ng không đ u, tr

c n m 2000 phát

tri n ch m vƠ không n đ nh, sau n m 2000 phát tri n r t nhanh, khá n đ nh.
S d ng b n đ nông nghi p, lâm nghi p, thu s n Vi t nam đ d y bài 9:
S phát tri n và phân b lâm nghi p, thu s n ( a lí 9)
- Khi d y m c 1.I. TƠi nguyên r ng: GV có th ti n hƠnh nh sau:
(1) GV yêu c u HS nghiên c u SGK (kênh ch vƠ hình 9.2 đ xác đ nh
các n i dung:: đ che ph r ng c a c n

c, s phơn b các loa r ng: r ng s n

xu t, r ng phòng h , r ng đ c d ng (các v

n qu c gia vƠ khu d tr thiên

nhiên).
(2) GV treo b n đ vƠ yêu c u HS lên b ng v a trình bƠy v a ch b n đ
v s phơn b c a các lo i r ng.
(3) GVch trên b n đ các vùng có r ng giƠu ho c trung bình, sau đó yêu
c u HS nh n xét v s phơn b c a các lo i r ng nƠy.
(4) GV yêu c u HS d a bƠo b n đ tìm xem t nh em vƠ m t s t nh khác
có t l di n tích r ng so v i di n tích t nhiên lƠ bao nhiêu %, t đó rút ra k t
lu n v đ che ph r ng c a các t nh đó v i c n

c.

- D y m c I. 2. S phát tri n vƠ phơn b lơm nghi p
GV g i m t nhóm HS lên b ng quan sát b n đ , các HS khác d a vƠo
SGK, trình bƠy v s phơn b c a các n i khai thác g , công nghi p ch bi n g

vƠ lơm s n, vùng nông lơm k t h p. GV c ng nên cho HS d a vƠo các bi u đ

24