Đổi Mới Phương Thức Hoạt Động Của Đoàn Thanh Niên Cộng Sản Hồ Chí Minh Huyện Thường Tín, Thành Phố Hà Nội

DANH MỤC CÁC CHỮ VIET TẮT

CLB

:

Câu lac bô

CNH, HĐH

:

Công nghiệp hóa, hiện đại hóa

CNXH

:

Chủ nghĩa xã hội

ĐVTN

:

Đoàn viên thanh niên

ĐCN

:

Điểm công nghiệp

LHTN

:

Liên hiệp thanh niên

NXB

:

Nhà xuất bản

TTN

:

Thanh thiếu nhi

TNCS

:

Thanh niên cộng sản

TW

:

Tmng uong

XHCN

:

Xã hội chủ nghĩa

•

•


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU............................................................................................................1
Chương 1: PHƯƠNG THỨC HOẠT ĐỘNG VÀ ĐỔI MỚI PHƯƠNG THỨC
HOẠT ĐỘNG CỦA ĐOÀN THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH...... 9
1.1. Một số vấn đề lý luận về phương thức hoạt động của Đoàn thanh niên
cộng sản Hồ Chí Minh.......................................................................................9
1.2. Những yêu cầu đổi mới phương thức hoạt động của Đoàn thanh niên
cộng sản Hồ Chí Minh trong giai đoạn hiện n ay .........................................31
Chương 2: ĐỔI MỚI PHƯƠNG THỨC HOẠT ĐỘNG CỦA ĐOÀN THANH NIÊN
CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH HUYỆN THƯỜNG TÍN - THựC TRẠNG VÀ
NHỮNG VẤN ĐỂ ĐẶT RA HIỆN NAY......................................................... 48
2.1. Khái quát đặc điểm kinh tế, chính trị, xã hội của huyện và tình hình
công tác Đoàn thanh niên huyện Thường Tín.............................................48
2.2. Thực trạng đổi mới phương thức hoạt động của Đoàn thanh niên cộng sản
Hồ Chí Minh huyện Thường Tin hiện nay..................................................... 52
2.3. Những vấn đề đặt ra và yêu cầu đổi mới phương thức hoạt động của
Đoàn TNCS Hồ Chí Minh huyện Thường Tín hiện n ay ............................... 71
Chương 3: PHƯƠNG HƯỚNG, GIẢI PHÁP ĐỎI MỚI PHƯƠNG THỨC

HOẠT ĐỘNG ĐOÀN THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH HUYỆN
THƯỜNG TÍN HIỆN NAY............................................................................. 83
3.1. Phương hướng đổi mới phương thức hoạt động Đoàn thanh niên cộng sản
Hồ Chí Minh huyện Thường Tín hiện nay..................................................... 83
3.2. Giải pháp đổi mới phương thức hoạt động Đoàn thanh niên cộng sản
Hồ Chí Minh huyện Thường Tín hiện nay................................................... 87
KẾT LUẬN.................................................................................................. 105
>

9

DANH MỤC TAI LIỆU THAM KHÁO.................................................. 107


1

MỞ ĐÀU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Thanh niên là lực lượng xã hội to lớn, một trong những nhân tố quyết
định tương lai, vận mệnh của dân tộc, là lực lượng chủ yếu trên nhiều lĩnh
vực, đảm nhiệm những công việc khó khăn, đòi hỏi hy sinh, gian khổ, sức
khỏe và sáng tạo. Hiện nay, thanh niên Việt Nam chiếm 28,9% dân số cả
nước và chiếm 36,4% lực lượng lao động xã hội, là nguồn nhân lực dồi dào,
có tiềm năng to lớn trong sự nghiệp đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước.
Nhận thức được rõ vi trí, vai trò của thanh niên đối với sự nghiệp cách
mạng của đất nước nên ngay từ khi mới ra đời, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn
quan tâm và lãnh đạo công tác thanh niên, tạo điều kiện, môi trường cho
thanh niên phát huy mọi khả năng, năng lực nhằm tham gia một cách tích cực
vào sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước.

Thực tiễn lịch sử dân tộc ta đã chứng minh, dưới sự lãnh đạo của Đảng
Cộng sản Việt Nam, thanh niên nước ta đã có những đóng góp to lớn trong cuộc
cách mạng giải phóng dân tộc và trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Ngày nay, trong thời kỳ đổi mới, nhất là trong giai đoạn nước ta đẩy
mạnh sự nghiệp CNH, HĐH, phấn đấu đến năm 2020 co bản là một nước
công nghiệp theo hướng hiện đại, nhằm từng bước thực hiện mục tiêu: dân
giàu, nước mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh. De đạt được mục tiêu cao cả
trên đòi hỏi phải có sự tham gia tích cực của mọi tầng lóp nhân dân, mọi lực
lượng trong xã hội. Thanh niên là lực lượng lao động trẻ đầy sức sáng tạo
trong mọi hoạt động. Do vậy, nhiệm vụ đặt ra là vô cùng lớn lao đối với thanh
niên và tổ chức Đoàn.
Huyện Thường Tín là huyện đồng bằng ở phía nam Thành phố Hà Nội
có tổng diện tích tự nhiên là 127,59 km2 và dân số khoảng 240.000 người, có vi


2

trí hết sức quan trọng ttong xây dựng thể trận phòng thủ của thành phố Hà Nội,
huyện có các trục đường giao thông huyết mạch như Quốc lộ 1A, đường cao
tốc Pháp Vân - cầu Gie, đường sắt Bắc - Nam...Phát huy truyền thống huyện
anh hùng, đất “danh hương”, đoàn ket đổi mới toàn diện, xây dựng và phát
triển Thường Tín thành huyện công nghiệp ngày càng giàu đẹp, văn minh.
Thường Tín tự hào với nhiều thành tích đã đạt được mang tính tiên phong về
mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Đặc biệt, Thường Tín đã được Nhà nước
phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. Vinh dự, tự hào
và cũng là trách nhiệm đối với nhân dân Thường Tín trong việc phát huy
những thành tích và vươn lên tầm cao mới. Trọng trách này đặt ra với mọi tổ
chức chính trị xã hội, trong đó có lực lượng thanh niên và tổ chức Đoàn.
Trong những năm qua, với việc thực hiện chủ trương của Đảng, chính
sách, pháp luật của Nhà nước về phát triển kinh tế - xã hội, Nghị quyết Trung

ương 4 (khoá VII) về Công tác thanh niên trong thời kỳ mới, Chỉ thị số 04 của
Thảnh uỷ về Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên
trong thời kỳ mới, cùng với những yêu cầu của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp
hoá, hiện đại hoá, Đoàn thanh niên huyện Thường Tín đã chủ động, sáng tạo
tổ chức thực hiện tốt các chương trình, kế hoạch hành động của mình nhằm
vận động hỗ trợ và tổ chức cho ĐVTN tham gia phát triển kinh tế - xã hội.
Thông qua đó nhằm đoàn kết, tập hợp thanh niên, xây dựng tổ chức Đoàn,
Hội vững mạnh.
Với tinh thần nỗ lực vượt bậc và toàn diện của Đoàn thanh niên huyện,
trong những năm qua, công tác Đoàn và phong trào thanh niên huyện Thường
Tín có nhiều chuyển biến, đạt kết quả quan trọng trên các mặt công tác, đáp
ứng nhu cầu của thanh niên và yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội, đảm bảo an
ninh-quốc phòng. Trong đó, công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối
sống được Đoàn thanh niên từ huyện tới cơ sở thường xuyên tổ chức tuyên


3

truyen, giáo dục chủ nghĩa Mác - Lenin, tư tưởng Hô Chí Minh, học tập và
quán triệt các chủ truong, chính sách của Đảng; cuộc vận động “Tuổi trẻ
Thường Tín học tập và làm theo lời Bác” được cụ thể hóa triển khai sâu rộng
tại các cơ sở Đoàn với nhiều nội dung da dạng, hình thức phong phú, thu hút
đông đảo ĐVTN tham gia.
Bên cạnh những mặt đạt được, chất lượng hoạt động của các tổ chức
Đoàn ở nhiều nơi vẫn còn bộc lộ không it khiếm khuyết. Những hạn chế này
tập trung trong công tác giáo dục, chỉ đạo và tổ chức thực hiện. Một số phong
trào chưa di vào chiều sâu, tỷ lệ tập hợp thanh niên còn thấp, chất lượng hoạt
động của các cơ sở Đoàn nhất là chi đoàn chưa cao; một số mô hình hoạt
động của Đoàn nhân ra diện rộng chưa nhiều, việc thành lập tổ chức Đoàn ở
các doanh nghiệp khu vực kinh tế ngoài nhà nước còn thấp, nội dung sinh

hoạt nhiều nơi còn đơn điệu, khô cứng, chưa thực sự hấp dẫn và thu hút tính
tích cực của thanh niên. Một bộ phận thanh niên sống thực dụng, chưa tích
cực học tập, lao động, rèn luyện, chưa thể hiện tinh thần xung kích, tình
nguyện, ngại tham gia hoạt động tập thể, ý thức chấp hành pháp luật chưa cao
dẫn đến vi phạm pháp luật. Tệ nạn xã hội trong thanh niên có xu hướng ngày
càng tăng, v.v..
Trong giai đoạn Cách mạng mới hiện nay, đòi hỏi Đoàn phải không
ngừng đổi mới tổ chức và phương thức hoạt động nhằm đáp ứng yêu cầu đoàn
kết, tập họp, giáo dục thanh niên và yêu cầu phát triển của một huyện đang
trong quá trình phấn đấu trở thành huyện công nghiệp.
Từ những vấn đề đó đặt ra yêu cầu cần có sự nghiên cứu một cách cơ
bản, hệ thống phương thức hoạt động của Đoàn thanh niên trong việc tham
gia phát triển kinh tế - xã hội ở huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội hiện
nay, góp phần xây dựng kinh tế của huyện tăng trưởng cao, xã hội ổn định
trong điều kiện Việt Nam hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới. De cho


4

tổ chức Đoàn ở huyện phát triển nhằm góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã
hội địa phương thì việc nâng cao, đổi mới phương thức lãnh đạo của Đoàn
đóng vai trò vô cùng quan trọng.
Do vậy, mà tôi chọn vấn đề “Đỏi mới phương thức hoạt động của
Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh huyện Thường Tin, thành phố Hà
Nội hiện nay” làm luận văn tốt nghiệp thạc sĩ Chính trị học.
2. Tình hinh nghiên cứu
Đoàn thanh niên và hoạt động của Đoàn luôn là vấn đề được mọi tầng lóp
xã hội quan tâm. Do đó, lĩnh vực này đã thu hút được nhiều sự chú ý, nghiên cứu
của các tác giả. Cho tới nay đã có nhiều công trình khoa học nghiên cứu về lĩnh
vực này. Những công trình đó có thể chia làm các nhóm sau:

* Bem về vi tri, vai trò, chức năng, nhiệm vụ của Đoàn TNCS Hồ Chi
Minh cũng như thực trạng tình hình hoạt động của Đoàn có một so công trình
tiêu biểu sau:
- Cuốn sách “Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong hệ thong chính tri ” của tác
giả Nguyễn Thọ Ánh, Nhà xuất bản (NXB). Thanh niên, Hà Nội, năm 2006.
- Cuốn sách “Công tác Thanh niên ” của tác giả Đào Ngọc Dung, NXB.
Thanh niên, Hà Nội, năm 2007.
- Cuốn sách “Thanh niên giảo dục và phat triển” của tác giả Dương Tự
Dam, NXB.Thanh niên, Hà Nội, năm 2007.
- Cuốn sách “Cơ sở lý luận và thực tiễn của chiến lược phát triển thanh
niên ”, của tác giả Chu Xuân Việt, NXB. Thanh niên, Hà Nội, năm 2007.
Các công trình này tập trung giới thiệu quá trình hoạt động của Đoàn
TNCS Hồ Chí Minh trên tất cả các lĩnh vực, phong trào lớn do Đoàn tổ chức.
Đồng thời đề cập đến vi trí, vai trò của Đoàn thanh niên trong hệ thống chính
trị. Từ đó, các tác giả cũng đã đưa ra những chủ trương, giải pháp đẩy mạnh
công tác Đoàn và phong trào thanh niên trong giai đoạn hiện nay. Tuy nhiên,


5

các công trình, bài viet cũng mới chỉ dừng lại ở tính định hướng về những vấn
đề của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh.
* De cập đến tư tưởng của Hồ Chỉ Minh với tổ chức Đoàn, lực lượng
thanh niên và các giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động của tổ chức cơ sở
Đoàn, tiêu biêu có các công trình, bài viết sau:
- Tác giả Ngô Văn Tùng với “Tư tưởng Hồ Chỉ Minh về tổ chức, giáo
dục thanh niên ” do NXB. Thanh niên ấn hành năm 2007.
- Cuốn sách “Hồ Chí Minh về giảo dục và tổ chức thanh men” của tập
thể tác giả Trần Kim Duyên, Quang Vinh, Văn Song tuyển chọn, NXB.
Thanh niên, Hà Nội, năm 2003.

- Tác giả Đoàn Văn Thái: “Đổi mód phương thức hoạt động và lề lối
làm việc của Đoàn TNCS Hồ Chỉ Minh trong tiến trình cải cach hành chỉnh ở
Việt Nam ” do NXB Thanh niên phát hanh năm 2007.
- Cuốn sách “Tổng quan tình hình thanh niên - công tác Đoàn và phong
trào TTN’ do Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh xuất bản năm 2012.
Các công trình, bài viết trên tập trung vào việc phân tích quan điểm của
Hồ Chí Minh, của Đảng Cộng sản Việt Nam về thanh niên và công tác thanh
niên, trong đó nhấn mạnh ý nghĩa và tầm quan trọng của thanh niên và công
tác thanh niên trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước. Các công trình
này cũng đã hệ thống hóa một sổ chủ trương của Đoàn về công tác thanh niên,
quan điểm, phương hướng phát huy vai trò của thanh niên, tổ chức Đoàn
trong việc thu hút tập họp ĐVTN.
* Ngoài ra, còn một số bài viết, một số đề tài nghiên cứu liên quan đến
đề tài, như: “Chất lượng đội ngũ cán bộ đoàn cơ sở ” (1998) của tác giả
Nguyễn Quang Hiếu, Tạp chí Thông tin khoa học thanh niên; “Đôi mới nhận
thức và tăng cường trách nhiệm của cấp ủy đối với thanh niên và công tác
thanh niên

11

tu tưởng


6

viet Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đôi với cõng tác thanh nien trong
thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH ” của tác giả Trương Tấn Sang, Tạp chí cộng
sản số 15, (159) năm 2008; Bài viết “Chủ động đổi mới, hội nhập xu thế toàn
cầu hóa và trọng trách của thanh niên ” của tác giả Trương Gia Long, Tạp chí
Cộng sản số 7, năm 2008.. .Các công trình này chủ yếu nhấn mạnh đến vai trò

của Đoàn Thanh niên ở tầm vĩ mô và đặt nó trong mối quan hệ với sự lãnh
đạo của Đảng, đưa ra những đòi hỏi mà tổ chức Đoàn phải có để đáp ứng với
những thay đổi trong nước và quốc tế.
Những thành công, hạn chế, nguyên nhân và những vấn đề đặt ra hiện nay
đối với tổ chức Đoàn co sở cũng đã được làm rõ, trên co sở đó đề xuất những
giải pháp đổi mới nhằm nâng cao chất lượng hoạt động của các tổ chức Đoàn.
Tuy nhiên, cho đến thời điểm này chưa có công trinh nào nghiên cứu về
đổi mới phương thức hoạt động của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh huyện Thường
Tin. Tất cả chỉ dừng lại ở sự đánh giá thực trạng công tác Đoàn, đề xuất phương
hướng, giải pháp chủ yếu mang tính khái quát về công tác Đoàn và phong trào
thanh niên trên địa bàn huyện thông qua các báo cáo tổng kết, văn kiện đại
hội...Do đó, tác giả muốn tập trung sự nghiên cứu của mình về nội dung này.
3. Mục đích và nhiệm vu của luận văn
•

•

•

•

3.1. Mục dich
Trên co sở làm rõ thực trạng phương thức hoạt động của Đoàn TNCS
Hồ Chí Minh huyện Thường Tín hiện nay (2007-2014), phân tích thành tựu
đạt được, những hạn chế tồn tại và nguyên nhân. Từ đó đề xuất một số
phương hướng, giải pháp nhằm đổi mới một cách hiệu quả phương thức hoạt
động của Đoàn thanh niên huyện Thường Tín giai đoạn sắp tới (2014-2020).
3.2. Nhiêm vu
•

•

- Làm rõ co sở lý luận về vi trí, chức năng, nhiệm vụ của Đoàn TNCS
Hồ Chí Minh; quan điểm của Hồ Chí Minh và của Đảng Cộng sản Việt Nam
về Đoàn Thanh niên.


7

- Làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về nội dung, phương thức hoạt động
và đổi mới phương thức hoạt động của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh.
- Phân tích, đánh giá thực trạng phương thức hoạt động của Đoàn
TNCS Hồ Chí Minh huyện Thường Tín giai đoạn hiện nay.
- Đề xuất phương hướng, giải pháp đổi mới phương thức hoạt động của
Đoàn TNCS Hồ Chí Minh huyện Thường Tin hiện nay.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
4. 1. Đối tượng nghiên cứu
Phương thức hoạt động và đổi mới phương thức hoạt động của Đoàn
TNCS Hồ Chí Minh huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội hiện nay.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Luận văn tập trung nghiên cứu phương thức hoạt động của Đoàn TNCS
Hồ Chí Minh huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội từ năm 2007 đến nay,
trên co sở đó đề xuất giải pháp đổi mới phương thức hoạt động của Đoàn
TNCS Hồ Chí Minh huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội cho giai đoạn
2014-2020.
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn
5.1. Cơ sở lý luận
Luận văn được nghiên cứu trên co sở lý luận của chủ nghĩa Mác-Lênin,
tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm, đường lối của Đảng, Nhà nước về hoạt
động của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh.

5.2. Phương phap nghiên cứu
Luận văn được nghiên cứu dựa trên phương pháp luận duy vật biện
chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác-Lênin.
Ngoài ra luận văn còn sử dụng phương pháp lôgíe-lich sử; phân tíchtổng họp, so sánh, thống kê, phân tích tài liệu.


8

6. Những đóng góp của luận văn
phương
thức hoạt động của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh.
- Phân tích và làm rõ thực trạng phương thức hoạt động của Đoàn
TNCS Hồ Chí Minh huyện Thường Tín, chỉ rõ các kết quả đạt được, những
hạn chế, nguyên nhân và những vấn đề đặt ra hiện nay.
- De xuất một số phương hướng và giải pháp chủ yếu nhằm đổi mới
phương thức hoạt động của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh huyện Thường Tín
trong thời gian tới.
7. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
- Ket quả nghiên cứu của Luận văn góp phần làm rõ hơn tu tưởng Hồ
Chí Minh, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về phương thức hoạt
động và đối mới phương thức hoạt động của Đoàn Thanh niên trong thời kỳ
mới - thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước.
- Là co sở để các cấp ủy, chính quyền và các cấp bộ Đoàn trong huyện
nghiên cứu, định hướng các nhiệm vụ, chương trình hành động cho công tác
Đoàn những năm tiếp theo.
- De tài có thể làm tài liệu tham khảo cho các co quan quản lý, nghiên
cứu hoạch định chính sách và chỉ đạo thực tiễn của huyện Thường Tín, thành
phố Hà Nội đối với công tác Đoàn thanh niên.
8. Ket cấu của luân văn
Ngoài phần mở đầu, danh mục các chữ viết tắt, kết luận, danh mục tài

liệu tham khảo, phụ lục, tóm tắt, luận văn gồm 3 chương, 8 tiết.


9

Chương 1
PHƯƠNG THỨC HOẠT ĐỘNG VÀ ĐỔI MỚI PHƯƠNG THUC
HOẠT ĐỘNG CỦA ĐOÀN THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH
•

•

•

1.1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ PHƯƠNG THỨC HOẠT ĐỘNG
CỦA ĐOÀN THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH
1.1.1. Mot số khái niêm cơ bản
•

•

Khải niêm về Thanh nien
Từ góc độ xã hội học, thanh niên được xem là một nhóm xã hội của
những người “mới lớn”. PGS.TS Phạm Hồng Tung, khi nghiên cứu về lối
sống của thanh niên cho rằng: “tuổi thanh niên là độ tuổi quá độ từ trẻ con
sang người lớn trong cuộc đời mồi người” (Phạm Hồng Tung, 2010). Nhà
khoa học này cũng khẳng định: đây là một nhóm động, không ổn định, nó như
một dòng chảy, thường xuyên đón nhận những thành viên mới và chia tay với
những người đã trưởng thành, vượt quá phạm vi lứa tuổi của nhóm.
Từ góc độ tâm lý học, thanh niên là một độ tuổi, ở giữa lứa tuổi trẻ em

và tuổi trưởng thành. Ở giai đoạn này, sự phát triển về thể chất đạt đến đỉnh
cao, tuy nhiên, các yếu tố tâm lý mới được định hình và ổn định một cách
tương đối. Thanh niên có sự khác biệt lớn về nhiều mặt (tuổi, nơi sinh sống,
nghề nghiệp...), do đó, các đặc điểm tâm lý của thanh niên rất phong phú, da
dạng, tuy nhiên, chúng có một tính chất chung, đó là tính trẻ. Tính trẻ được
thể hiện ở sự năng động, nhiệt huyết, chấp nhận mạo hiểm, giàu mơ ước và
hoài bão lớn, thích cái mới, thích giao lưu, học hỏi và mong muốn có những
đóng góp cho xã hội để khẳng định bản thân.
Hiện nay, theo Luật thanh niên 2006, độ tuổi thanh niên được quy định
là từ đủ 16 đến 30 tuổi. Còn theo Điều 5, Chương II trong Điều lệ Hội LHTN
Việt Nam: Công dân Việt Nam từ 15 đến 35 tuổi tán thành Điều lệ Hội, tự
nguyện gia nhập Hội thì được xét công nhận là hội viên Hội LHTN Việt Nam.


10

Xét từ góc độ nghê nghiệp của họ, trong thanh niên có nhiêu nhóm nhỏ
khác nhau. Nhóm trẻ tuổi nhất đang chuẩn bi kết thúc những năm học phổ
thông, mối quan tâm lớn nhất của họ là lựa chọn nghề, chọn truong để tiếp tục
học cao hơn, hoặc birớc vào nghề; một bộ phận khác đang ngồi trên ghế các
truong cao đẳng, đại học, tiếp thu kiến thức và kỳ năng chuyên môn ở trình
độ cao để trở thành nguồn nhân lực chất lượng cao của đất nước; một bộ phận
khác mới bước vào hoạt động nghề nghiệp, đang ứng phó với những khó
khăn, thử thách ban đầu của hoạt động này; bên cạnh đó, một bộ phận thanh
niên đã khẳng định được vi trí nghề nghiệp của mình, có những cống hiến
nhất định cho xã hội. Ngày nay, nhờ sự phát triển nhanh của công nghệ - một
lĩnh vực có rất nhiều đặc điểm phù hợp với tâm lý thanh niên, được thanh
niên ưa thích và tích cực vận dụng vào chuyên môn, không it thanh niên đã
sớm đạt được thành tựu lớn, nhanh chóng khẳng định bản thân. Với sự nhanh
nhạy, nhiệt huyết của tính trẻ, dám nghĩ, dám làm và sức khỏe tốt, thanh niên

được xem là lực lượng lao động chủ chốt của xã hội.
Từ những co sở trên, có thể đưa ra khái niệm: Thanh niên là một nhóm
xã hội nhân khẩu đặc thù bao gồm những người trong độ tuổi từ 16 đến 30
tuổi, có sự phát triển nhanh chóng về thể chất, tâm lý, trí tuệ, thuộc mọi giai
cấp, tầng lớp xã hội; có mặt trong lĩnh vực hoạt động xã hội; có vai trò to lớn
trong xã hội hiện tại và giữ vai trò quyết định đối với sự phát triển trong
tương lai của mỗi quốc gia, dân tộc [25, tr. 18]
Khái niệm Đoàn TNCS Hồ Chí Minh
Trong Điều lệ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh viết: “Đoàn TNCS Hồ Chí
Minh là tổ chức chính trị - xã hội của thanh niên Việt Nam do Đảng Cộng sản
Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, lãnh đạo và rèn luyện. Đoàn
bao gồm những thanh niên tiên tiến, phấn đấu vi mục tiêu, lý tưởng của Đảng
là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, dân giàu, nước mạnh, dân
chủ, công bằng, văn minh”


ll

Được xây dựng, rèn luyện và trưởng thành qua các thời kỳ đâu tranh
cách mạng, Đoàn đã tập hợp đông đảo thanh niên phát huy chủ nghĩa anh
hùng cách mạng, cống hiến xuất sắc cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống
nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Bước vào thời kỳ mới, Đoàn tiếp
tục phát huy những truyền thống quý báu của dân tộc và bản chất tốt đẹp của
mình, kế tục trung thành, xuất sắc sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và
Chủ tịch Hồ Chí Minh; thường xuyên bo sung lực lượng trẻ cho Đảng; tổ
chức động viên ĐVTN cả nước di đầu trong sự nghiệp CNH, HĐH đất nước
và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN.
Đoàn TNCS Hồ Chi Minh là đội dự bi tin cậy của Đảng Cộng sản Việt
Nam, là đội quân xung kích cách mạng, là trường học xã hội chủ nghĩa của
thanh niên, đại diện, chăm 1o và bảo vệ quyền lợi họp pháp của tuổi trẻ; phụ

trách Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh; là lực lượng nòng cốt chính trị
trong phong trào thanh niên và trong các tổ chức thanh niên Việt Nam.
Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là thành viên của hệ thống chính tri, hoạt
động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật của nước Cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam. Đoàn phối hợp với các cơ quan Nhà nước, các đoàn thể và tổ
chức xã hội, các tập thể lao động và gia đình chăm 1o giáo dục, đào tạo và bảo
vệ TTN, tồ chức cho ĐVTN tích cực tham gia vào việc quản lý Nhà nước và
^

1

/V •

xa hội.
De nâng cao vi trí, vai trò, chất lượng hoạt động của tổ chức, không
phải ai cũng được đứng trong to chức Đoàn. Muốn là đoàn viên, thì trước tiên
phải là thanh niên Việt Nam tuổi từ 16 đến 30, tích cực học tập, lao động và
bảo vệ Tổ quốc, được tìm hiểu về Đoàn và tán thảnh Điều lệ Đoàn, tự nguyện
hoạt động trong một tổ chức cơ sở của Đoàn, có lý lịch rõ ràng thì mới được
xét kết nạp vào Đoàn. Đoàn TNCS Hồ Chí Minh được tổ chức và hoạt động
theo nguyên tắc tập trung dân chủ. Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đoàn kết, họp


12

tác bình đẳng với tổ chức thanh niên tiến bộ trên thế giới, phấn đấu vi tương
lai và hạnh phúc của tuổi trẻ, vi hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ
-w 1

/v •

xa hội.
1.1.2.

Vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ của Đoàn thanh niên

cộng sản Hồ Chí Minh
1.1.2.1. Vị trí, vai trò của Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh
Nói đến vi trí, vai trò của Đoàn Thanh niên, Chủ tịch Hồ Chí Minh
viết: “Đoàn Thanh niên lao động phải là cánh tay đắc lực của Đảng trong
việc tổ chức giáo dục thế hệ thanh niên và nhi đồng thành những chiến sỹ
tuyệt đối trung thành với sự nghiệp xây dựng CNXH và chủ nghĩa cộng
sản” [32, tr.248]. Trong một bài viết khác, Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp tục
nhấn mạnh: “Đoàn Thanh niên lao động phải là đầu tầu và cánh tay đắc lực
của Đảng trong sản xuất và xây dựng” ...” là cánh tay và đội hậu bi của
Đảng, là người phụ trách, diu dắt các cháu nhi đồng” [32, tr.280]. Những tu
tưởng này của Người chính là nền tảng cho việc xác định các chức năng co
bản của Đoàn thanh niên trong quá trình thành lập, tồn tại và phát triển ở
mọi giai đoạn cách mạng.
De cho Đoàn thực sự là tổ chức vững mạnh của thanh niên, có uy tín
trong xã hội, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Muốn củng cố và phát triển thì
Đoàn phải liên hệ rộng rãi và chặt chẽ với các tầng lớp thanh niên. Phải quan
tâm đến đời sống, công tác và học tập của thanh niên, phải tránh thành kiến,
hẹp hòi, cô độc. Phải thật thà, đoàn kết với anh chị em trong Hội LHTN Việt
Nam” [32, tr. 116].
Từ khi thành lập đến nay, trong mọi thời kỳ cách mạng, Đảng ta luôn
đánh giá đúng đắn bản chất tốt đẹp, khả năng cách mạng, vai trò xung kích
của thanh niên và Đoàn thanh niên trong cách mạng; coi trọng việc đề ra
đường lối, chủ trương, chính sách về công tác thanh niên phù hợp với từng

13

thời kỳ lịch sử, đặc biệt là ở những bước ngoặt lịch sử quan trọng của Đảng
và dân tộc.
về vai trò, Đoàn thanh niên là tổ chức thanh niên cộng sản, là đội dự bi
tin cậy của Đảng, là người đại diện của thanh niên, là hạt nhân đoàn kết, tập
hợp giáo dục và phát huy vai trò xung kích của thanh niên trong xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc, là người phụ trách dìu dắt thiểu niên nhi đồng, tất cả những
điều đó thể hiện rõ ở huy hiệu Đoàn.
Huy hiệu của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là tay cầm cờ đỏ sao vàng tiến
lên. Ý nghĩa của nó là thanh niên phải xung phong, gương mầu trong công
tác, học hỏi, tiến bộ trong đạo đức cách mạng. Thanh niên phải thành một lực
lượng to lớn và vững chắc trong công cuộc kháng chiến và kiến quốc, đồng
thời phải vui vẻ và hoạt bát.
Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là thành viên của hệ thống chính trị, hoạt
động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật của nước Cộng hoá xã hội chủ
nghĩa Việt Nam. Đoàn phối hợp với các cơ quan nhà nước, các đoàn thể nhân
dân, các tập thể lao động và gia đình chăm 1o giáo dục, đào tạo và bảo vệ
TTN; tổ chức cho ĐVTN tích cực tham gia vào việc quản lý nhà nước và xã
hội. Hệ thống chính trị ở Việt Nam bao gồm: Đảng Cộng sản Việt Nam; Nhà
nước Cộng hoá xã hội chủ nghĩa Việt Nam; Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và
các tổ chức, đoàn thể chính trị - xã hội, trong đó có Đoàn TNCS Hồ Chí
Minh. Đảng Cộng sản Việt Nam giữ vai trò là người lãnh đạo hệ thống chính
trị và toàn xã hội. Nhà nước giữ vai trò là người quản lý, điều hành xã hội
theo Hiến pháp và pháp luật. Mối quan hệ của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh
trong hệ thống chính trị được thể hiện ở các nội dung cơ bản:
Đối với Đảng Cộng sản Việt Nam: Đoàn là đội dự bi tin cậy của Đảng,
là người kế tục trung thành sự nghiệp, lý tưởng cách mạng của Đảng, phấn
đấu vi mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh và xây

14

dựng thành công chủ nghĩa xã hội tại Việt Nam. Tô chức Đoàn đặt dưới sự
lãnh đạo trực tiếp toàn diện và tuyệt đối của Đảng. Mục tieu, lý tưởng của
Đoàn chính là phấn đẩu, thực hiện thắng lợi mục tiêu, lý tưởng của Đảng,
của Bác Hồ và nhân dân đã lựa chọn. Đảng định hướng chính trị cho mọi
hoạt động, nguyên tắc tổ chức của Đoàn và phong trào TTN. Đảng chăm 1o,
đào tạo, bồi dưỡng nguồn cán bộ trẻ có phẩm chất đạo đức, bản lĩnh chính trị,
có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho Đảng. Đoàn tham mưu, đề xuất với
Đảng về những vấn đề liên quan đến thanh niên và công tác TTN, tham gia
xây dựng, bảo vệ và tuyên truyền đường lối, chính sách của Đảng, đóng góp ý
kiến cho đảng viên và sự lanh đạo của các cấp uỷ đảng.
Mối quan hệ giữa Đảng và Đoàn là một quan hệ gắn bó chặt chẽ. Đảng
vững mạnh, kiên dinh mục tiêu, lý tưởng cách mạng là điều kiện phát triển
thuận lợi của tổ chức Đoàn vững mạnh cả về chính trị, tu tưởng và tổ chức sẽ
đem lại sức sống, bo sung lực lượng trẻ cho Đảng. Phải coi công tác xây
dựng, củng cố tổ chức Đoàn là bộ phận hữu cơ, tất yếu, là di trước một bước
trong công tác xây dựng Đảng theo đúng tinh thần Nghị quyết số 25-NQ/TW
ngày 25/7/2008 của BCH Trung ương Đảng khóa x về tăng cường sự lãnh
đạo của Đảng đổi với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH; là
các cấp ủy đảng và đảng viên cần nhận thức đầy đủ và thực hiện quan điểm
của Đảng: "Xây dựng Đoàn vững mạnh là nội dung quan trọng trong công tác
xây dựng Đảng, là xây dựng Đảng trước một bước", là quá trình xây dựng và
chuẩn bi đội dự bi tin cậy bổ sung lực lượng cho Đảng.
Đối với Nhá nước: Tổ chức Đoàn chịu sự quản lý chung của Nhà nước
đối với toàn xã hội; mọi hoạt động của Đoàn nằm trong khuôn khổ của Hiến
pháp và pháp luật. Nhà nước thông qua hệ thống to chức, bộ máy chính quyền
các cấp ban hành, hướng dẫn và tổ chức thực hiện Luật Thanh niên (được

Quốc hội thông qua tháng 11/2005 và có hiệu lực từ tháng 7/2006). Nhà nước


15

ban hành các cơ chê, chính sách liên quan đên thanh niên, tạo điêu kiện cho
các tổ chức của thanh niên phát huy hết khả năng, năng lực của tuổi trẻ để
cống hiến, xây dựng đất nuớc. Nhà nuớc bảo đảm nguồn kinh phí phương tiện
làm việc và hoạt động cho Đoàn.
Đoàn Thanh niên là chồ dựa vững chắc, tham gia đóng góp xây dựng,
bảo vệ chính quyền nhân dân các cấp; tuyên truyền, vận động nhân dân thực
hiện đúng chính sách, pháp luật của Nhà nước; vận động ĐVTN xung phong,
tình nguyện di đầu trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, trực tiếp
tham gia có hiệu quả vào sự nghiệp CNH, HĐH đất nước. Đoàn tham gia
quản lý nhà nước, quản lý xã hội trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ của mình,
thông qua hệ thống tổ chức Đoàn các cấp từ Trung ương đến cơ sở để đề cử
những đại biểu ưu tú nhất đại diện cho quyền lợi và tiếng nói của tuổi trẻ vào
Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp. Vận động, tuyên truyền, giáo dục đoàn
viên trở thành những công dân tốt, gương mẫu, có ích cho xã hội; tích cực, tự
giác thực hiện nghiêm túc nghĩa vụ công dân; sống và làm việc theo Hiến
pháp và pháp luật.
Đổi với các ban, ngành: tổ chức Đoàn phối họp, liên kết hoạt động trên
cơ sở chức năng, nhiệm vụ của mình, dựa trên đường lối, quan điểm lãnh đạo,
chỉ đạo của Đảng về công tác thanh niên, tạo sức mạnh đồng bộ trong công
tác Đoàn và phong trào TTN.
Đối với các tổ chức là thành vien của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam:
Đoàn tích cực, chủ động liên kết, phối họp hoạt động theo chức năng, nhiệm
vụ của mỗi tổ chức, nhằm quy tụ sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống dưới sự
lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước, hoàn thành tốt nhiệm vụ tập
hợp, đoàn kết, giáo dục thanh thiếu niên. Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là thành

viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam - một liên minh chính trị rộng lớn, tập
họp, xây dựng lực lượng đại đoàn kết toàn dân tộc trong sự nghiệp xây dựng


16

và bảo vệ Tổ quốc. Đoàn phối hợp và thống nhất hành động với các to chức
thành viên khác trong Mặt trận, góp phần thực hiện chiến lược đại đoàn kết
toàn dân tộc, vi mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Đổi với Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh: Đảng trực tiếp giao cho
Đoàn TNCS Hồ Chí Minh phụ trách, dìu dắt, giáo dục thiếu niên, nhi đồng. Tại
Chuong IX, Điều lệ Đoàn ghi rõ: Đoàn TNCS Hồ Chí Minh phụ trách Đội
Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh, hướng dẫn thiếu nhi làm theo 5 điều Bác
Hồ dạy và phấn đấu trở thành đoàn viên Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, người công
dân tốt của đất nước. BCH Đoàn các cấp có trách nhiệm xây dựng tổ chức Đội,
lựa chọn, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ làm công tác thiếu nhi, phối họp với các cơ
quan nhà nước, các đoàn thể và tổ chức kinh tế - xã hội, chăm 1o, tạo điều kiện
về cơ sở vật chất và tài chính cho hoạt động của Đội.
1.1.2.2.

về chức năng của Đoàn thanh niên cộng sản HÒ Chí Minh

Chức năng cơ bản của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh được thể hiện ngay
trong phần “Những vấn đề cơ bản của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh” của Điều lệ
Đoàn. De làm rõ hơn bản chất của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong giai đoạn
cách mạng hiện nay, có thể nhìn nhận các chức năng của Đoàn như sau:
Thứ nhất, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là đội dự bi tin cậy của Đảng
Cộng sản Việt Nam
true tien sáne lân. lãnh
luyện. Đoàn bao gồm những thanh niên tiên tiến tự nguyện phấn đấu thực

hiện mục tiêu lý tưởng của Đảng, đó là những đoàn viên cộng sản trẻ tuổi,
nguồn bổ sung quan trọng, đảm bảo cho Đảng phát triển không ngừng.
Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là tổ chức chính trị - xã hội của thanh niên,
do thanh niên và vi thanh niên, do đó Đảng trực tiếp giao cho Đoàn giáo dục,
giúp đỡ từ những thanh niên tiên tiến trở thành đoàn viên, từ những đoàn viên
ưu tú trở thành đảng viên. Vi vậy, Đoàn là tổ chức quần chúng gần Đảng nhất


17

- Đảng cho phép tô chức Đoàn được thay mặt như một đảng viên chính thức
khi giới thiệu đoàn viên ưu tú được kết nạp Đảng...
Đoàn luôn tuyên truyền giáo dục, giới thiệu để thanh niên ngày càng
hiểu sâu về bản chất của Đảng, đóng góp ý kiến cho Đảng, phê bình cán bộ,
đảng viên, tích cực tham gia cuộc vận động xây dựng Đảng trong sạch, vững
mạnh theo tinh thần Nghị quyết TW 6 (lần 2) và tích cực hưởng ứng, học tập,
nghiên cứu, thực hiện tốt cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo
đức Hồ Chí Minh”.
Chức năng là đội dự bi của Đảng còn thể hiện ở chỗ Đoàn thanh niên
có đội quân xung kích cách mạng của Đảng, di đầu trong mọi khó khăn trên
tất cả mọi lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội như lời Bác đã khẳng
định: “Đâu cần thanh niên có, việc gi khó có thanh niên”.
Ngày nay, bước vào thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH, Đoàn TNCS Hồ
Chí Minh càng thể hiện rõ là tổ chức chính trị - xã hội của thanh niên Việt
Nam, Đoàn động viên ĐVTN phát huy vai trò xung kích sáng tạo, di đầu
trong phát triển kinh tế, văn hóa xã hội, trung thành với sự nghiệp đổi mới của
Đảng, xứng đáng là đội dự bi tin cậy của Đảng, là đội xung kích cách mạng,
là nơi bổ sung nguồn sinh lực mới quan trọng cho Đảng.
Thứ hai, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là trường học Xã hội chủ nghĩa của
thanh niên Việt Nam

Đây là chức năng cơ bản nhất cần được quán triệt trong công tác thanh
niên nói chung và trong công tác Đoàn nói riêng. Hiệu quả giáo dục con
người được Đoàn TNCS Hồ Chí Minh coi là thước do khả năng thể hiện vi
trí, vai trò của Đoàn trong thanh niên và trong xã hội.
Trường học XHCN hiểu theo nghĩa rộng là môi trường giáo dục, rèn
luyện, định hướng giá trị cho thanh niên theo lý tưởng của Đảng và Chủ tịch
Hồ Chí Minh lựa chọn. Với chức năng này, Đoàn TNCS phải thông qua các


18

nội dung, phương thức hoạt động khác nhau, với nhiều loại hình giáo dục
khác nhau để đoàn kết tập hợp, giáo dục thanh niên.
Nghị quyết 04 BCH TW Đảng (khóa VII) đã chỉ rõ “Đào tạo, giáo dục,
bồi dưỡng và tạo mọi điều kiện cho thanh niên phấn đấu để hình thành một
thế hệ con người mới có lý tưởng cao đẹp, có ý thức trách nhiệm công dân, có
tri thức, có sức khỏe và lao động giỏi, sống có văn hóa và nghĩa tình, giàu
lòng yêu nước và tinh thần quốc tế chân chính..
Thực hiện tốt chức năng này có nghĩa là Đoàn đã đóng góp vai trò quan
trọng trong việc định hướng các giá trị XHCN cho tuổi trẻ.
Thứ ba, Đoàn TNCS Hồ Chỉ Minh là người đại diện chăm lo và bảo vệ
quyen lợi hợp pháp của tuổi trẻ.
Chức năng này đã được xác định trong Án nghị quyết (10/1930) của
BCH Trung ương Đảng, là chức năng co bản đầu tiên khi chuẩn bi cho thành
lập Đoàn TNCS. Chức năng này quyết định sự tồn tại hay không của Đoàn
Thanh niên, vi bất kỳ một tổ chức nào ra đời trước hết là nhằm mục đích đại
diện và bảo vệ lợi ích cho các thành viên của nó. Nhu cầu và lợi ích luôn gắn
liền với mồi con người trong đời sống xã hội. Bất kỳ một tổ chức chính trị xã hội nào cũng không thể tồn tại và phát triển được nếu trong thực tiễn
những hoạt động của nó không phản ánh được những nhu cầu và lợi ích ở
những mức độ nhất định. Vi vậy, nếu xem nhẹ chức năng đại diện và bảo vệ

quyền lợi của tuổi trẻ thì chắc chắn thanh niên sẽ xa rời tổ chức Đoàn, còn
đoàn viên sẽ trở nên “chán” Đoàn, bở sinh hoạt Đoàn. Thực hiện tốt chức
năng này là một điều kiện quan trọng quyết định sự tồn tại và phát triển của
Đoàn TNCS Hồ Chí Minh.
Thứ tư, với tư cách là một thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam,
Đoàn góp phần tham gia giảm sát, phản biện xã hội.
Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là một tổ chức chính trị - xã hội trong hệ
thống chính tri Việt Nam, là thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Do


19

đó, Đoàn tham gia xây dựng, giám sát, phản biện và triển khai các chủ trương,
đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, đặc biệt là những chính sách
ảnh hưởng đến tổ chức Đoàn và tầng lớp thanh niên. Qua đó, tích cực phản
ánh, đề xuất, kiến nghị với Đảng, Nhà nước để bảo vệ cho quyền - lợi ích
chính đáng của đoàn viên.
Thứ năm, Đoàn TNCS Hồ Chỉ Minh là người phụ trách Đội Thiếu niên
tien phong Hồ Chi Minh.
Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh là một tổ chức của các em
thiếu nhi, do các em làm chủ và tự quản. Đội đáp ứng những nguyện vọng,
quyền lợi chính đáng của các em, tập hợp, giáo dục thiếu nhi. Nhưng để thể
hiện được điều đó, Đội cần có sự hướng dẫn, giúp đõ của Đoàn. Hướng dần,
giúp đỡ không có nghĩa là làm giúp, làm thay các em, mà là tạo điều kiện để
các em có thể tự tiến hành công việc, tự quản trong mọi hoạt động của mình.
Đoàn hướng dẫn thiếu nhi làm theo 5 điều Bác Hồ dạy và phấn đấu để trở
thành người công dân tốt, người đoàn viên TNCS Hồ Chí Minh.
Việc phụ trách Đội được thể hiện qua việc: Đoàn quyết định phuong
hướng, nhiệm vụ, biện pháp công tác Đội và phong trào thiểu nhi; đẩy mạnh
xã hội hóa sự nghiệp bảo vệ, chăm sóc giáo dục trẻ em. Đoàn hướng dẫn, tạo

điều kiện cho Đội hoạt động, nâng cao vi trí xã hội của tổ chức Đội. Đoàn cử
những đoàn viên, cán bộ đoàn có năng lực làm phụ trách Đội trong trường
học và trên địa bàn dân cu...Làm tốt chức năng này chính là sự khẳng định
vai trò của Đoàn trong sự nghiệp đào tạo, giáo dục thế hệ mai sau, thế hệ lớn
lên làm chủ đất nước.
1.1.2.3.

Những nhiệm vụ cơ bản của Đoàn thanh niên cộng sản Hồ

Chí Minh
Từ những chức năng co bản nêu trên, nhiệm vụ của Đoàn thanh niên
tập trung vào một số nội dung sau:


20

Một là, đoàn ket, tập họp rộng rãi các tâng lóp thanh niên, thực hiện tôt vai
trò nòng cốt, định hướng chính trị trong việc xây dựng tổ chức hoạt động của Hội
LHTN, Hội sinh viên Việt Nam.. .nham đưa thanh niên vào trong tổ chức của Hội
và Đoàn cùng phấn đấu vi sự nghiệp xây dựng nước Việt Nam độc lập, dân chủ,
giàu mạnh, công bằng, xã hội văn minh theo định hướng XHCN.
Hai là, giáo dục lý tưởng XHCN cho ĐVTN thông qua các phong trào
hành động cách mạng.
Tham gia công tác giáo dục thanh niên phải thông qua những phong
trào, những hành động cách mạng cụ thể. Đoàn không thể chỉ nói suông, giáo
dục mang tính kinh viện, giáo điều mà phải tổ chức, đưa thanh niên vào các
phong trào hành động cách mạng, qua các công việc và phong trào thiết thực
đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng của tuổi trẻ. Ket họp chặt chẽ nguyên lý giáo
dục: Học di đôi với hành, lý luận gắn liền với thực tiễn.
Ba là, tham gia xây dựng Đảng, bảo vệ Đảng, coi nhiệm vụ xây dựng

Đảng là một tất yếu trong xây dựng tổ chức Đoàn, ngược lại Đoàn TNCS phải
là đội quân trung thành, kế tục sự nghiệp của Đảng, mang ngọn cờ, lý tưởng
của Đảng đến đích cuối cùng, đưa Nghi quyết và đường lối của Đảng vào
trong cuộc sống. Đoàn TNCS là nguồn cung cấp bổ sung cho Đảng lực lượng
trẻ, có tri thức, đạo đức, sức khoe để gánh vác công việc, tạo sinh lực mới cho
Đảng. Quán triệt tinh thần công tác xây dựng, phát triển kinh tế là nhiệm vụ
trung tâm, lấy xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt, Đoàn thanh niên phải là
lực lượng nòng cốt trong việc tham gia xây dựng, bảo vệ Đảng.
1.1.3.

Nội dung và phương thức hoạt động của Đoàn thanh niên

cộng sản Hồ Chí Minh
1.1.3.1. Nội dung hoạt động của Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh
Nội dung hoạt động của Đoàn là những công việc mà Đoàn phải thực
hiện để làm tốt chức năng, nhiệm vụ của mình. Nội dung hoạt động của Đoàn
trả lời cho câu hỏi “Làm gi?”.


21

Trong nhiệm kỳ 2012 - 2017, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đề
ra các nội dung hoạt động sau:
Thứ nhat, về công tác tuyên truyền, giáo dục của Đoàn: Đoàn tập trung
tuyên truyền, giáo dục về chính tri tư tưởng, truyền thống, bồi đắp lý tưởng
cách mạng, lòng yêu nước, giáo dục đạo đức, lối sống, ý thức chấp hành pháp
luật cho TTN. Các cấp bộ đoàn đầu tư xây dựng, củng cố và nâng cao chất
lượng đội ngũ cán bộ làm công tác tuyên giáo; đồng thời, tổng kết thực tiễn,
nghiên cứu lý luận, tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức nhằm gia tăng tính
hấp dẫn của các hoạt động tuyên truyền, giáo dục đối với ĐVTN...

Thứ hai, phong trào xung kich, tình nguyện phat triển kỉnh tể - xã hội
và bảo vệ Tổ quốc
Đoàn tiep tục phát huy mạnh mè vai trò xung kích, tinh thần tình
nguyện, khơi dậy tiềm năng to lớn của thanh niên tham gia thực hiện thành
công sự nghiệp CNH, HĐH đất nước và hội nhập quốc tế, trong đó chia làm 5
phong trào: xung kich phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế; xung
kich, tình nguyện vi cuộc Sổng cộng đồng; xung kich bảo vệ Tổ quốc, giữ gin
an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội; xung kích lao động sáng tạo, làm chủ
khoa học công nghệ; xung kích bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khỉ hậu.
Thứ ba, phong trào đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp
Đoàn tiếp tục triển khai phong trào “Đồng hành với thanh niên lập thân,
lập nghiệp”, phát huy hiệu quả các nguồn lực xã hội, bảo vệ, chăm 1o nhu cầu,
nguyện vọng chính đáng, định hướng, hướng dẫn, hỗ trợ thanh niên, trong đó
chia làm 4 phong trào: đồng hành với thanh niên trong học tập, nghiên cứu
khoa học; đồng hành với thanh niên trong nghề nghiệp, việc làm; đồng hành
với thanh nien nâng cao sức khoe thể chất và đời sống văn hóa, tỉnh thần;
đồng hành với thanh niên phat triển kỹ năng xã hội.


22

Thứ tư, xây dựng Đoàn vững mạnh, mở rộng mặt trận đoàn ket, tập
hợp thanh niên
Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tiếp tục xác định “Chất lượng cơ sở là trọng
tâm; cán bộ là then chốt; đoàn ket, tập họp thanh niên là nhiệm vụ hàng đầu”.
Trong công tác xây dựng Đoàn phải nắm vững nguyên tắc, bám sát thực tiễn,
linh hoạt, phù họp với yêu cầu đổi mới, cụ thể: nâng cao chat lượng đoàn
vien; nâng cao chất lượng chi đoàn, Đoàn cơ sở; xây dựng đội ngũ cản bộ
đoàn đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới; tiếp tục mở rộng mặt
trận đoàn kết, tập họp thanh niên; nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám

sát của Đoàn.
Thứ năm, phụ trach Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh, chăm
sóc, giáo dục thiếu niên, nhi đồng
Đoàn tiếp tục thực hiện cuộc vận động “Vi đàn em thân yêu”; chú trọng
giáo dục đạo đức, lối sống, kỹ năng xã hội, định hướng quá trình hình thành
nhân cách cho các em từ tuổi nhi đồng qua mỗi bước trưởng thành; thực hiện
chương trình "Rèn luyện đội viên”; xây dựng đội ngũ cán bộ phụ trách Đội
Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh giỏi kỳ năng nghiệp vụ, năng động, nhiệt
tình, yêu trẻ...
Chủ động phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể, các tổ chức kinh tế,
xã hội khai thác và phát huy hiệu quả các nguồn lực chăm sóc, giáo dục
thiếu niên, nhi đồng; nghiên cứu đổi mới phương thức sinh hoạt Đội, hoạt
động thiếu nhi phù họp với các loại hình trường, lớp và địa bàn dân cu; củng
cố và phát triển hệ thống cung, nhà thiếu nhi, hình thành văn hoá đọc trong
thiếu nhi; hồ trợ phương tiện, trang thiết bi học tập, vui chơi giải trí và sinh
hoạt Đội, sinh hoạt Sao Nhi đồng; xây dựng các công trình dành cho thiếu
nhi dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, vùng căn cứ cách
mạng. Kip thời bảo vệ, lên án các hành vi xâm hại thiểu niên, nhi đồng, vi
phạm quyền trẻ em.


23

Thứ tám, đôi mới công tác tham mưu, phoi hợp, chi đạo của Đoàn
Tăng cường tính chủ động, mở rộng không gian sáng tạo cho cơ sở, đề
cao chỉ đạo vĩ mô và tham mưu chiến lược của cấp TW. Đổi mới triệt để việc
•

•

X

•

•

ban hành và tổ chức thực hiện các chủ trương công tác của mỗi cấp bộ Đoàn.
Kiên trì phương châm: tập trung cho cơ sở, đến với thanh niên; khắc phục tình
trạng ban hành nhiều chủ trương hoặc chủ trương chồng chéo; chỉ ban hành
chủ trương để giải quyết những vấn đề mới nảy sinh hoặc vấn đề bức xúc đặt
ra ở cơ sở. Tăng cường hướng dẫn, chuyển giao mô hình mới cho cơ sở.
Đổi mới mạnh mẽ phong cách làm việc và phương pháp công tác của
cán bộ đoàn, giảm tính hành chính...Đổi mới công tác thông tin trong hệ
thống Đoàn, tin học hóa mạnh mẽ trong công tác chỉ đạo, điều hành, đảm bảo
nhanh, chính xác và thống nhất. ...
1.1.3.2. Phương thức hoạt động của Đoàn thanh niên cộng sản Hồ
Chỉ Minh
phương
hình thức tien hành” [34, tr. 1352] một công việc hoạt động nào đó. Phương
pháp là “cách thức tiến hành để có hiệu quả cao”[34, tr. 1351]. Phương pháp
càng đúng thì kết quả cảng cao, cùng một ket quả nhưng có thể có nhiều
phương pháp khác nhau. Chủ thể hành động có thể xây dựng và sử dụng
phương pháp thích họp. Còn hình thức được hiểu là “cái bên ngoài cái chứa
đựng nội dung” [34, ừ. 809], hình thức là biểu hiện ra bên ngoài của nội dung.
Như vậy, phương thức là hình thức của phương pháp mà chủ thể thực
hiện một hoạt động (nhận thức hoặc thực tiễn) cu thể theo mục tiêu đã được xác
•

•

•

•

ữ

V

*

•

•

/

•

•

•

định. Neu như nội dung hoạt động của Đoàn trả lời cho câu hỏi “Làm gi?” thì
phương thức hoạt động của Đoàn lại trả lời cho câu hỏi “Làm như thế nào?”.
Phương thức hoạt động của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là tổng họp các
phương pháp, biện pháp, hình thức hoạt động mà tổ chức Đoàn thanh niên