Dọa đẻ non Đề cương sản tổng hợp

Câu 43: Dọa đẻ non: triệu chứng, chẩn đoán, hướng xử trí.
I.
•
•

Đại cương.
Dọa đẻ non là hiện tượng thai nghén bị đe dọa gián đoạn khi thai chưa đủ tháng nhưng
vẫn có thể sống đc, trong vòng từ 22 đến dưới 37 tuần tuổi.
Các nguyên nhân có thể gây nên:
- Về phía mẹ:
o Các nhiễm trùng nặng toàn thân: do VK, VR, KST, NT đường tiết niệu.
o Sang chấn: trực tiếp vào vùng tử cung hoặc gián tiếp như sau các phẫu
thuật, chiếu xạ,…
o Tử cung bất thường: tử cung dị dạng bẩm sinh, buồng TC bị nhỏ lại như
UXTC, dính buồng TC,…
o Các bệnh toàn thân của mẹ, thiếu máu, nhiễm độc,…
- Về phía thai:
o Đa thai: song thai, sinh ba, sinh bốn,…
o Thai dị dạng: thai vô sọ, não úng thủy, bụng cóc,…
- Về phía phần phụ của thai:
o Đa ối, đặc biệt là đa ối cấp.
o Viêm màng ối.
o Vỡ ối non, rau tiền đạo, rau bong non,…

II.
Chẩn đoán.
• Là triệu chứng của người có thai từ 22 tuần trở đi tự nhiên đau bụng do có cơn co tử

cung, đôi khi kèm ra máu âm đạo.
• Chẩn đoán dọa đẻ non ko khó dựa vào các dấu hiệu lâm sàng và siêu âm. Khó khăn ở
việc tiên lượng ko rõ có thể giữ đc và có nên giữ để khỏi bị đẻ non hay ko.

II.1. Lâm sàng.
a. Có các dấu hiệu có thai từ 22 tuần-37t:
- Tắt kinh.
- Nhận biết cử động của thai.
- Tử cung to lên tương ứng với tuổi thai.
- Sờ nắn đc các phần của thai và thấy đc cử động của thai.
- Nghe đc tim thai.
- SA h/a thai hđ tim thai
b. Các triệu chứng dọa đẻ non:
• Triệu chứng cơ năng
− Đau bụng: Sản phụ cảm giác đau bụng từng cơn hoặc trì nặng bụng dưới.
− Ra dịch âm đạo: có thể là dịch nhầy âm đạo, ra máu hoặc nước ối.
• Triệu chứng thực thể
− Cơn co tử cung: thưa nhẹ, có 1 - 2 cơn co tử cung trong 10 phút và thời gian quan
sát trên 30 phút.
− Cổ tử cung có thể còn dài, đóng kín nhưng cũng có thể xoá và mở đến < 4cm.
− Ối vỡ non: dẫn đến chuyển dạ trong một thời gian ngắn. Nó là bước ngoặt trong
đẻ non bởi vì nó làm cho buồng ối bị hở, tăng thêm nguy cơ nhiễm khuẩn.
− TC mềm,tương xứng tuổi thai.


−
•
•
•
•

•
III.

Ct máu theo găng.

II.2. Cận lâm sàng

Siêu âm:
+ Khảo sát độ dài cổ tử cung, nếu dưới 2,5cm thì nguy cơ đẻ non cao.
+ Rau bám bt, tim thai đập đều.
Đánh giá thai và theo dõi cơn co tử cung bằng Monitoring, có 1-2 cơn co đều đặn trong
10 phút.
Chỉ số doạ đẻ non dưới 6
Ngoài ra cần làm các xét nghiệm để tìm nguyên nhân:
− Tế bào vi trùng nước tiểu.
− Xét nghiệm vi khuẩn ở cổ tử cung.
− Nếu sốt phải kéo máu tìm ký sinh trùng sốt rét, CRP, cấy máu tuỳ trường hợp.
Cân nhắc việc chọc dò ối để loại bỏ khả năng nhiễm trùng màng ối.
Xử trí.

3.1. Tuyến xã.
- Nằm(nghiêng trái) nghỉ tuyệt đối cho tới khi hết cơn co.
- Tư vấn.
- Cho Papaverin 40-80mg TB hàng ngày.
- Cho: salbutamol viên 2 mg, ngậm 2 viên đến 4 viên/ngày (chia đều).
- Không đỡ: chuyển tuyến trên.
3.2. Tuyến huyện.
- Nằm nghỉ tuyệt đối.
- Tư vấn.
- Hoặc truyền tĩnh mạch salbutamol: pha 5 mg vào 500 ml dung dịch glucose 5 %, đặt
thai phụ nằm nghiêng trái, truyền với tốc độ XX giọt/phút (tức 10 mcg/phút). Nếu cơn
co không đỡ có thể tăng liều dần lên, tối đa có thể tới 45 giọt/phút (trên 20 mcg/phút).
Không truyền salbutamol khi có dị ứng thuốc, bệnh tim nặng, chảy máu nhiều, nhiễm

khuẩn ối.
- Cho: salbutamol viên 2 mg, ngậm 2 viên đến 4 viên/ngày nếu cơn co tử cung nhẹ hay
tiếp theo sau khi truyền tĩnh mạch.


- Dùng corticoid: chỉ định dùng cho tuổi thai từ 28 đến hết 34 tuần, chỉ dùng một đợt.
Hiệu quả xuất hiện sau khi bắt đầu dùng thuốc 24 giờ.
o
o

Hoặc cho betamethason 12 mg, tiêm bắp 2 liều cách nhau 24 giờ.
Hoặc cho dexamethason 6 mg/lần, tiêm bắp 4 lần, cách nhau 12 giờ.

3.3. Tuyến tỉnh.
- Nằm nghỉ tuyệt đối.
- Tư vấn.
- Cho thuốc cắt cơn co tử cung:
o

Nifedipin: nên dùng trong trường hợp tiểu đường, chảy máu trong rau tiền đạo, đa

thai:
•
•
•

Liều tấn công: nifedipin 10 mg, ngậm dưới lưỡi. Nếu còn cơn co, cứ 20
phút ngậm 1 viên, tổng liều không quá 4 viên.
Liều duy trì: sau viên cuối của liều tấn công 3 giờ, dùng nifedipin tác dụng
chậm 20 mg, uống 1 viên, cứ 6 giờ đến 8 giờ một lần.

Nếu nifedipin thất bại, sau liều cuối 2 giờ có thể dùng salbutamol

Phải theo dõi huyết áp sau khi dùng nifedipin 15 phút.
Chống chỉ định dùng khi huyết áp thấp (< 90/50 mmHg)
o

Hoặc salbutamol (như trên).

- Cho corticoid nếu trước đó chưa được dùng.
(Lưu ý: Không điều trị doạ đẻ non cho thai từ 36 tuần trở lên).