Khối u buồng trứng cơ năng Đề cương sản tổng hợp

Câu : khối u BT cơ năng: ng nhân, phân loại và cđ xử trí.
I.

ĐẠI CƯƠNG.

-

UBNT là những khối u ở BT , có 1 lớp vỏ bọc bên ngoài, bên trong chứa dịch.

-

Gặp ở mọi lứa tuổi , thường 30-45t

-

U pt từ các tp ctruc của BT , phôi thai của BT

-

Gồm 2 loại : UN cơ năng và UN thực thể

-

UNTT gồm : UN nước , nhầy , bì

-

UNTT có tổn thương thực thể ở BT , k bh tự mất đi dù u to hay nhỏ.

-

Có thể ở 1 bên hoặc 2 bên ( hay gặp trong TH lạc nội mạc TC)

-

Nếu đã CD UN TT phải mổ lấy u và xn GPB vì nguy cơ K hóa cao.

-

Phát hiện và xử trí sớm tránh nguy cơ xoắn nang, vỡ nang, K hóa

II.

UN CƠ NĂNG

* Đặc điểm :
- Nguyên nhân : Do RL chức phận BT, k có tổn thương GP
- Là những nang nhỏ, vỏ mỏng, căng nước, chỉ gặp ở PN còn hành kinh và tiến triển nhanh, mất
đi sau vài vòng kinh.
- Có 1 hoặc nhiều nang , xh ở 1 bên hay 2 bên BT
- co thể xh ở bất kỳ tuổi nào,hay gặp tiền mãn kinh và dậy thì
- Phân loại : 3 loại
+ Nang bọc noãn
+ Nang hoàng tuyến
+ Nang hoàng thể.
1. Nang bọc noãn.

* Khái niệm :
- Do nang Degraff không vỡ vào ngày quy định mà tiếp tục phát triển ( kt 3-10 cm) , tiếp tục chế
tiếp estrogen

- Thường vỏ nang mỏng , bên trong chứa dịch.
- Thường gặp trong TH quá sản tuyến nội mạc TC
* Lâm sàng:
- Thường k có TC, đôi khi BN thấy nặng ở bụng
- Có thể bh ra máu hoặc xoắn nang gây CK kinh dài hoặc ngắn.
- Chậm kinh
- Nếu vỡ nang đau và rong kinh # GEU
- Thăm AD có thể thấy u tròn căng , biệt lập với TC, k đau
* CLS :
- SA : h.ả nang có vỏ mỏng , kt 3-10cm , trong chứa dịch
- hCG(-)
- TH khó soi OB
* Chẩn đoán:
- CĐXĐ: LS + CLS trên
- CĐPB:
+ GEU : đb khi nang xoắn , vỡ
. LS : Chậm kinh , nghén , đau bụng , ra máu AD nâu đen , cạnh TC có khối đau
. hCG(+)
. SA , soi OB CĐXĐ
+ Nang hoàng tuyến:
. Thường hay gặp ở BN chửa trứng, K NBN, thai đôi, BN VS điều trị hormon hướng SD liều
cao
. hCG tăng rất cao
. Khối U thường có đk>10cm
+ Nang hoàng thể :


. Hay gặp trong thời kỳ thai nghén của ng NĐTN , đa thai
. Dh có thai …

. hCG (+)
+ UNTT ( khi nang có đk > 5 cm)
. Phải dựa vào : TS kinh nguyệt , TC khối U + toàn thân
. SA , đôi khi trong mổ mới CĐXĐ
* Xử trí : Phụ thuộc vào kt , triệu chứng
- UN nhỏ ( đk < 5cm)
+ Gặp ở lứa tuổi sinh đẻ,lành tính, u thường tự mất đi sau vài vòng kinh có thể TD , hẹn khám
lại sau vòng kinh tới
+ Uống thuốc tránh thai có thể ngăn cản sự hình thành và phát triển của UN.
- UN lớn (>5cm) CĐPB :GEU & UNTT
PT đặt ra khi:
+ Nang tồn tại > 3 tháng sau khi điều trị = thuốc tránh thai
+ Nang to lên , k mất đi sau vài vòng kinh
+ Xoắn / Vỡ nang
- Nếu UN tồn tại trên 60 ngày với KN bt coi chừng UNTT
2. Nang hoàng tuyến.

* KN :
- Do hoàng tuyến k teo đi ở gđ 2 của vòng kinh
- Lớn hơn nang bọc noãn , gặp ở ½ bên của BT
- Vỏ nang mỏng , trong chứa dịch Lutein do sự tăng cao hCG
- Thường gặp ở BN chửa trứng , U NBN , đa thai , BN điều trị VS= hCG liều cao.
* TC :
- LS :


+ Đau bụng vùng tiểu khung
+ Khám thấy khối U to , đk > 10cm
+ Trên những BN có TS chửa trứng , U NBN , đa thai ,điều trị VS = hCG liều cao.
- CLS :

+ hCG tăng cao
+ SA : thấy nang BT đk > 10cm
* CĐ:
- CĐXĐ : LS + CLS trên
- CĐPB:
+ Nang bọc noãn : kt bé hơn , hcG(-)
+ Nang hoàng thể : gặp ở BN có thai / NĐTN , đa thai…
+ Nang thực thể : dựa vào TS , TCLS , hCG (-) , SA…
* Xử trí :
- Điều trị nguyên nhân : chửa trứng , U NBN
- PT chỉ đặt ra khi xoắn / vỡ nang
3. Nang hoàng thể.

* KN : Do hoàng thể thai nghén tiếp tục phát triển thành nang
- Có 2 loại
* CĐXĐ:
- Chỉ gặp ở ng có thai , thường có NĐTN /đa thai
- Bh thai nghén : chậm kinh , nghén,…
- hCG(+)
- Nang có biểu hiện chế tiết estrogen và progesteron
* CĐPB :
- Nang bọc noãn.


- Nang hoàng tuyến
- Nang thực thể.
* Xử trí : Tự mất đi ở nửa sau của TKTN
4. BT đa nang.
* KN :
- 2 bên BT có nhiều nang nhỏ gây VS , vô kinh, thiểu kinh

- 50% PN mọc râu , béo phì
- Hay gặp ở những TH có RL liên quan đến vùng dưới đồi
* CĐXĐ:
- Dựa vào TS , thăm khám , XN : LH tăng , TD nhiệt độ , có thể không phóng noãn
- SA : đa nang
- NSOB : vỏ BT bị sừng hóa , bề mặt trắng ngà hình con sò( dưới vỏ có nhiều nang)
* CĐPB:
* Xử trí :
- Thuốc : Clomifen 50-100mg x 5-7 ngày
Pregnyl 5000đv gây phóng noãn
- PT cắt góc BT