Vô kinh Đề cương sản tổng hợp

Câu 97: Vô kinh: đn, ng nhân, phân loại
I . Đại cương.
−
−
−
−

RLKN là những bh bất thường về KN. Là những dh, tr/c của một hay nhiều bệnh khác nhau, chứ
ko phải là bệnh.
Nghiên cứu về RLKN về: tuổi bắt đầu hành kinh, tuổi mãn kinh, độ dài kì kinh, lượng máu
kinh…
Là tr/c nhưng đôi khi cần phải điều trị mặc dù chưa rõ ng,nhân gây bệnh nhưng gây băng kinh,
băng huyết, rong kinh kéo dài…..
Vô kinh: không có hành kinh từ 6th trở nên.

II . Phân loại.
−
−
−
−
−

Vô kinh ng phát: ko hành kinh khi trên 18t.
Vô kinh thứ phát: ko hành kinh lại sau 3th đối với vòng kinh đều, 6th đối với vòng kinh ko đều.
Vo kinh sinh lí: là hiện tượng mất kinh khi có thai hay khi mãn kinh.
Vô kinh giả: (bế kinh) máu kinh ko chảy đc ra ngoài.
Có thể coi tất cả các loại vô kinh đều là bệnh lí(trừ VK sinh lí) cần tìm ng nhân để đt hoặc ko đt
được.

III. Nguyên nhân .
−

Vô kinh ng phát:
+ Ng nhân:
• Do bất thường bộ phận SD, hoặc tuyến nội tiết liên quan hoạt động SD: ko có
TC, ko AD,màng trinh ko thủng, teo BT bẩm sinh…
• Một số h/c, bệnh gây VK ng phát:
 Hội chứng Turner:
 Do thiếu 1 NST X=> teo BT bẩm sinh=> RL phát triển tuyến
SD.
 Thiếu Estrogen => các phần bộ phận SD nhỏ,vú ko phát triển,
lông mu, lông nách thưa, chậm trí tuệ, ko TD.
 Điều trị duy nhất bằng thay thế hormone, dùng vòng kinh nhân
tạo=> phát triển tính SD phụ, giải quyết long xương.
 Hội chứng Mayer-Rokitansky-Kuster: TC là 1 dải nhỏ,teo AD bẩm sinh,
BT bt, t/c SD nữ bt, ko hành kinh vì teo TC. Không gây đc KN và ko đt
đc ng nhân.
 Hội chứng thượng thận SD: hiếm gặp. Vỏ thượng thận thiếu men
hydroxylase 21 nên cortisol thấp=> ACTH tăng tiết=> quá sản vỏ thượng
thận, tăng tiết Androgen=>sớm mọc lông mu, lông nách, râu, âm vật to,
ức chế tuyến yên sản xuất hormone hướng SD=>BT ko hoạt động=> vô
kinh. Điều trị bằng Cortisol => hành kinh và có thai đc.
 Tinh hoàn nữ tính hóa: rất hiếm gặp. Bn có NST XY,nhưng TH ở
bẹn,bụng chỉ chế tiết Estrogen ko chế tiết Testosteron=>bh là nữ nhưng
vô kinh. Điều trị cắt bỏ 2 TH phòng K sau khi đã phát triển tính chất SD
của nữ đầy đủ. Sau PT dùng Estrogen duy trì nữ giới, phòng loãng
xương.



−

Dị dạng SD: ko AD, màng trinh ko thủng, vách ngăn AD. Điều trị cắt
màng trinh hoa thị, cắt vách ngăn ngang, tạo hình AD.

Vô kinh thứ phát:
+ Nguyên nhân:
• Vùng dưới đồi
• Nội tiết: suy tuyến yên, BT.
• Rối loạn hđ của tuyến nội tiết của vỏ thượng thận, TG, hoại tủ tuyến yên do mất
máu nhiều( h/c Sheehan).
• Vô kinh tiết sữa do Prolactin cao.
• Dính buồng TC do lao SD, sau nạo hút thai,sau tháo vòng trnahs thai hay dính
CTC…
• Do tinh thần căng thẳng, lo sợ…
• Hội chứng Sheehan: do mất máu cấp=> giảm cc máu cho tuyến yên=>hoại tử
tuyến yên thùy trước=> mất việc chế tiết các Hormon.