PHÂN TÍCH HÀM LƯỢNG MELANINE TRONG SỮA

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM TP.HỒ CHÍ MINH
BM.CÔNG NGHỆ HÓA HỌC

BÀI BÁO CÁO
PHÂN TÍCH HÀM LƯỢNG MELANINE TRONG SỮA

MÔN HÓA PHÂN TÍCH DỤNG CỤ


Giáo viên hướng dẫn: Phùng Thị Cẩm Hồng
Họ và tên

•
•
•
•

Đặng Đoàn Công Liêm
Trần Lê Gia Linh
Nguyễn Thị Minh Phương
Trần Thị Như Phương

MSSV

•
•
•
•

15139062
15139066

15139100
15139101


I.MỞ ĐẦU
Có lẽ ai trong chúng ta cũng đã từng uống sữa và cũng đã biết được
những lợi ích mà việc uống sữa mang lại cho sức khỏe của con người.
Sữa chứa rất nhiều thành phần khác nhau, bao gồm protein, lipid,
đường lactose, các chất khoáng, các men và các hoạt chất sinh học
khác. Sữa không những bổ dưỡng mà còn có tác dụng giải độc. Trong
số các thức ăn tự nhiên của con người không có sản phẩm nào mà các
chất cần thiết cho cơ thể lại được phối hợp một cách hiệu quả như sữa.


I.MỞ ĐẦU
Chính nhờ giá trị dinh dưỡng mà sữa mang lại, cùng với
sự tiện lợi của nó nên mọi người ưa chuộng và sử dụng hằng
ngày. Nhưng gần đây việc tìm thấy Melamine, một chất có
hại cho sức khoẻ có trong sữa và các sản phẩm sữa như
bánh, kẹo… đã gây nhiều lo lắng cho người dân và cả các
nhà quản lý. Kiểm soát hàm lượng Melamine trong sữa và
các sản phẩm từ sữa hiện nay là việc cần thiết để bảo vệ sức
khoẻ người dân


II.Tổng quan về Melanine
1.Công thức

Công thức cấu tạo

Cấu trúc không gian


II.Tổng quan về Melanine
1. Melanine là gì?
Melamine là một chất hữu cơ, màu trắng pha lê, và khó hòa tan trong
nước. Tên khoa học của melamine là 1,3,5-triazine-2,4,6-triamine, với cấu
trúc hóa học gồm 3 nguyên tử carbone, 6 nguyên tử hydrogen và 6 nguyên
tử nitrogen. Trọng lượng phân tử của melamine chỉ 126; trong đó, 66% là
nitrogen.
Công thức tổng quát: C3H6N6


II.Tổng quan về Melanine
Trong công nghiệp, melanine được dùng để sản xuất:

•
•
•
•

Nhựa melanine (kết hợp với formaldehyde), rất bền với nhiệt.
Bọt melanine, một chất trùng hợp dùng để tẩy rửa, làm sạch.

Chất chống cháy.
Là thành phần chính của sắt chất vàng 150, một chất màu trong
mực in và trong chất dẻo.

•

Sử dụng trong sản xuát bêtông nhằm làm giảm hàm lượng nước,
tăng khả năng chịu lực.


II.Tổng quan về Melanine
Trong nông nghiệp, melanine được dùng để chế tạo phân bón,
thươc trừ sâu cyromazine; melanine cũng có mặt trong thuốc có gốc
asrenic được dùng trong điều trị xoắn trùng châu Phi
(trypanosomiasis).
Melanine được dùng như một nguồn nitơ phi protein cho bò từ
năm 1958, tuy nhiên đến 1078 thì không được dùng nữa vì sự thủy
phân của nó khá chậm và không hoàn toàn.


II.Tổng quan về Melanine
2. Sự ra đời của melanine và phương pháp tổng hợp
melanine
Melamin được Liebig tổng hợp lần đầu tiên vào năm 1834. Đầu tiên
canxi cyanamid được chuyển thành dicyandiamid sau đó đun nóng
đến trên nhiệt độ nóng chảy để tạo thành melamin. Tuy nhiên, hiện
nay các quy trình sản xuất melamin trong công nghiệp đều dùng urê
theo phương trình phản ứng sau:

6 (NH2)2CO → C3H6N6 + 6 NH3 + 3CO2


II.Tổng quan về Melanine
Phản ứng được diễn giải theo hai bước sau:
Đầu tiên urê phân hủy tạo thành axit cyanic và ammoni, đây là phản ứng thu nhiệt:
6 (NH2)2CO → 6 HCNO + 6 NH3

Sau đó axit cyanic polyme hóa tạo thành melamin và khí carbon dioxit:
6 HCNO → C3H6N6 + 3 CO2
Phản ứng sau là tỏa nhiệt, nhưng xét toàn bộ quá trình là phản ứng thu nhiệt.


II.Tổng quan về Melanine
3. Tại sao melanine lại được cho vào sữa trẻ
em?
Đối với nhà sản xuất melanine và acid cyanuric, là hai chất
giúp làm “tăng nồng độ đạm” trong sản phẩm dù tăng nồng
độ đạm thật trong đó chẳng có bao nhiêu!
Vì lợi nhuận, nhà sản xuất đã đánh lừa nhà kiểm định bằng
cách cho melanine và acid cyanuric vào thực phẩm. Thế là
gây ra thảm họa ngộ độc hang loạt.


II.Tổng quan về Melanine
Gần đây, việc nhập khẩu một lượng sữa và nguyên liệu sữa từ Trung
Quốc và các nước khác vào tiêu thụ tại thị trường Việt Nam gây
nhiều bất an cho người dân và cả cho các cơ quan chức năng về an
toàn vệ sinh thực phẩm. Melamine có tìm thấy trong các loại sữa và
sản phẩm sữa đang tiêu thụ tại nước ta không? Đây là vấn đề thật sự
cần được quan tâm. Vì thế việc kiểm tra, giám sát Melamine nhiễm
trong sữa và sản phẩm sữa là điều cần thiết phải thực hiện nhằm bảo
vệ sức khỏe người tiêu dùng.


II.Tổng quan về Melanine
4. Triệu chứng nhiễm độc melamine

•

Bị kích thích ở da, mắt, hô hấp, tiểu ra máu, tiểu ít, tiểu
khó hoặc không tiểu được, có dấu hiệu nhiễm trùng tiểu
(sốt, đau lưng, tiểu gắt) huyết áp tăng là các dấu hiệu cần
cảnh giác sau khi sử dụng sản phẩm.

Làm thế nào để nhận biết cơ
thể bị nhiễm độc
melamine???


II.Tổng quan về Melanine
5. Ảnh hưởng của melamine đến sức khỏe
5.1 Nhiễm độc cấp tính:

• Số liệu từ thí nghệm trên chuột cho thấy liều gây chết 50%

chuột thí nghiệm (LD50) là 3.000mg/kg khối lượng cơ thể
nếu melamine được đưa vào theo đường miệng. LD50 của
thỏ khi làm thí nghiệm kích thích trên da lớn hơn
1000mg/kg. Melamine cũng gây kích thích cho da và mắt.
Một nhóm nhà khoa học Liên Xô cũ cho rằng muối tạo
thành từ melamine và axit cyanuric (muối sử dụng trong
chống cháy) có độc tính mạnh hơn cả hai chất riêng rẽ này.
Nếu đưa muối melamine trực tiếp vào dạ dày của chuột,
LD50 là 4,1g/kg còn khi cho chuột hít, LD50 là 3,5g/kg. Các
số liệu tương ứng đối với chuột nhắt là 7,7 g/kg và 3,4 g/kg.

• Mèo ăn thức ăn chứa melamine có các biểu hiện của hư

thận.

Melamine ảnh hưởng
như thế nào đến sức
khỏe của chúng ta???


II.Tổng quan về Melanine
5. Ảnh hưởng của melamine đến sức khỏe
5.2

Nhiễm độc mãn tính:

•

Nếu ăn thực phẩm chứa melamine có thể dẫn đến các tổn thương đường tiêu hóa, sỏi bàng
quang, sỏi thận và có thể ung thư bàng quang. Melamine cũng được tìm thấy trong mô thận của
mèo và chó ít được cho ăn thức ăn chứa melamine . Sự lắng đọng các tinh thể muối melamine có
khả năng gây bệnh tích tại thận của lợn và cá tương tự như axit uric gây sỏi thận ở người.

•

Thí nghiệm trên chó ăn thức ăn chứa 3% melamine trong một năm dẫn đến giảm tỷ lệ các thành
phần quyết định tăng trưởng, tăng bài tiết nước tiểu, hình thành tinh thể melamine trong nước tiểu,
đi tiểu ra máu.

•

Tinh thể melamine rất khó tan, di chuyển rất chậm trong đường tiết niệu (từ thận xuống niệu đạo)
nên có khả năng gây các triệu chứng độc cấp tính.

II.Tổng quan về Melanine
5. Ảnh hưởng của melamine đến sức khỏe
5.3 Trẻ nhiễm melamine tạo sỏi thận do uống sữa có các dấu hiệu sau:

•

Dấu hiệu sớm là bé thường khóc nhiều, đặc biệt là khóc
khi đi tiểu và kèm theo là bị buồn nôn.

•

Những dấu hiệu tiếp theo là trẻ đi tiểu ra máu. Tình trạng
ra máu ít hay nhiều phụ thuộc vào viên sỏi gây tổn thương
như thế nào ở đường tiết niệu.

•

Em bé cũng có thể có biểu hiện niệu (tức là đi tiểu ít hơn
bình thường) hoặc là vô niệu (tức là không đi tiểu)

•

Kèm theo đó là triệu chứng đau đớn ở vùng thận nếu
chẳng may người lớn chạm vào, sờ vào vùng thận của bé.

•

Ngoài ra, có nhiều bé bị tăng huyết áp do bị sỏi thận, sạn

thận. Thậm chí, có những trường hợp đi tiểu ra cả viên
sạn.
Lưu ý: khi thấy trẻ có những biểu hiện trên thì đưa trẻ ngay đến
bệnh viện để được chuẩn đoán và điều trị kịp thời


II.Tổng quan về Melanine
5. Ảnh hưởng của melamine đến sức khỏe
5.4 Một hình ảnh liên quan đến nhiễm độc melamine

Một cặp song sinh bị sỏi thận do uống sữa Tam
Lộc tại tỉnh Cam Túc, Trung Quốc.
Ảnh: Reuters

Trẻ em nhiễm độc melamine phải đưa đến bệnh viện.


Vậy hàm lượng melamine như thế
nào là phù hợp cho cơ thể???
Mỗi ngày chúng ta có thể hấp thụ một lượng
melamine là bao nhiêu???

Ở người lớn và trẻ em thì lượng
melamine khác nhau như thế nào???


II.Tổng quan về Melanine
6. Liều lượng dung nạp melamine an toàn cho một người

•

Các chuyên gia về an toàn thực phẩm trên thế giới nhất trí rằng nồng độ melamine dung nạp hằng
ngày có thể chấp nhận được (TDI) là 0,5 mg/kg cân nặng. Ở Mỹ, Cục Quản lý thực phẩm và dược
phẩm (FDA) đề nghị TDI 0,63 mg/kg cân nặng. Xin nói thêm rằng ngưỡng an toàn 0,5 mg/kg cân
nặng được xem là “bảo thủ”, tức rất nghiêm ngặt. Vì vậy, cứ mỗi kg cân nặng, một người có thể
hấp thu 0,5 mg melamine mỗi ngày. Chẳng hạn một em bé cân nặng 20 kg thì liều lượng
melamine an toàn là 10 mg/ngày; hay một người lớn nặng 60 kg có thể dùng 30 mg/ngày mà
không gây tác hại đến sức khỏe.


II.Tổng quan về Melanine
7.

Nồng độ an toàn cho sữa và thực phẩm

•

Theo tiêu chuẩn mới về an toàn thực phẩm, hàm lượng an toàn melamine tối đa là 0,15 mg/kg với
sữa nước dành cho trẻ em, 1mg/kg với sữa bột dành cho trẻ em và 2,5 mg/kg với thức ăn cho
động vật và các thực phẩm khác.

•

Đó là tiêu chuẩn mới do Ủy ban luật quốc tế về chất lượng và an toàn thực phẩm của LHQ
(CAC) công bố ngày 5/7/2012.

Kiểm định hàm lượng melamine trong sữa.

Cơ quan chức năng Trung Quốc kiểm định hàm lượng
melamine trong sữa.

Làm sao nhận biết có Melamine
trong sữa?


II. PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH MELAMINE TRONG SỮA

1. Phương pháp xác định hàm lượng melamine trong sữa

1.1 Định tính
Ban đầu họ cho một ít acid hydrochloric vào trong sữa để đạm sữa kết tủa nhằm phòng ngừa nó sẽ gây ảnh hưởng đến quá trình giám định melamine. Sau đó, thêm những hạt nano vàng vào dung dịch sữa. Khi khoảng cách giữa các hạt
nano vàng này trong dung dịch sữa tương đối xa, dung dịch sẽ có màu vàng và chuyển thành màu xanh da trời khi các hạt nano vàng đến gần nhau.


Do melamine có thể thay đổi khoảng cách của các hạt nano, tức là
sẽ khiến màu sắc của dung dịch sữa thay đổi từ vàng sang xanh
và ngược lại. Bởi vậy. ta chỉ cần nhìn xem sữa có đổi màu hay
không để phán đoán xem nó có chứa chất độc hại này không.
Bước cuối, cùng có thể thêm acid cyanuric vào dung dịch sữa
để phản ứng hóa học xảy ra và tạo nên chất kết tủa mà mắt
thường có thể thấy của melamine. Với phương pháp này, chỉ
mất 15 phút là hoàn toàn có thể kiểm định melamine trong sữa

Công thức của Melamine và acid cyanuaric


II. PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH MELAMINE TRONG SỮA

1.2 Định lượng

•Phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng
cao HPLC
•Phương pháp xác định melamine
trong sữa bằng hệ LC-MSD lon trap
•Phương pháp Kjedahl
•Phương pháp DUMAS
•Phương pháp sắc ký khí ghép khối
phổ
•Trong các phương pháp trên thì
phương pháp sắc ký hiệu năng cao
HPLC


II. PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH MELAMINE TRONG SỮA

2. Xác định Melamine trong sữa bằng phương pháp sắc kí lỏng cao
áp HPLC