Nâng cao thu nhập từ hoạt động phi tín dụng tại NHTMCP công thương việt nam (tóm tắt trích đoạn)

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
---------------------

NGUYỄN TÀI THIÊN

NÂNG CAO THU NHẬP TỪ HOẠT ĐỘNG PHI TÍN DỤNG
TẠI NHTMCP CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG

Hà Nội – 2016


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
---------------------

NGUYỄN TÀI THIÊN

NÂNG CAO THU NHẬP TỪ HOẠT ĐỘNG PHI TÍN DỤNG
TẠI NHTMCP CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM
Chuyên ngành:
Mã số : 60 34 02 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS.TS. ĐÀO MINH PHÚC

Hà Nội – 2016

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu độc lập của riêng tôi.
Các số liệu trong luận án là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng.

Tác giả luận văn

NGUYỄN TÀI THIÊN


LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập và thực hiện luận văn này, tôi đã nhận được sự giúp đỡ tận
tình của nhiều tổ chức và cá nhân. Tôi xin chân thành cảm ơn các tổ chức và cá nhân đó.
Trước hết tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS Đào Minh Phúc đã hướng
dẫn và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn TS. Lê Trung Thành, TS. Trần Thị Vân Anh; TS.
Nguyễn Anh Tuấn trường Đại học Kinh tế ĐHQG Hà Nội; các chi nhánh của ngân
hàng ngân hàng Công Thương đã giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu và hoàn thiện
luận án.
Xin cảm ơn gia đình đã chia sẽ cùng tôi những khó khăn, động viên và tạo điều
kiện cho tôi học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận án này.
Tác giả luận văn

NGUYỄN TÀI THIÊN


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
STT Ký hiệu

Nguyên nghĩa

1

NHTM:

Ngân hàng thương mại;

2

NHTMCP:

Ngân hàng thương mại cổ phần;

3

TTQT:

Thanh toán quốc tế;

4

NHNN

Ngân hàng Nhà nước

5

TCTD

Tổ chức tín dụng
DANH MỤC BẢNG

STT

Bảng

Nội dung

Trang

1

3.1

Kết quả hoạt động kinh doanh của Vietinbank

46

2

3.2

Tỷ trọng thu nhập phi tín dụng tại Vietinbank

49

3

3.3

Thu nhập phi tín dụng tại Vietinbank

51

4

3.4

Báo cáo thu nhập Vietinbank giai đoạn

58

i


DANH MỤC BIỂU ĐỒ

STT

Biểu đồ

1

3.1

2

3.2

3

3.3

4

3.4

5

3.5

6

3.6

7

3.7

8

3.8

9

3.9

10

3.10

11

3.11

12

3.12

13

3.13

Nội dung
Xếp hạng 10 ngân hàng thương mại uy tín Việt
Nam năm 2016 theo Vietnam Report
Báo cáo thu nhập tại Vietinbank
Cơ cấu thu nhập tín dụng và phi tín dụng tại
Vietinbank
Biến động về thu nhập phi tín dụng tại Vietinbank
Cơ cấu thu nhập phi tín dụng tại Vietinbank
9 tháng đầu năm 2016
Thu nhập từ hoạt động dịch vụ tại Vietinbank
Tăng trưởng số lượng giao dịch trên kênh
Vietinbank e-banking
Lãi thuần từ hoạt động dịch vụ của 3 ngân hàng
BIDV, Vietcombank và Vietinbank.
Thu nhập từ hoạt động đầu tư chứng khoán tại

Vietinbank
Thu nhập từ hoạt động kinh doanh vàng và ngoại
tệ tại Vietinbank
Tỉ lệ thu nhập ngoài lãi cận biên tại Vietinbank
Tỉ lệ thu nhập lãi thuần trên thu nhập ngoài lãi tại
Vietinbank
Cơ cấu kinh doanh của 3 ngân hàng Vietcombank,
Vietinbank và BIDV năm 2015

ii

Trang
45
48
48
49
50
51
54

55

57

58
59
60

61

DANH MỤC SƠ ĐỒ

Sơ đồ 3.1. Hệ thống tổ chức NHTMCP Công Thương Việt Nam
STT

Sơ đồ

Nội dung

Trang

1

3.1

Hệ thống tổ chức NHTMCP Công Thương Việt Nam

44

iii


MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT....................................................................................i
DANH MỤC BẢNG ............................................................................................................i
DANH MỤC BIỂU ĐỒ..................................................................................................... ii
DANH MỤC SƠ ĐỒ ........................................................................................................ iii
PHẦN MỞ ĐẦU ................................................................................................................1
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ

LUẬN VỀ THU NHẬP TỪ HOẠT ĐỘNG PHI TÍN DỤNGError!

Bookmark

not defined.
1.1.Tổng quan tình hình nghiên cứu ........................... Error! Bookmark not defined.
1.1.1.Các công trình nghiên cứu về mối quan hệ giữa hoạt động phi tín dụng và rủi
ro đối với ngân hàng. .................................................... Error! Bookmark not defined.
1.1.2.Các công trình nghiên cứu về nâng cao thu nhập từ hoạt động phi tín dụng
.......................................................................................... Error! Bookmark not defined.
1.2.Hoạt động phi tín dụng của ngân hàng thương mạiError!

Bookmark

not

defined.
1.2.1.Khái niệm .............................................................. Error! Bookmark not defined.
1.2.2.Các đặc trưng của hoạt động phi tín dụng: ..... Error! Bookmark not defined.
1.2.3Các hoạt động phi tín dụng của ngân hàng. ..... Error! Bookmark not defined.
1.2.4.Sự cần thiết của việc tăng thu nhập từ hoạt động phi tín dụng của ngân hàng
thương mại...................................................................... Error! Bookmark not defined.
1.2.5.Các tiêu chí đánh giá sự gia tăng thu nhập từ hoạt động phi tín dụng của ngân
hàng................................................................................. Error! Bookmark not defined.
1.2.6.Các nhân tố ảnh hưởng tới thu nhập từ hoạt động phi tín dụng của ngân hàng.
.......................................................................................... Error! Bookmark not defined.
1.3. Kinh nghiệm tăng thu nhập từ hoạt động phi tín dụng ở một số ngân hàng
thương mại và bài học kinh nghiệm. ........................... Error! Bookmark not defined.
1.3.1. Kinh nghiệm......................................................... Error! Bookmark not defined.
1.3.2. Bài học kinh nghiệm ........................................... Error! Bookmark not defined.

iv


KẾT LUẬN CHƢƠNG 1: ......................................... Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP VÀ THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU .................Error!
Bookmark not defined.
2.1. Phương pháp nghiên c ứu....................................... Error! Bookmark not defined.
2.1.1.Phương pháp phân tích, tổng hợp dữ liệu ........ Error! Bookmark not defined.
2.1.2.Phương pháp phân tích thống kê ....................... Error! Bookmark not defined.
2.1.3.Phương pháp so sánh .......................................... Error! Bookmark not defined.
2.1.4.Phương pháp dự báo khoa học bằng ngoại suyError!

Bookmark

not

defined.
2.1.5. Phương pháp liệt kê............................................ Error! Bookmark not defined.
2.2.Thiết kế nghiên cứu ................................................ Error! Bookmark not defined.
2.2.1.Nguồn thu thập số liệu ........................................ Error! Bookmark not defined.
2.2.2.Cách thức thu thập số liệu .................................. Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN CHƢƠNG 2: ......................................... Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG THU NHẬP TỪ HOẠT ĐỘNG PHI TÍN DỤNG
TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM.
.......................................................................................... Error! Bookmark not defined.
3.1. Khái quát về Ngân hàng thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam .....Error!
Bookmark not defined.
3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển................... Error! Bookmark not defined.
3.1.2. Cơ cấu tổ chức .................................................... Error! Bookmark not defined.
3.1.3. Kết quả kinh doanh của ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam giai đoạn

2012 – 2016 .................................................................... Error! Bookmark not defined.
3.2. Thực trạng thu nhập từ hoạt động phi tín dụng tại ngân hàng Công Thương Việt
Nam giai đoạn 2012 – 2016. ........................................ Error! Bookmark not defined.
3.2.1. Thu nhập từ hoạt động dịch vụ ......................... Error! Bookmark not defined.
3.2.2. Thu nhập từ hoạt động kinh doanh bảo hiểm.. Error! Bookmark not defined.
3.2.3. Thu nhập từ hoạt động đầu tư và kinh doanh chứng khoánError! Bookmark
not defined.
v


3.2.4. Thu nhập từ hoạt động kinh doanh ngoại hối . Error! Bookmark not defined.
3.3. Đánh giá thu nhập từ hoạt động phi tín dụng của NHTMCP Công Thương Việt
Nam giai đoạn 2012 – 2016. ........................................ Error! Bookmark not defined.
3.3.1. Hạn chế. ............................................................... Error! Bookmark not defined.
3.3.2 Nguyên nhân: ....................................................... Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN CHƢƠNG 3: ......................................... Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 4: GIẢI PHÁP NÂNG CAO THU NHẬP TỪ HOẠT ĐỘNG PHI
TÍN DỤNG TẠI NHTM CP CÔNG THƢƠNG VIỆT NAMError!

Bookmark

not defined.
4.1. Định hướng phát triển của NHTMCP Công thương Việt Nam ...................Error!
Bookmark not defined.
4.1.1. Định hướng chung .............................................. Error! Bookmark not defined.
4.1.2. Định hướng mục tiêu nâng cao thu nhập từ hoạt động phi tín dụng của
NHTMCP Công thương Việt Nam ............................... Error! Bookmark not defined.
4.1.3. Những khó khăn thách thức............................... Error! Bookmark not defined.
4.2.Giải pháp nâng cao thu nhập từ hoạt động phi tín dụng của NHTMCP Công
thương Việt Nam ........................................................... Error! Bookmark not defined.

4.2.1.Giải pháp về nguồn nhân lực ............................. Error! Bookmark not defined.
4.2.2. Giải pháp về sản phẩm dịch vụ......................... Error! Bookmark not defined.
4.2.3. Giải pháp về công nghệ ..................................... Error! Bookmark not defined.
4.2.4. Giải pháp về quản trị, điều hành ...................... Error! Bookmark not defined.
4.2.5. Giải pháp về mạng lưới phân phối................... Error! Bookmark not defined.
4.2.6. Giải pháp về marketing...................................... Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN CHƢƠNG 4: ......................................... Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN ................................................................... Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...............................................................................................4

vi


PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Các sản phẩm phi tín dụng mà ngân hàng cung ứng cho cá nhân và doanh nghiệp
đã và đang chứng minh được tính tiện ích trong quá trình phát triển mạnh mẽ nền
kinh tế thị trường. Các sản phẩm này cũng là nguồn thu an toàn và ổn định cho các
ngân hàng thương mại, mặc dù vậy tỷ trọng thu nhập từ các sản phẩm của các ngân
hàng thương mại Việt Nam còn khá thấp so với hệ thống các ngân hàng thương mại
của các nước khác. Để có thể tồn tại và phát triển trong giai đoạn cạnh tranh gay gắt
hiện nay, các ngân hàng thương mại phải tìm ra giải pháp nhằm nâng tỷ lệ phí trên
tổng doanh thu, đem đến sự phát triển bền vững cho chính các ngân hàng thương
mại Việt Nam.
Những năm gần đây, môi trường kinh tế thế giới có nhiều biến động, nó tác động
chung đến toàn thể các quốc gia trên thế giới, kinh tế thế giới ngày càng trở nên
“phẳng” hơn nhờ những hiệp định, những hợp tác song phương, đa phương.Ở Việt
Nam, mặc dù chúng ta vẫn giữ được tốc độ tăng trưởng (GDP năm 2015 tăng
6.68%), nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều bất ổn. Việt Nam đang hội nhập ngày càng sâu
với kinh tế thế giới bằng những “cái bắt tay” trong năm 2015, những rào cản ngày

càng được tháo bỏ, sân chơi được mở rộng, đặt ra yêu cầu đổi mới cho nền kinh tế
Việt Nam và hệ thống ngân hàng nói riêng. Tái cấu trúc hệ thống tài chính với trọng
tâm là tái cấu trúc ngân hàng thương mại giai đoạn 2011 – 2015 đã và đang được
tiến hành với hàng loạt vụ mua bán và sáp nhập những ngân hàng yếu kém. Bên
cạnh đó, các ngân hàng trong nước còn phải vấp phải sự cạnh tranh của những ngân
hàng nước ngoài có nhiều lợi thế cũng là thách thức không nhỏ cho những ngân
hàng thương mại ở Việt Nam.
Kể từ năm 2011 đến nay, sau giai đoạn tăng trưởng nóng về tín dụng tại các ngân
hàng ở đủ các cấp độ quy mô, điều này mang lại cho hệ thống ngân hàng Việt Nam
những tăng trưởng mạnh mẽ về số lượng và giải quyết được cơn khát vốn cho nền
kinh tế. Tuy nhiên, sau khi tăng trưởng về chiều rộng, thị phần bắt đầu bão hòa đi
1


kèm với nợ xấu tăng cao, chất lượng tín dụng thấp, các ngân hàng thương mại bắt
đầu quan tâm hơn đến tăng trưởng về chiều sâu và quan tâm nhiều hơn đến những
phi tín dụng. Các sản phẩm phi tín dụng mà các ngân hàng cung ứng cho cá nhân
và doanh nghiệp đã và đang chứng minh được sự tiện ích trong quá trình phát triển
mạnh mẽ nền kinh tế thị trường. Các sản phẩm này cũng là nguồn thu an toàn và ổn
định cho các ngân hàng thương mại (ngân hàng thương mại), mặc dù vậy tỷ trọng
thu nhập từ các sản phẩm của các ngân hàng thương mại Việt Nam còn khá thấp so
với hệ thống các ngân hàng thương mại của các nước khác. Để có thể tồn tại và phát
triển trong giai đoạn cạnh tranh gay gắt hiện nay, các ngân hàng thương mại phải
tìm ra giải pháp nhằm nâng tỷ lệ phí trên tổng doanh thu, đem đến sự phát triển bền
vững cho chính các ngân hàng thương mại Việt Nam.
Chính vì vậy, cuộc đua cạnh tranh về chất lượng cũng như làm hài lòng khách
hàng giữa các ngân hàng thương mại đang được đẩy lên cao trào.
Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước, tính đến tháng 11/2016, tại Việt Nam có 31
Ngân hàng thương mại cổ phần; 61Ngân hàng 100% vốn nước ngoài và chi nhánh,
văn phòng đại diện ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam; 3 ngân hàng liên doanh.

Có thể thấy rằng, thị trường ngân hàng Việt Nam đang chứng kiến sự cạnh tranh
mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Để có thể tồn tại được khi mà cần phải hạn chế tín dụng,
các sản phẩm trong lĩnh vực ngân hàng hầu như giống nhau thì yếu tố: Chất lượng
là quân bài để mang lại thành công cho các ngân hàng thương mại trong nước.
Nhận thức được những khó khăn trên, Vietinbank trong những năm gần đây đã
có những thay đổi tích cực để đáp ứng với xu thế của thị trường.Để thu hút và giữ
chân lượng khách hàng cá nhân tới giao dịch tại đây, ngân hàng đã đưa ra các đề
xuất để nâng cao chất lượng, đồng thời cũng triển khai cung ứng những sản phẩm
mới nhất của hệ thống Vietinbank trên toàn quốc.
Nhưng sau một thời gian triển khai cho thấy, sự phát triển của mảng dịch vụ và
các hoạt động phi tín dụng tuy tăng trưởng, nhưng rất chậm,bộc lộ rất nhiều hạn
chế khi bị cạnh tranh của các tổ chức tín dụng khác trên địa bàn. Nguồn thu từ mảng
còn thấp so với tổng thu của chi.
2


Đứng trước tình hình này, Vietinbank cần đưa ra các giải pháp nâng cao chất lượng ,
thu hút và giữ chân khách hàng hướng tới xây dựng thương hiệu số 1 trong hoạt động
bán lẻ và kỳ vọng nâng thu nhập từ chiếm 27% tổng thu nhập vào năm 2017.
2. Mục tiêu nghiên nghiên cứu:
- Tìm hiểu đánh giá về thu nhập từ phi tín dụng tại Vietinbank.
- Đề xuất các giải pháp thích hợp để đó tăng thu nhập từ hoạt động phi tín dụng
của NHTMCP Công thương Việt Nam.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu:
+ Đối tượng nghiên cứu:
- Nguồn thu từ hoạt động phi tín dụng trong tổng thu nhập tại ngân hàng Công
Thương Việt Nam. Theo đó, luận văn sẽ trình bày tổng quan về vấn đề thu nhập từ
hoạt động phi tín dụng, các nhân tố ảnh hưởng, đánh giá thực trạng và đề xuất một
số giải pháp gia tăngnguồn thu này tại ngân hàng Công Thương Việt Nam.
+ Phạm vi: Nguồn thu từ hoạt động phi tín dụng tại ngân hàng Công Thương

Việt Nam trong giai đoạn 2012- 2015
4. Phƣơng pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu của luận văn: nghiên cứu định tính kết hợp với định
lượng để đạt được mục tiêu nghiên cứu đã đặt ra. Ngoài ra, trong luận văn còn sử
dụng một số phương pháp khác như: thống kê – phân tích, so sánh
Phương pháp thống kê và phân tích dữ liệu thống kê: Đây là phương pháp được
sử dụng phổ biến trong hầu hết các sách, tạp chí, luận văn, công trình nghiên cứu
khoa học. Là một hệ thống các phương pháp bao gồm thu thập, tổng hợp, trình bày
số liệu, tính toán các đặc trưng của đối tượng nghiên cứu nhằm phục vụ cho quá
trình phân tích, dự đoán và đề ra các quyết định.
Phương pháp so sánh: Phương pháp so sánh được sử dụng để xác định xu hướng,
mức độ biến động của các chỉ tiêu phân tích.
Nguồn dữ liệu sử dụng trong luận văn chủ yếu là dữ liệu thứ cấp.Các số liệu
được thu thập thông qua các báo cáo đã được công bố qua các năm của công ty ra
bên ngoài như: Báo cáo tài chính năm/ bán niên, báo cáo tỷ lệ an toàn tài chính
năm/ bán niên, báo cáo thường niên

3


TÀI LIỆU THAM KHẢO
Danh mục tài liệu tiếng Việt
1. Ngô Mỹ Chương, 2014. Giải pháp gia tăng nguồn thu phí từ phi tín dụng
tại ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á. Luận văn Thạc sĩ kinh tế. Đại
học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh.
2. Phan Thị Cúc, 2008. Giáo trình nghiệp vụ ngân hàng thương mại. Hà Nội:
Nhà xuất bản thống kê.
3. Bùi Thị Thùy Dương và Đàm Văn Huệ, 2013. Phát triển ngân hàng điện tử
tại các Ngân hàng thương mại. Tạp chí KT&PT. Số 188, tr.48-53.
4. Phạm Minh Điển, 2010. Phát triển dịch vụ phi tín dụng tại ngân hàng

Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam. Luận án tiến sĩ kinh tế,
Học viện ngân hàng, Hà Nội.
5. Trần Xuân Hiệu, 2007. Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh
đối ngoại của Ngân hàng Công thương Việt Nam.Tạp chí Ngân hàng, số 24,
tr.45-51.
6. Phùng Thị Lan Hương, 2013. Phát triển kinh doanh ngoại tệ trên thị trường
quốc tế của các ngân hàng thương mại Việt Nam. Luận án tiến sĩ kinh tế,
Trường Đại Học Kinh tế Quốc Dân, Hà Nội.
7. Ngô Thị Liên Hương, 2010. Đa dạng hóa dịch vụ tại ngân hàng thương mại
Việt Nam. Luận án tiến sĩ kinh tế, Trường Đại Học Kinh tế Quốc Dân, Hà
Nội.
8. Phạm Thị Thu Hương, 2012. Phát triển dịch vụ ngân hàng điện tử tại Việt
Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế. Luận án tiến sĩ kinh tế,
Trường Đại học Ngoại thương, Hà Nội.
9. Phan Thị Linh, Phát triển phi tín dụng của các ngân hàng thương mại nhà
nước Việt Nam, Luận án Tiến sĩ 2015.
10. Hoàng Tuấn Linh (2010), Giải pháp phát triển dịch vụ thẻ tại các Ngân
hàng Thương mại Nhà Nước Việt Nam. Luận án tiến sĩ kinh tế, Trường Đại
4


Học Kinh tế Quốc Dân, Hà Nội.
11. Phạm Thị Bích Lương, 2009. Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của
các ngân hàng thương mại Nhà Nước Việt Nam hiện nay. Luận án tiến sỹ
kinh tế, Trường Đại Học Kinh tế Quốc Dân, Hà Nội.
12. Ngân hàng thương mại CP Công thương Việt Nam, 2011, 2012, 2013, 2014,
2015, 2016) Báo cáo kết quả kinh doanh, Báo cáo thường niên, Báo cáo xét
soát bán niên.
13. Đào Lê Kiều Oanh & Phạm Anh Thủy, 2012. Vai trò phát triển phi tín dụng
tại các ngân hàng thương mại Việt Nam. Báo Phát triển và Hội nhập số 6, tr.

41-45.
Danh mục tài liệu bằng tiếng Anh:
14. Bhadury and Subrato., 2009. Non Interest Income - Growing Importance.
SIES Journal of Management, 6.1: 37-46.
15. Chien-Chiang Lee, et al., 2014. Non-interest income, profitability, and risk
in banking industry: A cross-country analysis. The North American Journal of
Economics and Finance, 27: 48–67.
16. Ilias Santouridis and Maria Kyritsi., 2014. Investigating the Determinants of
Internet Banking Adoption in Greece. Procedia Economics and Finance. 9:
501– 510.
17. Li Li & Yu Zhang., 2013. Are there diversification benefits of increasing
noninterest income in the Chinese banking industry? Journal of Empirical
Finance, 24: 151–165.

5