Nâng Cao Năng Lực Lãnh Đạo Của Đội Ngũ Cán Bộ Chủ Chốt Cấp Cơ Sở Ở Quận Hai Bà Trưng, Thành Phố Hà Nội Hiện Nay

MTJC LTJC
MODAU ....................................................................................................... 1
ChU'ong 1: MOT

s6

vAN DE LY LUAN VE NANG Ll}C LANH DA-O

CUA DOI NGO CAN BO CHU CHOT CAP co

so .................................... 8

1.1. Quan ni�m vS can bQ, can bQ c§.p ca SO', can bQ chu ch6t c§.p ca SO'......... 8
1.2. Quan ni�m vS nang Ive lanh d�o cua d(>i ngii can b(>........................ 21
1.3. Tinh tit ySu phai nang cao nang Ive lanh d�o cua d(>i ngu can b(> ca
s& & Vi�t Nam .................................................................................... 30
ChU'ong 2: THlJC TRANG vA NHUNG VAN DE DAT RA VE NANG
Ll}C LA.NH DA-0 CUA DOI NGO CAN BO CAP CO

SO O

QUAN HAI

BATRUNG, HANOI HIBN NAY .............................................................. 35
2.1. Nhfmg nhan t6 anh hu&ng dSn nang Ive Hinh d�o cua d(>i ngu can
b(> chu chot cap ca s& & qu�n Hai Ba Trang ...................................... 35
2.2. Thvc tr�ng nang Ive Hinh d�o cua d(>i ngu can b(> chu ch6t c§.p ca
SO' ....................................................................................................... 39
2.3. Nhfrng v§.n dS d�t ra .................................................................... 64
ChU'ong 3: PHUONG HUONG VA GIAI PHAP NHAM NANG CAO
NANG Ll}C LA.NH DA-0 CUA DOI NGO CAN BO CHU CHOT CO

SO 0

QUAN HAI BATRUNG ............................................................................. 69
3.1. Phuang hu&ng ............................................................................. 69
3.2. M(>t s6 giai phap chu ySu ............................................................. 72
3.3. M(>t s6 khuySn nghi ..................................................................... 81
KETLU�N ................................................................................................. 83
TAI Llf:U THAM KHA.O .......................................................................... 84


DANH MVC VIET TAT

CBCC

: Can b(> chu ch6t

CBCCCS

: Can b(> chu ch6t CO' s6

CNH,HE>H

: Cong nghi�p h6a, hi�n d�i h6a

HDND

: H(>i d6ng nhan dan

HTCT

: H� th6ng chinh tri

NLLD

: Nang h,rc Hinh d�o

UBND

: Uy ban nhan dan


1

MODAU
1. Tinh cftp thi�t ciia d� tai
Can b(> d6ng vai tro h�t sue quan tn,mg d�n sv v�n d(>ng va phat triSn
xa h(>i. Sinh thai H6 Chu tich cung da d�y: " Can b(> la g6c cua cong vi�c,
cong vi�c thanh hay b�i phlin 16n lam can b(>" [25, tr.46].
Trong ly lu�n cung nhu trong thvc ti�n lanh d�o each m�ng Vi�t
Nam, Dang ta luon kh�ng dinh: Can b(> la nhan t6 c6 vai tro quan tn;mg
trong sv nghi�p each m�ng, giin li�n v6i v�n m�nh cua Dang, cua dftt nu6c,
cua ch� d(>. Can b(> la khau then ch6t trong cong tac xay d\fllg Dang. Ngay
nay, tru6c nhfrng yeu cliu cua nhi�m vv each m�ng, d6 la ti�p tvc dfry m�nh
sv nghi�p d6i m6i, ti�n hanh cong nghi�p h6a, hi�n d�i h6a dftt nu6c, cong
tac xay dvng d(>i ngu can b(> cang tr6 nen cftp bach. D�i h(>i llin thu X cua
Dang da xac dinh: Nhi�m V\l quan tn,mg nhftt la xay dvng d(>i ngu can b(>
lanh d�o, tru6c h�t la lanh d�o cftp chi�n luge va nguai dung dliu t6 chuc
cac cftp, cac nganh cua h� th6ng chinh tri ... clin c6 k� ho�ch chu dao, giai
phap d6ng b(>, cv thS, c6 hi�u Ive dS thvc hi�n [9, tr.293] nhi�m vv nay.

D�c diSm cua t6 chuc quy�n Ive 6 Vi�t Nam la h� th6ng chinh quy�n
b6n cftp, m6i cftp c6 m(>t chuc nang, nhi�m vv va vai tro khac nhau. Trong
h� th6ng chinh quy�n cac cftp d6 thi cftp ca s6 c6 niim gifr vi tri d�c bi�t
quan tn;mg. Chinh quy�n nai day t[\fc ti�p ti�p xuc v6i nhan dan. Truy�n
d�t m9i duang 16i, chu truang, chinh sach cua Dang, Nha nu6c t6i nhan
dan. D6ng thai ti�p nh�n va XU ly nhfrng cong vi�c chinh dang cua nhan
dan. Ben c�nh d6 h� th6ng chinh quy�n ca s6 con c6 nhi�m vv ti�p thu
nhfrng tam tu, nguy�n v9ng cua nhan dan ds phan anh ten h� th6ng chinh
tri cftp tren. Do d6, trong quan h� v6i nhan dan, h� th6ng chinh quy�n ca s6
la m(>t phlin b(> m�t cua chinh quy�n. B(> m�t d6 duqc thS hi�n thong qua sv
ung XU cua d(>i ngu can b(> CO' SO' v6i nhan dan.


2

d mr6c ta trong nhfrng nam qua h� th6ng chinh quySn cftp ca s6 da
c6 nhiSu cai each theo hu6ng tiSn b(>, tuy nhien khong it nhfrng vftn dS tieu
C\fC v�n chua duqc chftm dut nhu: quan lieu, nhiing nhiSu, gay phiSn ha, uc
hiSp nhan dan ... thS hi�n qua vi�c bfing viec 1�m dvng quySn l\fc, vi ph�m
quySn lam chu cua nhan dan. Tu day da gay nen nhfrng cang th�ng trong xa
h(>i, bftt binh trong nhan dan, niSm tin cua nhan dan v&i chs d(> bi suy giam.
Nhfrng h�n chS ySu kem nay c6 nguyen nhan khong nh6 tu nang l\fC lanh

d�o, quan ly CUa d(>i ngu can b(> chu ch6t cftp CO' SO.
Hai Ba Trung la m(>t qu�n cua thanh ph6 Ha N(>i, v6i nhfrng d�c thu.

Nai day c6 nhiSu nganh nghS san xuftt, kinh doanh 6 cac linh V\fC. Tren dia
ban qu�n t�p trung nhiSu CO' s6 giao dvc ca d�i h9c va ph6 thong. Cu dan ()'
day da d�ng vS nghS nghi�p, tftng lap, trinh d(>. Nhin chung Hai Ba Trung
la m(>t qu�n diSn hinh cua Ha N(>i. Chinh vi v�y ma vi�c giai quySt cong

vi�c hanh chinh gifra chinh quySn CO' s6 6 cac phuong v6i nhan dan kha
phuc t�p. Trong nhfrng nam qua cac phuong trong Qu�n da d�t duqc nhiSu
thanh tich, nhiSu phucmg la tftm guang cho Thanh ph6 va

ca nu6c vs vi�c

giai quySt nhiSu vftn dS h�n chS, hue xuc trong xa h(>i va nhan dan. Ben
c�nh d6, da s6 d(>i ngii can b(> chu ch6t cftp phuong 6 Qu�n m6i chi dap
ung duqc m(>t phftn nh6 doi h6i nhi�m V\l cua thai ky m6i d�t ra. Nang l\fC
lanh d�o, quan ly cua d(>i ngii nay con nhiSu h�n chS, phong each lanh d�o
thiSu sau sat, gftn gui nhan dan, t� quan lieu, tham nhung, sach nhiSu nhan
dan xay ra CT khong it CO' SO.
Trong giai do�n canh m�ng m6i cua chung ta la d§.y nhanh S\f nghi�p
cong nghi�p h6a, hi�n d�i h6a dftt nu6c, phftn dftu dSn nam 2020 nu6c ta ca
ban tr& thanh nu6c cong nghi�p theo hu6ng hi�n d�i. U6ng thai th\fc hi�n
t6t Nghi quySt 06/NQ-HUND cua Thanh ph6 vs phat triSn thu do van
minh, hi�n d�i. U�c bi�t la Nghi quySt 09/NQ-HUND cua Qu�n uy Hai Ba


3
Trnng. US thvc hi�n t6t duqc nhfrng rn)i dung tren doi h6i sv tham gia n6
Ive cua m9i tfmg l&p nhan dan va m9i t6 chuc, ban nganh trong toan Qu�n.
U6i v6i d(H ngfi can b9 chu ch6t cftp ca s& qu�n Hai Ba Trang cftn phai c6
sv nang cao v� nang Ive Hinh d�o quan ly, ren luy�n d�o due, tac phong.
Tu nhung ly do tren chung toi ch9n vftn d� "Nang cao nang lf!'C liinh
diJ-O cua d{ji ngii can b{j chu ch{jt c.ip cu SO' O' quQ,n Hai Ba Tnmg, thanh

ph{j Ha N{ji hijn nay" dS nghien CU'U lam d� tai lu�n van th�c SI chinh tri h9c.
2. Tinh hinh nghien CU'U

Vftn d� can b9 n6i chung, nang Ive can b9 n6i rieng luon la d� tai thu
hut sv quan tam cua cac nha khoa h9c thu9c nhi�u linh V\fC khac nhau. C6
ths ks d�n m(>t s6 cong trinh, bai vi�t lien quan d�n vftn d� nay:
- U� tai dp b9: "Nang cao nang lz:rc t6 chu·c hoc;it a9ng th1;t·c tiln cua
a9i ngii can b9 chu ch6t cdp huy?n bien giai phia BJc nuac ta trong tinh
hinh hi?n nay" (2001) do TS. Le Phuong Thao lam chu nhi�m da ly giai ro
ca SO' ly lu�n va thvc ti�n CUa d9i ngfi can b9 chu chf>t cftp huy�n bien gi6i
phia Bic, d6ng thai d� xuftt cac giai phap ca ban nhim nang cao nang luc
t6 chuc ho�t d9ng thvc ti�n cua doi ngfi can b9 chu ch6t cftp huy�n bien
gi6i phia Bic trong thai gian tru6c mit cfing nhu lau dai.
- Lu�n van Th�c sy chinh tri h9c: "Nang cao nang ll;l'c can b9 lfi,nh
ac;io chu ch6t cdp xa er vimg a6ng bifog BJc b9 nuac ta hi?n nay" (2002)
cua Mai Due Ng9c cfing lam ro nhfrng vftn d� ly lu�n v� nang Ive can b9
lanh d�o chu ch6t, sv dn thi�t phai nang cao nang Ive can b9 lanh d�o chu
ch6t cftp xa vung d6ng bing Bic b9 nu6c ta; thvc tr�ng va nhfrng vftn d�
d�t ra hi�n nay; d� xuftt nhfrng giai phap ca ban nhim nang cao nang Ive
can b9 lanh d�o chu ch6t dp xa vung d6ng bing Bic b9 nu6c ta hi�n nay.
- Lu�n an ti�n sy "Xay dl;l'ng a9i ngii can b9 lanh ac;io chu ch6t cdp


4
xa vimg n6ng than a6ng bJng song Cuu Long hiin nay" cua Ph<;tm Cong
Kham (2000).
- M(H s6 bai vi�t tren cac t<;tp chi nhu: "Chinh sach cita Dang va chinh
phit nhdm ming cao chdt lu:<;Yng can b9 xa vimg cao" cua HiSn Luong ( 2004);
"Phdm chdt, nang hrc ngu:oi tanh ac;w theo yeu etiu cita CNH, HDH" cua GS,
TS Nguy�n van Huyen; "Nang hrc ho9t a9ng thl!C tiln cita ngu:ai zanh a90 CO'
sa" cua TS. Dinh Phuong Duy - Nguy�n Thi Bich Ng9c ( 2005).
- Lufm van Th<;tc sy: "Anh hu:6ng cita binh kinh nghiim a6i v6i a9i ngu
can b9 tanh a90, quan ly cdp CO' SO' tinh Thai Nguyen hiin nay" (2011) cua

Nguy�n Thi N(>i, t�p trung phan tich thvc tr<;tng va nguyen nhan cua b�nh kinh
nghi�m anh huong d�n d(>i ngfi can b(> H'inh d<;to, quan ly cftp

CO'

SO' tinh Thai

Nguyen hi�n nay va tim giai phap khilc ph�c.
- Lu�n an ti�n sy: "SI! th6ng nhdt giua ly lu<;in va thl!c tiln trong ho9t

a9ng tanh a90 cita can b9 chit ch6t cdp xa a cac tinh miJn Dong Nam b9

hiin nay (Qua thl!c ti tinh Binh Phu:&c)" (2012) cua Vil Cong Thuong, t�p
trung nghien cuu tftm quan tr9ng cua vi�c thvc hi�n sv th6ng nhftt gifra ly
lu�n va thvc ti�n trong ho<;tt d(>ng lanh d<;to cua can b(> chu ch6t dip xa; G6p
phftn nang cao nang Ive lanh d<;to, chi d<;to thvc ti�n va trinh d(> ly lu�n cho
can b(> chu ch5t cftp xa, giup hQ chu d(>ng, tich

C\fC

V�n d�ng chu truang,

duong 15i cua Dang, chinh sach, phap lu�t cua Nha nu6c, nhfrng chi thi,
nghi quy�t cua cftp tren vao thvc ti�n c6 hi�u qua; g6p phftn ngan ngira

b�nh kinh nghi�m, giao diSu a d(>i ngu can b(> chu ch6t cip xa.

- Lu�n an ti�n sy: Nang cao chdt lu:(Jng a9i ngii can b9 chit ch6t cdp

huyin a cac tinh Tay Nguyen trong giai ao9n hiin nay (2012) cua Nguy�n

Thanh Dung n6i vs t6ng thS chftt lm;mg cua cac y�u t6 hgp thanh d(>i ngil
can b(> chu ch6t huy�n 6 cac tinh Tay Nguyen: s6 Im;mg du, chftt lm;mg cua
tung can b(> va CO' cftu hgp ly d(>i ngil; nang Cao chftt lm;mg d(>i ngil can b(>


5
chu ch6t d.p huy�n 6 cac tinh Tay Nguyen la th\{C hi�n tf>ng th� cac rn)i
dung, hinh thuc, bi�n phap, t�o ra S\f chuy�n bi�n chftt luqng ca d(>i ngil.
Cac cong trinh khoa h9c da dS c�p d�n nhiSu khia c�nh khac nhau vS
vftn dS can b(>. Tuy nhien chua c6 cong trinh nao chuyen sau, trinh bay m(>t
each CO h� thf>ng vS nang l\fC lanh d�o Cua d(>i ngft can b(> chu chf>t cftp
phmmg tu g6c d(> chinh ttj h9c. Vi th� lu�n van la S\f bf> sung, phat tri�n hon
nfra nhfrng vftn dS lien quan tm nang l\fC lanh d�o cua d(>i ngil can b(> da dugc
cts c�p a cac cong trinh da co gop phfin dua nh�n thuc vftn cts nay t&i d(> sau
sic cfin thi�t theo yeu cfiu th\fc tiSn cua qua trinh CNH, HDH 6 nu&c ta.
3. Ml}C dich, nhi�m VI}, ph�m vi nghien CU'U
3.1.Ml;.lC ilich cua luij,n van
Tren CO' SCT lam ro th\{C tr�ng nang l\fC lanh d�o cua d(>i ngil can b(>
chu ch6t cftp co s6 6 qu�n Hai Ba Trung, lu�n van dS xuftt m(>t s6 quan
di�m Va xay d\{ng cac giai phap nhfim nang cao nang l\fC lanh d�o cua d(>i
ngil can b(> chu chf>t cftp CO' SCT CT Qu�n, nhfim dap trng yeu cfiu Cua thai ky
d.ly m�nh cong nghi�p h6a, hi�n d�i h6a dftt nu&c.
3.2.Nhijm

V{'

cua luij,n van

+ Lam r5 CO' s6 ly lu�n vs nang l\fC lanh d�o cua d(>i ngil can b(> chu
ch6t d.p co s6.

+ Khao sat, danh gia th\{C tr�ng nang l\fC lanh d�o cua d(> ngft can b(> chu
ch6t chu ch6t cftp co s6 6 qu�n Hai Ba Trung hi�n nay. Tu do chi ra nhfrng
mau thufin nay sinh.
+ DS xuftt m(>t s6 quan diSm, giai phap co ban nhfim nang cao nang
l\fc lanh d�o cua d(>i ngil can b(> chu ch6t d.p co s6 6 qu�n Hai Ba Trung
trong thai ky each m�ng m&i.


6
4. D6i tm}'ng va ph�m vi nghien CU'U
4.J. JJ6i tll'f;lng nghien CU'U

Lu�n van nghien cuu nang l\fC Hinh d�o cua d(>i ngu can b9 chu ch6t
cflp ca so 6 qu�n Hai Ba Truang, Ha N(>i tu nam 2005 d�n nay.
4.2.Phl!,m vi nghien cfru
Lu�n van t�p trung nghien cuu nang l\fC lanh d�o cua d(>i ngu can b9
chu ch6t cflp ca so 6 qu�n Hai Ba Truang, Ha N(>i g6m cac chuc danh: Bi
thu Dang uy phuimg, ph6 bi thu Dang uy phuimg; Chu ttch
dan phuimg, ph6 chu ttch

Uy ban nhan

Uy ban nhan dan phuimg; Chu ttch H9i i16ng

nhan dan phuimg, ph6 chu ttch H9i i16ng nhan dan phuimg; qua ti�n hanh

khao sat diSu tra, tham do y ki�n th\fC t� t�i 20 phuong cua Qu�n.
5. CO' SO' ly lu�n va phtrO'ng phap nghien CU'U

5.1. Cu sir ly lu�n

Lu�n van d\fa tren quan diJm cua chu nghia Mac - Lenin, tu tuong
H6 Chi Minh, Dang C(>ng san Vi�t Nam vS can b9 va cong tac can b9.
Lu�n van SU d1_mg nhfrng van ban cua Trung uang, Thanh ph6 va
Qu�n vs can b9 va cong tac can b9.
5.2. Phll'O'ng phap nghien

CU'U

Phuang phap lu�n: Lu�n van su d\lng phuang phap lu�n cua Chu
nghia duy v�t bi�n chung, chu nghia duy v�t }ich su.
Cac phuang phap khac ma lu�n van SU d\lng: Phuong phap phan tich
va t6ng hgp; Phuang phap ljch su va logic; Phuong phap so sanh; Phuang
phap qui n�p; Phuang phap diSu tra xa h(>i h9c ...
6. Dong gop moi v� m�t khoa hQc cu.a lu�n van

- Chi ra thlJC tr�ng nang llJC lanh d�o cua d(>i ngu can b9 chu ch6t
c�p CO' SO' cua qu�n Hai Ba Trang.


7
- f)�

xuftt m9t s6 giai phap CO' ban nhiim nang cao nang h,rc Hinh d�o cua

d9i ngu can b9 chu ch6t cftp co so o qu�n Hai Ba Trung trong thm ky m&i.
7.

Y nghia Iy luin va thl}'c ti�n ciia luin van

7.1.

Y nghia ly luQ,n

Lu�n van dugc dung lam tai li�u tham khao cho nhfrng qu�n Hai Ba
Trang, thanh ph6 Ha N9i trong vi�c xay dvng cac Nghi quy�t, Chuong
trinh, Chinh sach v� cong tac can b9 trong thai ky m6i
7.2.

Y nghia thl,fc tiin

Lu�n van c6 th� g6p phftn nang cao nang Ive Hinh d�o cua d9i ngu
can b9 chu ch6t cftp co so o qu�n Hai Ba Trang, cac qu�n khac tren dja ban
Ha N9i va nu6c ta hi�n nay.
8. K�t cAu luin van
N goai phftn Mo dftu, Danh m\}c cac chfr vi�t tit, K�t lu�n, Danh m\}c
tai li�u tham khao, Ph\11\lc, Lu�n van g6m 03 chuong, 08 ti�t.


8
ChrrO'ng 1
MQT SO VANDELY LU�N VE NA.NG Ll/C LA.NHD�O CUA
DQINGOCANBQCHUCHOTCAPCOS�
1.1. Quan ni�m v� can b{>, can b{> cAp cO' sfr, can b{> chu ch6t cftp cO' sfr
1.1.1. Khai ni?m

- Can b9:
Thai ky C.Mac va Ph. Ang-ghen, do diSu ki�n }ich sir h'.ic d6 chua c6
m(>t Dang VO san nao gianh duqc chinh quySn nen cac ong chua th� ban Cl_l
th� vs can b(> va cang chua th� neu len vai tro cua can b(> cftp ca so trong
diSu ki�n Dang nim gifr chinh quySn (Dang cim quySn). Song vS nhfrng

yeu du, vS vai tro va vi tri d5i v6i nguai can b(> each m�ng, nguai Hinh
d�o, cac ong da c6 nhfrng tu tuang chi d�n quan tr9ng, trong d6 bao ham
can b(> cftp ca so.
Nguai can b(> lanh d�o theo cac ong:
- Tm6c h�t phai la nguai tieu bi�u cho ly tuang each m�ng, cho le
s6ng; la nguai c6 tri thuc toan di�n va uyen tham cua thai d�i minh. Nhfrng
tri thuc d6 chi c6 th� tr& thanh hanh d(>ng each m�ng, dua each m�ng phat
tri�n dung hu&ng khi gin liSn va th6ng nhftt v&i ly tuang, le s6ng, long
trung thvc, tinh kien nghi, tv nguy�n tham gia vao hang ngu nhfrng nguai
chi�n sy each m�ng. Nguai chi�n sy each m�ng - doi h6i sv th6ng nhftt
trong minh tinh khoa h9c cua nha khoa h9c va long nhi�t thanh cua nguai
chi�n sy each m�ng.
- Phat hi�n, Iva ch9n, dao t�o, ren luy�n nha each m�ng (hi�u la can
b(> lanh d�o) chu y�u la qua phong trao dftu tranh each m�ng cua qufrn
chung. Ly tuang, le s6ng, long trung thanh, nang Ive cua nha each m�ng
phai dUQ'C xem xet qua thu thach mftt con trong CUQC dftu tranh each m�ng


9
§.y. Tri thuc cua nguai each mc;tng khong chi dung CT vi�c nhfm thuc va giai
thich thS gi6i ma m1.1c dich cu6i cung la d� cai tc;to thS gi6i. U6i v6i h9,
khong phai coi tr9ng tri thuc ly lufm ma con d.n c6 cac tri thuc khac, di_ic
bi�t la tri thuc thvc ti�n d§.u tranh each mc;tng.
- Nguai each mc;tng (nguai can b(>) phai luon luon c6 y thuc va di_ic
bi�t trong hanh d(>ng phai coi minh la nguai d�y t6 trung thanh cua nhan
dan. Khong dugc bao gia quen rilng h9 luon luon c6 th� bi nhan dan bai
mi�n va h9 phai c6 nghia v1.1 va trach nhi�m di.it minh du6i sv ki�m soat
chi.it che va nghiem ngi_it cua nhan dan.
- Yeu d.u CO' ban cua nguai each mc;tng, tru6c hSt phai gianh dugc

S\f

tin nhi�m cua nhan dan, khong phai chi bilng tai nang v� van h9c va nhfrng
kiSn thuc v� ly lufm ma doi hoi CT h9 phai c6 long trung thvc, tinh cam va y chi
each mc;tng, tinh kien quyst d� thvc hi�n ly tuang each mc;tng trong hi�n thvc.
V.I.Le-nin, nguai thira kS va phat tri�n sang tc;to chu nghfa Mac, da
di_ic bi�t coi tr9ng xay dvng m(>t d(>i ngu nhfrng nha each mc;tng chuyen
nghi�p cho phong trao VO san. 06 la nhfrng can b(> nong c6t d�u tien cua
Dang bon-se-vich Nga, nhfrng nguai thvc hi�n ly tuang va m1.1c dich cua
Dang "lam aao ngu()'c au()'c nuac Nga len"[20, tr.162]. "Thuimg thuimg
trong ph[m nhiJu cac truirng h()'p, hay it ra trong nhi:mg nuac van minh
hiin nay thi cac giai cdp aJu do cac chinh aang liinh ac,w, rting thong
thuirng thi cac chinh aang aJu ntim duai quyJn liinh ac;zo cua nhirng nh6m
it nhiJu c6 uy tin nhdt, c6 anh huimg nhdt, c6 kinh nghiim nhdt, au()'c bdu
ra giir nhirng trach nhiim tr9ng ydu nhdt va nguiri ta g9i a6 la nhirng liinh
t�"[21, tr.306].
H6 Chi Minh coi "can b(J la cai gbc cua m9i c6ng viic"[25, tr.269];
"c6ng viic thanh c6ng hoij,c thdt bc;zi aJu do can b(J t6t hay kem"[25,
tr.240]. Ui�u d6 n6i len m(>t di�u hi�n nhien la nSu c6 can b(> t6t, can b(>


10
ngang tfim thi cong vi�c xay d\{ng duong 16i se dung din va la disu ki�n
tien quy�t c6 kha nang d� dua S\f nghi�p each m�ng d�n thilng lqi.
H6 Chi Minh chi ra r�ng: "Can b(J la nhung nguai dem chinh sach
cua Dang, cua Chinh phu giai thich cho dan chung hiiu

ro

va thi hanh.

D6ng thai dem tinh hinh cua dan chung bao cao cho Dang, cho Chinh phu
hiiu ro di dq,t chinh sach cho dung"[27, tr.269]. Nhu v�y, tu m)i dung khai

ni�m vS can b9 tren, N guoi khong don thufin chi n6i vS nhfrng nguoi c6
chuc, co quysn trong b<) may nha nu&c va doan th� ma neu ten nhung net
CO'

ban nhfit vs nhan each nguoi can b9 each m�ng trong thoi d�i m6i. M�c

du H6 Chi Minh it dung d�n khai ni�m can b9 each m�ng, nhung trong
th\{c t� nguoi luon doi hoi nguoi can b9 ta phai c6 y thuc each m�ng, phai
h�t minh vS S\f nghi�p cua each m�ng, cua nhan dan. Vi tri cua can b9 la
"cfiu n6i" gifra Bang, Chinh phu v6i qufin chung, nhung khong phai la "v�t
mang" la "day dftn", la S\f chuy�n tai CO' h9c ma chinh la con nguoi CO du tu
chfit, tai nang va d�o due d� lam vi�c d6. Bai le, d� c6 th� dem chinh sach
cua Bang va Chinh phu giai thich cho dan chung hi�u r5 va thi hanh, doi
hoi 6 h9 phai c6 trinh d9 tri tu� nhfit dinh. N�u khong, se khong quan tri�t
h�t, th�m chi lam sai l�ch tinh thfin, n9i dung cua chinh sach thi th�t la
nguy hi�m. Ngoai diSu ki�n c6 trinh d9 nhfit dinh, 6 h9 dn c6 m9t ban linh
chinh tri, ph�m chfit d�o due each m�ng. Vi�c truySn d�t, giai thich chinh
sach cua Bang va Nha nu6c cho dan chung la vi�c da kh6 khan, nhung kh6
khan va phuc t�p hon nhiSu la nilm chilc duqc tinh hinh, tam tu, nguy�n
v9ng chinh dang cua qufin Chung, Cung nhu phan anh duqc th\{C chfit cua
tinh hinh d� lam can cu cho vi�c ho�ch dinh chu truang chinh sach. Cong
vi�c nay doi hoi nguoi can b9 vuqt len trinh d9 nh�n thuc kinh nghi�m d�
khai quat, nang len trinh d9 ly lu�n, di vao ban chfit cua tinh hinh, day qua
la cong vi�c khong don gian. Cong vi�c nay doi hoi S\f th6ng nhfit trong ban
than h9, m9t nha khoa h9c va m9t nguoi chi�n sy each m�ng nhi�t thanh.

11
Can b9 la m9t danh xung, xmit hi�n trong dcri s6ng xii h9i 6 nu6c ta tu khi
c6 Bang lanh d<;10 va da dS l<;1i �u ftn t6t d�p trong ljch su each m<;1ng Vi�t Nam.
Danh tu can b9 c6 g6c Han - Vi�t duqc du nh�p vao nu6c ta tu khi
nu6c ta bi phuong Bile do h9. Cung nhu hi�n tuqng chung cua ngon ngfr, tu
can b9 khi du nh�p vao nuac ta da duqc ban dia hoa theo thµc tiSn tam ly
van hoa dan t9c nen da bi�n d6i khong con nguyen nghla g6c.
Trong tu diSn ti�ng Vi�t, can b9 duqc djnh nghia: Can b9 la nguai
lam cong tac nghi�p V\l chuyen man trong CO' quan nha nu6c, doan thS;
nguai lam Cong tac CO chuc V\l trong m9t CO' quan, m9t tf> chuc, phftn bi�t
VO'i nguai khong CO chuc V\l.
Theo each hiSu thong thuang, can b9 duqc coi la nhfrng nguai thoat
ly, lam vi�c trong b9 may chinh quy�n, dang, doan thS va lµc luqng vu trang.
Trong quan ni�m hanh chinh, can b9 duqc coi nhu nhfrng nguai c6
muc luong tu can sµ (theo ng<;1ch b�c cu) tr& len, dS phan bi�t v6i nhan vien
c6 muc luong thftp hon.
Cac each g9i tren duqc neu len v6i m\lC dich c6 them cac each nhin
nh�n v� danh tu "can b9" ma thoi. BS hiSu m9t each chinh xac nhftt, thi theo
Bi�u 4 Lu�t Can b9, cong chuc, Can b(J la cong dan Vi¢t Nam, clu<7c bdu cu,
phe chu6n,

b6 nhifm gift chuc V�, chuc danh theo nhifm ky trong CO' quan

cua Dang C(Jng san Vi¢t Nam, Nha nu&c, t6 chuc chinh trt - xii h(Ji er trung
uang, er tinh, thanh ph6 tr�·c thu(jc trung uang (sau clay g9i chung la cap
tinh), er huy¢n, qu(jn, tht xii, thanh ph6 thu(jc tinh (sau clay g9i chung la cdp
huy¢n), trong bien chi va huerng luang tir ngan sach nha nu&c [43, tr.8].
- Can b(J chu ch6t:
Theo Tu diSn ti�ng Vi�t thong d\lng, "chu ch6t" ti�ng Anh la "most

important" nghia la quan tr9ng nhftt, nong c6t.


12
Hi�n nay c6 nhiSu quan diSm khac nhau vS CBCCCS va chua c6 sv
th6ng nh�t cao vS m<)t khai ni�m chung. Tuy v�y, n<)i ham khai ni�m can
b<) Hinh d:;io chu ch6t cftp qu�n chua d\l'llg cac ySu t6 sau:
Thu nhdt, la nguai c6 chuc nang Hinh d:;io, dugc giao dam duang cac
nhi�m V\l quan tn,mg nh�t dS Hinh d:;io, diSu hanh, t6 chuc thvc hi�n nhi�m
v1_1, chiu trach nhi�m tru&c t�p thS va cftp tren vS nhi�m V\l dugc phan cong.
Thu hai, la nguai c6 trach nhi�m tiSp nh�n cac chu truang, chinh
sach vs m<)t S\f Hinh d:;io toan di�n tu cftp tren.
Thu ba, la nguai c6 vai tro quan tr9ng nh�t trong vi�c Cl_l thS hoa, hi�n
thvc hoa duang 16i, chinh sach cua Dang, Nha nu&c vao diSu ki�n (J CO' s6.
Thu tu, c6 thftm quySn giai quySt cac m6i quan h� kinh tS, chinh ttj,
van hoa, xii h<)i ... trong ph:;im vi toan qu�n bilng nhfrng hinh thuc khac nhau.
Tu cac ySu t6 tren, c6 thS hiSu: Can b9 lanh ilc,w chu ch6t la nhirng nguoi
dung adu, giu vt tri tr9ng yiu nhdt trong hi th6ng chinh trt, c6 anh huimg quyit
iltnh ain vi¢c chdp hanh chu truong, chinh sach, nght quyit cua Dang, phap luq,t
Cua Nha nU'O'C thong qua VifC fn!C tiip lanh iJc;w Va t6 chuc thlfC hifn cac nhifm

v� phat tridn kinh ti chinh trt, van hoa, xa h9i tren ilta ban.
- Can b9 chu ch6t cdp CO' sa:
+ C�p ca s6:
Tu nam 1945, sau khi xay d\l'llg Nha nu&c Vi�t Nam Dan chu c<)ng
hoa, HTCT nu&c ta dii dugc thiSt l�p tu Trung uang dSn dia phuang. Theo
DiSu 118 HiSn phap nam 1992 nu&c C<)ng hoa xii h<)i chu nghfa Vi�t Nam,
dan vi hanh chinh nu&c ta dugc chia thanh 4 cftp: cftp trung uang; cftp tinh,
thanh ph6 trvc thu<)c trung uang; cftp huy�n, qu�n, thi xii, thanh ph6 trvc
thu<)c tinh; c�p xii, phuang, thi tr�n. Cdp xa, phuirng, tht trdn la cdp cu6i

cimg, g{tn dan nhdt, sat dan nhdt nen au(JC g9i la cdp CO' SO'[44,tr.20].


13
Hi�n nay c6 nhiSu quan diSm khac nhau vS CBCCCS va chua c6 sv
th6ng nhftt cao vS m(H khai ni�m chung. Tuy v�y, rn)i ham khai ni�m
CBCCCS chua dvng cac ySu t6 sau:
Thu nhdt, la nguai c6 chuc nang Hinh d�o, dugc giao dam duang cac
nhi�m V\l quan tn,mg nhftt dS Hinh d�o, diSu hanh, t6 chuc thvc hi�n nhi�m
v1_1, chiu trach nhi�m tm&c t�p thS va dp tren vS nhi�m V\l dugc phan cong.
Thu hai, la nguai c6 trach nhi�m tiSp nh�n cac chu tmang, chinh
sach vs m(>t S\f Hinh d�o toan di�n tu cftp tren.
Thu ba, la nguai c6 vai tro quan tr9ng nhftt trong vi�c

Cl_l

thS hoa,

hi�n thvc hoa duang 16i, chinh sach cua Dang, Nha nu&c vao diSu ki�n
CO'

a

SCT.
Thu tu, c6 thftm quySn giai quySt cac m6i quan h� kinh tS, chinh tri,

van hoa, xa h(>i ... trong ph�m vi toan xa bing nhfrng hinh thuc khac nhau.
Tu cac ySu t6 tren, c6 thS hiSu: CBCCCS la nhfmg nguiri dung ddu,
giu vt tri tr9ng ydu nhdt trong HTCT 6' ca s6', co anh huang quydt ajnh adn
viic chdp hanh chu truang, chinh sach, nght quydt cua Dang, phap lul),t

cua Nha nuac thong qua viic tr{!C tidp lanh dc;w va t6 chuc thl!C hiin cac
nhiim v� phat tridn kinh id, chinh trt, van hoa, xa h(Ji tren dta ban.

Theo quan diSm cua Nghi quySt H(>i nghi Trung uang 5 (Kh6a IX)
vS D6i m&i va nang cao chftt lugng HTCT & cftp xa, phuang, thi trftn; N ghi
dinh s6 11 4/2003/ND-CP ngay 10/10/2003 cua Chinh phu vS Can b(>, cong
chuc xa, phuang, thi trftn va Thong tu s6 03/2004/TT-BNV ban hanh ngay
16/01/2004 cua B(> N (>i V\l vS Huong dftn thvc hi�n N ghi dinh s6
1 14/2003/ND-CP cua Chinh phu vS chuc danh, s6 lugng, m(>t s6 chS d(>,
chinh sach d6i v6i can b(>, cong chuc & xa, phuang, thi trftn va nhfrng nguai
ho�t d9ng khong chuyen trach CT cftp xa, thi can b9 cftp

CO'

SCT g6m can b9


14
chuyen trach cftp xa va cong chuc xa. Trong d6, can b9 chuyen trach cftp xa
g6m: Bi thu, Ph6 Bi thu Dang uy, Thuong tn_rc Dang uy (nai khong c6 Ph6
bi thu chuyen trach cong tac Dang), Bi thu, Ph6 bi thu chi b9 (nai chua
thanh l�p Dang uy cftp xa); Chu tich, Ph6 Chu tich HUND va UBND, Chu
tich Uy ban M�t tr�n T6 qu6c, Bi thu Doan Thanh nien C9ng san H6 Chi
Minh, Chu tich H9i Lien hi�p Ph\l nfr, Chu tich H9i Nong dan, Chu tich
H9i C\lU chiSn binh. Nhfrng nguoi do bftu cu d� dam nhi�m chuc V\l theo
nhi�m ky (g9i chung la can b9 cftp xa).
Nhu v�y, d9i ngfi CBCCCS ma lu�n van tiSn hanh nghien cuu bao
g6m: Bi thu, Ph6 Bi thu Dang uy phuong; Chu tich, Ph6 Chu tich HUND
phuong; Chu tich, Ph6 Chu tich UBND phuong.
1.1.2. Vai tro cua can

bv chu ch6t cap CO' SO'

Thu nhdt, CBCCCS la nguoi tn_rc tiSp thvc thi duong 15i, chinh sach
cua Dang, Nha nu6c

a CO' so; quySt dinh vi�c hi�n thvc hoa S\f lanh d�o,

quan ly cua Dang va Nha nu6c vs m9i m�t trong doi s6ng xa h9i ()' CO' SO'.
CBCCCS la chu th� cu6i cung tiSp nh�n va tn_rc tiSp tuyen truySn,
v�n d9ng, t6 chuc nhan dan hi�n thvc hoa chi thi, nghi quyst cua cftp tren
va nhi�m V\l chinh tri

a CO' SO'. NSu h9 phat huy duqc vai tro, trach nhi�m

cua minh se dam bao duong 15i, chinh sach cua Dang, Nha nu6c duqc v�n
d\lng m9t each sang t�o, sinh d9ng 6 ca so. Nguqc l�i, CBCCCS khong
hoan thanh duqc chuc trach, nhi�m V\l duqc giao, ySu kem vS phflm chftt,
nang Ive thi duong 15i, chinh sach cua cftp tren du c6 hay mfty cfing chi
nim tren gifty ta, th�m chi con bi VO hi�u hoa bing nhfrng vi�c lam sai trai.
La cftp gftn nhftt v6i thvc tiSn va tn_rc tiSp nhftt v6i

CUQC

s6ng cua

ngum dan, CBCCCS la nguoi trvc tiSp v�n dl_lng va t6 chuc thvc hi�n duong
16i, chinh sach cua Dang, Nha nu6c ()' CO' SO', dam bao nhfrng yeu cftu an sinh,

15
an sinh cua nguai dan va sv phat tri�n cua c(mg d6ng. Thong qua CBCCCS
ma y Dang, long dan duqc th5ng nh.lt, lam cho duang 15i, chinh sach cua
Dang, Nha nu6c c6 CO' SO' barn rS, an sau trong dai s6ng chinh trj, t�o nen sv
giln b6 mau thjt gifra Dang va dan, nang cao SV nh.lt tri trong Dang va SV
d6ng thu�n trong xa h9i. H9 la ngum t6 chuc, t�p hqp m9i Ive luqng ()' CO' SO',
phat huy cac ngu6n Ive trong dan, h9c t�p kinh nghi�m, sang kiSn, sang t�o
cua dan d� thuc dfly sv phat tri�n kinh tS - xa h9i tren dja ban. Do v�y, h9 c6
vai tro quyst dinh d6i vai m9i phong trao each m�ng cua qufm chung va Ia
hi�n than niSm tin cua nhan dan d6i v6i Dang va chS d9.
CBCCCS la nguai quySt djnh tf\l'C tiSp dSn hi�u qua ho�t d9ng cua
HTCT c.lp ca so. Xet vS thvc ch.it, do HTCT c.lp ca so chua duqc hoan
thi�n, vua mang tinh tv quan, vua mang tinh tv quan, vua mang tinh th�
chS Nha nu6c, vua c6 tinh "lu�t" vua c6 tinh "If' cho nen hi�u qua ho�t
d<)ng cua HTCT c.lp ca so phv thu9c tf\l'c tiSp vao phflm ch.it, nang Ive cua
CBCCCS. H9 vua la linh h6n, b9 nao, d.iu tau cua h� th5ng; vua la nguai
chi huy, diSu hanh va t6 chuc thvc hi�n, dam bao cho b9 may v�n hanh
d6ng b9, thong su6t, hi�u Ive va hi�u qua, lam cho duang 15i, chinh sach
cua Dang, Nha nu6c di vao CUQC s6ng.
C.lp CO' SO' la c.lp hanh d9ng, m9i duang I6i, chinh sach cua Dang,
Nha nu6c du c6 dung, c6 hay dSn dau nhung d� thvc hi�n duqc nh.lt thiSt
phai thong qua phong trao each m�ng cua qu.in chung. CBCCCS la nguai
chi huy, disu hanh va t6 chuc m9i ho�t d<)ng, dam bao cho b<) may v�n
hanh d6ng b9, dung chuc nang, nhi�m V\l, lam cho duang I6i, chinh sach
cua Dang, Nha nu6c di vao CUQC s6ng. C.lp CO' SO' con la nai diSn ra m9i
ho�t d9ng trong

CUQC

s5ng thuang nh�t cua nguai dan. M6i xa v6i hang

m.ly tram h9 gia dinh, hang m.ly nghin con nguai, v6i m9t t�p hqp 16n, da
d�ng, phuc t�p biSt bao nhieu chuy�n vS vi�c lam, muu sinh, vS t6n t�i va


16
phat tri�n, tu kinh t�, chinh tri, van hoa va nay sinh bi�t bao nhieu vftn d�
xa h()i khac din duqc giai quy�t m(>t each kip thai, dung din.
Thu hai, CBCCCS la nguai chu d(>ng d� xuftt d6i m6i va g6p ph.in

vao vi�c hoan thi�n th� ch� & ca so. H9 phai hi�u ro duang 16i, chinh sach
cua Dang, Nha nu6c d� c6 nhfrng quy�t dinh dung din, kip thai, d6ng thai
tich eve dong g6p y ki�n nhim sua d6i nhfrng di�m chua dung, nhfrng di�u
con thi�u, nhfrng di�m chua hoan thi�n d� chu truang, duang 16i cua Dang,
chinh sach, phap lu�t cua Nha nu6c ngay cang di vao CUQC sf>ng.
Vai tro cua CBCCCS & day duqc th� hi�n khong chi la sv tuan thu
m(>t each may m6c, thv d(>ng trong vi�c thvc hi�n chu truang, chinh sach
cua cftp tren ma con chu d(>ng d� xuftt, thu nghi�m, tim toi, thi�t k� va g6p
phfrn hoan thi�n th� ch� 0 CO' so; ml;lnh dl;ln tu bo nhfrng CO' ch�, quy ch� lf>i
thai, khong phu hqp v6i thvc t� cua dia phuang. CBCCCS phai bi�t lanh
dl;lo, chi dl;lo vi�c v�n dvng th� ch� cua Trung uang vao di�u ki�n cua dia
phuang nhung khong trai v6i chu truang, chinh sach, phap lu�t cua Dang
va Nha nu6c, khong vi phl;lm quy�n lam chu cua nhan dan.
Thu ba, CBCCCS la nguai trvc ti�p tac d(>ng d�n lqi ich cua nguai

dan, d6ng thai la dl;li di�n hqp phap cho lqi ich chinh dang cua nhan dan,
duqc nhan dan thua nh�n, tin yeu va sin sang bao v�.
La ngum dung d.lu, trvc ti�p nim va chi dl;LO thvc hi�n cac vftn d�
tr9ng y�u, cac khau trung tam cua HTCT cftp ca s&, CBCC vua la nguai
kh&i xu6ng chu truang, vua la nguai chu tri, di�u khi�n va chiu trach nhi�m

d�n cung cac m�t cong tac, cac linh V\fC hol;lt d(>ng cua h� th6ng d6. La
nguai nim gifr quy�n Ive va quy�t dinh vi�c phan b6 lqi ich, nen h9 luon
phai minh bl;LCh, Cong bing, guang mfru d� CO phuang thuc lanh dl;LO dan chu.
D6ng thm, h9 phai c6 ban linh chinh tri vfrng vang, c6 tri tu�, nang Ive lanh
dl;lo va th�t sv tam huy�t, nhi�t tinh v6i cong vi�c m6i th� hi�n duqc vai tro


17
cua nguai Hinh d�o, ngum dfiy t6 th�t trung thanh cua nhan dan.
La nguai d�i di�n hc;rp phap cho lqi ich, nguy�n v9ng cua dan,
CBCCCS phai khong ngung cham lo dai s6ng, giai quy�t thoa dang cac
nhu cfiu, lqi ich cua dan, lam cho dan yen 6n, phfm khai lam an, sinh s6ng,
c6 k�t c9ng d6ng, tin tuang va tv giac tham gia vao cac phong trao each
m�ng cua dia phuong, ca sa. Hon nfra, dip ca sa la nai chinh quy�n trong
long dan, quan h� v6i dan la quan h� n�n tang sau xa nhflt, ban chflt nhflt,
quy dinh va chi ph6i m9i quan h� khac cua HTCT. Mu6n gifr vfrng duqc 6n
dinh chinh tri - xa h9i 6 ca sa phai t�p hqp duqc Ive luqng nai dan, phat
huy ngu6n Ive trong dan, duqc nhan dan d6ng tinh ung h9. C6 dan la c6 tflt
ca, mflt dan la mflt tflt ca. C6 sue m�nh doan k�t dan t9c va sv d6ng thu�n
xa h9i thi kh6 khan va phuc t�p nao cfing giai quy�t duqc.
D6i vm ngum dan O' CO' SO', lqi ich cua h9 khong phai la cai gi cao sieu, xa
vm, hinh thuc ma trai l�i n6 la cai h�t sue Cl,l thS, thi�t thvc, lien quan tf\l'C ti�p
d�n dm s6ng, quy�n s6ng hang ngay, tm nhfrng nhu du thi�t than va nhfrng
quy�n chinh dang, ca b6n ph�n, nghia Vl,l cong dan ma h9 phai thvc hi�n.
Xet d�n cung, mu6n duqc dan yeu m�n, giup do va d6ng tinh ung h9
phai dam bao duqc an sinh, an ninh cho dan; dam bao an dan va khuy�n
dan, phat triSn duqc

CUQC

s6ng cua dan, phat huy tinh tich eve cua dan;

thvc hi�n vai tro cua dan ds phat triSn sue dan, dam bao minh b�ch, cong
bilng trong phan b6 lqi ich va CO' h9i phat triSn, bao v� quy�n lqi va quy�n
Ive cua dan. Lam duqc di�u d6, can b9 lanh d�o chu ch6t cflp

CO'

SO' xung

dang la nguai d�i di�n cua dan, duqc nhan dan tin yeu, giup do, ung h9,
bao v� va thua nh�n la nguai lanh d�o cua h9.
Cflp

CO'

SO' tuy khong phai la cflp ho�ch dinh duang I6i, chinh sach

nhung l�i la cflp t6 chuc hi�n thvc hoa chu truang, chinh sach cua Dang,
Nha nu6c, dua duang I6i, chinh sach vao cu9c s6ng. Do v�y, CBCCCS


18
phai gin dan, hi�u dan, gin bo v&i dan, biSt ling nghe va ton tn;mg y kiSn
cua dan, nim bit kip thai tam tu, nguy�n v9ng cua dan, nghe dan n6i, n6i
cho dan nghe, V�n d('mg, mach bao dan thl,fC hi�n cac Cong vi�c ich nUO'C,
lgi nha. Vai tro cua CBCCCS o day chinh la vai tro t�p hgp dan, t6 chuc
dan, giao d\lC, thuySt ph\lC dan, thuc dfry h9 tich C\fC tham gia vao cac
phong trao each illi;lng, dem tai dan, SU'C dan d� ph\lC V\l dan, lam lgi va
muu du hi;lnh phuc cho dan.

CBCCCS con la du n6i tf\[C tiSp gifra Dang va dan, thit ch�t m6i
quan h� gifra HTCT v6i nhan dan, cung c6 ni�m tin cua dan d6i v6i Dang va
chS d9 xa h9i chu nghia. Thong qua h9 ma y chi, nguy�n v9ng cua dan dugc
phan anh d§.y du v6i Dang, Nha nu6c d� xay d\fllg chu truong, chinh sach phu
hgp v6i chiSn luge phat tri�n kinh tS - xa h9i cua dja phuong. H9 s6ng va lam
vi�c hang ngay v6i dan, g§.n gfii tf\[C tiSp, thuang xuyen tiSp xuc v6i dan, barn
sat dan, thftu hi�u dan. Do v�y, h9 c6 di�u ki�n phan anh d§.y du, trung thl,fC,
khach quan nhu du, nguy�n v9ng cua nhan dan v6i Dang va Nha nu6c.
M�t khac, thong qua nhfrng biSn d6i th\[C tS v� cong an vi�c lam, dai
s6ng va cac quan h� xa h9i, qua thai d9 va hanh vi cua CBCCCS d6i v6i
nhan dan ma dan cam nh�n dugc tinh uu vi�t cua chs d<); danh gia dugc chftt
lugng, hi�u qua cua duang 16i, chinh sach cua Dang, Nha nu6c dugc tri�n
khai va hi�n th\[C hoa trong CUQC s6ng thS nao; di�n illi;lO, tftm long cua
Dang, Nha nu6c d6i v6i nguai dan ra sao, phfrm chftt, nang ll,fC cua
CBCCCS c6 dap ung dugc doi h6i cua thl,fc ti�n hay khong. Do v�y, h9 c6
anh hu6ng rftt h� tr9ng dSn tinh cam, thai d9, ni�m tin cua dan d6i v6i Dang,
Nha nu6c n6i chung va cftp uy, chinh quy�n, doan th� o ca so n6i rieng.
Thu tu, CBCCCS la nguai chu d9ng, sang ti;lO, quySt doan trong qua
trinh thl,fC thi Cong V\l Va trong vi�C thuc dfry S\f phat tri�n m9i m�t dai sf>ng
xa h9i O CO' SO.


19
Th1,Ic tS cho thfty, nhfrng noi c6 CBCC c6 tinh thftn chu d(mg, quySt
doan dung din, kip thai nhfrng vftn d� nay sinh O CO' SO, 0 do thuCYng CO S\f
6n dinh va phat triSn, nguai dan tin tuong vao S\f Hinh d�o cua cftp uy dang,
chinh quy�n, ngay ca khi tinh hu6ng bftt thuCYng xay ra vfrn gifr vfrng duqc
6n dinh tinh hinh.
Vai tro CBCCCS con duqc thS hi?n o nang 11,IC sang t�o cua h9. D6 la
kha nang v�n d\mg ly lu�n vao th1,Ic tiSn, v�n d\lllg cai chung trong nhfrng

tinh hu6ng cv thS; kha nang cv thS hoa, hi?n th1,Ic hoa du®g 16i, chinh sach
cua Dang, Nha nu6c; kha nang t6 chuc, t�p hqp 11,IC luqng dan chung thanh
phong trao hanh d(mg. Vai tro d6 con duqc thS hi?n o ky nang, ky xao XU ly
cong vi?c, o nang 11,IC quan h?, nang 11,IC cam hoa, t�p hqp 11,IC luqng dS hi?n
th1,Ic hoa du®g 16i, chinh sach cua Dang, Nha nu6c trong cu(>c s6ng.
Gin b6 v6i dan, CBCCCS la nguai thftu hiSu tam tu, nguy?n v9ng
cua dan, biSt kip thai thao go nhfrng vuang mic cua dan trong san xuftt
cfing nhu trong CUQC s6ng. H9 la nguai khoi d�y va phat huy ti�m nang, thS
m�nh cua CO' so; giup dan phat triSn kinh tS, thoat ngheo, VUO'n len lam
giau; nang cao dai s6ng v�t chftt, tinh thftn cua nguai dan. H9 la nguai tf\{C
tiSp thuc d§.y S\f phat triSn cac m�t dai s6ng xa h(>i, dam bao cho CO' so phat
triSn nang d(>ng, sang t�o va b�n vfrng.
Cong CUQC d6i m6i cang di vao chi�u sau, S\f khac bi?t v� hinh thuc,
bu6c di, each lam gifra cac CO' SO ngay cang fO net, tinh d(>c l�p, t\{ chu Cua
cac CO' so dftn duqc khilng dinh. Kinh tS thi truCYng ngay cang phat triSn,
nguai nong dan cung luon phai tinh dSn san xuftt, nuoi tr6ng con gi, cay gi
dS c6 kha nang tieu thv san ph§.m va mang l�i hi?u qua kinh tS cao. Di�u d6
doi h6i CBCCCS phai c6 tftm nhin, kha nang d\f bao va am hiSu thi tru®g
dS tim hu6ng di cho h9. CBCCCS phai biSt xay d1,Ing kS ho�ch, mvc tieu
phat triSn kinh tS, xa h(>i cua dia phuong, biSt mo r(>ng quan h? d6i tac dS


20
tim kiSm thj trucmg cho san phim kinh tS cua dja phuong. Chinh nSn kinh
tS thj trucmg luon d�t ra yeu diu nit m6i, doi h6i CBCCCS phai tich eve,
chu d(mg, sang t�O m6i thvc SV

la nguoi dftn diit, djnh hu6ng cho SV phat

trien cua CO' SO'.

Thu nam, CBCCCS la nguoi giai toa cac mau thuftn, xung d(H 6 ca

so d� t�o ra sv d6ng thu�n trong doi s6ng c(mg d6ng. HQ la nguoi thiSt l�p
sv Hinh d�o, chi huy th6ng nhfit d� giai quySt tinh hu6ng, duy tri quySn Ive
cua HTCT CO' SO' nai xay ra di�m n6ng. HQ dS ra chu truang, bi�n phap giai
quySt dung diin, kjp thoi; xac djnh ro cac Ive luqng tham gia giai quySt,
d6ng thoi la t6ng chi huy trong qua trinh giai quyst mau thuftn, xung d(>t a
CO' SO'. Trong diSu ki�n d6, CBCCCS phai th�t sv binh finh, chu d9ng d6i
ph6, khong bi d(>ng. C6 nhiSu phuong an xu ly, dS phong phuang an xfiu
nhfit c6 th� xay ra. Kien quySt khong d� rni vao thS bj d9ng, d6i ph6. T�p
trung niim chiic tinh hinh, ph6i hc;rp th�t t6t cac Ive luqng tham gia. Lam t6t
cong tac thanh tra, ki�m tra, giai quyst dut di�m nhung vin ds gqn ten cua
can b(> ma dan khiSu n�i, t6 cao.
Trong bfit ky tinh hu6ng nao, CBCCCS cung phai la h�t nhan doan
kSt trong Dang va ngoai xa h9i; binh finh, kien tri tuyen truySn, v�n d9ng,
giao d1.1c, thuyst ph1.1c va chu d(>ng d6i tho�i voi dan ngay t�i thon x6m, k�

ca v6i s6 dim dfm, chi huy va nhfrng d6i tuqng qua khich, gay r6i; khong
ap d1.1ng cac bi�n phap hanh chinh, m�nh l�nh don thmln ngay tu dliu. Khi
tuyen truySn, v�n d9ng qulin chung, din kjp thoi v�ch m�t bQn dim dliu,
qua khich. Tim each co l�p, chi ro nhfmg hanh vi vi ph�m va thu do�n tham
hi�m cua chung d� qulin chung hi�u va khong bj miic muu. Thucmg xuyen
nim bit diSn biSn tinh hinh tu tuang cua can b(>, dang vien va nhan dan.
Gifr vfrng ky lu�t Dang va phap lu�t cua Nha nu6c tren dja ban. Duy tri mQi
ho�t d9ng binh thucmg Cua doi sf>ng xa h9i O' CO' SO'.


21
D� thvc hi�n t6t cac vai tro neu tren, CBCCCS phai c6 du phim
chfit, nang Ive theo yeu diu cua thai ky m6i

1.2. Quan ni�m v� nang l\fC Hinh d�o ciia d{)i ngii can bQ
1.2.J. Khai nijm nang l{l'C lanh iltJ,O
A.G Co-va-li-6p, nha tam ly h9c nguai Nga cho ring: "Nang Ive la
m(H t�p hqp ho�c t6ng hqp nhfrng thu(>c tinh cua ca nhan con nguai, dap
t'rng nhfrng nhu d.u cua ho�t d(>ng va bao dam cho ho�t d(>ng c6 k�t qua
cao"[ 4 7, tr. 90].
Theo nha chinh

tri h9c nguai My Eisenhower, liinh d�o la kha nang

quy�t dinh cai gi d.n phai lam va sau d6 lam cho m9i ngum mu6n lam vi�c d6.
Tu di�n ti�ng Vi�t va tu di�n Tri�t h9c dinh nghfa ming [1:fc la kha
nang aiJu ki?n chu quan sJn CO aJ thl:fC hi?n m(Jt ho{;lt a(Jng nao ao. Khai
ni�m nay duqc dung theo hai nghia khac nhau: Theo nghia h�p, nang Ive d�
phan bi�t VO'i phim chfit - hai thanh tf> CO' ban Cua nhan each; theo nghfa
r(>ng, nang h,rc bao g6m ca phim chfit d�o due vi trong con nguai due (t6ng
hqp cac phim chfit) la cai g6c cua tai (nang Ive), gifra chung thuang th6ng
nhfit ch�t che v6i nhau, t�o ti�n d� va di�u ki�n cho nhau phat tri�n.
Chu tich H6 Chi Minh thuang dung khai ni�m nang Ive v6i nghfa
r(>ng khi nhfin m�nh sv nghi�p each m�ng nu6c ta din c6 nhfrng con nguai
c6 nhan each toan di�n, c6 dfly du ca due l�n tai, vira "h6ng" vua "chuyen".

Nguai n6i: "Ki�n thi�t nu6c nha cfln c6 nhan tai hay con g9i la nguai tai
due - ke hi�n nang"[27,tr.451]. Dang ta hi�n nay ci:ing dung khai ni�m nay
theo nghfa r(>ng khi neu ra yeu cflu, nhi�m V\l nang cao nang Ive liinh d�o
cua Dang n6i chung, cua m6i can b(>, dang vien n6i rieng. Nang Ive, n6i
m(>t each ngiln g9n la "sue m�nh, sue lam vi�c, sue giai quy�t vfin d�, sue
dam dang m(>t nhi�m V\J... "[12,tr.7].

22
Lanh aqo la m(H ph�m tru chinh tri h9c. trong khoa h9c chinh tri,
lanh d�o la SV diu dit xa h(>i bing chinh trj Va d�o due cua nguoi dung dftu;
la m(>t chuc nang

CO'

ban cua dang cfim quySn, lanh t\l qu6c gia, nhim dua

dftt nu6c t6i cac m\}c tieu nhftt dinh bing cuang linh, duang 16i chinh tri,
cac chi�n luqc phat tri�n, cong tac t6 chuc - can b(> ... Chu th� lanh d�o la
ca nhan, t6 chuc c6 quySn Ive cao nhftt trong m(>t HTCT, th� ch�. Chu th�
lanh d�o c6 thflm quySn cao hon, 16n han cac chu th� quan ly.
Trong Tu di�n ti�ng Vi�t, lanh d�o la diu la ds ra chu truang va t6 chuc d(>ng vien thvc hi�n.
Trong thvc t�, lanh d�o duqc phan bi�t v6i quan ly 6 hai di�m ca
ban: Nguoi lanh d�o cftn thvc hi�n tftt ca cac chuc nang cua quan ly, trong
khi d6, nha quan ly thuang chi thvc hi�n m(>t s6 chuc nang ma lanh d�o uy
quySn, phan quySn. Lanh d�o phai quan ly va chiu trach nhi�m vs toan b(>
ho�t d(>ng cua m(>t t6 chuc tru6c nha nu6c, xa h(>i; trong khi d6, nha quan
ly chi c6 quySn va trach nhi�m trong ph�m vi cong vi�c, nhan sv duqc lanh
d�o phan cong.
VS tinh chftt cong vi�c, lao d(>ng lanh d�o cfing c6 sv khac bi�t v6i
lao d(>ng quan ly. Quan ly c6 th� la tv quan ly (thoi gian, cong vi�c, tai
chinh... cua ban than) ho�c la tv minh lam m(>t phftn quan ly nguoi khac
lam m(>t phftn cong vi�c. Lanh d�o vS ban chftt, la vi�c thvc hi�n cong vi�c
thong qua nhfrng nguoi du6i quySn, d6i tuqng cua h9 tru6c h�t la b(> ph�n
nhan sv thu(>c thflm quySn quan ly.
Nhu v�y, nang Ive lanh d�o la n6i d�n kha nang d�t k�t qua trong
m(>t ho�t d(>ng lanh d�o, quan ly ho�c m(>t chu6i ho�t d(>ng lanh d�o, quan

ly; hay nang Ive lanh d�o chinh la nang Ive ra quy�t dinh, t6 chuc thvc hi�n
cac quy�t dinh. Mu6n ho�t d(>ng lanh d�o c6 k�t qua doi hoi nguoi lanh d�o
phai c6 nhfrng phflm chftt tam ly nhftt dinh phu hqp v6i yeu du ho�t d(>ng.


23
Nang h,rc lanh d<;to kh6ng phai la nhfrng thu(>c tinh ca nhan rieng le ma la
m(>t t6 hqp cac thu(>c tinh tbn t<;ti, th6ng nh.it v&i nhau, Ia kSt qua cua qua
trinh h9c t�p ren luyen trong ho<;tt d(>ng thvc ti�n cua con nguai. C6 th� n6i
rfing nang Ive lanh d<;to kh6ng phai la t6 ch.it bflm sinh thuftn tuy v6n c6 cua
con nguai, tv d(>ng dam bao cho con nguai d<;tt kSt qua trong ho<;tt d(>ng
lanh d<;to ma n6 chu ySu la kSt qua cua sv ren luy�n, tu duong h9c t�p thong
qua ho<;tt d(>ng thvc ti�n cua con nguai; trong m6i truO'llg s6ng cua h9. Theo
H6 Chi Minh: "Nang Ive cua con nguai kh6ng phai hoan toan do tv nhien
ma c6, ma phftn 16n do c6ng tac, do luy�n t�p ma c6"[29, tr. 40].
Nhu vgy, nang hrc lanh ac:10 la nhiing aijc aiim tam ly phu h9]J VO'i
yeu cdu aijc trung cita ho9t a9ng lanh a90, a6 la kha nang ra quyit atnh, t6
chuc thl!C hi?n CClC quyit afnh.
Nang Ive lanh d<;to duqc hinh thanh tu nhiSu ySu t6, trong d6 3 ySu t6
mang tinh quySt dinh la: tri thuc, ky nang va kinh nghi�m. Ba ySu t6 nay
kSt hqp ch�t che va duqc th� hi�n thong qua ho<;tt d(>ng thvc ti�n.
1.2.2. Cac yiu ta ctiu thanh niing lf!'C lanh Q(J-0
- Tri thrrc cu.a ngll'oi Hinh d�o:
Tri thuc la h� th6ng kiSn thuc duqc con nguai tich luy thong qua ho<;tt
d(>ng thvc ti�n va bfing con duO'llg h9c hoi tu truO'llg h9c, tu chinh cu(>c s6ng.

Nguai lanh d<;to cftn nhiSu hi�u biSt vS linh V\fC chuyen man c6ng tac, nghia
la hi�u biSt vs cac nguyen ly, vs khoa h9c quan ly. Tri thuc chuyen man cua
ngum lanh d<;to la sv hi�u biSt vs phap lu�t, vs th� chS chinh tri, vs vai tro
cua c6ng tac quan ly lanh d<;to duqc trang bi a cac truO'llg chinh tri cua Dang

va Nha nu6c. Ch.it li�u tf\l'C tiSp t<;to nen tri thuc chuyen man d6 la: nhfrng tri
thuc ly lu�n tiSp thu tu Chu nghfa Mac - Lenin, tu kho tang tri thuc cua nhan
lo<;ti, tu duO'llg 16i, chinh sach cua Dang, phap lu�t cua Nha nu6c. Nhfrng tri
thuc d6 giup cho nguai can b(> hinh thanh nang Ive tu duy ly lu�n; d� h9