Skkn rèn kỹ năng đọc cho học sinh thông qua môn tập đọc ở lớp 3

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHĨA HƯNG
TRƯỜNG TIỂU HỌC NGHĨA BÌNH

BÁO CÁO SÁNG KIẾN
KINH NGHIỆM RÈN KĨ NĂNG ĐỌC
THÔNG QUA MÔN TẬP ĐỌC CỦA HỌC SINNH LỚP 3

Tác giả: Trần Thị Lợi
Trình độ chuyên môn: Cao đẳng sư phạm
Chức vụ: Giáo viên
Nơi công tác: Trường Tiểu học Nghĩa Bình

Nam Định, ngày 25 tháng 05 năm 2016


1.Tên sáng kiến:
KINH NGHIỆM RÈN KĨ NĂNG ĐỌC THÔNG QUA MÔN TẬP ĐỌC CỦA
HỌC SINH LỚP 3
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến:Áp dụng trong việc dạy tập đọc cho học sinh lớp 3
3. Thời gian áp dụng sáng kiến
Từ ngày 1 tháng 10 năm 2016 đến ngày 20 tháng 5 năm 2017
4.Tác giả:
Họ và tên: Trần Thị Lợi.
Năm sinh: 1974.
Nơi thường trú: xã Nghĩa Tân-Nghĩa Hưng-Nam Định
Trình độ chuyên môn: Cao đẳng Tiểu học.
Chức vụ: Giáo viên
Nơi làm việc: Trường Tiểu học Nghĩa Bình
Nơi thường trú: Nghĩa Tân –Nghĩa Hưng-Nam Định
Điện thoại: 0946 .851339
Tỷ lệ đóng góp tạo ra sáng kiến: 20%

5.Đồng tác giả: Không
6.Đơn vị áp dụng sáng kiến kinh nghiệm:
Tên đơn vị:Trường Tiểu học Nghĩa Bình.
Địa chỉ: xã Nghĩa Bình – huyện Nghĩa Hưng- tỉnh Nam Định
Điện thoại:0350.3872219


BÁO CÁO SÁNG KIẾN
I.Điều kiện hoàn cảnh tạo ra sáng kiến:
-Tập đọc là một phân môn có ý nghĩa quan trọng trong chương trình giảng
dạy môn Tiếng Việt ở cấp Tiểu học nói chung và môn Tiếng Việt lớp 3 nói riêng.
Học tốt Tập đọc không những rèn cho học sinh những kĩ năng nghe nói đọc viết mà
còn tạo điều kiện để học sinh học tốt những môn học khác. Qua môn Tập đọc học
sinh được rèn kĩ năng đọc ngày càng thành thạo. Đây là yêu cầu có tính đặc trưng
của phân môn Tập đọc. Môn Tập đọc còn trau dồi vốn Tiếng Việt, phát triển tư duy,
sự hiểu biết của học sinh về cuộc sống.Thông qua việc dạy và học Tập đọc góp
phần rèn luyện tư duy, cung cấp cho học sinh những kiến thức” về Tiếng Việt, về tự
nhiên, xã hội và con người, về văn hoá, văn học . Bồi dưỡng cho học sinh tình yêu
Tiếng Việt và hình thành thói quen giữ gìn sự trong sáng, giàu đẹp của Tiếng
Việt.Từ đó học sinh được cảm nhận cái hay,cái đẹp để các em thêm yêu cuộc
sống,yêu quê hương,đất nước.
*Thuận lợi:
Trường Tiểu học Nghiã Bình là đơn vị dẫn đầu bậc Tiểu học trong toàn
huyện.Đa số học sinh ngoan ngoãn,lễ độ,tự tin,các em được dạy dỗ chuẩn mực,
được các bậc phụ huynh và các lực lượng xã hội quan tâm.
*Khó khăn:
- Nghĩa Bình là xã nông nghiệp ,đời sống nhân dân chủ yếu sống bằng nghề
độc canh cây lúa nên còn nhiều vất vả khó khăn. Hơn nữa Nghĩa Bình có nhiều học
sinh bố mẹ đi làm ăn xa, các em phải ở với ông bà nên việc quan tâm tới con em của
một số phụ huynh còn hạn chế.

-Là địa phương có cách phát âm chưa chuẩn đặc biệt các em còn hay phát âm
sai giữa “l” và “n".. Các em chưa hiểu hết ngôn ngữ Tiếng Việt nên còn nói ngọng,
phát âm sai, khi viết còn sai nhiều lỗi chính tả, các em còn nhầm lẫn bởi các âm,
vần, dấu thanh.
Từ những căn cứ trên, tôi đã lựa chọn đề tài này, thực hiện đề tài này, tôi sẽ
giúp các em phát huy tính tích cực, tự giác lấy học sinh làm trung tâm trong học tập,
các em sẽ đọc thông, viết thạo và có khả năng diễn đạt tốt trong quá trình giao tiếp
với mọi người xung quanh.


. Xuất phát từ những yêu cầu trên,tôi nhận thấy cần phải dạy tốt mỗi giờ tập
đọc nhất là việc rèn kĩ năng đọc cho học sinh trước yêu cầu đổi mới phương pháp
đạt hiệu quả cao.
II.Mô tả giải pháp:
1.Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến
Những năm học trước, tôi được phân công giảng dạy môn Tiếng Việt lớp 3
nói chung và phân môn Tập đọc nói riêng. Qua thực tế giảng dạy tôi nhận thấy còn
nhiều học sinh có kĩ năng đọc còn hạn chế, các em còn đọc sai vần, âm đầu, sai dấu
thanh, đọc còn thừa, thiếu tiếng, nhiều em có tốc độ đọc rất chậm và đặc biệt các em
chưa ham thích đọc và tìm hiểu nội dung bài đọc. Vì thế tiết học chưa đạt đạt hiệu
quả cao.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc học sinh có kĩ năng đọc chưa tốt:
+ Công tác chuẩn bị bài soạn của giáo viên chưa cụ thể kĩ càng, chưa đưa ra
được những cách làm hay cuốn hút sự ham đọc của học sinh
+ Bản thân giáo viên còn có những hạn chế về cách phát âm theo tiếng địa
phương, đặc biệt giáo viên phát âm chưa chuẩn giữa l/n và chưa chú ý nhiều đến
việc đọc diễn cảm.
+ Chưa chú ý đến việc rèn kĩ năng phát âm chuẩn cho học sinh và chưa có
những biện pháp cụ thể dứt điểm để giúp đỡ học sinh.
+ Việc hướng dẫn học sinh học sinh học tập theo nhóm để học sinh khá giỏi

giúp đỡ học sinh yếu còn hạn chế.
+ Sử dụng nhiều phương pháp dạy học truyền thống “ Thầy giảng trò nghe”
nên chưa tạo được hứng thú học tập cho học sinh, các em còn cảm thấy nhàm chán
khi học, chưa phát huy được hết khả năng sáng tạo của các em.
+ Việc kết hợp với phụ huynh học sinh rèn đọc con em mình học ở nhà cũng
chưa thường xuyên vì vậy việc rèn kĩ năng đọc cho các em chưa mang lại hiệu quả
cao.
2.Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến
Để thấy được tầm quan trọng của bộ môn này, ngay từ đầu năm học, sau khi
nắm bắt tình hình học tập của học sinh, tôi đã giúp các em hiểu được tầm quan trọng
của phân môn Tập đọc và những yêu cầu cụ thể của phân môn Tập đọc, các em phải
đọc lưu loát, rõ ràng, phát âm đúng,ngắt nghỉ hơi đúng và đọc diễn cảm phù hợp với
nội dung bài, trả lời câu hỏi phù hợp với nội dung bài, cảm nhận được nội dung bài.


Nó giúp các em bước đầu tiếp cận với kho tàng văn hoá, khoa học, giúp các em
nhận ra những tinh hoa của dân tộc đang được lưu trữ trong sách vở. Mỗi bài tập
đọc là một văn bản là một bức tranh thu nhỏ về hiện thực về cảnh đẹp đất nước, con
người, xã hội...Mặt khác, thể hiện được tâm hồn của tác giả không chỉ có nội dung
hấp dẫn của bài văn bài thơ mà còn phụ thuộc vào người đọc tác phẩm đó. Trước
hết người đọc phải đọc đúng, đọc chính xác, đọc trôi chảy, tiến tới đọc diễn cảm ,
đọc theo vai thì mới diễn tả cảm xúc, tình cảm, thái độ của tác giả bộc lộ qua từng
nhân vật trong tác phẩm .
Bởi vậy nâng cao năng lực đọc cho học sinh nhất là đọc đúng, đọc diễn cảm
là hết sức cần thiết đối với giáo viên ở bậc tiểu học.
Để giải quyết được mục đích yêu cầu của tiết Tập đọc và khắc phục những
nguyên nhân tồn tại đã nêu trên. Tôi đã tiến hành thực hiện những giải pháp, biện
pháp cụ thể sau:
2.1.Một số công việc chuẩn bị của giáo viên , học sinh và phụ huynh
a, Đối với giáo viên

Hiệu quả mỗi tiết dạy phụ thuộc rất lớn vào việc chuẩn bị bài soạn. Vì vậy ,
mỗi bài tập đọc tôi thường chuẩn bị bài soạn cụ thể kĩ càng trước khi lên lớp.
Công tác chuẩn bị bài soạn bao gồm:
-Đọc bài tập đọc nhiều lần,từ việc đọc hiểu cho đến đọc diễn cảm và cảm thụ
bài tập đọc.Dựa vào chuẩn kiến thức,kĩ năng,đối tượng học sinh ở những lớp đang
giảng dạy để đề ra phương án tiến hành.
- Tham khảo các tài liệu liên quan đến bài dạy.
- Chọn phương án dạy, dự kiến các tình huống có thể xảy ra trên lớp như luyện
đọc từ khó, cách ngắt nghỉ hơi khi đọc, cách đọc đúng, đọc diễn cảm hay cách tìm
hiểu bài sao cho phù hợp.
Để đạt được yêu cầu trên thì giáo viên phải rèn luyện bản thân mình đọc
đúng, đọc hay. Không cho phép giáo viên dạy Tập đọc mà lại đọc chưa chuẩn.
Trước khi soạn bài giáo viên phải đọc bài nhiều lần, đọc thể hiện được cảm xúc của
tác giả khi viết bài văn đó. Giáo viên phải chú ý đến khâu rèn đọc cho học sinh, chú
ý đến đối tượng học sinh đọc kém. Nhất là những tiết luyện đọc ở buổi hai. Giáo
viên phải nên sửa, rèn dứt điểm cho học sinh phát âm sai ở từng cặp phụ âm mà em
đó hay phát âm sai hoặc đọc chưa đúng.
- Chuẩn bị đồ dùng dạy học, tranh ảnh minh hoạ,phiếu học tập,vật thật,băng
đĩa phục vụ cho bài dạy để học sinh hứng thú học tập tiếp thu bài dễ dàng hơn.


b, Đối với các em học sinh
- Yêu cầu học sinh đọc kỹ trước bài ở nhà, có đọc trước bài ở nhà học sinh
mới biết được từ nào khó đọc, hay đọc sai để đến lớp nghe giáo viên hướng dẫn sửa
chữa.
- Học sinh thường xuyên rèn đọc đúng ở bất kỳ một văn bản nào nói chung
hay trong các bài tập đọc nói riêng.
- Cần có sự ham thích đọc, có ý thức tự đọc. Sưu tầm sách, báo, truyện để
đọc.
c, Đối với phụ huynh học sinh

Trong cuộc họp phụ huynh đầu năm, tôi đã đưa ra tình hình cụ thể của lớp và
của từng nhóm học sinh. Tôi đã hướng dẫn cho các bậc phụ huynh cách dạy các em
đọc bài, cách kiểm tra các bài đọc ở nhà. Tôi còn thường xuyên liên lạc với gia đình
học sinh để thông báo kịp thời về tình hình học tập của học sinh vì đây cũng là phần
quan trọng giúp tôi trong việc rèn kĩ năng đọc cho học sinh.
2.2. Lên lớp
a.Đối với việc rèn phát âm đúng
-Ở địa phương của chúng tôi học sinh còn chưa chú ý về cách phát âm,đặc
biệt, hoc sinh thường hay phát âm nhầm lẫn giữa các phụ âm như l/n. Vì thế để rèn
luyện cho học sinh phát âm chuẩn giáo viên phải hướng dẫn học sinh phát hiện lỗi
và sửa lỗi cho học sinh. Trong giờ tập đọc giáo viên gọi học sinh khá,giỏi đọc bài và
giao nhiệm vụ cụ thể các em khác đọc thầm theo tìm những tiếng khó đọc, các phụ
âm hay đọc sai. Gọi học sinh phát hiện và phát âm, các em khác theo dõi nhận xét
phát âm của bạn và phát âm lại. Gọi 3, 4 em phát âm và giáo viên kết luận và sửa
(nếu cần thiết) lại cuối cùng. Tôi luôn khéo léo động vên khích lệ các em bằng lời
nói hay có thể bằng những phiếu khen hay cờ thi đua thì các em sẽ hứng thú học tập
mới tạo chuyển biến nhanh cho học sinh.
- Khi đã sửa cho các em đọc đúng những tiếng đó rồi, trong các tiết học sau
giáo viên chú ý đến em đó khi đọc xem em còn mắc lỗi lại nữa không để kịp thời
uốn nắn, sửa chữa. Vì số lượng học sinh mắc lỗi này nhiều nên giáo viên dần sửa sai
triệt để. Và các âm khác khi học sinh phát âm sai giáo viên tiến hành tìm các từ ngữ
có âm đó luyện phát âm cho học sinh ngay trong giờ học hay trong quá trình giao
tiếp với học sinh và luyện thêm ở những tiết dạy luyện tập ở buổi hai.
-Ngoài ra tôi còn giao nhiệm vụ cho ban học tập trong hội đồng tự quản của
lớp để các em theo dõi giúp đỡ các bạn.


b.Đối với việc rèn đọc đúng
- Đối với những học sinh đọc còn ê a hay thêm bớt tiếng do ảnh hưởng của
thói quen hay trình độ nhận thức. Tôi thường dành nhiều thời gian cho các em đọc

được nhiều lần, các từ khó đến câu khó và các đoạn văn, đoạn thơ trong bài. Tôi
luôn khéo léo dùng lời nói của mình vừa động viên, vừa khích lệ hay dùng cờ thi
đua để tạo hứng thú học tập cho học sinh thì các em mới chuyển biến nhanh. Tôi
còn thành lập các nhóm học tập nhỏ để các bạn đọc tốt giúp đỡ các bạn đọc chưa
tốt.
- Đối với những học sinh đọc đảm bảo tốc độ ,tôi hướng dẫn học sinh cách
ngắt nghỉ hơi, tốc độ đọc, giọng đọc thích hợp câu thơ hay đoạn văn. Mỗi đoạn gọi
1 học sinh đọc. Gọi học sinh nhận xét bạn và đọc lại, chú ý; đọc ngắt, nghỉ những
cụm từ trong những câu văn dài trong bài văn xuôi.
+ Ví dụ: Câu trong bài : “Người liên lạc nhỏ”
Ông ké ngồi ngay xuống bên tảng đá/thản nhiên nhìn bọn lính/như người đi
đường xa/mỏi chân/gặp được tảng đá phẳng thì ngồi nghỉ chốc lát.// Sau khi học
sinh phát hiện câu dài, giáo viên ghi vào băng giấy hoặc bảng phụ gọi 1, 2 em đọc.
Các em khác nhận xét bạn ngắt nghỉ đúng chưa, ngắt hơi, nghỉ hơi sau với những
tiếng nào, em có đồng ý không? Mời em đó đọc lại. Học sinh đọc và ngắt hoặc nghỉ
để các bạn khác nhận xét bổ xung và giáo viên thống nhất cách đọc.
c. Đối với việc rÌn ®äc diÔn c¶m, ®äc hay
§èi víi häc sinh líp 3. Yªu cÇu häc sinh ®äc ®óng, diÔn c¶m lµ yªu cÇu träng
t©m, nªn ph¶i dµnh thêi gian thÝch hîp.
- Giáo viên hướng dẫn học sinh đọc diễn cảm thông qua việc dẫn dắt gợi mở
để học sinh thể hiện tình cảm, thái độ qua giọng đọc phù hợp với hình ảnh, cảm xúc
trong bài thơ, phù hợp tính cách nhân vật trong bài văn (Bước đầu biết làm chủ
được giọng đọc đối với ngữ điệu, tốc độ, cao độ, trường độ, âm sắc nhằm diễn tả
đúng nội dung bài. Đọc diễn cảm phù hợp với sự cảm nhận riêng của từng cá nhân.
Giáo viên có thể viết khổ thơ ra bảng, giấy gắn trên bảng để học sinh tìm ra cách
đọc).
+ Ví dụ: Bài : “Tiếng ru” Gọi 1,2 em học sinh khá giỏi đọc diễn cảm; nếu HS
chưa đọc được thì GV đoc, kết hợp HD với Giọng nhẹ nhàng, trìu mến, nghỉ hơi dài
khi kết thúc. Sau đó gọi một em đọc lại. khi đọc giáo viên hướng dẫn đọc đúng đối
với những câu thơ sau dấu chấm. Đối với các câu cảm, câu hỏi trong bài, giáo viên

hướng dẫn các em đọc đúng giọng của từng loại câu đó thì mới bộc lộ được cảm
xúc của từng cảnh vật và của tác giả.
Giáo viên hướng dẫn các học sinh cần đọc đúng ngữ điệu khi đọc câu hỏi như
nhấn giọng từ để hỏi, cao giọng ở cuối câu. Nếu học sinh đọc chưa hay giáo viên có
thể đọc mẫu cho học sinh để học sinh nghe giọng đọc, để tự điều chỉnh mình đọc
theo giáo viên. Để Học sinh đọc tốt giáo viên cần tạo niềm say mê hứng thú cho học
sinh .
Hướng dẫn học sinh đọc xác định ngữ điệu đọc sao cho phù hợp với nội dung
thông báo làm rõ thông tin cơ bản giúp nghe tiếp nhận được những vấn đề quan
trọng hay nổi bật trong văn bản.
- Đọc diễn cảm sau khi học sinh đã tóm tắt hiểu được nội dung của văn bản.
- Khi rèn đọc lần cuối tiết học, học sinh phải thể hiện được cảm xúc của tác
giả khi biết bài văn, bài thơ đó.
- Giáo viên tổ chức cho học sinh thi đọc theo nhóm, mỗi nhóm cử một em lên
thi đọc hay cả nhóm mình thi đọc với nhóm bạn. Đối với bài: có người dẫn truyện
các nhân vật trong truyện cho học sinh đóng vai và đọc theo lời nhân vật và người
dẫn truyện. Gọi học sinh lên đọc, các em ở dưới là giám khảo nghe, chấm, nhận xét
xem bạn nào, nhóm nào, đọc hay. Tôi luôn chú ý động viên khuyến khích học sinh
bằng những lời khen ngợi, những tràng vỗ tay hay những phần thưởng nhỏ là những
cờ thi đua hay những sao thi đua để tạo hứng thú học tập cho các em đọc tốt hơn.
c. Luyện đọc thuộc lòng:
Dựa theo nội dung từng bài, tôi có thể tiến hành theo một số cách:
+ Chia bài cần học thuộc lòng thành từng đoạn nhỏ. Nêu câu hỏi ứng với
từng đoạn giúp học sinh ghi nhớ nội dung làm điểm tựa học thuộc lòng cá nhân hay
theo nhóm.
+ Học sinh tìm những câu văn, những từ ngữ được lặp lại nhiều lần, những
vần giống nhau giữa các dòng thơ giúp học sinh ghi nhớ dễ dàng.
Ví dụ: Học bài: “ Bài hát trồng cây” có thể hỏi : “ Câu thơ nào được lặp lại

nhiều lần trong bài?”, “Người trồng cây có được những lợi ích nào?”
+ Có thể cho học sinh nêu cái hay, cái đẹp mà học sinh cảm nhận được. Sau
đó hỏi: Trong bài thơ ấy, em thích khổ thơ nào, vì sao? Từ đó, học sinh tự nhẩm
thuộc khổ thơ mình thích.


+ Yêu cầu học sinh đọc thuộc lòng trong nhóm, mỗi học sinh đọc nhẩm một
câu, hay một đoạn. Sau đó gọi các nhóm đọc nối tiếp câu, đoạn. Có thể tổ chức thi
đọc thuộc lòng giữa cá nhân hay nhóm, tổ tạo hứng thú học tập cho học sinh.
* Ngay từ ngày đầu, tháng đầu của năm học rèn dứt điểm cho những học sinh
phát âm sai, rèn học sinh đọc chưa đúng ngắt nghỉ. Giáo viên cho học sinh đọc từ
1,2 câu rồi tăng dần 3,4 câu tới 1 đoạn, 2 đoạn và cả bài. Mỗi tuần ở các tháng buổi
chiều giáo viên dành 1 tiết để rèn đọc. Rèn em nào dứt điểm em đó, rèn từ nào dứt
điểm từ đó. Sau khi các em đọc khá dần giáo viên duy trì mỗi tuần 1 tiết để rèn đọc
đúng, đọc hay. Rèn đọc cho học sinh phải kiên trì, rèn thường xuyên thì kết quả đọc
sẽ nâng lên rõ rệt. Rèn học sinh đọc đúng, đọc hay cho học sinh phải đạt được các
yêu cầu cụ thể đề ra:
+ Đọc phát âm đúng, phát âm không lẫn lộn.
+ Đọc ngắt nghỉ đúng dấu chấm, dấy phẩy giữa các cụm từ ở những câu dài.
+ Đọc to rõ ràng, lưu loát.
+ Đọc ngắt nhịp đúng các nhịp thơ.
+ Biết đọc diễn cảm phù hợp với lời nói của từng nhân vật hay nội dung từng
đoạn văn,đoạn thơ,bài văn, bài thơ.
III. Hiệu quả do sáng kiến đem lại
Với kinh nghiệm và sự cố gắng của bản thân , tôi thấy học sinh rất thích thú
khi học bài tập đọc. Mỗi giờ học thật nhẹ nhàng vì mỗi em được bộc lộ khả năng
của mình trước lớp: Khả năng đọc đúng, đọc diễn cảm, khả năng hiểu, cảm thụ bài
thơ. Kết quả cho thấy các em có sự tiến bộ rõ rệt về tốc độ đọc, chất lượng đọc
thành tiếng, đọc rõ ràng, mạch lạc và nhiều em có thể đọc diễn cảm. Học sinh được
trau dồi vốn Tiếng Việt phong phú, mở rộng sự hiểu biết để học sinh thêm yêu

trường, yêu lớp, yêu cuộc sống và yêu thích các môn học khác.
Nghiên cứu sáng kiến trên, tôi muốn trao đổi kinh nghiệm với đồng nghiệp để
nâng cao hiệu quả trong quá trình giảng môn Tiến Việt lớp 3 nói chung và việc rèn
kĩ năng đọc cho học sinh nói riêng.
Trên đây là một số vấn đề về nội dung và phương pháp rèn kĩ năng đọc cho
học sinh khối 3. Tôi đã làm và thu được kết quả đáng kể. Rất mong nhận được sự
đóng góp của Ban giám hiệu cũng như của các đồng nghiệp để tôi có thêm kinh
nghiệm giảng dạy.


IV.Cam kết không sao chép hoặc vi phạm bản quyền.
Tôi xin cam kết không sao chép hoặc vi phạm bản quyền. Nếu sai tôi xin chịu
trách nhiệm.
Nghĩa Bình, ngày 25 tháng 5 năm 2016
Người viết sáng kiến
Trần Thị Lợi

CƠ QUAN ĐƠN VỊ ÁP DỤNG SÁNG KIẾN
( Xác nhận)
………………………………………………………..
………………………………………………………..
………………………………………………………..