SKKN Một số biện pháp lồng ghép giáo dục môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 – 6 tuổi trong trường mầm non sao mai

Một số biện pháp lồng ghép giáo dục môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 – 6 tuổi
trong trường mầm non sao mai

I: Mở đầu:
1. Lý do chon đề tài:
Biển đảo quê hương hiện nay đã và đang trở thành vấn đề được Nhà nước
đặc biệt quan tâm cũng như tồn thể người dân Việt Nam nói riêng và thế giới
nói chung. Đi kèm với những vấn đề liên quan về chủ quyền biển đảo dân tộc ta
thì việc bảo vệ tài nguyên và môi trường biển, hải đảo cũng quan trọng khơng
kém. Vì thế cho trẻ tiếp cận với vấn đề tài nguyên và môi trường biển, hải đảo là
rất cần thiết. Điều này giúp trẻ có những hiểu biết ban đầu về môi trường, tài
nguyên biển đảo. Từ đó, khơi dậy nhận thức bảo vệ tài nguyên – môi trường
biển đảo và niềm tự hào, tinh thần dân tộc của trẻ đối với nhiệm vụ bảo vệ chủ
quyền quốc gia trên biển trong tương lai không xa.
Thực tế hiện nay vấn đề môi trường và tài nguyên đang trở nên vô cùng
bức thiết. Đây là mối lo ngại của tồn cầu chứ khơng riêng một quốc gia nào. Sự
biến đổi khí hậu tồn cầu đã và đang diễn ra với những hệ lụy không lường. Con
người đang phải đối diện với rất nhiều nguy cơ. Bằng chứng là môi trường tài
nguyên đang dần cạn kiệt và không ngừng suy thối. Chất lượng cuộc sống cũng
vì thế mà suy giảm bởi yếu tố môi trường tác động trực tiếp đến cuộc sống con
người. Biển và đại dương là cái nôi của sự sống, đã và đang cung cấp cho nhân
loại một khối lượng rất lớn thực phẩm, dược phẩm, nguyên nhiên vật liệu, năng
lượng, tài nguyên thiên nhiên… Nhưng việc phát triển kinh tế biển cũng đang
làm suy giảm mạnh nguồn tài nguyên và gây ô nhiễm môi trường biển nghiêm
trọng. Môi trường vùng biển Việt Nam với diện tích rộng hơn 1 triệu km2, sẽ là
khơng gian phát triển và sinh tồn tương lai, cũng không nằm ngồi quy luật ấy.
Có thể nói, con người giữ vai trò quan trọng đặc biệt trong vấn đề bảo vệ
tài ngun mơi trường. Vì lẽ đó, việc giáo dục nâng cao ý thức cho con người
cần được quan tâm sâu sát. Ở lứa tuổi mầm non, trong chương trình học trẻ cũng
đã sớm làm quen với môi trường xung quanh và phần nào được giáo dục về bảo
vệ môi trường. Ý thức bảo vệ tài nguyên và môi trường cũng dần dần từ đó được

hình thành trong trẻ. Những điều này rất quan trọng để hình thành thế hệ con
người biết u thiên nhiên và ln hành động vì mơi trường. Đặc biệt hơn, trẻ
cũng cần nhận thức về giá trị của tài nguyên biển, hải đảo để bảo vệ môi trường
biển đảo cũng như vấn đề nhạy cảm chủ quyền quốc gia trên biển.Thêm vào đó,
mặc dù trẻ có tiếp xúc làm quen với môi trường xung quanh song điều đó vẫn là
chưa đủ. Thực tế địa phương cũng còn hạn chế để trẻ tiếp xúc làm quen với tài
nguyên và môi trường biển đảo. Biển, hải đảo không chỉ xa về mặt khoảng cách
địa lý mà còn xa trong nhận thức đối với trẻ. Đa số các bậc phụ huynh đều ít có
điều kiện cho trẻ tiếp xúc với môi trường biển, hải đảo. Ở trường, việc cung cấp
cho trẻ kiến thức về môi trường, tài nguyên biển đảo vẫn cịn hạn chế và gặp
nhiều khó khăn.
Bản thân là một giáo viên mầm non, với vốn kiến thức nhỏ nhoi tơi biết
mình khơng thể làm được điều đó với tất cả mọi người và tôi quyết định đem
Giáo viên: Trần Thị Tỷ

1


Một số biện pháp lồng ghép giáo dục môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 – 6 tuổi
trong trường mầm non sao mai

vốn kiến thức ít ỏi của mình để dạy lại cho thế hệ tương lai. Tôi nghĩ sớm vun
đắp cho các bé tình yêu quê hương đất nước yêu biển đảo, là một việc làm vô
cùng quan trọng và cần thiết
Chính vì vậy việc tích hợp nội dung giáo dục tài nguyên môi trường biển,
hải đảo cho trẻ em 5 - 6 tuổi là một vấn đề hết sức cần thiết trong các trường
Mầm non. Để giúp giáo viên có được kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm cần thiết
trong việc tích hợp nội dung giáo dục về tài nguyên môi trường biển, hải đảo
cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi thông qua các hoạt động hàng ngày của trẻ. Thực hiện
tốt nội dung tích hợp giáo dục tài nguyên môi trường biển, hải đảo là giáo dục

trẻ tình u, lịng tự hào ý thức bảo vệ, gữi gìn biển đảo q hương, góp phần
xây dựng biển đảo quê hương, đất nước Việt Nam càng thêm xanh, sạch đẹp,
phát triển bền vững.
Do vậy, tơi ln mong muốn có được những giải pháp để giúp giáo viên
tăng thêm hiệu quả dạy học, cụ thể là công tác giáo dục trẻ bảo vệ môi trường,
tài nguyên biển, hải đảo quê hương. Nhằm mục đích cho trẻ tiếp thu với nền văn
hóa truyền thống một cách tích cực, phù hợp hoạt động của trẻ. Đồng thời thông
qua lời của những bài hát, hay những câu chuyện có thể sẽ giúp trẻ nhận biết về
biển đảo quê hương mình.
Xuất phát từ những lý do trên, tôi thiết nghĩ rằng cần phải hướng đến giáo
dục cho trẻ có được ý thức sống hịa đồng với mơi trường, từ đó có cách bảo vệ
mơi trường. Vì thế, tơi xin đề xuất “Một số biện pháp lồng ghép giáo dục môi
trường biển, hải đảo cho trẻ 5 – 6 tuổi trong trường mầm non sao mai” làm đề
tài sáng kiến kinh nghiệm của mình.
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài:
a. Mục tiêu của đề tài:
Đã từ lâu biển là một bộ phận không thể thiếu của dân tộc Việt Nam, là
chỗ dựa tinh thần và vật chất cho người dân. Biển ln gắn bó chặt chẽ với mọi
hoạt động sản xuất, đời sống của dân tộc và ngày càng đóng vai trị hết sức quan
trọng. Vậy chúng ta phải làm gi? Và làm như thế nào để biển luôn là nguồn phát
triển kinh tế lớn nhất. Đó là những câu hỏi mà tơi thường xuyên đặt ra.
Vì thực tế cho thấy trong những năm gần đây thật đáng buồn khi con
người đã khai thác và làm suy kiệt nguồn tài nguyên. Môi trường ngày càng
đang bị hủy hoại một cách nghiêm trọng, gây nên sự mất cân bằng sinh thái, sự
cạn kiệt các nguồn tài nguyên, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, ảnh hưởng
đến đời sống nhân dân. Ơ nhiếm mơi trường là nguyên nhân khiến nước ta đã
phải đón nhận những trận bão, áp thấp nhiệt đới, lũ lụt…không chỉ người dân
ven biển mà người dân trong cả nước đã phải gồng mình gánh chịu. Một trong
những nguyên nhân cơ bản gây nên tình trạng trên là do sự thiếu hiểu biết, thiếu
ý thức của con người.

Từ những thực tế trên tôi ln suy nghĩ phải làm thế nào để có thể giúp
cho tất cả mọi người ai ai cũng nhìn thấy những đều ấy.
Giáo viên: Trần Thị Tỷ

2


Một số biện pháp lồng ghép giáo dục môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 – 6 tuổi
trong trường mầm non sao mai

Bản thân là một giáo viên mầm non, với vốn kiến thức nhỏ nhoi tơi biết
mình khơng thể làm được điều đó với tất cả mọi người nhưng với lịng u q
hương u biển, hải đảo vơ tận, tơi quyết định đem vốn kiến thức ít ỏi của mình
để dạy lại cho thế hệ tương lai. Đối với trẻ mầm non, giáo dục để trẻ hiểu về quê
hương đất nước, yêu biển đảo là một việc làm quan trọng nhưng giáo dục như
thế nào để đem lại hiệu quả cao là một việc làm càng quan trọng hơn và tôi nghĩ
bằng cách thông qua các môn học là cách truyền đạt và chuyển tải nội dụng gần
gũi và thiết thực nhất.
Chính vì vậy ngay từ đầu năm học, tôi đã thử lồng ghép một số bài hát,
bài thơ có nội dung về biển đảo vào các chủ điểm. Tôi nhận thấy rằng trẻ đặc
biệt hứng thú và nhớ rất rất lâu. Đó chính là mục đích tơi muốn nghiên cứu đề
tài này, tôi mong rằng với vốn kinh nghiệm có được của mình tơi sẽ giúp trẻ
hiểu một phần nào về biển đảo của mình và cũng từ đó giúp trẻ phát triển một
cách tồn diện hơn nữa.
b. Nhiệm vụ của đề tài:
Trẻ em như “Tờ giấy trắng”, do đó muốn cho trẻ phát triển một cách tồn
diện, vững chắc thì trong q trình chăm sóc, giáo dục trẻ đòi hỏi người giáo
viên phải chú ý đến phát triển đồng bộ về: Đức – Trí – Văn – Thể - Mỹ. Vì vậy
để thực hiện tốt nhiêm vụ của mình thì người giáo viên nói chung và bản thân
tơi nói riêng phải tích cực chủ động, sáng tạo, tìm ra những phương pháp, biện

pháp phù hợp để dìu dắt học sinh thực hiện có hiệu quả. Tạo nền tảng tốt cho
các em sau này. Và từ đó tôi đã rút ra những nhiệm vụ cơ bản của đề tài như
sau:
- Hình thành khả năng nhận thức tích cực về môi trường biển và hải đảo.
- Giúp trẻ có điều kiện, cơ hội thể hiện nhận thức của mình thơng qua các
hoạt động về biển và hải đảo trong trường mầm non.
- Hình thành và phát triển ở trẻ tính tích cực, sáng tạo, biết giải quyết các
vấn đề trong hoạt động lồng ghép biển, hải đảo một cách độc lập tích cực.
3. Đối tượng nghiên cứu:
Từ những lí do trên tơi đã tìm ra đối tượng nghiên cứu của tơi là: “Một số
biện pháp tích hợp lồng ghép giáo dục tài nguyên và môi trường biển, hải đảo
cho trẻ mầm non 5 - 6 tuổi trong trường mầm non Sao mai" Thuộc vùng nông
thôn miền núi.
4. Giới hạn Phạm vi nghiên cứu:
- Nghiên cứu trong khuôn khổ: Học sinh: 5 – 6 tuổi đang học tại Trường
mầm non Sao Mai – Xã Bình hịa – Huyện krơng ana – Tỉnh Đăk Lăk.
- Đối tượng khảo sát: 42 học sinh lớp lá 1 Trường mầm non Sao Mai.
- Thời gian nghiên cứu: Năm học 2015 – 2016.

Giáo viên: Trần Thị Tỷ

3


Một số biện pháp lồng ghép giáo dục môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 – 6 tuổi
trong trường mầm non sao mai

5. Phương pháp nghiên cứu:
Xuất phát từ đối tượng nghiên cứu, mục tiêu và mục đích bản thân tơi đưa
ra những nhóm phương pháp nghiên cứu sau:

- Phương pháp nghiên cứu lý luận: Đọc, khái quát, hệ thống hóa các tài
liệu liên quan đến đề tài.
- Phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
+ Phương pháp quan sát: Quan sát tự nhiên để xác định thực trạng về việc
tích hợp giáo dục tài nguyên và môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 tuổi.
+ Phương pháp điều tra: xử lý thông tin về nội dung này.
+ Phương pháp đàm thoại: Đàm thoại với học sinh, giáo viên, phụ huynh
để bổ xung các biện pháp phù hợp.
+ Phương pháp thực hành: Lên kế hoạch, đưa nội dung nghiên cứu vào
chương trình giảng dạy thực tế của lớp mình từ đó rút ra kinh nghiệm.
+ Phương pháp tổng hợp phân tích: Tổng hợp và phân tích kết quả đã đạt
được.
- Phương pháp thống kê tốn học.
II. Nội dung:
1.Cơ sở lí luận:
Mỗi người dân Việt Nam đều biết đến câu thành ngữ “Rừng vàng biển
bạc”. Đó là câu nói quen thuộc của ông cha ta chỉ sự giàu có, trù phú của nước
ta về tài nguyên thiên nhiên. Câu nói thể hiện lòng tự hào, niềm yêu quý của
chúng ta đối với của cải, giang sơn gấm vóc của đân tộc Đại Việt. Chúng ta có
thể tự hào rằng nước ta có đường bờ biển dài 3260km, phần biển có diện tích
hơn 1.000.000km vng, có khoảng hơn 4.000 hịn đảo, ở trong miền nhiệt đới
gió mùa, thiên nhiên đa dạng, có nguồn khống sản phong phú, nhiều đồng bằng
rộng lớn, có hàng chục nghìn lồi sinh vật sống và phân bố khắp mọi miền đất
nước, có rừng nhiệt đới gió mùa…tạo nên nhiều hệ sinh thái khác nhau. Tài
nguyên thiên nhiên nước ta rất phong phú và đa dạng, nhất là tài nguyên biển.
Mỗi người phải biết giữ gìn, bảo vệ và khai thác hợp lý thì tài ngun khơng bị
cạn kiệt và trở thành vàng bạc thực sự.
Môi trường đang bị hủy hoại nghiêm trọng, gây nên sự mất cân bằng sinh
thái, sự cạn kiệt các nguồn tài nguyên, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
Trong những năm gần đây một số vùng biển nước ta xảy ra tình trạng ơ nhiễm

và suy thối mơi trường biển gây trở ngại và thiệt hại cho một số vùng kinh tế,
ảnh hưởng đến đời sống nhân dân. Ơ nhiếm mơi trường là ngun nhân khiến bà
mẹ thiên nhiên nổi giận, năm 2012 nước ta đã phải đón nhận 11 trận bão, áp
thấp nhiệt đới, lũ lụt…không chỉ người dân ven biển mà người dân trong cả
nước đã phải gồng mình gánh chịu. Một trong những nguyên nhân cơ bản gây
nên tình trạng trên là do sự thiếu hiểu biết, thiếu ý thức của con người. Vì vậy
Giáo viên: Trần Thị Tỷ

4


Một số biện pháp lồng ghép giáo dục môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 – 6 tuổi
trong trường mầm non sao mai

hiểu biết về môi trường và giáo dục bảo vệ môi trường trở thành một vấn đề cấp
bách, có tính chiến lược tồn cầu.
Mỗi học sinh Việt Nam cần phải hiểu biết về đất nước gồm cả đất liền, hải
đảo, vùng biển và vùng trời . Đặc biệt là hiện nay môi trường biển nước ta đang
bị ô nhiễm nặng nề . Việc bảo vệ môi trường biển, đảo là vấn đề cấp thiếc hiện
nay , không phải một cá nhân mà làm được, cần có cộng đồng xã hội cùng góp
sức để bảo vệ. Giáo viên cần cung cấp cho trẻ những hiểu biết ban đầu về môi
trường: Môi trường tự nhiên, môi trường xã hội - mối quan hệ giữa con người và
môi trường, sự ô nhiễm môi trường và bảo vệ môi trường. Từ đó hình thành cho
trẻ thói quen, kỹ năng hành động và các hành vi phù hợp với mơi trường. Qua
đó giúp trẻ hình thành cho trẻ thói quen, kỹ năng hành động và các hành vi phù
hợp với môi trường góp phần hình thành nhân cách trẻ ngay từ khi cịn nhỏ.
“Trẻ em hơm nay, thế giới ngày mai”, tơi tin rằng tương lai mơi trường biển sẽ
khơng cịn bị ô nhiễm.
2. Thực trạng (Cơ sở thực tiễn):
Việc chỉ đạo giáo viên lồng ghép nội dung giáo dục bảo vệ tài nguyên,

môi trường biển, hải đảo cho trẻ em 5 tuổi hiện nay có rất nhiều giáo viên ở các
cơ sở giáo dục mầm non thực hiện, mỗi người một phương pháp, biện pháp khác
nhau và hiệu quả đạt được tùy thuộc của mỗi người, song mục đích chung là góp
phần hình thành nhân cách cho trẻ.
Trường mầm non Sao Mai là một trong những trường nông thôn thuộc
huyện Krông ana, trường có 3 địa điểm khang trang sạch sẽ với khu trung tâm
thôn 2 và 2 cụm lẻ Quảng đà và E chai.
- Hiện nay ý thức bảo vệ môi trường của trẻ chưa cao. Trẻ sống ở vùng
cao nguyên, đồi núi nên biển và hải đảo còn xa lạ với đa số trẻ. Tôi mong muốn
trẻ biết về đất nước Việt Nam ta có đất liền nơi trẻ sống và có cả hải đảo, vùng
biển, vùng trời bao la, tươi đẹp. Trẻ có ý thức bảo vệ mơi trường nơi trẻ sống và
góp phần nhỏ bé bảo vệ môi trường biển và hải đảo. Là một người giáo viên
mầm non hàng ngày đang trực tiếp giáo dục, đặt những viên gạch đầu tiên cho
những thế hệ tương lai của đất nước. Tôi nhận ra một điều thật quan trọng trong
cơng việc của mình là cần phải giáo dục cho trẻ ngay từ bậc học mầm non ý
thức bảo vệ môi trường, đặc biệt là bảo vệ môi trường biển và hải đảo. Điều này
vô cùng quan trọng trong đời sống của trẻ sau này, đó là nền móng cho sự hiểu
biết về đất nước, bảo vệ và phát triển bền vững biển và hải đảo Việt Nam.
- Nhận thức rõ trách nhiệm của một cô giáo mầm non ngay từ đầu năm
học tôi đã lựa chọn đề tài: “Một số biện pháp tích hợp giáo dục tài nguyên và
môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 - 6 tuổi”. Trong q trình thực hiện nhiệm vụ
được giao tơi đã gặp một số thuận lời và khó khăn sau:
Thuận lợi:
* Cơ sở vật chất:
Giáo viên: Trần Thị Tỷ

5


Một số biện pháp lồng ghép giáo dục môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 – 6 tuổi

trong trường mầm non sao mai

- Môi trường lớp học khang trang, sạch sẽ, thoáng mát, trang thiết bị của
trường khá đầy đủ nên cho trẻ một môi trường học tập tốt.
- Ban giám hiệu ln quan tâm giúp đỡ, khuyến khích sự tìm tịi, sáng tạo
của giáo viên, ln tạo điều kiện về cơ sở vật chất và phương tiện thực hiện các
hoạt động cho trẻ.
* Giáo viên:
- Hai giáo viên đứng lớp đều đạt trình độ chuẩn và trên chuẩn, nhiệt tình, u trẻ.
- Bản thân tơi nắm chắc phương pháp dạy học, luôn trau dồi kiến thức qua
sách báo, mạng intenet, học hỏi kinh nghiệm của chị em trong trường để nâng
cao trình độ chun mơn.
- Ln tham gia đầy đủ các buổi học chuyên môn, dự giờ kiến tập do
trường, Phòng Giáo dục và Đào tạo tổ chức.
- Ln có sự sát sao chỉ đạo của ban giám hiệu trong kế hoạch, lịch trình
khi thực hiện chương trình.
* Phụ huynh học sinh:
- Phụ huynh luôn ủng hộ nhiệt tình các hoạt động, phong trào của trường
lớp. Kết hợp với giáo viên để chăm sóc giáo dục trẻ đạt kết quả tốt.
Khó khăn:
- Trẻ sống ở vùng tây nguyên đồi núi nên hầu hết trẻ chưa được tiếp xúc
nhiều với môi trường tài nguyên biển, hải đảo nên biển và hải đảo còn xa lạ với
đa số trẻ.
- Đa số học sinh là con em nông dân, nên nhận thức về tài nguyên và môi
trường biển, hải đảo chưa cao, chất lượng học sinh không đồng đều nên khi chia
nhóm để thực hiện thì nhiều trẻ chưa thực hiện được, cơ chưa nắm bắt được tâm
sinh lí của trẻ, chưa cho trẻ thể hiện hết được tâm tư, nguyện vọng của mình.
- Hầu hết trẻ trong lớp đều được cha mẹ cưng chiều. Một số cháu còn hay
nghỉ học như: Hải Anh, Minh Khang, Yến Nhi, Thanh Ngân…nên ảnh hưởng
đến việc tiếp thu kiến thức.

- Có một số trẻ còn nhút nhát; chưa mạnh dạn tự tin thể hiện mình trong
mơi trường hợp tác, giao lưu giữa cơ với trẻ, giữa trẻ với cô, và giữa trẻ với trẻ.
- Trẻ thụ động khi tiếp thu bài. Phương pháp nghe - nói chưa phát huy
hiệu quả.
- Một số phụ huynh nhận thức về bảo vệ mơi trường cịn hạn chế.
- Kiến thức về tài nguyên và môi trường biển, hải đảo của giáo viên còn chưa
sâu.
Nguyên nhân:

Giáo viên: Trần Thị Tỷ

6


Một số biện pháp lồng ghép giáo dục môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 – 6 tuổi
trong trường mầm non sao mai

- Quan niệm của một số phụ huynh cịn lạc hậu, xem cơ giáo dạy con
mình chỉ là người giữ trẻ, chơi tự do là chính.
- Trẻ lần đầu đến lớp biết bao nhiêu bỡ ngỡ, việc tích cực vận động trong
lồng ghép giáo dục về tài nguyên và môi trường biển, hải đảo chưa cao.
- Nhiều giáo viên trẻ mới vào nghề chưa có kinh nghiệm trong công tác
giảng dạy.
- Đặc điểm tâm sinh lý của trẻ phát triển không đồng điều, trẻ chưa cảm
nhận thế nào là hoạt động giáo dục lồng ghép tài nguyên mơi trường biển, hải
đảo một cách tích cực...
- Đồ dùng trang thiết bị chưa được phong phú, màu sắc chưa hấp dẫn trẻ,
nhận thức của phụ huynh chưa cao, trẻ chưa qua các lớp nhỏ đào tạo… Như vậy
đây là một vướng mắc mà địi hỏi chúng ta phải tìm hướng giải quyết. Bước đầu
chúng ta khắc phục bằng nhiều cách: Tự làm hoặc vận động chị em trong trường

cùng làm đồ dùng, đồ chơi. Thường xuyên tuyên truyền kiến thức ni dạy trẻ
có lồng ghép tài ngun và mơi trường biển, hải đảo cho các bậc cha mẹ học
sinh được biết. Có sự động viên, khích lệ kịp thời cho các cháu, đó là tình u
thương mà trẻ cảm nhận được từ cơ giáo của mình. Từ đó trẻ hứng thú, tự tin
hơn trong mọi hoạt động nhất là tích cực vận động trong phát triển ý thức về tài
nguyên và môi trường biển hải đảo.
Tiếp tục phát huy và kế thừa những thuận lợi, đào sâu nghiên cứu, tìm tịi,
có kế hoạch cụ thể trong mơi trường giáo dục của chính mình. Do vậy phải thay
đổi cách làm việc và các phương pháp lên lớp trước đây sao cho phù hợp theo
định hướng hiện nay. - Bước đầu đã có những thành cơng, những hạn chế trong
cơng tác dạy và học nhưng chưa như mong muốn. Đó là cái mà triệu triệu Môi
trường giáo dục nào cũng muốn giải quyết, cũng như mặt mạnh, mặt yếu. Từ đó
để chúng ta biết tìm hiểu về nguyên nhân, hậu quả là do đâu? Và lý do gì lại có
nhiều mâu thuẫn như vậy? Liệu khi thực hiện các giải pháp, phương pháp mới
này liệu có đem lại kết quả thực sự cao hơn khơng? Chất lượng học sinh có thay
đổi khơng?
Đó là những gì bản thân tơi trăn trở trong suốt thời gian nghiên cứu đề tài
của mình. Xuất phát từ những thực tế trên tôi đã đề ra một số biện pháp thực
hiện sau.
3. Các biện pháp, giải pháp:
3.1. Mục tiêu của các biện pháp, giải pháp:
- Hình thành cho trẻ kiến thức về tài nguyên và môi trường biển, hải đảo
trong q trình hoạt động.
- Kích thích tính tị mị ham hiểu biết của trẻ. Giúp trẻ có điều kiện, cơ hội
biểu lộ tính tích cực trong quá trình hoạt động, biết giải quyết các vấn đề trong
hoạt động giáo dục về tài nguyên và môi trường biển, hải đảo một cách độc lập.
Khi vận dụng những giải pháp biện pháp này nhằm mang lại hiệu quả: Về khả
Giáo viên: Trần Thị Tỷ

7

Một số biện pháp lồng ghép giáo dục môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 – 6 tuổi
trong trường mầm non sao mai

năng hoạt động của các môn học khác của trẻ nói chung và thái độ tích cực trong
việc bảo vệ tài nguyên và môi trường biển, hải đảo nói riêng trẻ tiến bộ một
cách vượt bậc, trẻ sáng tạo, thực hiện chi tiết cụ thể về ý với tài nguyên và môi
trường biển, hải đỏa hơn.
3.2. Nội dung và cách thức thực hiện Các giải pháp, biện pháp:
Nói đến bảo vệ mơi trường, đặc biệt là tài ngun mơi trường biển và hải
đảo nó có vẻ cao siêu với trẻ mầm non, nhưng nó khơng hề khó khi ta áp dụng
chỉ đơn giản là tích hợp, lồng ghép qua các hoạt động hàng ngày của trẻ. Nội
dung lồng ghép đơn giản, gần gũi với trẻ giúp trẻ học mà chơi, chơi mà học.
Biện pháp 1: Khảo sát ban đầu:
- Nắm bắt được tình hình thực tế của lớp, tơi quyết định tìm ra biện pháp
giáo dục trẻ có ý thức giữ gìn và bảo vệ mơi trường trẻ sống, tài nguyên và môi
trường biển, hải đảo.
Bước đầu khảo sát kết quả cho thấy:
S

Nội dung tiêu chí khảo sát

TT

Đạt

Chưa đạt

Số

lượng

Tỷ lệ
%

Số
lượng

Tỷ lệ
%

1

Biết tên 1 số bãi biển, đảo nổi tiếng
của nước ta

28

66.7

14

33,3

2

Biết chăm sóc và bảo vệ cây

32

76

10

24

3

Biết giữ gìn trật tự vệ sinh cơng cộng,
vệ sinh trường lớp.

25

59,5

17

40,5

4

Biết cất dọn đồ dùng, dồ chơi đúng
nơi quy định

28

66.7

14

33,3

5

Không vứt rác ra đường, biết gom rác
vào thùng rác

30

71,4

12

28,6

6

Không la hét to

25

59,5

17

40,5

7

Phân biệt được những hành động đúng

- sai đối với môi trường biển và hải
đảo

20

47,6

22

52,4

8

Biết tiết kiệm nước khi sử dụng

28

66.7

14

33,3

9

Nhắc nhở người lớn tiết kiệm điện.

25

59,5

17

40,5

Giáo viên: Trần Thị Tỷ

8


Một số biện pháp lồng ghép giáo dục môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 – 6 tuổi
trong trường mầm non sao mai

Qua cuộc khảo sát tôi nhận thấy rằng trẻ có kiến thức trong việc bảo vệ
mơi trường cịn chưa đồng đều, cịn nhiều hạn chế. Chính vì vậy việc giáo dục
trẻ có ý thức giữ gìn và bảo vệ môi trường trẻ sống, tài nguyên và môi trường
biển, hải đảo là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong q trình hình thành
và phát triển tồn diện nhân cách trẻ.
Từ thực tế trên tôi đã bàn bạc với giáo viên cùng lớp thống nhất về
phương pháp và đưa ra nhiều biện pháp thực hiện tích hợp giáo dục tài nguyên
và môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 tuổi hiệu quả nhất.
Biện pháp 2: Tìm hiểu, sưu tập tài liệu về tài nguyên và và môi
trường biển, hải đảo Việt Nam hiện nay.
a. Thực trạng môi trường hiện nay.
* Môi trường: bao gồm các yếu tố tự nhiên và yếu tố vật chất nhân tạo có
quan hệ mật thiết với nhau, bao quanh con người, có ảnh hưởng tới đời sống,
sản xuất, sự tồn tại, phát triển của con người và thiên nhiên.
- Môi trường tự nhiên: là các yếu tố thiên nhiên như vật lý, hóa học, sinh
học tồn tại ngoài ý muốn của con người. Môi trường tự nhiên gồm:
+ Các yếu tố vô cơ: Nham thạch, đất, nước, khơng khí, ánh sáng mặt trời…

+ Các yếu tố hữu cơ: Động thực vật, nấm, vi khuẩn và cả con người.
+ Các yếu tố vật lý: nhiệt, âm thanh, các nguồn năng lượng như than, dầu
khí, gỗ củi…
Môi trường tự nhiên cung cấp cho con người các nguồn tài nguyên
khoáng sản phục vụ cho sản xuất và đời sống.
- Môi trường nhân tạo: Bao gồm tất cả những gì mà con người tạo nên,
làm thành tiện nghi trong cuộc sống như nhà ở, các cơng trình văn hóa, cơng
viên…
* Ơ nhiễm mơi trường: Là sự làm thay đổi tính chất của mơi trường, vi
phạm tiêu chuẩn về môi trường.
- Sự ô nhiễm môi trường là hậu quả của các hoạt động tự nhiên như: hoạt
động núi lửa, thiên tai, lũ lụt, bão…hoặc các hoạt động do con người gây ra
trong công nghiệp, nông nghiệp, giao thông và trong sinh hoạt hàng ngày. Môi
trường bị ô nhiễm sẽ gây hại đến sức khỏe con người, sự phát triển của sinh vật
và làm giảm chất lượng của môi trường.
* Bảo vệ môi trường: Là những hoạt động giữ cho môi trường trong lành,
sạch đẹp, đảm bảo cân bằng sinh thái, ngăn chặn, khắc phục các hậu quả xấu do
con người và thiên nhiên gây ra cho môi trường, khai thác và sử dụng hợp lý các
tài nguyên thiên nhiên. Bảo vệ môi trường là nhiệm vụ của tất cả mọi người.
Bảo vệ môi trường là vận dụng những kiến thức, kỹ năng về mơi trường vào
việc chăm sóc bảo vệ môi trường.
Giáo viên: Trần Thị Tỷ

9


Một số biện pháp lồng ghép giáo dục môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 – 6 tuổi
trong trường mầm non sao mai

* Hiện nay môi trường trên thế giới và ở Việt Nam đang bị ô nhiễm nặng

nề, do gia tăng dân số quá nhanh, nghèo khổ và lạc hậu ở các nước đang phát
triển, đơ thị hóa ở nhiều nơi; khí thải của cơng trường, nhà máy và lượng rác thải
trong sinh hoạt hàng ngày quá nhiều nhưng không được xử lý tốt.
Thực trạng môi trường hiện nay ở Việt Nam là:
- Rừng tiếp tục bị tàn phá và thu hẹp.
- Suy thoái tài nguyên đất.
- Suy thoái tài nguyên nước.
- Suy thoái đa dạng sinh học.
- Ô nhiễm môi trường do công nghiệp và đô thị hóa.
- Hệ thống giao thơng, cấp thốt nước kém.
- Khói bụi, tiếng ồn, rác thải …quá tải.
b. Tài nguyên và và môi trường biển, hải đảo Việt Nam hiện nay.
* Môi trường biển :
Trong những năm gần đây một số vùng biển nước ta xảy ra tình trạng ơ nhiễm
và suy thối mơi trường biển gây trở ngại và thiệt hại cho một số vùng kinh tế,
ảnh hưởng đến đời sống của nhân dân như: sản lượng cá đánh bắt gần bờ giảm,
nhiều lồi thuỷ hải sản ni trồng chết hàng loạt , bãi biển vắng khách du lịch,
thiếu nước ngọt trên các đảo…

Tràn dầu trên biển

Ô nhiễm rác thải
Giáo viên: Trần Thị Tỷ

10


Một số biện pháp lồng ghép giáo dục môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 – 6 tuổi
trong trường mầm non sao mai

Sinh vật biển bị suy thoái

Cá chết hàng loạt

Thiếu nước ngọt trên huyện đảo
* Nguyên nhân do tự nhiên:
- Hiện tượng biển tiến, biển lùi.
- Bão biển, nước dâng

Bão biển
Giáo viên: Trần Thị Tỷ

11


Một số biện pháp lồng ghép giáo dục môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 – 6 tuổi
trong trường mầm non sao mai

- Tràn dầu tự nhiên

Tràn dầu trên biển
- Sóng thần :

Sóng thần
* Nguyên nhân do con người :
- Các chất thải từ trên bờ đổ thẳng ra biển

Rác do con người thải trên bãi biển
- Các chất thải từ tàu thuyền , cơng trình xây dựng
Giáo viên: Trần Thị Tỷ

12


Một số biện pháp lồng ghép giáo dục môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 – 6 tuổi
trong trường mầm non sao mai

Các chất thải từ các cơng trình xây dựng
- Sự ơ nhiễm khơng khí

Chất thải từ các nhà máy công nghiệp
- Sự phá rừng ngập mặn ven biển

Rừng ngập mặn bị phá làm đầm tôm
* Bảo vệ môi trường biển:
- Hạn chế việc xả các chất thải trực tiếp ra biển và xuống biển, các khu
đô thị, các điểm quần cư ở vùng hạ lưu của sông, ven biển.
Giáo viên: Trần Thị Tỷ

13


Một số biện pháp lồng ghép giáo dục môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 – 6 tuổi
trong trường mầm non sao mai

- Cần nhanh chóng hồn thiện hệ thống xử lí rác và nước thải các cơ sở
ni trồng, chế biến thuỷ sản, các hoạt động du lịch, các phương tiện vận tải,
cơng trình xây dựng, thăm dị và khai thác dầu khí trên biển.
- Tăng cường và thường xuyên tiến hành việc dọn dẹp vệ sinh, làm sạch
môi trường. Không để ô nhiễm tới nước biển, bờ biển và trên biển.

* Bảo vệ môi trường bờ biển, bãi biển:
- Các hoạt động của con người ở khu vực bờ biển cần phải kiểm soát chặt
chẽ việc thực thi nghiêm chỉnh các điều luật có liên quan.
- Nâng cao nhận thức, có ý thức và hành động thiết thực để bảo vệ mơi
trường biển
- Có hệ thống đê kè để chống sạt lở
- Trồng cây chắn gió
- Xử lí chất thải rắn, nước thải
- Khắc phục các sự cố môi trường
* Bảo vệ môi trường thềm lục địa và đáy biển:
- Hạn chế và tập trung khai thác q mức cơng trình xây dựng và khai
thác khống sản trên thềm lục địa
- Trục vớt tàu đắm ở đáy biển
* Bảo vệ đa dạng sinh học biển:
- Giảm sản lượng khai thác thuỷ sản ở ven bờ và gần bờ
- Bảo vệ mơi trường sống cho các lồi sinh vật biển
- Cấm khai thác mang tính chất huỷ diệt các lồi sinh vật biển (cá, san hơ)

Khống chế dầu loang trên biển

Giáo viên: Trần Thị Tỷ

14


Một số biện pháp lồng ghép giáo dục môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 – 6 tuổi
trong trường mầm non sao mai

Trồng rừng ngập mặn

Thu gom rác trên bãi biển
Biện pháp 3: Lựa chọn nội dung phù hợp với trẻ 5 tuổi.
Dựa vào tâm sinh lý trẻ 5 tuổi giáo viên nên lựa chọn nội dung phù hợp,
gần gũi với trẻ.
a. Nội dung 1: Con người và môi trường tự nhiên - xã hội
* Môi trường sống:
- Nhận biết mơi trường: Phịng/nhóm/lớp học/gia đình, làng xóm.
- Phân biệt môi trường sạch - môi trường bẩn.
- Một số nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường.
- Một số cách tránh tác hại môi trường ô nhiễm.
* Môi trường xã hội:
- Nhân biết môi trường xã hội: Giao thông, nghề nghiệp.
- Một số nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường.
- Một số cách tránh tác hại môi trường ô nhiễm.
Giáo viên: Trần Thị Tỷ

15


Một số biện pháp lồng ghép giáo dục môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 – 6 tuổi
trong trường mầm non sao mai

* Quan tâm bảo vệ môi trường:
- Tiết kiệm trong sinh hoạt: Tiết kiệm điện, nước, giữ gìn đồ dùng, đồ
chơi…
- Tham gia vệ sinh mơi trường: Không vứt rác bừa bãi, tham gia vệ sinh,
lau chùi, sắp xếp đồ dùng đồ chơi…
- Yêu quý thiên nhiên: Khơng bẻ cây, khơng bắt động vật, biết chăm sóc
cây cối và con vật, khơng nói to nơi cơng cộng…
Nội dung này có thể tích hợp vào các chủ đề: Trường mầm non, tiểu học,

gia đình, bản thân, giao thơng, nghề nghiệp.
b. Nội dung 2: Con người với động vật thực vật
- Mối quan hệ động vật, thực vật với mơi trường, đối với con người (ích
lợi đối với mơi trường sinh thái: trong tự nhiên khơng có động vật, thực vật chỉ
có lợi hoặc có hại, tất cả đều cần thiết cho thiên nhiên)
- Chăm sóc, bảo vệ cây cối và các con vật.
Nội dung này có thể tích hợp vào các chủ đề: Thế giới động vật, thực vật.
c. Nội dung 3: Con người với thiên nhiên
- Gió: Ích lợi, tác hại của gió, biện pháp tránh gió.
- Nắng và mặt trời: Ích lợi và tác hại của nắng, các biện pháp tránh nắng.
- Mưa: nhận biết và đốn được trời sắp mưa, ích lợi và tác hại của mưa,
biện pháp tránh mưa.
- Bão, lũ: Hiện tượng, nguyên nhân, tác hại của bão, lũ.
Nội dung này có thể tích hợp vào các chủ đề: Nước, mùa hè và các hiện
tượng tự nhiên.
d. Nội dung 4: Con người và tài nguyên (đất, nước, danh lam thắng cảnh)
- Tác dụng của đất, nguyên nhân gây ô nhiễm, biện pháp bảo vệ.
- Các nguồn nước, ích lợi của nước, nguyên nhân gây ô nhiễm, biện pháp
bảo vệ.
- Danh lam thắng cảnh, giữ gìn, bảo vệ danh lam thắng cảnh.
Nội dung này có thể tích hợp vào các chủ đề: Q hương đất nước, Bác Hồ.
Biện pháp 4: Xây dựng kế hoạch tích hợp các nội dung vào từng chủ đề,
hoạt động cụ thể.
- Dựa trên kế hoạch năm học của nhà trường xây dựng và căn cứ vào nội
dung trong chương trình theo độ tuổi; Căn cứ vào thời gian, thời điểm để thực
hiện kiến thức ở vào giai đoạn nào của chương trình năm học; Căn cứ vào mức
độ phát triển, khả năng thực tế của trẻ, tôi đã xây dựng kế hoạch phù hợp với
nội dung để đưa vào hướng dẫn trẻ cho phù. Nội dung trong chương trình đã
Giáo viên: Trần Thị Tỷ

16


Một số biện pháp lồng ghép giáo dục môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 – 6 tuổi
trong trường mầm non sao mai

được trình bày phù hợp với từng chủ đề, phù hợp với các hoạt động khác và gắn
liền với các sự kiện . Khi lập được kế hoạch tổ chức rồi tôi thấy rất yên tâm và
thực hiện rất hiệu quả.
STT

1

Chủ đề

Nội dung tích hợp

Trường - Xây dựng trường, lớp xanh,
mầm
sạch, đẹp.
non,
trường
tiểu học.

Hoạt động
- Khám phá khoa học: Tìm
hiểu trường mầm non
- Xây dựng nội quy của lớp
học:
+ Vứt rác đúng nơi quy định,

không khạc nhổ bừa bãi.
+ Không la hét to.
+ Sắp xếp đồ dùng đồ chơi
gọn gàng ngăn lắp.
+ Sử dụng tiết kiệm điện,
nước.
+ Chăm sóc cây xanh, khơng
hái lá bẻ cành.
+ Khơng vẽ bậy lên tường.
+ Lao động tự phục vụ: trực
nhật, rửa tay, rửa mặt…
- Cho trẻ xem hình ảnh
trường mầm non trên các đảo
cịn khó khăn.

- Phân biệt mơi trường sạch - - Trị chuyện, xem hình ảnh
mơi trường bẩn, ơ nhiễm
mơi trường sạch, mơi trường
bị ơ nhiễm.
- Trị chơi: Phân loại môi
trường sạch - bẩn, ô nhiễm.
- Tiết kiệm điện- nước.

- Hướng dẫn trẻ sử dụng tiết
kiệm nước sạch trong sinh
hoạt: Rửa tay, rửa mặt xong
nhớ khóa vịi nước…
- Xem hình ảnh thiếu nước
ngọt trên các đảo.
- Trò chơi: Lựa chọn hình ảnh

đúng, sai.

Giáo viên: Trần Thị Tỷ

17


Một số biện pháp lồng ghép giáo dục môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 – 6 tuổi
trong trường mầm non sao mai

2

Bé và gia - Sử dụng tiết kiệm điện, - Trị chuyện về cách sử dụng
đình
nước, đồ dùng trong gia đình tiết kiệm điện, nước, đồ dùng
thân u
trong gia đình.
- Nghe kể chuyện: Chiếc túi
ni lơng
- Xem hình ảnh các gia đình
trên huyện đảo Lý Sơn thiếu
nước ngọt.
- Tìm hiểu về vịng ngọc trai.
- Tìm hiểu một số ngun - Trị chuyện về rác, cách
nhân gây ơ nhiễm môi phân loại rác.
trường
- Sưu tầm các vật liệu đã qua
sử dụng làm đồ dùng, đồ
chơi.
- Một số món ăn trong gia - Trị chuyện 1 số món ăn từ

đình, cách ăn uống giữ vệ hải sản, cách chế biến.
sinh
- Cách ăn uống hợp vệ sinh,
khử mùi tanh trên tay sau khi
ăn hải sản…

3

Nghề
nghiệp

- Biết một số nghề bảo vệ - Trị chuyện về nghề trồng
mơi trường
rừng, lao cơng… Liên hệ một
số nghề gần gũi có thể làm gì
để bảo vệ môi trường.
VD: Nghề cấp dưỡng trong
trường, giáo viên, học sinh…
- Biết tên gọi, công cụ, sản
phẩm và ý nghĩa 1 số nghề:
nuôi hải sản, đánh bắt hải
sản, chế biến hải sản thành
nước mắm, tôm, cá đông
lạnh, nghề làm muối…

- Khám phá khoa học: Nghề
làm muối, đánh bắt hải sản,
ni cá, ni tơm, chế biến
hải sản đơng lạnh…
- Trị chơi: Xếp tranh quy

trình làm muối.
- Trị chuyện về cách chế biến
tơm cá…
- Trị chuyện về các món ăn
làm từ hải sản đơng lạnh…
- Xem hình ảnh đánh bắt cá

Giáo viên: Trần Thị Tỷ

18


Một số biện pháp lồng ghép giáo dục môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 – 6 tuổi
trong trường mầm non sao mai

trên biển, các ao nuôi trồng
thủy sản…
- Xem hình ảnh người dân ở
Hạ Long ni cá lồng…
- Chú bộ đội hải quân (Trang - Đọc thơ, hát các bài hát, trị
phục, cơng việc, nơi sống và chuyện về chú bộ đội hải
làm việc…)
quân.
- Xem các hình ảnh về chú bộ
đội hải quân.
- Vẽ tranh về chú bộ đội hải
quân.
- Tìm hiểu một số nguyên - Cho trẻ xem hình ảnh về
nhân gây ơ nhiễm mơi cách đánh bắt cá bằng mìn,
trường biển, hải đảo.

các dãy san hơ bị chết do
+ Do con người khai thác nước thải, các nguồn nước
cạn kiệt tài nguyên biển: thải cảu các nhà máy đổ thẳng
đánh bắt cá tùy tiện, khai ra biển…
thác các lồi rong, tảo biển - Trị chuyện về cách xử lý
quá mức…
rác, nước thải của 1 số nghề,
+ Do rác thải từ hoạt động liên hệ thực tế nơi trẻ sống.
của các nghề đánh bắt cá, - Trò chơi chọn hình ảnh
ni tơm, cá, chế biến hải đúng - sai về hành động bảo
sản thành nước mắm, tôm, cá vệ môi trường biển.
đông lạnh không được xử lý
đổ thẳng ra biển.
- Quan tâm đến bảo vệ môi
trường: Nhận xét và tỏ thái
độ với hành vi đúng, sai, tốt
xấu đối với môi trường.
4

Thế giới
thực vật

- Một số thực vật sống ở - Xem hình ảnh, trị chuyện
biển, ven biển, trên đảo: về các loài cây: rong, tảo,
rong, tảo, dừa, đước, …
dừa, đước, phi lao…
- Ích lợi:

- Đọc bài thơ Cây dừa.

+ Cung cấp nguyên liệu để - Các rừng cây chắn cát, ngập
làm thuốc chữa bệnh: rong, mặn bị tàn phá thì điều gì xảy
tảo
ra?
+ Rừng ngập mặn là nơi - Trị chơi chọn hình ảnh
chắn song, nơi sinh sống của đúng - sai với môi trường
Giáo viên: Trần Thị Tỷ

19


Một số biện pháp lồng ghép giáo dục môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 – 6 tuổi
trong trường mầm non sao mai

rất nhiều loài động vật biển

biển

+ Rừng phi lao chắn cát, - Xem hình ảnh trồng cây gây
chăn gió ở ven biển
rừng để chắn gió, chắn sóng,
+ Cung cấp thức ăn: dừa, chắn cát.
rong biển…

- Xem hình ảnh trồng rau
- Ý thức giữ gìn mơi trường xanh của các chú bộ đội trên
đảo Trường Sa.
biển, đảo
- Trò chơi Ai chọn nhanh
nhất những thực vật có từ

biển.
5

Tết và
mùa
xuân

- Các chú bộ đội đón xn - Trị chuyện về mùa xuân
trên đảo như thế nào?
của các chú bộ đội sống trên
đảo Trường Sa.
- Xem các hình ảnh, băng
hình
- Trị chuyện về cách sử dụng
tiết kiệm nước của các chú bộ
đội trên đảo
- Thời tiết mùa xuân trên đảo
Trường Sa, các lồi thực vật
nơi đây.
- Xem hình ảnh các lễ hội của
ngư dân miền biển.

6

Thế gới - Một số động vật sống ở - Khám phá khoa học: Các
động vật biển: các lồi tơm, cua, cá, lồi cá nước mặn, Du lịch
chim biển, san hơ…
dưới lịng đại dương..
- Ích lợi của động vật ở biển: - Xem phim về động vật sống
+ Cung cấp thức ăn giàu chất dưới biển.

dinh dưỡng: cá thu, tơm, cua, - Vẽ các lồi động vật biển.
sị, tổ yến…
- Nghe kể chuyện “Ơng lão
+ Cung cấp nguyên liệu để đánh cá và con cá vàng”.
làm thuốc chữa bệnh: rong, - Trị chuyện về các món ăn
tảo, cá ngựa…
hải sản. Món cháo ngao ở
- Ý thức bảo vệ mơi trường trường.
biển, đảo
- Xem hình ảnh động vật biển
bị chết do môi trường bị ô
nhiễm, tràn dầu, đánh bắt cá

Giáo viên: Trần Thị Tỷ

20


Một số biện pháp lồng ghép giáo dục môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 – 6 tuổi
trong trường mầm non sao mai

bằng mìn….
- Trị chơi: chọn hình ảnh
đúng - sai với môi trường
biển.
7

Giao
thông

- Một số phương tiện giao - Khám phá khoa học: Một số
thông trên biển: tàu, thuyền, phương tiện giao thơng
ca nơ…
đường thủy
- Lợi ích về giao thông biển:
Đường giao thông trên biển
giúp mọi người đi lại giữa
các vùng, các nước, vận
chuyển hàng hóa…

- Vẽ, tơ màu, cắt dán tranh
ảnh về giao thông trên biển
đảo.

- Tạo hình thuyền buồm bằng
các nguyên liệu tự nhiên, phế
- Ý thức của trẻ khi tham gia thải.
giao thông trên biển.
- Xem hình ảnh 1 số tai nạn
khi tham gia giao thông trên
biển: Tàu chở dầu bị đắm gây
tràn dầu, trục vớt tàu thuyền
bị đắm, khắc phục tràn dầu.
- Trò chơi: Chọn hành vi
đúng - sai khi tham gia giao
thông trên sông, biển.
8

Nước,
mùa hè

và các
hiện
tượng tự
nhiên

- Một số hiện tượng tự
nhiên: cát, nước biển, sóng
biển, nắng, gió, bão, hạn
hán…

- Khám phá khoa học: Nước
biển, gió, cát, sóng biển, khi
thiên nhiên nổi giận…

- Xem hình ảnh thiếu nước
- Ý thức, hành vi giữ gìn bãi ngọt trên các đảo.
biển, nước biển sạch, trong - Trị chuyện về nước biển và
lành.
sóng biển.
- Trị chơi : Tạo sóng biển
bằng tay, tai ai tinh (phân biệt
âm thanh tự nhiên: Mưa, gió,
sóng biển..)
- Xem hình ảnh về ảnh hưởng
của bão, gió mạnh, sóng thần
gây ảnh hưởng đến mơi
trường và đời sống con người.
- Trị chuyện về các bãi biển
đẹp của nước ta.

Giáo viên: Trần Thị Tỷ

21


Một số biện pháp lồng ghép giáo dục môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 – 6 tuổi
trong trường mầm non sao mai

- Trò chuyện về hành vi văn
minh khi đi tắm biển.
- Trò chơi: Chọn hành vi
đúng- sai đối với môi trường
biển, hải đảo.
- Nghe kể chuyện, đọc thơ, ca
dao về biển, đảo Việt Nam
9

Quê
hương,
đất nước,
Bác Hồ

- Nhận biết về biển, hải đảo
Việt Nam: Tên gọi, vị trí địa
lí và một vài đặc điểm nổi
bật của một số vùng biển
(khu du lịch biển) nổi tiếng ở
Việt Nam

- Khám phá khoa học: Quần

đảo Trường Sa, du lịch biển
Việt Nam.
- Trị chuyện về mơi trường
biển bị ơ nhiễm.

- Trị chơi chọn hành vi đúng
- sai với môi trường biển, hải
+ Cung cấp thức ăn giàu chất đảo.
dinh dưỡng cho con người: - Xem phim, hình ảnh, mơ
cá, tơm, cua, sị, ..
hình về biển đảo Việt Nam.
- Ích lợi của biển, hải đảo:

+ Cung cấp nguyên liệu để - Tô màu, làm sách tranh du
làm thuốc chữa bệnh cho con lịch biển Việt Nam.
người: rong, tảo, cá ngựa….
- Nghe, hát, múa, vận động
+ Khu du lịch nổi tiếng để theo nhạc các bài hát về biển
tham quan, nghỉ ngơi, tắm đảo quê hương.
mát.
- Xem hình ảnh các dàn
+ Phát triển các nghề.
khoan trên biển.
+ Giao thông biển.
+ Cung cấp nguồn năng
lượng sạch.
+ Cung cấp các mỏ dầu.
- Nguyên nhân làm ô nhiễm
môi trường biển hải đảo: Do
rác thải của mọi người khi đi

du lịch xả xuống biển, do rác
thải của các khu công
nghiệp, rác thải sinh hoạt của
người dân không được xử lí
đổ thẳng ra biển.

Giáo viên: Trần Thị Tỷ

22


Một số biện pháp lồng ghép giáo dục môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 – 6 tuổi
trong trường mầm non sao mai

Biện pháp 5: Phương pháp tích hợp nội dung giáo dục tài nguyên,
môi trường biển, hải đảo trong q trình chăm sóc giáo dục trẻ 1 ngày ở
trường mầm non:
a.1. Đón trẻ- chơi tự chọn:
- Giáo viên đến sớm mở của thơng thống, chú ý khơng để trẻ bị gió lùa.
- Giáo viên quan sát và nhắc trẻ cất đồ dùng cá nhân vào nơi quy định một
cách ngay ngắn, gọn gàng. Sáng vào lớp giáo viên cho trẻ tự để cặp, dép vào kệ gọn
gàng.
- Sau khi ăn sáng, uống sữa xong bỏ rác đúng nơi quy định.
- Các hoạt động giáo dục trẻ diễn ra trong một ngày tại trường mầm non
được bắt đầu từ khi đón trẻ cho đến lúc trả trẻ
- Căn cứ vào điều kiện, nội dung của từng hoạt động cụ thể mà giáo viên
lựa chọn nội dung giáo dục bảo vệ mơi trường phù hợp để tích hợp.
VD: Ở chủ đề Giao thông, cô bổ xung tàu thủy, ca nô, đèn biển, thuyền
buồm, bức tranh, truyện tranh,.... vào góc khám phá cho trẻ chơi và tự khám
phá, tìm hiểu, thảo luận.

a.2. Trị chuyện sáng:
sáng
- Cơ và trẻ toạ đàm về chủ đề, lồng ghép nội dung giáo dục tài nguyên,
môi trường biển, hải đảo một cách nhẹ nhàng, phù hợp.
VD: Ở chủ điểm Giao thông: Tàu thủy trông như thế nào? Bé nhìn thấy
tàu thủy ở đâu? Khi đi tàu thủy phải như thế nào? (Không chạy, đùa nhau trên
boong tàu, không vứt rác xuống biển…)
VD: Nhiều phương tiện giao thông cần động cơ để hoạt động, do vậy khi
ôtô, xe máy, xe đạp máy chạy trên đường thường xả ra khí thải/ khói - khơng khí
bị ơ nhiễm, con người cần làm gì để khơng phải hít thở khói xe xả ra?(đi đường
phải đeo khẩu trang, nên đi xe buýt...) hay về những hình ảnh khi đi đường trẻ
nhìn thấy như: Rác thải, tiếng ồn của người, tiếng động cơ.....
a.3. Hoạt động học:
- Tiết kiệm trong sử dụng các nguyên vật liệu (sử dụng giấy cả 2 mặt, sử
dụng lại, sử dụng vừa đủ hồ dán ....
- Tránh gây tiếng ồn (khơng nói to, khơng kéo lê bàn, ghế tránh gây ra
tiếng ồn và làm cho ghế, bàn chóng hỏng.
- Khi sử dụng đồ dụng cần nhẹ nhàng, lấy cất đồ dùng và vật liệu gọn
gàng, đúng chỗ.
- Lồng ghép nội dung giáo dục tài nguyên, môi trường biển, hải đảo phù
hợp nội dung hoạt động.

Giáo viên: Trần Thị Tỷ

23


Một số biện pháp lồng ghép giáo dục môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 – 6 tuổi
trong trường mầm non sao mai

VD: Trong chủ điểm Quê hương, đất nước - Bác Hồ có hoạt động Khám
phá khoa học: Du lịch dưới lòng đại dương.
Cho trẻ quan sát, nhận xét các hình ảnh các lồi cá, tơm, cua, sị, rong,
rặng san hơ…Cho trẻ xem hình ảnh rặng san hơ bị tàn phá, đáy biển bị đổ rác…
Hỏi trẻ làm thế nào để biển trở nên trong sạch, đẹp (không đổ rác xuống biển,
không đổ nước thải trực tiếp xuống biển, không đánh bắt cá bằng thuốc nổ….)
a.4. Dạo chơi ở sân trường:
- Ví dụ: Quan sát, đàm thoại với trẻ về chất thải của các phương tiện: Khi
ôtô, xe máy chạy trên đường, điều gì gây ơ nhiễm mơi trường? (khí thải - khói,
xe chạy làm bụi bay lên, tiếng cịi của các phương tiện GT) Vì sao?
- Quan sát và nhận xét sân trường hôm nay sạch hay bẩn? Vì sao? Mỗi
bạn cần làm gì để sân trường sạch?
- Phân loại rác khi tham gia dọn vệ sinh ở sân trường.
a.5. Vệ sinh trước khi vào lớp:
- Trước khi trẻ rửa tay vào lớp - sau khi dạo chơi, giáo viên hỏi trẻ, cách
làm thế nào để tiết kiệm nước (vặn vòi nước vừa phải, rửa xong vặn chặt vịi
nước. Rửa gọn gàng, khơng làm nước vung bẩn ra ngồi máng nước, sử dụng
vừa đủ xà phịng...)
- Trẻ đi đại tiện, tiểu tiện đúng chỗ và khi đi biết dội nước (Giáo viên giáo
dục thường xuyên cho trẻ, hoặc có thể dán tranh, ảnh làm biểu tượng cho trẻ
thấy và làm theo.)
- Các đồ dùng vệ sinh được dùng và để ngăn nắp. Giữ môi trường lớp gọn, sạch.
a.6. Hoạt động ở các góc:
- Nhắc nhở trẻ chơi và giao tiếp với nhau nhưng không ồn ào; không vứt,
ném đồ chơi để nhiều bạn được chơi và chơi được lâu.
- Quan sát và nhắc nhở trẻ chơi xong biết cất đồ chơi đúng nơi quy định.
VD: Ở góc sách:
Chú ý dạy trẻ cách cầm sách xem không làm hỏng sách (khơng cuộn sách
khi xem, khơng gạch, tẩy xố trong sách, giở sách nhẹ nhàng từng trang một.
Cho trẻ xem sách tranh và phân biệt những hành vi làm ô nhiễm môi

trường (đi xe ôtô, xe máy...) và những hành vi bảo vệ môi trường: đi xe đạp, đi
bộ, vứt rác vào nơi quy định...
- Chơi với cát, nước, tạo sóng biển, thả thuyền, làm tàu thủy...
a.7. Giờ ăn cơm:
- Biết giúp cô chuẩn bị bữa ăn, giáo dục trẻ biết ăn hết suất và khi ăn
không vơi rãi là một hành vi tiết kiệm - bảo vệ môi trường.
Giáo viên: Trần Thị Tỷ

24


Một số biện pháp lồng ghép giáo dục môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 – 6 tuổi
trong trường mầm non sao mai

VD: Chuẩn bị ghế, trang trí bàn ăn (mang bình hoa, dĩa khăn). Ăn xong
dọn dẹp ghế, bình hoa, dĩa khăn giúp cơ.
- Nhắc nhở trẻ tiết kiệm thức ăn, ăn hết suất, thức ăn thừa gom vào 1 chỗ
để nhà bếp nuôi lợn...
- Ăn xong biết xếp bát thìa vào nơi quy định một cách gọn gàng.
- Ăn xong trẻ đánh răng, uống nước: nhắc trẻ tiết kiệm nước bằng cách
lấy cốc hứng nước, không vặn vòi nước chảy liên tục khi đánh răng. Lấy nước
uống vừa đủ.
a.8. Hoạt động chiều:
- Cơ và trẻ trang trí phịng nhóm (những vật liệu phế thải thu gom
được…).
- Trị chuyện về ích lợi của việc sử dụng các vật liệu phế thải để làm đồ
dùng học tập lại bảo vệ môi trường.
- Sắp xếp gọn gàng các dụng cụ và nguyên vật liệu sau khi làm.
a.9. Lao động:
- Cho trẻ nhặt lá cây hoặc rác có trong sân trường.

- Tưới cây, chăm sóc cây xới đất, bón cho cây, cho cá ăn...
- Sản phẩm của lao động (trồng rau, ni con vật…) trong bữa ăn của trẻ.
Đây chính là những việc làm tốt cho mơi trường; ngồi ra cịn hình thành
lịng tự hào ở trẻ khi được góp cơng sức của mình vào việc làm cho mơi trường,
xanh, sạch đẹp.
a.10. Hoạt động nêu gương và trả trẻ:
- Giáo viên và trẻ phát hiện và khen ngợi những hành vi tốt của trẻ đã
thực hiện có ý nghĩa bảo vệ môi trường như: Tiết kiệm nước khi rửa tay, rửa
chân và tiết kiệm khi giờ ăn, nhóm trực nhật thu dọn đồ dựng gọn, cất đồ chơi
nhẹ nhàng... (Nêu gương người bạn của sách, người bạn đồ chơi, người bạn của
môi trường, người bạn tiết kiệm điện...)
- Phát hiện và nhắc nhở nhẹ nhàng những hành vi chưa có lợi cho môi
trường (VD: để đồ dùng, đồ chơi chưa gọn, rửa tay cịn vẩy nước ra ngồi mắng nước,
nói to ...).
*Kết luận: Để giúp trẻ có những kiến thức và hành vi thực hành bảo vệ
môi trường phù hợp với khả năng của trẻ, giáo viên cần lưu ý khi lựa chọn
phương pháp phải phù hợp và gắn với cuộc sống thực của trẻ với trẻ, để qua đó
hình thành cho trẻ những hành vi, thái độ bảo vệ môi trường. Để làm tốt công
tác giáo dục và bảo vệ môi trường trong trường mầm non giáo viên không
những phải nắm chắc nội dung giáo dục bảo vệ môi trường, giáo dục tài nguyên
môi trường biển và hải đảo vận dụng các phương pháp giáo dục một cách linh
hoạt và thực hiện nghiêm túc, phải giáo dục trẻ một cách thường xuyên, tạo cơ
Giáo viên: Trần Thị Tỷ

25