Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 5 -6 tuổi lớp lá 4 trường mầm non Hoạ Mi
MỤC LỤC
TRANG
I. Phần mở đầu
2
1. Lý do chọn đề tài
2
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
3
3. Đối tượng nghiên cứu
4
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
4
5. Phương pháp nghiên cứu
4
II. Phần nội dung
4
1. Cơ sở lí luận
4
2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu
5
3. Nội dung và hình thức của giải pháp
7
a. Mục tiêu của giải pháp
7
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp
7
c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
21
d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu
21
III.PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
23
1.Kết luận
23
2.Kiến nghị
23
Người thực hiện: Dương Thị Bích Mỹ
1
Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 5 -6 tuổi lớp lá 4 trường mầm non Hoạ Mi
SKKN: MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC KỸ NĂNG
SỐNG CHO TRẺ 5-6 TUỔI LỚP LÁ 4 TRƯỜNG MẦM
NON HỌA MI
I. Phần mở đầu
1. Lý do chọn đề tài:
Câu thành ngữ :“Tiên học lễ, hậu học văn” của cha ông ta từ
ngàn xưa đã để lại đến bây giờ vẫn không thể thiếu trong các
trường học. Kỹ năng sống là nét đẹp văn hóa được đặt lên hàng
đầu khi đánh giá về một con người.
Trong thời đại hiện nay, sự phát triển của kinh tế - xã hội
đang đặt ra những yêu cầu ngày càng cao đối với hệ thống giáo
dục, đòi hỏi nền giáo dục phải đào tạo ra những con người “phát
triển về trí tuệ, cường tráng về thể lực, phong phú về tinh thần,
trong sáng về đạo đức”.Trong đó giáo dục kỹ năng sống là một
phần của quá trình giáo dục, là một bộ phận có tính cốt lõi, nền
tảng không thể thiếu của công tác giáo dục trẻ.
Trẻ em là niềm hạnh phúc của mỗi gia đình là tương lai của cả dân tộc. Việc
bảo vệ chăm sóc và giáo dục trẻ là trách nhiệm của nhà nước, của xã hội và của mỗi
gia đình: “Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai” Việc giáo dục trẻ ngay từ khi
còn nhỏ là vô cùng quan trọng trong sự nghiệp giáo dục, nhằm
hình thành và phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ sau này. Bác
Hồ nói: “Không có giáo dục thì không nói gì đến kinh tế văn
hóa”.Sản phẩm của giáo dục là con người mà con người là mục
tiêu, động lực của sự phát triển đất nước trong tương lai đó chính
là thế hệ trẻ.
Như chúng ta đã biết, đất nước hiện nay nền kinh tế phát
triển trên đường hội nhập Quốc tế, chúng ta phải giao lưu với
nhiều nền kinh tế trên thế giới.
Trẻ thiếu kinh nghiệm sống, dể bị lôi kéo, kích động...Hiện
nay, thế hệ trẻ thường xuyên chịu tác động đan xen của những
yếu tố tích cực và tiêu cực, luôn được đặt vào hoàn cảnh phải lựa
chọn những giá trị, phải đương đầu với những khó khăn, thách
thức, những áp lực tiêu cực. Nếu thiếu kỹ năng sống, các em dễ bị
Người thực hiện: Dương Thị Bích Mỹ
2
Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 5 -6 tuổi lớp lá 4 trường mầm non Hoạ Mi
lôi kéo vào các hành vi tiêu cực, bạo lực, và lối sống ích kĩ lai căng,
thực dụng, dễ bị phát triển lệch lạc về nhân cách.
Vậy để thế hệ trẻ chúng ta nhận thức và giữ vững được nền
văn hóa của dân tộc Việt Nam từ ngàn xưa đến nay và trong thời
đại mới là nhiệm vụ cần thiết nhất trong các mục tiêu xây dựng
phát triển con người toàn diện trong thời đại hiện nay để sớm đào
tạo cho xã hội những con người tài, đức vẹn toàn. Là một giáo viên
mầm non, sau nhiều năm thực tế trải nghiệm tôi quyết định trình
bày sáng kiến kinh nghiệm: “Một vài biện pháp giáo dục kỹ năng
sống cho trẻ Mầm non 5-6 tuổi” một vấn đề đang được quan tâm
trong giáo dục Mầm non hiện nay.
Trong quá trình phát triển nhân cách nếu trẻ được sớm hình
thành và tôn vinh các giá trị đích thực của mình thì các cháu sẽ có
một nhân cách phát triển toàn diện, bền vững, có khả năng thích
ứng và chống chọi với mọi biến động xã hội, biết tự khẳng định
mình trong cuộc sống .
Trẻ em là giai đoạn học và tiếp thu lĩnh hội những giá trị cuộc
sống để phát triến nhân cách, do đó cần giáo dục kỹ năng sống
cho trẻ để trẻ nhận thức đúng và có hành vi ứng xử phù hợp ngay
từ khi còn nhỏ .
Xuất phát từ những lí do trên, tôi đã chọn đề tài “Một số biện pháp giáo dục kĩ
năng sống cho trẻ 5-6 tuổi lớp lá 4 trường mầm non Họa Mi”
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài:
Trong công tác giáo dục trẻ mầm non thì việc giáo dục kĩ năng sống cho trẻ
trong các hoạt động là không thể thiếu, nó có tác dụng giáo dục về mọi mặt cho trẻ
đó là: ngôn ngữ, đạo đức, trí tuệ, thẩm mỹ, thể lực…là phương tiện để cho trẻ nhanh
chóng tiếp nhận mọi điều mới lạ ở thế giới xung quanh. Vì vậy chúng ta cần giáo
dục kĩ năng sống cho trẻ mầm non với nhiều hình thức khác nhau, để trẻ tiếp cận
vơi thế giới xung quanh một cách tích cực hơn.
Để trẻ bước vào cuộc sống muôn màu, muôn vẽ một cách nhanh nhẹn, biết
ứng sử phù hợp với mọi tình huống trong cuộc sống. Điều đó sẽ giúp trẻ có được
những kiến thức cơ bản, phong phú về các lĩnh vực liên quan đến cuộc sống hằng
ngày, trẻ có thể phát hiện ra nhiều điều mới lạ và sử lý được các tình huống trong
Người thực hiện: Dương Thị Bích Mỹ
3
Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 5 -6 tuổi lớp lá 4 trường mầm non Hoạ Mi
cuộc sống thực. Thông qua cuộc sống thực giúp trẻ có kiến thức, kĩ năng và hình
thành những thói quen của bản thân.
Để giáo dục tốt kĩ năng sống cho trẻ tôi thường xuyên nghiên cứu các tài liệu
liên quan đến kĩ năng sống của trẻ để lập ra kế hoạch, chuẩn bị nội dung, lựa chọn
phương pháp, chuẩn bị các điều kiện, phương tiện để tổ chức các hoạt động giáo
dục phù hợp với trẻ. Luôn tạo mọi điều kiện để trẻ được gần gũi với mọi vật xung
quanh, điều này sẽ thu hút trẻ vào các hoạt động giúp trẻ nắm được các kĩ năng
sống một cách nhanh chóng và nhẹ nhàng hơn.
VD: Tổ chức cho trẻ cùng tham gia các hoạt động lao động như: Thu gom
rác, nhặt lá rụng ở sân trường, chăm sóc cây trong vườn trường...
3. Đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứu một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mầm non 5-6 tuổi
lớp lá 4 trường mầm non Họa Mi - xã Quảng Điền- huyện Krông Ana-tỉnh DakLak.
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
* Về nội dung: Nghiên cứu một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ
mầm non 5-6 tuổi lớp lá 4 trường mầm non Họa Mi - xã Quảng Điền- huyện Krông
Ana-tỉnh DakLak.
* Đối tượng khảo sát: Học sinh 5-6 tuổi
* Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 8/2016 đến tháng 2/2017
5 .Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu lý luận: đọc, phân tích, khái quát, hệ thống hóa các
tài liệu có liên quan .
- Phương pháp quan sát mọi hoạt động của trẻ
- Phương pháp khảo sát chất lượng học sinh
- Phương pháp dùng tình cảm khích lệ.
- Phương pháp dùng thủ thuật trò chơi
II. Phần nội dung
1. Cơ sở lí luận
Giáo dục kĩ năng sống cho trẻ nhằm hình thành ở trẻ những phẩm chất nhân
cách đáp ứng được những yêu cầu của xã hội.
Người thực hiện: Dương Thị Bích Mỹ
4
Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 5 -6 tuổi lớp lá 4 trường mầm non Hoạ Mi
Trong quá trình phát triển nhân cách nếu trẻ được sớm hình thành và tôn vinh
các giá trị đích thực của mình thì các cháu sẽ có một nhân cách phát triển toàn diện,
bền vững, có khả năng thích ứng và chống chọi với mọi biến động xã hội, biết tự
khẳng định mình trong cuộc sống.
Căn cứ vào tài liệu hướng dẫn sử dụng bộ chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi có các
chỉ số, hướng dẫn cách đánh giá trẻ rõ ràng và cụ thể về việc dạy trẻ các kỹ năng và
đánh giá kết quả trên trẻ rất thuận lợi, chính xác, từ đó biết trẻ nào đạt được và chưa
đạt được để tiếp tục rèn trẻ vào các chủ đề tiếp theo.
Căn cứ vào các mục tiêu của chương trình giáo dục mầm non (ban hành kèm
theo thông tư số 17/2009/TT- BGD&ĐT ngày 25 tháng 7 năm 2009) có mục tiêu
giáo dục phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội. Để thực hiện mục tiêu trên, nội dung
quan trọng cần đưa vào giáo dục trẻ là dạy một số kỹ năng sống cho trẻ mầm non.
Căn cứ vào tài liệu hướng dẫn giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi tại trung
tâm học tập cộng đồng, V2007-16, Viện khoa học giáo dục Việt Nam của tác giả
“Lê Bích Ngọc”.
Căn cứ vào tài liệu tự học bồi dưỡng thường xuyên Modun 39
Để chuẩn bị cho thế hệ trẻ bước vào thời đại của nền văn minh trí tuệ, thời
đại của nền công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước và mục đích chung của giáo dục
mầm non là phát triển tất cả các khả năng của trẻ, hình thành cho trẻ những cơ sở
ban đầu của nhân cách con người, một mặt đáp ứng các nhu cầu phát triển tổng thể
hài hòa của trẻ về tất cả các mặt thì giáo dục kĩ năng sống là điều kiện tiên quyết để
phát triển nhân cách con người.
2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu
Kỹ năng sống là một vấn đề được nhiều người quan tâm, nhất là trong xã hội
hiện nay, đó là một trong những kỹ năng nền tảng, giúp trẻ mẫu giáo hình thành và
phát triển toàn diện nhân cách. Sẵn sàng cho trẻ bước vào lớp một. Tuy nhiên qua
khảo sát thực tế thì kiến thức về kỹ năng sống của trẻ còn hạn chế.
* Khảo sát đầu năm học tại lớp lá 4:
Tổng số trẻ: 37 cháu
STT
Tiêu chí đánh giá
Đạt
Số trẻ
chưa đạt
Tỉ lệ
Người thực hiện: Dương Thị Bích Mỹ
5
Số trẻ
Tỉ lệ
Ghi
chú
Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 5 -6 tuổi lớp lá 4 trường mầm non Hoạ Mi
Kỹ năng học tập
20/37
54%
17/37 46%
Kỹ năng giao tiếp và quan hệ xã hội 21/37
56%
16/37 44%
Kỹ năng hợp tác
19/37
51%
18/37 49%
Kỹ năng tự tin
20/37
54%
17/37 46%
Kỹ năng nhận thức bản thân
17/37
46%
20/37 54%
* Phân tích, đánh giá các vần đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra
Lứa tuổi mầm non là giai đoạn học, tiếp thu, lĩnh hội giá trị sống để phát triển
nhân cách. Kỹ năng sống là những kỹ năng nền tảng để hình thành nhân cách trẻ.
Phát triển về các mặt thể chất, tình cảm-xã hội, ngôn ngữ, nhận thức, giúp
trẻ sẵn sàng khi bước vào trường phổ thông sau này
Giáo dục kĩ năng sống cho trẻ nhằm giúp cá nhân trẻ ý thức được tốt hơn về bản
thân, quan hệ xã hội, giao tiếp, thực hiện công việc, ứng phó có hiệu quả với các yêu cầu
thách thức của cuộc sống hàng ngày một cách tích cực, kĩ năng của trẻ được bổ sung
và cũng cố phong phú, giúp trẻ phát hiện ra nhiều điều mới lạ hơn.
Giúp trẻ được an toàn , khỏe mạnh, khéo léo bền bỉ, có khả năng thích ứng
với thay đổi của điều kiện sống.
Giúp trẻ biết kiểm soát cảm xúc, thể hiện tình yêu thương, đồng cảm với mọi
người xung quanh.
Giáo dục kỹ năng sống giúp trẻ mạnh dạn, tự tin, tôn trọng người khác, có
khả năng giao tiếp tốt với mọi người.
Giúp trẻ ham hiểu biết, sáng tạo, có những kỹ năng thích ứng với hoạt động
học tập ở lớp một như : sẵn sàng hòa nhập, vượt qua khó khăn để hoàn thành nhiệm
vụ…
Trẻ khoẻ mạnh và hào hứng , sôi nổi với các hoạt động do cô tổ chức, lĩnh
hội nhanh các kiến thức cô giáo truyền đạt.
Qua nghiên cứu tài liệu học tập BDTX trong modun MN 39 giáo dục kỹ năng
sống cho trẻ mầm non và dựa trên tình hình thực tế của lớp lá 4 tôi thấy tâm sinh lý
của đa số trẻ còn nhút nhát sống thụ động, nhận thức về bản thân còn kém, chưa
biết hợp tác với bạn khác.
Người thực hiện: Dương Thị Bích Mỹ
6
Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 5 -6 tuổi lớp lá 4 trường mầm non Hoạ Mi
Nhiều phụ huynh chưa nhận rõ tầm quan trọng của việc giáo dục kỹ năng
sống cho trẻ cứ nuông chiều con một cách thái hoá. Chưa có nhận thức đúng đắn
trong việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ. Chưa thực sự quan tâm và chú trọng đến
kĩ năng sống của trẻ.
Vì thế cần tăng cường giáo dục kĩ năng sống cho trẻ nhiều hơn để trẻ tự tin
hơn trong cuộc sống hàng ngày.
Mặt khác là giáo viên đứng lớp tôi nhận thấy tầm quan trọng của việc giáo
dục kĩ năng sống cho trẻ. Từ thực trạng trên bản thân tôi luôn suy nghĩ, tìm tòi
nghiên cứu, triễn khai một số biện pháp hữu ích để giáo dục kĩ năng sống cho trẻ.
Qua quá trình thực hiện tôi luôn tạo cho trẻ cảm giác thoải mái, an toàn, không bắt
buột, gò ép trẻ. Hơn nữa với tâm huyết và bằng tình yêu thương đối với trẻ tôi sẽ
thực hiện chuyên sâu và có phương pháp giáo dục phù hợp để kĩ năng sống của trẻ
sẽ có bước tiến bộ nhanh chóng.
3. Nội dung và hình thức của giải pháp
a. Mục tiêu của giải pháp
Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ là cơ sở ban đầu để hình thành nhân cách con
người mới xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Điều này sẽ nâng cao khả năng nhận thức,
sự tích cực hoạt động của trẻ giúp trẻ sáng tạo hơn trong các hoạt động, hòa nhập
vào thế giới xung quanh một cách dễ dàng và hiệu quả hơn.
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp
Với tình hình như vậy, là giáo viên mầm non trăn trở với
những thực trạng trên tôi mạnh dạn đưa ra một số giải pháp, biện
pháp thích hợp để từng trẻ lớp tôi có được những thói quen và
hành vi đạo đức phù hợp với chuẩn mực xã hội, nhằm góp phần
hình thành nhân cách ban đầu cho trẻ, để trường học thực sự văn
minh, thanh lịch.
* Biện pháp 1: Giáo dục kỹ năng sống thông qua tích hợp
trong tiết học
Lồng nội dung giáo dục kỹ năng sống vào các môn học nhằm
hình thành cho trẻ những thói quen, hành vi có văn hóa.
Ví dụ:
Người thực hiện: Dương Thị Bích Mỹ
7
Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 5 -6 tuổi lớp lá 4 trường mầm non Hoạ Mi
- Giờ học phát triển thể chất: Giúp trẻ có kĩ năng phối hợp với
bạn, nhận ra khả năng của mình và biết định hướng trong không
gian
Cô dạy trẻ biết các kỹ năng vận động, biết siêng năng rèn
luyện để cơ thể khỏe mạnh, trẻ biết trong khi tập không chen lấn
xô đẩy nhau...
- Giờ học khám phá xã hội: Tập cho trẻ các kĩ năng sáng tạo,
mạo hiểm, đương đầu với khó khăn, chấp nhận thử thách, tìm kiếm
sự giúp đỡ, ham hiểu biết
Khi dạy trẻ kỹ năng giao tiếp qua đề tài: Cây xanh và môi
trường sống trẻ biết chia sẽ thông tin về các loại cây như: tên gọi,
đặc điểm, nơi sống, lợi ích của cây… những việc mà trẻ thường
làm khi chăm sóc cây. Kỹ năng sống trẻ học được nhiều điều như:
Giao tiếp cởi mở với bạn, lắng nghe bạn nói và chờ đến lượt mình
nói. Biết nói rõ ràng để bạn hiểu và chơi cùng bạn.
- Đối với giờ học tạo hình: Tập cho trẻ kĩ năng sáng tạo, ý
thức về bản thân, yêu thương, thể hiện tình cảm của mình đối với
sản phẩm.
Ví dụ: “Vẽ một số loại hoa”
Cô giáo dục trẻ biết yêu quí hoa ở mọi nơi, biết trồng hoa tạo
môi trường xanh, sạch, đẹp, sắp xếp đồ dùng ngăn nắp gọn gàng.
Người thực hiện: Dương Thị Bích Mỹ
8
Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 5 -6 tuổi lớp lá 4 trường mầm non Hoạ Mi
Giờ học tạo hình
- Đối với giờ học làm quen văn học: Tập cho trẻ kỹ năng
nghe, trình bày năng lực của bản thân, sáng tạo, tạo cho trẻ cảm
giác thoải mái để tự tin khi phát biểu trả lời câu hỏi của cô
Ví dụ: Qua bài thơ “Hoa kết trái” Cô đàm thoại cùng trẻ:
Các con vừa đọc bài thơ gì? (Hoa kết trái)
Bài thơ nói về gì? (Các loại hoa)
Các loại hoa như thế nào?(Có các màu sắc và kích thước khác
nhau)
Khác nhau ra sao?
Bài thơ nhắc chúng ta điều gì?(Đừng hái hoa), Vì sao?...
Hoạt động học: làm quen văn học
Cô giáo dục trẻ tình yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống con
người, biết đoàn kết giúp đỡ nhau…
- Đối với giờ học làm quen chữ cái: dạy trẻ phát âm đúng, nói
rõ ràng, biết sắp xếp đồ dùng học tập gọn gàng, ngăn nắp.
- Giờ học giáo dục âm nhạc: Tập cho trẻ kĩ năng nghe, trình
bày năng lực của bản thân, phối hợp làm việc theo nhóm…
Dạy bài hát “ Rửa mặt như mèo”
Người thực hiện: Dương Thị Bích Mỹ
9
Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 5 -6 tuổi lớp lá 4 trường mầm non Hoạ Mi
Qua bài hát này đã giáo dục trẻ thói quen tự vệ sinh thân thể
sạch sẽ như rửa mặt, rửa tay…
Hoạt động rửa tay
Thông qua giáo dục trực quan trên thiết bị hiện đại, những
bài học về tinh thần đồng đội, giao tiếp, thuyết trình, tư duy được
khái quát bằng hình ảnh, ngôn từ có vần điệu, những bài đồng
dao, ca dao phù hợp với chủ đề được đưa vào để trẻ dễ dàng tiếp
thu trong quá trình học tập. Bên cạnh đó giáo viên đóng vai trò là
người hỗ trợ giúp trẻ phát huy khả năng, thế mạnh của mình từ đó
phát triển những ứng xử tích cực và tự tin trong cuộc sống.
Dạy kỹ năng sống cho trẻ không phải gò ép trong những tiết
học chính thức mà phải kết hợp qua các hoạt động vui chơi của
trẻ:
* Biện pháp 2: Giáo dục kỹ năng sống thông qua hoạt
động vui chơi
Vui chơi là một dạng hoạt động mang tính tự lập, Hơn bất cứ hoạt động nào
khác trong khi chơi trẻ thể hiện rất rõ ý thức làm chủ. Trẻ hoạt động hết mình, tích
cực và độc lập. Trong hoạt động vui chơi người lớn không thể áp đặt hoặc chơi hộ
trẻ mà chỉ có thể hướng dẫn gợi ý mà thôi. Tác dụng giáo dục kĩ năng sống đối với
trẻ trong hoạt động vui chơi ở chổ là lồng ghép vào hoạt động vui chơi sao cho vừa
thoả mãn nhu cầu hứng thú của trẻ mà lại đạt được những yêu cầu giáo dục.
Trò chơi là phương pháp giáo dục kĩ năng sống đặc trưng cho trẻ. Nhưng trò
chơi thường được sử dụng để giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mẫu giáo là trò chơi dân
Người thực hiện: Dương Thị Bích Mỹ
10
Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 5 -6 tuổi lớp lá 4 trường mầm non Hoạ Mi
gian, trò chơi vận động, trò chơi sắm vai, trò chơi xây dựng, Trò chơi đóng kịch, trò
chơi học tập. Trẻ chơi các trò chơi để thực hành kĩ năng.
Trong trò chơi, đòi hỏi phải có sự phối hợp giữa các thành viên
chơi với nhau. Trò chơi luôn phản ánh một mặt nào đó của xã hội
người lớn ở xung quanh, mà hoạt động trong xã hội người lớn thì
lại ít mang tính chất riêng lẽ, đơn độc và hoạt động của một người
thường liên quan đến hoạt động của nhiều người khác, nghĩa là
hoạt động của con người bao giờ cũng mang tính chất xã hội. Sự
hợp tác giữa nhiều người trong một cộng đồng hay một nhóm này
với một nhóm khác là một đặc trưng của xã hội loài người. Bởi vậy,
để tiến hành một trò chơi mô phỏng lại đời sống xã hội, thì nhất
thiết phải có nhiều trẻ em tham gia, cùng hoạt động với nhau,
nghĩa là phải có bạn bè cùng chơi. Tính hợp tác là một nét phát
triển mới, một nét tiêu biểu trong hoạt động vui chơi của trẻ. Từ đó
các nhóm bạn bè được nảy sinh và “xã hội trẻ em” cũng đang được
hình thành. Có thể nói là hình thức cơ bản để giáo dục kĩ năng
sống cho trẻ. Trong trò chơi nhiều mối quan hệ muôn màu muôn
vẽ giữa trẻ với nhau được thiết lập một cách tự nhiên và kĩ năng
sống của trẻ cũng được lớn lên từ nhóm bạn bè.
Trong hoạt động vui chơi trẻ được thực hành trãi nghiệm với
nhiều trò chơi, nhiều vai chơi khác nhau phản ảnh trong cuộc sống
của người lớn, tôi tiến hành lồng kỹ năng sống vào vui chơi. Qua
đó trẻ được giao tiếp với nhau bằng những lời nói nhỏ nhẹ, ân cần,
lễ phép, những lời cảm ơn, xin lỗi, trao nhận bằng hai tay ...luôn
được thể hiện .Tôi theo dõi lắng nghe để kịp thời uốn nắn trẻ khi có
biểu hiện chưa chuẩn mực. Qua đó giúp trẻ hình thành thói quen
hành vi văn minh trong giao tiếp.
Ví dụ: Qua trò chơi Bán hàng:
Người bán hàng chào hỏi khách hàng: Cô, chú mua gì ạ?
Người đi mua hàng trật tự khi mua, nói tên hàng cần mua:
Bán tôi một bao
gạo, bao nhiêu vậy cô?
+ Trò chơi đóng vai Y tá – Bác sĩ:
Người thực hiện: Dương Thị Bích Mỹ
11
Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 5 -6 tuổi lớp lá 4 trường mầm non Hoạ Mi
Bác sĩ biết hỏi thăm bệnh nhân ân cần, “Cháu đau chỗ nào?
Cháu có mệt lắm không?....”
Y tá phát thuốc dặn dò bệnh nhân uống thuốc.
Bệnh nhân nhận thuốc bằng hai tay và nói lời cảm ơn với bác
sĩ, y tá.
Qua hoạt động vui chơi trẻ dần dần được rèn kỹ năng giao
tiếp, ứng xử, chào hỏi mạnh dạn hơn đối với mọi người, tự tin
mạnh dạn hơn trong mọi hoạt động.
Hoạt động
trò chơi
vận động: Kéo co
Qua trò chơi kéo co cô giáo dục trẻ phải biết đoàn kết với các bạn, phải biết
nhường nhịn, không xô đẩy, chen lấn khi chơi…
* Biện pháp 3. Xây dựng các biện pháp giáo dục phù hợp với từng loại
kỹ năng
- Đối với kĩ năng học tập: Trẻ cần có ý thức trách nhiệm, kỹ năng thiết lập và
thực hiện mục tiêu.
Mặc dù những kiến thức mà trẻ học ở trường mầm non chỉ là sơ đẳng nhưng
có vai trò rất quan trọng, là nền tảng vững chắc cho việc học văn hóa ở trường phổ
thông sau này. Với trẻ ở lớp tôi, trong mỗi hoạt động tôi đều xác định cụ thể mục
tiêu, hướng dẫn cụ thể nội dung, gợi ý cách thực hiện và cho trẻ trao đổi cách thực
hiện với các cháu để trẻ tìm ra cách thực hiện của riêng mình, đồng thời tôi cũng
khuyến khích và tuyên dương kịp thời sự sáng tạo của trẻ, giúp đỡ những trẻ thực
Người thực hiện: Dương Thị Bích Mỹ
12
Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 5 -6 tuổi lớp lá 4 trường mầm non Hoạ Mi
hiện kém, động viên trẻ cố gắng hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao với tâm trạng
thoải mái và hứng thú nhất.
Ví dụ: Trong hoạt động tạo hình vẽ vườn hoa (theo đề tài ). Tôi cho trẻ quan
sát và nhận xét 1 số tranh vẽ một số loại hoa đã chuẩn bị trước để gợi ý cách vẽ cho
trẻ. Trong quá trình trẻ thực hiện tôi bao quát để kịp thời tuyên dương những trẻ có
sáng tạo như biết vẽ thêm các chi tiết trang trí cho bức tranh, đồng thời giúp đỡ
những trẻ chưa biết cách thực hiện hoàn thành sản phẩm của mình.
Kết quả là đa số trẻ lớp tôi đã có ý thức trách nhiệm, có kỹ năng thiết lập và
thực hiện mục tiêu trong tất cả các hoạt động, nhất là trong các hoạt động học có
chủ đích.
- Đối với kỹ năng giao tiếp và quan hệ xã hội: Trẻ học cách ứng xử phù hợp
với người xung quanh, kỹ năng hợp tác, kỹ năng nhận và hoàn thành nhiệm vụ, kỹ
năng tuân thủ các quy tắc xã hội, giao tiếp lịch sự và lễ phép, kỹ năng tự phục vụ.
Trẻ mầm non cần phải học rất nhiều trong những năm đầu đời : học cách làm
chủ ngôn ngữ, học cách nhận biết và đối phó với cảm xúc của mình cũng như của
người khác, học cách tin vào mình và can đảm để khám phá thế giới rộng lớn xung
quanh. Nếu trẻ không đạt được năng lực xã hội tối thiểu vào khoảng 6 tuổi thì trẻ có
thể gặp khó khăn trong suốt cuộc sống sau này
Phát triển kỹ năng này là một nhiệm vụ phức tạp đối với trẻ. Yêu cầu trẻ biết
ứng xử theo quy tắc xã hội, biết tạo các mối quan hệ cũng như tương tác với cảm
giác thoải mái với những người khác đồng thời biết điều chỉnh hành vi phù hợp với
hoàn cảnh. Để giáo dục tốt cho trẻ nội dung này tôi thực hiện như sau:
Dạy trẻ học cách kiểm soát xung đột và điều chỉnh hành vi của mình:
Tôi làm cầu nối giúp trẻ biểu lộ cảm xúc của mình và biết lắng nghe ý kiến
của người khác. Nếu trẻ bất hòa với bạn khác tôi thường chỉ cho trẻ thấy trẻ chưa
đúng ở điểm nào, điểm nào cần khắc phục và điểm tốt nào cần phát huy. Cho trẻ
thấy những mối bất hòa thường dẫn đến những cảm xúc tiêu cực như tức giận, sợ
hãi, còn nếu chơi đoàn kết với bạn sẽ tạo nên những tình cảm tốt đẹp và tinh thần
thoải mái, vui vẻ…
Ví dụ: Có 2 trẻ đánh nhau, điều đầu tiên cần làm là hỏi hai trẻ lý do vì sao lại
như vậy để từng trẻ có cơ hội thể hiện suy nghĩ bằng lời nói về sự việc đó. Sau đó
giải thích cho trẻ hiểu bạn nào đúng, bạn nào chưa đúng. Giáo dục trẻ lần sau chơi
đoàn kết với bạn hơn.
Người thực hiện: Dương Thị Bích Mỹ
13
Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 5 -6 tuổi lớp lá 4 trường mầm non Hoạ Mi
Dạy trẻ cách giải quyết vấn đề: Mỗi tình huống khó khăn mà trẻ gặp phải sẽ
có tác dụng giúp trẻ lĩnh hội được kinh nghiệm sống thông qua việc tìm cách giải
quyết vấn đề đó. Cho nên với mỗi tình huống xảy ra hàng ngày tôi đều tận dụng cho
trẻ quan sát và gợi ý để trẻ tìm ra cách giải quyết một cách nhanh chóng và hiệu quả
nhất.
Ví dụ: khi hai trẻ cùng tranh dành đồ chơi với nhau, tôi gợi ý để trẻ biết
nhường nhịn và cùng chơi với nhau.
Tạo cơ hội cho trẻ tham gia vào các mối quan hệ với trẻ khác: Nếu trẻ tương
tác với nhau một cách phù hợp, qua đó trẻ sẽ học được các quy tắc ứng xử trong xã
hội. Vì vậy, tôi thường xuyên tổ chức các hoạt động tập thể cho trẻ trong lớp như tổ
chức sinh nhật, biểu diễn văn nghệ tổng hợp cuối chủ đề, hoạt động góc…để các trẻ
được làm việc theo nhóm với nhau. Trong quá trình hoạt động luôn khuyến khích
trẻ giao tiếp thỏa thuận với bạn cùng chơi, biểu lộ mong muốn một cách thích hợp,
biết giúp đỡ bạn trong khi chơi.
Giúp trẻ biết quan tâm và chia sẻ với người khác. Ví dụ: Trong lớp có một trẻ
bị ốm không đến lớp được, tôi sẽ tổ chức cho trẻ cả lớp làm một tấm thiệp để gửi lời
thăm hỏi và chúc bạn nhanh khỏe rồi gửi tới bạn bị ốm…
- Đối với kỹ năng hợp tác: Trẻ học cách tổ chức hoạt động, làm việc theo
nhóm, kỹ năng ra quyết định, giải quyết vấn đề.
Thảo luận về sự hợp tác: Trò chuyện với trẻ có sử dụng câu hỏi như “Con và
bạn đã cùng nhau làm những việc gì? Trò chơi nào con thích hơn khi có bạn cùng
chơi? Tại sao con phải hợp tác với bạn, một mình con có làm được việc này không?
Điều gì con cảm thấy vui khi hợp tác?....Qua việc trò chuyện giúp trẻ hiểu hợp tác
là có nhiều người cùng thực hiện một việc gì đó, cùng vui thích khi làm việc.
Trò chơi “ đôi bạn”: Cho trẻ tìm thêm một bạn để ghép đôi với nhau. Các đôi
ngồi quay mặt vào nhau, nắm lấy tay nhau, cùng ngồi xuống hoặc cùng đứng lên mà
không buông tay nhau ra.
Trò chơi “ Những chiếc tháp tập thể”: Yêu cầu trẻ ngồi xung quanh một cái
bàn và đưa cho trẻ những khối đồ chơi có hình dáng và kích thước khác nhau.
Nhiệm cụ của trẻ là xếp những khối đó thành một cái tháp càng cao càng tốt.
Trưng bày các hình ảnh sưu tập: có nội dung mọi người cùng chơi, làm việc
với nhau và cho trẻ thảo luận nội dung của các hình ảnh đó.
Người thực hiện: Dương Thị Bích Mỹ
14
Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 5 -6 tuổi lớp lá 4 trường mầm non Hoạ Mi
Cho trẻ tập đóng kịch: theo nội dung các câu chuyện trong chương trình giáo
dục mầm non: Đóng kịch “Chú dê đen”( có các cảnh dê trắng và dê đen gặp chó sói
kết hợp với lời thoại của các nhân vật)…Đóng kịch theo bài thơ “ Ong và bướm”,
theo truyện “đôi bạn tốt”…
- Đối với kỹ năng tự tin: Trẻ nhận biết , thể hiện cảm xúc, suy nghĩ cá nhân
với mọi người
Một trong những kỹ năng đầu tiên mà tôi cần chú tâm là phát triển sự tự tin,
lòng tự trọng của trẻ. Nghĩa là giúp trẻ cảm nhận được mình là ai, cả về cá nhân
cũng như trong mối quan hệ với những người khác, trẻ tự tin làm theo ý tưởng, tự
tin bày tỏ cảm xúc của mình với người khác mà không e ngại. Kỹ năng sống này
giúp trẻ nhanh chóng thực hiện được mong muốn của mình đồng thời có khả năng
hòa nhập với cộng đồng.
Luôn tôn trọng, giúp trẻ xây dựng hình tượng tốt của chính mình: Từ đặc
điểm sự tự tin của trẻ bắt nguồn từ lòng tự tôn, một trẻ không có sự tự tôn thì không
thể có sự tự tin. Do đó , tôi luôn tôn trọng trẻ, cổ vũ và khích lệ những khả năng của
trẻ mọi lúc mọi nơi một cách kịp thời.
Ví dụ: khi trẻ xung phong lên hát trước cả lớp, tôi sẽ khen ngợi là trẻ rất giỏi,
rất mạnh dạn…để lần sau trẻ muốn và không e ngại khi biểu diễn trước đám
đông…..
Nói cho trẻ biết “con có thể làm được”: Tôi dùng lời động viên trẻ một cách
chân thành, không quá lời khen, nghĩ một đường nói một nẻo. Và trong mọi việc tôi
luôn nói “ con có thể làm được” để dần củng cố niềm tin vào bản thân cho trẻ.
Ví dụ: Trong giờ thể dục, có trẻ không chịu thực hiện, tôi không ép buộc trẻ
phải thực hiện hoạt động đó ngay lập tức mà sẽ khuyến khích trẻ với lời động viên
“con nhìn các bạn làm rất là dể, cô thấy con làm có thể giỏi hơn các bạn nữa
đấy…”để trẻ tự tin thể hiện bản thân mình trước các bạn.
Bồi dưỡng tài năng đặc biệt cho trẻ : Tài năng đặc biệt cũng có thể làm tăng
thêm sự tự tin cho trẻ. Tôi căn cứ vào sở thích, niềm đam mê của trẻ để bồi đắp sở
trường đặc biệt của trẻ.
Ví dụ: trẻ có khả năng vẽ đẹp tôi sẽ tạo nhiều cơ hội ở lớp để trẻ được thể
hiện sở trường của mình như vẽ trong các góc, trang trí lớp cùng cô... Đồng thời
trao đổi với phụ huynh cho trẻ tham gia các lớp vẽ ngoại khóa để nâng cao tài năng
cho trẻ….
Người thực hiện: Dương Thị Bích Mỹ
15
Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 5 -6 tuổi lớp lá 4 trường mầm non Hoạ Mi
Cho phép trẻ mắc sai lầm: Một đứa trẻ nếu không phạm sai lầm sẽ không thể
trưởng thành. Cho nên, khi trẻ mắc sai lầm tôi luôn lưu tâm đến sai lầm đó để trao
đổi thân thiện, cởi mở với trẻ giúp trẻ hiểu rằng ai cũng có thể mắc sai lầm nhưng
điều quan trọng nhất là biết sửa chữa và không bao giờ mắc phải sai lầm đó nữa.
Đồng thời không phê bình hay chê bai trẻ quá thẳng thắn sẽ làm trẻ mất hứng thú và
tự ti về bản thân mình.
Ví dụ: khi trẻ tranh giành đồ chơi với bạn, tôi sẽ hỏi trẻ xem vì sao lại như
vậy, tôi bày ra các trò chơi với món đồ chơi đó để 2 trẻ cùng được chơi với nhau.
Sau đó hỏi 2 trẻ xem chơi cùng nhau như vậy có vui hơn là tranh giành nhau không
và giáo dục trẻ lần sau nên chơi đoàn kết với bạn bè ...
Quy định hành vi : Đầu năm học tôi đề ra một số quy định phù hợp với lớp
học nhằm đạt được mục tiêu chăm sóc giáo dục trẻ, tạo thói quen nề nếp tốt cho trẻ.
Yêu cầu trẻ trong lớp thực hiện theo các nội quy đó để tạo tính chủ động và làm
việc có kế hoạch cho trẻ trong lớp
Ví dụ: Đề ra các tiêu chuẩn bé ngoan phù hợp với lớp để trẻ đọc vào mỗi
ngày trong giờ bình cờ
Tổ chức một số hoạt động khác để phát triển sự tự tin của trẻ :
Tôi có thể trò chuyện với trẻ với những câu hỏi như tự tin là gì? Khi con tự
tin con cảm thấy như thế nào? Khi không tự tin con cảm thấy ra sao? Hoặc sử dụng
những câu hỏi gắn với thực tế của trẻ như “ con hãy kể những việc con muốn tự
làm, Con học cách làm này như thế nào? Hãy kể những việc con tự làm, Khi tự làm
con cảm thấy như thế nào?”. Qua hoạt động trò chuyện đó giúp trẻ hiểu rằng khi trẻ
tự tin là khi trẻ mạnh dạn nói , làm, thể hiện cảm xúc và suy nghĩ của mình với mọi
người. Nếu trẻ tự tin ở mình thì kết quả hoạt động của trẻ sẽ đạt tốt hơn.
Tạo cơ hội cho trẻ được trải nghiệm: để trẻ tự làm mọi việc cho bản thân
mình càng nhiều càng tốt( Vd: tự lấy đồ dùng học tập, hoặc dạy trẻ cách nhờ một
người bạn khác giúp đỡ mình một việc gì đó..)
- Đối với kỹ năng nhận thức bản thân: Trẻ học cách tự bảo vệ trước những
tình huống nguy hiểm, nhận biết về giá trị bản thân.
Học cách tự bảo vệ mình trước những tình huống nguy hiểm là một vấn đề vô
cùng quan trọng đối với mỗi đứa trẻ. Khi có được kỹ năng này trẻ sẽ cảm thấy tự tin
trong mọi hoàn cảnh và những điều xấu sẽ khó xảy ra đối với trẻ.
Người thực hiện: Dương Thị Bích Mỹ
16
Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 5 -6 tuổi lớp lá 4 trường mầm non Hoạ Mi
Nhận ra và tránh một số vật dụng nguy hiểm (bàn là, bếp đang đun phích
nước nóng...) khi được nhắc nhở.
Biết tránh nơi nguy hiểm (hồ, ao, bể chứa, nước, giếng, hố vôi...) khi được
nhắc nhở.
Biết tránh một số hành động nguy hiểm khi được nhắc nhở (không cười đùa
trong khi ăn uống, khi ăn các quả có hạt, tự lấy thuốc uống, leo trèo bàn ghế, nghịch
các vật sắc nhọn, theo người lạ ra khỏi khu vực trường lớp).
Ví dụ: Khi thấy người lạ trẻ có cảm giác không an toàn thì sẽ gọi người lớn
Nhận biết về giá trị bản thân là trẻ tự nhận diện về bản thân, phát triển quan
niệm tích cực về bản thân. Trẻ nhận thức sự khác nhau giữa các trẻ, nhận thức mỗi
cá nhân có điểm riêng biệt cần được tôn trọng, phát triển những suy nghĩ tích cực về
bản thân trẻ. Kỹ năng tự nhận thức giúp trẻ hiểu đúng mình là ai? Trẻ yêu gì? Điểm
mạnh và sở thích của mình là gì để kết nối chúng vào những lĩnh vực liên quan và
phát huy chúng một cách tối đa. Trẻ nhận ra điểm yếu của mình cũng giúp trẻ dự
đoán được những khó khăn trong quá trình hoạt động từ đó tìm ra cách khắc phục
khó khăn đó.
Trò chuyện giúp trẻ tìm hiểu về bản thân thông qua một số câu hỏi như: Con
là ai? Con thấy mình có những tính tốt đẹp nào? Con thích gì và không thích gì?
Con có mong muốn gì? Con sẽ làm gì để đạt được mong muốn đó? con có những
điểm gì khác với bạn?.....
Chấp nhận sự đa dạng của trẻ và giúp trẻ chấp nhận lẫn nhau: Tôi luôn tôn
trọng cá tính của từng cá nhân trẻ trong lớp, đồng thời có biện pháp giáo dục để hạn
chế điểm yếu, phát huy điểm mạnh của trẻ. Tôi nhận thấy rằng khi tôi tôn trọng tất
cả các trẻ thì trẻ trong lớp sẽ noi gương theo cô, biết tôn trọng các bạn lớp mình.
Đồng thời, bản thân tôi cũng luôn đối xử công bằng , yêu thương , tôn trọng
trẻ
Đặt yêu cầu cao cho các trẻ và khích lệ trẻ hoạt động để đạt mục tiêu đó : Tôi
luôn đặt yêu cầu cao cho tất cả các trẻ trong lớp, Với sự hướng dẫn của tôi, từng trẻ
đã có khả năng tham gia hầu hết các hoạt động . Trong bất kì hoạt động nào tôi
cũng khuyến khích để kích thích tính tò mò khám phá của trẻ chứ không ép buộc
mọi trẻ phải tham gia. Tôi gợi ý để trẻ thử thách với chính mình. Thay vì cạnh tranh
với trẻ khác, tôi khuyến khích trẻ cạnh tranh với chính mình.
Người thực hiện: Dương Thị Bích Mỹ
17
Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 5 -6 tuổi lớp lá 4 trường mầm non Hoạ Mi
Ví dụ: Nhảy xa sử dụng thước dây, vẽ tranh sẽ canh theo thời gian…mỗi lần
sẽ có được những tiến bộ nhất định
Giúp trẻ đạt được thành công nhất định trong lớp học: Thành công là một
trong những yêu tố quan trọng tác động đến sự phát triển ý thức bản thân. Trẻ ở lứa
tuổi này cần trải qua thành công( theo khả năng của trẻ) để trẻ có cảm giác tự tin
rằng mình làm được những điều tốt. Thực tế, có một số trẻ sợ thất bại đến nỗi không
dám thử một hoạt động nào đó, lúc này tôi sẽ giúp trẻ đạt được thành công trong
việc đó từng bước một đồng thời khen ngợi khả năng đó để trẻ thêm tự tin vào
mình. Trẻ sẽ tự hào về thành công của mình nếu cô giáo cho trẻ thấy rằng cô tự hào
về trẻ.
* Biện pháp 4: Xây dựng môi trường giáo dục phù hợp để giáo dục kĩ
năng sống cho trẻ
Xây dựng cảnh quan, môi trường hoạt động trong và ngoài lớp rất quan trọng
bởi qua môi trường giáo dục này sẽ có sự hấp dẫn, kích thích trẻ tham gia tìm tòi
khám phá, bộc lộ khả năng cá nhân.
Khi trang trí, tổ chức các hoạt động giáo dục trong và ngoài lớp học, là một
giáo viên, tôi căn cứ vào mục tiêu giáo dục của từng chủ đề, đồng thời tận dụng tối
đa môi trường không gian xung quanh lớp học, khai thác các thiết bị, đồ dùng sẵn
có, bổ sung thêm thiết bị, đồ dùng tự làm. Việc sắp xếp, thay đổi chủ đề xung quanh
lớp được tính toán để bảo đảm tận dụng các nguyên liệu, hiện vật của các chủ đề,
bảo đảm tính liên kết, dẫn dắt để phát huy được kỹ năng sống của trẻ.
Các mảng tường trống cũng được tận dụng để trang trí các hình ảnh về kĩ
năng sống phù hợp với chủ đề bé học, từ đó trẻ có thể nhận biết được các hoạt động
qua các mảng trang trí của cô. Ví dụ: Hình ảnh bé đang chào cô, bé rửa tay…
Tôi trưng bày các sản phẩm bé làm được ở một mảng tường của lớp đó là một
sự khích lệ với trẻ động viên để trẻ phấn đấu cố gắng trong các hoạt động, tạo cho
trẻ niềm vui và sự tự tin đối với bản thân
Cửa sổ cũng là nơi có thể trang trí đưa thiên nhiên vào trong lớp học với các
lọ cây xanh cô tận dụng từ nguyên vật liệu phế thải. Để trẻ có thêm kỹ năng cảm
nhận về thiên nhiên.
Tạo cho trẻ cảm nhận được “Đi học là hạnh phúc và mỗi ngày đến trường là
một ngày vui”, làm cho trẻ thêm yêu trường, yêu lớp, gắn bó với ngôi nhà chung,
điều đó sẽ có ý nghĩa giáo dục cho trẻ. Bởi vậy tôi đã “Trang trí kết hợp giữa làm
Người thực hiện: Dương Thị Bích Mỹ
18
Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 5 -6 tuổi lớp lá 4 trường mầm non Hoạ Mi
đẹp cảnh quan lớp học với yêu cầu phục vụ giáo dục kỹ năng sống cho trẻ lớp
mình”.
Như vậy việc xây dựng môi trường là điều để trẻ học tập một cách gần gũi
thân thiện có tác dụng giúp trẻ đạt được các mục tiêu giáo dục. Và quan trọng hơn
cả, thông qua việc trang trí lớp học giúp trẻ yêu thích đến trường vì nó đem lại cho
trẻ nhiều điều bổ ích, như được bày tỏ những điều mình mong muốn, được trưng
bày những sản phẩm mình làm ra và được làm chủ lớp học của mình.
* Biện pháp 5: Giáo dục kỹ năng sống thông qua biện
pháp làm gương.
Ở trường cô giáo là người mẹ thứ hai đối với trẻ. Trẻ rất thích được cô yêu
thương, gần gũi. Mọi hành động cử chỉ của cô trẻ rất lưu tâm và bắt chước theo. Vì
vậy cô phải luôn luôn chuẩn mực trong mọi lĩnh vực: như cách giao tiếp với phụ
huynh, với đồng nghiệp, với trẻ, hay tác phong của cô, hành động cử chỉ của cô …
Tôi luôn ân cần, dịu dàng, thương yêu trẻ, luôn tạo mối thân thiện giữa cô và trẻ. Cô
là tấm gương cho trẻ thực hiện và noi theo.
Ví dụ: Khi chúng ta dạy trẻ nói lời cám ơn khi nhận được sự giúp đỡ của
người khác hoặc khi người khác làm một điều gì đó cho mình. Nhưng trong mối
quan hệ
giữa
các cô
giáo và
giữa cô
với trẻ,
cô
không
nói cám
ơn thì
trẻ sẽ
không
hình
thành
ý thức
của
việc
nên
cám ơn
người
khác.
Khi
thấy trên sân trường có lá cây, cô giáo đi qua và bảo trẻ: Con hãy nhặt bỏ vào thùng
rác đi. Khi ấy trẻ sẽ nhặt vì bị sai khiến.Cũng tình huống trên: Cô nhặt lá cây bỏ vào
thùng rác và hỏi trẻ: Con biết tại sao cô bỏ lá cây vào thùng rác không? Giải thích
cho trẻ hiểu: việc làm này nhằm giữ sân trường sạch đẹp cho các con học và chơi.
Lần sau thấy rác trẻ sẽ tự động nhặt rác vì trẻ hiểu rằng: nhặt rác làm sạch sân
trường.
Người thực hiện: Dương Thị Bích Mỹ
19
Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 5 -6 tuổi lớp lá 4 trường mầm non Hoạ Mi
Hoạt động nhặt rác sân trường
* Biện pháp 6: Giáo dục kỹ năng sống ở mọi lúc mọi nơi
Trong các hoạt động hằng ngày của trẻ ở trường, trẻ dễ được
tiếp cận những gì mà cô giáo, người lớn, bạn bè đã làm.
- Giờ đón trẻ và trả trẻ: tôi ân cần và chuẩn mực trong cách
xưng hô với bố mẹ trẻ, tôi tập cho trẻ chào thưa lễ phép với cô và
bố mẹ trẻ.
- Giờ hoạt động ngoài trời, dạo chơi tham quan...tôi đều quan
tâm nhắc nhở trẻ luôn có những ý thức và hành động tốt như biết
đoàn kết vui chơi cùng bạn, khi làm việc gì sai với bạn với cô thì
phải biết xin lỗi, ai cho gì thì nhận bằng hai tay và cảm ơn, biết giữ
vệ sinh môi trường, thân thể sạch sẽ ...
- Giờ hoạt động chung: tôi luôn động viên để trẻ hoàn thành nhiệm vụ của
mình một cách tốt nhất, giáo dục trẻ mạnh dạn tự tin phát biểu trả lời câu hỏi của
cô. Biết nhanh chóng thực hiện các công việc được giao, tạo ra được những sản
phẩm đẹp đúng yêu cầu. Từ đó trẻ có được những kỹ năng học tập để tự tin bước
vào trường phổ thông.
- Giờ ăn trưa: tôi cho trẻ rửa tay trước khi ăn, cho trẻ mời cô
giáo mời bạn bè khi ăn. Dạy trẻ biết phụ giúp cô như: Kê bàn ăn, lấy chén
muỗng, thu dọn bàn ghế sau khi ăn. Việc này được thực hiện hàng ngày của trẻ tại
lớp.
Người thực hiện: Dương Thị Bích Mỹ
20
Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 5 -6 tuổi lớp lá 4 trường mầm non Hoạ Mi
- Cho trẻ tham gia các hoạt động tập thể như: văn nghệ, đồng
thời ôn lại truyền thống của dân tộc để giáo dục trẻ lòng tự hào
dân tộc, biết nhớ ơn những người đã hy sinh cho lợi ích dân tộc, lợi
ích trồng người. Thông qua đó trẻ có ý thức phấn đấu trong học
tập, tự tin, mạnh dạn, giao tiếp lưu loát, biết hoà mình vào tập thể,
đoàn kết giúp đỡ nhau, để sau này trở thành người có ích cho xã
hội.
Trẻ tham gia tập erobic
* Biện pháp 7 : Làm tốt công tác tuyên truyền với gia đình trong việc
giáo dục về kỹ năng sống cho trẻ.
Gia đình là một môi trường đặc biệt giúp cho sự phát triển của trẻ thơ được
thuận lợi. Đó là môi trường an toàn, trẻ luôn được thương yêu ấp ủ nên tạo cho trẻ
cảm giác tự tin về tâm lí, an toàn về thể chất. Nhờ đó đứa trẻ cảm thấy yên tâm, mới
vui tươi hồn nhiên, mới mạnh dạn thăm dò thử nghiệm, tìm cách tác động lên sự vật
xung quanh để phát huy những khả năng đang sinh sôi nảy nở.
Gia đình là nơi tạo ra cho trẻ những mối quan hệ đa dạng giữa nhiều người ở
các độ tuổi khác nhau. Điều đó sẽ dể dàng giúp trẻ nắm được một số kĩ năng sống
cần thiết
Với phương châm“Trường học là nhà, nhà là trường học”thì
việc phối kết hợp với các bậc phụ huynh là một trong những biện
pháp rất cần thiết để giáo dục trẻ. Gia đình giáo dục tốt, trẻ sẽ có
điểm xuất phát tốt và nề nếp tốt. Vì vậy, Giáo viên và phụ huynh
Người thực hiện: Dương Thị Bích Mỹ
21
Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 5 -6 tuổi lớp lá 4 trường mầm non Hoạ Mi
đều phải tiến hành giáo dục trẻ song song với nhau. Trong buổi
họp phụ huynh đầu năm tôi mạnh dạn trao đổi với phụ huynh về
tầm quan trọng của giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non, để
phụ huynh nhận thức rõ ý nghĩa vấn đề để cùng nhà trường giáo
dục trẻ.
Tôi luôn gặp gỡ trao đổi với phụ huynh hằng ngày trong giờ
đón, trả trẻ về sự tiến bộ hay những hạn chế của trẻ để phụ huynh
nắm bắt kịp thời và tiếp tục rèn luyện cho trẻ ở nhà. Đối với những
trẻ mà giáo viên cần lưu ý hơn đó là trẻ có thể lực yếu, suy dinh
dưỡng, trẻ thụ động, trẻ hay nghịch thì tôi luôn tranh thủ đến tận
nhà để trực tiếp gặp gia đình của cháu trao đổi về thực trạng của
cháu và cùng với gia đình trẻ có biện pháp giúp đỡ cho trẻ tốt hơn.
Những cử chỉ và việc làm tốt của trẻ ở trường và ở gia đình tôi
thường nêu ra và tuyên dương trẻ đó trước lớp trong giờ nêu
gương để trẻ khác cùng học tập.
Qua thời gian rèn luyện trẻ lớp tôi có nhiều tiến bộ rõ rệt như
mạnh dạn, lịch sự trong giao tiếp, xưng hô lễ phép thân thiện.
Hoạt động trao đổi với phụ huynh
c. Mối quan hệ giữa các biện pháp :
Mỗi một biện pháp giáo dục kĩ năng sống đều có những ưu điểm nhất định.
Vì vậy cần sử dụng phối hợp các biện pháp khi giáo dục kỹ năng sống cho trẻ
Người thực hiện: Dương Thị Bích Mỹ
22
Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 5 -6 tuổi lớp lá 4 trường mầm non Hoạ Mi
Các biện pháp có mối quan hệ mật thiết với nhau nó hổ trợ lẫn nhau trong
mọi hoạt động giáo dục trẻ, giúp trẻ nắm bắt được nội dung giáo dục một cách dễ
dàng, nhanh chóng và hiệu quả hơn.
d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu
* Kết quả khảo nghiệm sau khi thực hiện đề tài
STT
Tiêu chí đánh giá
Đạt
Số trẻ
Kỹ năng học tập
Chưa đạt
Tỉ lệ Số trẻ
Tỉ lệ
35/37 95%
2/37
5%
Kỹ năng giao tiếp và quan hệ xã hội 32/37 86%
5/37
4%
Kỹ năng hợp tác
34/37 92%
3/37
8%
Kỹ năng tự tin
31/37 84%
6/37
6%
Kỹ năng nhận thức bản thân
36/37 97%
1/37
3%
Ghi
chú
* Giá trị khoa học của vấn đề:
Sau khi thực hiện đề tài này tôi nghĩ việc giáo dục kỹ năng sống là sự tác
động mạnh mẽ và là con đường hình thành nhân cách cho trẻ và để phát triển xã
hội.
Bản thân tích luỹ được nhiều kiến thức về giáo dục kỹ năng sống cho trẻ. Biết
lồng ghép tích hợp vào các hoạt động mọi lúc, mọi nơi.
Trẻ em không đứng một mình đối diện với thế giới xung quanh, quan hệ của
trẻ với thế giới xung bao giờ cũng phải thông qua các hoạt động giáo dục. Vì thế
giáo viên nắm được các biện pháp phù hợp để hướng dẫn trẻ lĩnh hội những kỹ năng
sống của xã hội, để trẻ có thể hoàn thiện mình hơn khi bước vào trường phổ thông.
Khi sử dụng các biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ đã giúp tôi chủ
động, sáng tạo, linh hoạt hơn trong quá trình giáo dục kĩ năng sống cho trẻ
Đặc biệt đã tổ chức thực hiện tốt công tác giáo dục lồng ghép kĩ năng sống
cho trẻ. Giúp trẻ mạnh dạn, tự tin tham gia vào các hoạt động.
Người thực hiện: Dương Thị Bích Mỹ
23
Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 5 -6 tuổi lớp lá 4 trường mầm non Hoạ Mi
Giúp trẻ có được một số kĩ năng sống cơ bản như: Kỹ năng giao tiếp và quan
hệ xã hội, kỹ năng hợp tác…
Hầu hết trẻ đều tích cực tham gia vào các hoạt động, đa số trẻ đã chủ động,
mạnh dạn, tự tin, giao tiếp tốt và có được những hành vi văn minh trong sinh hoạt
hằng ngày
Trẻ được tham gia học tập rất thoải mái, có điều kiện để trải nghiệm, có cơ
hội bộc lộ khả năng của bản thân, hình thành được tính tự độc lập, khả năng sáng
tạo khi tham gia vào các hoạt động.
Tạo được niềm tin đối với các bậc phụ huynh, ngày càng tin tưởng vào sự
giáo dục của cô giáo. Có sự hợp tác tích cực và gắn bó với giáo viên hơn, hiểu được
tầm quan trọng của giáo dục mầm non.
III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận:
Việc giáo dục kĩ năng sống cho trẻ phải được thực hiện thường xuyên với
nhiều hình thức, đa dạng và phong phú tạo cơ hội cho trẻ học tập trao đổi lẫn nhau
đặc biệt là chú trọng việc tổ chức các tiết dạy thực tế trên lớp giúp trẻ có kiến thức,
có kỹ năng sống vững vàng trong mọi hoàn cảnh cụ thể cũng như trong cuộc sống
hằng ngày để có thể chủ động, linh hoạt và sáng tạo trong mọi hoạt động
Giáo viên xác định rõ nội dung và hình thức tích hợp các kĩ năng sống vào
trong quá trình giảng dạy, kiểm tra việc thực hiện của trẻ từ đó rút kinh nghiệm, đưa
ra phương pháp giáo dục phù hợp với trẻ để trẻ nắm bắt kĩ năng sống trong hoạt
động giáo dục một cách nhanh, sâu và rộng hơn.
Sau những năm học tiếp theo bản thân tôi sẽ luôn cố gắng hơn nữa mọi mặt
về kiến thức chuyên môn để hoàn thiện hơn những kiến thức giáo dục kĩ năng sống
cho trẻ.
2. Kiến nghị:
Nhà trường tạo điều kiện cho giáo viên tham gia các buổi chuyên đề tại các
điểm trường để rút kinh nghiệm trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ.
Trên đây là một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mầm non 5-6
tuổi lớp lá 4 trường mầm non Hoạ Mi. Rất mong được sự đóng góp ý kiến của hội
đồng sáng kiến, các đồng nghiệp để bản thân tôi có kinh nghiệm tốt hơn trong việc
bồi dưỡng chuyên môn ngày một hoàn thiện./.
Người thực hiện: Dương Thị Bích Mỹ
24
Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 5 -6 tuổi lớp lá 4 trường mầm non Hoạ Mi
Quảng Điền, ngày 16 tháng 02 năm 2017
Người viết
Dương Thị Bích Mỹ
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
CẤP TRƯỜNG
…………………………………………………………………………………
…………..
…………………………………………………….......................................................
.......................................................................................................................................
.................................
………………………………………………………………………………..…..
……………………………………………………...........
CT HỘI ĐỒNG CHẤM SKK
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
CẤP HUYỆN
…………………………………………………………………………………
…………..
…………………………………………………….......................................................
.......................................................................................................................................
.................................
………………………………………………………………………………..…..
……………………………………………………...........
CT HỘI ĐỒNG CHẤM SKK
Người thực hiện: Dương Thị Bích Mỹ
25