Quản lý ngân sách nhà nước cấp phường ở quận hà đông, thành phố hà nội tt

VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

Nguyễn Thị Thắm

Quản lý ngân sách nhà nƣớc cấp phƣờng
ở Quận Hà Đông- Thành phố Hà Nội

Chuyên ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ
Mã số

: 60.34.04.10

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ

HÀ NỘI, 2017


Công trình được hoàn thành tại:
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Ngọc Toàn

Phản biện 1: TS. Đinh Quang Ty
Phản biện 2: PGS.TS. Bùi Quang Tuấn

Luận văn sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ họp tại:
Học viện Khoa học Xã hội... giờ..….ngày 28 .tháng 04 năm 2017.

Có thể tìm hiểu luận văn tại: Thư viện Học viện Khoa học xã hội

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Hà Đông là một quận mới được hình thành sau khi sáp nhập
tỉnh Hà Tây vào thành phố Hà Nội. Vốn là trung tâm của tỉnh Hà
Tây cũ nên việc quản lý tài chính ở cấp xã, phường tại Hà Đông đã
được thực hiện tương đối bài bản. Sau khi sáp nhập, quận Hà Đông
đã có nhiều cố gắng trong ổn định tổ chức, thực hiện quản lý ngân
sách phù hợp với yêu cầu mới.
Tại cấp phường ở quận Hà Đông, thành phố Hà Nội, công
tác quản lý NSNN trong những năm qua đã đạt được những thành
tựu đáng kể, góp phần vào sự nghiệp đổi mới của quận, làm thay
đổi bộ mặt kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng, đảm bảo
an sinh xã hội trên địa bàn. Khi Luật NSNN được áp dụng, việc cân
đối ngân sách quận Hà Đông đã từng bước ổn định vững chắc, thu
NSNN trên địa bàn quận ngày càng tăng, đảm bảo được những yêu
cầu trong chi thường xuyên và chi đầu tư phát triển. Bên cạnh đó,
quản lý NSNN hiện nay của quận Hà Đông còn bộc lộ những hạn
chế nhất định, đặc biệt là thực hiện các cơ chế, chính sách về thu,
chi NSNN. Công tác quản lý và điều hành của cấp chính quyền còn
nhiều hạn chế, hiệu quả sử dụng chi ngân sách còn thấp, đặc biệt là
chi đầu tư phát triển còn dàn trải và gây lãng phí.
Trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa và đẩy mạnh hội nhập kinh tế thế giới, yêu cầu tiếp tục đổi
mới quản lý NSNN nói chung và ngân sách phường nói riêng.
Trước tình hình đó, việc nghiên cứu tìm những giải pháp đổi mới và
hoàn thiện quản lý ngân sách cấp phường có ý nghĩa quan trọng,
đảm bảo thu đúng, thu đủ ngân sách, chi tiêu ngân sách hợp lý, tiết
kiệm, hiệu quả cao, kiểm soát tham nhũng, lãng phí là các vấn đề

1


nóng bỏng và gay gắt hiện nay. Đó cũng chính là lý do học viên
quyết định chọn đề tài: “ Quản lý ngân sách nhà nước cấp phường
ở quận Hà Đông, Thành phố Hà Nội” làm luận văn tốt nghiệp thạc
sĩ quản lý kinh tế của mình.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Việc nghiên cứu quản lý NSNN ở nước ta trong những năm
qua là chủ đề được nhiều nhà khoa học quan tâm nghiên cứu. Kể từ
khi Quốc hội khóa IX thông qua luật NSNN( 1996), Quốc hội khóa
XI thông qua luật NSNN sửa đổi ( tháng 12/2002) và chính thức có
hiệu lực vào tháng 4/2005, luật NSNN(2015), Quốc hội khóa XIII
thông qua luật NSNN và chính thức có hiệu lực vào năm 2017 và đã
có một số công trình nghiên cứu cụ thể như :
- Đổi mới cơ chế phân cấp quản lý ngân sách nhà nước
của Nguyễn Việt Cường.
- Học viện Tài chính (2005), Giáo trình Quản lý tài chính công,
Nxb Tài chính, Hà Nội.
- “Quản lý ngân sách nhà nước huyện Chương Mỹ, thành
phố Hà Nội”, tác giả Bùi Mạnh Thắng, Luận văn thạc sĩ kinh doanh
và quản lý, Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh,
năm 2013.
Đảng bộ Quận Hà Đông, báo cáo kết quả thực hiện các chỉ
tiêu kinh tế - xã hội Theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ quận lần thứ
XIX, phương hướng nhiệm vụ nhiệm kỳ 2015 – 2020
Nguyễn Quốc Cường (2013), Hệ thống Mục lục ngân sách
nhà nước, NXB Lao Động, Hà Nội.
Đặng Văn Du (2010), Giáo trình Quản lý chi ngân sách nhà

nước, Học viện Tài chính, Hà Nội.
Việc nghiên cứu quản lý NSNN ở nước ta trong những năm

2


qua có rất nhiều công trình nghiên cứu của các nhà khoa học, các cơ
quan từ trung ương đến các địa phương trong cả nước. Các công trình
nghiên cứu trên đã đề cập đến nhiều khía cạnh khác nhau về quản lý
NSNN; quản lý thu, chi NSNN, những vấn đề nghiên cứu đó đã đề
cấp đến các vấn đề chung, một số công trình đã lâu nên không theo
kịp và khó giải quyết vấn đề trong tình hình đổi mới hiện nay.
Tuy nhiên, theo hiểu biết của tác giả, chưa có công trình nghiên
cứu nào tạp trung vào quản lý NSNN cấp phường ở quận Hà Đông trong
những năm gần đây. Mặc dù đề tài này về quản lý ngân sách nói
chung, ngân sách cấp phường nói riêng không phải là đề tài mới,
nhưng xét trên địa bàn cụ thể của quận Hà Đông trong những năm
gần đây với những thay đổi trong quản lý ngân sách thì đây vấn đề
mới, cần phải nghiên cứu nhằm góp phần hoàn thiện quản lý ngân
sách của các phường thuộc quận Hà Đông, thành phố Hà Nội có hiệu
quả hơn.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu của luận văn là trên cơ sở làm rõ những
vấn đề lý luận và thực tiễn có liên quan để đề xuất giải pháp hoàn
thiện quản lý NSNN cấp phường của quận Hà Đông, thành phố Hà
Nội.
Nhiệm vụ nghiên cứu đặt ra gồm:
- Hệ thống hoá những vấn đề lý luận cơ bản về quản lý
NSNN cấp phường hiện nay ở nước ta.
- Khảo sát kinh nghiệm quản lý NSNN cấp phường ở một số

địa phương, rút ra bài học kinh nghiệm cho quận Hà Đông.
- Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý NSNN cấp phường
của quận Hà Đông, thành phố Hà Nội.
- Đề xuất một số giải pháp hoàn thiện quản lý NSNN cấp

3


phường của quận Hà Đông trong giai đoạn tới năm 2020.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu đề tài là quản lý NSNN cấp phường
của quận Hà Đông, thành phố Hà Nội.
Phạm vi nghiên cứu:
- Phạm vi chủ thể: Luận văn nghiên cứu quản lý ngân sách
cấp phường dưới góc nhìn chủ thể là chính quyền quận Hà Đông
quản lý việc thực hiện quản lý ngân sách của cấp phường trên địa
bàn.
- Phạm vi nội dung: Luận văn nghiên cứu thực trạng quản lý
thu, chi NSNN cấp phường theo tiếp cận chu trình quản lý từ việc xây
dựng dự toán, phân bổ và chấp hành dự toán, quyết toán trong
- Phạm vi không gian: Tất cả các phường trên địa bàn quận Hà
Đông
- Phạm vi thời gian: Phân tích thực trạng được nghiên cứu
trong giai đoạn 2010-2015, trong đó tập trung vào giai đoạn 20132015, đề xuất phương hướng và giải pháp đến năm 2020.
5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu
Phương pháp luận: Việc nghiên cứu đề tài dựa trên cơ sở
phương pháp luận của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh, đường lối của Đảng và Nhà nước về quản lý NSNN; đồng thời
có sự kế thừa và chọn lọc các kết quả nghiên cứu đã được công bố.
Phương pháp tiếp cận: Luận văn tiếp cận nghiên cứu dựa

trên tiền đề là Luật NSNN năm 2002( Luật NSNN năm 2015 có hiệu
lực thi hành từ năm 2017), các văn bản pháp lý triển khai Luật NSNN
của trung ương như: Nghị định 60/2003/NĐ-CP của Chính phủ; Nghị
định 73/2003/NĐ-CP của Chính phủ; Thông tư 59/2003/TT-BTC của
Bộ tài chính và các văn bản khác của Chính Phủ, Bộ Tài chính và phân

4


cấp của UBND thành phố Hà Nội, các số liệu và dữ liệu được công bố
chính thức bởi các cơ quan tài chính nhà nước.
Phương pháp nghiên cứu: Trong luận văn, các phương pháp
nghiên cứu chủ yếu được sử dụng là các phương pháp phổ biến trong
khoa học kinh tế, bao gồm: phương pháp thống kê, so sánh, tổng hợp,
phân tích, tiếp thu, kế thừa có chọn lọc kết quả nghiên cứu của các
công trình khoa học đã công bố, kết hợp lý luận với phân tích, tổng
hợp thực tiễn để chỉ ra những kết quả, hạn chế, nguyên nhân và đề xuất
giải pháp.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
6.1 Ý nghĩa lý luận:
Luận văn góp phần hệ thống hóa và làm rõ cơ sở lý luận về
quản lý ngân sách cấp phường. Các phân tích thực trạng quản lý ngân
sách cấp phường của quận Hà Đông góp phần cung cấp cơ sở thực
tiễn cho việc kiểm định và phát triển lý luận về quản lý ngân sách cấp
xã, phường.
6.2 Ý nghĩa thực tiễn
- Các giải pháp của luận văn có thể được chính quyền quận
Hà Đông tham khảo, áp dụng nhằm hoàn thiện quản lý NSNN cấp
phường ở quận Hà Đông.
- Các kết quả của luận văn là nguồn tài liệu tham khảo có giá

trị cho các địa phương có điều kiện tương đồng với quận Hà Đông.
- Luận văn là tài liệu tham khảo cho các nhà nghiên cứu, sinh
viên đại học, sau đại học nghiên cứu về các chủ đề có liên quan.
7. Cơ cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu kham
khảo, phần nội dung chính của luận văn được kết cấu thành 3
chương, 8 tiết.

5


Chƣơng 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ
NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC CẤP PHƢỜNG
1.1. KHÁI QUÁT VỀ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC CẤP
PHƢỜNG
1.1.1. Khái niệm và đặc điểm của ngân sách nhà nƣớc cấp
phƣờng
1.1.1.1. Khái niệm ngân sách nhà nước và ngân sách nhà
nước cấp phường
* Ngân sách nhà nƣớc:
Luật NSNN được quốc hội nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa
Việt Nam thông qua ngày 25/6/2015 quy định: NSNN là toàn bộ các
khoản thu, chi của Nhà nước trong dự toán đã được cơ quan nhà
nước có thẩm quyền quyết định và được thực hiện trong một năm để
đảm bảo thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của nhà nước.
1.1: Sơ đồ hệ thống ngân sách:
Hệ thống NSNN

NS cấp TP, tỉnh: NS cấp tỉnh,

TP, NS TP trực thuộc TW

NS của các cơ quan
nhà nước trung
ương: Bộ, cơ quan
ngang bộ

NS cấp quận: Gồm NS cấp
quận, huyện, thị xã
NS cấp phường: Gồm NS cấp
xã, phường, thị trấn

Quan hệ giữa các cấp ngân sách được thực hiện:
+ NSNN mỗi cấp được phân chia nhiệm vụ chi và nguồn
thu
6


+ Thực hiện cơ chế bổ sung từ NSNN cấp trên cho ngân
sách cấp dưới để đàm bảo tính công bằng và phát triển cân đối giữa
các vùng, các địa phương.
+ Trường hợp cơ quan quản lý nhà nước cấp trên ủy quyền
cho cơ quan quản lý nhà nước cấp dưới thực hiện nhiệm vụ chi thuộc
chức năng của mình thì phải chuyển kinh phí từ ngân sách cấp trên
cho cấp dưới để thực hiện nhiệm vụ đó.
Ở hệ thống NSNN, mỗi cấp ngân sách đều có vai trò, vị trí,
nhiệm vụ xác định, có nguồn thu và các khoản chi xác định. Điều này
phụ thuộc vào phân định phạm vi ảnh hưởng quyền hạn và trách
nhiệm của các cấp chính quyền Nhà nước.


NSNN cấp phường:

* Khái niệm về ngân sách cấp phường:
Theo Thông tư số 14 TC/NSNN ngày 28/3/1997 của Bộ
Tài chính về hướng dẫn quản lý thu, chi ngân sách xã xác định
Ngân sách xã, phường, thị trấn là một bộ phận của NSNN do Ủy
ban nhân dân (UBND) cấp phường xây dựng, quản lý và Hội
đồng nhân dân (HĐND) phường quyết định giám sát thực hiện
(Bộ Tài chính (1997), Thông tư số 14/1997/TC-NSNN ngày 28/3/1997
về việc hướng dẫn quản lý thu chi ngân sách xã, thị trấn, phường, Hà
Nội)
* Bản chất của ngân sách nhà nước cấp phường
Bản chất của NSNN phường do bản chất của nhà nước và bản
chất của các chủ thể kinh tế quyết định. Trong nền kinh tế thị trường,
mỗi chủ thể kinh tế là một chủ thể tài chính.
* Chức năng của NSNN cấp phường
Ngân sách nhà nước cấp phường có những chức năng của
NSNN nói chung. Ngân sách nhà nước cấp phường cũng là một trong

7


những công cụ giúp cho ổn định kinh tế, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế,
tạo lập và sử dụng các nguồn lực có hiệu quả.
1.1.2: Đặc điểm của NSNN cấp phường:
Ngân sách phường là quỹ tiền tệ của cơ quan chính quyền cấp
cơ sở. Hoạt động của quỹ này thể hiện trên hai phương diện: Huy động
nguồn thu vào quỹ ngân sách phường (thu ngân sách phường) và phân
phối, sử dụng các khoản quỹ đó (chi ngân sách phường).

1.1.3: Vai trò của ngân sách cấp phường:
Ngân sách phường là nguồn tài chính chủ yếu để đảm bảo
cho chính quyền nhà nước cấp phường thực thi các nhiệm vụ kinh tế
xã hội trên địa bàn bên cạnh những dự án đầu tư mang tính chất
trọng điểm quốc gia của trung ương. Để thực hiện các chức năng,
nhiệm vụ về quản lý kinh tế, xã hội trên địa bàn bên cạnh những dự
án đầu tư chiến lược mang tính chất trọng điểm quốc gia.
1.1.4: Nội dung thu, chi của ngân sách nhà nước cấp
phường:
1.1.4.1. Thu ngân sách nhà nước cấp phường
* Các khoản thu NSNN cấp phường được hưởng 100%
* Các khoản thu phân chia theo tỷ lệ phần trăm giữa ngân sách
phường với ngân sách cấp trên
* Thu bổ sung từ ngân sách cấp trên cho ngân sách phường
1.1.3.2. Nhiệm vụ chi của ngân sách phường
Chi ngân sách phường gồm: chi đầu tư phát triển và chi thường
xuyên. HĐND cấp quận quyết định phân cấp nhiệm vụ chi cho ngân
sách phường. Căn cứ chế độ phân cấp quản lý kinh tế - xã hội của Nhà
nước, các chính sách chế độ về hoạt động của các cơ quan Nhà nước,
Đảng Cộng sản Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và nhiệm vụ
phát triển kinh tế - xã hội của phường, khi phân cấp nhiệm vụ chi cho

8


ngân sách phường, HĐND cấp tỉnh xem xét giao cho ngân sách
phường thực hiện các nhiệm vụ chi dưới đây:
* Chi đầu tư phát triển
* Các khoản chi thường xuyên
1.2. KHÁI NIỆM, NỘI DUNG VÀ CÁC NHÂN TỐ ẢNH

HƢỞNG ĐẾN QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC CẤP
PHƢỜNG
1.2.1. Khái niệm và đặc điểm của quản lý ngân sách nhà nƣớc
cấp phƣờng
1.2.1.1. Khái niệm quản lý ngân sách nhà nước
Quản lý NSNN là quá trình mà chủ thể quản lý thông qua
việc sử dụng có chủ định các phương pháp và các công cụ quản lý
để tác động và điều khiển hoạt động của NSNN nhằm đạt được mục
tiêu đã định trong từng thời k nhất định (Luật Ngân sách nhà nước
được Quốc hội khóa XI thông qua năm 2002).
1.2.1.2. Đặc điểm của QLNS nhà nước cấp phường:
Thứ nhất, cấp phường là một trong 4 cấp quản lý hành
chính và là mắt xích quan trọng trong hệ thống hành chính ở nước ta
hiện nay với chức năng, nhiệm vụ được quy định trong Luật Tổ chức
HĐND và UBND.
Thứ hai, theo Luật NSNN hiện hành, ngân sách cấp phường
là một cấp ngân sách hoàn chỉnh với nguồn thu và nhiệm vụ chi được
quy định cụ thể để đảm bảo hoàn thành chức năng nhiệm vụ của cấp
phường.
Thứ ba, do không phải là cấp có thể hình thành các chính
sách, chế độ về thu, chi ngân sách nên nội dung thu, chi của ngân
sách cấp phường do cấp quận (HĐND &UBND quận) quyết định.
Thứ tư, quy mô ngân sách cấp phường thường không ổn

9


định qua các giai đoạn.
1.2.2. Nội dung quản lý ngân sách nhà nƣớc cấp phƣờng
Cơ quan quản lý NSNN quận thực hiện phân cấp quản lý

NSNN cho các phường thông qua việc thông báo, hướng dẫn các
khoản thu chi mà các phường có quyền quản lý trực tiếp. Cơ quan
quản lý NSNN quận còn thực hiện kiểm soát các hoạt động ngân sách
của các phường (hoạt động thu, chi ngân sách của các phường) bảo
đảm cân đối chung của các phường cũng như của cả quận.
1.2.2.1 Lập dự toán ngân sách phường:
Dự toán ngân sách phường gồm dự toán thu ngân sách và dự
toán chi ngân sách. Mục tiêu cơ bản của việc lập dự toán ngân sách
là nhằm tính toán đúng đắn ngân sách trong k kế hoạch, có căn cứ
khoa học và căn cứ thực tiễn các chỉ tiêu thu, chi của ngân sách
trong k kế hoạch.
1.2.2.2 Chấp hành ngân sách phường:
Mục tiêu của chấp hành ngân sách là biến các chỉ tiêu thu,
chi ghi trong kế hoạch ngân sách từ khả năng, dự kiến thành hiện
thực. Kiểm tra việc thực hiện các chính sách, chế độ, tiêu chuẩn, định
mức về kinh tế - tài chính của nhà nước. Thông qua chấp hành ngân
sách mà tiến hành đánh giá sự phù hợp của chính sách với thực tiễn.
1.2.2.3 Quyết toán NSNN phường:
Theo Nghị định 60/2003/NĐ-CP, ngày 06/6/2003 của Chính
phủ, quyết toán ngân sách phải đảm bảo các nguyên tắc sau:
Thứ nhất, số quyết toán thu ngân sách nhà nước là số thu đã
được thực nộp hoặc hạch toán thu ngân sách nhà nước qua KBNN.
Thứ hai, số quyết toán chi ngân sách nhà nước là số chi đã
thực thanh toán hoặc đã hạch toán chi theo quy định tại điều 62 của
Luật ngân sách nhà nước và các khoản chi chuyển nguồn sang năm

10


sau để chi tiếp theo quy định tại khoản 2 điều 66 của Nghị định này.

Thứ ba, số liệu trong báo cáo quyết toán ngân sách phải
chính xác, trung thực, đầy đủ. Nội dung báo cáo quyết toán ngân sách
phải theo đúng các nội dung ghi trong dự toán được giao và chi tiết
theo mục lục NSNN.
Thứ tư, báo cáo quyết toán năm của đơn vị dự toán cấp dưới
gửi đơn vị dự toán cấp trên, đơn vị dự toán cấp I gửi Phòng Tài chính
Kế hoạch quận.
Thứ năm, báo cáo quyết toán năm gửi cấp có thẩm quyền để
thẩm định, phê duyệt phải có xác nhận của KBNN quận về tổng số và
chi tiết.
Thứ sáu, báo cáo quyết toán ngân sách của các đơn vị dự
toán và của các cấp chính quyền địa phương không được quyết toán
chi lớn hơn thu.
Thứ bảy, ngân sách cấp dưới không được quyết toán các
khoản kinh phí u quyền của ngân sách cấp trên vào báo cáo quyết
toán ngân sách cấp mình. Cuối năm, phòng Tài chính Kế hoạch quận
được u quyền lập báo cáo quyết toán kinh phí u quyền theo quy
định gửi Sở Tài chính và cơ quan quản lý ngành, lĩnh vực cấp u
quyền.
Thứ tám, KBNN quận có trách nhiệm tổng hợp số liệu quyết
toán gửi phòng Tài chính Kế hoạch quận để lập báo cáo quyết toán,
KBNN quận xác nhận số liệu thu, chi ngân sách trên báo cáo quyết
toán của ngân sách các cấp, đơn vị sử dụng ngân sách.
1.2.2.4 Kiểm tra, giám sát, thanh tra về ngân sách phường:
Cơ quan thanh tra quận có nhiệm vụ thanh tra việc chấp
hành thu, chi và quản lý ngân sách.
1.2.3. Các nhân tố ảnh hƣởng đến quản lý thu, chi

11

ngân sách cấp phƣờng:
Quản lý thu, chi ngân sách là hoạt động quản lý nhà nước trên
lĩnh vực tài chính ngân sách. Quản lý NSNN cấp phường thường bị
chi phối bởi các nhân tố sau:
1.3. MỘT SỐ KINH NGHIỆM VỀ QUẢN LÝ NGÂN
SÁCH CẤP PHƢỜNG VÀ BÀI HỌC RÚT RA CHO QUẬN HÀ
ĐÔNG
1.3.1. Kinh nghiệm quản lý NSNN cấp xã ở huyện
Chƣơng Mỹ, TP Hà Nội
Huyện Chương Mỹ trên cơ sở dự toán thành phố giao đã
phân bổ dự toán đảm bao nguyên tắc, đúng định mức, bố trí kinh phí
dự phòng đúng quy định. Trong quá trình điều hành ngân sách luôn
đảm bảo nguồn để chi thường xuyên, đặc biệt là đảm bảo được nguồn
dự phòng để điều hành cho các nhiệm vụ phát sinh như thiên tai, dịch
bệnh diễn ra trên địa bàn.
1.3.1.2. Kinh nghiệm quản lý NSNN cấp phường của quận
Cầu Giấy - thành phố Hà Nội
Quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội rất chú trọng đến việc phân
bổ dự toán cho các đơn vị cấp phường để khích lệ việc khai thác tốt
các nguồn thu trên địa bàn, thường xuyên kiểm tra kiểm soát việc
chấp hành dự toán ngân sách đảm bảo quy định của luật ngân sách
nên đã luôn kịp thời chấn chỉnh được các sai phạm hoặc những yếu
tố ảnh hưởng đến quản lý NSNN cấp phường trên địa bàn.
1.3.2. Một số bài học rút ra cho quản lý NSNN cấp
phƣờng của quận Hà Đông
Qua tìm hiểu kinh nghiệm quản lý NSNN cấp xã ở huyện
Chương Mỹ và cấp phường ở quận Cầu Giấy, Thành Phố Hà Nội, có
thể rút ra một số bài học có thể áp dụng cho việc quản lý ngân sách

12


cấp phường ở quận Hà Đông như sau:
Một là, Quản lý chặt chẽ các nguồn thu NSNN trên địa bàn
phường đảm bảo thu đúng, thu đủ, đạt và vượt dự toán;
Hai là, Quận ủy, HĐND, UBND quận tập trung chỉ đạo nâng cao
hiệu quả quản lý NSNN cấp phường, nhất là các hiệu quả sử dụng kinh
phí trong chi đầu tư phát triển,
Ba là, Nâng cao trình độ, năng lực của bộ máy cán bộ quản lý
NSNN, giáo dục tư tưởng để nâng cao ý thức của đơn vị trong việc sử
dụng hiệu quả NSNN;
Bốn là, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc sử dụng
ngân sách hàng năm của các đơn vị, uốn nắn kịp thời những sai sót trong
công tác quản lý, đặc biệt là lĩnh vực chi đầu tư xây dựng cơ bản.

13


Chƣơng 2
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC CẤP
PHƢỜNG Ở QUẬN HÀ ĐÔNG, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
2.1. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ - XÃ HỘI VÀ
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NGÂN SÁCH CỦA QUẬN HÀ
ĐÔNG, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
2.1.1. Điều kiện tự nhiên của quận Hà Đông
Quận Hà Đông có toạ độ địa lý 20059 vĩ độ Bắc, 105045 kinh
Đông, nằm giữa giao điểm của Quốc lộ 6 từ Hà Nội đi Hòa Bình và
quốc lộ 70A. Hà Đông cũng là nơi khởi đầu của quốc lộ 21B, nối
trung tâm Hà Nội với các huyện phía nam của Thủ đô và tỉnh Hà

Nam, tỉnh Ninh Bình.
Quận Hà Đông là một trong mười hai quận nội thành của thành
phố Hà Nội, cách trung tâm Hà Nội 10 km về phía Tây. Đây vốn là một
vùng đất giàu truyền thống văn hóa và hiện nay là một trong những
quận, huyện có tốc độ phát triển nhanh nhất của thành phố Hà Nội.
2.1.2. Điều kiện kinh tế- xã hội của quận Hà Đông
Có thể nói quận Hà Đông hội tụ nhiều điều kiện để phát triển
KT - XH theo hướng CNH - HĐH, sớm hội nhập vào xu thế chung
của cả nước và hợp tác quốc tế.
2.1.3. Thực trạng ngân sách nhà nƣớc cấp phƣờng ở quận
Hà Đông
2.1.3.1. Thực trạng thu ngân sách nhà nước cấp phường ở Quận
Thu NSNN trên địa bàn phường có vai trò hết sức quan trọng trong việc thực
hiện các nhiệm vụ chính trị, KTXH, an ninh quốc phòng tại địa
phương.

14


2.1.3.2. Thực trạng chi ngân sách nhà nước cấp phường ở quận Hà
Đông
Chi NSNN cấp phường ở quận Hà Đông trong giai đoạn năm
2010 - 2015 dưới sự lãnh đạo của Quận ủy, sự điều hành trực tiếp của
UBND quận đã tập trung vào nhiệm vụ chi đầu tư phát triển, chi sự
nghiệp trên các lĩnh vực, chi hoạt động của bộ máy quản lý hành
chính, chi đảm bảo ANQP, đảm bảo an sinh xã hội và bổ sung cân
đối ngân sách các phường, trên địa bàn quận.
2.2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ
NƢỚC CẤP PHƢỜNG Ở QUẬN HÀ ĐÔNG, THÀNH PHỐ HÀ
NỘI

Trong thời gian qua công tác quản lý ngân sách nhà nước cấp
phường tại quận Hà Đông, Thành phố Hà Nội được thực hiện theo
Luật NSNN, Luật tổ chức HĐND và UBND, Luật thuế GTGT, Luật
thuế TNDN, Luật kế toán; trong đó chủ đạo là Luật NSNN và các
văn bản hướng dẫn thực hiện Luật NSNN.
2.2.1. Thực trạng lập, phê duyệt và giao dự toán ngân sách
cấp phường trên địa bàn các phường ở quận Hà Đông
Lập dự toán ngân sách phường là một khâu quan trọng trong
công tác quản lý, điều hành ngân sách phường. Để việc chấp hành và
quyết toán ngân sách phường được thực hiện theo đúng quy định của
Luật NSNN và các văn bản, Thông tư hướng dẫn của Bộ Tài chính,
hầu hết các phường trên địa bàn quận Hà Đông đã ý thức được tầm
quan trọng của công tác lập dự toán ngân sách phường hàng năm.
2.2.2. Thực trạng chấp hành dự toán thu - chi ngân sách
nhà nước cấp phường

15


Chấp hành dự toán ngân sách phường là một khâu cơ bản của
công tác điều hành ngân sách. Kế hoạch thu, chi ngân sách hàng năm
được thực hiện có hiệu quả hay không, các mục tiêu kinh tế - xã hội
có thực hiện được hay không, là do việc chấp hành ngân sách quy
định. Chủ tịch UBND cấp phường là người chịu trách nhiệm trực tiếp
thực hiện việc điều hành thu, chi ngân sách phường, phải đăng ký mở
tài khoản tại KBNN, chịu sự kiểm tra, kiểm soát của KBNN trong cả
chu trình ngân sách từ lập dự toán, phân bổ dự toán, cấp phát, thanh
toán, hạch toán kế toán và quyết toán ngân sách phường.
2.2.3. Thực trạng kế toán và quyết toán ngân sách nhà
nước cấp phường

Ban Tài chính Kế toán cấp phường có trách nhiệm thực hiện
công tác hạch toán kế toán và quyết toán ngân sách phường theo mục
lục NSNN áp dụng đối với cấp phường và chế độ kế toán NSX hiện
hành.
2.2.4. Thực trạng công tác kiểm tra, thanh tra ngân sách
nhà nước cấp phường
Qua công tác kiểm tra, thanh tra một mặt nhằm đảm bảo chấn
chỉnh công tác hạch toán kế toán, công tác quản lý ngân sách phường
đi vào nề nếp; mặt khác làm cơ sở để các ngành, các cấp xem xét
điều chỉnh các cơ chế, chính sách đối với công tác quản lý ngân sách
phường cho phù hợp với đặc điểm cụ thể tại địa phương.
2.3. Đánh giá chung về thực trạng quản lý ngân sách nhà
nƣớc cấp phƣờng trên địa bàn Quận Hà Đông giai đoạn 2010 2015
Công tác quản lý thu, chi ngân sách phường ở quận Hà Đông
16


trong những năm gần đây đã có nhiều chuyển biến tích cực, góp phần
ổn định chính trị, tạo tiền đề cho việc phát triển kinh tế - xã hội ở cơ
sở. Bên cạnh đó cũng còn tồn tại một số hạn chế đòi hỏi công tác
quản lý ngân sách phường phải không ngừng đổi mới, hoàn thiện,
đáp ứng kịp thời các nhu cầu đặt ra trong từng thời k .
2.3.1. Những kết quả đạt được trong quản lý ngân sách
nhà nước cấp phường
Đã nâng cao được sự quan tâm của các cấp u Đảng, chính
quyền các cấp đối với tầm quan trọng và vai trò của ngân sách
phường trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh trật tự ở địa phương.
2.3.2. Những hạn chế trong quản lý ngân sách nhà nƣớc
cấp phƣờng ở quận Hà Đông, thành phố Hà Nội
2.3.2.1. hân cấp ngân sách nhà nước

Phân cấp quản lý nguồn thu, nhiệm vụ chi ngân sách cấp
phường ở quận Hà Đông giai đoạn này đạt được những kết quả đáng
ghi nhận. Tuy nhiên, việc phân cấp còn tồn tại một số hạn chế cần
phải xem xét như:
2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế trong quản lý ngân
sách nhà nước cấp phường ở quận Hà Đông
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến hạn chế trong công tác quản
lý ngân sách nhà nước cấp phường tại quận Hà Đông.

17


Chƣơng 3
PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ
NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC CẤP PHƢỞNG Ở QUẬN HÀ
ĐÔNG, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
3.1. BỐI CẢNH HIỆN NAY VÀ PHƢƠNG HƢỚNG
HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC CẤP
PHƢỜNG Ở QUẬN HÀ ĐÔNG
3.1.1. Bối cảnh hiện nay tác động đến phát triển kinh
tế-xã hội quận Hà Đông
3.1.1.1. Bối cảnh kinh tế xã hội của Thành phố Hà Nội với
Quận Hà Đông
Thành phố Hà Nội là cơ quan cấp trên của quận Hà Đông có
ảnh hưởng trực tiếp và tương hỗ lẫn nhau. Thành phố Hà Nội là thủ đô,
là trung tâm văn hóa, chính trị của cả nước. Là một trong hai thành phố
lớn phát triển về kinh tế, có ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế của nước ta.
Toàn bộ những chủ trương chính sách của thành phố đều có tác động
đến cấp quận.
3.1.1.2. Mục tiêu phát triển kinh tế xã hội quận Hà Đông

giai đoạn từ nay đến năm 2020
* Mục tiêu tổng quát
Bước vào nhiệm k 2016 - 2020, Quận có những thuận lợi cơ
bản, đó là: Những kết quả kinh tế - xã hội của gần 30 năm đổi mới và
kết quả kinh tế - xã hội 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ
Quận lần thứ XIX tạo tiền đề vững chắc cho sự phát triển; quá trình
đô thị hoá đã tạo ra sự chuyển biến về nhận thức và nề nếp làm việc
mới trong cán bộ, đảng viên và nhân dân; an ninh chính trị ổn định,

18


trật tự an toàn xã hội được giữ vững; được sự quan tâm tập trung chỉ
đạo của Thành phố và các ngành của Thành phố.
3.1.2. Phƣơng hƣớng quản lý ngân sách nhà nƣớc cấp
phƣờng của quận Hà Đông đến năm 2020, tầm nhìn 2030
3.1.2.1. Mục tiêu và nhiệm vụ quản lý ngân sách nhà nước
cấp phường của quận Hà Đông đến năm 2020, tầm nhìn 2030
* Mục tiêu:
Xây dựng các phường của quận Hà Đông trở thành quận đô thị
với tốc độ phát triển nhanh, phát triển mạnh, phát triển toàn diện và bền
vững trên cơ sở đầu tư xây dựng, phát triển và quản lý đô thị, đi đôi với
phát triển kinh tế công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ, thương
mại, du lịch.
* Nhiệm vụ:
Nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách và tài sản Nhà nước, đặc
biệt là tài sản gắn với nhà và đất. Sử dụng hợp lý, hiệu quả vốn đầu tư từ
ngân sách nhà nước và có nguồn gốc ngân sách, tiếp tục thực hiện
nguyên tắc đầu tư có trọng tâm, trọng điểm. Đổi mới và nâng cao chất
lượng công tác quản lý tài chính công. Chỉ đạo thu ngân sách nhà nước

đảm bảo thu đúng, thu đủ, có biện pháp nuôi dưỡng nguồn thu.
3.1.2.1. Những phương hướng về quản lý ngân sách nhà
nước của quận Hà Đông đến năm 2020, tầm nhìn 2030
Đối với công tác quản lý ngân sách cấp phường ở quận Hà
Đông trong thời gian tới không ngừng củng cố nâng cao hiệu quả quản
lý, đảm bảo tốt chức năng, nhiệm vụ của chính quyền cơ sở, xây dựng
kết cấu hạ tầng, tạo điều kiện phát triển kinh tế và thực hiện công bằng
xã hội, góp phần nâng cao chất lượng hệ thống chính trị ở cơ sở. Để thực
hiện tốt yêu cầu đặt ra, cần làm tốt một số phương hướng về quản lý

19


NSNN
3.2. CÁC GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM HOÀN THIỆN
QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC CẤP PHƢỜNG Ở QUẬN
HÀ ĐÔNG
3.2.1. Đổi mới cơ chế phân cấp quản lý ngân sách nhà
nƣớc cấp phƣờng ở quận Hà Đông
3.2.1.1. Đối với phân cấp nguồn thu và tỷ lệ phần trăm (%)
phân chia nguồn thu giữa các cấp ngân sách
Để công tác thu NSNN đạt hiệu quả cao quận cần phải đổi mới
phân cấp nguồn thu đối với ngân sách cấp phường, đặc biệt là phân cấp t
lệ % hưởng điều tiết giữa các cấp ngân sách để phường tự cân đối ngân
sách không phải hưởng bổ sung cân đối từ ngân sách cấp trên, xứng đáng
là các phường thuộc quận nội thành của thành phố Hà Nội. .
3.2.1.2. Đối với phân cấp nhiệm vụ chi giữa các cấp ngân
sách
Đối với phân cấp chi đầu tư quận đã phân cấp rất lớn cho cấp
phường, có quyền quyết định đầu tư từ nhóm báo cáo kinh tế kỹ

thuật, không cần xác định giá trị công trình là bao nhiêu.
3.2.2. Hoàn thiện quy trình quản lý ngân sách nhà nƣớc
cấp phƣờng ở quận Hà Đông
Lập dự toán, chấp hành dự toán và quyết toán NSNN là một
trong các khâu quản lý hết sức quan trọng của quy trình quản lý
NSNN. Các khâu này gắn liền với quyền quyết định, quản lý và kiểm
tra của các cơ nhà nước thẩm quyền.
3.2.2.1. Hoàn thiện quản lý lập dự toán ngân sách
Lập dự toán thu, chi NSNN cấp phường về nội dung phải đảm
bảo và phù hợp với kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn
quận trong từng giai đoạn; bám sát mục tiêu, nhiệm vụ của NSNN,

20


phải đảm bảo tốc độ phát triển kinh tế của quận, đủ nguồn lực triển
khai các chế độ, chính sách theo quy định của Luật NSNN.
3.2.2.2. Hoàn thiện quản lý chấp hành dự toán ngân sách
* Hoàn thiện việc chấp hành dự toán thu ngân sách
- Với mục tiêu khai thác triệt để nguồn thu, thu đúng, thu đủ,
nhằm hoàn thành và hoàn thành vượt mức kế hoạch đề ra, UBND cấp
phường cần tăng cường công tác quản lý thu NSNN trên địa bàn,
quản lý chặt chẽ và tập trung vào các doanh nghiệp ngoài quốc
doanh.
3.2.2.3. Tăng cường thanh tra, kiểm tra tài ch nh ngân
sách
- Tăng cường kiểm tra giám sát của HĐND cấp phường về quản
lý, điều hành NSNN, không để tình trạng nể nang, né tránh và chưa
mang tính xây dựng nhằm thúc đẩy quy trình quản lý và điều hành ngân
sách ngày một hiệu quả. Xây dựng quy chế quy định cụ thể chế độ báo

cáo định k của các cơ quan quản lý nhà nước, các đơn vị kinh tế gửi tới
HĐND cấp phường.
3.2.3. Nâng cao hiệu lực và hiệu quả quản lý ngân
sách nhà nƣớc cấp phƣờng
3.2.3.1. Nâng cao hiệu lực và hiệu quả quản lý thu ngân
sách nhà nước cấp phường
* Tuyên truyền rộng rãi về chính sách thuế
- Tăng cường bộ máy tuyên truyền, hỗ trợ tại cơ quan thuế:
Chính sách, pháp luật thuế trong thời gian vừa qua có nhiều nội dung
mới, khối lượng công việc trong công tác tuyên truyền, hỗ trợ là rất
lớn, trong khi nguồn nhân lực còn hạn chế cả về số lượng và chất
lượng so với yêu cầu nhiệm vụ đặt ra.

21


3.2.3.2. Nâng cao hiệu lực và hiệu quả quản lý chi ngân
sách cấp phường
* Nâng cao hiệu quả về chi đầu tư phát triển
- Tuân thủ nghiêm túc và chặt chẽ các quy định của Luật
ngân sách, những quy định của Chính phủ, các Bộ ngành liên quan và
UBND thành phố Hà Nội, UBND quận Hà Đông về đầu tư xây dựng.
* Nâng cao hiệu quả về chi thường xuyên
- Nâng cao chất lượng lập dự toán chi ngân sách cấp phường
đảm bảo việc chấp hành theo quy định của Luật ngân sách và các văn
bản hướng dẫn thực hiện Luật. Hệ thống mẫu biểu về các chỉ tiêu cần
thống nhất đối với các đơn vị dự toán và phường thuận tiện trong
việc kiểm soát, theo dõi và điều hành đảm bảo đúng quy định. Tập
huấn kỹ việc xây dựng dự toán, đặc biệt là năm đầu thời k ổn định
ngân sách giai đoạn mới.

22


KẾT LUẬN
Quản lý ngân sách nhà nước cấp phường là một trong những
nội dung quan trọng trong góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà
nước về tài chính, giúp cho chính quyền cấp cơ sở sử dụng nguồn lực
ngân sách một cách chủ động, qua đó khơi thông các nguồn lực tiềm
tàng và xử lý các vấn đề phát sinh kịp thời, hiệu quả.
Kết quả nghiên cứu đề tài luận văn: "Quản lý ngân sách nhà
nước cấp phường ở quận Hà Đông- Thành phố Hà Nội" đã hệ thống
hóa được cơ sở lý luận về cơ chế quản lý ngân sách phường. Qua đó
giúp ta hiểu rõ hơn, đầy đủ hơn về cơ chế quản lý ngân sách phường,
những đặc điểm chung và đặc thù riêng của quản lý ngân sách cấp
phường ở quận Hà Đông. Quản lý ngân sách phường tốt thì hoạt
động chính quyền mới được củng cố, phát huy, góp phần cho quản lý
ngân sách nhà nước nói chung được hiệu quả hon.
Kết quả nghiên cứu đề tài và những kiến nghị trên đây được
áp dụng sẽ góp phần vào việc đổi mới quản lý ngân sách cấp phường
ở quận Hà Đông hiệu quả hơn.
Tuy nhiên, hoàn thiện quản lý ngân sách nhà nước nói chung
và ngân sách cấp phường nói riêng là một quá trình liên tục, có liên
quan đến nhiều cấp, ngành. Không thể chỉ một đề tài luận văn mà có
thể giải quyết một cách đây đủ các vấn đề, mà đòi hỏi phải có sự
đồng bộ về giải pháp giữa các cấp thuộc hệ thống NSNN, sự tham gia
của nhiều đề tài khoa học về quản lý NSNN dưới các góc độ khác
nhau, của các chuyên gia kinh tế và nhà nghiên cứu chính sách mới
có thể giúp cho việc hoàn thiện quản lý ngân sách nhà nước cấp cấp
phường đầy đủ và hoàn chỉnh hơn.

23