Tiết 114: Liệt kê

Phòng Giáo Dục Huyện Ngọc Hồi
Trường THCS Thị Trấn Pliekần
Tổ : Văn - Sử
Giáo viên: Lê Thị Thanh Bình

Mục tiêu bài học:
Giúp học sinh:
- Hiểu được thế nào là phép liệt kê, tác dụng
của phép liệt kê.
- Phân biệt được các kiểu liệt kê: Liệt kê theo
từng cặp / liệt kê không theo từng cặp, liệt kê
tăng tiến / liệt kê không tăng tiến.
- Biết vận dụng phép liệt kê trong nói và viết.


Tiết 114
Tiếng Việt LIỆT KÊ
I.THẾ NÀO LÀ PHÉP LIỆT KÊ ?
1.Ví dụ:
Bên cạnh ngài, mé tay trái, bát yến hấp đường phèn,
để trong khay khảm, khói bay nghi ngút; tráp đồi mồi
chữ nhật để mở, trong ngăn bạc đầy những trầu vàng,
cau đậu, rễ tía, hai bên nào ống thuốc bạc, nào đồng hồ
vàng, nào dao chuôi ngà, nào ống vôi chạm, ngoái tai,
ví thuốc, quản bút, tăm bông trông mà thích mắt.[...]
Ngoài kia, tuy mưa gió ầm ầm, dân phu rối rít, nhưng
trong này xem chừng tĩnh mịch, nghiêm trang lắm[... ].
(Phạm Duy Tốn)

2.Nhận xét

- Cấu tạo:
+ Sắp xếp nối tiếp hàng loạt
+ Có kết cấu tương tự
- Ý nghĩa:
+ Kể ra các đồ vật được bày biện xung quanh quan lớn
để diễn tả sự phong phú của các đồ vật ấy.
=> Làm nổi bật sự xa hoa của viên quan, đối lập với
cảnh dân phu đang lam lũ ngoài mưa gió.
*Ghi nhớ (SGK)

Bài tập:
Tỉnh lại em ơi, qua rồi cơn ác mộng
Em đã sống lại rồi, em đã sống!
Điện giật, dùi đâm, dao cắt, lửa nung
Không giết được em, người con gái anh hùng!
(Tố Hữu)
Phép liệt kê: Điện giật, dùi đâm, dao cắt, lửa nung
+ Cấu tạo: Sắp xếp nối tiếp hành động tra tấn dã
man của bọn giặc đối với chị Lí.
+ Ý nghĩa: Thể hiện sự tàn bạo của quân thù và sự
kiên cường của chị Lí.
Điện giật, dùi đâm, dao cắt, lửa nung

“Sách của Quang để khắp mọi nơi
trong nhà: trên giường, trên bàn, trên
giá sách, trên bàn ăn cơm, trên ghế
dựa...”
=> Tác dụng: Nói lên tính chất bề
bộn của sự vật, hiện tượng.
Ví dụ:

II. CÁC KIỂU LIỆT KÊ
1.Ví dụ
+ Ví dụ 1:
a) Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần,
lực lượng, tính mạng, của cải để giữ vững quyền tự
do, độc lập ấy.
(Hồ Chí Minh)
b) Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần
và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền
tự do, độc lập ấy.
(Hồ Chí Minh)