Chuyên đề GDCD : Sử dụng đồ dùng dạy học môn GDCD trong trờng
THCS
A. Phần mở đầu:
I. Lý do chọn đề tài :
Đổi mới chơng trình giáo dục phổ thông là chủ trơng lớn và cần thiết của ngành
giáo dục và của cả xã hội. Đợc sự chỉ đạo của Đảng Chính phủ , bộ GD-ĐT , trớc
yêu cầu mới của sự nghiệp CNH HĐH đòi hỏi phải có một lớp ngời mới , trẻ khoẻ
không chỉ có tri thức khoa học ,năng động sáng tạo mà còn phải có đức , có sự hiểu
biết về pháp luật , có khả năng thích nghi cao thì sụ đổi mới về nội dung chơng trình
SGK và đổi mới phơng pháp dạy học trong nhà trờng là một yêu cầu tất yếu.
Năm học 2001 2002 đến nay,cả nớc đã tiến hành thay SGK bậcTHCS. Việc
thay đổi chơng trình SGK mới thực sự là một cuộc cách mạng trong giáo dục . Bộ GD
- ĐT và các nhà trờng đã giành những điều kiện tốt nhất để phục vụ cho việc dạy và
học SGK mới . Một phong trào đổi mới phơng pháp dạy và học dấy lên khá sôi nổi
trong đội ngũ giáo viên các nhà trờng . Đổi mới chơng trình SGK mà mấu chốt là đổi
mới phơng pháp giảng dạy đã đợc quán triệt trong phần biên soạn SGK Phơng pháp
làm việc của thầy và trò , đã tạo nên không khí thi đua tìm tòi , định hình phơng pháp
dạy và học mới.
Bộ môn GDCD trong SGK mới lần này đợc xây dựng làm hai phần : Phần đạo
đức và phần pháp luật . Là môn học đợc thay đổi phơng pháp dạy học rõ rệt : Coi
trọng thực hành , vận dụng . Vì vậy nội dung SGK mới biên soạn theo hớng dân tộc,
hiện đại , tích hợp , nhằm phát huy tính tích cực của học sinh . Để đổi mới đợc phơng
pháp dạy học , phát huy tính tích cực của học sinh , cần có những điều kiện nhất định
về giáo viên và đồ dùng dạy học ( phơng tiện và trang thiết bị cần thiết ) . Đây không
phải là điều mới mẻ , trớc đây chúng ta cũng đã sử dụng đồ dùng dạy học nhng cha đ-
ợc quan tâm thoả đáng . Chính điều này đã dẫn đến hậu quả là khả năng tiếp cận ,
phân tích , đánh giá , nhận xét của học sinh còn kém.
Hồ thị hạnh
1
Chuyên đề GDCD : Sử dụng đồ dùng dạy học môn GDCD trong trờng
THCS
Xuất phát từ các lý do trên , chúng tôi đã bàn bạc và thống nhất lấy tên chuyên
đề là Sử dụng đồ dùng dạy học môn Giáo Dục Công Dân trong trờng THCS .
II. Cơ sở của đề tài :
1.Cơ sở lý luận :
Trong chơng trình đổi mới SGK , môn GDCD ở trờng THCS cũng có những thay
đổi nhất định . Là môn học mà các tri thức , chuẩn mực , kỹ năng của nó đều gắn chặt
với sự kiện và chất liệu của cuộc sống hiện thực . Đó là những vấn đề về đạo đức ,
pháp luật của đời sống hàng ngày tác động qua lại giữa con ngời với con ngời , giữa
con ngời và các thể chế xã hội . Môn học nhằm giáo dục cho học sinh các chuẩn mực
của ngời công dân ở mức độ phù hợp với lứa tuổi , trên cơ sở đó góp phần hình thành
những phẩm chất , nhân cách của con ngời Việt Nam trong giai đoạn hiện nay phù hợp
với xu thế phát triển tiến bộ của thời đại .
Vì vậy , để phát huy tính tích cực của học sinh trong giờ dạy GDCD , ngời giáo
viên cần tổ chức hớng dẫn học sinh hoạt động , tự chiếm lĩnh các giá trị ,các chuẩn
mực đạo đức , pháp luật thông qua việc nắm tri thức , thực hành và rèn luyện trong và
ngoài giờ học .
Môn GDCD có u thế đặc biệt trong nhiệm vụ giáo dục nhân cách của học sinh,
hình thành niềm tin , tình cảm đạo đức . Mục đích quan trọng nhất và cuối cùng là
hình thành hành vi , thói quen đạo đức , sống và làm việc theo pháp luật của học sinh .
2. Cơ sở thực tiễn :
Việc đổi mới chơng trình SGK GDCD đòi hỏi phải có sự thay đổi về phơng pháp
giảng dạy và cách thức tổ chức hoạt động dạy học của học sinh.
Môn GDCD ở trờng THCS trớc đây thờng bị coi làm môn học phụ nên các giờ
học thờng diễn ra một cách đơn điệu , khô khan , phơng pháp chủ yếu là phơng pháp
thuyết trình . Trong giờ học , học sinh đợc hoạt động ít , thụ động , giờ học không gây
hứng thú , đồ dùng dạy học ít đợc sử dụng hoặc sử dụng một cách hình thức. Nên đó
Hồ thị hạnh
2
Chuyên đề GDCD : Sử dụng đồ dùng dạy học môn GDCD trong trờng
THCS
cha phải là là phơng pháp tích cực vì học sinh cha thực sự có cơ hội để thể hiện thái độ
, lập trờng của cá nhân mình .Những giờ học nh vậy , học sinh ít có khả năng sáng tạo.
Căn cứ vào mục tiêu đào tạo con ngời mới của xã hội hiện nay vẫn là những
công dân tốt , sống có đạo đức , sống và làm việc theo pháp luật , do đó đòi hỏi phải
có sự thay đổi về phơng pháp dạy học . Muốn làm đợc điều đó , giáo viên phải là
những ngời tổ chức , điều khiển các hoạt động học tập , hạn chế tối đa sự độc thoại
của thầy bằng cách sử dụng đồ dùng dạy học một cách trực quan , phong phú , tạo ra
sự hấp dẫn trong tiết học , học sinh chủ động tiếp cận đồ dùng dạy học , phân tích ,
đánh giá từ đó rút ra nội dung bài học . Nh vậy học sinh có cơ hội tối đa phát triển tính
độc lập , sáng tạo , chủ động tiếp thu kiến thức , nâng cao nhận thức , rèn luyện kỹ
năng , còn ngời giáo viên chỉ là ngời tổ chức tiết học thành môi trờng để học sinh mà
thôi.
III. Mục đích nghiên cứu :
Yêu cầu việc tổ chức dạy học môn GDCD là phải hình thành ở học sinh xúc
cảm , tình cảm , niềm tin đạo đức , vì đó là động cơ bên trong giúp các em hoàn thiện
tự điều chỉnh để vơn tới cái chân thiện mỹ trong cuộc sống. Đây là yêu cầu có
tính đặc trng của môn GDCD so với một số môn học khác và cúng là yêu cầu bức xúc
trong giai đoạn hiện nay.
Xuất phát từ yêu cầu trên , môn GDCD cũng có những yêu cầu mới về phơng
pháp . Dạy và học môn này không đơn giản chỉ là truyền đạt tri thức mà còn phải hình
thành đợc tình cảm , niềm tin đạo đức , pháp luật và nhất là hình thành thói quen đạo
đức , pháp luật ở mỗi học sinh. Cần tránh lối dạy thiên về lý thuyết khô khan , xa rời
thực tiễn . Cần vận dụng linh hoạt các loại đồ dùng dạy học .
Với phơng pháp dạy học hiện đại có nhiều lợi thế trong việc phát huy tính tích
cực , chủ động sáng tạo của học sinh. Một trong những lợi thế của phơng pháp dạy
học hiện đại đó là : Sử dụng đồ dùng dạy học .
Hồ thị hạnh
3
Chuyên đề GDCD : Sử dụng đồ dùng dạy học môn GDCD trong trờng
THCS
Vì điều kiện thời gian cũng nh khả năng có hạn , chuyên đề bớc đầu nghiên cứu
và mạnh dạn trình bày phơng pháp s dụng đồ dùng dạy học trong giờ dạy nhằm phát
huy tính tích cực , tạo sự hấp dẫn , dễ ghi nhớ cho học sinh trong giờ GDCD .
Hy vọng , chuyên đề sẽ giúp các đồng chí giáo viên có thêm chút ít kỹ năng khi
sử dụng đồ dùng dạy học cho hiệu qủa trong giờ GDCD.
IV. Đối t ợng nghiên cứu , phạm vi nghiên cứu :
- Đối tợng nghiên cứu : Học sinh THCS trờng THCS Cao Minh
- Phạm vi nghiên cứu : phơng pháp sử dụng đồ dùng dạy học môn GDCD trong
trờng THCS .
V. Ph ơng pháp nghiên cứu :
Phơng pháp hệ thống , quan sát , phân loại , so sánh , phân tích.
A. phần nội dung :
I. Mục tiêu của môn GDCD ở tr ờng THCS :
1. Kiến thức :
- Hiểu đợc những chuẩn mực đạo đức và luật pháp cơ bản , phổ thông , thiết thực
phù hợp với lứa tuổi học sinh THCS trong các quan hệ với bản thân , với ngời khác , với
công việc và môi trờng sống .
- Hiểu ý nghĩa các chuẩn mực đối với sự phát triển cá nhân và xã hội ; sự cần
thiết phải rèn luyện và cách thức rèn luyện để đạt đợc các chuẩn mực đó .
2. Kỹ năng :
- Biết đánh giá bản thân và mọi ngời xung quanh ; biết lựa chọn và thực hiện
cách ứng xử phù hợp với các chuẩn mực đạo đức , pháp luật , văn hoá xã hội trong giao
tiếp và hoạt động học tập lao động , hoạt động tập thể , vui chơi , giải trí ,...
Hồ thị hạnh
4
Chuyên đề GDCD : Sử dụng đồ dùng dạy học môn GDCD trong trờng
THCS
- Biết tự tổ chức học tập và rèn luyện bản thân theo yêu cầu của các chuẩn mực
đã học .
3. Thái độ :
- Có thái độ đúng đắn , rõ ràng trớc các hiện tợng , sự kiện pháp luật , văn hoá
trong đời sống hằng ngày ;có tình cảm trong sáng , lành mạnh đối với mọi ngời , gia
đình, nhà trờng , quê hơng , đất nớc.
- Có niềm tin vào các chuẩn mực đã học và hớng tới những giá trị xã hội tốt đẹp.
- Có trách nhiệm đối với hành động của bản thân , có nhu cầu tự điều chỉnh , tự
hoàn thiện để trở thành một chủ thể xã hội , tích cực , năng động.
II. cấu trúc và nội dung sách giáo khoa GDCD THCS :
1. Cấu trúc ch ơng trình :
*So với chơng trình cải cách ở trờng THCS , cấu trúc SGK mới đã có sự thay
đổi . Cụ thể là :
- Cấu trúc chơng trình môn GDCD THCS sách cải cách .
+ Lớp 6 + 7 : Học sinh học và rèn luyện theo các chuẩn mực đạo đức thể hiện ở
các phẩm chất và bổn phận đạo đức , xã hội .
+ Lớp 8 + 9 : Học sinh các chuẩn mực pháp luật .
- Cấu trúc chơng trình GDCD theo chơng trình đổi mới .
*Căn cứ vào mục tiêu của môn học nên cấu trúc chơng trình môn GDCD bậc
THCS đợc xây dựng theo nguyên tắc Đồng tâm và phát triển , gồm hai phần :
- Lớp 6 + 7 + 8 + 9 : Học kỳ I : Các chuẩn mực đạo đức
Học kỳ II : Các chuẩn mực pháp luật
- Lớp 8 + 9 : Nâng cao hơn so với lớp 6 + 7 .
Cụ thể :
* Các chuẩn mực đạo đức : (Gồm 8 chủ đề )
(1) Sống cần kiệm liêm chính, chí công vô t.
Hồ thị hạnh
5