Đề tài: Một số biện pháp chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp trong trường tiểu học
I. PHẦN MỞ ĐẦU
I.1. Lý do chọn đề tài
Nghị quyết Trung ương II khóa 8 Đảng ta tiếp tục khẳng định “Giáo dục
đào tạo là quốc sách hàng đầu”. Điều đó chứng tỏ Đảng và Nhà nước ta hết sức
coi trọng nhân tố con người, đó là cơ sở, là nền tảng để xây dựng và phát triển đất
nước. Một trong những nhiệm vụ cơ bản của giáo dục đào tạo hiện nay là hình
thành và phát triển nhân cách toàn diện học sinh theo mục tiêu phát triển nguồn
nhân lực phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Sự nghiệp giáo dục và đào tạo của nước ta đang đứng trước những thư
thách lớn. Muốn có một nền giáo dục tiên tiến phải có một cơ sở vững chắc, đó là
đòi hỏi giáo dục phải thay đổi, chuyển mình để hướng tới xây dựng một nền giáo
dục cho tất cả mọi người, nền giáo dục mang tính toàn diện, nhân văn, hiện đại;
cơ sở chính là hệ thống giáo dục tiểu học, là nền tảng trong hệ thống giáo dục
quốc dân. Sự hình thành và phát triển của bậc học này về đức, trí, thể, mĩ là điều
kiện để phát triển ở các bậc học tiếp theo. Khác với các bậc học khác, bậc tiểu
học thông thường mỗi giáo viên đứng lớp là một giáo viên chủ nhiệm. Cho nên
giáo viên chủ nhiệm (GVCN) ở bậc tiểu học có vị trí hết sức quan trọng trong
việc hình thành và phát triển nhân cách học sinh. Để làm tốt điều này đòi hỏi giáo
viên tiểu học là “Người thầy tổng thể”, mẫu mực, là người thay mặt hiệu trưởng
làm công tác quản lí tập thể học sinh lớp mình, là người chịu trách nhiệm trước
hội đồng giáo dục về chất lượng giáo dục toàn diện và rèn luyện học sinh theo
mục tiêu chung của mỗi nhà trường. Giáo viên chủ nhiệm là những người có kinh
nghiệm và uy tín, có khả năng giảng dạy và giáo dục học sinh, có trách nhiệm tổ
chức mọi hoạt động sinh hoạt và học tập của học sinh. Vì vậy các nhà trường
hiện nay đang tự phấn đấu vươn lên giảm những tác động tiêu cực từ bên ngoài
vào nhà trường, trong đó có các tệ nạn xã hội. Mỗi nhà trường cần phải xây dựng
để thật sự là nơi giáo dục và đào tạo thế hệ trẻ, trong đó việc xây dựng và quản lí
một đội ngũ giáo viên phụ trách lớp có năng lực tổ chức, có nghiệp vụ sư phạm
và say mê với công việc là việc làm cần thiết cho các nhà quản lí trường học, bởi
họ chính là nhân tố chủ đạo của nhà trường. Thực tế cho thấy rằng ở trong nhà
Người thực hiện: Huỳnh Thị Biên – Trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân
1
Đề tài: Một số biện pháp chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp trong trường tiểu học
trường, lớp nào giáo viên phụ trách lớp có năng lực, có trình độ, có tinh thần
trách nhiệm, có ý thức tự giác, không ngại khó, hay tìm tòi nghiên cứu thì sẽ làm
tốt công tác chủ nhiệm lớp và sẽ có chất lượng giáo dục tốt. Vậy để giúp người
GVCN làm tốt nhiệm vụ của mình thì đòi hỏi người cán bộ quản lí phải quan
tâm, xây dựng được đội ngũ giáo viên có năng lực, có phẩm chất tốt, nhiệt tình
với công việc, đặt mình vào vị trí của giáo viên chủ nhiệm lớp thì mới thấu hiểu
được nhiệm vụ của họ, để có sự quan tâm thỏa đáng, nắm bắt được tâm tư
nguyện vọng, động viên kịp thời, như vậy mới chỉ đạo đúng đắn góp phần nâng
cao chất lượng công tác chủ nhiệm đạt hiệu quả.
Xuất phát từ thực tiễn công tác, là người làm công tác quản lí nhiều năm
nên tôi chọn đề tài “Một số biện pháp chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp trong
trường tiểu học” với hy vọng góp phần vào việc nâng cao công tác chủ nhiệm,
nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong trường tiểu học hiện nay.
I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
Nghiên cứu một số vấn đề lí luận có liên quan đến việc quản lí chỉ đạo
công tác chủ nhiệm lớp.
Tìm hiểu và đánh giá thực trạng việc chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp ở
trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân.
Trên cơ sở lí luận và thực tiễn, đưa ra những biện pháp chỉ đạo công tác
chủ nhiệm lớp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, duy trì sĩ số học sinh, giúp đỡ
học sinh có hoàn cảnh khó khăn, thực hiện công tác xã hội hóa giáo dục của lớp
trong việc làm mới không gian lớp học.
I.3. Đối tượng nghiên cứu: Các biện pháp chỉ đạo giáo viên làm tốt công
tác chủ nhiệm lớp.
I.4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu:
Một số biện pháp chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp;
Đối tượng khảo sát: Tất cả giáo viên chủ nhiệm trường tiểu học Nguyễn
Viết Xuân;
Thời gian: Năm học 2014 - 2015; 2015 – 2016 (Học kì I).
I.5. Phương pháp nghiên cứu
Người thực hiện: Huỳnh Thị Biên – Trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân
2
Đề tài: Một số biện pháp chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp trong trường tiểu học
Xuất phát từ đối tượng, mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu, sư dụng một số
phương pháp nghiên cứu thực tiễn dùng để thực hiện SKKN.
Phương pháp phân tích và tổng hợp lí thuyết;
Phương pháp quan sát;
Phương pháp điều tra;
Phương pháp tổng kết kinh nghiệm.
II. PHẦN NỘI DUNG
1. Cơ sở lí luận
Lịch sư phát triển của nhân loại ở bất kì thời đại nào, thì con người luôn là
động lực của sự phát triển nhanh và bền vững mà nhân tố quyết định chính là
những người tài giỏi, tâm huyết và có đạo đức, có tinh thần trách nhiệm với
nhiệm vụ được giao. Trong sự nghiệp giáo dục và đào tạo từ trước đến nay vai trò
của người đứng đầu cơ quan quản lí giáo dục là người chịu trách nhiệm chính. Cụ
thể theo điều lệ trường học người Hiệu trưởng có vai trò lãnh đạo, đại diện cho
nhà trường về mặt pháp lí, có trách nhiệm, có thẩm quyền cao nhất về hành
chính, về tổ chức và quản lí toàn bộ mọi hoạt động của nhà trường, chịu trách
nhiệm trước cơ quan chủ quản cấp trên. Vì vậy mọi hoạt động của nhà trường tùy
thuộc vào đội ngũ giáo viên, trong đó vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp luôn
được xem là một trong những nhân tố hàng đầu quyết định đến sự thành công của
quá trình dạy học, rèn luyện và giáo dục học sinh.
2. Thực trạng
2.1. Thuận lợi - khó khăn
Trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân năm học 2014-2015; 2015-2016 (học
kì I) với tổng số lớp luôn ổn định là 11 lớp, tổng số học sinh gần 290 em. Gần
100% là học sinh dân tộc kinh, không có học sinh dân tộc tại chỗ. Đội ngũ giáo
viên đầy đủ theo quy định. Giáo viên chủ nhiệm lớp đa số có tinh thần trách
nhiệm, nhiệt tình, quan tâm đến công tác giáo dục học sinh, xây dựng được mối
quan hệ với cha mẹ học sinh và các tổ chức đoàn thể vì là người có hộ khẩu
thường trú ở tại địa phương; thực hiện tốt công tác xã hội hóa giáo dục của lớp.
Đa số phụ huynh đã có nhận thức về giáo dục và quan tâm chăm lo đến con em.
Người thực hiện: Huỳnh Thị Biên – Trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân
3
Đề tài: Một số biện pháp chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp trong trường tiểu học
Bên cạnh đó vẫn còn khó khăn ảnh hưởng đến tình hình chung của nhà
trường cũng như công tác chủ nhiệm lớp: Cơ sở vật chất trường lớp xuống cấp
nghiêm trọng, bố mẹ đi làm ăn xa gưi con cho ông bà chăm sóc; bố mẹ li hôn; gia
đình nghèo không chăm lo cho con em, đời sống của học sinh còn thiếu thốn về
vật chất lẫn tinh thần…
2.2. Thành công - hạn chê
Lãnh đạo nhà trường luôn có những trăn trở, suy nghĩ để chỉ đạo công tác
chủ nhiệm lớp duy trì sĩ số học sinh hàng năm, giúp đơc học sinh có hoàn cảnh
khó khăn, làm tốt công tác xã hội hóa các lớp để làm mới không gian lớp học.
Tìm hiểu kĩ tâm lí giáo viên cũng như điều kiện của giáo viên để phân công vị trí
chủ nhiệm lớp phù hợp, đạt hiệu quả. Một số giáo viên chủ nhiệm có những việc
làm thiết thực, có kinh nghiệm vận dụng đạt hiệu quả trong công tác chủ nhiệm
như cô Nguyễn Thị Phượng (GVCN lớp 2C năm học 2013-2014), cô Nguyễn Thị
Bình (GVCN lớp 1B năm học 2013-2014; 2014-2015), thầy Nguyễn Duy kì Diệu
(GVCN lớp 5B năm học 2013-2014; 2014-2015)…
Nhận thức của giáo viên chủ nhiệm lớp không đồng nhất, một số giáo viên
không dám nghỉ dám làm, chưa có những ý kiến tham mưu đề xuất về công tác
chủ nhiệm lớp, còn thụ động chờ chỉ đạo của nhà trường, công tác chủ nhiệm còn
dậm chân tại chỗ không tiến bộ. Sự phối hợp với các lực lượng còn e dè chưa
mạnh dạn.
2.3. Mặt mạnh - mặt yêu
Ban giám hiệu có nhiều kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo đội ngũ. Đội
ngũ được phân công làm công tác chủ nhiệm đa số là giáo viên trẻ, có kinh
nghiệm trong công tác chủ nhiệm, nhiệt tình, có trách nhiệm trong các hoạt động.
Được sự ủng hộ và đồng thuận của các bậc phụ huynh trong công tác giáo dục
học sinh và công tác xã hội hóa giáo dục của các lớp. Đa số học sinh ngoan
ngoãn, có ý thức học tập và rèn luyện đưa phong trào của lớp và của toàn trường
ngày càng tiến bộ.
Bên cạnh mặt mạnh, còn có mặt yếu như một vài giáo viên không năng
động, không có chịu khó tìm tòi học hỏi, dậm chân tại chỗ, không có sáng tạo để
thay đổi trong công tác chủ nhiệm lớp, chưa biết làm mới. Một số giáo viên nuôi
Người thực hiện: Huỳnh Thị Biên – Trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân
4
Đề tài: Một số biện pháp chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp trong trường tiểu học
con nhỏ nên ảnh hưởng đến công tác chủ nhiệm, không có nhiều thời gian dành
cho các hoạt động phong trào của lớp. Một số phụ huynh còn giao phó việc giáo
dục con cái cho giáo viên chủ nhiệm, không nhiệt tình hỗ trợ giáo viên trong các
hoạt động của lớp làm ảnh hưởng chung đến phong trào của nhà trường.
2.4. Các nguyên nhân, các yêu tố tác động
Lãnh đạo nhà trường tâm huyết, quan tâm chỉ đạo sát sao đối với công tác
chủ nhiệm lớp. Sự phấn đấu thi đua giữa giáo viên với giáo viên trong nhà trường
và giữa các trường trong cụm. Sự nhìn nhận về chất lượng giáo dục của phụ
huynh đối với nhà trường, đối với giáo viên chủ nhiệm lớp. Đòi hỏi giáo viên chủ
nhiệm lớp phải có sự đổi mới, phải biết phối hợp với các lực lượng giáo dục tác
động để làm tốt công tác chủ nhiệm. Mặt khác đời sống của một số phụ huynh
quá nghèo, hoàn cảnh éo le nên ảnh hưởng đến việc chăm lo giáo dục con cái,
gây không ít khó khăn cho công tác chủ nhiệm. Cơ sở vật chất của nhà trường
xuống cấp ảnh hưởng đến công tác dạy học.
2.5. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đặt ra
Trong những năm qua, toàn ngành, toàn xã hội đã và đang hưởng ứng tích
cực phong trào thi đua “xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” thì
công tác chủ nhiệm lớp càng được quan tâm đổi mới. Kinh nghiệm cho thấy rằng
trường nào chưa quan tâm hoặc xem nhẹ công tác này thì kết quả dạy học sẽ
không cao, ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả hoạt động giáo dục của đơn vị.
Thực tế trong hai năm qua trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân có những thực
trạng như đã nêu ở trên, đi sâu phân tích kĩ vấn đề mà thực trạng đặt ra, cụ thể
trường đóng trên địa bàn dân cư là người kinh, một số bộ phận nhân dân kinh tế
ổn định, có điều kiện quan tâm đến đời sống và việc học hành của con cái. Họ
nhận thức đúng đắn, luôn có trách nhiệm và ý thức được vai trò của gia đình
trong việc giáo dục con em mình, không ỷ lại cho nhà trường. Giáo viên được
phân công làm công tác chủ nhiệm lớp đa số là giáo viên có bề dày kinh nghiệm
trong công tác chủ nhiệm, nắm rõ lí lịch, hoàn cảnh gia đình học sinh của mình;
Có tinh thần trách nhiệm trong công tác. Dưới sự chỉ đạo của Ban giám hiệu, mỗi
giáo viên chủ nhiệm có cách thực hiện linh hoạt trong việc phối hợp với các lực
lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường để làm tốt công tác chủ nhiệm như duy
Người thực hiện: Huỳnh Thị Biên – Trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân
5
Đề tài: Một số biện pháp chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp trong trường tiểu học
trì sĩ số, huy động sự chung tay góp sức để hỗ trợ cho học sinh có hoàn cảnh khó
khăn, động viên các em có đủ điều kiện để đến trường với tinh thần “ Lá rách ít
đùm lá rách nhiều”; chung tay tu sưa lớp học khang trang sạch đẹp từ nguồn đóng
góp xã hội hóa của lớp và giáo viên chủ nhiệm đóng vai trò chủ đạo đưới sự định
hướng của nhà trường. Vì vậy giáo viên chủ nhiệm là chiếc cầu nối giữa gia
đình, nhà trường và xã hội góp phần vào công tác giáo dục thế hệ trẻ ngày càng
tiến bộ, tạo được uy tín của nhà trường, của cá nhân với phụ huynh học sinh. Với
những vấn đề nêu trên người giáo viên chủ nhiệm cần phải kiên kì, chịu khó,
nhiều khi phải chịu tác động những yếu tố tích cực và tiêu cực từ các lực lượng
phối hợp thì mới thành công, để giải quyết được vấn đề bản thân đã chỉ đạo một
số biện pháp sau:
3. Giải pháp, biện pháp
3.1. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
Nhằm nâng cao nhận thức cho đội ngũ giáo viên về công tác chủ nhiệm
lớp. Thái độ, tình cảm đối với học sinh, là mẹ hiền thứ hai trong việc quan tâm
chăm lo giáo dục học sinh. Làm tốt công tác duy trì sĩ số hàng năm, tạo điều kiện
cùng chung tay giúp đỡ về vật chất lẫn tinh thần đối với học sinh có hoàn cảnh
khó khăn, làm tốt công tác xã hội hóa giáo dục của lớp là mục tiêu hướng tới việc
giáo dục toàn diện cho học sinh, đảm bảo tốt công tác phổ cập giáo dục tiểu học
và hoàn thành tốt công tác chủ nhiệm của mình.
3.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp
Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm phối hợp với các lực lượng để giáo dục học
sinh.
Biện pháp phối hợp với lực lượng giáo dục trong trường
* Phối hợp với Ban giám hiệu: Giáo viên chủ nhiệm phải dựa vào kế hoạch
chung của trường để xây dựng kế hoạch, lịch làm việc và đề ra biện pháp thực
hiện cụ thể cho lớp mình nhưng phải sát tình hình thực tế. Thường xuyên báo cáo
tình hình hoạt động của lớp và kết quả giáo dục học sinh, nguyện vọng của học
sinh về ban giám hiệu. Việc này giáo viên chủ nhiệm có thể gặp mặt trực tiếp ban
giám hiệu hoặc thông qua cuộc họp để phản ánh những vấn đề liên quan đến lớp,
đến học sinh để xin ý kiến chỉ đạo. Cụ thể về việc học sinh của lớp xin nghỉ học
Người thực hiện: Huỳnh Thị Biên – Trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân
6
Đề tài: Một số biện pháp chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp trong trường tiểu học
dài ngày để chữa bệnh tim ( Em Mai Quốc Bảo lớp 3A), học sinh mồ côi cha, mẹ
bị tai nạn giao thông (em Nguyễn Đình Quyết lớp 3B), học sinh ở với bà vì bố
mẹ li dị (2 anh em ruột Nguyễn văn Hiếu và Nguyễn Đức Bình lớp 2A và 5A).
Ban giám hiệu đã chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm nắm tình hình cụ thể từ gia đình,
xác minh hoàn cảnh, trước hết là gần gũi, động viên học sinh để các em đến lớp.
Sau đó bàn biện pháp với giáo viên chủ nhiệm quyên góp ủng hộ với lòng hảo
tâm để ủng hộ học sinh có đủ điều kiện đến trường và có thêm một số tiền để hỗ
trợ học sinh chữa bệnh. Ngoài ra còn một số hoàn cảnh tương tự mà giáo viên
chủ nhiệm phối hợp cùng với ban giám hiệu đã vận dụng việc làm động viên
được học sinh ra lớp (trong SKKN năm học 2014-2015 về công tác duy trì sĩ số
tôi đã chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm thực hiện đạt hiệu quả ).
* Phối hợp với giáo viên dạy chung lớp và giáo viên dạy chuyên biệt
Giáo viên chủ nhiệm phối hợp chặt chẽ với giáo viên dạy cùng lớp và giáo
viên dạy chuyên biệt thực hiện nhiệm vụ chủ nhiệm để xây dựng và thống nhất
kế hoạch giáo dục học sinh của lớp. Thường xuyên liên lạc và trao đổi với nhau
để nắm bắt tình hình học tập hàng ngày của lớp, của từng học sinh, học sinh nghỉ
học có lí do, không có lí do…để theo dõi và có biện pháp giáo dục học sinh kịp
thời. Vì vậy giáo viên chủ nhiệm và giáo viên dạy chung lớp cùng với giáo viên
dạy chuyên biệt hợp thành một tập thể sư phạm nhỏ đóng vai trò chủ đạo trong
quá trình giáo dục học sinh. Hiệu quả giáo dục trong lớp chủ nhiệm phụ thuộc
một phần quan trọng vào hoạt động cũng như phẩm chất của bản thân tập thể sư
phạm này. Tập thể sư phạm thu nhỏ này (GVCN) thực hiện việc điều tra cơ bản
và phân loại học sinh, nắm rõ lí lịch học sinh để biết hoàn cảnh gia đình, thăm dò
nguyện vọng, sở thích, thái độ và phát hiện những khó khăn trong học tập và sinh
hoạt của học sinh để phân tích, đánh giá cùng trao đổi với giáo viên năm học
trước để nắm thêm thông tin. Đây là cơ sở nhằm nâng cao chất lượng giáo dục
học sinh của lớp cũng như từng cá nhân học sinh. Các giáo viên trong tập thể chủ
nhiệm này căn cứ vào những thông tin ngược do bản thân thu nhận được, nhất là
do giáo viên chủ nhiệm cung cấp sẽ cải tiến nội dung, phương pháp, hình thức tổ
chức dạy học và giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. Kinh nghiệm thực tế cho
thấy rằng, tập thể sư phạm trong phạm vi một lớp mà giáo viên chủ nhiệm lớp là
Người thực hiện: Huỳnh Thị Biên – Trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân
7
Đề tài: Một số biện pháp chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp trong trường tiểu học
hạt nhân, nếu đạt được sự thống nhất ý chí, hành động, nhận định và đánh giá,
luôn luôn gương mẫu, đưa ra yêu cầu hợp lí và đồng thời tôn trọng, yêu mến học
sinh, phát huy tinh thần tự lực, ý thức làm chủ của học sinh thì chắc chắn sẽ góp
phần không nhỏ vào việc xây dựng một tập thể lớp vững mạnh.
* Phối hợp với tổ chức Đoàn TN, Đội TN.
Mỗi giáo viên chủ nhiệm là một anh chị phụ trách, chính vì vậy giáo viên
chủ nhiệm là người phối hợp với Bí thư chi đoàn, tổng phụ trách Đội trong việc
tổ chức các hoạt động theo chủ đề phù hợp với các tháng trong năm thông qua
các ngày lễ kỉ niệm như: 21/11; 22/12; 3/2; 26/3; ... mà lãnh đạo nhà trường là
người cố vấn, định hướng. Cụ thể trong đợt 20/11 chỉ đạo tổ chức hội thi văn
nghệ, tất cả giáo viên chủ nhiệm là người thực hiện việc đầu tư tập luyện cho học
sinh để hội thi có chất lượng; đợt sinh hoạt 22/12 giáo viên chủ nhiệm là người
được giao trách nhiệm sưu tầm câu hỏi, hình ảnh về truyền thống quân đội nhân
dân Việt Nam cho lớp tìm hiểu để tham hái hoa dân chủ có thưởng, hiệu quả học
sinh đạt được qua mỗi đợt sinh hoạt chủ điểm là tiêu chí để xếp loại thi đua của
lớp. Vì thế giáo viên chủ nhiệm đều nổ lực tìm tòi, hướng dẫn, tập luyện học sinh
rất sôi nổi (cụ thể GVCN và tập thể lớp 1B, 3B, 4A, 4B, 5A, 5C). Mặt khác giáo
viên chủ nhiệm phải giúp đỡ tổ chức Đoàn, Đội và tôn trọng tính độc lập, tự quản
của tổ chức này để tạo nên mối quan hệ tốt đẹp, nắm bắt tình hình hoạt động để
triển khai thực hiện và sẽ được góp ý điều chỉnh kịp thời nhằm đưa phong trào
của lớp đi lên.
* Phối hợp với lực lượng giáo dục là Bảo vệ, Thư viện, Y tế
Thông qua lực lượng này giáo viên chủ nhiệm sẽ tìm hiểu một cách khách
quan học sinh của lớp mình trong các hoạt động ngoài giờ học chính khóa như:
Việc mượn sách báo, đọc sách báo có thường xuyên không, học sinh nào tích cực
trong hoạt động này cần tuyên dương trước tập thể. Nắm tình hình sức khỏe của
học sinh qua cán bộ y tế nhà trường về tình hình sức khỏe học sinh như theo dõi
dịch bệnh, tiêm phòng, tình hình học sinh giữ gìn vệ sinh cá nhân, vệ sinh chung;
việc bảo vệ tài sản nhà trường, tài sản lớp học, chăm sóc và giữ gìn bồn hoa, cây
cảnh... Có những đề xuất cùng nhau thống nhất tác động sư phạm đối với học
sinh, những nội dung liên kết này có thể tiến hành qua gặp trực tiếp hoặc thông
Người thực hiện: Huỳnh Thị Biên – Trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân
8
Đề tài: Một số biện pháp chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp trong trường tiểu học
qua các cuộc họp. Việc làm này phải tôn trọng hợp tác không xem nhẹ “Nhân
viên” thì công việc sẽ đạt hiệu quả tốt, vì giáo viên chủ nhiệm không thể quán
xuyến hết các hoạt động của học sinh ngoài lớp học.
* Phối hợp với gia đình học sinh: Giáo viên chủ nhiệm phải có kế hoạch
định kì thông báo cho gia đình học sinh biết kết quả học tập, lao động, rèn luyện
của con em họ, những yêu cầu chung của nhà trường đối với cha mẹ học sinh về
công việc, nội dung mà mình phụ trách. Cách thực hiện là tổ chức cuộc họp cha
mẹ học sinh theo định kì, theo yêu cầu của giáo viên chủ nhiệm và nhà trường.
Qua cuộc họp sẽ giúp các bậc phụ huynh học sinh nắm được cụ thể chủ trương
giáo dục của nhà trường, mục tiêu kế hoạch phấn đấu và tình hình chung của lớp,
của từng con em họ; Trên cơ sở đó cùng nhau đóng góp ý kiến thảo luận nhằm
thống nhất các biện pháp cũng như phương pháp giáo dục để đạt được mục tiêu
giáo dục. Các cuộc họp phụ huynh phải được chuẩn bị nội dung cụ thể, chu đáo,
được hiệu trưởng nhà trường chỉ đạo nội dung, duyệt kế hoạch của giáo viên chủ
nhiệm trước khi cuộc họp tiến hành để chỉnh sưa, bổ sung những vấn đề cần
thiết; Ví dụ như phổ biến chủ trương, kế hoạch giáo dục của nhà trường, chỉ tiêu
phấn đấu của lớp, của từng học sinh, đánh giá sự tiến bộ hoặc khó khăn của từng
học sinh và cả lớp (không được phê bình hoặc chê học sinh yếu, chậm tiến bộ…
trước phụ huynh). Đồng thời nói rõ sự thống nhất phân công nhiệm vụ giữa nhà
trường và giáo viên chủ nhiệm (Giáo viên chủ nhiệm phải làm gì ? gia đình phải
làm gì ?...) để kết hợp tác động giáo dục. Ví như tổ chức cho học sinh giúp đỡ
nhau tự học ở nhà, tổ chức học sinh tham gia hoạt động xã hội, phối hợp với phụ
huynh có con em chưa ngoan để giáo dục (minh chứng em Nguyễn Văn Lam học
sinh lớp 5A (cháu ở với bà) nghiện chơi game, theo bạn bè rũ rê hay nghỉ học
không lí do, giáo viên chủ nhiệm báo cáo nhà trường chỉ đạo cùng phối hợp với
đoàn thể, ban đại diện cha mẹ học sinh lớp nắm tình hình, động viên , giúp đỡ
qua một thời gian ngắn em đã đi học đều, có sự thay đổi tiến bộ rõ rệt.
Mặt khác giáo viên chủ nhiệm đến thăm và trao đối với gia đình học sinh
hoặc mời phụ huynh đến trường là hình thức có hiệu quả giáo dục cao. Vì gặp
trực tiếp thì những việc cần trao đổi mới bày tỏ rõ ngọn ngành, hai bên mới nắm
rõ sự việc cặn kẽ, phân tích, giải thích rõ ràng sự việc cần trao đổi, điều đó sẽ gây
Người thực hiện: Huỳnh Thị Biên – Trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân
9
Đề tài: Một số biện pháp chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp trong trường tiểu học
được thiện cảm và thắt chặt tình cảm giữa giáo viên chủ nhiệm với học sinh, giữa
gia đình học sinh với giáo viên chủ nhiệm. Mối quan hệ thiện cảm này giúp học
sinh tự giác điều chỉnh hành vi của mình theo chuẩn mực tích cực, giúp phụ
huynh học sinh quan tâm tới việc giáo dục con em và cùng kết hợp với giáo viên
chủ nhiệm để giáo dục học sinh. Trong thực tế công tác, giáo viên nào tạo được
mối quan hệ tốt đẹp với phụ huynh học sinh thì sẽ thuận tiện trong mọi hoạt động
giáo dục. Tuy nhiên mối quan hệ này vẫn phải giữ một khoảng cách, không nên
quá lạm dụng sẽ ảnh hưởng đến uy tín của giáo viên . Minh chứng cụ thể bên cạnh
những gia đình học sinh có hoàn cảnh kinh tế khó khăn, nhà trường còn có những
em học sinh có hoàn cảnh phức tạp như bố mẹ bỏ nhau hoặc bố có người phụ nữ
khác…nhà trường gặp một số trường hợp mà phải tốn nhiều công sức để vận
động, giúp đỡ các em. Sau đây là trường hợp của hai em Nguyễn Văn Tình và
Nguyễn Văn Quốc (hai anh em ruột); gia đình bố mẹ em bỏ nhau, bố đi biệt tích,
mẹ em lại hai lần nữa đi lấy chồng khác. Hai anh em Quốc và Tình phải về ở với
bà ngoại ở thôn Quỳnh Ngọc I. Bà ngoại em lại làm rẫy cà phê ở Buôn Kốp, có
ngày sáng đi làm, tối lại về. Khi đến mùa tưới, mùa thu hoạch thì ba hoặc bốn
ngày mới về một lần, bà chuẩn bị thức ăn cho hai anh em tự nấu ăn trong mấy
ngày, khi hết lại tự ăn mì tôm. Đi học quần áo nhem nhuốt, ham chơi rủ nhau đi
bắt cá, mò ốc…dần dần thường vắng học, giáo viên chủ nhiệm đến nhà thì không
gặp bà, nghe hàng xóm nói bà đi làm mấy ngày mới về một lần. Tình hình này
không ổn, phải có biện pháp ngăn chặn. Hiệu trưởng đã chỉ đạo GVCN chịu trách
nhiệm điều tra, hỏi thăm dò chỗ làm rẫy của bà Đỗ Thị Dựng (bà ngoại của hai
em), trực tiếp gặp bà và trao đổi tình hình hai cháu của bà có nguy cơ bỏ học, thì
bà mới vỡ lẽ “Thôi chết rồi”, thỉnh thoảng tôi về nghe người ta nói, tôi có hỏi
chúng nó, nhưng chúng nó chối là không có, nay cô nói thì tôi mới rõ, để tôi về
rồi lên gặp nhà trường. Mấy hôm sau, bà đến trường dẫn theo hai em lên gặp lãnh
đạo nhà trường, tôi gọi hai giáo viên chủ nhiệm của hai em lên, giáo viên trình
bày tình hình hai em trong thời gian qua. Bà bảo hai em kể ra các việc làm của
mình đã bỏ học đi chơi lang thang; hai em tự nhận lỗi, bà nhận lỗi. Nhà trường đã
tha thứ và động viên hai em cố gắng đi học đều, chỉ đạo Đội thiếu niên cùng giáo
viên chủ nhiệm quyên góp mua hai bộ quần áo trắng tặng cho hai em. Phân công
Người thực hiện: Huỳnh Thị Biên – Trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân
10
Đề tài: Một số biện pháp chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp trong trường tiểu học
cho cô Nguyễn Thị Luyến nhà ở gần đó cùng với giáo viên chủ nhiệm chịu trách
nhiệm theo dõi, giúp đỡ, nhắc nhở và báo cáo về nhà trường tình hình hai em. Từ
đó hai em đã ngoan, có tiến bộ đi học đều, nhưng việc tiếp thu bài còn chậm.
Trường hợp em Lưu Thị Linh, Lưu Thị Ánh là hai chị em ruột con ngoài giá thú,
mẹ lại bị tâm thần, nhà quá nghèo; trường hợp em Nguyễn Văn Quyết (Lớp 3B)
gia đình em có hai mẹ con, mẹ đi mua bán phế liệu bị tai nạn giao thông nằm một
chỗ nhiều tháng liền. Đây là gánh nặng đặt lên vai nhà trường và giáo viên chủ
nhiệm cần phải quan tâm, giúp đỡ để các em vượt khó khăn. Qua đó giáo viên
chủ nhiệm cần phải linh hoạt sư dụng các biện pháp phối hợp khác như ban đại
diện cha mẹ học sinh của lớp hoặc trao đổi qua điện thoại…làm sao cho phù hợp
với điều kiện và hoàn cảnh của từng học sinh và từng gia đình.
* Ngoài ra giáo viên chủ nhiệm phối hợp với tổ chức đoàn thể, hội phụ nữ,
tổ chức chính quyền thôn ở địa phương nắm rõ tình hình học sinh của mình, tổ
chức học sinh tham gia rèn luyện, vui chơi lành mạnh, phòng chống các tệ nạn xã
hội (chơi game, ma túy, cờ bạc), tham gia bảo vệ an ninh trật tự và phòng chống
bạo lực học đường nhằm hình thành và phát triển toàn diện nhân cách học sinh.
Giáo viên chủ nhiệm cần tìm hiểu, lựa chọn, xây dựng một mạng lưới cộng tác
viên đó là những người có uy tín, có năng lực hoạt động các mặt giáo dục đề nghị
họ làm công tác giúp đỡ nhà trường, giúp giáo viên chủ nhiệm hoàn thành nhiệm
vụ đề ra.
* Phối hợp với lực lượng giáo dục làm tốt công tác xã hội hóa giáo dục của
lớp
Trong những năm qua nhà trường cơ sở vất chất xuống cấp, nợ xây dựng
trường chuẩn vẫn còn nhiều, việc huy động công tác xã hội hóa giáo dục trong
nhà trường đặt ra cho từng giáo viên chủ nhiệm, từng lớp là hết sức cần thiết.
Việc thu đóng góp theo Nghị định 24 hàng năm triển khai theo nghị quyết đại hội
cha mẹ học sinh, được giáo viên chủ nhiệm vận động, nhắc nhở đóng góp, hàng
năm tỉ lệ thu của từng lớp đạt từ 95% đến 100% (trừ hộ nghèo và học sinh dân
tộc). Tập trung để trả nợ nên việc tu sưa cơ sở vật chất rất khó khăn, để làm được
việc tu sưa, nhà trường huy động công tác xã hội hóa của lớp, giáo viên chủ
nhiệm là người chủ chốt dưới sự định hướng của lãnh đạo nhà trường cùng với
Người thực hiện: Huỳnh Thị Biên – Trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân
11
Đề tài: Một số biện pháp chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp trong trường tiểu học
phụ huynh các lớp làm mới không gian lớp học (quét sơn, trang trí lớp), việc làm
này được giáo viên chủ nhiệm nhất trí họp phụ huynh từng lớp triển khai, được
phụ huynh hưởng ứng cao, với phương châm nhà trường và phụ huynh cùng làm,
phụ huynh nhất trí nộp mỗi học sinh là 50.000 đồng (trừ học sinh nghèo), tổng số
tiền thu được đại diện phụ huynh tính toán cùng tập thể giáo viên chủ nhiệm các
lớp, hạch toán tiền công, tiền sơn, còn thiếu bao nhiêu nhà trường hỗ trợ bù vào.
Với biện pháp này nhà trường đã làm mới được việc quét sơn sạch, đẹp ở các lớp
học phân hiệu 2 (riêng điểm trường chính đang dự trù tiến hành làm nhưng có dự
án hỗ trợ xây trường nên dừng lại). Phụ huynh, giáo viên, học sinh phấn khởi, họ
đã góp một phần công sức nhỏ vào việc làm đẹp trường, đẹp lớp, con em họ được
ngồi học tập trong môi trường khang trang, sạch sẽ, thân thiện.
3.3. Điều kiện thực hiện giải pháp
Phải tâm huyết từ lãnh đạo đến giáo viên chủ nhiệm và cả đội ngũ, phải có
thời gian; Sự phối hợp giữa các lực lượng giáo dục phải nhịp nhàng, đồng thuận.
Cần có kinh phí để thực hiện biện pháp nêu trên.
3.4. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biên pháp
Cần có mối quan hệ thống nhất, chặt chẽ; từ công tác chỉ đạo, định hướng
đến việc thực hiện phải hợp tình, hợp lí, phù hợp vói không gian, thời gian và
hoàn cảnh thực tế thì mới đạt hiệu quả.
4. Kêt quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề
nghiên cứu
Quá trình thực hiện công tác chỉ đạo công tác chủ nhiệm trong nhà trường,
với sự tâm huyết, nhiệt tình, tinh thần trách nhiệm cao từ lãnh đạo nhà trường đến
đội ngũ giáo viên mà cụ thể là giáo viên chủ nhiệm lớp. Nhà trường đã tạo môi
trường giáo dục thân thiện, gần gũi giữa giáo viên với giáo viên, giữa giáo viên
với học sinh, giữa giáo viên với phụ huynh học sinh, tạo niềm tin đối với học
sinh, đối với phụ huynh. Điều quan trọng là kết quả thu được qua khảo nghiệm
thực hiện vấn đề nghiên cứu như sau:
- Về công tác duy trì sĩ số qua 2 năm liền đạt 100%, không có học sinh bỏ
học
Xếp loại lớp xuất sắc năm học 2014-2015 có 09 lớp/ 11 lớp.
Người thực hiện: Huỳnh Thị Biên – Trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân
12
Đề tài: Một số biện pháp chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp trong trường tiểu học
Giáo viên chủ nhiệm giỏi: 9/11 giáo viên được nhà trường khen thưởng.
- Về công tác phối hợp huy động giúp đỡ học sinh có hoàn cảnh khó khăn
đã nêu trên (từ giáo viên đến học sinh) với số tiền 5.800.000 đồng.
- Về công tác huy động xã hội hóa giáo dục các lớp đã làm mới không gian
lớp học với việc quét sơn, trang trí 5 phòng học ở phân hiệu 2, với tổng số tiền
hơn 12.000.000 đồng.
Việc làm này tuy nhỏ nhưng thể hiện được tinh thần đoàn kết, tương thân,
tương ái, biết chia sẻ khó khăn và cùng chung tay góp sức để xây dựng môi
trường giáo dục lành mạnh, thân thiện với tất cả mọi người. Kinh nghiệm này đã
thực hiện thành công ở trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân, với những biện pháp
đã làm tôi mong các trường chia sẻ và vận dụng vào tình hình thực tế của đơn vị
mình.
III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHI
1. Kêt luận
Để thực hiện tốt Chỉ thị, nhiệm vụ của từng năm học người cán bộ quản lí
nhà trường chỉ đạo đội ngũ thực hiện tốt nhiều hoạt động; trong đó việc phối hợp
với các lực lượng giáo dục làm tốt công tác chủ nhiệm lớp để nâng cao chất
lượng dạy học, duy trì sĩ số, giúp đỡ học sinh có hoàn cảnh khó khăn, xã hội hóa
giáo dục chung tay tu sưa cơ sở vật chất là một trong những nhiệm vụ cần thiết.
Muốn làm tốt công tác này người cán bộ quản lí chỉ đạo mỗi giáo viên chủ nhiệm
là một cộng tác viên “dân vận khéo”, kết hợp với các lực lượng giáo dục hợp
tình, hợp lí để làm tốt công tác giáo dục học sinh.
Mặt khác để công tác chủ nhiệm lớp trong nhà trường có hiệu quả và đi
vào chiều sâu thì cần phải bồi dưỡng đội ngũ giáo viên lòng yêu nghề, phải thực
sự gần gũi, chia sẻ, thương yêu học sinh, có tinh thần trách nhiệm, dám nghỉ dám
làm, không ngại khó. Tuyên truyền, vận động tập thể giáo viên, học sinh và cộng
đồng chung tay hỗ trợ giúp đỡ về vật chất lẫn tinh thần để động viên học sinh và
làm mới không gian lớp học khang trang sạch đẹp.
Là nhà quản lí giáo dục, người Hiệu trưởng phải luôn tâm huyết, kịp thời
biểu dương những việc làm, những thành tích dù nhỏ của giáo viên, học sinh.
Bên cạnh đó cũng cần quan tâm giúp đỡ các thầy cô vượt qua những khó khăn
Người thực hiện: Huỳnh Thị Biên – Trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân
13
Đề tài: Một số biện pháp chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp trong trường tiểu học
trong chuyên môn và cả trong cuộc sống đời thường. Phải luôn biết đặt mình vào
vị trí là giáo viên chủ nhiệm lớp thì mới thấu hiểu và chia sẻ công việc.
Tuy nhiên trong thực tế, không có giải pháp nào là tối ưu, cái quan trọng
nhất là người cán bộ quản lí nhà trường biết vận dụng linh hoạt, sáng tạo sẽ đem
lại kết quả cao trong việc quản lí chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp nhằm giáo dục
học sinh theo mục tiêu giáo dục của nhà trường đề ra.
2. Kiên nghị: Không
Trên đây là một số biện pháp chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp mà bản thân
tôi đã thực hiện ở trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân đạt hiệu quả. Tuy nhiên đây
là đề tài không mới, có những kinh nghiệm mà người quản lí và giáo viên chủ
nhiệm vẫn phải sư dụng như một lối mòn để đi đến đích, mong các bạn đồng
nghiệp góp ý chia sẻ để đề tài đạt được hiệu quả cao hơn./.
Eana, ngày 16 tháng 02 năm 2016
Người viết
Huỳnh Thị Biên
Người thực hiện: Huỳnh Thị Biên – Trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân
14
Đề tài: Một số biện pháp chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp trong trường tiểu học
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM SKKN
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
CHỦ TICH HỘI ĐỒNG CHẤM
Người thực hiện: Huỳnh Thị Biên – Trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân
15
Đề tài: Một số biện pháp chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp trong trường tiểu học
MỤC LỤC
I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
3. Đối tượng nghiên cứu
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
5. Phương pháp nghiên cứu
II. PHẦN NỘI DUNG
1.Cơ sở lí luận
2. Thực trạng
2.1. Thuận lợi – khó khăn
2.2. Thành công – hạn chế
2.3. Mặt mạnh – mặt yếu
2.4. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động
2.5. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra
3. Giải pháp, biện pháp
3.1. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
3.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp
3.3 Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp
3.4 Mối quan hệ giữa các giải pháp,biện pháp
4. Kêt quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên
cứu
III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHI
1. Kêt luận
2. Kiên nghị
Người thực hiện: Huỳnh Thị Biên – Trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân
16
Đề tài: Một số biện pháp chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp trong trường tiểu học
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Chuyên đề giáo viên chủ nhiệm lớp của trường CĐSP Đắc Lắc;
2. Điều lệ trường tiểu học;
3. Một số tài liệu khác liên quan đến công tác chủ nhiệm lớp.
Người thực hiện: Huỳnh Thị Biên – Trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân
17