Quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp ở các trường trung học cơ sở quận lê chân, thành phố hải phòng đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI

TRẦN THỊ THANH THÖY

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CHỦ NHIỆM LỚP Ở CÁC TRƢỜNG
TRUNG HỌC CƠ SỞ QUẬN LÊ CHÂN - THÀNH PHỐ HẢI PHÕNG
ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

HÀ NỘI - NĂM 2017


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI

TRẦN THỊ THANH THÖY

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CHỦ NHIỆM LỚP Ở CÁC TRƢỜNG
TRUNG HỌC CƠ SỞ QUẬN LÊ CHÂN - THÀNH PHỐ HẢI PHÕNG
ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC
Chuyên ngành : QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 60 14 01 14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. NGUYỄN XUÂN THỨC

HÀ NỘI - NĂM 2017

LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm chân thành, tác giả trân trọng cảm ơn các thầy giáo, cô
giáo Khoa Quản lý Giáo dục và Phòng Sau Đại học trƣờng Đại học Sƣ phạm
Hà Nội đã giảng dạy, hƣớng dẫn, giúp đỡ nhiệt tình, trách nhiệm, tạo mọi
điều kiện tốt nhất cho tác giả trong quá trình học tập, nghiên cứu và hồn
thiện Luận văn của mình.
Đặc biệt, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới thầy PGS.TS
Nguyễn Xuân Thức, ngƣời hƣớng dẫn khoa học đã tận tâm chỉ bảo, hƣớng
dẫn tác giả nghiên cứu và hoàn thành Luận văn này.
Tác giả xin chân thành cảm ơn: Phòng Giáo dục và Đào tạo quận Lê
Chân, Ban giám hiệu trƣờng THCS Ngô Quyền và các thầy giáo, cô giáo các
trƣờng THCS quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng, các bạn đồng nghiệp và
những ngƣời thân đã tận tình giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho tác giả học
tập, nghiên cứu và hồn thành luận văn.
Trong q trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn, mặc dù bản thân
tác giả đã rất cố gắng, nỗ lực, song luận văn chắc chắn khó tránh khỏi những
thiếu sót và hạn chế. Rất mong nhận đƣợc những ý kiến đóng góp của các
thầy giáo, cô giáo và các bạn đồng nghiệp để luận văn đƣợc hoàn thiện hơn.
Xin trân trọng cảm ơn !
Hà Nội, tháng 6 năm 2017
TÁC GIẢ

Trần Thị Thanh Thúy

i


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1

1. Lí do chọn đề tài ........................................................................................ 1
2. Mục đích nghiên cứu ................................................................................. 4
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu ........................................................... 4
4. Giả thuyết khoa học ................................................................................... 5
5. Nhiệm vụ nghiên cứu................................................................................. 5
6. Giới hạn, phạm vi nghiên cứu của đề tài ................................................... 5
7. Phƣơng pháp nghiên cứu ........................................................................... 6
8. Cấu trúc của luận văn ................................................................................ 6
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CHỦ NHIỆM
LỚP Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI
MỚI GIÁO DỤC ............................................................................................... 7
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ................................................................. 7
1.1.1. Các công trình nghiên cứu về hoạt động chủ nhiệm lớp ................. 7
1.1.2. Các cơng trình nghiên cứu về quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp..... 9
1.2. Quản lý .................................................................................................. 10
1.2.1. Khái niệm ....................................................................................... 10
1.2.2. Chức năng quản lý.......................................................................... 12
1.3. Đổi mới giáo dục phổ thông và yêu cầu đặt ra với hoạt động chủ
nhiệm lớp, quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp ở trƣờng phổ thông .............. 14
1.3.1. Đổi mới giáo dục phổ thông hiện nay ............................................ 14
1.3.2. Yêu cầu đặt ra đối với hoạt động chủ nhiệm lớp và quản lý hoạt
động chủ nhiệm lớp .................................................................................. 16
1.4. Hoạt động chủ nhiệm lớp ở trƣờng trung học cơ sở trong bối cảnh đổi
mới giáo dục ................................................................................................ 17
1.4.1. Trƣờng trung học cơ sở trong hệ thống giáo dục quốc dân ........... 17
1.4.2. Giáo viên chủ nhiệm lớp ................................................................ 18
1.4.3. Nội dung công tác chủ nhiệm lớp .................................................. 23
1.5. Quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp của hiệu trƣởng trƣờng phổ thông . 28
ii

1.5.1. Lập kế hoạch chủ nhiệm lớp .......................................................... 29
1.5.2. Tổ chức hoạt động chủ nhiệm lớp .................................................. 30
1.5.3. Chỉ đạo hoạt động chủ nhiệm lớp .................................................. 30
1.5.4. Kiểm tra việc thực hiện kế hoạch chủ nhiệm lớp ........................... 31
1.6. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp ở trƣờng
phổ thông ..................................................................................................... 32
1.6.1. Yếu tố thuộc về ngƣời hiệu trƣởng ................................................ 32
1.6.2. Yếu tố thuộc về ngƣời giáo viên .................................................... 32
1.6.3. Yếu tố thuộc về môi trƣờng quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp ..... 33
Kết luận chƣơng 1 ........................................................................................... 33
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CHỦ NHIỆM LỚP
Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ QUẬN LÊ CHÂN, THÀNH
PHỐ HẢI PHÒNG .......................................................................................... 34
2.1. Tổ chức khảo sát thực trạng hoạt động chủ nhiệm lớp và quản lý hoạt
động chủ nhiệm lớp ở các trƣờng trung học cơ sở quận Lê Chân, thành
phố Hải Phòng ............................................................................................. 34
2.1.1. Mục đích khảo sát .......................................................................... 34
2.1.2. Nội dung khảo sát ........................................................................... 34
2.1.3. Phƣơng pháp khảo sát .................................................................... 34
2.1.4. Tiêu chí và thang đánh giá ............................................................. 35
2.1.5. Địa bàn khảo sát và mẫu khảo sát .................................................. 35
2.2. Thực trạng hoạt động chủ nhiệm lớp ở các trƣờng trung học cơ sở
quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng ........................................................... 37
2.2.1. Nhận thức về vai trị cơng tác chủ nhiệm lớp trong nhà trƣờng .... 37
2.2.2. Thực trạng thực hiện các nội dung hoạt động chủ nhiệm lớp trong
nhà trƣờng ................................................................................................ 39
2.2.3. Thuận lợi và khó khăn khi tổ chức hoạt động chủ nhiệm lớp ........ 40
2.3. Thực trạng quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp ở các trƣờng trung học
cơ sở quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng ................................................. 43

2.3.1. Lập kế hoạch chủ nhiệm lớp .......................................................... 43
iii


2.3.2. Tổ chức hoạt động chủ nhiệm lớp .................................................. 44
2.3.3. Chỉ đạo hoạt động chủ nhiệm lớp .................................................. 45
2.3.4. Kiểm tra việc thực hiện kế hoạch hoạt động chủ nhiệm lớp ........... 46
2.3.5. Kết quả tổng hợp mức độ thực hiện quản lý hoạt động chủ nhiệm
lớp trƣờng trung học cơ sở quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng ........... 47
2.4. Thực trạng mức độ ảnh hƣởng của các yếu tố đến quản lý hoạt động
chủ nhiệm lớp của hiệu trƣởng các trung học cơ sở quận Lê Chân, thành
phố Hải Phòng ............................................................................................. 48
2.4.1. Mức độ ảnh hƣởng của các yếu tố thuộc về hiệu trƣởng đến quản
lý hoạt động chủ nhiệm lớp ...................................................................... 48
2.4.2. Mức độ ảnh hƣởng của các yếu tố thuộc về giáo viên chủ nhiệm
lớp đến quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp ................................................ 50
2.4.3. Mức độ ảnh hƣởng của các yếu tố thuộc về môi trƣờng đến quản
lý hoạt động chủ nhiệm lớp ...................................................................... 51
2.5. Đánh giá thực trạng hoạt động chủ nhiệm lớp và quản lý hoạt động
chủ nhiệm lớp ở các trƣờng THCS quận Lê Chân, Hải Phòng ................... 53
2.5.1. Thuận lợi ........................................................................................ 53
2.5.2. Tồn tại............................................................................................. 53
2.5.3. Nguyên nhân .................................................................................. 55
Kết luận chƣơng 2 ........................................................................................... 56
Chƣơng 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CHỦ NHIỆM LỚP Ở
CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ QUẬN LÊ CHÂN, THÀNH PHỐ
HẢI PHÒNG ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC ........................ 57
3.1. Một số nguyên tắc xây dựng biện pháp quản lý hoạt động chủ nhiệm
lớp ở các trƣờng THCS quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng .................... 57
3.1.1. Nguyên tắc kế thừa ......................................................................... 57

3.1.2. Nguyên tắc thực tiễn ...................................................................... 57
3.1.3. Nguyên tắc đồng bộ........................................................................ 58
3.2. Biện pháp quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp của Hiệu trƣởng các
trƣờng trung học cơ sở quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng ..................... 59
iv


3.2.1. Xây dựng kế hoạch hoạt động chủ nhiệm lớp phù hợp với thực
tiễn nhà trƣờng ......................................................................................... 59
3.2.2. Lựa chọn, bố trí giáo viên chủ nhiệm lớp phù hợp với lớp và cá
nhân .......................................................................................................... 61
3.2.3. Tổ chức bồi dƣỡng kỹ năng hoạt động chủ nhiệm lớp cho giáo
viên ........................................................................................................... 64
3.2.4. Tăng cƣờng kiểm tra, đánh giá hoạt động chủ nhiệm lớp ............. 68
3.2.5. Xây dựng cơ chế phối kết hợp giữa giáo viên chủ nhiệm lớp với
các lực lƣợng giáo dục trong và ngoài nhà trƣờng................................... 72
3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp ........................................................... 76
3.5. Trƣng cầu ý kiến về tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp
quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp ở các trƣờng trung học cơ sở quận Lê
Chân, thành phố Hải Phịng ......................................................................... 78
3.5.1. Mục đích trƣng cầu ý kiến.............................................................. 78
3.5.2. Tiêu chí và thang đánh giá ............................................................. 79
2.5.2. Mẫu trƣng cầu ý kiến ..................................................................... 79
3.5.3. Kết quả đánh giá về tính cần thiết và mức độ khả thi của biện
pháp quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp .................................................... 80
Kết luận chƣơng 3 ........................................................................................... 86
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 87
1. Kết luận .................................................................................................... 87
2. Khuyến nghị............................................................................................. 88
DANH MỤC CƠNG TRÌNH KHOA HỌC

TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

v


DANH MỤC BẢNG SỐ
Bảng 2.1: Quy mô giáo dục quận Lê Chân - Hải Phòng ................................ 35
Bảng 2.2: Kết quả xếp loại hạnh kiểm của học sinh khối trung học cơ sở ..... 36
Bảng 2.3: Kết quả xếp loại học lực của học sinh khối trung học cơ sở .......... 36
Bảng 2.4. Mẫu khảo sát ................................................................................... 37
Bảng 2.5. Nhận thức tầm quan trọng của hoạt động chủ nhiệm lớp ở trƣờng
Trung học cơ sở ............................................................................................... 38
Bảng 2.6. Mức độ thực hiện các nội dung hoạt động chủ nhiệm lớp trong
nhà trƣờng ....................................................................................................... 39
Bảng 2.7. Thuận lợi khi tổ chức hoạt động chủ nhiệm lớp ............................. 40
Bảng 2.8. Khó khăn khi tổ chức hoạt động chủ nhiệm lớp............................. 41
Bảng 2.9. Thực trạng lập kế hoạch chủ nhiệm lớp ......................................... 43
Bảng 2.10. Thực trạng tổ chức hoạt động chủ nhiệm lớp ............................... 44
Bảng 2.11. Thực trạng chỉ đạo hoạt động chủ nhiệm lớp ............................... 45
Bảng 2.12. Thực trạng kiểm tra việc thực hiện kế hoạch hoạt động chủ
nhiệm lớp ......................................................................................................... 46
Bảng 2.13. Mức độ thực hiện quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp trƣờng trung
học cơ sở.......................................................................................................... 47
Bảng 2.14. Mức độ ảnh hƣởng của các yếu tố thuộc về hiệu trƣởng ............. 49
Bảng 2.15. Mức độ ảnh hƣởng của các yếu tố thuộc về giáo viên ................. 50
Bảng 2.16. Mức độ ảnh hƣởng của các yếu tố thuộc về môi trƣờng .............. 51
Bảng 3.1: Mẫu khảo sát đánh giá tính cần thiết và khả thi ............................. 79
Bảng 3.2. Trƣng cầu ý kiến về nhận thức tính cần thiết của biện pháp quản
lý hoạt động chủ nhiệm lớp ............................................................................. 80

Bảng 3.3. Trƣng cầu ý kiến nhận thức về mức độ khả thi của các biện pháp
quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp .................................................................... 82
Bảng 3.4. Mối quan hệ giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp
quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp .................................................................... 83
vi


DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1. Tầm quan trọng của hoạt động chủ nhiệm lớp ở trƣờng Trung
học cơ sở.......................................................................................................... 38
Biểu đồ 2.2. Mức độ thực hiện các biện pháp quản lý hoạt động chủ nhiệm
lớp của hiệu trƣởng trƣờng trung học cơ sở .................................................... 48
Biểu đồ 2.3. Mức độ ảnh hƣởng của các yếu tố đến quản lý hoạt động chủ
nhiệm lớp của hiệu trƣởng trƣờng THCS quận Lê Chân, TP Hải Phòng ....... 52
Sơ đồ 3.1. Mối quan hệ giữa biện pháp quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp ở
trƣờng trung học cơ sở .................................................................................... 78
Biểu đồ 3.1. Trƣng cầu ý kiến về nhận thức tính cần thiết của biện pháp
quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp .................................................................... 81
Biểu đồ 3.2. Trƣng cầu ý kiến nhận thức về mức độ khả thi của các biện
pháp quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp ........................................................... 83
Biểu đồ 3.3. Mối quan hệ giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện
pháp quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp ........................................................... 85

vii


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

BGH

: Ban Giám hiệu

CBQL

: Cán bộ quản lý

CSVC

: Cơ sở vật chất

GD&ĐT

: Giáo dục và Đào tạo

GV

: Giáo viên

HS

: Học sinh

Nxb

: Nhà xuất bản

THCS

: Trung học cơ sở

THPT

: Trung học phổ thông

viii


MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
1.1. Thế kỷ XXI - thế kỷ của văn minh trí tuệ, của nền kinh tế tri thức,
một nền kinh tế - xã hội "dựa vào tri thức" phải bắt nguồn từ chính tiềm năng
con ngƣời, lấy việc phát huy nguồn lực ngƣời làm nhân tố cơ bản của sự phát
triển nhanh chóng và bền vững. Trong xu thế phát triển có tính khách quan
ấy, nền kinh tế xã hội địi hỏi phải có sự chăm lo phát triển toàn diện, chú ý
phát huy tiềm năng con ngƣời trên các bình diện tinh thần, trí tuệ, đạo đức và
thể chất. Có nhƣ vậy mới đáp ứng đƣợc các yêu cầu phát triển và tiến bộ xã
hội. Hơn ai hết, giáo dục có vai trị đặc biệt quan trọng trong sự phát triển con
ngƣời, đặc biệt là đối với thế hệ trẻ. Những thanh thiếu niên đang đến trƣờng
ngày hôm nay sẽ là lực lƣợng sản xuất cơ bản, trực tiếp trong xã hội cho ngày
mai, cho tƣơng lai. Có thể nói: "Tƣơng lai chính là bây giờ". Vì thế, nhà
trƣờng phải có trách nhiệm chuẩn bị cho thế hệ trẻ hơm nay những gì là cơ
bản nhất để họ có thể đáp ứng đƣợc yêu cầu của giai đoạn cách mạng mới.
Trong những năm qua ngành giáo dục - đào tạo cả nƣớc nói chung, Hải Phịng
nói riêng đã thu đƣợc những thành tựu quan trọng cả về số lƣợng và chất
lƣợng, tạo dựng những thành tựu đó có vai trị to lớn của đội ngũ cán bộ quản
lý và các thầy cô giáo - lực lƣợng cốt cán của sự nghiệp trồng ngƣời, trong đó
giáo viên chủ nhiệm lớp có vai trị hết sức quan trọng để thực hiện trách
nhiệm này. Xây dựng một thế hệ mới là vinh dự và trách nhiệm nặng nề đối
với ngƣời giáo viên, trong đó có giáo viên chủ nhiệm lớp, xét theo chức năng
là ngƣời "tổ chức thực hiện mọi quá trình giáo dục". Hoạt động của giáo viên

chủ nhiệm lớp về bản chất là một trong những hoạt động sáng tạo mang tính
nghệ thuật sƣ phạm trong q trình dạy học và giáo dục tồn vẹn.
Đối với giáo dục phổ thông, ngƣời giáo viên chủ nhiệm lớp có vai trị
quan trọng trong việc giáo dục tồn diện học sinh. Ngƣời ta vẫn thƣờng nói
rằng ngƣời giáo viên chủ nhiệm lớp nhƣ là "một đại diện của Hiệu trƣởng"

1


trong tập thể lớp mình phụ trách. Ngƣời giáo viên chủ nhiệm lớp chiếm vị trí
trung tâm, trụ cột trong quá trình giáo dục học sinh, là linh hồn của lớp học, là
ngƣời cố vấn đáng tin cậy dẫn dắt, định hƣớng, giúp học sinh biết vƣơn lên,
tự hoàn thiện và phát triển nhân cách. Chất lƣợng giáo dục học sinh cao hay
thấp là do giáo viên chủ nhiệm lớp quyết định. Sự phát triển toàn diện của học
sinh, sự đi lên của tập thể lớp đều cú vai trũ rất quan trọng của giáo viên chủ
nhiệm lớp. Đảng ta đã xác định "để đảm bảo chất lƣợng giáo dục phải giải
quyết tốt vấn đề thầy giáo". Rõ ràng là, ngƣời giáo viên nói chung, giáo viên
chủ nhiệm lớp nói riêng ngày càng có vị trí, vai trị quan trọng của mình trong
sự nghiệp giáo dục tồn diện thế hệ trẻ.
Xu thế xã hội ngày càng đặt ra những yêu cầu mới về phẩm chất và
năng lực, làm thay đổi vai trò và chức năng của ngƣời giáo viên, trong đó có
ngƣời giáo viên chủ nhiệm lớp. Ở trƣờng trung học cơ sở hiện nay yêu cầu
giáo dục toàn diện học sinh là một yêu cầu bức thiết đang đặt ra cho nhà
trƣờng. Việc thực hiện giáo dục toàn diện học sinh phải thống nhất từ khâu
chỉ đạo của Hiệu trƣởng cho tới các tổ nhóm chun mơn và từng giáo viên,
trong đó giáo viên chủ nhiệm lớp đóng vai trò hết sức quan trọng. Vai trò xã
hội của ngƣời giáo viên chủ nhiệm lớp trở nên lớn hơn nhiều so với chức
năng của ngƣời giảng dạy bộ mơn. Ngồi việc trực tiếp giảng dạy ở lớp chủ
nhiệm, họ trƣớc hết phải là nhà giáo dục, là ngƣời tổ chức các hoạt động giáo
dục, quan tâm tới từng học sinh, chăm lo đến việc rèn luyện đạo đức, hành vi,

những biến động về tƣ tƣởng, nhu cầu, nguyện vọng của các em. Học sinh cấp
Trung học cơ sở (trung học cơ sở) đang bƣớc sang lứa tuổi thanh thiếu niên,
đang muốn tự khẳng định mình, ƣa cái mới lại nhƣng cũng rất dễ bị tổn
thƣơng, rất cần có sự giúp đỡ và định hƣớng của ngƣời lớn, nên nhà giáo dục
đặc biệt là giáo viên chủ nhiệm lớp cần nắm vững tâm sinh lý lứa tuổi của các
em để từ đó lựa chọn phƣơng pháp giáo dục cho phù hợp. Nếu khơng, với vốn
kinh nghiệm sống ít ỏi của mình, các em sẽ khó tránh khỏi những ảnh hƣởng
khơng lành mạnh, nhất là hệ quả của mặt trái của nền kinh tế thị trƣờng hiện
2


nay. Ngƣời giáo viên chủ nhiệm lớp bằng chính nhân cách của mình, là tấm
gƣơng tác động tích cực đến việc hình thành các phẩm chất đạo đức, nhân
cách của học sinh. Mặt khác, họ còn là cầu nối giữa tập thể học sinh với các
tổ chức xã hội trong và ngoài nhà trƣờng, là ngƣời tổ chức phối hợp các lực
lƣợng giáo dục. Họ còn là ngƣời dẫn dắt, tổ chức cho học sinh tham gia các
hoạt động xã hội, góp phần xây dựng và phát triển đất nƣớc. Ngƣời giáo viên
chủ nhiệm lớp là ngƣời đại diện cho quyền lợi chính đáng của học sinh, bảo
vệ học sinh về mọi mặt một cách hợp lý. Họ phản ánh trung thành mọi nhu
cầu, tâm tƣ, nguyện vọng của học sinh với Ban giám hiệu nhà trƣờng, với các
giáo viên bộ mơn, với gia đình học sinh, với cộng đồng và với các đoàn thể xã
hội khác.
Giáo viên chủ nhiệm lớp có trách nhiệm quản lý, điều hành mọi hoạt
động của lớp chủ nhiệm và tác động đến sự phát triển nhân cách của mỗi học
sinh trong tập thể đó, chịu trách nhiệm trƣớc nhà trƣờng về chất lƣợng giáo
dục của lớp mình.
Hơn nữa sự phát triển của nhà trƣờng gắn liền với sự tiến bộ và trƣởng
thành của từng tập thể lớp học, gắn liền với sự tiến bộ và trƣởng thành của đội
ngũ giáo viên, đặc biệt là các giáo viên chủ nhiệm lớp. Chất lƣợng giáo dục
toàn diện của nhà trƣờng phụ thuộc phần lớn vào kết quả hoạt động giáo dục

của từng giáo viên chủ nhiệm đối với lớp mà họ phụ trách. Bởi đây chính là
một mắt xích quan trọng trong giáo dục tồn diện học sinh.
1.2. Thực tế hoạt động quản lý chủ nhiệm lớp ở các trƣờng trung học
cơ sở quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng đứng trƣớc yêu cầu đổi mới giáo
dục hiện nay còn bộc lộ những hạn chế trong công tác lập kế hoạch, tổ chức
hoạt động động chủ nhiệm lớp, kiểm tra việc thực hiện kế hoạch... Thực tiễn
này địi hỏi phải có các khảo sát và nghiên cứu thực tiễn để đề xuất các biện
pháp quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp mới nhằm nâng cao chất lƣợng hoạt

3


động chủ nhiệm lớp trong các trƣờng trung học cơ sở quận Lê Chân, thành
phố Hải Phòng.
1.3. Trong lĩnh vực quản lý giáo dục đã có nhiều cơng trình nghiên cứu
về quản lý nhà trƣờng trung học cơ sở và trong hoạt động chủ nhiệm lớp,
nhƣng đứng trƣớc yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông đặt ra nhiều vấn đề cần
đƣợc giải quyết trong hoạt động chủ nhiệm lớp và hoạt động quản lý chủ
nhiệm lớp. Điều này cần thiết phải có các khảo sát thực tiễn nghiêm túc để đề
ra các biện pháp quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp mới. Mặt khác thực tế ở
quận Lê Chân, thành phố Hải Phịng cịn chƣa có cơng trình nào nghiên cứu
về quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp.
Xuất phát từ các lý do trên đề tài “Quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp ở
các trường trung học cơ sở quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng đáp ứng yêu
cầu đổi mới giáo dục” đƣợc tiến hành nghiên cứu nhằm nâng cao chất lƣợng
hoạt động chủ nhiệm lớp và chất lƣợng giáo dục học sinh.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận về quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp,
thực tiễn quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp ở các trƣờng trung học cơ sở trong
Quận Lê Chân đề xuất biện pháp quản lý hoạt động chủ nhiệm góp phần nâng

cao chất lƣợng giáo dục tồn diện cho học sinh trong nhà trƣờng.
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu:
Hoạt động chủ nhiệm lớp ở trƣờng trung học cơ sở đáp ứng yêu cầu đổi
mới giáo dục.
3.2. Đối tƣợng nghiên cứu
Biện pháp quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp ở các trƣờng trung học cơ
sở trong Quận Lê Chân, Hải Phòng đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.

4


4. Giả thuyết khoa học
Thực tế quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp ở các trƣờng trung học cơ sở
quận Lê Chân, Thành phố Hải Phòng đã đạt kết quả nhất định. Nhƣng đứng
trƣớc yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay thì cịn những bất cập. Đề xuất và áp
dụng các biện pháp quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp phù hợp với yêu cầu đổi
mới giáo dục, với điều kiện và hoàn cảnh cụ thể của trƣờng trung học cơ nay
thì sẽ nâng cao đƣợc chất lƣợng hoạt động chủ nhiệm lớp và nâng cao chất
lƣợng toàn diện cho học sinh trung học cơ sở.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp của
hiệu trƣởng trƣờng trung học cơ sở đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
- Khảo sát thực trạng hoạt động chủ nhiệm lớp và quản lý hoạt động
chủ nhiệm lớp ở các trƣờng THCS quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng.
- Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp ở các trƣờng
trung học cơ sở quận Lê Chân, thành phố Hải Phịng.
Khảo nghiệm nhận thức tính cần thiết và khả thi của biện pháp quản lý
hoạt động chủ nhiệm lớp ở các trƣờng trung học cơ sở quận Lê Chân, thành
phố Hải Phòng.

6. Giới hạn, phạm vi nghiên cứu của đề tài
6.1. Giới hạn về đối tượng nghiên cứu
Một số biện pháp quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp của Hiệu trƣởng
trƣờng trung học cơ sở quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng.
6.2. Giới hạn địa bàn nghiên cứu
Các trƣờng trên địa bàn quận Lê Chân gồm:
- Trƣờng trung học cơ sở Ngô Quyền
- Trƣờng trung học cơ sở Nguyễn Bá Ngọc
- Trƣờng trung học cơ sở Hoàng Diệu
6.3. Giới hạn về khách thể khảo sát gồm 2 nhóm khách thể:
5


- Nhóm 1: Cán bộ quản lý trƣờng trung học cơ sở quận Lê Chân, thành
phố Hải Phịng
- Nhóm 2: giáo viên chủ nhiệm lớp ở các trƣờng trƣờng trung học cơ sở
quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng.
7. Phƣơng pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết
Phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa, phân loại tài liệu nhằm tìm hiểu và
xây dựng cơ sở lý luận cho vấn đề nghiên cứu.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phƣơng pháp phỏng vấn.
- Phƣơng pháp điều tra
- Phƣơng pháp tổng kết kinh nghiệm…
- Phƣơng pháp chuyên gia.
7.3. Nhóm phương pháp xử lý số liệu: Sử dụng các công thức tốn
thống kê nhƣ số trung bình cộng, tần xuất, hệ số tƣơng quan… để định lƣợng
kết quả nghiên cứu.
8. Cấu trúc của luận văn

Luận văn ngoài phần mở đầu, kết luận, kiến nghị, danh mục tài liệu
tham khảo, phụ lục cịn gồm có 3 chƣơng.
- Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp ở các
trƣờng trung học cơ sở đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
- Chương 2: Thực trạng hoạt động chủ nhiệm lớp và quản lý hoạt động chủ
nhiệm lớp ở các trƣờng trung học cơ sở quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng.
- Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp ở các trƣờng
trung học cơ sở quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng đáp ứng yêu cầu đổi mới
giáo dục.

6


Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CHỦ NHIỆM LỚP
Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ ĐÁP ỨNG YÊU CẦU
ĐỔI MỚI GIÁO DỤC
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Các cơng trình nghiên cứu về hoạt động chủ nhiệm lớp
Khi đề cập đến công tác chủ nhiệm lớp đã có nhiều tài liệu, cơng trình
nghiên cứu, tìm hiểu, phân tích, có thể kể đến các cơng trình tiêu biểu nhƣ:
Giáo dục học 2004 (Chƣơng XVI, Ngƣời giáo viên chủ nhiệm) của Phạm Viết
Vƣợng - Nxb Đại học quốc gia Hà Nội; Phương pháp công tác của người giáo
viên chủ nhiệm ở trường Trung học cơ sở của Hà Nhật Thăng (chủ biên) - Nxb
Đại học quốc gia Hà Nội, 2004; Công tác giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường
phổ thông của Hà Nhật Thăng (chủ biên) - Nxb Giáo dục, 2005; Những tình
huống giáo dục học sinh của người giáo viên chủ nhiệm của Hà Nhật Thăng
(chủ biên) - Nxb Đại học quốc gia Hà Nội, 2000; Công tác giáo viên chủ nhiệm
ở trường phổ thông - Nxb Giáo dục, 1998 [24]; Kỷ yếu hội thảo - Công tác
giáo viên chủ nhiệm ở trường phổ thông - Nxb Giáo dục, 2010.

Tác giả Nguyễn Thanh Bình với cơng trình: Cơng tác chủ nhiệm lớp ở
trường trung học cơ sở đề tài mã số SPHN - 09 - 465 NCSP, 2010, cũng nhƣ
cuốn Một số vấn đề trong công tác chủ nhiệm lớp ở trường trung học cơ sở
hiện nay - Nxb Đại học Sƣ phạm, 2011. Ở đây các tác giả đề cập đến những
vấn đề cơ bản của công tác chủ nhiệm lớp và những nội dung trong công tác
chủ nhiệm lớp ở trƣờng trung học cơ sở hiện nay từ góc nhìn của chuẩn nghề
nghiệp giáo viên trung học. Tác giả Nguyễn Thị Kim Dung cũng thể hiện
quan điểm của mình trong đào tạo bồi dƣỡng nghiệp vụ sƣ phạm cho sinh
viên sƣ phạm (Kỷ yếu hội thảo khoa học - Nâng cao chất lượng nghiệp vụ sư
phạm cho sinh viên các trường Đại học sư phạm, 2010) [8].
7


Một số không nhiều bài báo, tài liệu khác viết về công tác giáo viên chủ
nhiệm lớp nhƣ: Rèn luyện một số kỹ năng làm công tác giáo viên chủ nhiệm
lớp cho sinh viên Cao đẳng sư phạm của Vũ Đình Mạnh. Tạp chí Giáo dục số
126 (11/2005); Một số biện pháp rèn luyện kỹ năng làm công tác giáo viên
chủ nhiệm lớp cho sinh viên Cao đẳng sư phạm của Vũ Đình Mạnh. Tạp chí
Giáo dục số 135 (kỳ 1 - 4/2006)...
Ở Hải Phịng, cơng tác chủ nhiệm lớp ở trƣờng trung học cũng đƣợc
Ban lãnh đạo Sở GD&ĐT Hải Phòng rất quan tâm, chỉ đạo sát sao với Hội
thảo Vai trị của cơng tác chủ nhiệm trong trường phổ thông do Sở GD&ĐT
kết hợp với Hội KH Tâm lý - Giáo dục năm 2006; Hội nghị Đổi mới công tác
chủ nhiệm lớp trường trung học do Sở GD&ĐT tổ chức tháng 11 năm 2009
đã đƣợc hầu hết các trƣờng phổ thông trong thành phố tham gia rất nhiệt tình
với nhiều bài viết, tham luận, báo cáo của các cấp lãnh đạo các trƣờng và của
chính các đồng chí giáo viên trực tiếp làm cơng tác chủ nhiệm trình bày nhƣ
Chỉ đạo công tác chủ nhiệm ở trường trung học cơ sở Thái Phiên của Đào
Thị Huệ; Trường trung học cơ sở Nguyễn Trãi với công tác bồi dưỡng giáo
viên chủ nhiệm của Lê Hồng Việt; Cơng tác chủ nhiệm với việc xây dựng

trường học thân thiện, học sinh tích cực của Trần Thị Hƣơng Duyên; Tầm
quan trọng của công tác chủ nhiệm lớp của Trƣơng Thị Yến.
Các công trình nghiên cứu trên đã nêu đƣợc tầm quan trọng của công tác
chủ nhiệm lớp, thực trạng công tác chủ nhiệm lớp, những kinh nghiệm quý báu
đƣợc đúc kết trong q trình làm cơng tác chủ nhiệm cũng đƣợc các tác giả
chia sẻ với các đồng nghiệp trong hội nghị, lãnh đạo các nhà trƣờng cũng đƣa
ra những biện pháp rất tích cực để chỉ đạo, bồi dƣỡng cơng tác này đồng thời
cũng có những ý kiến đề xuất trình lên các cấp lãnh đạo cao hơn nhằm hoàn
thiện hơn nữa công tác chủ nhiệm và gửi đến hội nghị cái nhìn tồn diện đầy đủ
của cơng tác này trong sự nghiệp giáo dục chung của toàn ngành.

8


1.1.2. Các cơng trình nghiên cứu về quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp
Xuất phát từ tầm quan trọng của quản lý công tác chủ nhiệm lớp, chon
nên trong lĩnh vực quản lý giáo dục đã có nhiều cơng trình nghiên cứu về vấn
đề này, dƣới hình thức các bài báo khoa học, các cuốn sách chuyên khảo, các
luận văn khoa học... Có thể kể ra một số cơng trình nghiên cứu sau:
Nguyễn Khắc Hiền (2005), Một số biện pháp tăng cường quản lý của
Hiệu trưởng đối với công tác chủ nhiệm lớp trong các trường trung học cơ sở
tỉnh Bắc Ninh, Hà Nội.
Lê Văn Dũng (2010), Biện pháp quản lý công tác chủ nhiệm lớp ở
trường trung học cơ sở thành phố Lào Cai, Hà Nội.
Nguyễn Quang Hiếu (2014), Quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp ở
trường trung học cơ sở huyện An Dương, thành phố Hải Phòng, Hà Nội....
Các luận văn thạc sĩ khoa học đều đã phát hiện thực trạng quản lý hoạt
động chủ nhiệm lớp ở các cấp khác nhau và trên các địa bàn khác nhau của
đất nƣớc. Từ đó đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp cụ
thể nhằm nâng cao chất lƣợng hoạt động chủ nhiệm lớp ở các địa bàn đƣợc

xác định nghiên cứu.
Nhận xét:
- Các cơng trình nghiên cứu tập trung nhiều vào nghiên cứu công tác
chủ nhiệm lớp: vai trị, nội dung, hình thức, lực lƣợng tham gia công tác chủ
nhiệm lớp, ngƣời giáo viên chủ nhiệm lớp.
- Các cơng trình nghiên cứu về quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp còn
mỏng, đặc biệt trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay cịn ít đƣợc nghiên cứu.
- Trên địa bàn quận Lê Chân, thành phố Hải Phịng chƣa có cơng trình
nghiên cứu về quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp ở các trƣờng trung học cơ sở .
Vì vậy vấn đề nghiên cứu trên đã tạo ra điểm mới của luận văn và có ý
nghĩa thực tiễn trong việc nâng cao chất lƣợng hoạt động chủ nhiệm lớp, chất

9


lƣợng giáo dục học sinh ở các trƣờng trung học cơ sở quận Lê Chân, thành
phố Hải Phòng.
1.2. Quản lý
1.2.1. Khái niệm
Quản lý là một trong những loại hình lao động quan trọng nhất trong
các hoạt động của con ngƣời. Quản lý đúng tức là con ngƣời đã nhận thức
đƣợc quy luật, vận động theo quy luật và sẽ đạt đƣợc những thành công to
lớn. Nghiên cứu về quản lý sẽ giúp con ngƣời có đƣợc những kiến thức cơ
bản nhất, chung nhất đối với hoạt động quản lý.
Mọi hoạt động của đời sống xã hội trong suốt lịch sử phát triển của xã
hội loài ngƣời đều cần tới quản lý. Quản lý vừa là khoa học vừa là nghệ thuật
trong việc điều khiển hệ thống xã hội ở mọi cấp độ. Ở đâu có tập thể, có tổ
chức là ở đó có quản lý. Quản lý xuất hiện nhƣ một yếu tố cần thiết để phối
hợp những nỗ lực cá nhân hƣớng tới mục tiêu chung. K.Marx cho rằng: “Bất
cứ nơi nào có lao động, ở đó có quản lý”, và “Tất cả mọi lao động xã hội

trực tiếp hay lao động chung nào tiến hành trên quy mô tương đối lớn, thì ít
nhiều cũng cần đến một sự chỉ đạo để điều hòa những hoạt động cá nhân và
thực hiện những chức năng chung phát sinh từ sự vận động của toàn bộ cơ sở
sản xuất khác với sự vận động của các cơ quan độc lập của nó. Một người
độc tấu vĩ cầm tự mình điều khiển lấy mình, cịn một dàn nhạc thì cần phải có
nhạc trưởng” [1].
Theo W.Taylor, một trong những ngƣời đầu tiên nghiên cứu và đặt nền
móng cho khoa học quản lý: “Quản lý là một nghệ thuật biết rõ, chính xác cái
gì cần làm và cái đó làm thế nào bằng phương pháp tốt nhất và rẻ nhất”[2].
Theo Harold Koontz “Quản lý là một hoạt động thiết yếu, nó đảm bảo
phối hợp những nỗ lực cá nhân nhằm đạt được các mục đích của nhóm. Mục
tiêu của mọi nhà quản lý là nhằm hình thành một mơi trường mà trong đó con

10


người có thể đạt được các mục đích của nhóm với thời gian, tiền bạc và sự
bất mãn cá nhân ít nhất” [12]
Tác giả Aphanaxev V.G, trong sách “Con ngƣời trong hệ thống quản
lý” đã định nghĩa: “Quản lý con người là sự tác động con người đến con
người thông qua quan hệ quản lý làm cho hành vi (hoạt động) của con người
đáp ứng yêu cầu của xã hội, của tập thể, đem lại lợi ích cho cá nhân, tập thể
và xã hội, thúc đẩy sự phát triển cho cả cá nhân, tập thể và xã hội”[1].
Tại Việt Nam, các nhà quản lý cũng đƣa ra nhiều quan niệm khác nhau
về quản lý.
Giáo trình “Quản lý hành chính nhà nƣớc” (năm 1996) của Học viện
Hành chính Quốc gia viết: “Hoạt động quản lý là một dạng lao động đặc biệt
của người lãnh đạo mang tính tổng hợp của các hoạt động trí óc liên kết các
bộ máy quản lý thành một chỉnh thể thống nhất điều hòa, phối hợp các khâu,
các cấp hoạt động nhịp nhàng để đưa đến hiệu quả cao”.

Tác giả Mai Hữu Khuê định nghĩa “Quản lý là sự tác động có mục đích
tới tập thể những người lao động nhằm đạt được những kết quả nhất định và
mục đích đã định trước”[15].
Theo tác giả Nguyễn Minh Đạo “Quản lý là sự tác động có tổ chức, có
định hướng của chủ thể quản lý (người quản lý hay tổ chức quản lý) lên
khách thể quản lý (đối tượng) về mặt chính trị, văn hóa, xã hội, kinh tế... bằng
một hệ thống các luật lệ, các chính sách, các nguyên tắc, các phương pháp và
biện pháp cụ thể, nhằm tạo ra môi trường và điều kiện cho sự phát triển của
đối tượng quản lý”[10].
Từ các định nghĩa trên chúng ta có thể thấy rõ mặc dù các tác giả có
nhiều quan niệm, nhiều cách tiếp cận khác nhau về quản lý nhƣng họ đều
thống nhất về bản chất của hoạt động quản lý với một số đặc điểm sau:

11


- Quản lý luôn luôn tồn tại với tƣ cách là một hệ thống gồm các yếu tố
chủ thể quản lý (ngƣời quản lý, tổ chức quản lý); khách thể quản lý (ngƣời bị
quản lý, đối tƣợng quản lý) gồm con ngƣời, trang thiết bị kỹ thuật, vật nuôi,
cây trồng và mục đích hay mục tiêu chung của cơng tác quản lý do chủ thể
quản lý áp đặt hay do yêu cầu khách quan của xã hội hoặc do sự cam kết, thỏa
thuận giữa chủ thể quản lý và khách thể quản lý, từ đó nảy sinh các mối quan
hệ tƣơng tác với nhau giữa chủ thể quản lý và khách thể quản lý.
- Bản chất của hoạt động quản lý là cách thức tác động (tổ chức, điều
khiển, chỉ huy) hợp quy luật của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý trong
một tổ chức nhằm làm cho tổ chức vận hành đạt hiệu quả mong muốn và đạt
đƣợc mục tiêu đề ra.
Với cách hiểu trên, đề tài đã xác định khái niệm quản lý: Quản lý là hệ
thống tác động có mục đích, có tổ chức, phù hợp quy luật khách quan của chủ
thể quản lý đến đối tượng quản lý nhằm đạt được mục tiêu đề ra trong điều

kiện luôn biến động của môi trường.
1.2.2. Chức năng quản lý
Chức năng quản lý là tập hợp những nhiệm vụ quản lý khác nhau,
mang tính độc lập tƣơng đối, đƣợc hình thành trong q trình chun mơn
hóa hoạt động quản lý.
* Chức năng hoạch định (Lập kế hoạch hay kế hoạch hóa)
Hoạch định là chức năng hạt nhân quan trọng nhất của quá trình quản
lý. Đây là quá trình xác định những mục tiêu, nhiệm vụ và các phƣơng pháp
tốt nhất để thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ đó.
Hoạch định là chức năng đầu tiên và cơ bản nhất trong hệ thống chức
năng quản lý. Nó là cơ sở của các chức năng còn lại.
Nội dung cơ bản của chức năng hoạch định mục tiêu chƣơng trình hành
động và bƣớc đi cơ bản của tổ chức trong thời gian cụ thể.

12


Nhƣ vậy, hoạch định là quyết định trƣớc xem phải làm gì? Làm nhƣ thế
nào? Những ai làm và làm khi nào?
* Chức năng tổ chức
Là giai đoạn thực hiện kế hoạch, sắp xếp và bố trí một cách khoa học,
phù hợp với những nguồn lực riêng rẽ (nhân lực, vật lực, tài lực và thời lực)
của hệ thống sao cho chúng liên kết với nhau trong một cơ cấu chặt chẽ, hợp lý
tạo thành một hệ thống thống nhất nhƣ một cơ thể sống. Đây chính là sự liên
kết những cá nhân, những quá trình, những hoạt động trong hệ thống nhằm
thực hiện các mục tiêu của hệ thống trên cơ sở các nguyên tắc quản lý. Nhƣ
V.I. Lênin nói: “Tổ chức là nhân tố sinh ra hệ tồn vẹn, biến một tập hợp các
thành tố rời rạc thành một thể thống nhất, người ta gọi là hiệu ứng tổ chức”.
* Chức năng chỉ đạo (điều khiển)
Chỉ đạo là quá trình chủ thể quản lý sử dụng quyền lực quản lý của

mình để tác động đến hành vi của các cá nhân, bộ phận trong hệ thống (đối
tƣợng quản lý) một cách có chủ đích để họ tự nguyện và nhiệt tình phấn đấu
đạt đƣợc các mục tiêu của tổ chức. Nội dung cơ bản của chức năng chỉ đạo là
chủ thể quản lý phải triển khai, thực hiện nhiệm vụ ra quyết định và tổ chức
thực hiện quyết định đó.
* Chức năng kiểm tra
Kiểm tra là căn cứ vào kế hoạch và mục tiêu đã định để xem xét, đo
lƣờng và đánh giá việc thực hiện nhằm phát hiện kịp thời những sai sót, tìm ra
ngun nhân và biện pháp khắc phục. Đồng thời, kiểm tra cũng nhằm tìm
kiếm các cơ hội, các nguồn lực có thể khai thác để thúc đẩy hoạt động của tổ
chức nhằm đạt và vƣợt các mục tiêu đã đề ra.

13


1.3. Đổi mới giáo dục phổ thông và yêu cầu đặt ra với hoạt động
chủ nhiệm lớp, quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp ở trƣờng phổ thông
1.3.1. Đổi mới giáo dục phổ thông hiện nay
Nghị quyết Hội nghị Trung ƣơng 8 khóa XI về đổi mới căn bản, tồn
diện giáo dục và đào tạo đã chỉ rõ [9].
- Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, là sự nghiệp của Đảng,
Nhà nƣớc và của toàn dân. Đầu tƣ cho giáo dục là đầu tƣ phát triển, đƣợc ƣu
tiên đi trƣớc trong các chƣơng trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội.
- Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo là đổi mới những vấn
đề lớn, cốt lõi, cấp thiết, từ quan điểm, tƣ tƣởng chỉ đạo đến mục tiêu, nội
dung, phƣơng pháp, cơ chế, chính sách, điều kiện bảo đảm thực hiện; đổi mới
từ sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nƣớc đến hoạt động quản trị của
các cơ sở giáo dục - đào tạo và việc tham gia của gia đình, cộng đồng, xã hội
và bản thân ngƣời học; đổi mới ở tất cả các bậc học, ngành học.
Trong quá trình đổi mới, cần kế thừa, phát huy những thành tựu, phát

triển những nhân tố mới, tiếp thu có chọn lọc những kinh nghiệm của thế giới;
kiên quyết chấn chỉnh những nhận thức, việc làm lệch lạc. Đổi mới phải bảo
đảm tính hệ thống, tầm nhìn dài hạn, phù hợp với từng loại đối tƣợng và cấp
học; các giải pháp phải đồng bộ, khả thi, có trọng tâm, trọng điểm, lộ trình,
bƣớc đi phù hợp.
- Phát triển giáo dục và đào tạo là nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực,
bồi dƣỡng nhân tài. Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến
thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất ngƣời học. Học đi đôi
với hành; lý luận gắn với thực tiễn; giáo dục nhà trƣờng kết hợp với giáo dục
gia đình và giáo dục xã hội.
- Phát triển giáo dục và đào tạo phải gắn với nhu cầu phát triển kinh tế xã hội và bảo vệ Tổ quốc; với tiến bộ khoa học và công nghệ; phù hợp quy luật

14


khách quan. Chuyển phát triển giáo dục và đào tạo từ chủ yếu theo số lƣợng
sang chú trọng chất lƣợng và hiệu quả, đồng thời đáp ứng yêu cầu số lƣợng.
- Đổi mới hệ thống giáo dục theo hƣớng mở, linh hoạt, liên thơng giữa
các bậc học, trình độ và giữa các phƣơng thức giáo dục, đào tạo. Chuẩn hóa,
hiện đại hóa giáo dục và đào tạo.
- Chủ động phát huy mặt tích cực, hạn chế mặt tiêu cực của cơ chế thị
trƣờng, bảo đảm định hƣớng xã hội chủ nghĩa trong phát triển giáo dục và đào
tạo. Phát triển hài hịa, hỗ trợ giữa giáo dục cơng lập và ngồi cơng lập, giữa
các vùng, miền. Ƣu tiên đầu tƣ phát triển giáo dục và đào tạo đối với các vùng
đặc biệt khó khăn, vùng dân tộc thiểu số, biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa
và các đối tƣợng chính sách. Thực hiện dân chủ hóa, xã hội hóa giáo dục và
đào tạo.
- Chủ động, tích cực hội nhập quốc tế để phát triển giáo dục và đào tạo,
đồng thời giáo dục và đào tạo phải đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế để phát
triển đất nƣớc.

Mục tiêu cụ thể đối với giáo dục phổ thông:
- Tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực
công dân, phát hiện và bồi dƣỡng năng khiếu, định hƣớng nghề nghiệp cho
học sinh.
- Nâng cao chất lƣợng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục lý tƣởng,
truyền thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học, năng lực và kỹ năng thực
hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn.
- Phát triển khả năng sáng tạo, tự học, khuyến khích học tập suốt đời.
Hồn thành việc xây dựng chƣơng trình giáo dục phổ thơng giai đoạn sau năm
2015. Bảo đảm cho học sinh có trình độ trung học cơ sở (hết lớp 9) có tri thức
phổ thơng nền tảng, đáp ứng yêu cầu phân luồng mạnh sau trung học cơ sở;
Trung học cơ sở phải tiếp cận nghề nghiệp và chuẩn bị cho giai đoạn học sau

15