MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Thanh niên Việt Nam trong các giai đoạn lịch sử luôn giữ vai
trò quan trọng. Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn đánh giá cao vai trò và vị
trí của thanh niên trong sự nghiệp cách mạng của Đảng và của dân
tộc. Đồng thời, Đảng ta cũng xác định, thanh niên giữ ví trí trung tâm
trong chiến lược phát huy nhân tố và nguồn lực con người. Nghị
quyết Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X
về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên
thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa” đã khẳng định:
“Thanh niên là rường cột của nước nhà, chủ nhân tương lai của đất
nước, là lực lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, một
trong những nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp công
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế và xây dựng chủ
nghĩa xã hội. Thanh niên được đặt ở vị trí trung tâm trong chiến lược
bồi dưỡng, phát huy nhân tố và nguồn lực con người. Chăm lo, phát
triển thanh niên vừa là mục tiêu, vừa là động lực bảo đảm cho sự ổn
định và phát triển bền vững của đất nước”.
Dưới góc độ khoa học lý luận, đã có nhiều công trình nghiên
cứu khoa học đề cập đến vấn đề phát triển của thanh niên còn khác
nhau. Tuy nhiên chưa có đề tài luận văn nào đi sâu giải quyết các vấn
đề lý luận và thực tiễn liên quan đến chính sách phát triển thanh niên ở
huyện Đại Lộc, tại tỉnh Quảng Nam. Trên cơ sở những nhận định trên,
bản thân lựa chọn nội dung: “Thực hiện Chính sách phát triển thanh
niên từ thực tiễn huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam” làm đề tài luận văn
cao học chuyên ngành Chính sách công với mong muốn góp phần vào
1
việc nâng cao hiệu quả trong công tác phát triển thanh niên từ thực tiễn
huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Việc nghiên cứu về chính sách phát triển thanh niên không còn
là một vấn đề mới, nhưng luôn là đề tài có tính thời sự và cũng không
kém phần phức tạp. Với tư cách là một luận văn Thạc sĩ Chính sách
công. Việc chọn nghiên cứu đề tài này mang ý nghĩa lý luận và thực
tiễn, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động tuyên truyền chính sách
phát triển thanh niên tại huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Làm rõ những vấn đề lý luận về chính sách phát triển thanh
niên; thực trạng thực hiện chính sách phát triển thanh niên tại huyện
Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam. Trên cơ sở đó, đề xuất những định hướng,
giải pháp nhằm hoàn thiện chính sách phát triển thanh niên tại huyện
Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2017-2020.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu, làm sáng tỏ những vấn đề lý luận về chính sách
phát triển thanh niên ở Việt Nam hiện nay;
- Nghiên cứu so sánh kinh nghiệm thực hiện chính sách phát
triển thanh niên của một số địa phương khác;
- Phân tích, đánh giá thực hiện chính sách phát triển thanh niên
tại huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam;
- Đề xuất định hướng, giải pháp nhằm tăng cường công tác phá
triển thanh niên từ thực tiễn huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Luận văn tập trung nghiên cứu vấn đề Chính sách phát triển
2
thanh niên từ thực tiễn huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam trong giai
đoạn hiện nay.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về thời gian: Luận văn nghiên cứu từ năm 2012 đến nay
- Về không gian: trên địa bàn huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam
5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu
5.1. Phương pháp luận
Luận văn được nghiên cứu dựa trên cơ sở lý luận của Chủ
nghĩa Mác -Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước, pháp luật,
quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước
về phát triển thanh niên.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Để thực hiện đề tài, bản thân sử dụng các phương pháp phân
tích, tổng hợp, thống kê, so sánh…
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
6.1. Ý nghĩa lý luận
- Luận văn góp phần làm phong phú thêm kho tàng lý luận về,
chính sách phát triển, chiến lược, tuyên truyền, giáo dục, định hướng,
khởi nghiệp ... làm rõ tính đặc thù của công tác phát triển thanh niên từ
thực tiễn huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam.
6.2. Ý nghĩa thực tiễn
- Luận văn góp phần nâng cao nhận thức và trách nhiệm chỉ
đạo tổ chức hoạt động thực tiễn của các cơ quan Đảng và Nhà nước
trong việc thực hiện chính sách phát triển thanh niên từ thực tiễn
huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam.
- Luận văn là công trình đầu tiên nghiên cứu có hệ thống và
tương đối toàn diện về phát triển thanh niên, chỉ ra được những yếu
tố tác động và yếu tố cấu thành của thanh niên.
3
7. Cơ cấu của luận văn
Chương1: Những vấn đề lý luận về chính sách phát triển thanh
niên
Chương 2: Thực trạng thực hiện chính sách phát triển thanh
niên từ thực tiễn huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam.
Chương 3: Định hướng, giải pháp hoàn thiện chính sách phát
triển thanh niên từ thực tiễn huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam giai
đoạn 2015-2020.
4
CHƢƠNG 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CHÍNH SÁCH
PHÁT TRIỂN THANH NIÊN
1.1. Tổng quan về chính sách phát triển thanh niên
1.1.1. Khái niệm, đặc điểm và vai trò của thanh niên
- Khái niệm về Thanh niên:
Thanh niên là một nhóm nhân khẩu, xã hội đặc thù, ở độ tuổi
nhất định (ở Việt Nam là từ đủ 16 đến 30 tuổi), có mặt trong tất cả
các giai cấp, tầng lớp xã hội, dân tộc, các lĩnh vực hoạt động của đời
sống xã hội, có những đặc điểm chung đặc trưng về tâm lý, sinh lý,
nhận thức xã hội, có vai trò quan trọng đối với sự phát triển của mỗi
quốc gia, dân tộc trong cả hiện tại và tương lai.
+Thanh niên có vai trò là một bộ phận quan trọng của dân
tộc. Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà.
+Thanh niên có vai trò là người kết nối quá khứ với tương lai.
1.1.2. Khái niệm, mục tiêu của chính sách phát triển thanh
niên
Khái niệm chính sách công: “Chính sách công là một tập hợp
các quyết định chính trị có liên quan của Nhà nước nhằm lựa chọn mục
tiêu cụ thể và giải pháp, công cụ thực hiện giải quyết các vấn đề của xã
hội theo mục tiêu tổng thể đã xác định" (TS. Đỗ Phú Hải, 2012, 2014).
Chính sách phát triển cho thanh niên là tập hợp các quyết định
chính trị có liên quan nhằm giải quyết các vấn đề hoạt động của
chính sách, trong đó việc đưa ra các giải pháp, công cụ để giải quyết
các vấn đề khó khăn về hoạt động phổ biến, chính sách phát triển
trong thanh niên, đáp ứng được yêu cầu mục đích giúp cho thanh
niên hiểu và hành động theo dung đường lối, chủ trương, quyền và
5
nghĩa vụ, có hành vi phù hợp với chính sách phát triển và các quy
định hiện hành.
1.1.3. Chủ trương, chính sách về phát triển thanh niên
Chủ trương của Đảng và Nhà nước: Thường xuyên tăng cường
tuyên truyền, phổ biến, giáo dục – đào tạo, hướng nghiệp việc, tạo
môi trường thuận lợi cho thanh niên nhằm nâng cao hiểu biết và ý
thức trong học tập và lao động, cống hiến sống và làm việc theo Hiến
pháp và pháp luật.
Chính sách phát triển thanh niên nhằm nâng cao nhận thức về
quyền, nghĩa vụ ý thức chấp hành pháp luật, kỹ năng ứng xử, sinh
hoạt, hoạt động trong đời sống nhân dân nói chung và của thanh niên
nói riêng, đáp ứng yêu cầu của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa,
hiện đại hóa và xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, vì
mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh.
1.2. Chính sách phát triển thanh niên
1.2.1. Vấn đề chính sách phát triển thanh niên
a. Vấn đề phát triển thanh niên
Từ khi có Quyết định số 2474-QĐ/TTg ngày 30/12/2011 của
thủ tướng chính phủ về phê duyệt chiến lược phát triển thanh niên
Việt Nam giai đoạn 2011-2020, chỉ thị 13/CT-TTg ngày 18/5/2012
của Thủ tướng Chính phủ về triển khai thực hiện Chiến lược phát
triển thanh niên Việt Nam giai đoạn 2011 - 2020, công tác này được
các cấp uỷ Đảng, chính quyền, các ngành, địa phương quan tâm đầu
tư có trọng tâm, trọng điểm hơn trước.
b. Vấn đề chính sách phát triển thanh niên
Vấn đề hoàn thiện thể chế về công tác thực hiện chính sách
phát triển thanh niên và tăng cường trách nhiệm của hệ thống chính
trị trong công tác thực hiện chính sách cho thanh niên
6
Vấn đề về đánh giá thực trạng công tác thực hiện chính sách
phát triển thanh niên, cần xây dựng nội dung và chọn phương pháp,
hình thức giáo dục, phổ biến chính sách phát triển phù hợp với từng
đối tượng thanh niên.
1.2.2. Mục tiêu của chính sách phát triển thanh niên
Chính sách phát triển thanh niên là bộ phận cấu thành quan
trọng của Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2011 - 2020
góp phần bồi dưỡng, phát huy nhân tố và nguồn lực con người, nhằm
mục tiêu xây dựng nguồn nhân lực trẻ có chất lượng cao đáp ứng yêu
cầu thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
1.3. Ý nghĩa, tầm quan trọng của việc thực hiện chính sách phát
triển thanh niên
Ở Việt Nam, chính sách phát triển thanh niên là một bộ phận
cấu thành thể chế chính sách nhà nước, thể hiện bản chất của nhà
nước, của chế độ dân chủ, nhân dân; là một bộ phận hữu cơ, mang
tính lợi ích sống còn, để bảo đảm ổn định, không thể tách rời với sự
phát triển chung của quốc gia, cả về kinh tế và chính trị.
Thực tiễn là chân lý, kết quả thực hiện chính sách phát triển
thanh niên là thước đo, là cơ sở đánh giá một cách chính xác, khách
quan, chất lượng và hiệu quả của chính sách đó.
1.3.1. Nội dung các bước tổ chức thực hiện chính sách
phát triển thanh niên
a. Xây dựng Kế hoạch triển khai thực hiện chính sách phát triển
thanh niên
Để đưa chính sách công nói chung, chính sách phát triển
thanh niên nói riêng vào cuộc sống cần phải xây dựng kế hoạch triển
khai thực hiện chính sách. Kế hoạch triển khai thực hiện chính sách
7
phát triển thanh niên bao gồm các nội dung sau:
- Kế hoạch tổ chức điều hành
- Kế hoạch cung cấp các nguyên liệu (nhiên liệu, vật liệu, tài liệu)
- Kế hoạch thời gian triển khai thực hiện
- Kế hoạch kiểm tra, đôn đốc, thực thi đưa chính sách phát
triển thanh niên đi vào cuộc sống…
b. Phổ biến, tuyên truyền thực hiện chính sách phát triển thanh niên
c. Phân công, phối hợp thực hiện chính sách phát triển thanh niên
Việc phân công, phối hợp thực hiện chính sách có ý nghĩa
quan trọng, tác động đến hiệu quả thực hiện chính sách. Muốn tổ
chức thực hiện chính sách phát triển thanh niên có hiệu quả cần phải
tiến hành phân công phối hợp một cách chặt chẽ, hợp lý giữa các cơ
quan quản lý ở Trung ương và các cấp chính quyền địa phương.
d. Duy trì chính sách phát triển thanh niên.
Duy trì chính sách phát triển thanh niên là làm cho chính
sách được tồn tại và phát huy tác dụng trong môi trường thực tế.
Muốn cho chính sách được duy trì, đòi hỏi phải có sự đồng tâm, hợp
lực của cả người tổ chức, người thực hiện và môi trường tồn tại.
đ. Điều chỉnh chính sách phát triển thanh niên
Đây hoạt động cần thiết diễn ra thường xuyên trong tiến trình
tổ chức thực hiện chính sách. Nó được thực hiện bởi cơ quan QLNN
về thanh niên cấp trung ương để chính sách phát triển thanh niên
ngày càng phù hợp với yêu cầu quản lý và tình hình thực tế của đất
nước, địa phương.
e. Theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện chính sách
Tăng cường công tác kiểm tra thực hiện chủ trương, các kết
luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng; Quyết định của
Thủ tướng Chính phủ đối với công tác thanh niên hiện nay. Kiểm tra,
xử lý nghiêm các vi phạm về triển khai thực hiện công tác thanh niên
8
và chính sách phát triển thanh niên..
f. Tổng kết, đánh giá, rút kinh nghiệm việc thực hiện chính sách
phát triển thanh niên
Đánh giá tổng kết, sơ kết chính sách phát triển thanh niên là
kiểm điểm việc thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp
luật của Nhà nước về thanh niên. Việc xem xét, đánh giá tổng kết về
chỉ đạo, điều hành thực hiện chính sách phát triển thanh niên của các
cơ quan nhà nước trong hệ thống chính trị từ trung ương đến cơ sở.
1.3.2. Những yêu cầu của việc thực hiện chính sách phát
triển thanh niên
1.3.2.1. Yêu cầu thực hiện mục tiêu
Mục tiêu tổng quát “Xây dựng thế hệ thanh niên Việt Nam
phát triển toàn diện, giàu lòng yêu nước, có đạo đức cách mạng, ý
thức công dân và lý tưởng xã hội chủ nghĩa; có trình độ học vấn,
nghề nghiệp và việc làm; có văn hóa, sức khỏe, kỹ năng sống và ý chí
vươn lên; xung kích, sáng tạo làm chủ khoa học, công nghệ tiên tiến;
hình thành nguồn nhân lực trẻ có chất lượng cao đáp ứng yêu cầu
thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.
Phát huy vai trò, trách nhiệm của thanh niên trong sự nghiệp xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc”
1.3.2.2. Yêu cầu đảm bảo tính hệ thống
Chính sách phát triển thanh niên bao gồm tổng thể hệ thống
các chính sách liên quan với nhau, bao gồm cả chính sách về kinh
tế, văn hóa, xã hội, an ninh quốc phòng, giáo dục viêc làm đối với
thanh niên.
1.3.2.3. Yêu cầu các cơ quan nhà nước phải bảo đảm tính
pháp lý, khoa học và hợp lý trong tổ chức thực hiện chính sách
Việc thực hiện chính sách phát triển thanh niên phải đảm bảo
9
tính pháp lý, trước hết các cơ quan thực thi chính sách phải dựa trên
Hiến pháp, pháp luật và các quy định có liên quan; đồng thời phải
đảm bảo tính khoa học và hợp lý trong tổ chức thực hiện chính sách
phát triển thanh niên.
1.3.2.4. Yêu cầu bảo đảm lợi ích thật sự cho thanh niên
Chính sách phát triển thanh niên nói riêng và chính sách công
nói chung nhằm đem lại lợi ích cho cộng đồng và xã hội, làm cho
kinh tế - xã hội phát triển và tạo sự tiến bộ, công bằng xã hội.
1.3.3. Yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện chính sách phát
triển thanh niên
Quá trình tổ chức thực hiện chính sách phát triển thanh niên
diễn ra trong thời gian dài và liên quan đến nhiều tổ chức cá nhân, vì
thế kết quả thực hiện chính sách cũng phải chịu sự ảnh hưởng của
nhiều yếu tố. Chủ thể tổ chức, điều hành thực hiện chính sách phát
triển thanh niên phải nắm được các yếu tố đó.
1.3.3.1. Yếu tố khách quan
Các yếu tố này tồn tại và vận động theo quy luật khách quan,
ít tạo ra sự biến đổi bất thường, do đó không gây được chú ý của các
nhà quản lý, nhưng tác động của chúng đến các quá trình thực hiện
chính sách phát triển thanh niên rất lớn.
1.3.3.2. Các yếu tố chủ quan
Ngoài việc tôn trọng, tính đến các yếu tố khách quan trong tổ
chức thực hiện chính sách công nói chung, thực hiện chính sách phát
triển thanh niên nói riêng, còn phải quan tâm chú ý đến các yếu tố
chủ quan sau:
- Thực hiện đúng, đầy đủ các bước trong quy trình tổ chức
thực hiện chính sách phát triển thanh niên. Việc tuân thủ quy trình
cũng là một nguyên tắc hành động của các nhà quản lý – các chủ thể
10
tổ chức thực hiện chính sách. Năng lực thực hiện chính sách của cán
bộ, công chức trong bộ máy nhà nước.
1.3.4. Các hình thức và phương pháp triển khai thực hiện
chính sách phát triển thanh niên
1.3.4.1. Các hình thức thực hiện chính sách phát triển thanh niên
a. Hình thức thực hiện từ trên xuống
Chính sách phát triển thanh niên do nhà nước hoạch định và
tổ chức thực hiện nên hình thức tổ chức triển khai thực hiện chính
sách phát triển thanh niên từ trên xuống nói chung là thuận lợi. Trong
quá trình thực thi, Nhà nước chủ động kiểm tra bằng các phương tiện
kỹ thuật hay thông qua hệ thống nhân lực.
b. Hình thức triển khai thực hiện từ dưới lên.
Hình thức triển khai từ dưới lên là hình thức chính quyền các
cấp chủ động triển khai đưa chính sách phát triển thanh niên vào cuộc
sống theo yêu cầu phát triển của địa phương mình.
c) Hình thức hỗn hợp
Từ những ưu, nhược điểm của hai hình thức trên, nên việc
kết hợp giữ hai hình thức này thành hình thức hỗn hợp triển khai thực
hiện chính sách phát triển thanh niên..Khi sử dụng hình thức hỗn hợp
cần chú ý những nội dung kết nối giữa cấp hoạch định và cấp thực
thi, để tạo ra sự đồng bộ trong tổ chức thực hiện chính sách.
1.3.5.2. Phương pháp thực hiện chính sách phát triển thanh niên
a. Phương pháp kinh tế
Phương pháp kinh tế là các phương pháp tác động gián tiếp
vào đối tượng bị quản lý, thông qua các lợi ích kinh tế và đòn bẩy
kinh tế, để cho đối tượng bị quản lý tự ý lựa chọn phương án hoạt
động có hiệu quả nhất trong phạm vi hoạt động của họ mà không cần
phải thường xuyên tác động về mặt hành chính.
11
b. Phương pháp giáo dục.
Phương pháp giáo dục là cách tác động vào nhận thức và tình
cảm của con người trong hệ thống nhằm nâng cao tính tự giác và
nhiệt tình lao động của họ trong việc thực hiện các nhiệm vụ.
c. Phương pháp hành chính
Phương pháp hành chính là phương pháp tác động dựa vào
các mối quan hệ tổ chức của hệ thống quản lý. Bất kỳ một hệ thống
quản lý nào cũng hình thành mối quan hệ tổ chức trong hệ thống.
d. Phương pháp kết hợp
Là việc vận dụng kết hợp cùng lúc các phương pháp kinh tế,
hành chính, giáo dục thuyết phục để tác động đến đối tượng thực thi
chính sách, đối tượng chịu sự tác động, để đem lại hiệu quả cao nhất.
Kết luận Chƣơng 1
Chính sách phát triển thanh niên của Đảng và Nhà nước ta
hướng đến mục tiêu xây dựng thế hệ thanh niên Việt Nam đoàn kết,
bình đẳng, tương trợ, giúp đỡ nhau cùng phát triển.
Chính sách phát triển thanh niên không chỉ xuất phát từ ý chí
của nhà nước mà còn xuất phát từ thực tế khách quan của sự tồn tại,
phát triển của các tầng lớp thanh niên. Giải quyết các vấn đề về thanh
niên phải đồng thời giải quyết các vấn đề liên quan đến chính trị, kinh
tế, văn hoá, xã hội, an ninh quốc phòng và trật tự xã hội, việc làm,
v.v... ở thanh niên.
Chính vì vậy, việc nắm vững các nguyên tắc, yêu cầu, mục
tiêu, quan điểm và phương pháp tổ chức thực hiện chính sách phát
triển thanh niên là yêu cầu cấp thiết đối với các cơ quan thực thi chính
sách này, nhằm đưa chính sách phát triển thanh niên ngày càng đi vào
thực tiễn cuộc sống.
12
CHƢƠNG 2
THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN
THANH NIÊN TỪ THỰC TIỄN HUYỆN ĐẠI LỘC,
TỈNH QUẢNG NAM
2.1. Khái quát tình hình phát triển thanh niên từ thực tiễn huyện
Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam
2.1.1. Khái quát chung về huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam
a. Kinh tế
Trong 5 năm qua, kinh tế của huyện duy trì được tốc độ tăng
trưởng khá, cơ cấu kinh tế tiếp tục chuyển dịch theo hướng tích cực.
Tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) tăng bình quân gần
14,51%/năm. Đến năm 2017, ước đạt cơ cấu kinh tế: CN-TTCN-XD:
70,08%, thương mại- dịch vụ: 19,36%; Nông- lâm nghiệp- thủy sản:
10,56%; giá trị bình quân đầu người đạt 27,74 triệu đồng. Thu phát
sinh kinh tế trên địa bàn tăng bình quân khoảng 14,3%/năm.
b. Xã hội
Đời sống văn hóa - xã hội có tiến bộ, an sinh xã hội được đảm
bảo, chất lượng cuộc sống của cộng đồng dân cư được nâng lên.
Tỷ lệ hộ nghèo giảm đáng kể, từ 19,41% năm 2010 còn 7,09%
năm 2015, bình quân giảm hơn 3,08%/năm, đạt chỉ tiêu đề ra.
2.1.2. Tình hình thanh niên huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam
2.1.2.1. Về số lượng thanh niên
Theo số liệu thống kê của Cục Thống kê huyện Đại Lộc năm
2016 và số liệu tổng hợp tính đến ngày 31/12/2016, tổng số dân
huyện Đại Lộc là 149.524 người, trong đó, số người trong độ tuổi
thanh niên theo quy định của Luật Thanh niên (từ 16 tuổi đến 30
tuổi) là 17.937 người, chiếm tỷ lệ 11,99%. Số thanh niên nằm trong
13
tổ chức Đoàn – Hội là: 12.937 thanh niên, số thanh niên không nằm
trong tổ chức Đoàn thanh niên, hội LHTN là 4.911 thanh niên.
2.1.2.2. Về cơ cấu giới tính và từng độ tuổi trong thanh niên
Tỷ lệ nam thanh niên so với tỷ lệ nữ thanh niên là 9868/8069 =
1,22. Về cơ cấu theo từng độ tuổi, thanh niên từ 20 đến 25 tuổi chiếm
số lượng và tỷ lệ lớn trong tổng số thanh niên toàn tỉnh, với 6594
người, tỷ lệ 36,7%, chiếm gần một nửa tổng số thanh niên.
2.1.2.3. Về phân bố của dân số thanh niên hiện nay
Thanh niên Đại Lộc sống tập trung là nông thôn.
2.1.2.4. Về thành phần dân tộc
Có 17.848 thanh niên là người Kinh, chiếm tỷ lệ 99,5%, thanh
niên dân tộc thiểu số có 89 thanh niên là dân tộc Cơ-tu…
2.1.2.5. Về trình độ chuyên môn kỹ thuật và việc làm cho thanh
niên
Bảng thống kê trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của thanh niên trong
độ tuổi lao động năm 2011 – 2016
(theo báo cáo chính trị Đại Hội Hội LHTN huyện Đại Lộc)
Chưa
đào tạo
Nghề
CMKT
10.700
3015
Trung
Cao
Đại
Trên
cấp
đẳng
học
ĐH
1524
1670
2789
623
Không
xác
định
1079
2.1.2.6. Về nhận thức và thái độ của thanh niên Đại Lộc
Năm 2016, nhằm khảo sát nhu cầu, nguyện vọng và nhận thức
của đoàn viên thanh niên phục vụ cho công tác chỉ đạo và tổ chức các
phong trào, huyện đoàn đã phối hợp cùng Ban Tuyên giáo huyện ủy
đã tổ chức cuộc khảo sát về tình tình đoàn viên thanh niên với quy
14
mô vừa, gồm số lượng 500 phiếu. Theo kết quả điều tra:
- Về sự cống hiến: 93% thanh niên có nguyện vọng đóng góp
sức mình cho xã hội.
-Về nguyện vọng phấn đấu trở thành Đoàn viên, Đảng viên:
78% tổng số người được khảo sát có nguyện vọng phấn đấu vào Đoàn
TNCS Hồ Chí Minh, và 58% tổng số người được khảo sát có nguyện
vọng phấn đấu vào Đảng Cộng sản Việt Nam.
Các vấn đề bức xúc nhất trong xã hội mà thanh niên hiện nay
đang quan tâm theo khảo sát là: “Tình hình lạm phát, giá cả gia tăng,
đời sống khó khăn” (30%), “Tham nhũng, lãng phí” (22%), “Đạo đức
trong xã hội xuống cấp” (19%), “Ô nhiễm môi trường” (14%) các yếu
tố khác (15%)…
2.1.3. Kết quả công tác phát triển thanh niên từ thực tiễn
huyện Đại Lộc, tại tỉnh Quảng Nam
- Đối với thanh niên là học sinh, sinh viên: Công tác phát triển
thanh niên trong các cơ sở giáo dục của hệ thống giáo dục quốc dân
là một trong những chính sách ưu tiên của Nhà nước trong công tác
phát triển thanh niên.
Đối với đối tượng thanh niên là cán bộ, công chức
Xác định đây là lực lượng tham gia quản lý xã hội, thực thi
công vụ, giải quyết công việc cho công dân nên trong thời gian qua,
UBND huyện đã xây dựng kế hoạch triển khai chính sách phát triển
thanh niên.
Đối với thanh niên trong lực lượng vũ trang
Cán bộ, chiến sỹ trong lực lượng vũ trang phần lớn là thanh
niên, tuổi đời còn rất trẻ. UBND huyện đã rất quan tâm chỉ đạo Công
an huyện, BCHQS huyện chú trọng công tác phổ biến, tuyên truyền
chính sách phát triển cho thanh niên trong lực lượng vũ trang.
15
Đối với đối tượng thanh niên là người sử dụng lao động và
người lao động
Những văn bản chính sách, văn bản pháp luật được phổ biến
như cho người lao động và người sử dụng lao động. Phòng Lao động
thương binh và xã hội, Liên đoàn lao động huyện đã xây dựng và
triển khai Kế hoạch công tác tuyên truyền phổ biến chính sách phát
triển thanh niên hàng năm.
Đối với đối tượng thanh niên thuộc các thành phần khác
2.2. Tổ chức thực hiện chính sách phát triển thanh niên huyện
Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam
2.2.1. Thực hiện mục tiêu của chính sách phát triển thanh
niên tại huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam
Mục tiêu của chính sách phát triển cho cán bộ, nhân dân nói
chung và thanh niên toàn huyện nói riêng được Uỷ ban nhân dân
huyện tổ chức thực hiện đạt hiệu quả, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về
ý thức tôn trọng và chấp hành và thực thi chính sách của cán bộ, nhân
dân nói chung và thanh niên nói riêng; góp phần thực hiện nếp sống
và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật, thực hiện đúng chủ trương,
đường lối chính sách của Đảng, xây dựng và hoàn thiện Nhà nước
pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của dân, do dân, vì dân.
2.2.2. Thực hiện các giải pháp và công cụ chính sách phát
triển thanh niên tại huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam
Công cụ dựa vào tổ chức: Quyết định số 31/2013/QĐ-UBND
ngày 20 tháng 5 năm 2013 của Uỷ ban nhân dân huyện Đại Lộc về
việc ban hành chương trình phát triển thanh niên từ năm 2013 2020; các kế hoạch văn bàn chỉ đạo của BTV huyện ủy, UBND
huyện đến các phòng, ban ngành, đoàn thể từ huyện đến xã, thị trấn.
Công cụ dựa vào quyền lực
16
Công cụ tài chính
Công cụ truyền thông
2.2.3. Đánh giá sự tham gia của các chủ thể chính sách phát
triển thanh niên tại huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam
Chính sách phát triển là một hoạt động quan trọng để đưa
chính sách đến với từng cá thể trong xã hội. Nhưng từ trước đến nay,
chính sách phát triển thanh niên mới chỉ được coi là trọng trách của
Nhà nước và các tổ chức chính trị - xã hội, chứ chưa được các chủ
thể khác trong xã hội cùng “gánh vác”.
2.2.4. Đánh giá thể chế chính sách phát triển thanh niên tại
huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam
Nhằm tạo sự chuyển biến rõ rệt về ý thức pháp luật của thanh
niên Quảng Nam, nâng cao nhận thức, hành động, trách nhiệm của
gia đình, nhà trường và cộng đồng xã hội trong việc giáo dục thanh
thiếu niên chấp hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu của thời kỳ đẩy
mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và xây dựng Nhà nước pháp
quyền xã hội chủ nghĩa.
2.2.5. Đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến chính sách phát
triển thanh niên tại huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam
Thứ nhất, sự nhất quán trong quan điểm chỉ đạo của các cấp
ủy Đảng từ Trung ương đến địa phương qua các giai đoạn tạo nên
nền tảng tư tưởng nhất quán cho việc triển khai thực hiện chính sách.
phát triển thanh niên.
Thứ hai, sự phát triển của nền kinh tế.
Thứ ba, là các yếu tố mang tính cộng đồng xã hội.
Thứ tư, là các đặc điểm về tâm sinh lý của thanh niên.
Thứ năm là vai trò quản lý của bộ máy chính quyền đối với
chính sách phát triển thanh niên.
17
Thứ sáu, bên cạnh những thành tựu đối với đời sống xã hội và
kinh tế nói chung, cuộc cách mạng khoa học công nghệ và bùng nổ
thông tin trên phạm vi toàn cầu đặt ra nhiều thách thức cho mọi địa
phương trong công tác theo dõi, định hướng tư tưởng cho thanh niên.
2.3. Kết quả thực hiện chính sách phát triển thanh niên tại huyện
Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam
2.3.1. Những kết quả đạt được
- Công tác lãnh đạo, chỉ đạo và triển khai được thực hiện
xuyên suốt, kịp thời.
- Thực hiện tốt mối quan hệ phối hợp trong công tác phát triển
thanh niên của các chủ thể. Sự phối hợp giữa các cơ quan hữu quan
trong công tác phát trienr thanh niên trong thời gian qua ở địa bàn
Đại Lộc là đồng bộ, nhịp nhàng, đem lại những hiệu quả nhất định.
- Nhiều chính quyền địa phương, cơ quan, đơn vị đã trực tiếp
hoặc phối hợp đề ra nhiều biện pháp cụ thể, những cách làm hay,
sáng tạo trong công tác phát triển thanh niên.
- Đội ngũ cán bộ làm công tác phát triển thanh niên từng bước
được xây dựng, củng cố.
- Các hình thức tuyên truyền chính sách phát triển thanh niên
ngày càng phong phú, đa dạng và thiết thực hơn.
2.3.2. Những tồn tại hạn chế
Bên cạnh những kết quả đạt được công tác phát triển thanh
thiếu niên còn có một số khó khăn, tồn tại, hạn chế:
Một là, một số cơ quan, đơn vị chưa xác định công tác tuyên
truyền, phổ biến, chính sách phát triển thanh niên là nhiệm chính trị
trọng tâm của cơ quan, đơn vị mình, chưa thường xuyên kiểm tra,
đôn đốc.
Hai là, hoạt động phát triển thanh niên trong thời gian qua vẫn
18
còn mang tính phong trào, chưa đi sâu phân tích, giải thích một cách
cụ thể những nội dung chủ yếu thanh niên cần tìm hiểu, chưa xuất
phát từ nhu cầu bức xúc của thanh niên, chưa mang tính giải đáp
chính sách từ những bức xúc thực tế.
Ba là, hình thức tuyên tryền chính sách phát triển thanh niên
vẫn chưa theo kịp tình hình thực tiễn, nhất là cấp cơ sở.
Bốn là, nguồn nhân lực hiện có của công tác phát triển thanh
niên còn nhiều bất cập, chưa ngang tầm nhiệm vụ và đáp ứng được
đòi hỏi mới.
Năm là, kinh phí tuyên truyền cho công tác phát triển thanh
niên còn hạn chế, đa số các hoạt động mang tính chất lồng ghép nên
hiệu quả chưa cao.
Sáu là, vẫn còn một bộ phận thanh thiếu niên còn nhận thức
kém về việc chấp và thực thi chính sách nên việc tập hợp thanh thiếu
niên để thực hiện phổ biến chính sách phát triển còn có nhiều khó
khăn.
2.3.3. Nguyên nhân của những tồn tại hạn chế
Thứ nhất, nhận thức của một số cấp ủy đảng, chính quyền,
lãnh đạo một số phòng, Ban, ngành huyện, doanh nghiệp, trường học
chưa nhận thức chưa thực sự đầy đủ và chưa tương xứng với vị trí,
vai trò, tầm quan trọng của công tác công tác phát triển thanh niên.
Thứ hai, đội ngũ cán bộ làm công tác phát triển thanh niên của
huyện trình độ không đồng đều.
Thứ ba, việc ban hành quá nhiều văn bản chính sách cũng như
các chương trình, kế hoạch của nhà nước cần triển khai, thực hiện
cùng một thời điểm, trong khi điều kiện nhân lực, vật lực có hạn.
Thứ tư, việc huy động nguồn lực cho phát triển thanh niên
chưa quan tâm, chưa được tiến hành một cách đồng bộ và rộng khắp.
19
Thứ năm, nguyên nhân từ việc tổ chức thi hành chính sách còn
thiếu chặt chẽ, ý thức công dân trong việc chấp hành chấp hành chính
sách còn nhiều hạn chế.
Kết luận Chƣơng 2
Trên cơ sở khái quát tình hình kinh tế - xã hội và xác định đặc
thù của thanh niên huyện Đại Lộc, chương 2 luận văn đã đánh giá
thực trạng chính sách phát triển thanh niên tại huyện Đại Lộc ở
những nội dung sau:
Một là, Luận văn đã đánh giá việc thực hiện chính sách, đánh
giá các thể chế, việc thực hiện các giải pháp và công cụ chính sách,
đánh giá sự tham gia của các chủ thể, các yếu tố ảnh hưởng đến chính
sách phát triển thanh niên trong toàn huyện.
Hai là, Đánh giá kết quả thực hiện chính sách thông qua thực
hiện mục tiêu của Chính sách đã được đề ra.
Ba là, luận văn cũng đã xác định những khó khăn trong quá
trình thực hiện chính sách phát triển thanh niên tại huyện. Làm cơ sở
cho việc đề xuất các giải pháp hoàn thiện chính sách tại Chương 3.
20
CHƢƠNG 3
CHIẾN LƢỢC, GIẢI PHÁP THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH
PHÁT TRIỂN THANH NIÊN TẠI HUYỆN ĐẠI LỘC,
TỈNH QUẢNG NAM GIAI ĐOẠN 2017 – 2020
3.1. Chiến lƣợc và mục tiêu thực hiện chính sách phát triển thanh
niên tại Huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2017 - 2020
3.1.1. Chiến lược phát triển thanh niên huyện Đại Lộc, tỉnh
Quảng Nam
Tiếp tục xây dựng thanh niên Đại Lộc có tinh thần yêu nước,
đạo đức trong sáng, bản lĩnh cách mạng, ngày càng nâng cao về trí
tuệ, phong phú về tinh thần, có sức khoẻ, ý chí mạnh mẽ, có kỹ năng
và tác phong công nghiệp, có ý thức chấp hành pháp luật, có ước mơ
và hoài bão, vươn lên tiếp cận làm chủ khoa học - công nghệ tiên
tiến, phát huy truyền thống vẻ vang của cha anh, xung kích, sáng tạo
trên các lĩnh vực, góp phần xây dựng quê hương giàu đẹp, văn minh.
3.1.2. Mục tiêu thực hiện chính sách phát triển thanh niên
tại huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam
- Nâng cao nhận thức của cấp ủy, chính quyền, đoàn thể về vị
trí, vai trò, tầm quan trọng của công tác phát triển thanh niên là
nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng”.
3.2. Giải pháp thực hiện chính sách phát triển thanh niên tại
huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam
3.2.1. Hoàn thiện thể chế thực hiện chính sách phát triển
thanh niên
- Tăng cường trách nhiệm của hệ thống chính trị đối với việc
thực hiện chính sách phát triển thanh niên
- Tăng cường sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan hành
21
chính nhà nước
- Đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp hoạt động phát
triển thanh niên
- Xã hội hoá trong công tác phát triển thanh niên.
3.2.2. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực làm công tác
quản lý thanh niên, Đoàn thanh niên, Hội Liên hiệp thanh niên tại
địa phương
- Chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ
quản lý thanh niên và những người làm công tác làm công tác thanh
niên ở cơ sở.
- Chọn lựa những người có đầy đủ phẩm chất, năng lực để
phân công làm tuyên truyền viên chính sách.
- Bồi dưỡng, định hướng nội dung tuyên truyền thường xuyên
cho tuyên truyền viên chính sách.
3.2.3. Công tác đào tạo nghề, giới thiệu việc làm, khởi nghiệp
cho thanh niên tại địa phương
- Tăng cường phối hợp vối phòng Lao động-TBXH trong công
tác tổ chức dạy nghề, giới thiệu việc làm, đặc biệt là lĩnh vực xuất
khẩu lao động;
- Các xã, thị trấn, rà soát số lao động cần đào tạo, để đăng ký
với huyện có kế hoạch liên kết, phối hợp, đào taọ nghề hàng năm.
- Thực hiện tốt các chính sách an sinh xã hội, chính sách hỗ trợ
của Nhà nước đối với thanh niên.
3.2.4. Chính sách tài chính và sử dụng ngân sách cho thực
hiện chính sách phát triển thanh niên
Hiện nay, kinh phí, cơ sở vật chất, phương tiện làm việc dành
cho đội ngũ thực hiện công tác thanh niên nhìn chung còn rất hạn
chế, chưa đáp ứng được yêu cầu.
22
3.2.5. Một số giải pháp khác
- Hoàn thiện hệ thống pháp luật - tạo môi trường thuận lợi để
chính sách phát triển thanh niên đi vào cuộc sống
- Cần tiếp tục tuyên truyền chính sách phát triển thanh niên theo
hướng làm thay đổi cách nghĩ, cách nhìn của thanh niên hiện nay.
- Tăng cường hơn nữa quyền tham gia đóng góp ý kiến của
thanh niên vào chính sách phát triển.
- Cung cấp đầy đủ, có hệ thống thông tin chính sách trong
từng lĩnh vực để phục vụ cho công tác phát triển thanh niên.
- Kết hợp công tác thanh niên và hướng dẫn áp dụng Chính
sách phát triển.
Kết luận Chƣơng 3
Chương 3 luận văn đã nêu quan điểm của Đảng và Nhà nước
về thanh niên, đồng thời nêu quan điểm, chủ trương, đường lối của
Đảng và Nhà nước về thực hiện chính sách phát triển thanh niên.
Trên cơ sở đó, luận văn đã đưa ra 4 giải pháp chính và một số giải
pháp khác để hoàn thiện chính sách phát triển thanh niên tại huyện
Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam. Cụ thể:
- Tăng cường trách nhiệm của hệ thống chính trị đối với công
tác phát triển thanh niên.
- Đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp phát triển thanh
niên.
- Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực làm công tác phát triển
cho thanh niên.
- Đầu tư kinh phí, cơ sở vật chất và các điều kiện đảm bảo cho
công tác phát triển thanh niên đạt hiệu quả.
23
KẾT LUẬN
Công tác thanh niên là một bộ phận quan trọng trong công tác
quần chúng, bao gồm toàn bộ những hoạt động của Đảng, Nhà nước,
Đoàn Thanh niên và xã hội.
Trong thời gian qua, chính quyền huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng
Nam đã quan tâm, đầu tư cho công tác thanh niên, chú ý thực hiện
một số nội dung QLNN đối với công tác thanh niên.
Luận văn được nghiên cứu dưới góc độ khoa học chính sách
công, nghiên cứu thực trạng hệ thống các chính sách tác động trực
tiếp hoặc liên quan đến hoạt động phát triển cho thanh niên tại huyện
Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam. Qua nghiên cứu đã làm rõ.
- Nêu được các khái niệm cơ bản về chính sách công, chính
sách phát triển thanh niên, các yếu tố ảnh hưởng đến chính sách phát
triển thanh niên.
- Đưa ra hệ thống các quan điểm, mục tiêu, giải pháp và công
cụ chính sách chính sách phát trển thanh niên của Đảng và Nhà nước.
- Xây dựng và đưa ra các mục tiêu thực hiện chính sách phát
triển thanh niên trong những năm tiếp theo và đề xuất các giải pháp
trong quá trình hoàn thiện hệ thống chính sách phát triển thanh niên
huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam hiện nay và trong thời gian đến.
Chính sách phát triển cho thanh niên sẽ góp phần đáng kể cho phát
triển KT-XH, ổn định chính trị của đất nước và nâng cao hiệu lực, hiệu
quả của Nhà nước. Như vậy luận văn “Thực hiện chính sách phát triển
thanh niên từ thực tiễn huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam” góp phần xây
dựng lý thuyết và thực tiễn về chính sách phát triển thanh niên. Tuy nhiên
trong thời gian có hạn, đây còn là đề tài mới dưới góc độ khoa học chính
sách công, chắc chắn luận văn không tránh khỏi những thiếu sót, học viên
rất mong nhận được sự góp ý của các nhà khoa học để hoàn chỉnh cơ sở lý
luận cũng như thực tiễn cho chính sách phát triển thanh niên.
24