LUẬN văn THẠC sĩ QUẢN lý bồi DƯỠNG CHUYÊN môn CHO GIÁO VIÊN các TRƯỜNG mầm NON ở QUẬN BA ĐÌNH, THÀNH PHỐ hà nội

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ

BỒI DƯỠNG
CHUYÊN MÔN CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG
MẦM NON

1.1. Các khái niệm cơ bản
1.2. Nội dung quản lý bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên
các trường mầm non
1.3. Những yếu tố tác động đến quản lý bồi dưỡng chuyên
môn cho giáo viên các trường mầm non ở quận Ba
Đình, thành phố Hà Nội
Chương 2. CƠ SỞ THỰC TIỄN QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG CHUYÊN
MÔN CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG MẦM NON Ở
QUẬN BA ĐÌNH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI

Trang
3

12
12
20

28

37

2.1. Khái quát tình hình giáo dục quận Ba Đình, thành phố
Hà Nội

2.2. Thực trạng bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên các

37

trường mầm non ở quận Ba Đình, thành phố Hà Nội

43

2.3. Thực trạng quản lý bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên
các trường mầm non ở quận Ba Đình, thành phố Hà Nội
Chương 3. BIỆN PHÁP VÀ KHẢO NGHIỆM BIỆN PHÁP QUẢN
LÝ BỒI DƯỠNG CHUYÊN MÔN CHO GIÁO VIÊN
CÁC TRƯỜNG MẦM NON Ở QUẬN BA ĐÌNH,
THÀNH PHỐ HÀ NỘI

3.1. Biện pháp quản lý bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên
các trường mầm non ở quận Ba Đình, thành phố Hà Nội
hiện nay
3.2. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

50

67

67
95
102

105
108


MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài
Trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng Cộng sản Việt Nam
và Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm đến sự nghiệp giáo dục và đào tạo
nói chung và xây dựng, phát triển đội ngũ giáo viên nói riêng. Thực tế, đội
ngũ giáo viên trong hệ thống giáo dục quốc dân luôn được xem là lực
lượng cốt cán, là nhân tố có tính quyết định đến việc nâng cao chất lượng
giáo dục, biến mục tiêu giáo dục ở các cấp thành hiện thực, phục vụ sự
nghiệp cách mạng của đất nước qua các thời kỳ. Chính vì vậy, Nghị quyết
số 29/NQ-TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) đã chỉ
rõ: “Thực hiện chuẩn hóa đội ngũ nhà giáo theo từng cấp học và trình độ
đào tạo". Đây là tư duy mang tầm chiến lược, thể hiện quan điểm toàn diện,
khách quan, khoa học của Đảng. Bởi hơn lúc nào hết, phát triển đội ngũ
giáo viên vững mạnh, toàn diện, vừa hồng vừa chuyên là yêu cầu cấp thiết
của giáo dục Việt Nam hiện nay.
Là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, Giáo dục mầm
non có nhiệm vụ quan trọng là hình thành ở trẻ những cơ sở đầu tiên của nhân
cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Mục tiêu của giáo dục mầm non
là giúp trẻ phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, chuẩn bị tâm thế
sẵn sàng cho trẻ vào học lớp Một. Muốn thực hiện mục tiêu trên, việc đầu tiên
là cần phải chăm lo phát triển năng lực sư phạm cho đội ngũ giáo viên, bởi vì
giáo viên là chủ thể trực tiếp của quá trình chăm sóc và giáo dục trẻ, là nhân
tố quyết định trực tiếp đến quá trình hình thành phát triển nhân cách trẻ. Điều
đó đòi hỏi người giáo viên mầm non phải có kiến thức văn hóa cơ bản, phải
được trang bị hệ thống tri thức khoa học nuôi dạy trẻ. Phải có năng lực tổ

chức, phối hợp với gia đình và các tổ chức xã hội thực hiện mục tiêu giáo dục
mầm non. Giáo viên mầm non phải là người có lập trường tư tưởng vững

3


vàng, yêu nghề và mến trẻ, phải nhiệt tình, chu đáo và dễ hòa nhập cùng với
trẻ là cơ sở cho việc thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ
mầm non.
Chính vì vậy, trong những năm qua, Phòng Giáo dục và Đào tạo quận
Ba Đình, ban giám hiệu các trường mầm non trong địa bàn Quận đã chỉ đạo
thực hiện khá hiệu quả công tác bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên nhằm từng
bước nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ đáp ứng nhu cầu giáo dục mầm
non. Trước những yêu cầu đổi mới của giáo dục mầm non về thực hiện chương
trình Giáo dục mầm non mới, việc bồi dưỡng đội ngũ giáo viên mầm non theo
chuẩn nghề nghiệp theo Quyết định số 02/2008/QĐ-BGD&ĐT ngày 22 tháng 1
năm 2008 của Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành càng trở nên cấp thiết.
Tuy nhiên hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên mầm non
quận Ba Đình còn bộc lộ những hạn chế và bất cập. Việc bồi dưỡng chuyên
môn chưa thường xuyên, chưa đồng đều, chưa khoa học, thiếu đồng bộ, chưa
đáp ứng được sự phát triển chung. Một trong những nguyên nhân dẫn đến
những hạn chế thiếu sót trong công tác bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên
mầm non ở quận Ba Đình thời gian quan còn nhiều hạn chế là do công tác tổ
chức và quản lý chưa khoa học, còn mang nặng tính hình thức. Do đó, vấn đề
đặt ra là cần có các biện pháp để tổ chức và quản lý khoa học, chặt chẽ hơn
thì hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên mới đạt được kết quả
mong muốn. Đây đang là một đòi hỏi khách quan từ thực tiễn.
Xuất phát từ những lý do trên, tôi lựa chọn vấn đề “Quản lý bồi dưỡng
chuyên môn cho giáo viên các trường mầm non ở quận Ba Đình, thành
phố Hà Nội” đề làm luận văn tốt nghiệp thạc sĩ quản lý giáo dục, với mong

muốn góp phần nhỏ giải quyết những đòi hỏi từ thực tiễn công tác bồi dưỡng
chuyên môn cho giáo viên của các trường mầm non trên địa bàn quận Ba
Đình hiện nay.

4


2. Tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài
Ở nước ta hiện nay trong lĩnh vực quản lý giáo dục, đã có nhiều tác giả
nghiên cứu về bồi dưỡng giáo viên của các bậc học. Đặc biệt sau khi Bộ Giáo
dục và Đào tạo cho phép một số cơ sở giáo dục đào tạo thạc sĩ quản lý giáo
dục thì những công trình nghiên cứu về quản lý giáo dục, phát triển nâng cao
chất lượng đội ngũ giáo viên ngày càng nhiều.
Có thể điểm tên những tác giả đã đi sâu nghiên cứu về quản lý giáo dục
nói chung như: Đặng Quốc Bảo, Phạm Minh Hạc, Hà Sỹ Hồ, Lê Tuấn, Trần
Kiểm, Nguyễn Ngọc Quang, Nguyễn Quốc Trí, Nguyễn Thị Mỹ Lộc...
Các tác giả nêu trên đã đưa ra các khái niệm cơ bản về quản lý giáo
dục, các chức năng quản lý giáo dục, quản lý nhà trường, nội dung và phương
pháp quản lý nhà trường...
Nhiều tác giả quan tâm, nghiên cứu về bồi dưỡng đội ngũ giáo viên và
quản lý bồi dưỡng đội ngũ giáo viên. Đề tài cấp Bộ “Các giải pháp bồi
dưỡng để nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên tiểu học Đồng bằng song
Cửu Long”, do tác giả Nguyễn Thị Quy làm chủ nhiệm, đã tiến hành khảo sát
thực trạng đội ngũ giáo viên tiểu học và thực trạng dạy học tiểu học ở đồng
bằng sông Cửu Long, trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp bồi dưỡng nâng cao
chất lượng đội ngũ giáo viên tiểu học Đồng bằng sông Cửu Long.
Tác giả Trần Như Tỉnh (2003), Vụ Giáo viên, Bộ Giáo dục và Đào tạo
trong bài phát biểu “Một số vấn đề về đào tạo - bồi dưỡng giáo viên mầm non
và giải pháp củng cố phát triển đội ngũ giáo viên mầm non”, đã đưa ra các
giải pháp về củng cố các trường khoa sư phạm mầm non về cơ sở vật chất,

đội ngũ giảng viên, trang thiết bị dạy học.
Với tác giả Trần Thị Thanh - Trung tâm nghiên cứu giáo viên, viện
khoa học giáo dục: Cần phải có một số định hướng cơ bản về công tác đào
tạo, bồi dưỡng và xây dựng đội ngũ giáo viên mam non cần phải nâng cao

5


phẩm chất đội ngũ giáo viên, rèn luyện tinh thần tự học, tự bồi dưỡng, cải tiến
nội dung, phương pháp giáo dục trẻ theo tinh thần đổi mới trong Giáo dục
mầm non hiện nay..
Tác giả Đinh Hồng Thái (2003) - Khoa Giáo dục mầm non trường Đại
học Sư phạm Hà Nội tại hội thảo khoa học cấp quốc gia bàn về “Phương
hướng và giải pháp phát triển đội ngũ giáo viên mầm non”. Một trong những
giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ Giáo viên mầm non hiện nay là cần
phải xây dựng đội ngũ giáo viên trong các trường đào tạo Giáo viên mầm
non.
Trong luận văn thạc sĩ: “Thực trạng công tác quản lý việc bồi dưỡng
chuyên môn cho giáo viên ở một số trường mầm non tại thành phố Hồ Chí
Minh”, tác giả Nguyễn Hữu Lê Huyên đã chỉ ra thực trạng về trình độ chuyên
môn của các giáo viên mầm non được đào tạo chắp vá qua nhiều hệ, nhiều
loại hình đào tạo nên năng lực thực tế chưa tương thích với trình độ đào tạo.
Qua đó, tác giả đã đề xuất một số biện pháp nhằm cải tiến thực trạng công tác
quản lý và bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên mầm non tại thành phố Hồ
Chí Minh.
Tác giả Trần Thị Hoàng Vy trong luận văn thạc sĩ: “Biện pháp quản lý
hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên trường mầm non ngoài công
lập quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng”, đã nêu được tính cấp thiết của việc
cần phải học tập, bồi dưỡng thường xuyên, nâng cao trình độ chuyên môn đối
với đội ngũ giáo viên mầm non đáp ứng với yêu cầu đổi mới của ngành. Qua

đó, tác giả cũng đã chỉ ra những bất cập và đề xuất những biện pháp trong
công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên trường
mầm non ngoài công lập ở quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng.
Luận văn thạc sĩ chuyên ngành quản lý giáo dục của tác giả Vũ Thị
Minh Hà (2004) “Biện pháp quản lý công tác bồi dưỡng giáo viên mầm non

6


Hà Nội” đã làm rõ cơ sở lý luận của các biện pháp quản lý công tác giáo
viên mầm non và đánh giá thực trạng công tác bồi dưỡng giáo viên mầm non
Hà Nội. Trên cơ sở đó, tác giả đã đề xuất hệ thống biện pháp quản lý công
tác bồi dưỡng giáo viên mầm non Hà Nội, trong đó có những biện pháp
mang tính đột phá như chỉ đạo đổi mới phương pháp, hình thức bồi dưỡng;
đổi mới nội dung bồi dưỡng và phát huy vai trò tự bồi dưỡng của giáo viên
mầm non Hà Nội.
Luận văn của tác giả Nguyễn Thị Lý với đề tài “Một số giải pháp phát
triển đội ngũ giáo viên mầm non tỉnh Bắc Giang đến 2010” (2006).
Luận văn của tác giả Nguyễn Thị Minh Hạnh nghiên cứu về “Điều tra
thực trạng và đề xuất giải pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ
giáo viên mầm non Thừa Thiên Huế”. Qua quá trình nghiên cứu tác giả đã
đưa ra các giải pháp: Xây dựng kế hoạch phát triển đội ngũ giáo viên mầm
non, Các giải pháp chuyên môn: Cải tiến công tác đào tạo bồi dưỡng, bồi
dưỡng cán bộ quản lý các trường mầm non.
Tác giả Phạm Thị Thanh Thủy trong luận văn thạc sĩ quản lý giáo dục:
“Quản lý hoạt động đào tạo giáo viên mầm non ở Trường Cao đẳng Sư phạm
Sóc Trăng”, đã đề cập đến những vấn đề: giáo viên mầm non; hoạt động đào
tạo giáo viên mầm non và quản lý hoạt động đào tạo giáo viên mầm non. Trên
cơ sở của thực tiễn và lý luận đã nghiên cứu về đào tạo giáo viên mầm non ở
Trường Cao đẳng Sư phạm Sóc Trăng, tác giả đã đề xuất 7 giải pháp quản lý

hoạt động đào tạo ở Trường Cao đẳng Sư phạm Sóc Trăng.
Tác giả, Vũ Đức Đạm với đề tài một số giải pháp phát triển đội ngũ
giáo viên mầm non trên địa bàn huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh.
Luận văn thạc sĩ chuyên ngành quản lý giáo dục của tác giả Phan Thị
Hán Huệ (2014) “Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực sư phạm cho giáo
viên mầm non huyện Châu Đức, tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu” đã luận giải những

7


vấn đề lý luận về năng lực sư phạm của giáo viên mầm non; hoạt động bồi
dưỡng năng lực sư phạm và quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực sư phạm
cho giáo viên mầm non. Để nâng cao năng lực sư phạm cho giáo viên mầm
non, tác giả đã đề xuất 5 biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực sư
phạm cho giáo viên mầm non huyện Châu Đức tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu bao
gồm những biện pháp từ việc phát huy vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cơ quan
chuyên môn; xây dựng và thực hiện tổ chức kế hoạch bồi dưỡng cho đến
thường xuyên kiểm tra, giám sát, đánh giá hoạt động bồi dưỡng.
Trên đây là một số ý kiến của các tác giả đã nghiên cứu về phát triển,
đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên mầm non đáp ứng với sự nghiệp đổi mới
và phát triển giáo dục trong tình hình chung của cả nước. Các công trình
nghiên cứu đó đã áp dụng có hiệu quả. Tuy nhiên, những nghiên cứu về quản
lý bồi dưỡng chuyên môn trong trường mầm non ở địa bàn các quận của Thủ đô
Hà Nội vẫn còn rất ít và chưa có công trình nào đi sâu nghiên cứu những biện
pháp quản lý bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên ở các trường mầm non quận
Ba Đình, thành phố Hà Nội. Chính vì vậy, tác giả luận văn chọn vấn đề này làm
đề tài nghiên cứu với mong muốn góp một phần công sức luận giải vấn đề này.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
* Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn, đề xuất biện pháp

quản lý bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên ở các trường mầm non quận Ba
Đình, thành phố Hà Nội, góp phần nâng cao chất lượng giáo viên mầm non,
đáp ứng yêu cầu giáo dục hiện nay.
* Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lý luận quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho
giáo viên các trường mầm non.

8


- Đánh giá thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho giáo
viên các trường mầm non ở quận Ba Đình, thành phố Hà Nội.
- Đề xuất biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho giáo
viên các trường mầm non ở quận Ba Đình, thành phố Hà Nội.
4. Khách thể, đối tượng và phạm vi nghiên cứu
* Khách thể nghiên cứu
Quản lý bồi dưỡng phẩm chất, năng lực cho giáo viên các trường mầm
non ở quận Ba Đình, thành phố Hà Nội.
* Đối tượng nghiên cứu
Quản lý bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên các trường mầm non ở
quận Ba Đình, thành phố Hà Nội.
* Phạm vi nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu các vấn đề liên quan đến quản lý hoạt động
bồi dưỡng cho giáo viên các trường mầm non công lập ở quận Ba Đình, thành
phố Hà Nội. Các số liệu điều tra, khảo sát được sử dụng từ năm 2012 đến nay.
5. Giả thuyết khoa học
Quản lý bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên các trường mầm non
quận Ba Đình, thành phố Hà Nội chịu sự tác động chi phối từ nhiều yếu
tố. Nếu các chủ thể quản lý thực hiện tốt các biện pháp như: Tổ chức giáo
dục nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các lực lượng tham gia bồi

dưỡng; kế hoạch hóa hoạt động bồi dưỡng; chỉ đạo đổi mới nội dung,
phương pháp, hình thức bồi dưỡng; phát huy vai trò chủ động, tích cực,
sáng tạo của giáo viên trong tự bồi dưỡng chuyên môn; xây dựng môi
trường sư phạm, tạo điều kiện thuận lợi về vật chất và tinh thần cho hoạt
động bồi dưỡng; thường xuyên kiểm tra, đánh giá, sơ tổng kết, rút kinh
nghiệm hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên mầm non,... thì
chất lượng đội ngũ giáo viên trường mầm non ở quận Ba Đình sẽ được

9


nâng cao, đáp ứng nhu cầu chăm sóc, giáo dục trẻ em mầm non trên địa
bàn thành phố Hà Nội.
6. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
* Phương pháp luận
Đề tài được nghiên cứu dựa trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện
chứng của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quán triệt quan
điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về giáo dục và quản lý giáo dục, nhất là
quản lý bồi dưỡng đội ngũ nhà giáo; đồng thời tác giả vận dụng các quan
điểm hệ thống - cấu trúc, lôgíc - lịch sử và quan điểm thực tiễn để phân tích,
đánh giá, xem xét các vấn đề nghiên cứu
* Phương pháp nghiên cứu
Các phương pháp nghiên cứu lý luận
Hệ thống hoá, khái quát hoá, nghiên cứu các văn kiện, tài liệu, tạp chí, sách
tham khảo, giáo trình, bài báo khoa học, các đề án, các báo cáo tổng kết của
Phòng Giáo dục và Đào tạo quận Ba Đình, các trường mầm non,... Phân tích, tổng
hợp các tài liệu có liên quan để xây dựng cơ sở lý luận của đề tài nghiên cứu.
Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Điều tra: Tiến hành đối với cán bộ quản lý giáo dục, chuyên viên, hiệu
trưởng, giáo viên nhằm nghiên cứu thực trạng nghiệp vụ quản lý chuyên môn

của hiệu trưởng các trường mầm non công lập trên địa bàn quận Ba Đình,
thành phố Hà Nội. Chúng tôi đã gửi 175 phiếu đến cán bộ quản lý (lãnh đạo
và chuyên viên Phòng Giáo dục và Đào tạo quận Ba Đình, thành phố Hà Nội;
hiệu trưởng, hiệu phó các trường mầm non công lập trên địa bàn quận Ba
Đình) và giáo viên mầm non trong quận. Sau khi thu và xử lý sơ bộ, có 52
phiếu dành cho cán bộ quản lý và 112 phiếu dành cho giáo viên có đủ thông
tin để phân tích kết quả.

10


Quan sát hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên, quản lý của
hiệu trưởng đối với hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên để rút ra
những kết luận cần thiết theo nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài.
Phỏng vấn giáo viên có kinh nghiệm, hiệu trưởng quản lý tốt.
Tổng kết kinh nghiệm thực tiễn quản lý của hiệu trưởng về hoạt động
bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên.
Khảo nghiệm sự cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đã được đề
xuất trong luận văn.
* Các phương pháp và công cụ hỗ trợ
Sử dụng bộ phiếu thăm dò ý kiến về sự cần thiết và tính khả thi của các
biện pháp bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên đã đề xuất.
Sử dụng toán thống kê và một số phần mền tin học để xử lý và trình
bày kết quả nghiên cứu, nhằm rút ra các kết luận khoa học.
7. Ý nghĩa của đề tài
Luận văn làm rõ những vấn đề về cơ sở lý luận, thực tiễn về quản lý đối
với hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên các trường mầm non ở
quận Ba Đình; đề xuất được các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng
chuyên môn cho giáo viên các trường mầm non ở quận Ba Đình của giảng
viên nhằm đáp ứng với yêu cầu, mục tiêu giáo dục.

Kết quả nghiên cứu của đề tài là cơ sở cho các cấp quản lý tham khảo
để tiến hành quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên các
trường Mầm non nói chung và các trường Mầm non ở Quận Ba Đình nói
riêng.
8. Kết cấu của đề tài
Luận văn được cấu trúc gồm: Phần mở đầu, 3 chương (8 tiết), kết luận,
kiến nghị, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục.

11


Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG CHUYÊN MÔN
CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG MẦM NON

1.1. Các khái niệm cơ bản
1.1.1. Giáo viên mầm non
Giáo viên là những người lao động trí óc, thực hiện nhiệm vụ dạy học
trong các nhà trường. Theo Luật Giáo dục (đã được sửa đổi bổ sung năm
2009) thì: “Nhà giáo giảng dạy ở các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ
thông, giáo dục nghề nghiệp trình độ sơ cấp nghề, trung cấp nghề, trung cấp
chuyên nghiệp gọi là giáo viên”. Giáo viên mầm non là người làm nhiệm vụ
chăm sóc giáo dục trẻ trong các trường mầm non gồm: Hiệu trưởng, phó hiệu
trưởng và các giáo viên.
Lao động của giáo viên mầm non là một loại hoạt động sư phạm đặc
biệt. Trẻ em vừa là đối tượng tác động, vừa là chủ thể của lao động sư phạm.
Đây là yếu tố quan trọng để biến quá trình giáo dục thành quá trình tự giáo
dục. Quá trình lao động này sẽ mang lại hiệu quả cao khi cô giáo biết cách
hướng dẫn trẻ khám phá để trẻ hiểu biết nhưng phải phù hợp với tuổi của trẻ.
Có thể nói lao động của cô giáo mầm non là loại hình lao động vừa mang tính

khoa học vừa mang tính nghệ thuật cao. Cô giáo mầm non vừa là mẹ, vừa là
bác sĩ và là nghệ sĩ.
Giáo viên mầm non phải đạt tiêu chuẩn sau: Phẩm chất đạo đức trong
sáng; đạt trình độ chuẩn về đào tạo chuyên môn; đủ sức khỏe theo yêu cầu
nghề nghiệp; lý lịch bản thân rõ ràng.

12


Theo Điều 29 của Điều lệ trường mầm non, thì giáo viên mầm non là
người làm nhiệm vụ nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em trong trường, có
những quyền sau đây:
1. Được nhà trường tạo điều kiện để thực hiện nhiệm vụ nuôi dưỡng,
chăm sóc và giáo dục trẻ.
2. Được hưởng mọi quyền lợi về vật chất, tinh thần và được chăm sóc,
bảo vệ sức khoẻ theo chế độ, chính sách qui định đối với nhà giáo.
3. Được trực tiếp hoặc thông qua tổ chức của mình để tham gia quản lý
nhà trường.
4. Được cử đi học để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ.
5. Được hưởng các quyền khác theo qui định của pháp luật.
Về nhiệm vụ của giáo viên mầm non, Điều 30, chương IV, Điều lệ
Trường mầm non (Nhà xuất bản Giáo dục, 2008) đã xác định:
Thực hiện chương trình và kế hoạch nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục
trẻ em theo lứa tuổi, thực hiện đúng quy chế chuyên môn và chấp hành nội
quy của nhà trường;
Gương mẫu, yêu thương, tôn trọng và đối xử công bằng với trẻ;
Chủ động phối hợp với gia đình trẻ trong việc nuôi dưỡng, chăm sóc,
giáo dục và tuyên truyền phổ biến kiến thức nuôi dạy trẻ khoa học cho các
bậc cha mẹ;
Rèn luyện đạo đức, học tập văn hoá, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ

để nâng cao chất lượng và hiệu quả nuôi dưỡng, chăm sóc giáo dục trẻ;
Thực hiện các quy định của hiệu trưởng, chịu sự kiểm tra của hiệu
trưởng và của các cấp quản lý giáo dục;
Thực hiện các quy định khác của pháp luật.
Các hoạt động nuôi dưỡng - chăm sóc, giáo dục trẻ của giáo viên ở
trong các lớp theo phân phối chương trình như quy định của Bộ Giáo dục
và Đào tạo;

13


Lập kế hoạch, làm sổ sách liên quan đến vấn đề chăm sóc - giáo dục trẻ;
Hoạt động đổi mới hình thức tổ chức hoạt động giáo dục nhằm nâng
cao chất lượng giáo dục trẻ, thực hiện chương trình mầm non công lập;
Hoạt động tự học, tự bồi dưỡng theo chuyên đề bồi dưỡng giáo viên định
kỳ, thường xuyên, đột xuất theo chương trình của Bộ, Sở và Phòng Giáo dục;
Hoạt động bồi dưỡng, nâng cao năng lực giảng dạy của giáo viên, thi
giáo viên dạy giỏi các cấp, đồng thời viết sáng kiến kinh nghiệm;
Hoạt động đánh giá kết quả nuôi dưỡng - chăm sóc và giáo dục trẻ;
Ngoài các hoạt động chuyên môn, các giáo viên còn tham gia các công
tác khác như: Các phong trào bề nổi, công tác đoàn thể,... khi hiệu trưởng
hoặc tổ chức đoàn thể giao nhiệm vụ...
1.1.2. Bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên trường mầm non
Chuyên môn: Chính là tổ hợp các tri thức và kỹ năng kỹ xảo thực hành
mà con người tiếp thu được qua đào tạo để có khả năng thực hiện một loại
công việc trong một phạm vi, ngành nghề nhất định theo sự phân công của xã
hội. Hay có thể nói, chuyên môn là học vấn và nghiệp vụ của con người trong
lĩnh vực họ được đào tạo và rèn luyện.
Theo đó, chuyên môn của giáo viên mầm non là tổ hợp các tri thức và
kỹ năng kỹ xảo thực hành giúp cho giáo viên mầm non thực hiện các hoạt

động nuôi dưỡng - chăm sóc, giáo dục trẻ ở các trường mầm non theo phân
phối chương trình như quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo
Trong trường học, hoạt động chuyên môn là hoạt động trọng tâm, quan
trọng nhất. Hoạt động này chiếm nhiều thời gian nhất trong các hoạt động của
nhà trường. Nội dung của quản lý chuyên môn bao gồm nhiều hoạt động, quan
hệ đến nhiều đối tượng, đến nhiều mặt, đến nhiều lĩnh vực, nhiều phương diện,
rất đa dạng và rất phong phú. Tất cả các hoạt động diễn ra trong nhà trường đều

14


nhằm tạo điều kiện tốt nhất để hoạt động chuyên môn đạt chất lượng và hiệu quả
cao nhất. Các hoạt động chuyên môn của giáo viên mầm non bao gồm:
Bồi dưỡng: Theo Từ điển tiếng Việt: "Bồi dưỡng là làm cho tăng
thêm năng lực hoặc phẩm chất".
Bồi dưỡng chuyên môn là làm nâng cao trình độ chuyên môn, năng
lực nghề nghiệp. Quá trình này chỉ diễn ra khi cá nhân và tổ chức có nhu
cầu nâng cao kiến thức hoặc kỹ năng chuyên môn của bản thân để đáp
ứng nhu cầu lao động nghề nghiệp.
Theo quan niệm của tổ chức UNESCO: "Bồi dưỡng với ý nghĩa nâng
cao nghề nghiệp. Quá trình này chỉ diễn ra khi cá nhân và tổ chức có nhu cầu
nâng cao kiến thức hoặc kỹ năng chuyên môn, nghiệp vụ của bản thân nhằm
đáp ứng nhu cầu lao động nghề nghiệp".
Tác giả Nguyễn Minh Đường cho rằng "Bồi dưỡng có thể coi là một
quá trình cập nhật kiến thức và kỹ năng còn thiếu hoặc đã lạc hậu trong một
cấp học, bậc học và thường xuyên được xác định bằng một chứng chỉ ".
Bồi dưỡng có thể coi là quá trình cập nhật kiến thức, kỹ năng vận
dụng để bù đắp kiến thức còn thiếu hoặc đã lạc hậu so với nhu cầu phát
triển của xã hội, thường được xác định bằng chứng chỉ. Do đó bồi dưỡng
có những yếu tố cơ bản là: Bổ sung kiến thức, kỹ năng, phương pháp để từ

đó nâng cao trình độ trong lĩnh vực chuyên môn qua hình thức học tập đào
tạo nào đó; bồi dưỡng có mục đích, mục tiêu, nội dung, chương trình và
phương thức thực hiện; đối tượng được bồi dưỡng phải có một trình độ
chuyên môn nhất định, cần được bồi dưỡng thêm về chuyên môn, nghiệp
vụ, chính trị, tin học, ngoại ngữ,… để đáp ứng sự nghiệp giáo dục phục vụ
công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; mục đích bồi dưỡng là nhằm nâng
cao phẩm chất, chuyên môn để người lao động có cơ hội củng cố, mở mang
hệ thống tri thức, kỹ năng, kỹ xảo để đạt được hiệu quả công việc đang

15


làm. "Bồi dưỡng" thường gắn với hoạt động dạy học nhằm bổ sung, bồi đắp
thêm kiến thức, kỹ năng cho cả người dạy và người học. Xét về mặt thời
gian thì đào tạo thường có thời gian dài hơn, nếu có bằng cấp thì bằng cấp
chứng nhận về mặt trình độ, còn bồi dưỡng có thời gian ngắn và có thể có
giấy chứng nhận đã học xong khoá bồi dưỡng. Tuy nhiên khái niệm đào tạo
và bồi dưỡng chỉ là tương đối.
Xét một cách khác, bồi dưỡng được xác định như một quá trình làm
biến đổi hành vi, thái độ con người một cách có hệ thống thông qua việc học
tập. Việc học tập nảy sinh trong quá trình tự học, giảng dạy, giáo dục và quá
trình lĩnh hội kinh nghiệm từ tài liệu học tập.
Bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên: Bồi dưỡng chuyên môn cho giáo
viên chính là quá trình bổ sung “bồi đắp” những thiếu hụt về kiến thức và kỹ
năng sư phạm, cập nhật những cái mới trên cơ sở “nuôi dưỡng” những cái cũ
còn phù hợp.
Qua những khái quát trên, chúng tôi quan niệm:“Bồi dưỡng chuyên
môn cho giáo viên trường mầm non là những tác động có mục đích, có tổ
chức của các lực lượng bồi dưỡng đến giáo viên mầm non giúp cho giáo viên
hoàn thiện và nâng cao năng lực chuyên môn, đáp ứng yêu cầu của nghề

nghiệp, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ ở trường mầm
non hiện nay.
Mục đích bồi dưỡng chuyên môn nhằm nâng cao trình độ, năng lực,
phương pháp tác phong công tác cho giáo viên, đây là một trong những yêu cầu
cơ bản thường xuyên trong công tác quản lý nhà trường, góp phần xây dựng đội
ngũ giáo viên, nâng cao chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ của nhà trường.
Chủ thể bồi dưỡng chuyên môn: Bao gồm nhiều lực lượng, từ cán bộ
quản lý ở Phòng Giáo dục và Đào tạo quận đến từng giáo viên, trực tiếp là:
ban giám hiệu, hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, hội đồng sư phạm và giáo viên.

16


Đối tượng bồi dưỡng chuyên môn: Giáo viên mầm non. Như vậy, giáo
viên trường mầm non vừa là chủ thể, vừa là đối tượng bồi dưỡng.
Nội dung bồi dưỡng chuyên môn: Trước khi tiến hành bồi dưỡng, các
lực lượng quản lý cần đánh giá đúng tình hình thực trạng đội ngũ giáo viên
trong nhà trường về số lượng và chất lượng; lựa chọn nội dung bồi dưỡng sao
cho phù hợp, với phương châm tập trung bồi dưỡng trọng tâm, trọng điểm vào
những khâu yếu, mặt yếu và phù hợp với từng giáo viên. Bên cạnh đó, giáo
viên cũng cần tự xác định yêu cầu bồi dưỡng của bản thân về nội dung, mức
độ cần đạt:
Bồi dưỡng nhận tức về tư tưởng chính trị, đạo đức nghề nghiệp;
Bồi dưỡng về kiến thức phổ thông và năng lực hoạt động chính trị xã hội;
Bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ: Soạn, giảng, kỹ năng bảo quản thiết
bị dạy học; làm đồ dùng tự tạo và khai thác và sử dụng công nghệ thông tin,
đổi mới phương pháp dạy học;
Bồi dưỡng tin học, ngoại ngữ;
Bồi dưỡng năng lực phát tiển nghề nghiệp: Tự đánh giá, tự học và giải
quyết vẫn đề…;

Bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý: Xây dựng kế hoạch chăm sóc giáo dục
trẻ, đánh giá xếp loại giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp, đánh giá học sinh
theo bộ chuẩn giáo dục qua các tiêu chí, xây dựng môi trường lớp học…;
Bồi dưỡng phương pháp nghiên cứu khoa học và viết sáng kiến kinh nghiệm.
Hình thức bồi dưỡng bao gồm: Hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho
giáo viên trường mầm non có thể được tiến hành dưới nhiều hình thức đa
dạng, phong phú khác nhau, như: Bồi dưỡng thường xuyên về trình độ chuyên
môn; bồi dưỡng theo phương thức tự học; tổ chức các hội thảo chuyên đề; kết
hợp phương thức tự học và tập trung bồi dưỡng,...
1.1.2. Quản lý bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên mầm non

17


Quản lý là một hoạt động có từ rất đời, nhà sử học Daniel A.Wren đã từng
nhận xét: “Quản lý cũng xưa cũ như chính con người vậy”, có nghĩa là hoạt
động quản lý xuất hiện gắn liền với sự xuất hiện loài người. Trải qua các thời kỳ
phát triển của xã hội loài người, từ nền văn minh mông muội, đến nền văn minh
lúa nước, nền văn minh công nghiệp và hiện nay xã hội loài người đang bước
vào nền văn minh tri thức thì hoạt động quản lý càng trở nên phổ biến và tiếp tục
khẳng định vai trò của mình trong các hoạt động của đời sống xã hội.
Nói đến hoạt động quản lý người ta hay nhắc đến ý tưởng sâu sắc của
C.Mác (1818-1883): “Bất cứ lao động hay lao động chung nào mà tiến hành
trên một quy mô khá lớn, đều yêu cầu phải có một sự chỉ đạo để điều hòa
những hoạt động cá nhân… Một nhạc sĩ độc tấu thì tự điều khiển lấy mình,
nhưng một dàn nhạc thì phải có nhạc trưởng”.
Theo tác giả F.W.Taylor (1856-1915), được coi là cha đẻ của Thuyết
quản lý khoa học đã định nghĩa: “Quản lý là biết chính xác điều bạn muốn
người khác làm và sau đó thấy rằng họ đã hoàn thành công việc một cách tốt
nhất và rẻ nhất”.

Theo quan niệm của các tác giả Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ
Lộc, “Quản lý ” được hiểu là: “quá trình tác động có chủ hướng, có chủ đích
của chủ thể QL (người quản lý) đến khách thể (người bị quản lý ) trong một
tổ chức, nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục đích của tổ chức”.
Có nhiều định nghĩa khác nhau về quản lý, song khái niệm quản lý
được cụ thể bởi nội dung sau đây: Quản lý là một loại hoạt động xã hội, luôn
gắn liền với một nhóm người hay một tổ chức xã hội. Bản chất của hoạt động
quản lý, là sự tác động có mục đích của chủ thể quản lý tới đối tượng quản lý
thông qua các chức năng quản lý là kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra
giúp cho hệ thống ổn định, thích ứng, tăng trưởng và phát triển.

18


Quản lý vừa được xem như là một “khoa học”, sử dụng tri thức của
nhiều môn khoa học tự nhiên và xã hội khác nhau, ví dụ như: toán học, thống
kê, kinh tế, tâm lý học, xã hội học... Đồng thời quản lý được xem như là một
“nghệ thuật”, do đó đòi hỏi các nhà quản lý trong quá trình quản lý phải luôn
chủ động, khéo léo, linh hoạt, tổ chức, điều khiển, hướng dẫn mọi thành viên
trong tổ chức cùng hướng tới mục tiêu đã xác định.
Giáo dục là một chức năng của xã hội loài người nó được thực hiện một
cách tự giác, nó tồn tại, vận động, phát triển với tư cách là một hệ thống. Cũng
như quản lý nói chung, quản lý giáo dục cũng có rất nhiều quan điểm khác
nhau, quản lý giáo dục là hoạt động có ý thức của con người nhằm theo đuổi
những mục đích của mình. Quản lý giáo dục là những tác động tự giác của chủ
thể quản lý đến tất cả các mắt xích của hệ thống nhằm thực hiện có chất lượng
và hiệu quả các mục tiêu giáo dục đào tạo thế hệ trẻ mà xã hội yêu cầu.
Quản lý giáo dục là sự tác động chủ đích, có căn cứ khoa học, hợp
quy luật và phù hợp các điều kiện khách quan… của chủ thể quản lý tới đối
tượng quản lý nhằm phát huy sức mạnh các nguồn giáo dục, từ đó đảm bảo

các hoạt động của tổ chức hệ thống giáo dục đạt được các mục tiêu giáo
dục đã đề ra với chất lượng, hiệu quả cao nhất.
Từ những phân tích trên, chúng tôi quan niệm: Quản lý bồi dưỡng
chuyên môn cho giáo viên mầm non là hệ thống các tác động có mục đích,
có kế hoạch của chủ thể quản lý đến toàn bộ các hoạt động bồi dưỡng
chuyên môn cho giáo viên mầm non, nhằm nâng cao trình độ và năng lực
chuyên môn đáp ứng theo chuẩn nghề nghiệp và yêu cầu đổi mới căn bản
và toàn diện giáo dục, đào tạo hiện nay.
Mục tiêu quản lý bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên trường mầm non là
nhằm bảo đảm cho các hoạt động diễn ra đúng kế hoạch, đảm bảo chất lượng

19


và hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng trình độ và năng lục chuyên môn cho
giáo viên các trường mầm non.
Chủ thể quản lý bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên mầm non gồm chủ
thể trực tiếp và chủ thể gián tiếp.
Chủ thể trực tiếp là hiệu trưởng, ban giám hiệu nhà trường mầm non,
chuyên viên phụ trách giáo dục mầm non và giáo viên mầm non. Chủ thể gián
tiếp quản lý bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên mầm non là các cấp ủy đảng,
chính quyền địa phương có chức năng và quyền hạn quản lý giáo dục ở bậc
học mầm non.
Đối tượng quản lý là giáo viên mầm non và toàn bộ hoạt động bồi
dưỡng chuyên môn cho giáo viên mầm non. Trong đó quan trọng nhất là quản
lý các hoạt động của chủ thể bồi dưỡng và hoạt động của các đối tượng được
bồi dưỡng. Như vậy, giáo viên mầm non vừa là chủ thể quản lý đồng thời là
đối tượng quản lý (quản lý tự bồi dưỡng của bản thân).
Phương thức quản lý bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên mầm non:
Quản lý bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên mầm non là quản lý hoạt động

bồi dưỡng trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của giáo viên, quản lý hoạt động
bồi dưỡng năng lực sư phạm của đội ngũ giáo viên, quản lý quá trình lập kế
hoạch hoạt động bồi dưỡng và kiểm tra đánh giá hoạt động bồi dưỡng của
giáo viên trong việc thực hiện nhiệm vụ của mình để đạt mục tiêu bồi dưỡng
đề ra; phát hiện những nguyên nhân yếu kém, đề xuất biện pháp thực hiện và
tổ chức thực hiện.
1.2. Nội dung quản lý bồi dưỡng chuyên môn cho
giáo viên các trường mầm non
1.2.1. Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên
Xây dựng kế hoạch là một khâu quan trọng trong quy trình quản lý bồi
dưỡng chuyên môn cho giáo viên mầm non. Khi xây dựng kế hoạch, chủ thể

20


quản lý cần phải khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng chất lượng giáo viên
mầm non, các nguồn lực, điều kiện hiện có của nhà trường, bộ máy quản lý và
lực lượng bồi dưỡng để xây dựng và ban hành kế hoạch bồi dưỡng. Kế hoạch
cần phải xác định rõ mục tiêu, nội dung bồi dưỡng, hình thức, phương pháp
bồi dưỡng, các lực lượng bồi dưỡng và tiến độ thực hiện.
Khi xây dựng kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên mầm non,
cần dựa trên những cơ sở sau:
Phân tích thực trạng bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên mầm non ở
thời điểm trước thông qua thực tế công việc và tổng kết tình hình bồi dưỡng
trong năm. Từ đó rút ra những ưu điểm và khuyết điểm, sắp xếp từng vấn đề
để giải quyết.
Kế hoạch phải được xây dựng trên cơ sở khảo sát tình hình đội ngũ
giáo viên mầm non. Khảo sát đội ngũ để phân loại thành các nhóm khác nhau
nhằm định hướng các nội dung và hình thức bồi dưỡng cho mỗi nhóm. Có thể
tổ chức việc khảo sát và phân loại theo các cách tiếp cận sau:

Phân loại theo nội dung bồi dưỡng: Bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ;
bồi dưỡng năng lực; các lĩnh vực chính trị, văn hóa, chuyên môn, kỹ năng...
Phân loại theo mục tiêu bồi dưỡng: Bồi dưỡng nâng cao; bồi dưỡng
hoàn chỉnh (kiến thức, kỹ năng, nghiệp vụ).
Phân loại theo đối tượng bồi dưỡng: Bồi dưỡng giáo viên mới ra
trường, bồi dưỡng giáo viên lâu năm, bồi dưỡng giáo viên nâng chuẩn…
Phân loại theo tính chất và quy mô: Bồi dưỡng giáo viên mầm non giỏi,
bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên mầm non cốt cán, bồi dưỡng đại trà,...
Phân loại theo kế hoạch thời gian: bồi dưỡng dài hạn; ngắn hạn; bồi
dưỡng thường xuyên theo chu kỳ; bồi dưỡng theo chuyên đề,...
Kế hoạch bồi dưỡng phải xác định mục tiêu của hoạt động bồi dưỡng
theo chuẩn nghề nghiệp.

21


Cần chỉ ra hoạt động bồi dưỡng nhằm vào đối tượng nào, bồi dưỡng để
người tham dự bồi dưỡng thu nhận được những kiến thức, kỹ năng và có thái
độ như thế nào.
Bồi dưỡng chuyên môn không chỉ nhằm khắc phục những yếu kém,
hẫng hụt mà còn phục vụ các mục tiêu nâng cao năng lực giáo viên mầm non.
Kế hoạch bồi dưỡng phải dự kiến các nguồn lực (nhân lực, tài lực, vật
lực và thời gian) cho hoạt động bồi dưỡng.
Trong tổ chức thực hiện kế hoạch, trước hết cần phải xây dựng quy chế
hoạt động của bộ máy bồi dưỡng, tổ chức điều phối các lực lượng, đảm bảo
điều kiện cơ sở vật chất cho các hoạt động bồi dưỡng, sử dụng và phát huy
vai trò của các lực lượng, các công cụ phương tiện quản lý để bồi dưỡng đạt
hiệu quả cao và phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của giáo viên trong
bồi dưỡng và tự bồi dưỡng.
1.2.2. Quản lý mục tiêu, nội dung, phương pháp và hình thức bồi

dưỡng chuyên môn cho giáo viên
* Mục tiêu bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên mầm non là mô hình
kết quả bồi dưỡng dự định đạt được. Việc xây dựng mục tiêu bồi dưỡng là
vấn đề đặc biệt quan trọng. Mục tiêu bồi dưỡng là một phần của mục tiêu
xây dựng người giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp mà Bộ Giáo dục
và Đào tạo đã ban hành. Do vậy, mục tiêu bồi dưỡng chuyên môn chính là
góp phần xây dựng đội ngũ giáo viên mầm non vững mạnh toàn diện cả về
chính trị, tư tưởng đạo đức và trình độ năng lực, chuyên môn nghiệp vụ sư
phạm. Quản lý bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên mầm non phải xây
dựng được mục tiêu cụ thể của từng đợt bồi dưỡng và tổ chức thực hiện mục
tiêu bồi dưỡng đã xác định.
Việc xây dựng mục tiêu bồi dưỡng là vấn đề đặc biệt quan trọng. Mục
tiêu bồi dưỡng là một phần của mục tiêu xây dựng người giáo viên mầm non
của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành. Quản lý bồi dưỡng chuyên môn cho

22


giáo viên mầm non phải xây dựng được mục tiêu cụ thể của từng đợt bồi
dưỡng và tổ chức thực hiện mục tiêu bồi dưỡng đã xác định.
Trên cơ sở mục tiêu bồi dưỡng đã xác định, cần xây dựng, lựa chọn các
nội dung, phương pháp, hình thức bồi dưỡng. Hình thức và phương pháp bồi
dưỡng chuyên môn cho giáo viên mầm non phải hết sức linh hoạt, phù hợp
với nội dung, với trình độ của giáo viên, lôi cuốn, hấp dẫn giáo viên, để họ
tích cực tham gia vào các hoạt động bồi dưỡng.
* Quản lý nội dung bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên: Các chủ thể
bồi dưỡng cần quản lý chắc nội dung bồi dưỡng nhằm hướng tới việc năng
cao kiến thức và kỹ năng thực hành, cập nhật công nghệ thông tin để sử dụng
trong quá trình dạy học. Nội dung phải tập trung vào kiến thức mới và
phương pháp, cách tổ chức các hoạt động giáo dục trẻ mầm non:

Quản lý bồi dưỡng nâng cao tư tưởng chính trị và phẩm chất đạo đức:
yêu chủ nghĩa xã hội, chấp hành phát luật nhà nước, quy định của ngành; thực
hiện đúng chức trách nhiệm vụ của người giáo viên mầm non: yêu nghề mếm
trẻ, có ý thức tổ chức kỷ luật, trách nhiệm trong công tác, lối sống lành mạnh,
có tinh thần hợp tác, có tinh thần tự học và phấn đấu nâng cao trình độ chính
trị, chuyên môn nghiệp vụ;
Quản lý bồi dưỡng kỹ năng sư phạm: Lập kế hoạch bài học, tổ chức
hoạt động dạy học theo hướng đổi mới phương pháp dạy học nhằm đảm bảo
các mục tiêu của bài học;
Quản lý bồi dưỡng nâng cao kiến thức: có kiến thức cơ bản về tâm sinh
lý trẻ em từ 0 đến 6 tuổi, có kiến thức cơ bản để dạy các môn trong chương
trình mầm non, có hiểu biết về chính sách của Đảng, Nhà nước đối với kinh
tế, xã hội và giáo dục, có kiến thức phổ thông về những vấn đề xã hội như an
toàn giao thông, an ninh quốc phòng, y tế học đường…
* Phương pháp và hình thức bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên:

23


Phương pháp bồi dưỡng là cách thức mà người đi bồi dưỡng và người
được bồi dưỡng sử dụng để tác động vào nội dung và thể hiện các mục tiêu,
nhiệm vụ bồi dưỡng đã xác định. Phương pháp và hình thức tổ chức bồi
dưỡng được diễn ra trong thực tiễn hoạt động bồi dưỡng.
Quản lý phương pháp bồi dưỡng nhằm định hướng phương pháp mới,
tiến bộ, tập trung vào phương pháp tìm hiểu, khám phá và cùng tham gia. Khi
đó người học luôn tích cực, chủ động tham gia vào quá trình lĩnh hội kiến
thức, giải quyết các vấn đề giam gia các cấu trúc lại kiến thức từ vốn kinh
nghiệm nghề nghiệp đã có của bản thân, đồng thời cập nhật thêm kiến thức
mới cần thiết cho việc hoàn thành nhiệm vụ của bậc học mầm non. Quản lý
phương pháp bồi dưỡng chủ yếu là điều khiển hoạt động của người đi bồi

dưỡng và hoạt động của người được bồi dưỡng trong quá trình lựa chọn, sử
dụng phương pháp bồi dưỡng.
Hình thức bồi dưỡng cần phù hợp với thực tiễn tại các trường mầm
non, xuất phát từ phương hướng chủ yếu là tự học, tự nghiên cứu là chính nên
việc quản lý các hình thức bồi dưỡng cũng phải linh hoạt phù hợp với điều
kiện học tập của các cá nhân thì mới đạt hiêu quả. Trong điều kiện phát triển
khoa học công nghệ hiện đại thì phương pháp bồi dưỡng cần đa dạng phong
phú như học tập trung theo từng khóa học, học theo từng đợt ngắn hạn , học
tại chức, học từ xa, nghiên cứu qua mạng hoặc qua tài liệu…Khi quản lý hình
thức bồi dưỡng giáo viên mầm non cần có sự đúc kết lại xem hình thức nào
đạt hiệu quả cao nhất để phát huy đồng thời cũng điều chỉnh bổ sung các
hình thức cho phù hợp tình hình thực tiễn.
Quản lý hình thức bồi dưỡng để đánh giá mức độ phù hợp của hoạt
động của bồi dưỡng chuyên môn. Triển khai nhiều hình thức bồi dưỡng kịp
thời điều chỉnh hợp lý là rất tốt nhưng cũng cần chú ý đến đối tượng giáo
viên tham gia, phải biết thâm niên công tác, trình độ đào tạo và khả năng tiếp

24


thu của giáo viên ở mức độ nào để áp dụng hình thức phù hợp nhất thì mới
đem lại kết quả cao nhất.
1.2.3. Quản lý chủ thể và đối tượng bồi dưỡng
Sau khi đã xây dựng được kế hoạch, xác định mục tiêu, nội dung,
hình thức và phương pháp bồi dưỡng thì việc quản lý các lực lượng tham
gia bồi dưỡng là một trong những điều kiện quyết định đến chất lượng bồi
dưỡng chuyên môn.
Lực lượng tham gia bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên mầm non
là những cán bộ có trách nhiệm, có năng lực kiến thức chuyên môn nghiệp
vụ trong ban giám hiệu các trường mầm non và một số giáo viên giỏi. Căn

cứ vào nội dung, yêu cầu bồi dưỡng, các cơ quan quản lý giáo dục thành
phố và quận, ban giám hiệu các trường mầm non mời những cán bộ lãnh
đạo, cán bộ chủ chốt của các ban ngành chức năng của thành phố và của
quận, các nhà khoa học, các giảng viên của các trường Đại học, Cao đẳng
tham gia bồi dưỡng.
Quản lý chủ thể bồi dưỡng bao gồm: Chủ thể bồi dưỡng chuyên môn cho
giáo viên mầm non bao gồm nhiều lực lượng, như: Ban giám hiệu, tổ trưởng
chuyên môn, giáo viên của các lớp tập huấn, đội ngũ cán bộ giáo viên trong
trường và chính bản thân giáo viên mầm non. Việc quản lý chủ thể bồi dưỡng phải
quản lý cả về số lượng, về trình độ nhận thức, kỹ năng của chủ thể và các hoạt
động bồi dưỡng mà chủ thể bồi dưỡng tiến hành đối với giáo viên mầm non.
Đối tượng bồi dưỡng là những giáo viên tại các trường mầm non cùng
hoạt động bồi dưỡng cho họ. Quản lý đối tượng bồi dưỡng là quản lý về số
lượng, quản lý về chất lượng, quản lý các hoạt động của đối tượng, với mục
tiêu phát huy tính tích cực, độc lập, sáng tạo trong hoạt động bồi dưỡng và tự
bồi dưỡng của đội ngũ giáo viên. Nội dung cụ thể là:

25


Theo dõi, chỉ đạo thực hiện và đánh giá được kết quả thực hiện việc
học tập. Bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn và nghiệp vụ của đội ngũ
giáo viên và của từng giáo viên;
Nắm được các ưu điểm, khuyết điểm, đánh giá được sự tiến bộ về các
mặt chính trị, tư tưởng, phẩm chất đạo đức của từng giáo viên mầm non;
Theo dõi, thúc đẩy, khuyến khích giáo viên mầm non phát huy các yếu
tố tích cực, khắc phục những yếu tố tiêu cực, phấn đấu vươn lên đạt kết quả
học tập rèn luyện ngày càng cao;
Quản lý hoạt động học của giáo viên tham gia bồi dưỡng là quản lý
việc tổ chức các nhiệm vụ học tập, nghiên cứu, rèn luyện của họ trong quá

trình bồi dưỡng. Khuyến khích, lôi cuốn sự tham gia tự giác, tích cực của họ,
chú trọng tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp một cách lành mạnh, phong
phú, hấp dẫn.
1.2.4. Quản lý điều kiện cơ sở vật chất phục vụ cho bồi dưỡng
Quản lý các điều kiện, cơ sở vật chất phục vụ cho bồi dưỡng chuyên
môn là khai thác, sử dụng tốt điều kiện cơ sở vật chất, nguồn lực tài chính và
các phương tiện kỹ thuật phục vụ cho hoạt động bồi dưỡng. Đây là nội dung
đảm bảo cho bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên mầm non có thể được thực
hiện và thực hiện một cách có kết quả.
Bồi dưỡng chuyên môn chỉ đạt hiệu quả cao khi chủ thể quản lý tạo
những điều kiện tốt nhất cho bồi dưỡng như tạo ra những cơ hội cho giáo viên
mầm non tham gia vào các chương trình bồi dưỡng bằng cách cử giáo viên
mầm non tham gia các hội thảo chuyên môn, dự các lớp tập huấn, tham gia
các hội nghị sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm về giáo dục và đào tạo. Tạo
những điều kiện thuận lợi như kinh phí, phương tiện và thời gian để giáo viên
mầm non có thể tham gia các hình thức bồi dưỡng, không chỉ ở trong trường
mình mà còn ở bên ngoài nhà trường,...

26