LUẬN văn THẠC sĩ QUẢN lý dạy học môn GIÁO dục QUỐC PHÒNG AN NINH CHO SINH VIÊN ở TRUNG tâm GIÁO dục QUỐC PHÒNG hà nội 2 HIỆN NAY

1

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết đầy đủ
Công nghiệp hoá, hiện đại hoá
Dạy học
Đảng Cộng sản Việt Nam
Giáo dục và Đào tạo
Giáo dục quốc phòng
Giáo dục quốc phòng - an ninh
Học sinh
Nhà xuất bản
Phương pháp dạy học
Quản lý
Quản lý giáo dục
Sinh viên

Chữ viết tắt
CNH, HĐH
DH
ĐCSVN
GD & ĐT
GDQP
GDQP - AN

HS
Nxb
PPDH
QL
QLGD
SV

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU
Chương 1

Trang
3
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ DẠY HỌC MÔN GIÁO DỤC
QUỐC PHÒNG - AN NINH CHO SINH VIÊN

1.1. Các khái niệm cơ bản


2

1.2. Nội dung quản lý dạy học môn giáo dục quốc phòng - an
ninh cho sinh viên ở trung tâm giáo dục quốc phòng
1.3. Những yếu tố tác động đến quản lý dạy học môn giáo
dục quốc phòng - an ninh cho sinh viên ở trung tâm giáo
dục quốc phòng
Chương 2 CƠ SỞ THỰC TIỄN QUẢN LÝ DẠY HỌC MÔN GIÁO DỤC
QUỐC PHÒNG - AN NINH CHO SINH VIÊN Ở TRUNG
TÂM GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG HÀ NỘI 2 HIỆN NAY

2.1. Thực trạng dạy học môn giáo dục quốc phòng - an ninh cho
sinh viên ở Trung tâm Giáo dục quốc phòng Hà Nội 2 hiện nay
2.2. Thực trạng quản lý dạy học môn giáo dục quốc phòng an ninh cho sinh viên ở Trung tâm Giáo dục quốc phòng
Hà Nội 2 hiện nay
Chương 3 YÊU CẦU VÀ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ DẠY HỌC MÔN GIÁO
DỤC QUỐC PHÒNG - AN NINH CHO SINH VIÊN Ở TRUNG

TÂM GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG HÀ NỘI 2 HIỆN NAY

3.1. Những yêu cầu có tính nguyên tắc trong đề xuất các biện
pháp
3.2. Biện pháp Quản lý dạy học môn Giáo dục quốc phòng an ninh cho sinh viên ở Trung tâm Giáo dục quốc phòng
Hà Nội 2 hiện nay
3.3. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Giáo dục quốc phòng cho học sinh, sinh viên là một trong những nội
dung của chiến lược đào tạo con người, nhằm đào tạo ra những con người
mới có đủ trình độ năng lực để thực hiện tốt hai nhiệm xây dựng và bảo vệ
Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Chính vì vậy, ngay sau khi nước nhà
thống nhất, ngày 28/4/1981 Ban Bí thư Trung ương Đảng đã ra Chỉ thị số
107-CT/TW về “Tăng cường công tác giáo dục quốc phòng toàn dân, chuẩn


3

bị cho thế hệ trẻ sẵn sàng nhận nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc”. Tiếp đó, ngày
30/7/1987, Bộ Chính trị ra Nghị quyết 02/NQ-TW quy định giáo dục quốc
phòng thuộc chương trình chính khoá trong các Trường trung học phổ thông,
trung cấp chuyên nghiệp, cao đẳng, đại học.
Giáo dục quốc phòng - an ninh với mục tiêu tổng quát của chiến lược
quốc phòng nước ta là xây dựng nền quốc phòng toàn dân có lực lượng ngày
càng vững mạnh, thế trận ngày càng vững chắc, đủ sức ngăn chặn, đẩy lùi,
đập tan mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá của của kẻ thù, cần thiết phải đổi

mới công tác quản lý giáo dục quốc phòng - an ninh nói chung và quản lý dạy
học môn GDQP-AN nói riêng trong tình hình hiện nay.
Môn GDQP-AN là một môn mới đối với học sinh, sinh viên. Đối với
Trung tâm GDQP Hà Nội 2 cũng như các trung tâm GDQP khác của cả nước
thì môn học GDQP-AN là môn học chính, chủ đạo trong chương trình bồi
dưỡng kiến thức quốc phòng - an ninh cho học sinh, sinh viên.
Trung tâm GDQP Hà Nội 2 hiện đang dạy môn GDQP-AN cho sinh
viên 18 trường đại học và cao đẳng (có năm tham gia giảng dạy cho cả học
sinh trung họp phổ thông) trên địa bàn thành phố Hà Nội, tỉnh Vĩnh Phúc và
tỉnh Phú Thọ. Nhận thức đúng tầm quan trọng của việc tổ chức quản lý nhằm
nâng cao chất lượng dạy học nói chung, dạy học môn GDQP-AN nói riêng,
những năm qua Trung tâm GDQP Hà Nội 2 đã có nhiều biện pháp hữu hiệu
nhằm quản lý chặt chẽ việc dạy học môn học này. Nhờ đó mà chất lượng dạy
học ở Trung tâm đã có nhiều tiến bộ trên một số mặt, phong trào học tập sôi
nổi, từng bước được nâng lên. Tuy nhiên chất lượng giáo dục nói chung và
chất lượng dạy học nói riêng còn nhiều yếu kém, bất cập. Đáng quan tâm là
chất lượng, hiệu quả dạy học còn thấp, chưa đáp ứng được những đòi hỏi
ngày càng cao của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trình độ kiến thức,


4

kỹ năng thực hành, phương pháp tư duy khoa học của đa số học sinh, sinh
viên còn yếu.
Hiện nay chuyển biến về nhận thức ở một số cán bộ quản lý và một bộ
phận học sinh, sinh viên còn chậm so với mục tiêu, yêu cầu môn học và
nhiệm vụ giáo dục quốc phòng - an ninh trong tình hình mới. Một bộ phận
học sinh, sinh viên còn xem nhẹ và tìm cách “thanh toán” môn học hoặc có
những suy nghĩ đơn giản về môn học. Trong khi đó, đội ngũ quản lý giáo dục
năng lực còn hạn chế, chưa theo kịp với sự đa dạng và phức tạp của các hoạt

động giáo dục trong quá trình đổi mới quản lý giáo dục,...
Thực trạng trên đặt ra cho những người làm công tác quản lý ở Trung
tâm GDQP Hà Nội 2 và các nhà nghiên cứu cần phải tổng kết, đúc rút kinh
nghiệm, nghiên cứu tìm ra những biện pháp quản lý hữu hiệu nhằm nâng cao
chất lượng dạy học chung, dạy học môn GDQP-AN nói riêng. Do vậy, việc
học viên lựa chọn vấn đề: “Quản lý dạy học môn Giáo dục quốc phòng - an
ninh cho sinh viên ở Trung tâm Giáo dục quốc phòng Hà Nội 2 hiện nay”
làm đề tài luận văn cao học chuyên ngành quản lý giáo dục có ý nghĩa lý luận
và thực tiễn.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Dạy học là hoạt động lao động xã hội xuất hiện từ lúc con người có nhu
cầu truyền lại cho thế hệ sau những kinh nghiệm của thế hệ trước. Quản lý ra
đời khi có sự phân công lao động xã hội. Quản lý DH là một quá trình xã hội đặc
thù. Thực tiễn và lý luận về quản lý DH được hình thành và phát triển cùng với
sự hình thành và phát triển của xã hội loài người.
Vào nửa đầu thế kỷ XX, T.Makiguchi (Nhật Bản) đã nêu lên quá trình
phát triển của giáo dục tương ứng với nó là sự thay đổi vai trò của người thầy
trong quá trình giáo dục, dạy học. Dạy học phải hướng vào người học, dạy


5

học tích cực, biến quá trình dạy học thành quá trình tự học. Xu thế dạy học
hiện nay hoàn toàn phù hợp với tư tưởng này.
Trong thời đại ngày nay, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của cuộc
cách mạng khoa học và công nghệ; sự bùng nổ thông tin khoa học và công
nghệ; những tư tưởng trên không những vẫn giữ nguyên giá trị của nó mà
còn được tiếp tục kế thừa và phát triển. Giáo dục của thế giới đã trải qua ba
cuộc cải cách về giáo dục. Đặc biệt, cuộc cải cách lần thứ hai vào những
năm 1950 và cuộc cải cách lần thứ ba vào những năm 1980 đã tập trung

vào vấn đề đổi mới PPDH theo hướng phát huy tính tích cực chủ động,
sáng tạo của người học.
Ở nước ta, ngay những ngày đầu của nền giáo dục cách mạng Việt Nam,
trong thư gửi cho học sinh nhân ngày khai trường, Bác Hồ đã viết: “Từ giờ
phút này trở đi, các cháu được hưởng một nền giáo dục hoàn toàn Việt Nam
(…) làm phát triển hoàn toàn năng lực sẵn có của các cháu.” [22, tr.11]. Nội
dung bức thư như là một định hướng cho sự phát triển của PPDH.
Trong những năm gần đây, đứng trước nhiệm vụ đổi mới giáo dục đào
tạo nói chung và đổi mới phương pháp dạy học nói riêng, nhiều nhà nghiên
cứu trong đó có những nhà giáo dục học, tâm lý học như Trần Hồng Quân,
Phạm Minh Hạc, Phan Trọng Luận, Vũ Văn Tảo, Đỗ Đình Hoan, Trịnh Xuân
Vũ, Phạm Viết Vượng, Đặng Thành Hưng...đã đi sâu nghiên cứu vấn đề đổi
mới quản lý nội dung dạy học theo hướng nâng cao tính hiện đại và gắn khoa
học với thực tiễn sản xuất và đời sống, vấn đề lấy học sinh làm trung tâm
trong hoạt động dạy học.
Chất lượng GDQP-AN cho các đối tượng được qui định bởi nhiều yếu
tố, một trong những yếu tố quan trọng là tổ chức hoạt động học tập kết hợp
rèn luyện kỷ luật, tác phong cho HS, SV không nằm ngoài hoạt động quốc
phòng, an ninh trong các trung tâm GDQP. Tuy nhiên, hình thức tổ chức và


6

phương pháp học tập, rèn luyện như thế nào để có hiệu quả còn tuỳ thuộc vào
nhận thức và năng lực thực hành của lãnh đạo, chỉ huy, đội ngũ cán bộ giáo
viên trong mỗi đơn vị và cũng còn là điều phải bàn, phải tính đến. Trong
những năm qua, ở Việt Nam đã có những bài viết, công trình nghiên cứu khoa
học về quản lý môn học giáo dục quốc phòng - an ninh cho HS, SV nhưng
chủ yếu tập trung trong hoạt động kỹ thuật và khoa học cơ bản. Có thể nói,
quản lý môn học GDQP-AN cho HS, SV có tác dụng rất lớn trong sự nghiệp

giáo dục và đào tạo hình thành cho thế hệ trẻ học sinh, sinh viên tính kỷ luật,
tác phong, tính tự lập và tính quyết đoán trong cuộc sống.
Xét ở góc độ nghiên cứu lý luận quản lý giáo dục, dựa trên quan điểm
của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, các nhà khoa học nước
ta đã tiếp cận QLGD và QL trường học để đề cập đến việc phát triển công tác
QL trường học; các tác phẩm tiêu biểu như: Phương pháp luận khoa học giáo
dục của Phạm Minh Hạc; Khoa học Quản lý giáo dục - Một số vấn đề lý luận
và thực tiễn của Trần Kiểm ...
Trên phương diện nghiên cứu, đã có nhiều đề tài các cấp, luận văn thạc
sỹ, luận án tiến sỹ, sách tham khảo, bài báo khoa học nghiên cứu về vấn đề
này. Một số bài viết trên các tạp chí, đề tài nghiên cứu khoa học trong nước
có liên quan tới vấn đề nghiên cứu:
Tác giả Nguyễn Văn Vọng: “Giáo dục quốc phòng - an ninh cho học
sinh, sinh viên trong giai đoạn mới”, Tạp chí Đại học và Giáo dục chuyên
nghiệp, số 2/2001. Nghiên cứu đã khái quát bối cảnh mới của đất nước, vị trí
của công tác GDQP-AN, thực trạng GDQP-AN cho học sinh, sinh viên thời
gian qua và đề xuất các giải pháp về giáo dục nâng cao nhận thức, đổi mới
chương trình, giáo trình tài liệu, đào tạo, về bồi dưỡng giáo viên, về củng cố
mở rộng các trung tâm giáo dục quốc phòng, về nghiên cứu khoa học và
tăng cường đầu tư cho nhiệm vụ giáo dục quốc phòng - an ninh.


7

Tác giả Nguyễn Nghĩa: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục
quốc phòng trong các trường phổ thông ở Hà nội hiện nay”, Tạp chí Giáo dục, số
27/2002. Bài viết này tập trung nghiên cứu đề xuất các giải pháp như đổi mới tăng
cường sự lãnh đạo, đổi mới nội dung chương trình, hình thức phương pháp, tăng
cường đội ngũ giáo viên, bảo đảm chế độ chính sách, đổi mới cơ chế quản lý điều
hành nhằm nâng cao chất lượng GDQP ở các trường trung học phổ thông.

Tác giả Nguyễn Nhứt: Nâng cao chất lượng GDQP toàn dân trong giai
đoạn hiện nay, Đề tài khoa học,Quân khu 7, năm 2004.
Tác giả Đào Duy Hứa: Giáo dục quốc phòng - an ninh trên làn sóng
Tiếng nói Việt Nam, Tạp chí Dân quân tự vệ - Giáo dục quốc phòng, tháng 10,
năm 2008, số 13 (57).
Tác giả Lê Văn Nghệ: Nghiên cứu, đề xuất giải pháp đồng bộ hóa công
tác quốc phòng, an ninh ở các trường đại học, cao đẳng và trung tâm Giáo
dục quốc phòng - an ninh sinh viên, Đề tài khoa học cấp Bộ, Mã số B200918-16NV, tháng 9 năm 2011.
Tác giả Nguyễn Thành Công: Thực trạng, giải pháp nâng cao chất lượng
môn học giáo dục quốc phòng - an ninh cho học sinh, sinh viên tại Trung tâm
Giáo dục quốc phòng - an ninh Đà Nẵng, Tạp chí Dân quân tự vệ - Giáo dục quốc
phòng, quý II, năm 2012.
Tác giả Bùi Văn Ga: Kết quả, kinh nghiệm đào tạo giáo viên giáo dục quốc
phòng - an ninh (2002-2012), giải pháp phát triển giáo dục quốc phòng - an ninh
những năm tiếp theo của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Tạp chí Dân quân tự vệ - Giáo
dục quốc phòng, số 58 (102), tháng 7/2012.
Tác giả Nguyễn Thiện Minh: Những vấn đề cơ bản cần tập trung chỉ đạo
nâng cao chất lượng dạy, học giáo dục quốc phòng - an ninh cho học sinh, sinh
viên năm học 2012-2013 và những năm tiếp theo, Tạp chí Dân quân tự vệ - Giáo
dục quốc phòng, tháng 8, năm 2012, số 59 (103).


8

Như vậy, vấn đề nâng cao chất lượng dạy học nói chung, dạy học giáo
dục quốc phòng nói riêng từ lâu đã được các nhà nghiên cứu quan tâm. Khi xã
hội sắp bước vào một giai đoạn phát triển mới thì hơn bao giờ hết, vấn đề này
được quan tâm nhiều hơn và nó trở thành mối quan tâm chung của toàn xã hội,
đặc biệt là của những nhà nghiên cứu giáo dục.
Trung tâm GDQP Hà Nội 2 trong nhiều năm gần đây đã quan tâm đến

công tác giảng dạy; đã tổ chức các lớp tập huấn bồi dưỡng thường xuyên cho
giáo viên. Hàng năm có tổ chức các hội thi giáo viên dạy giỏi. Việc làm này
đã kích thích được tinh thần học hỏi, nâng cao chuyên môn cho giáo viên.
Tuy nhiên để nâng cao chất lượng dạy học cho đội ngũ giáo viên thì rất cần có
các biện pháp quản lý dạy học của giáo viên. Quản lý dạy học thực sự là vấn
đề bức xúc đã được quan tâm nghiên cứu và cần tiếp tục nghiên cứu để đổi
mới nâng cao chất lượng dạy học ở Trung tâm GDQP Hà Nội 2.
Nhìn tổng thể, cho đến nay vẫn chưa có một công trình nghiên cứu nào
đề cập đến các biện pháp Quản lý dạy học môn GDQP-AN cho sinh viên ở
các Trung tâm giáo dục quốc phòng một cách có hệ thống và phù hợp với
điều kiện thực tế của Trung tâm GDQP Hà Nội 2.
Vì vậy, chúng tôi cho rằng việc nghiên cứu thực trạng, xác lập các biện
pháp quản lý dạy học môn GDQP-AN cho sinh viên ở Trung tâm GDQP Hà
Nội 2 là cần thiết, nó góp phần nâng cao chất lượng dạy - học ở Trung tâm
GDQP Hà Nội 2 trong tình hình hiện nay.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
* Mục đích nghiên cứu
Làm rõ cơ sở lý luận, thực tiễn về quản lý dạy học môn GDQP-AN, từ
đó đề xuất biện pháp quản lý dạy học môn GDQP-AN cho sinh viên ở Trung
tâm GDQP Hà Nội 2 đáp ứng yêu cầu của giáo dục - đào tạo hiện nay.
* Nhiệm vụ nghiên cứu


9

- Làm rõ cơ sở lý luận quản lý dạy học môn GDQP-AN cho sinh viên.
- Đánh giá thực trạng, tìm nguyên nhân ưu điểm, khuyết điểm quản lý
dạy học môn GDQP-AN cho sinh viên ở Trung tâm GDQP Hà Nội 2 hiện nay.
- Đề xuất và khảo nghiệm tính cần thiết, khả thi của các biện pháp
quản lý dạy học môn GDQP-AN cho sinh viên ở Trung tâm GDQP Hà Nội

2 hiện nay.
4. Khách thể, đối tượng và phạm vi nghiên cứu
* Khách thể nghiên cứu
Quá trình dạy học ở Trung tâm GDQP Hà Nội 2.
* Đối tượng nghiên cứu
Quản lý dạy học môn GDQP-AN cho sinh viên ở Trung tâm GDQP Hà
Nội 2.
* Phạm vi nghiên cứu của luận văn
- Tác giả chỉ tập trung nghiên cứu Quản lý dạy học môn GDQP-AN
cho sinh viên ở 3 Trường (Trường Đại học sư phạm Hà Nội 2; Trường Đại
học Thương mại; Trường Đại học Lao động xã hội) thuộc Trung tâm GDQP
Hà Nội 2.
- Số liệu sử dụng để nghiên cứu từ năm 2009 đến 2014.
5. Giả thuyết khoa học
Chất lượng dạy học môn GDQP-AN cho sinh viên ở Trung tâm GDQP
Hà Nội 2 hiện nay phụ thuộc vào sự tác động tổng hợp của nhiều yếu tố, trong
đó, công tác quản lý dạy học giữ vai trò rất quan trọng. Nếu các chủ thể quản
lý thực hiện đồng bộ các biện pháp như: nâng cao nhận thức cho giáo viên,
học sinh, sinh viên về môn học; quản lý thực hiện chương trình, kế hoạch dạy
học; xây dựng đội ngũ cán bộ, giảng viên đủ về số lượng, đảm bảo chất lượng,
cơ cấu hợp lý; bồi dưỡng chuyên môn, tập trung đổi mới phương pháp dạy
học; quản lý chặt chẽ các khâu, các bước trong kiểm tra, đánh giá kết quả dạy


10

học môn học; tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, quản lý và sử dụng có hiệu
quả trang thiết bị dạy học,... thì sẽ quản lý được hoat động dạy học môn
GDQP-AN cho sinh viên ở Trung tâm GDQP Hà Nội 2, góp phần nâng cao
chất lượng dạy học - giáo dục ở Trung tâm.

6. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
* Phương pháp luận nghiên cứu
Đề tài được nghiên cứu dựa trên cơ sở đường lối quan điểm của
Đảng Cộng sản Việt Nam, nghị quyết, chỉ thị, hướng dẫn của các cấp về
giáo dục - đào tạo, quản lý giáo dục - đào tạo, GDQP-AN cho sinh viên.
Đồng thời, đề tài nghiên cứu dựa trên quan điểm hệ thống - cấu trúc;
lôgíc - lịch sử và quan điểm thực tiễn để xem xét, phân tích những vấn
đề liên quan.
* Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu lý luận
Thực hiện việc đọc tài liệu, thu thập thông tin, phân tích, tổng hợp, hệ
thống hoá, mô hình hoá, khái quát hoá.
Các tài liệu liên quan phục vụ cho mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
gồm: Một số tác phẩm kinh điển của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ
Chí Minh; các văn kiện, nghị quyết của Đảng; chỉ thị, nghị định, nghị
quyết của Chính phủ; thông tư, hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ
Quốc phòng về GDQP-AN; Luật Giáo dục, Chiến lược phát triển giáo dục.
Các giáo trình, sách tham khảo, tài liệu về khoa học quản lý và quản lý
giáo dục; các công trình nghiên cứu, báo cáo khoa học có liên quan đến đề tài
đã được công bố và đăng tải trên các tạp chí, kỷ yếu khoa học, hội thảo…
Phương pháp nghiên cứu thực tiễn


11

Điều tra bằng phiếu câu hỏi đối với sinh viên để làm cơ sở đánh giá thực
trạng, tìm ra nguyên nhân và đề xuất các biện pháp hiệu quả trong quản lý dạy
học môn GDQP-AN ở Trung tâm.
Quan sát thự c tiễn lãnh đạo, chỉ đạ o hoạt động GDQP-AN và việc tổ
chứ c thự c hiệ n dạy học môn GDQP-AN cho sinh viên ở Trung tâm trong

năm năm qua; hoạ t độ ng quản lý của đội ngũ cán bộ quả n lý ; hoạt động
dạy học của giảng viên; hoạt động học tập, rèn luyện và việc tự quản lý
hoạt động học tập của sinh viên để rút ra những kết luận về nội dung
nghiên cứu.
Toạ đàm, trao đổi với một số cán bộ quản lý, giảng viên và sinh viên về
những nội dung nghiên cứu, từ đó rút ra những kết luận cho nhiệm vụ nghiên
cứu của luận văn.
Nghiên cứu hệ thống các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn, kế hoạch
tổ chức thực hiện, các báo cáo sơ kết, tổng kết, chương trình, quy trình, nội
dung đào tạo, kế hoạch quản lý, hệ thống sổ sách của cán bộ quản lý sinh viên
và kế hoạch học tập, công tác của sinh viên.
Nghiên cứu tổng kết thực tiễn từ những vấn đề đã và đang diễn ra nhằm
đúc rút thành những kinh nghiệm về quản lý dạy học môn GDQP-AN cho
sinh viên ở Trung tâm GDQP Hà Nội 2.
Xin ý kiến các chuyên gia, các nhà khoa học, cán bộ quản lý giáo dục,
quản lý sinh viên, giảng viên trong lĩnh vực quản lý dạy học môn GDQP-AN
cho sinh viên và một số vấn đề lý luận và thực tiễn có liên quan trong quá
trình nghiên cứu đề tài.
Phương pháp hỗ trợ
Sử dụng toán thống kê để tổng hợp kết quả điều tra, xử lý số liệu phần
thực trạng và số liệu khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp đã được
đề xuất.


12

7. Ý nghĩa của luận văn
- Luận văn góp phần làm sáng tỏ thêm những vấn đề lý luận và thực
trạng quản lý quản lý dạy học môn GDQP-AN cho sinh viên ở Trung tâm
GDQP Hà Nội 2.

- Góp phần cung cấp những luận cứ khoa học giúp các cấp quản lý ở
Trung tâm GDQP Hà Nội 2 tổ chức tốt công tác quản lý dạy học môn
GDQP-AN cho sinh viên.
8. Cấu trúc luận văn
Gồm: mở đầu, nội dung (3 chương, 8 tiết), kết luận và kiến nghị;
danh mục tài liệu tham khảo; phụ lục.

Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ DẠY HỌC
MÔN GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG - AN NINH CHO SINH VIÊN
1.1. Các khái niệm cơ bản


13

1.1.1. Dạy học môn giáo dục quốc phòng - an ninh cho sinh viên ở
trung tâm giáo dục quốc phòng
Giáo dục quốc phòng - an ninh là môn học bao gồm kiến thức khoa học
xã hội, nhân văn, khoa học tự nhiên và khoa học kỹ thuật quân sự và thuộc
nhóm các môn học chung. Nội dung bao gồm kiến thức cơ bản về đường lối
quốc phòng, quân sự của Đảng, công tác quản lý Nhà nước về quốc phòng - an
ninh; về truyền thống đấu tranh chống ngoại xâm của dân tộc, về nghệ thuật
quân sự Việt Nam và kỹ năng quân sự, an ninh cần thiết đáp ứng yêu cầu xây
dựng, củng cố nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân, đồng thời, góp phần
xây dựng, rèn luyện ý thức tổ chức kỷ luật, tác phong khoa học ngay khi sinh
viên đang học tập trong nhà trường và khi ra công tác ngoài xã hội.
Dạy học môn GDQP-AN là hoạt động nhằm tác động có hệ thống đến sự
phát triển ý thức của công dân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc;
trang bị kiến thức về quốc phòng - an ninh; kỹ năng quân sự cho học sinh, sinh
viên từ trung học phổ thông đến đại học và học viên các trường của cơ quan

nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội thuộc hệ thống giáo dục quốc dân.
Dạy học môn giáo dục quốc phòng - an ninh cho sinh viên ở trung tâm
GDQP chịu sự chi phối của nhiều nhân tố, trong đó có hai yếu tố mang tính
quyết định ảnh hưởng đến chất lượng của hoạt động này chính là là người dạy
(đội ngũ giảng viên) và người học (học viên/ sinh viên)
* Về người dạy
Theo Luật Giáo dục, nhà giáo là người làm nhiệm vụ giảng dạy và giáo dục
trong các trường học và các cơ sở giáo dục khác của hệ thống giáo dục quốc dân.
Nhà giáo có vai trò cực kỳ quan trọng trong sự nghiệp giáo dục và đào
tạo, trước hết họ là những người được xã hội giao trọng trách giáo dục nhân
cách toàn diện cho thế hệ trẻ và đào tạo nguồn nhân lực phục vụ cho phát triển
kinh tế xã hội. Nhà giáo là nhân vật trung tâm và trung gian giữa các thế hệ.


14

Phẩm chất nhà giáo, đặc biệt là nhà giáo quân đội rất cần thiết cho sự
thành công của hoạt động sư phạm quân sự, nhà giáo quân đội cần có:
Phải là công dân mẫu mực, có lập trường chính trị, tư tưởng vững vàng,
có thế giới quan khoa học và có ý thức pháp luật tốt.
Có tư tưởng đạo đức, có lối sống lành mạnh, gương mẫu, trung thực,
công bằng, nhân ái với mọi người để sinh viên noi theo.
Cán bộ giảng dạy phải tốt nghiệp trường sĩ quan, là giảng viên giảng
dạy giáo dục quốc phòng - an ninh.
Cán bộ giảng dạy tốt nhất trải qua kinh nghiệm trong quân đội.
Đội ngũ cán bộ, giáo viên dạy môn GDQP-AN cho sinh viên tại Trung
tâm là người trực tiếp chỉ đạo, hướng dẫn và thực hiện hoạt động dạy học giáo dục. Phần nhiều đội ngũ cán bộ giảng dạy là sĩ quan biệt phái, chưa
được đào tạo bài bản về nghiệp vụ sư phạm, chưa được quan tâm đào tạo
theo chuẩn quy định của Bộ Giáo dục & Đào tạo cũng như mặt bằng chung
ở các nhà trường đại học. Công tác GDQP-AN có liên quan và chịu sự chỉ

đạo, quản lý của nhiều cấp, nhiều bộ, ngành, cơ quan và các tổ chức, các lực
lượng khác nhau. GDQP-AN có tính đặc thù cả về tổ chức, nhân lực, quản lý
và phát triển đội ngũ giảng viên đến nội dung chương trình, phương pháp tổ
chức thực hiện.
Dạy học môn GDQP-AN là nội dung chính, chủ yếu nằm trong chương
trình GDQP-AN và có những đòi hỏi rất riêng (như sự đảm bảo về cơ sở vật
chất, vũ khí, trang bị và các phương tiện, thiết bị dạy học khác). Trong dạy
học môn học này thời gian qua, mặc dù có nhiều cố gắng song hiện nay việc
vận dụng sáng tạo các phương pháp dạy học - giáo dục còn nhiều hạn chế do
lưu lượng sinh viên quá đông, cường độ lao động của đội ngũ cán bộ, giảng
viên còn rất cao.
* Về người học


15

Đối tượng học môn GDQP-AN tại trung tâm rất phong phú và đa dạng
(ngôn ngữ, vùng miền, sức khoẻ,…), bao gồm những học sinh, sinh viên đang
theo học ở các trường trung học phổ thông, trung cấp, cao đẳng và đại học
trên địa bàn, với các ngành học và bậc học khác nhau (hệ đại học và hệ cao
đằng, sinh viên trong và ngoài đại học quốc gia). Ý thức, thái độ và phương
pháp học tập và thuộc tính tâm lý của học sinh, sinh viên hoàn toàn khác
nhau. Điều này đòi hỏi nhà quản lý phải biết thiết kế chương trình kế hoạch
giáo dục phù hợp từng đối tượng.
1.1.2. Quản lý dạy học môn giáo dục quốc phòng - an ninh cho sinh
viên ở trung tâm giáo dục quốc phòng - an ninh
Quản lý giáo dục quốc phòng - an ninh thực chất là nắm giữ và điều
khiển các hoạt động, các lực lượng, các hoạt động giáo dục quốc phòng bằng
những tác động có mục đích của các chủ thể quản lý. Căn cứ vào quy mô, tính
chất của hệ thống quản lý người ta thường xem xét và giải quyết các vấn đề

của giáo dục quốc phòng - an ninh.
Quản lý dạy học môn GDQP-AN là quá trình chủ thể quản lý lập kế
hoạch, tổ chức, điều khiển, kiểm tra hoạt động dạy của giảng viên, hoạt động
học tập của sinh viên nhằm thực hiện được mục tiêu đã đề ra. Trong toàn bộ
quá trình quản lý GDQP thì quản lý động dạy học môn GDQP-AN là hoạt
động cơ bản nhất, quan trọng nhất. Nó tốn nhiều thời gian, đòi hỏi công phu,
trí tuệ của chủ thể quản lý.
Nói cách khác, quản lý dạy học môn GDQP-AN cho sinh viên ở
trung tâm GDQP là tổng thể các nội dung, hình thức tổ chức, phương pháp
tiến hành của đội ngũ lãnh đạo, cán bộ quản lý, các cơ quan chức năng và
đội ngũ giảng viên GDQP-AN nhằm trang bị, truyền thụ kiến thức, kĩ năng
quân sự, quốc phòng - an ninh, nâng cao ý thức, trách nhiệm của sinh viên
đối với sự nghiệp quốc phòng bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.


16

Mục đích dạy học môn GDQP-AN cho sinh viên nhằm nâng cao ý thức tự
giác, tinh thần trách nhiệm đối với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, trang bị
những kiến thức về quân sự, quốc phòng và rèn luyện một số kỹ năng quân
sự. Nội dung dạy học môn GDQP-AN cho sinh viên gồm ba khối kiến thức
lớn, đó là những vấn đề chủ yếu về đường lối quân sự, quốc phòng của
Đảng và một số kỹ năng hoạt động quân sự cơ bản. Hình thức tổ chức dạy
học môn GDQP-AN cho sinh viên bao gồm cả lý thuyết và thực hành.
Từ nghiên cứu trên, chúng ta có thể hiểu: Quản lý dạy học môn GDQPAN cho sinh viên tại trung tâm GDQP nói chung và Trung tâm GDQP Hà
Nội 2 nói riêng là những tác động có tổ chức, có mục đích, có kế hoạch của
chủ thể quản lý đến toàn bộ hoạt động dạy học môn học nhằm bảo đảm chất
lượng, hiệu quả dạy học, hình thành, phát triển toàn diện ở sinh viên nhân
cách con người mới xã hội chủ nghĩa, góp phần tích cực vào sự nghiệp bảo
vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa.

Quản lý dạy học môn GDQP-AN cho sinh viên ở trung tâm GDQP là
một bộ phận hữu cơ trong hệ thống quản lý giáo dục - đào tạo của Trung
tâm, có sự tham gia của các nhân tố:
Một là: chủ thể quản lý dạy học môn GDQP-AN cho sinh viên ở
trung tâm GDQP là: Ban Giám đốc, Cơ quan Đào tạo, Cơ quan Thanh tra
giáo dục - đào tạo, trực tiếp là các khoa chuyên môn và chính bản thân đội
ngũ giảng viên giảng dạy môn học.
Hai là, đối tượng quản lý dạy học môn GDQP-AN cho sinh viên ở
trung tâm GDQP là giảng viên và sinh viên chịu sự tác động, điều khiển
của chủ thể quản lý. Như vậy, giảng viên vừa là chủ thể vừa là khách thể
trong hệ thống quản lý.
Ba là, mục đích quản lý dạy học môn GDQP-AN cho sinh viên ở
trung tâm GDQP, nhằm bảo đảm cho hoạt động giảng dạy của giảng viên,


17

hoạt động học tập của sinh viên đạt kết quả ngày càng cao, góp phần thực
hiện tốt mục tiêu quản lý và nhiệm vụ giáo dục - đào tạo.
Bốn là, nội dung quản lý dạy học môn GDQP-AN cho sinh viên ở
trung tâm GDQP thực chất là quản lý việc thực hiện tốt các thành tố của
quá trình dạy học, các nhiệm vụ quyết định đến chất lượng giảng dạy của
giảng viên và chất lượng học tập của sinh viên ở Trung tâm, đó là việc cụ
thể hoá mục tiêu đào tạo, thông qua: quản lý thực hiện tốt chương trình,
nội dung, kế hoạch dạy học của giảng viên và kế hoạch học tập của sinh
viên; quản lý các hoạt động dạy và học theo đúng quy chế, các quy định
giáo dục - đào tạo; công tác quản lý phát triển đội ngũ giảng viên. Đồng
thời quản lý tốt hoạt động kiểm tra, đánh kết quả hoạt động giảng dạy của
giảng viên, hoạt động học tập của sinh viên. Quản lý cơ sở vật chất kỹ
thuật phục vụ cho hoạt động dạy học môn học... góp phần nâng cao chất

lượng dạy học, đạt được mục đích quản lý của Trung tâm.
Năm là, phương pháp quản lý dạy học môn GDQP-AN cho sinh viên
ở trung tâm GDQP rất phong phú, đa dạng, bao gồm toàn bộ những cách
thức, biện pháp tác động, điều khiển của chủ thể quản lý đến đối tượng
quản lý bằng hệ thống công cụ, phương tiện nhằm đạt được mục tiêu quản
lý đã xác định. Việc xác định phương pháp quản lý dạy học môn GDQPAN cho sinh viên ở trung tâm GDQP phải bảo đảm tính khoa học, thống
nhất, khả thi, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của giảng viên và sinh
viên, tăng cường hiệu quả quản lý nhằm tạo ra sức mạnh tổng hợp, trong đó
phương pháp quản lý hành chính quân sự, phương pháp giáo dục - tâm lý,
phương pháp kích thích là những phương pháp chủ đạo, được sử dụng phổ
biến. Hoạt động dạy và hoạt động học là hoạt động trí tuệ, hết sức căng
thẳng, do đó cần lựa chọn và sử dụng các phương pháp quản lý phù hợp với
đối tượng quản lý là con người mới mang lại tác dụng, hiệu quả cao.


18

1.2. Nội dung quản lý dạy học môn giáo dục quốc phòng - an ninh
cho sinh viên ở trung tâm giáo dục quốc phòng
* Quản lý kế hoạch, mục tiêu, chương trình, nội dung dạy học môn
học GDQP-AN cho sinh viên
Nội dung quan trọng của quản lý dạy học môn học GDQP-An cho sinh
viên là quản lý việc thực hiện các tiêu chí chất lượng GDQP của trung tâm.
Các tiêu chí mục tiêu chất lượng GDQP được thể hiện trong các văn bản
giáo dục - đào tạo. Quản lý quá trình thực hiện mục tiêu chất lượng GDQP là
quản lý quá trình thực hiện chương trình, kế hoạch dạy học - giáo dục. Kế
hoạch đào tạo toàn khoá là văn bản thể hiện các hoạt động dạy học môn học
trong toàn bộ khoá học, phân chia thời gian từng học học phần theo từng học
kỳ và thể hiện lôgic các học phần trong toàn môn học. Trên cơ sở kế hoạch
đào tạo toàn khoá, nhà trường triển khai lịch huấn luyện theo học kỳ, quý,

tháng, tuần. Kế hoạch tổ chức toàn khoá do giám đốc, hiệu trưởng ký chịu
trách nhiệm, cấp quản lý trực tiếp phê chuẩn.
Kế hoạch đào tạo toàn khoá phải xác định rõ các nội dung về: khoá,
ngành đào tạo; thời gian; số lượng học viên, lớp; mục tiêu đào tạo; yêu cầu
đào tạo; tính toán thời gian chung; lịch huấn luyện toàn khoá; phân phối thời
gian học; thực tập, diễn tập; chuyên đề, tiểu luận môn học; thi tốt nghiệp, đồ
án, khoá luận; huấn luyện bổ sung
Quản lý mục tiêu, chương trình và kế hoạch dạy học môn GDQP-AN
cho sinh viên được xác định ngay từ đầu khoá học, thực hiện trên cơ sở các
văn bản quy định, các cơ quan chức năng của trung tâm GDQP quản lý
mục tiêu, chương trình, kế hoạch dạy học và thực hiện quản lý trong phạm
vi cấp mình.
Quản lý nội dung dạy học môn GDQP-AN bao gồm toàn bộ hệ thống
kiến thức quân sự, chính trị, kỹ thuật, điều lệnh..., các giá trị chuẩn mực, kỹ xảo,


19

kỹ năng cần trang bị cho sinh viên để góp phần hình thành các phẩm chất nhân
cách cần thiết. Quản lý nội dung dạy học đặc biệt chú ý quản lý về chất lượng, số
lượng thông tin trong dạy học, trên cơ sở đó nắm vững thực trạng để kịp thời
điều chỉnh, bổ sung nâng cao chất lượng dạy học đáp ứng yêu cầu thực tế.
Thực hiện trương trình dạy học là thực hiện kế hoạch đào tạo theo mục
tiêu của trung tâm GDQP, là pháp lệnh của Nhà nước do Bộ Giáo dục & Đào
tạo ban hành. Yêu cầu đối với trung tâm GDQP là phải nắm vững chương
trình, tổ chức cho giảng viên tuân thủ một cách nghiêm túc, không được tuỳ
tiện thay đổi, thêm bớt làm sai lệch chương trình dạy học (nếu có thay đổi, bổ
sung phải theo hướng dẫn của Bộ Giáo dục& Đào tạo).
Sự nắm vững chương trình dạy học là việc đảm bảo để trung tâm GDQP
quản lý thực hiện tốt chương trình dạy học, bao gồm:

- Nắm vững những nguyên tắc cấu tạo chương trình, nội dung và phạm
vi kiến thức dạy học của môn học.
- Nắm vững phương pháp dạy học của môn học, từng khối lớp trong
giáo dục quốc phòng, an ninh.
- Không được giảm nhẹ, nâng cao hoặc mở rộng so với yêu cầu nội
dung, phạm vi kiến thức quy định của từng chương trình môn học.
- Phương pháp dạy đặc trưng của bộ môn, của bài học phù hợp với từng
loại bài của cấp học.
- Vận dụng các hình thức tổ chức dạy học khác nhau, kết hợp giữa các hình
thức dạy học trên lớp, ngoài lớp, thực hành, tham quan…
một cách hợp lý.
- Cần coi trọng tất cả các môn học theo quy định của phân phối chương
trình- nghiêm cấm việc cắt xén, dồn ép bài học, thêm bớt tiết học với bất cứ
học phần nào, lớp học nào, dưới bất kỳ hình thức nào.


20

Để việc quản lý thực hiện chương trình dạy học đạt kết quả, đảm
bảo thời gian cho việc thực hiện chương trình dạy học, cần phải chú ý sử
dụng kế hoạch giảng dạy của từng khoá như là công cụ để theo dõi, điều
khiển và kiểm soát tiến độ thực hiện chương trình dạy học, để thường
xuyên, kịp thời điều chỉnh những lệch lạc trong quá trình thực hiện
chương trình dạy học.
* Quản lý hoạt động giảng dạy của giảng viên
Quản lý công tác chuẩn bị lên lớp: Việc chuẩn bị bài lên lớp có chất
lượng cần chỉ đạo và hướng dẫn giáo viên cụ thể các yêu cầu về chuyên môn,
nội dung, quy trình và các bước cần thiết của việc soạn giáo án nhằm hỗ trợ
giáo viên chuẩn bị giờ lên lớp có hiệu quả, cần bố trí thời khoá biểu của từng
lớp một cách khoa học, phù hợp chuyên môn và khung chương trình quy

định. Việc sắp xếp thời khoá biểu hợp lý sẽ giúp giảng viên chủ động công
việc và có thời gian chuẩn bị giáo án, bài giảng tốt nhất.
Soạn bài là khâu quan trọng nhất trong việc chuẩn bị của giáo viên cho
giờ lên lớp, tuy nó chưa dự kiến hết các tình huống trong qua trình lên lớp
nhưng soạn bài thực sự là lao động sáng tạo của từng giảng viên, nó thể hiện
sự suy nghĩ, lựa chọn, quyết định của giáo viên về nội dung, phương pháp
giảng dạy, hình thức lên lớp phù hợp với đối tượng học sinh và đúng với yêu
cầu của chương trình.
Quản lý việc soạn bài và chuẩn bị lên lớp phải đảm bảo những yêu cầu
cần thiết đó là:
- Đảm bảo tính tư tưởng, tính giáo dục của bài giảng.
- Thực hiện soạn bài phải đúng quy chế, soạn bài chu đáo trước khi lên
lớp, chống việc soạn bài để đối phó với kiểm tra.
- Đảm bảo nội dung, tri thức khoa học. Đưa việc soạn bài, chuẩn bị lên
lớp vào nề nếp, nghiêm túc và phải đảm bảo chất lượng.


21

- Chỉ đạo không rập khuôn máy móc, đảm bảo và khuyến khích tính
tích cực, tự giác và sáng tạo của giáo viên.
Để soạn bài chuẩn bị lên lớp của giảng viên có thể thực hiện theo một
kế hoạch đồng bộ và có hiệu quả, trung tâm GDQP cần phải phân công trách
nhiệm cụ thể cho cán bộ, giảng viên, tạo mọi điều kiện để họ thực hiện tốt
việc soạn bài và chuẩn bị lên lớp, có kế hoạch thường xuyên kiểm tra, theo
dõi để khuyến khích kịp thời, đồng thời điều chỉnh những sai lệch nhằm thực
hiện đúng những quy định đề ra.
Thông qua tổ, khoa, chỉ đạo giảng viên nghiên cứu và xác định yêu cầu
trọng tâm của từng chương trình đào tạo; mục đích và nội dung chuyên môn
của từng phân môn… nhằm giúp giảng viên chủ động lựa chọn phương pháp

tổ chức dạy học phù hợp trong việc chuẩn bị, thiết kế bài giảng.
Quản lý giờ lên lớp: Chất lượng giờ lên lớp có ý nghĩa quan trọng,
quyết định chất lượng dạy học. Giờ lên lớp phản ánh trình độ, khả năng,
phương pháp và hiệu quả dạy học của mỗi giảng viên. Cần quan tâm chỉ đạo
đối với hoạt động giảng dạy của giảng viên thông qua việc nắm bắt tình hình
dạy học, kiểm tra sổ đầu bài, dự giờ, lắng nghe ý kiến phản hồi của học viên
thông qua các kênh thông tin khác nhau như đối thoại, gặp trực tiếp sinh viên,
qua phiếu điều tra, thùng thư góp ý… từ đó tổng kết đánh giá rút kinh nghiệm
và điều chỉnh kịp thời.
Khi lên lớp, giảng viên phải nghiên cứu những quan điểm cơ bản có
tính chất lý luận của Đảng về đường lối quân sự, bao gồm những vấn đề cơ
bản của học thuyết Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về chiến tranh, quân
đội và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa; những nội dung cơ bản về xây dựng
nền quốc phòng toàn dân - an ninh nhân dân, chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ
quốc, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân - an ninh nhân dân; kết hợp xây
dựng kinh tế với củng cố quốc phòng; nghệ thuật quân sự Việt Nam qua các thời


22

kỳ; có nhận thức và tư duy mới về bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa
trong tình hình mới.
Học thuyết Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về chiến tranh, quân
đội và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa manh tính cách mạng khoa học và sâu
sắc, đó là cơ sở khoa học để Đảng ta đề ra chủ trương đường lối chiến lược
xây dựng nền quốc phòng toàn dân, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, và
tiến hành chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc. Nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc
trong giai đoạn hiện nay không chỉ bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ, vùng trời, vùng
biển, hải đảo mà còn phải bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ, bảo vệ nền văn hoá
của dân tộc. Các quan điểm của Đảng về xây dựng nền quốc phòng toàn dân,

xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, tiến hành chiến tranh nhân dân đều có
tính kế thừa và phát triển những truyền thống quân sự độc đáo của dân tộc "cả
nước một lòng chung sức đánh giặc”, "lấy ít địch nhiều”, "lấy nhỏ chống lớn”.
Đó cũng chính là đặc trưng nghệ thuật quân sự Việt Nam đã chiến thắng
những kẻ thù hung hãn nhất, Nghiên cứu đường lối quân sự của Đảng góp
phần hình thành niềm tin khoa học, rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng
và lý tưởng cho sinh viên.
Nghiên cứu những nội dung cơ bản về nhiệm vụ nội dung công tác
quốc phòng, an ninh của Đảng ta hiện nay, bao gồm; xây dựng lực lượng dân
quân tự vệ, lực lượng dự bị động viên, tăng cường tiềm lực cơ sở vật chất kỹ
thuật quốc phòng, phòng chống chiến tranh công nghệ cao, đánh bại chiến
lược: ‘‘Diễn biến hoà bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch đối với
cách mạng Việt Nam; xây dựng bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, chủ quyền biển
đảo, an ninh quốc gia; đấu tranh phòng chống tội phạm và giữ gìn trật tự, an
toàn xã hội.
Nghiên cứu hệ thống văn bản quy phạm, pháp luật của nhà nước về bảo
vệ Tổ quốc, giữ gìn trật tự an toàn xã hội và an ninh chính trị. Mọi công dân


23

đều có trách nhiệm tham gia công tác quốc phòng, luyện tập quân sự, giữ gìn
bảo vệ an ninh, trật tự an toàn xã hội. Nghiên cứu và thực hiện tốt công tác
quốc phòng, an ninh để xây dựng lòng tin chiến thắng trước mọi âm mưu, thủ
đoạn của kể thù đối với cách mạng Việt Nam.
Nghiên cứu các kiến thức, kỹ năng chiến thuật, kỹ thuật quân sự cần
thiết như: Những kiến thức cơ bản về bản đồ, địa hình quân sự, các phương
tiện chỉ huy chiến thuật và chiến đấu; tính năng, tác dụng, cấu tạo, sử dụng,
bảo quản các loại vũ khí bộ binh AK, CKC, RPD, RPK, B40, B41; tính năng
kĩ thuật sử dụng thuốc nổ; phòng chống vũ khí hạt nhân, hoá học, vũ khí lửa;

vết thương chiến tranh và phương pháp xử lý; một số vấn đề về điều lệnh đội
ngũ và chiến thuật chiến đấu bộ binh.
Hoạt động dạy học môn GDQP-AN cho sinh viên ở trung tâm GDQP
hiện nay được thực hiện chủ yếu bằng hình thức dạy và học trên lớp, với
những giờ lên lớp và hệ thống bài học cụ thể. Nói cách khác, giờ lên lớp là
hình thức tổ chức cơ bản và chủ yếu nhất của quá trình dạy học ở trung tâm
để thực hiện mục tiêu dạy học.
Chính vì vậy trong quản lý dạy học môn học này phải có những biện
pháp tác động cụ thể, phong phú và linh hoạt để nâng cao chất lượng giờ lên
lớp của giảng viên, đó là những việc làm của trung tâm GDQP, là trách nhiệm
của người quản lý.
Quản lý giờ lên lớp của giáo viên phải đảm bảo các yêu cầu chủ yếu
là:
- Xây dựng được “chuẩn” giờ lên lớp để quản lý tốt giờ lên lớp của
giảng viên.
- Phải xây dựng nề nếp giờ lên lớp cho thầy và trò nhằm đảm bảo tính
nghiêm túc trong mọi hoạt động hết sức nhịp nhàng của trung tâm, góp phần
nâng cao chất lượng dạy học.


24

- Phải tác động đến giờ lên lớp một cách tích cực và càng trực tiếp càng
tốt để mọi giờ lên lớp góp phần thực hiện mục tiêu.
- Phải yêu cầu cụ thể từng đối tượng thực hiện đầy đủ, nghiêm túc
những quy định của trung tâm, thực hiện nghiêm túc quy chế có liên quan đến
giờ lên lớp.
Để đảm bảo được những yêu cầu quản lý giờ lên lớp, trung tâm quy
định rõ chế độ thực hiện và kiểm tra, kế hoạch giảng dạy, kiểm soát các giờ
lên lớp, duy trì nề nếp dạy học, điều khiển nhịp điệu dạy học và tạo nên bầu

không khí sư phạm trong Trung tâm.
Để việc quản lý giờ lên lớp và phân tích sư phạm bài học có hiệu quả,
trung tâm cần phải quán triệt đầy đủ những yêu cầu cơ bản sau đây:
- Phải nắm vững được lý luận dạy học và lý thuyết về bài học, nắm
vững những quan điểm trong phân tích sư phạm bài học.
- Nắm vững các bước trong việc dự giờ và phân tích sư phạm bài học
để chỉ đạo tất cả giáo viên trong Trung tâm thực hiện.
- Tổ chức tốt việc dự giờ trong từng khoa, có chế độ dự giờ rõ ràng, có
kế hoạch cụ thể, đặc biệt phải có chuẩn đánh giá phù hợp, có đầy đủ hồ sơ dự
giờ và có thái độ cầu thị khách quan để đánh giá đúng tình hình giờ lên lớp
cũng như đánh giá đúng chất lượng giờ lên lớp, trên cơ sở đó, tìm ra những
biện pháp thích hợp cho công tác quản lý giờ lên lớp của mình.
Để nâng cao chất lượng dự giờ, phân tích sư phạm bài học, cần tổ chức
các chuyên đề về giờ lên lớp, như trao đổi về nội dung và phương pháp giảng
dạy, xây dựng giờ dạy mẫu, tổ chức dạy thử, tổ chức kiến tập, thao giảng…
nhằm giúp giảng viên nắm vững lý thuyết, rút kinh nghiệm về phương pháp
giảng dạy, về các bước trong dự giờ và phân tích sư phạm bài học… Trên cơ
sở đó khuyến khích sự sáng tạo của giáo viên và đây cũng chính là hoạt động
đặc trưng cho nghề nghiệp của giảng viên, trung tâm GDQP cần phải tổ chức


25

tốt để tạo điều kiện cho giảng viên phát huy khả năng của mình nhằm nâng
cao chất lượng dạy học.
Quản lý công tác kiểm tra đánh giá: Chỉ đạo việc thực hiện nghiêm túc
quy chế và các văn bản hướng dẫn về công tác kiểm tra, đánh giá của Bộ,
Ngành và các cấp quản lý. Chỉ đạo từ khâu tổ chức xây dựng đến thực hiện
các quy trình và tiêu chí kiểm tra, đánh giá bảo đảm tính chính xác, chặt chẽ,
khách quan.

Chỉ đạo khâu ra đề thi: Đề thi cần bám sát nội dung chương trình quy
định, bảo đảm các yêu cầu và chất lượng chuyên môn của từng phân môn. Cơ
cấu đề thi phải hợp lý về thời gian và mức độ khó dễ nhằm đánh giá đúng
thực chất kiến thức và kỹ năng của sinh viên. Công tác coi thi, chấm thi cần
thực hiện nghiêm túc, đúng quy chế nhằm bảo đảm cho sinh viên độc lập làm
bài và phát huy được những năng lực vốn có của bản thân.
Công tác kiểm tra đánh giá nếu được tổ chức chặt chẽ, chính xác sẽ
giúp cho nhà quản lý nắm chắc được thực trạng tình hình dạy học để có các
biện pháp quản lý kịp thời để nâng cao chất lượng giáo dục.
* Quản lý hoạt động học của sinh viên
Sinh viên học tập tại trung tâm GDQP đa dạng về đối tượng, thành
phần. Hầu hết sinh viên tuổi đời còn rất trẻ từ 18 đến 23 tuổi, mang đặc điểm
tâm sinh lý của lứa tuổi thanh niên, đời sống tinh thần của sinh viên luôn nhạy
cảm với cái mới nhưng còn nhiều hạn chế về vốn sống, kinh nghiệm và chưa
được rèn luyện qua thực tiễn, đặc biệt là thực tiễn hoạt động quân sự.
Những đặc điểm trên có ảnh hưởng sâu sắc đến việc quản lý hoạt động
dạy học môn GDQP-AN cho sinh viên, các chủ thể quản lý cần nắm chắc số
lượng, chất lượng và các mối quan hệ chính trị xã hội khác, tổ chức tốt các
hoạt động nhằm xây dựng động cơ, thái độ học tập. Xây dựng nề nếp, kỷ
cương trong hoạt động học tập của sinh viên theo quy trình thống nhất, đồng