LUẬN văn THẠC sĩ QUẢN lý PHÁT TRIỂN đội NGŨ GIÁO VIÊN các TRƯỜNG TRUNG học PHỔ THÔNG ở HUYỆN mê LINH, THÀNH PHỐ hà nội

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU
Chương 1

Trang
3
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ
PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HUYỆN MÊ LINH,

1.1
1.2

THÀNH PHỐ HÀ NỘI
Các khái niệm cơ bản
Nội dung và đặc điểm quản lý phát triển đội ngũ giáo viên

13
13

các trường Trung học phổ thông Huyện Mê Linh,
1.3

Thành phố Hà Nội
Thực trạng quản lý phát triển đội ngũ giáo viên các

23

trường Trung học phổ thông Huyện Mê Linh, Thành
Chương 2

phố Hà Nội
DỰ BÁO NHỮNG YẾU TỐ TÁC ĐỘNG VÀ BIỆN

34

PHÁP QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO
VIÊN CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
2.1

HUYỆN MÊ LINH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
Dự báo những yếu tố tác động và yêu cầu đề xuất các biện

54

pháp quản lý phát triển đội ngũ giáo viên các trường
Trung học phổ thông Huyện Mê Linh, Thành phố Hà
54

2.2

Nội
Biện pháp quản lý phát triển đội ngũ giáo viên các trường

59

2.3

trung học phổ thông Huyện Mê Linh, Thành phố Hà Nội
Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các

biện pháp
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

76
82
86
90


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Viết đầy đủ
Cán bộ quản lý
Cán bộ quản lý giáo dục

Viết tắt
CBQL
CBQLGD

Đội ngũ giáo viên

ĐNGV

Giáo dục đào tạo

GD-ĐT

Giáo dục và Đào tạo

GD&ĐT

Nhà xuất bản
Quản lý giáo dục
Sách giáo khoa

Nxb
QLGD
SGK

Trung cấp chuyên nghiệp

TCCN

Trung học phổ thông

THPT

Trung ương

TW

Tổ chức cán bộ

TCCB

Ủy ban nhân dân

UBND

3
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước, Đảng và Nhà nước
luôn quan tâm phát triển sự nghiệp giáo dục, coi phát triển giáo dục và đào
tạo cùng với phát triển khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu , phục
vụ đắc lực sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Để thực hiện mục tiêu đó
chúng ta phải có đội ngũ giáo viên đáp ứng được yêu cầu đặt ra. Đội ngũ
giáo viên được coi là lực lượng nòng cốt của sự nghiệp giáo dục và đào tạo.
Đảng ta khẳng định: “Giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục và
được xã hội tôn vinh. Giáo viên phải có đủ đức tài” [15, tr.10]. Đội ngũ nhà
giáo là nguồn vốn, là tài sản quý giá của mỗi nhà trường và cơ sở giáo dục,
bởi họ giữ vai trò quan trọng nhất trong sự thành bại của việc đổi mới căn
bản, toàn diện nền giáo dục. Chất lượng đội ngũ nhà giáo có ý nghĩa quyết
định đến chất lượng giáo dục. Do vậy quản lý phát triển đội ngũ giáo viên là
khâu then chốt.
Đội ngũ giáo viên nói chung và đội ngũ giáo viên THPT nói riêng luôn
được xem là lực lượng cốt cán của sự nghiệp phát triển giáo dục và đào tạo, là
nhân tố quan trọng nhất quyết định việc nâng cao chất lượng giáo dục, biến
mục tiêu phát triển giáo dục của Đảng thành hiện thực. Để thực hiện được mục
tiêu đó, điều quan trọng trước tiên là phải chăm lo xây dựng và phát triển đội
ngũ giáo viên. Trong nhà trường THPT, việc phát triển đội ngũ giáo viên đủ về
số lượng, đồng bộ về cơ cấu, chất lượng ngày càng cao phải được coi là một
giải pháp quan trọng hàng đầu để nâng cao chất lượng giáo dục. Đây là nhiệm
vụ vừa đáp ứng yêu cầu trước mắt, vừa mang tính chiến lược lâu dài nhằm thực
hiện thành công Chiến lược giáo dục 2011 - 2020 và chấn hưng đất nước.
Huyện Mê Linh, Thành phố Hà Nội có 16 xã và 2 thị trấn, trên địa bàn
huyện hiện có 6 trường THPT. Trong những năm qua, đội ngũ giáo viên các

4
trường trung học phổ thông Huyện Mê Linh có nhiều đóng góp đáng ghi
nhận. Song trước yêu cầu của sự phát triển kinh tế - xã hội của thành phố và
đất nước thì đội ngũ giáo viên các trường THPT Huyện Mê Linh, Thành phố
Hà Nội còn tồn tại những hạn chế, bất cập về cơ cấu, chất lượng. Đội ngũ
giáo viên các trường THPT Huyện Mê Linh cơ bản đủ về số lượng, đạt chuẩn
trình độ đào tạo song cơ cấu (nhất là theo môn) còn rất bất hợp lý. Đa số các
trường đều thừa giáo viên Ngữ văn song lại thiếu (thậm chí không có) giáo
viên các môn như Giáo dục công dân, Công nghệ, Địa lý. Chất lượng đội ngũ
giáo viên các trường THPT trên địa bàn Huyện Mê Linh không đồng đều giữa
các trường. Bên cạnh đó, đội ngũ giáo viên hiện nay vẫn còn một số thiếu chủ
động, tích cực, hạn chế về trình độ chuyên môn nghiệp vụ, năng lực sư phạm,
kỹ năng nghiên cứu tài liệu, ý thức tự học chưa cao; ngại đổi mới phương
pháp giảng dạy; khả năng sử dụng và ứng dụng phương pháp dạy học hiện
đại, ứng dụng công nghệ tiên tiến trong giảng dạy, nhất là công nghệ thông tin
còn hạn chế; phẩm chất đạo đức, lối sống chưa thực sự gương mẫu; việc tập
huấn, bồi dưỡng chuyên môn chưa được thường xuyên, chưa thành hệ thống.
Xuất phát từ những lý do trên, với mong muốn nghiên cứu, đề xuất các
biện pháp thích hợp để quản lý phát triển đội ngũ giáo viên các trường THPT
Huyện Mê Linh, Thành phố Hà Nội, đáp ứng yêu cầu mới đặt ra, góp phần
xây dựng các trường THPT trên địa bàn huyện ngày càng phát triển bền vững,
tác giả chọn đề tài "Quản lý phát triển đội ngũ giáo viên các trường THPT
Huyện Mê Linh, Thành phố Hà Nội " làm đề tài luận văn Thạc sĩ quản lý
giáo dục.
2. Tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài
Lịch sử nghiên cứu vấn đề quản lý phát triển đội ngũ giáo viên gắn liền
với lịch sử phát triển của nền giáo dục Việt Nam. Trong quá trình xây dựng
và phát triển, nước ta đã xây dựng được một hệ thống giáo dục liên thông và

5
hoàn chỉnh từ giáo dục mầm non đến giáo dục đại học, đáp ứng một cách tích
cực nhu cầu nâng cao dân trí, nhu cầu nhân lực và nhân tài đồng thời không
ngừng xây dựng và phát triển đội ngũ giáo viên.
Cùng với sự phát triển như vũ bão của khoa học công nghệ thì sự phát
triển của giáo dục diễn ra ngày càng mạnh mẽ. Phát triển giáo dục được coi là
quốc sách hàng đầu ở mỗi quốc gia, từ quốc gia đang phát triển đến quốc gia
đã phát triển, nó là nhân tố quyết định sự phát triển nhanh và bền vững của
mỗi quốc gia. Để phát triển giáo dục cần nhiều yếu tố, trong đó yếu tố quan
trọng nhất là đội ngũ giáo viên – nhân tố quyết định chất lượng giáo dục.
Vấn đề quản lý phát triển đội ngũ giáo viên đã được Chủ tịch Hồ Chí
Minh hết sức quan tâm. Người khẳng định: ... nếu không có thầy giáo thì
không có giáo dục.... Người còn chỉ rõ vai trò và ý nghĩa của nghề dạy học...
Có gì vẻ vang hơn là đào tạo những thế hệ sau này tích cực góp phần xây dựng
chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản... . “Các thầy cô giáo có nhiệm vụ nặng
nề và vẻ vang là đào tạo cán bộ cho dân tộc... các cô, các chú đã thấy trách
nhiệm to lớn của mình, đồng thời cũng thấy khả năng của mình cần được nâng
cao thêm lên mãi mới làm tròn nhiệm vụ” [37, tr.114].
Nghiên cứu về đội ngũ giáo viên, Điều 80 luật Giáo dục 2005 quy định:
“Nhà nước có chính sách bồi dưỡng nhà giáo về chuyên môn nghiệp vụ để
nâng cao trình độ và chuẩn hóa nhà giáo. Nhà giáo được cử đi học nâng cao
trình độ bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ được hưởng lương phụ cấp theo
quy định của Chính phủ" [38].
Chiến lược phát triển Giáo dục 2011-2020 của Bộ Giáo dục - Đào tạo
đưa ra 8 giải pháp trong đó giải pháp “Phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ
quản lý giáo dục” là một trong những giải pháp trọng tâm, có tính đột phá để
nâng cao chất lượng giáo dục, thực hiện thành công việc đổi mới chương trình
giáo dục phổ thông sau năm 2015. Giải pháp nêu rõ:

6
“a) Củng cố, hoàn thiện hệ thống đào tạo giáo viên, đổi mới căn bản và
toàn diện nội dung và phương pháp đào tạo, bồi dưỡng nhằm hình thành đội
ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục đủ sức thực hiện đổi mới chương
trình giáo dục phổ thông sau năm 2015. Tập trung đầu tư xây dựng các trường
sư phạm và các khoa sư phạm tại các trường đại học để nâng cao chất lượng
đào tạo giáo viên.
b) Đảm bảo từng bước có đủ giáo viên thực hiện giáo dục toàn diện
theo chương trình giáo dục mầm non và phổ thông, dạy học 2 buổi/ngày, giáo
viên dạy ngoại ngữ, giáo viên tư vấn học đường và hướng nghiệp, giáo viên
giáo dục đặc biệt và giáo viên giáo dục thường xuyên.
c) Chuẩn hóa trong đào tạo, tuyển chọn, sử dụng và đánh giá nhà giáo
và cán bộ quản lý giáo dục. Chú trọng nâng cao đạo đức nghề nghiệp, tác
phong và tư cách của đội ngũ nhà giáo để làm gương cho học sinh, sinh viên.
Tiếp tục đào tạo, đào tạo lại, bồi dưỡng đội ngũ nhà giáo để đến năm
2020, 100% giáo viên mầm non và phổ thông đạt chuẩn trình độ đào tạo,
trong đó 60% giáo viên mầm non, 100% giáo viên tiểu học, 88% giáo viên
trung học cơ sở và 16,6% giáo viên trung học phổ thông đạt trình độ đào tạo
trên chuẩn; …
d) Thực hiện các chính sách ưu đãi về vật chất và tinh thần tạo động lực
cho các nhà giáo…” [7].
Trong những năm gần đây, nhiều đề án, giải pháp về quản lý phát triển
đội ngũ nhà giáo ở các cấp học, bậc học đã được nghiên cứu và áp dụng như:
Đề án “Xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý
giáo dục giai đoạn 2005-2010” và nhiều công trình nghiên cứu về đội ngũ
giáo viên đã được triển khai dưới sự chỉ đạo của Bộ GD-ĐT. Tiêu biểu trong
các nghiên cứu đó là những công trình nghiên cứu về mô hình nhân cách của

7
đội ngũ giáo viên các cấp học và mô hình nhân cách của người quản lý nhà
trường trong hệ thống giáo dục quốc dân.
Nghiên cứu về đội ngũ giáo viên còn được thực hiện dưới góc độ
QLGD ở cấp độ vĩ mô và vi mô. Nhiều Hội thảo khoa học về chủ đề đội ngũ
giáo viên dưới góc độ QLGD theo ngành, cấp học đã được thực hiện. Có thể
kể đến một số nghiên cứu loại này của các tác giả: Đặng Quốc Bảo, Nguyễn
Thanh Bình, Nguyễn Quốc Chí, Nguyễn Thị Mỹ Lộc, Nguyễn Thành Hoàn,
Trần Bá Hoành, Nguyễn Sỹ Thư… Việc xây dựng đội ngũ giáo viên cũng đã
được một số công trình nghiên cứu, đề cập. Tại Hội thảo Khoa học: “Chất
lượng giáo dục và vấn đề đào tạo giáo viên” do Khoa Sư phạm - Đại học
Quốc gia Hà Nội tổ chức, nhiều báo cáo tham luận của các tác giả như Trần
Bá Hoành, Mai Trọng Nhuận, Nguyễn Thị Mỹ Lộc, Nguyễn Cảnh Toàn, Lê
Khánh Bằng, Đặng Xuân Hải... cũng đã đề cập đến việc đào tạo đội ngũ giáo
viên trước nhiệm vụ mới của giáo dục - đào tạo.
Trong thời kì đổi mới, vấn đề nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên
được Đảng và Nhà nước ta coi là một trong các giải pháp cho việc phát triển
giáo dục- đào tạo; để giáo dục trở thành "quốc sách hàng đầu" trong sự nghiệp
đổi mới đất nước; vừa đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp phát triển đất nước vừa
nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục. Chiến lược phát triển giáo dục giai
đoạn 2011 – 2020 đã xác định một trong những giải pháp quan trọng để phát
triển giáo dục quốc gia. Tác giả Trần Kiều bàn về chất lượng giáo dục đã coi
chất lượng đội ngũ giáo viên là yếu tố quan trọng hàng đầu và đặt ra vấn đề
nâng cao chất lượng giáo dục thì không thể không chú ý trước hết về chất
lượng đội ngũ giáo viên đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu và tay nghề ngày
càng được nâng cao...
Trong chương trình đào tạo sau đại học chuyên ngành quản lý giáo dục,
vấn đề đội ngũ giáo viên cũng được triển khai nghiên cứu một cách tương đối

8
có hệ thống. Nhiều luận văn tốt nghiệp đã chọn đề tài nghiên cứu thuộc lĩnh
vực quản lý nhân sự trong giáo dục, trong đó có vấn đề phát triển đội ngũ giáo
viên. Các tác giả nghiên cứu về vấn đề phát triển đội ngũ giáo viên theo bậc
học và ngành học trong đó chủ yếu đề cập đến đội ngũ giáo viên của các
trường THPT và TCCN.
Nghiên cứu của tác giả Lê Việt Dương về “Biện pháp quản lý đội ngũ
giáo viên các trường trung học phổ thông ngoài công lập Thành phố Hà Nội
trong bối cảnh hiện nay” nhằm “quản lý được về số lượng giáo viên, tỉ lệ giáo
viên cơ hữu, thỉnh giảng, trình độ chuyên môn nghiệp vụ sư phạm và chất
lượng giảng dạy của giáo viên góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của các
trường Trung học phổ thông ngoài công lập trên địa bàn Thành phố Hà Nội
trong bối cảnh hiện nay” [12, tr.2]. Từ đó “đề xuất các biện pháp quản lý đội
ngũ giáo viên các trường Trung học phổ thông ngoài công lập trên địa bàn
Hà Nội của Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội nhằm đáp ứng yêu cầu phát
triển giáo dục Thủ đô trong giai đoạn hiện nay” [12, tr.2].
Nghiên cứu của tác giả Phạm Thu Hường về “Quản lý đội ngũ giáo
viên các trường trung học phổ thông thành phố Thái Bình trong giai đoạn
hiện nay” đã “tìm hiểu thực trạng về công tác quản lý ĐNGV các trường
THPT thành phố Thái Bình” đồng thời “xây dựng biện pháp quản lý ĐNGV
các trường THPT thành phố Thái Bình” [28, tr. 10] .
Nghiên cứu của tác giả Hà Thị Quyến về “Biện pháp quản lý phát triển
đội ngũ giáo viên trường THPT Cát Bà trong giai đoạn hiện nay” đã “chỉ ra
thực trạng đội ngũ giáo viên trường THPT Cát Bà từ đó đề xuất các biện pháp
quản lý phát triển đội ngũ giáo viên nhà trường” [39, tr.10] .
Tổng quan các nghiên cứu nêu trên, có thể rút ra một số nhận xét như sau:
Nghiên cứu về đội ngũ giáo viên được triển khai ở nhiều bình diện khác
nhau và đặc biệt được quan tâm trên bình diện QLGD.

9
Dưới các mức độ phạm vi nghiên cứu khác nhau, các đề tài khoa học,
dự án trên đã đề cập đến vấn đề quản lý phát triển đội ngũ giáo viên, khẳng
định vai trò có tính chất quyết định của đội ngũ giáo viên đối với việc nâng
cao chất lượng giáo dục ở các cấp học, bậc học khác nhau.
Xung quanh vấn đề quản lý phát triển đội ngũ giáo viên, tùy theo đối
tượng, phạm vi nghiên cứu, đã có nhiều công trình đi sâu nghiên cứu cơ sở lý
luận và thực tiễn để đề xuất biện pháp đào tạo, bồi dưỡng, quản lý phát triển
đội ngũ giáo viên ở các nhà trường, cơ sở giáo dục khác nhau; có những công
trình đi sâu nghiên cứu phát triển một đối tượng giáo viên cụ thể. Tuy khác
nhau về đối tượng, phạm vi nghiên cứu nhưng các công trình khoa học trên
đều tìm ra các giải pháp, biện pháp tốt cho việc quản lý phát triển đội ngũ
giáo viên, giảng viên của các cơ sở giáo dục nhằm nâng cao chất lượng
GD-ĐT. Các công trình đó chủ yếu đi sâu vào những nội dung nhất định,
chưa đề cập các biện pháp đồng bộ quản lý phát triển đội ngũ giáo viên.
Tuy nhiên, chưa có đề tài nghiên cứu khoa học nào đề cập đến vấn
đề quản lý phát triển đội ngũ giáo viên các trường THPT Huyện Mê Linh,
Thành phố Hà Nội. Vì vậy, đề tài tác giả chọn để nghiên cứu không trùng
với các công trình khoa học đã được công bố và có ý nghĩa lý luận, thực
tiễn để góp phần nâng cao chất lượng giáo dục bậc học THPT trên địa bàn
Huyện Mê Linh, Thành phố Hà Nội là rất cần thiết.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
3.1. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu làm rõ các vấn đề lý luận và thực tiễn về quản lý phát triển
đội ngũ giáo viên các trường THPT Huyện Mê Linh, Thành phố Hà Nội đồng
thời dự báo được các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý phát triển đội ngũ giáo
viên các trường THPT Huyện Mê Linh, Thành phố Hà Nội; qua đó đề xuất


10

những biện pháp tăng cường quản lý phát triển đội ngũ giáo viên các trường
THPT Huyện Mê Linh, Thành phố Hà Nội hiện nay.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý phát triển đội ngũ giáo viên các
trường THPT.
- Đánh giá thực trạng quản lý phát triển đội ngũ giáo viên các trường
THPT ở Huyện Mê Linh, Thành phố Hà Nội.
- Dự báo các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý phát triển đội ngũ giáo viên
các trường THPT ở Huyện Mê Linh, Thành phố Hà Nội.
- Đề xuất các biện pháp quản lý phát triển đội ngũ giáo viên các trường
THPT ở Huyện Mê Linh, Thành phố Hà Nội hiện nay.
4. Khách thể, đối tượng, phạm vi nghiên cứu
4.1. Khách thể nghiên cứu: Quản lý đội ngũ giáo viên các Trường THPT
Huyện Mê Linh, Thành phố Hà Nội.
4.2. Đối tượng nghiên cứu: Quản lý phát triển đội ngũ giáo viên các
trường THPT Huyện Mê Linh, Thành phố Hà Nội.
4.3. Phạm vi nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên cứu những biện pháp
quản lý phát triển đội ngũ giáo viên ở trường THPT Huyện Mê Linh, Thành
phố Hà Nội.
Đối tượng khảo sát:
+ Cán bộ quản lý (Ban giám hiệu, tổ trưởng chuyên môn) các trường
THPT Huyện Mê Linh, Thành phố Hà Nội.
+ Giáo viên các trường THPT Huyện Mê Linh, Thành phố Hà Nội .
Các số liệu sử dụng để nghiên cứu từ năm học 2010-2011 đến nay.
5. Giả thuyết khoa học
Muốn nâng cao chất lượng giáo dục thì trước hết phải quan tâm chăm
lo phát triển đội ngũ giáo viên. Chất lượng đội ngũ giáo viên THPT phụ thuộc


11

vào nhiều yếu tố, trong đó công tác quản lý phát triển đội ngũ giáo viên là yếu
tố giữ vị trí, vai trò rất quan trọng. Nếu xây dựng được cơ sở lý luận, đánh giá
đúng thực trạng, dự báo chính xác các yếu tố ảnh hưởng, đồng thời đưa ra
được giải pháp quản lý phù hợp và có hiệu quả trong công tác quản lý phát triển
đội ngũ giáo viên các trường THPT Huyện Mê Linh, Thành phố Hà Nội thì đội
ngũ giáo viên các trường THPT Huyện Mê Linh, Thành phố Hà Nội sẽ đủ về số
lượng; đồng bộ về cơ cấu; phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, năng lực, trình
độ sẽ được nâng cao, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục ở các
trường THPT Huyện Mê Linh, Thành phố Hà Nội trong những năm tới.
6. Phương pháp luận, phương pháp nghiên cứu
6.1. Phương pháp luận
Đề tài được xây dựng trên cơ sở phép biện chứng duy vật của chủ nghĩa
Mác - Lênin; quán triệt sâu sắc và cụ thể hóa tư tưởng Hồ Chí Minh, các quan
điểm, đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam về giáo dục và quản lý giáo
dục, trực tiếp là những tư tưởng, quan điểm về vị trí, vai trò, trách nhiệm của
đội ngũ giáo viên, quản lý phát triển đội ngũ giáo viên. Đồng thời, đề tài còn
được thực hiện trên cơ sở quan điểm tiếp cận hệ thống - cấu trúc, quan điểm
lịch sử - lôgíc, quan điểm thực tiễn trong nghiên cứu khoa học.
6.2. Phương pháp nghiên cứu
Để giải quyết các nhiệm vụ nghiên cứu đề tài, tác giả sử dụng kết hợp
các phương pháp sau:
Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Phân tích tổng hợp, hệ thống hóa các tài liệu khoa học, các văn bản có
liên quan đến quản lý phát triển đội ngũ giáo viên.
Để đạt được mục đích nghiên cứu và thực hiện các nhiệm vụ nghiên
cứu của đề tài, tác giả tập trung nghiên cứu các văn kiện, chỉ thị, nghị quyết...


12
của Đảng, Nhà nước, Chính phủ; của Bộ Giáo dục và Đào tạo về các nội dung

liên quan đến quản lý phát triển đội ngũ giáo viên.
Nghiên cứu các văn bản của Thành ủy, Ủy ban nhân dân Thành phố Hà
Nội, của Sở GD&ĐT Hà Nội, của cơ quan liên quan về GD&ĐT, đội ngũ
giáo viên, quản lý phát triển đội ngũ giáo viên nói chung và đội ngũ giáo viên
các trường THPT Huyện Mê Linh, Thành phố Hà Nội nói riêng.
Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp quan sát; phương pháp điều tra (điều tra qua phỏng vấn,
bằng phiếu điều tra, bằng trắc nghiệm test); phương pháp tổng kết kinh
nghiệm (kinh nghiệm bản thân, kinh nghiệm người khác, kinh nghiệm đơn vị
khác); phương pháp dự báo; phương pháp khảo nghiệm nhằm xác định cơ sở
thực tiễn, xây dựng những cơ sở cho việc đề xuất các giải pháp.
- Phương pháp chuyên gia (hỏi ý kiến chuyên gia, các đồng nghiệp, các
nhà quản lý) nhằm xác định tính khả thi của các giải pháp đưa ra.
Nhóm phương pháp bổ trợ: Thống kê toán học để xử lý số liệu, cụ thể
hóa bằng các sơ đồ, bảng biểu làm minh chứng cho những nhận định, đánh
giá của đề tài và khảo nghiệm các biện pháp được đề xuất.
7. Ý nghĩa của đề tài
- Đề tài góp phần làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn về quản lý
phát triển đội ngũ giáo viên THPT ở Huyện Mê Linh, Thành phố Hà Nội.
- Kết quả nghiên cứu của đề tài có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho
nghiên cứu, thực hiện những vấn đề liên quan đến công tác quản lý phát triển
đội ngũ giáo viên của các trường trung học phổ thông ở Huyện Mê Linh,
Thành phố Hà Nội.
8. Kết cấu của đề tài
Đề tài gồm: Phần mở đầu, 2 chương (6 tiết), kết luận và kiến nghị, danh
mục tài liệu tham khảo, phụ lục.


13
Chương 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN
ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
HUYỆN MÊ LINH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
1.1. Các khái niệm cơ bản
1.1.1. Đội ngũ giáo viên
Đội ngũ giáo viên
"Đội ngũ là tập hợp một số đông người cùng chức năng hoặc nghề
nghiệp thành một lực lượng" [46]
Khái niệm đội ngũ được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác
nhau, ví dụ như trong các nhà máy xí nghiệp có đội ngũ công nhân hay đội
ngũ y bác sĩ trong ngành y tế… Trong lĩnh vực giáo dục, thuật ngữ đội ngũ
được dùng để chỉ những tập hợp người được phân biệt với nhau về chức năng
trong hệ thống giáo dục, chẳng hạn như: Đội ngũ giáo viên, đội ngũ cán bộ
quản lý trường học…
Đội ngũ giáo viên dùng để chỉ một tập hợp người bao gồm cán bộ quản
lý, giáo viên. "Đội ngũ giáo viên là tập hợp những người đảm nhận công tác
giáo dục và dạy học có đủ tiêu chuẩn đạo đức chuyên môn và nghiệp vụ quy
định" [46. Trên thế giới, đội ngũ giáo viên là những chuyên gia trong lĩnh vực
giáo dục, họ nắm vững tri thức hiểu biết dạy học và giáo dục như thế nào, có
khả năng cống hiến toàn bộ sức lực và tài năng của mình đối với giáo dục.
Còn ở Việt Nam đội ngũ giáo viên trong ngành giáo dục được quan niệm là
một tập thể người bao gồm các cán bộ quản lý giáo viên và nhân viên nếu chỉ
đề cập đến đặc điểm của ngành thì đội ngũ đó chủ yếu là đội ngũ giáo viên và
đội ngũ quản lý giáo dục.
Từ những cách hiểu khác nhau đó, có thể kết luận là: Đội ngũ giáo viên
là tập hợp những người làm công tác giáo dục và dạy học ở một trường học


14
hay một cấp học, ngành học nhằm thực hiện các mục tiêu giáo dục đã đề ra

cho tổ chức đó.
“Nhà giáo là người làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục trong nhà trường,
cơ sở giáo dục khác”, “Nhà giáo ở các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ
thông, giáo dục nghề nghiệp gọi là giáo viên” [38]. Như vậy, giáo viên là tên
gọi chỉ nhà giáo thực hiện hoạt động dạy học và giáo dục tại các cơ sở giáo
dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục chuyên nghiệp và dạy nghề. Theo
đó, giáo viên thực hiện lao động nghề nghiệp của mình tại các trường THPT
được gọi là giáo viên THPT.
Giáo viên THPT phải có những tiêu chuẩn: a). Phẩm chất đạo đức, tư
tưởng tốt; b). Đạt trình độ chuẩn về đào tạo chuyên môn, nghiệp vụ; c). Đủ
sức khoẻ theo yêu cầu nghề nghiệp; d). Lý lịch bản thân rõ ràng.
Nhiệm vụ của giáo viên THPT là: a). Giáo dục giảng dạy theo đúng
chương trình, kế hoạch; soạn bài, chuẩn bị thí nghiệm; kiểm tra, đánh giá; vào
sổ điểm, ghi học bạ đầy đủ; quản lý học sinh trong các hoạt động giáo dục;
tham gia các hoạt động của tổ chuyên môn. b). Tham gia công tác phổ cập
giáo dục. c). Rèn luyện đạo đức, học tập văn hoá, bồi dưỡng chuyên môn và
nghiệp vụ để nâng cao chất lượng và hiệu quả giảng dạy, giáo dục. d). Thực
hiện nghĩa vụ công dân, pháp luật của nhà nước và điều lệ của nhà trường. đ).
Giữ gìn phẩm chất, danh dự, uy tín của nhà giáo. e). Phối hợp các đoàn thể, tổ
chức xã hội, gia đình học sinh trong các hoạt động giáo dục.
Giáo viên THPT được đảm bảo các quyền: a). Được nhà trường tạo
điều kiện để thực hiện các nhiệm vụ giảng dạy và giáo dục. b). Được đảm bảo
mọi quyền lợi về vật chất, tinh thần; được chăm sóc sức khoẻ theo các chính
sách, chế độ đối với nhà giáo. c). Được trực tiếp hoặc thông qua tổ chức của
mình tham gia quản lý nhà trường. d). Được hưởng nguyên lương và phụ cấp
khi được cử đi học để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ. đ). Được hợp


15
đồng thỉnh giảng và nghiên cứu khoa học theo quy định. e). Được hưởng các

quyền lợi khác theo quy định của pháp luật.
Vị trí, vai trò của đội ngũ giáo viên
Đội ngũ giáo viên là nhân tố quan trọng quyết định sự nghiệp GD&ĐT.
Đảng, Nhà nước và nhân dân ta luôn đánh giá cao công lao của các thầy giáo,
cô giáo, của nhà trường đối với việc đào tạo thế hệ trẻ.
Đội ngũ giáo viên THPT có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng. Họ là
những người trực tiếp giảng dạy và giáo dục học sinh ở trường THPT, trang
bị kiến thức toàn diện, phát triển và hoàn thiện nhân cách cho học sinh.
Đội ngũ giáo viên là lực lượng nòng cốt của chương trình cải cách và
đổi mới giáo dục. đội ngũ giáo viên là người trực tiếp thực hiện mục tiêu giáo
dục là yếu tố quyết định chất lượng giáo dục. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí
Minh đã từng nói: “Nếu không có thầy giáo thì không có giáo dục”. Nghị
quyết Trung ương Hai khóa VIII đã khẳng định: “Giáo viên là khâu then chốt
để thực hiện chiến lược phát triển giáo dục và phải biết chăm lo đào tạo, bồi
dưỡng, chuẩn hóa đội ngũ giáo viên cũng như đội ngũ quản lý giáo dục”.
Từ sự phân tích trên, ta thấy rõ: Đội ngũ giáo viên có nhiệm vụ, vai trò
rất quan trọng trong sự nghiệp phát triển GD&ĐT của mỗi quốc gia. Vì vậy
cần phải đổi mới công tác quản lý đội ngũ giáo viên để nâng cao chất lượng
giáo dục.
Đội ngũ giáo viên là những người trực tiếp thực hiện quyết định đổi
mới, nâng cao chất lượng đào tạo nhằm cung cấp cho xã hội nguồn nhân lực
có trình độ khoa học kỹ thuật, tay nghề cao. Do vậy, đội ngũ giáo viên là một
trong những nguồn lực quan trọng trong việc thực hiện đổi mới giáo dục phục
vụ yêu cầu phát triển kinh tế, xã hội của đất nước vì:
Thứ nhất, chính giáo viên là những người trực tiếp thực hiện đổi mới
chương trình, sách giáo khoa, đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới kiểm


16
tra, đánh giá và quyết định đổi mới, góp phần nâng cao chất lượng dạy học,

giáo dục học sinh phát triển nhân cách trong các nhà trường. Nếu không chú
trọng đến đội ngũ giáo viên thì không thể nâng cao chất lượng đào tạo của
nhà trường và đáp ứng yêu cầu xã hội đặt ra.
Thứ hai, trong xu thế hội nhập hiện nay thì nhà trường chỉ có thể đáp
ứng được nhanh nhạy các yêu cầu đặt ra khi có đội ngũ giáo viên đủ mạnh,
luôn sẵn sàng thích ứng, điều chỉnh một cách linh hoạt trong điều kiện mới;
đó là sự phát triển của khoa học - công nghệ, sự phát triển của kinh tế - xã hội,
xu thế hội nhập, toàn cầu hóa nền kinh tế tri thức.
Thứ ba, chính đội ngũ giáo viên bằng năng lực, sự tận tâm với nghề
nghiệp và khả năng thích ứng cao, mới có thể đảm bảo cung cấp cho xã hội
loại sản phẩm có giá trị nhất, quyết định sự phát triển, đó là nguồn nhân lực
được đào tạo, nguồn lực có hàm lượng chất lượng chất xám cao.
Để có một đội ngũ giáo viên mạnh trong nhà trường, đòi hỏi mỗi thầy
giáo, cô giáo phải có trình độ chuyên môn cao, có đạo đức trong sáng, có
lương tâm và trách nhiệm của nhà giáo. Do vậy, trong nhà trường, người hiệu
trưởng phải có kế hoạch phát triển đội ngũ giáo viên như: Lãnh đạo việc thu
hút đội ngũ, tạo môi trường học tập, lãnh đạo các hình thức học tập định kỳ,
quá trình tự học, tự bồi dưỡng, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy
học và tự bồi dưỡng. Có kế hoạch hỗ trợ giáo viên, đánh giá và khen thưởng
đội ngũ giáo viên để tạo ra động lực phấn đấu trong môi trường sư phạm.
1.1.2. Phát triển đội ngũ giáo viên
Theo quan điểm triết học, phát triển là sự biến đổi nói chung của sự vật,
hiện tượng trong không gian và thời gian, theo chiều hướng từ ít đến nhiều, từ
thấp đến cao, từ hẹp đến rộng, từ nhỏ đến lớn, từ đơn giản đến phức tạp. Nguồn
gốc của quá trình phát triển là từ mâu thuẫn và giải quyết mâu thuẫn bên
trong sự vật, hiện tượng. Cách thức của sự phát triển là sự biến đổi về lượng


17
dẫn đến sự biến đổi về chất và ngược lại. Xu hướng của sự phát triển là quá

trình phủ định, sự biến đổi có tính kế thừa, tiếp thu yếu tố tích cực tiến bộ
của cái cũ, đồng thời loại bỏ những yếu tố lạc hậu của cái cũ. Sự tồn tại mâu
thuẫn và giải quyết mâu thuẫn của sự vật diễn ra liên tục tạo nên sự phát
triển không ngừng của thế giới.
Phát triển là khái niệm biểu hiện sự thay đổi tăng tiến cả về chất, cả về
không gian lẫn thời gian của sự vật, hiện tượng và con người trong xã hội.
Như vậy, phát triển được hiểu là sự tăng trưởng, là sự chuyển biến theo chiều
hướng tích cực, tiến lên.
Theo tác giả Đặng Bá Lãm, phát triển là một quá trình vận động từ thấp
đến cao, từ đơn giản đến phức tạp, từ ít đến nhiều, từ hẹp đến rộng. Theo quan
điểm này thì tất cả sự vật, hiện tượng, con người và xã hội hoặc tự bản thân biến
đổi hoặc do bên ngoài làm cho biến đổi tăng lên cả về số lượng và chất lượng.
Như vậy, phát triển là một khái niệm rất rộng, nói đến phát triển là người
ta nghĩ ngay đến sự đi lên của sự đi lên đó thể hiện việc tăng lên về số lượng và
chất lượng, thay đổi về nội dung và hình thức.
Phát triển đội ngũ giáo viên các trường THPT
Phát triển đội ngũ là việc tạo ra hiệu quả của mỗi thành viên và hiệu
quả chung của tổ chức đội ngũ gắn với việc không ngừng tăng lên về số lượng
và chất lượng của đội ngũ. Phát triển đội ngũ giáo viên là góp phần tạo ra đội
ngũ giáo viên có phẩm chất chính trị, đạo đức, chuyên môn tốt, đủ về số
lượng, đồng bộ về cơ cấu để đảm nhận thực hiện các hoạt động giáo dục,
giảng dạy trong các nhà trường THPT một cách toàn diện và có chất lượng.
Phát triển đội ngũ giáo viên là tổng thể các hình thức, phương pháp,
chính sách và biện pháp nhằm hoàn thiện và nâng cao chất lượng cho đội
ngũ đó nhằm đạt được mục đích đủ số lượng theo tỷ lệ quy định, phù hợp về


18
cơ cấu, đạt chuẩn về trình độ đào tạo, có đủ phẩm chất về năng lực chuyên
môn cũng như nghiệp vụ sư phạm.

Phát triển đội ngũ giáo viên một mặt có ý nghĩa là củng cố, kiện toàn
đội ngũ hiện có, mặt khác còn phải định hướng cho việc phát triển về số
lượng, về cơ cấu và nâng cao chất lượng cho đội ngũ giáo viên trong giai
đoạn trước mắt cũng như lâu dài. Bên cạnh đó, phát triển đội ngũ giáo viên
phải tạo ra một môi trương liên nhân cách để phát triển mọi nhân cách: Nhân
cách học sinh, nhân cách giáo viên, nhân cách người quản lý. Đó là một môi
trường giáo dục đem tới cho con người khả năng tự giáo dục. Không những
vậy, phát triển đội ngũ giáo viên phải xây dựng được tập thể “biết học hỏi”.
Chính tập thể này mới có khả năng phát triển từng cá nhân trong tổ chức, từ
đó tổ chức phát triển.
Sự phát triển đội ngũ giáo viên được hiểu là quá trình biến đổi làm cho
số lượng, cơ cấu và chất lượng luôn vận động đi lên trong mối quan hệ hỗ trợ
bổ sung lẫn nhau tạo nên thế cân bằng, bền vững.
Phát triển đội ngũ giáo viên là một bộ phận của phát triển nguồn lực
con người hay còn gọi là phát triển nguồn nhân lực. Phát triển nguồn nhân lực
trong giáo dục được thể hiện trong các mặt:
- Một là, phát triển đội ngũ giáo viên là gây dựng đội ngũ giáo viên làm
cho đội ngũ đó được biến đổi theo chiều hướng đi lên, xây dựng đội ngũ đủ
về số lượng, từng bước nâng cao chất lượng, đồng bộ về cơ cấu.
- Hai là, thực hiện tốt tất cả các khâu từ việc quy hoạch, tuyển chọn, sử
dụng hợp lý, đào tạo, bồi dưỡng, đánh giá, sàng lọc đội ngũ giáo viên. Đó là
quá trình làm cho đội ngũ nâng cao trình độ chuyên môn, trình độ chính trị,
năng lực quản lý, có phẩm chất tốt, có trí tuệ và tay nghề thành thạo, nhằm
giúp họ hoàn thành tốt vai trò, nhiệm vụ của người giáo viên.


19
- Ba là, con người với tư cách là tiềm lực của sự phát triển GD-ĐT,
phát triển xã hội, cải tạo xã hội, làm cho chất lượng cuộc sống ngày càng
cao hơn.

Như vậy, phát triển đội ngũ giáo viên là phát triển sao cho đảm bảo số
lượng (đảm bảo định mức lao động), nâng cao chất lượng đội ngũ nhằm giúp
họ hoàn thành tốt vai trò, nhiệm vụ của người giáo viên. Chất lượng của đội
ngũ giáo viên được hiểu trên bình diện gồm có chất lượng và số lượng. Số
lượng luôn gắn chặt với chất lượng, chất lượng bao hàm số lượng. Khi xem
xét đến chất lượng đội ngũ giáo viên cần phải xét các mặt:
- Số lượng đội ngũ: Cơ cấu phù hợp.
- Chất lượng đội ngũ: Phẩm chất chính trị và năng lực chuyên môn,
nghiệp vụ.
Một đội ngũ được đánh giá là có chất lượng khi đội ngũ đó đủ về số
lượng, đảm bảo chất lượng và đồng bộ về cơ cấu.
Phát triển đội ngũ đội ngũ giáo viên là vấn đề cốt lõi của việc phát triển
nguồn lực con người, nguồn lực quý báu nhất có vai trò quyết định đối với sự
phát triển kinh tế - xã hội. Nói cách khác, phát triển con người bền vững để
phát triển xã hội. Mục tiêu giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển
toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung
thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hình thành và bồi
dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu của
sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
1.1.3. Quản lý phát triển đội ngũ giáo viên các trường Trung học phổ
thông Huyện Mê Linh, Thành phố Hà Nội
* Quản lý đội ngũ giáo viên
Quản lý được hiểu: Quản là chăm sóc, giữ gìn; lý là sửa sang, sắp xếp
làm cho ổn định và phát triển; quản lý là cai quản, chỉ huy, lãnh đạo, chỉ đạo,


20
kiểm tra theo góc độ tổ chức; quản lý là lái, là điều khiển, điều chỉnh - theo
góc độ điều khiển; quản lý là sự tác động của chủ thể quản lý lên khách thể
quản lý nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục đích của tổ chức theo cách tiếp cận hệ thống.

Theo Từ điển tiếng Việt: “Quản lý là tổ chức và điều khiển các hoạt
động hoặc trông coi và giữ gìn theo những yêu cầu nhất định” [46].
Theo Từ điển Đại bách khoa toàn thư: “Quản lý là chức năng của
những hệ thống có tổ chức và bản chất khác nhau (xã hội, sinh vật, kỹ thuật),
nó bảo toàn cấu trúc xác định của chúng, duy trì chế độ hoạt động, thực hiện
những chương trình, mục đích hoạt động” [45].
Theo tác giải Vũ Ngọc Hải: “Quản lý là sự tác động có tổ chức, có hướng
đích của chủ thể quản lý tới đối tượng quản lý nhằm đạt được mục tiêu đề ra”
[26, tr.11].
Theo tác giả Đặng Quốc Bảo: “Quản lý là sự tác động liên tục có tổ
chức, có định hướng của chủ thể (người quản lý, tổ chức quản lý) lên khách
thể (đối tượng quản lý) về các mặt chính trị, văn hóa, xã hội, kinh tế, … bằng
một hệ thống các luật lệ, các chính sách, các nguyên tắc, các phương pháp và
các biện pháp cụ thể nhằm tạo ra môi trường và điều kiện cho sự phát triển
của đối tượng” [2, tr.7].
Xuất phát từ những loại hình hoạt động quản lý, tác giả Nguyễn Quốc
Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc cho rằng: “Quản lý là quá trình đạt đến mục tiêu
của tổ chức bằng cách vận dụng các hoạt động (chức năng) kế hoạch hóa, tổ
chức, chỉ đạo và kiểm tra” [10, tr.9].
Từ đó chúng ta có thể khái quát khái niệm về quản lý như sau:
Quản lý là sự tác động liên tục có tổ chức, có định hướng, có mục đích,
có kế hoạch của Chủ thể quản lý đến đối tượng quản lý để chỉ huy, điều
khiển, liên kết các yếu tố tham gia vào hoạt động thành một chỉnh thể thống


21
nhất, điều hoà hoạt động của các khâu một cách hợp qui luật nhằm đạt đến
mục tiêu xác định trong điều kiện biến động của môi trường.
Nhà trường là một bộ phận của hệ thống giáo dục quốc dân, được thành
lập theo quy hoạch, kế hoạch của nhà nước nhằm phát triển sự nghiệp

GD&ĐT. Trường học là một bộ phận của hệ thống xã hội mà ở đó tiến hành
quá trình giáo dục đào tạo, gọi chung là cơ sở giáo dục. Trường học với tư
cách là một tổ chức giáo dục cơ sở, vừa mang tính giáo dục, vừa mang tính xã
hội, trực tiếp đào tạo thế hệ trẻ, nó là tế bào chủ chốt của bất kỳ hệ thống giáo
dục nào từ trung ương đến địa phương. Quản lý nhà trường thuộc phạm trù
quản lý vi mô. Thực chất quản lý nhà trường là thực hiện đường lối của Đảng
trong phạm vi trách nhiệm của mình, tức là đưa nhà trường vận hành theo
nguyên lý giáo dục để tiến tới mục tiêu giáo dục, mục tiêu đào tạo đối với
ngành giáo dục, với thế hệ trẻ và từng học sinh. Quản lý trường học là quản lý
quá trình lao động sư phạm của thầy, hoạt động học tập tự giáo dục của trò,
diễn ra chủ yếu trong quá trình dạy học. Quản lý trường học là là quản lý tập
thể giáo viên và học sinh để chính họ quản lý (đối với giáo viên) và tự quản lý
(đối với học sinh) quá trình dạy - học, nhằm tạo ra sản phẩm là nhân cách con
người mới. Đồng thời, quản lý trường học còn bao gồm quản lý các công việc
khác có tính chất điều kiện như: Đội ngũ, tổ chức hoạt động của các đoàn thể
trong trường, quản lý cơ sở vật chất, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho
cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh,...
Quản lý đội ngũ giáo viên là một trong những nội dung chủ yếu nhất
trong quá trình quản lý nguồn nhân lực của ngành GD&ĐT nói chung và các
nhà trường nói riêng.
Đội ngũ giáo viên là đội ngũ tri thức, có trình độ học vấn và nhân cách
phát triển ở trình độ cao. Vì vậy, trong quá trình quản lý cần phải giúp họ phát


22
huy được tính chủ động, sáng tạo, tiềm năng họ cống hiến ở mức độ nào,
đồng thời quản lý phải dựa trên luật định, quy chế, quy định.
Quản lý đội ngũ giáo viên là hệ thống những tác động của chủ thể
quản lý trong việc xây dựng, sử dụng, phát triển lực lượng giáo viên phục vụ
nhiệm vụ giáo dục – đào tạo và nghiên cứu khoa học của nhà trường.

Để quản lý đội ngũ giáo viên có kết quả, bộ máy quản lý các cấp phải
thực hiện tốt các chức năng quản lý như: Kế hoạch hóa đào tạo, tuyển dụng,
bồi dưỡng giáo viên; tổ chức lựa lượng sư phạm theo phạm vi, lãnh thổ, phân
công, bố trí, bổ nhiệm giáo viên theo yêu cầu nhiệm vụ; sử dụng các biện
pháp tác động bằng chính sách, chế độ, quy chế, quy định, động viên, khuyến
khích giáo viên phấn đấu vươn lên về mọi mặt; thường xuyên kiểm tra, đánh
giá giáo viên và các tập thể sư phạm theo thẩm quyền quản lý đảm bảo công
bằng, chính xác.
* Quản lý phát triển đội ngũ giáo viên các trường Trung học phổ thông
Huyện Mê Linh, Thành phố Hà Nội
Theo cách tiếp cận trên, bước đầu tác giả quan niệm: Quản lý phát
triển đội ngũ giáo viên các trường THPT Huyện Mê Linh, Thành phố Hà Nội là
hệ thống những tác động liên tục có tổ chức, có định hướng, có mục đích, có
kế hoạch của chủ thể quản lý đến đối tượng quản lý làm cho đối tượng quản
lý (đội ngũ giáo viên các trường THPT Huyện Mê Linh, Thành phố Hà Nội)
chuyển biến theo chiều hướng tích cực, tăng lên về số lượng và chất lượng,
đồng bộ về cơ cấu, thay đổi về nội dung và hình thức đáp ứng yêu cầu giáo dục
và đào tạo của địa phương.
Mục đích của quản lý phát triển đội ngũ giáo viên các trường THPT
Huyện Mê Linh, Thành phố Hà Nội là nhằm bảo đảm đủ số lượng, đồng bộ về
cơ cấu, đạt chuẩn chất lượng từ đó góp phần nâng cao chất lượng GD-ĐT của
địa phương.


23
Chủ thể lãnh đạo quản lý phát triển đội ngũ giáo viên các trường THPT
Huyện Mê Linh, Thành phố Hà Nội là tổ chức đảng, nhà quản lý các cấp, các cơ
quan chức năng và nhà trường.
Chủ thể trực tiếp tham gia quản lý phát triển đội ngũ giáo viên bao gồm:
Bộ máy quản lý giáo dục các cấp, Ban giám hiệu, các tổ chức trong nhà trường.

Bên cạnh đó, giáo viên vừa là chủ thể của quá trình dạy – học, đồng thời là chủ
thể phấn đấu, rèn luyện bản thân theo yêu cầu của xã hội và nghề nghiệp. Mỗi
thầy, cô giáo phải là tấm gương sáng về đạo đức, sáng tạo và tự học. Vì vậy,
từng giáo viên và tập thể sư phạm có vai trò chủ thể trực tiếp trong sự nghiệp
quản lý phát triển đội ngũ giáo viên.
Quản lý phát triển đội ngũ giáo viên các trường THPT Huyện Mê Linh,
Thành phố Hà Nội còn liên quan đến chế độ tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng, sử
dụng đội ngũ giáo viên của nhà trường. Quản lý phát triển đội ngũ giáo viên các
trường THPT Huyện Mê Linh, Thành phố Hà Nội cần tập trung vào các nội
dung cơ bản sau:
Một là, quản lý phát triển số lượng giáo viên đáp ứng được nhiệm vụ giáo
dục đào tạo và yêu cầu về tổ chức biên chế.
Hai là, quản lý phát triển chất lượng giáo viên đạt chuẩn theo quy định
của Bộ GD&ĐT.
Ba là, tổ chức, sắp xếp cơ cấu đội ngũ giáo viên phù hợp về chuyên môn,
đảm bảo tính ổn định, kế thừa và phát triển.
1.2. Nội dung và đặc điểm quản lý phát triển đội ngũ giáo viên
Trung học phổ thông Huyện Mê Linh, Thành phố Hà Nội
1.2.1. Nội dung quản lý phát triển đội ngũ giáo viên trường Trung
học phổ thông Huyện Mê Linh, Thành phố Hà Nội
Căn cứ vào các chức năng quản lý giáo dục và quan niệm về quản lý phát
triển đội ngũ giáo viên, quản lý phát triển đội ngũ giáo viên các trường THPT
Huyện Mê Linh, Thành phố Hà Nội cần hướng vào các nội dung sau đây:


24
Một là, công tác quy hoạch phát triển đội ngũ giáo viên
Muốn phát triển đội ngũ giáo viên trước hết phải định hình được đội
ngũ. Nghị quyết Trung ương 3 khoá VIII đã khẳng định: “Quy hoạch cán bộ
là một nội dung trọng yếu của công tác cán bộ, đảm bảo cho công tác cán bộ đi

vào nề nếp, chủ động, có tầm nhìn xa, đáp ứng cả nhiệm vụ trước mắt và lâu
dài” [15, tr.82].
Quy hoạch là sự bố trí, sắp xếp toàn bộ theo một trình tự hợp lý trong
từng thời gian, làm cơ sở cho việc lập kế hoạch dài hạn. Quy hoạch được hiểu
theo nghĩa chung nhất là bước cụ thể hoá chiến lược ở mức độ toàn hệ thống,
đó là kế hoạch mang tính tổng thể, thống nhất với chiến lược về mục đích,
yêu cầu và là căn cứ để xây dựng kế hoạch.
Quy hoạch đội ngũ giáo viên là bản luận chứng khoa học về phát triển
đội ngũ đó để góp phần thực hiện các định hướng của địa phương và của
chính nhà trường về công tác nhân sự, phục vụ việc xây dựng kế hoạch đào
tạo và bồi dưỡng cán bộ, đồng thời làm nhiệm vụ điều khiển, điều chỉnh trong
công tác quản lý, chỉ đạo các cấp quản lý.
Quy hoạch đội ngũ giáo viên trường THPT là lập kế hoạch để đáp ứng
những nhu cầu hiện tại cũng như tương lai về đội ngũ giáo viên của các
trường THPT khi tính đến cả những nhân tố bên trong và những nhân tố của
môi trường bên ngoài.
- Nội dung của quy hoạch đội ngũ giáo viên trường THPT bao gồm:
+ Đánh giá thực trạng đội ngũ giáo viên trường THPT;
+ Dự báo quy mô giáo viên về số lượng, cơ cấu, chất lượng;


25
+ Xác định các nhân tố ảnh hưởng đến quy mô, cơ cấu, chất lượng đội ngũ
giáo viên THPT;
+ Xây dựng các biện pháp thực hiện quy hoạch.
Quy hoạch phát triển đội ngũ giáo viên chuyên ngành phải đảm bảo
được yêu cầu về chuyên môn vừa phải đảm bảo yêu cầu về năng lực sư phạm,
khuyến khích những giáo viên thật sự tâm huyết, trách nhiệm với nghề, cống
hiến tài năng cho sự nghiệp giáo dục đồng thời có cơ sở để thay thế những giáo
viên, cán bộ quản lý không đủ phẩm chất, năng lực công tác. Trên cơ sở đó xây

dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng đạt chuẩn chất lượng đội ngũ nhà giáo và
giáo viên chuyên ngành.
- Phải tổ chức điều tra, đánh giá đúng thực trạng đội ngũ giáo viên
chuyên ngành về tình hình tư tưởng, đạo đức, trình độ chuyên môn, nghiệp
vụ, phương pháp giảng dạy...
- Hàng năm phải rà soát, bố trí, sắp xếp lại những giáo viên không đáp
ứng yêu cầu của nhà trường bằng các giải pháp như: Luân chuyển, đào tạo lại,
bồi dưỡng nâng cao trình độ...
- Có kế hoạch chuẩn bị đội ngũ giáo viên theo quy định của Bộ
Việc quy hoạch đội ngũ giáo viên các trường THPT Huyện Mê Linh,
Thành phố Hà Nội phải xuất phát từ nhiệm vụ chính trị của địa phương, của
từng trường THPT trên địa bàn, trên cơ sở phân tích đánh giá đội ngũ giáo
viên hiện có, dự kiến khả năng phát triển quy mô của đội ngũ trong tương lai,
xem xét khả năng phát triển của đội ngũ giáo viên hiện tại và tính đến khả
năng bổ sung từ nguồn bên ngoài từ đó xây dựng kế hoạch tổng thể, xây dựng
kế hoạch chi tiết cho từng giai đoạn cụ thể. Quy hoạch đội ngũ giáo viên cần
làm rõ số lượng, chất lượng về trình độ chuyên môn - nghiệp vụ sư phạm, cơ
cấu của từng trường cụ thể và tính đến quy hoạch chung cho các trường trong
Huyện làm cơ sở cho việc quản lý, tổ chức, chỉ đạo trong từng giai đoạn phát