LUẬN văn THẠC sĩ QUẢN lý HOẠT ĐỘNG bồi DƯỠNG NGHIỆP vụ sư PHẠM CHO GIẢNG VIÊN TRƯỜNG CAO ĐẲNG điện tử điện LẠNH hà nội

2
MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG
BỒI DƯỠNG NGHIỆP VỤ SƯ PHẠM CHO
GIẢNG VIÊN TRƯỜNG CAO ĐẲNG
1.1. Khái niệm khoa học về quản lý hoạt động bồi dưỡng
nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên trường cao đẳng
1.2. Nội dung quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm
cho giảng viên trường cao đẳng
1.3. Những nhân tố tác động đến quản lý hoạt động bồi dưỡng
nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên trường cao đẳng
Chương 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI
DƯỠNG NGHIỆP VỤ SƯ PHẠM CHO GIẢNG
VIÊN Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG ĐIỆN TỬ - ĐIỆN
LẠNH HÀ NỘI
2.1. Khái quát đặc điểm Trường Cao đẳng Điện tử - Điện
lạnh Hà Nội
2.2. Thực trạng hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho
giảng viên Trường Cao đẳng Điện tử -Điện lạnh Hà Nội
2.3. Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư
phạm cho giảng viên Trường Cao đẳng Điện tử - Điện
lạnh Hà Nội
Chương 3 YÊU CẦU VÀ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT
ĐỘNG BỒI DƯỠNG NGHIỆP VỤ SƯ PHẠM CHO
GIẢNG VIÊN TRƯỜNG CAO ĐẲNG ĐIỆN TỬ
ĐIỆN - LẠNH HÀ NỘI
3.1. Yêu cầu định hướng đề xuất các biện pháp
3.2. Đề xuất biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp
vụ sư phạm cho giảng viên ở Trường Cao đẳng Điện tử

- Điện lạnh Hà Nội
3.3. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp
K ẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

3

9
9
20
25

29
29
34

43

54
54

55
75
80
83
87


3

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Xuất phát từ nhu cầu thực tiễn của trường Cao đẳng Điện tử - Điện lạnh
Hà Nội. Bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên là yêu cầu thường
xuyên của mọi nhà trường. Đặc biệt, đối với trường Cao đẳng Điện tử - Điện
lạnh Hà Nội mới được nâng cấp, đội ngũ giảng viên còn nhiều người chưa
được chuẩn hóa về nghiệp vụ. Trong khi đó nhiệm vụ của nhà trường ngày
càng được mở rộng và phát triển, các ngành nghề mới thường xuyên được bổ
sung. Điều đó đặt ra nhu cầu bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên là
một vấn đề cấp thiết.
Xuất phát từ sự phát triển của lý luận giáo dục. Trong xu thế hiện nay,
các khoa học và công nghệ ngày càng phát triển theo tốc độ nhanh hơn. Trong
đó, khoa học giáo dục, lý luận về nghiệp vụ sư phạm là một trong những lĩnh
vực đang có biến động, phát triển nhanh nhất. Điều đó đặt ra cho các nhà
trường nói chung và trường Cao đẳng Điện tử - Điện lạnh Hà Nội nói riêng
phải thường xuyên bồi dưỡng cho đội ngũ giảng viên những kiến thức lý
thuyết mới, cập nhật những thành tựu của khoa học công nghệ hiện đại.
Xuất phát từ yêu cầu đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo
trong tình hình mới. Đảng và Nhà nước ta luôn coi trọng vai trò của giáo dục
và đào tạo. Trong Chiến lược phát triển giáo dục 2011-2020, Đảng và Nhà
nước ta luôn khẳng định phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu, là sự
nghiệp của Đảng, Nhà nước và của toàn dân, đầu tư cho giáo dục là đầu tư
cho phát triển; giáo dục vừa là mục tiêu vừa là động lực để phát triển kinh tế xã hội. Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đã khẳng định "Đổi
mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hoá, hiện
đại hoá, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế, trong đó, đổi mới cơ chế
quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục là
khâu then chốt”.


4

Trong Ch th s 40 CT/TW ngy 15/6/2004 ca Ban bớ th Trung
ng ng ch rừ Mc tiờu ca chin lc phỏt trin giỏo dc v o to l
xõy dng i ng nh giỏo cỏn b qun lý giỏo dc c chun húa, bo
m cht lng, v s lng, ng b v c cu, c bit chỳ trng nõng
cao bn lnh chớnh tr, phm cht, li sng, lng tõm, tay ngh ca nh
giỏo, thụng qua vic qun lý, phỏt trin ỳng nh hng v cú hiu qu s
nghip giỏo dc nõng cao cht lng ngun lc, ỏp ng ũi hi ngy
cng cao ca s nghip Cụng nghip húa, hin i húa t nc.
Vi nhng lý do nờu trờn, chỳng tụi chn vn Qun lý hot ng
bi dng nghip v s phm cho ging viờn Trng Cao ng in t in lnh H Ni nghiờn cu.
2. Tỡnh hỡnh nghiờn cu liờn quan n ti
Vn phỏt trin giỏo dc v nõng cao cht lng i ng giỏo viờn ó
c Ch tch H Chớ Minh ch ra trong th gi cỏc cỏn b, cỏc thy giỏo, cụ
giỏo, cụng nhõn viờn, hc sinh, sinh viờn nhõn dp bt u nm hc mi ngy 16
thỏng 10 nm 1968 rng: Giỏo dc nhm o to nhng ngi k tc s nghip
cỏch mng to ln ca ng v nhõn dõn, do ú cỏc ngnh cỏc cp ng, chớnh
quyn a phng phi thc s quan tõm n s nghip ny, phi chm súc nh
trng v mi mt, y s nghip giỏo dc ca ta nhng bc phỏt trin mi
[30], Cỏn b v giỏo viờn cng phi tin b cho kp thi i thỡ mi lm c
nhim v, ch t tỳc t món cho l gii ri thỡ dng li.
Nhà giáo phải phát huy tinh thần học tập không ngừng. Ngời vẫn thờng
dẫn lại câu nói của Khổng Tử Học không biết chán, dạy không biết mỏi và
lời dạy của Lênin Học, học nữa, học mãi để nhắc nhở các thầy, cô giáo dù
khó khăn đến đâu cũng phải tiếp tục thi đua dạy tốt và học tốt...phải phấn đấu
nâng cao chất lợng văn hoá và chuyên môn....
Vic nghiờn cu xõy dng v phỏt trin i ng giỏo viờn n nay ó
c mt s nh giỏo, cỏn b qun lý giỏo dc trong nc quan tõm. Nhiu
tỏc gi ó tp trung nghiờn cu vn xõy dng, qui hoch, phỏt trin i ng

5
giáo viên nhằm tìm ra những giải pháp, biện pháp thiết thực để làm tốt công
tác phát triển đội ngũ giáo viên.
Đã có một số công trình khoa học mang tính đề tài cấp nhà nước hoặc
dưới các bài báo khoa học đăng trên các tạp chí giáo dục và một số luận văn
thạc sĩ nghiên cứu về vấn đề này như: Nguyễn Thị Phương Hoa (2010), Con
đường nâng cao chất lượng cải cách các cơ sở đào tạo giáo viên;
Đinh Quang Báo (2005), Giải pháp đổi mới phương thức đào tạo nhằm
nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên;
Đặng Quốc Bảo, Đỗ Quốc Anh, Đinh Thị Kim Thoa (2007), Cẩm
nang nâng cao năng lực và phẩm chất đội ngũ giáo viên; Trần Đình Tuấn
(2006), Chất lượng đội ngũ nhà giáo – nhân tố quyết định chất lượng giáo
dục đại học;
Trần Đình Tuấn (2005), Chuẩn hóa quy trình đào tạo nhà giáo quân
đội; Trần Đình Tuấn (2005), Chuẩn hóa chất lượng đội ngũ nhà giáo quân
đội,; Trần Đình Tuấn (2012), Tư tưởng Hồ Chí Minh về người giáo viên.
Đề án xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ
quản lý giáo dục giai đoạn 2005-2010 ( QĐ số 09/2005/QĐ-TTg ngày 11
tháng 1 năm 2005 của Thủ tướng chính phủ).
Đề án về đổi mới cơ bản và toàn diện giáo dục Đại học Việt Nam giai
đoạn 2006- 2020 ( Nghị quyết số 14/2004/NQ-CP ngày 02 tháng 11 năm
2005 của Thủ tướng chính phủ ).
Bồi dưỡng và đào tạo lại đội ngũ nhân lực trong điều kiện mới ( Đề tài
khoa học cấp nhà nước mã số KX07-14, năm 1996)...
Ngoài ra còn có một số công trình được đăng tải dưới các bài báo
khoa học trên các tạp chí giáo dục, các trang Web ...
Tóm lại, các tác giả đã đưa ra các giải pháp thiết thực nhằm thực hiện
tốt hơn công tác phát triển đội ngũ giáo viên ở địa phương mình, đơn vị mình.

6
Tuy nhiên, các vấn đề đề cập đến ở nhiều góc độ khác nhau trên phạm vi chủ
yếu ở các vùng có nhiều thuận lợi. Hơn nữa, ở mỗi địa phương, mỗi đơn vị có
những điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội khác nhau nên công tác quản lý xây
dựng phát triển đội ngũ trong giáo dục cũng khác nhau.
Sau nhiều năm đổi mới, nhiều giải pháp nhằm xây dựng và phát triển
đội ngũ giáo viên ở các cấp học, bậc học đã được nghiên cứu và áp dụng rộng
rãi. Đặc biệt từ khi có chủ trương của Đảng và Nghị quyết của Quốc hội về
đổi mới chương trình giáo dục phổ thông thì một số dự án, công trình nghiên
cứu khoa học lớn liên quan đến đội ngũ giáo viên ở tất cả các cấp học, bậc
học đã và đang được thực hiện.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
* Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận, khảo sát thực trạng về quản lý hoạt động
bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên; đề xuất biện pháp quản lý hoạt
động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên Trường Cao đẳng Điện tử
- Điện lạnh Hà Nội nhằm phát triển đội ngũ giảng viên của nhà trường đủ về
số lượng, mạnh về chất lượng, đồng bộ về cơ cấu và loại hình để phục vụ
công tác đào tạo của nhà trường hiện nay và trong giai đoạn tới.
* Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ
sư phạm cho giảng viên trường đại học, cao đẳng.
- Phân tích và đánh giá thực trạng về hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư
phạm cho giảng viên Trường Cao đẳng Điện tử - Điện lạnh Hà Nội.
- Đề xuất những biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư
phạm cho giảng viên Trường Cao đẳng Điện tử - Điện lạnh Hà Nội.
4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
* Khách thể nghiên cứu: Quản lý đội ngũ giảng viên, nguồn nhân lực
của Trường Cao đẳng Điện tử - Điện lạnh Hà Nội.

7
* Đối tượng nghiên cứu: Quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư
phạm cho giảng viên Trường Cao đẳng Điện tử - Điện lạnh Hà Nội.
* Phạm vi nghiên cứu: Đề tài nghiên cứu vấn đề quản lý hoạt động bồi
dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên dưới góc độ của khoa học quản lý
giáo dục. Về khách thể điều tra chỉ giới hạn trong phạm vi Trường Cao đẳng
Điện tử - Điện lạnh Hà Nội. Về số liệu sử dụng trong đề tài được điều tra,
khảo sát từ năm 2011 đến nay.
5. Giả thuyết khoa học
Quản lý bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên trường Cao đẳng
Điện tử - Điện lạnh Hà Nội vừa phải tuân theo quy trình quản lý bồi dưỡng
nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên nói chung, vừa phải phù hợp với đặc thù
của các ngành nghề đào tạo trong nhà trường nói riêng. Nếu xác định được cơ
sở lý luận về quản lý bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên, đánh giá
đúng thực trạng trình độ nghiệp vụ sư phạm của đội ngũ giảng viên của
Trường Cao đẳng Điện tử - Điện lạnh Hà Nội hiện nay, đồng thời xây dựng
được hệ thống biện pháp quản lý thích hợp, tạo ra cơ chế thuận lợi trong hoạt
động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên thì sẽ phát triển được năng
lực sư phạm của đội ngũ giảng viên đáp ứng nhu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
6. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
* Phương pháp luận nghiên cứu
Đề tài được thực hiện dựa trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa
Mác - Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối quan điểm của Đảng Cộng
sản Việt Nam về giáo dục.
* Phương pháp nghiên cứu
Đề tài sử dụng các nhóm phương pháp nghiên cứu chủ yếu sau đây:
- Nhóm phương pháp nghiên lý luận: Phân tích tổng hợp và hệ thống
hoá các tài liệu, văn bản có liên quan nhằm xây dựng cơ sở lý luận của đề tài.

8
- Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi: sử dụng phiếu trưng cầu ý kiến
giảng viên cán bộ quản lý và học sinh, sinh viên.
Phương pháp xin ý kiến chuyên gia về việc bồi dưỡng nghiệp vụ sư
phạm cho giảng viên.
Phương pháp trao đổi, phỏng vấn tiếp xúc, trao đổi phỏng vấn với cán
bộ quản lý có kinh nghiệm, đội ngũ giảng viên lâu năm có uy tín, các giảng
viên khác.
Phương pháp tổng kết kinh nghiệm, khảo sát thực tiễn.
Phương pháp dự báo về chất lượng đội ngũ giảng viên.
Phương pháp mô hình hoá.
Phương pháp khảo nghiệm tính cấp thiết và khả thi các biện pháp đề xuất.
Phương pháp xử lý số liệu thống kê toán học.
7. Ý nghĩa của đề tài
- Luận văn nghiên cứu lý luận về quản lý bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm
cho giảng viên ở nhà trường cao đẳng. Kết quả sẽ góp phần hoàn thiện, phát
triển lý luận về quản lý giáo dục nhà trường.
- Đề xuất hệ thống biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư
phạm cho giảng viên Trường Cao đẳng Điện tử - Điện lạnh Hà Nội.
- Luận văn có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo để quản lý hoạt động
bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên Trường Cao đẳng Điện tử Điện lạnh Hà Nội và các nhà trường khác có điều kiện tương đương.
8. Cấu trúc luận văn
Luận văn bao gồm: phần mở đầu, 3 chương; kết luận và kiến nghị;
danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục.


9
Chương 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG
NGHIỆP VỤ SƯ PHẠM CHO GIẢNG VIÊN TRƯỜNG CAO ĐẲNG

1.1. Những khái niệm khoa học về quản lý hoạt động bồi dưỡng
nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên trường Cao đẳng
1.1.1. Khái niệm giảng viên và nghiệp vụ sư phạm của giảng viên
- Giảng viên trường cao đẳng
Giảng viên là những người được đào tạo cơ bản, chuyên sâu về chuyên
ngành và nghiệp vụ sư phạm, có trình độ học vấn đại học hoặc trên đại học,
có phẩm chất đạo đức và phong cách của nhà sư phạm, đang giảng dạy ở các
trường Cao đẳng và đại học.
Giảng viên có vai trò quyết định đến chất lượng giáo dục, đào tạo của
nhà trường. Người ta thường ví giảng viên như chiếc “máy cái” của nhà
trường. Một nhà trường được đánh giá là có chất lượng thì trước hết phải có
đội ngũ giảng viên có chất lượng tốt. Giảng viên là chủ thể của quá trình giáo
dục, đào tạo, là người trực tiếp thực hiện mục tiêu giáo dục, đào tạo của nhà
trường, biến mục tiêu đó thành hiện thực. Giảng viên là người thiết kế nội
dung giảng dạy, chuyển hóa các nội dung khoa học thành nội dung dạy học
của nhà trường, biến nội dung vốn là khách quan trở thành kiến thức của
người học. Giảng viên là người tổ chức, điều khiển các hoạt động nhận thức
của học viên. Mọi chủ trương giải pháp của các nhà quản lý, cuối cùng đều
phải thông qua hoạt động của người giảng viên mới biến thành hiện thực. Với
ý nghĩa đó, giảng viên giữ vai trò quyết định chất lượng giáo dục, đào tạo
trong nhà trường.
Giảng viên phải được đào tạo và bồi dưỡng về nghiệp vụ sư phạm, phải
đáp ứng các tiêu chí, tiêu chuẩn quy định về phẩm chất, năng lực đã được quy
định trong luật giáo dục và các văn bản pháp quy hiện hành.


10

Giảng viên trường Cao đẳng là những nhà giáo được đào tạo cơ bản,
chuyên sâu về chuyên ngành và nghiệp vụ sư phạm, có trình độ học vấn đại
học hoặc trên đại học, có phẩm chất đạo đức và phong cách của nhà sư
phạm, đang giảng dạy ở các trường cao đẳng.
Giảng viên trường Cao đẳng là nhà giáo đang giảng dạy trong các
trường cao đẳng. Giảng viên trường Cao đẳng phải đạt được những tiêu chí về
phẩm chất, năng lực của nhà giáo theo quy định. Giảng viên trường cao đẳng,
trước hết phải có những phẩm chất năng lực, có quyền hạn, nhiệm vụ chung
của một nhà giáo theo quy định của Luật giáo dục. Điều 70, Luật giáo dục
năm 2005, được sửa đổi, bổ sung năm 2009 đã quy định rõ nhiệm vụ và
quyền hạn của nhà giáo. Theo đó, Nhà giáo là người làm nhiệm vụ giảng dạy,
giáo dục trong nhà trường, cơ sở giáo dục khác, phải có đủ tiêu chuẩn: Phẩm
chất đạo đức, tư tưởng tốt; Đạt trình độ chuẩn đào tạo về chuyên môn, nghiệp
vụ; Đủ sức khỏe theo yêu cầu nghề nghiệp; Lý lịch bản thân rõ ràng. Điều 72
của luật này quy định, nhà giáo có nhiệm vụ “Không ngừng học tập, rèn luyện
để nâng cao phẩm chất đạo đức, trình độ chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ,
đổi mới phương pháp giảng dạy, nêu gương tốt cho người học” [24, tr.66].
Nhà giáo có quyền “Được đào tạo nâng cao trình độ, bồi dưỡng chuyên môn,
nghiệp vụ” [24, tr.67]. Trong mục “Đào tạo và bồi dưỡng nhà giáo”, Điều 77,
Luật giáo dục đã chỉ ra trình độ chuẩn được đào tạo của nhà giáo. Điều 78 đã
xác định “Cơ sở giáo dục thực hiện nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng nhà giáo”.
Ngoài những yêu cầu chung của nhà giáo, giảng viên trường Cao đẳng
có những yêu cầu riêng. Điều 77 và điều 79 của Luật giáo dục đã quy định:
Giảng viên trường Cao đẳng phải “có bằng tốt nghiệp đại học trở lên và có
chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm”, “Trước khi được giao nhiệm vụ
giảng dạy, giảng viên cao đẳng, đại học phải được bồi dưỡng về nghiệp vụ sư
phạm”. Như vậy, bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm là một yêu cầu bắt buộc đối
với giảng viên các trường cao đẳng, đại học.

11
- Nghiệp vụ sư phạm của giảng viên trường cao đẳng
Thuật ngữ nghiệp vụ sư phạm được sử dụng khá phổ biến trong lý luận
và thực tiễn giáo dục, đào tạo. Cho đến nay, nhận thức về khái niệm nghiệp
vụ sư phạm của giảng viên cơ bản được thống nhất như sau: Nghiệp vụ sư
phạm của giảng viên là trình độ chuyên môn nghề nghiệp sư phạm mà người
giảng viên sử dụng trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ giáo dục, đào tạo ở
nhà trường. Mỗi loại hình nhà trường, mỗi cấp học có yêu cầu khác nhau về
nghiệp vụ sư phạm.
Nghiệp vụ sư phạm của giảng viên trường Cao đẳng là trình độ chuyên
môn nghề nghiệp sư phạm mà người giảng viên sử dụng trong quá trình thực
hiện các nhiệm vụ giáo dục, đào tạo ở nhà trường cao đẳng.
Mỗi ngành nghề, mỗi lĩnh vực hoạt động khác nhau đều có nghiệp vụ
chuyên môn riêng. Nghiệp vụ sư phạm là nghiệp vụ chuyên môn của nhà
giáo. Mỗi nhà giáo, dù ở cấp nào cũng phải được trang bị về nghiệp vụ
chuyên môn sư phạm. Nghiệp vụ sư phạm giúp cho người giảng viên thực
hiện các nhiệm vụ giáo dục, đào tạo một cách có hiệu quả. Thực tiễn đã
chứng minh rằng, đôi khi giảng viên được đào tạo cơ bản, có trình độ hiểu
biết nội dung lý thuyết của môn học khá tốt, nhưng kết quả hoạt động sư
phạm vẫn thấp, chưa đáp ứng được mục tiêu, yêu cầu đào tạo đã đặt ra.
Nguyên nhân chủ yếu của hiện trạng đó là do nghiệp vụ sư phạm của giảng
viên còn yếu. Trình độ hiểu biết và thành thạo về nghiệp vụ sư phạm vừa tạo
cơ sở cho giảng viên xử lý mục tiêu, nội dung, sử dụng phương pháp dạy học
một cách có hiệu quả, vừa là điều kiện để họ xử lý linh hoạt, sáng tạo các tình
huống sư phạm phức tạp.
Cấu trúc nghiệp vụ sư phạm của giảng viên bao gồm một hệ thống các
thành tố về kiến thức lý thuyết, về kỹ năng và kỹ thuật thực hành sư phạm.
Trong đó, các kiến thức lý thuyết về khoa học giáo dục, về tâm lý học, về sinh

12
lý học, về xibecnitic… có vai trò tạo nền tảng định hướng cho sự rèn luyện kỹ
năng, kỹ xảo và hình thành kỹ thuật trong hoạt động sư phạm. Như vậy,
nghiệp vụ sư phạm của giảng viên là sự hòa quện giữa kiến thức với kỹ năng
và kinh nghiệm sư phạm.
Trình độ nghiệp vụ sư phạm của giảng viên gồm nhiều cấp độ. Hiện
nay, trong chương trình bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên các
trường đại học và Cao đẳng thường được phân thành các bậc, gọi là trình độ
nghiệp vụ sư phạm bậc một, trình độ nghiệp vụ sư phạm bậc hai. Nghiệp vụ
sư phạm phát triển đến trình độ cao sẽ trở thành nghệ thuật sư phạm.
1.1.2. Bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên
Bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên là quá trình bổ
sung, hoàn thiện cho các giảng viên về kiến thức, kỹ năng nghiệp vụ sư
phạm, tạo điều kiện cho họ phát triển những phẩm chất và năng lực của
người giảng viên đáp ứng theo yêu cầu đã đặt ra. Bồi dưỡng nghiệp vụ sư
phạm cho giảng viên vừa là yêu cầu thường xuyên, vừa là yêu cầu cấp thiết
hiện nay. Tuy nhiên, nội hàm của khái niệm bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm
cho giảng viên vẫn còn những ý kiến khác nhau, chưa nhất quán.
Bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên là quá trình bổ sung,
phát triển, hoàn thiện cho các giảng viên về kiến thức, kỹ năng, nghiệp vụ sư
phạm, tạo điều kiện cho họ phát triển những phẩm chất và năng lực của
người giảng viên đáp ứng theo yêu cầu đã đặt ra.
Bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên là yêu cầu thường xuyên
của nhà trường, mọi nền giáo dục. Nghiệp vụ sư phạm của giảng viên được
hình thành trong quá trình đào tạo ở nhà trường và trong thực tiễn hoạt động
nghề nghiệp. Trong quá trình đào tạo ở nhà trường, chỉ có thể hình thành cho
người học những phẩm chất nghề nghiệp sư phạm đại cương, chung nhất, còn
lại những phẩm chất chuyên biệt chủ yếu được hình thành trong thực tiễn hoạt

13
động nghề nghiệp. Quá trình hoạt động thực tiễn sư phạm, nếu được tổ chức
một cách khoa học thì đó sẽ trở thành quá trình bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm
tốt nhất cho mỗi giảng viên.
Nghiệp vụ sư phạm là một bộ phận của khoa học giáo dục, luôn vận
động, phát triển theo sự vận động phát triển của khoa học, công nghệ, của các
khoa học giáo dục, theo yêu cầu của thực tiễn phát triển giáo dục và xã hội.
Mặt khác, trong xu thế hội nhập, hợp tác quốc tế hiện nay, nhiều lý thuyết
mới lạ về khoa học giáo dục đã, đang xuất hiện và thâm nhập vào thực tiễn,
tác động mạnh mẽ đến từng cá nhân giảng viên. Việc bồi dưỡng nghiệp vụ sư
phạm cho giảng viên là con đường để mỗi giảng viên phát triển đúng hướng,
đồng thời để họ cập nhật được trình độ phát triển của khoa học, công nghệ,
của lý luận giáo dục hiện đại.
Nội dung bồi dưỡng bao gồm: Bồi dưỡng về tư tưởng chính trị, đường
lối, quan điểm giáo dục của Đảng; đạo đức, lối sống. Bồi dưỡng những kiến
thức pháp luật, kiến thức về quản lí; về văn hóa, ngoại ngữ, tin học, sức khỏe,
thể dục thể thao, văn nghệ. Bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ, bồi dưỡng
theo chu kỳ thường xuyên, bồi dưỡng chuẩn hóa, trên chuẩn, bồi dưỡng thay
sách, bồi dưỡng chuyên đề nâng cao, đổi mới phương pháp dạy học, những
kiến thức tâm lí học, giáo dục học. Nội dung bồi dưỡng, tập trung vào những
vấn đề phát triển mới về lý luận và thực tiễn nghiệp vụ sư phạm, về chuyên
môn nghề nghiệp điện tử, điện lạnh. Đặc biệt, cần bồi dưỡng cho đội ngũ
giảng viên những quy định mới, những văn bản pháp quy về giáo dục đào tạo
mới ban hành. Trong quá trình bồi dưỡng cần phát hiện ra những phẩm chất
đặc biệt của từng giảng viên để có biện pháp tác động riêng nhằm phát triển
năng lực cá nhân của họ.
Trong thực tế, có nhiều mô hình bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm khác
nhau, với những nội dung và phương thức bồi dưỡng vô cùng đa dạng. Bồi

14
dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ, bồi dưỡng chung, bồi dưỡng riêng, bồi
dưỡng thường xuyên, bồi dưỡng định kỳ… Tùy theo đặc điểm cụ thể, điều
kiện sư phạm cụ thể mà lựa chọn nội dung và phương thức bồi dưỡng cho
thích hợp. Tức là, bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên phải có kế
hoạch, có tổ chức, có các loại hình hoạt động bồi dưỡng khác nhau.
1.1.3. Hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên
Bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên là một loại hình hoạt
động nhận thức và rèn luyện kỹ năng về nghiệp vụ sư phạm của giảng viên,
thông qua chương trình, nội dung bồi dưỡng đã được xác định. Hoạt động bồi
dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên là hoạt động phối hợp giữa chủ thể
bồi dưỡng với đối tượng bồi dưỡng dưới sự điều khiển của người quản lý nhà
trường. Vì vậy, hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên vừa
có tính chất của hoạt động nhận thức, rèn luyện kỹ năng nghề nghiệp sư
phạm, vừa có tính chất của hoạt động hướng dẫn nghề nghiệp và hoạt động tổ
chức thực hiện nhiệm vụ bồi dưỡng của người cán bộ quản lý.
Chủ thể hoạt động bồi dưỡng là cán bộ quản lý nhà trường, là những
chuyên gia sư phạm có trình độ hiểu biết sâu rộng về nghiệp vụ sư phạm, có
hiểu biết về nghề đào tạo. Chủ thể tác động lên đối tượng thông qua các
chương trình bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm.
Đối tượng bồi dưỡng chủ yếu là đội ngũ giảng viên trong nhà trường,
những người đang trực tiếp giảng dạy và một số cán bộ quản lý giáo dục, đào
tạo của nhà trường. Đây là những người có nhu cầu nâng cao trình độ năng
lực sư phạm với những trình độ khác nhau.
Hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên có mục đích,
yêu cầu, có nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức thực hiện riêng. Khi
nói hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên là nói đến một
loại hình hoạt động cụ thể, nhằm phân biệt với các loại hình hoạt động khác
của chủ thể quản lý giáo dục trong nhà trường.

15
Hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên là một loại
hình hoạt động tổ chức quản lý giáo dục trong nhà trường, nhằm phát triển
hoàn toàn những năng lực sư phạm cá nhân của mỗi giảng viên, góp phần
nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên đáp ứng yêu cầu của thực tiễn giáo
dục, đào tạo hiện đại.
Hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên trường Cao
đẳng về cơ bản được diễn ra theo quy trình hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư
phạm cho giảng viên nói chung. Hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho
giảng viên trường Cao đẳng là một nhiệm vụ được quy định tại Luật giáo dục.
Các cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục phải có chính sách bồi dưỡng nhà
giáo nói chung, bồi dưỡng giảng viên trường Cao đẳng nói riêng.
Trên cơ sở của Luật giáo dục, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có thông tư
và các văn bản quy định cụ thể về chuẩn nghề nghiệp của nhà giáo theo từng
cấp học, bậc học. Hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên
trường Cao đẳng phải căn cứ vào những tiêu chuẩn về chuyên môn, nghề
nghiệp được quy định trong văn bản do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành.
Hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên được diễn ra
trong quá trình hoạt động của nhà trường. Mỗi nhà trường phải căn cứ vào
thực tiễn chất lượng đội ngũ giảng viên của mình để phân loại đối tượng và có
kế hoạch bồi dưỡng cho thích hợp. Có những đối tượng được cử đi học tập,
bồi dưỡng theo các lớp, các khóa tập trung, có những đối tượng được bồi
dưỡng tại chỗ, thông qua tổ chức hoạt động thực tiễn sư phạm, có đối tượng
được bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm thông qua các hoạt động thực tiễn sư
phạm ngoài nhà trường… Nghĩa là, hoạt động bồi dưỡng phải diễn ra có tổ
chức, có kế hoạch, có các loại hình tổ chức khác nhau, có kiểm tra, kiểm soát
và đánh giá kết quả đạt được theo mục tiêu xác định.
Hoạt động bồi dưỡng cần xác định rõ mục đích, nội dung, phương
pháp, hình thức tổ chức bồi dưỡng, các điều kiện cần thiết cho quá trình bồi

16
dưỡng, mối quan hệ giữa hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm với các
hoạt động bồi dưỡng khác trong nhà trường.
Mục đích bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên là nhằm chuẩn
hóa chất lượng đội ngũ giảng viên theo yêu cầu nâng cao chất lượng giáo dục,
đào tạo hiện nay. Bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm nhằm giúp giảng viên tự
hoàn thiện bản thân theo chuẩn nghề nghiệp. Mục đích cuối cùng của bồi
dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên là nhằm nâng cao chất lượng giáo
dục, đào tạo của nhà trường.
Hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên bao gồm cả
hoạt động của chủ thể bồi dưỡng và hoạt động của đối tượng được bồi dưỡng.
Hai hoạt động này phải phối hợp với nhau, hỗ trợ cho nhau cùng hướng tới
một mục đích chung. Trong đó, hoạt động của chủ thể giữ vai trò tổ chức,
định hướng cho hoạt động của đối tượng được bồi dưỡng.
Chủ thể hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên là cán
bộ quản lý các cấp trong nhà trường, các chuyên gia về nghiệp vụ sư phạm, về
chuyên môn nghề nghiệp. Đây là những người có trình độ chuyên môn cao,
phù hợp với nội dung bồi dưỡng. Hoạt động của chủ thể bồi dưỡng là hoạt
động giảng dạy, truyền thụ kiến thức, kỹ năng nghiệp vụ sư phạm.
Đối tượng được bồi dưỡng là các giảng viên của trường Điện tử, Điện
lạnh Hà Nội. Đây là những người đang giảng dạy trong nhà trường Điện tử,
Điện lạnh được cử đi học các lớp bồi dưỡng. Hoạt động của đối tượng được
bồi dưỡng là hoạt động học tập nhằm lĩnh hội kiến thức, rèn luyện kỹ năng,
kỹ xảo nghiệp vụ sư phạm theo ngành nghề quy định.
Hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên là một loại
hình bồi dưỡng được tiến hành thường xuyên và định kỳ theo kế hoạch xác
định. Trong thực tiễn, các nhà trường thường có những giảng viên được đào
tạo cơ bản qua trường sư phạm, nhưng cũng có những giảng viên được tuyển

chọn từ các lĩnh vực hoạt động khác, chưa được đào tạo cơ bản về nghiệp vụ


17
sư phạm. Mỗi loại giảng viên này phải có kế hoach bồi dưỡng riêng. Vì vậy,
thường có nhiều loại hình bồi dưỡng khác nhau, bồi dưỡng về chuyên môn,
nghiệp vụ, bồi dưỡng chung, bồi dưỡng riêng, bồi dưỡng thường xuyên, bồi
dưỡng định kỳ… Bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên thường được
phân chia theo các giai đoạn và các bậc nghiệp vụ.
Hình thức bồi dưỡng bao gồm nhiều loại hình như: Bồi dưỡng thường
xuyên là hình thức được áp dụng rộng rãi và phổ biến nhất vì nó phù hợp với
đặc điểm công việc của giáo viên và điều kiện các nhà trường; nhất là việc bố
trí thời gian để giáo viên tự bồi dưỡng, nghiên cứu các nội dung học tập và
liên hệ thực tế vào bài học cụ thể. Việc bồi dưỡng thường thông qua các hội
nghị khoa học, báo cáo chuyên đề, hội thảo, seminar, các đợt tập huấn, thao
giảng, dự giờ, kèm cặp...
Bồi dưỡng định kỳ, giúp giáo viên vượt qua sự lạc hậu về tri thức do
không được cập nhật tri thức thường xuyên. Bồi dưỡng nâng cao, là hình thức
bồi dưỡng các giáo viên nòng cốt trong nhà trường để làm hạt nhân cho sự
phát triển của đơn vị cũng như tạo nguồn cán bộ Quản lý trong tương lai.
Tóm lại, hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên là một
loại hình hoạt động quản lý giáo dục có kế hoạch, có tổ chức, được tiến hành
thường xuyên, liên tục với nhiều loại hình đa dạng, thống nhất với các loại
hình hoạt động khác trong nhà trường.
1.1.4. Quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng
viên trường cao đẳng
Trong thời đại ngày nay, quản lý đã trở thành một nhân tố của sự phát
triển xã hội. Quản lý trở thành một hoạt động phổ biến, diễn ra trong mọi lĩnh
vực ở mọi cấp độ và có liên quan đến tất cả mọi người. Khái niệm quản lý là
một khái niệm rất chung và rộng. Nó được dùng cho cả quá trình quản lý xã

hội, quản lý giới vô sinh cũng như quản lý giới sinh vật. Có nhiều cách tiếp
cận và quan niệm khác nhau về khái niệm quản lý. Tiếp cận theo hướng quản


18
lý tổ chức của con người, hoạt động của con người, quản lý được hiểu là sự
tác động có tổ chức, có hướng đích của chủ thể quản lý theo kế hoạch chủ
động và phù hợp với quy luật khách quan tới khách thể quản lý, nhằm tạo ra
hiệu quả cần thiết vì sự tồn tại, ổn định và phát triển của tổ chức.
Giáo dục là một hiện tượng xã hội, một quá trình, một hoạt động của xã
hội, vì thế nó cần và phải được quản lý. Từ đó, hình thành một dạng quản lý
trong hệ thống quản lý xã hội. Dạng quản lý này có tên gọi là “Quản lý giáo
dục”. Quản lý giáo dục cũng được biểu đạt một cách rất đa dạng tùy theo
phương tiện nghiên cứu và cách tiếp cận của nhà nghiên cứu về quản lý giáo
dục. Thông thường, khái niệm quản lý giáo dục bao gồm quản lý cấp vĩ mô là
quản lý nhà nước, quản lý vi mô là quản lý nhà trường.
Quản lý nhà trường bao gồm nhiều nội dung, nhưng quan trọng nhất là
quản lý quá trình giáo dục, đào tạo của nhà trường và quản lý hoạt động của
các chủ thể tham gia quá trình giáo dục, đào tạo trong nhà trường. Quản lý
hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên là một loại hình quản
lý cụ thể đối với một dạng hoạt động cụ thể trong nhà trường.
Quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên
trường Cao đẳng là hệ thống những tác động của chủ thể quản lý đến các
hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm trong nhà trường, nhằm tổ chức,
điều khiển các hoạt động đó diễn ra theo một kế hoạch xác định, đảm bảo
cho phẩm chất, năng lực sư phạm của giảng viên được phát triển liên tục đáp
ứng nhu cầu chuẩn hóa chất lượng giảng viên trường cao đẳng.
Quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên trường
cao đẳng, về cơ bản tuân theo quy luật quản lý giáo dục nói chung và quản lý
giáo dục nhà trường nói riêng. Theo cách hiểu trên, quản lý hoạt động bồi

dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên trường Cao đẳng luôn tồn tại với tư
cách như là một hệ thống bao gồm những thành tố cấu trúc cơ bản sau:


19
Chủ thể quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng
viên là Ban giám hiệu nhà trường, các cơ quan chức năng về quản lý nhân sự
nhà trường. Chủ thể quản lý là trung tâm thực hiện những hoạt động khai
thác, tổ chức và thực hiện nguồn lực của tổ chức; thực hiện những tác động
hướng đích, có chủ định đến đối tượng quản lý. Chủ thể Quản lý có thể là cá
nhân hoặc tập thể. Chủ thể thực hiện quản lý hoạt động bồi dưỡng theo kế
hoạch chiến lược về phát triển đội ngũ giảng viên của nhà trường.
Đối tượng quản lý là hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho
giảng viên. Bao gồm hoạt động của đội ngũ giảng viên được bồi dưỡng, hoạt
động của các chủ thể bồi dưỡng, mối quan hệ của hai hoạt động đó và điều
kiện đảm bảo cho các hoạt động đó diễn ra tốt nhất. Đối tượng quản lý là
những đối tượng chịu tác động và thay đổi dưới những tác động hướng đích
có chủ định của chủ thể quản lý. Đối tượng Quản lý là con người (cá nhân và
tập thể) trong tổ chức và các yếu tố được sử dụng là nguồn lực của tổ chức
thông qua việc khai thác, tổ chức thực hiện.
Mục tiêu quản lý là trạng thái tương lai, cái tiêu điểm tương lai hay cái
kết quả cuối cùng mà một tổ chức mong muốn đạt đến. Theo đó, mục tiêu
quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên là đảm bảo
cho hoạt động của các chủ thể bồi dưỡng và hoạt động của đối tượng được bồi
dưỡng diễn ra một cách khoa học, hướng vào phát triển phẩm chất, năng lực
của đội ngũ giảng viên theo tiêu chí quy định của nhà trường.
Phương thức quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho
giảng viên là cách thức mà Ban Giám hiệu nhà trường sử dụng để tác động
vào hoạt động của người đi bồi dưỡng và người được bồi dưỡng, nhằm điều
khiển các hoạt động đó vận hành, phát triển theo quy trình tối ưu. Phương

thức quản lý bị quy định bởi cơ chế quản lý của nhà trường. Cơ chế quản lý
khách quan sẽ tạo ra phương thức vận động hợp quy luật của hệ thống quản
lý, mà trước hết là sự tác động lẫn nhau một cách hợp quy luật giữa hoạt động
của chủ thể bồi dưỡng và đối tượng được bồi dưỡng.


20
1.2. Nội dung quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp
vụ sư phạm cho giảng viên trường cao đẳng
1.2.1. Quản lý kế hoạch hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho
giảng viên
Vấn đề cơ bản nhất của quản lý kế hoạch hoạt động bồi dưỡng nghiệp
vụ sư phạm cho giảng viên là kế hoạch hóa các hoạt động bồi dưỡng nghiệp
vụ sư phạm cho giảng viên. Mọi hoạt động bồi dưỡng phải được thể hiện
trong kế hoạch. Đối với cán bộ quản lý phải xây dựng được kế hoạch quản lý
nguồn nhân lực của nhà trường, bao gồm kế hoạch ngắn hạn, kế hoạch trung
hạn và kế hoạch dài hạn. Trong đó chứa đựng kế hoạch phát triển đội ngũ
giảng viên và kế hoạch sử dụng đội ngũ giảng viên. Trong kế hoạch phát triển
đội ngũ giảng viên có nội dung đào tạo, bồi dưỡng giảng viên. Như vậy, kế
hoạch bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên trường Cao đẳng là cụ thể
hóa kế hoạch phát triển đội ngũ giảng viên của nhà trường.
Kế hoạch bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên phải đảm
bảo tính khoa học, tính thực tiễn và tính khả thi. Phải xác định rõ và chính
xác mục đích bồi dưỡng, nội dung bồi dưỡng, hình thức, phương pháp bồi
dưỡng, các điều kiện đảm bảo về nhân lực, vật lực, tài lực, thời gian, địa
điểm tổ chức bồi dưỡng.
Đối với chủ thể bồi dưỡng, phải căn cứ theo kế hoạch của nhà quản
lý mà xây dựng kế hoạch hoạt động bồi dưỡng cho từng loại đối tượng cụ
thể. Kế hoạch của chủ thể bồi dưỡng phải chi tiết đến các nội dung, phương
thức bồi dưỡng của từng loại đối tượng. Tùy theo phương thức tổ chức bồi

dưỡng mà xây dựng kế hoạch thời gian chi tiết đến mức nào cho thích hợp.
Đối với giảng viên được bồi dưỡng, phải căn cứ theo kế hoạch của nhà
quản lý và kế hoạch của chủ thể hoạt động bồi dưỡng để xây dựng kế
hoạch hoạt động của bản thân.


21
1.2.2. Tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư
phạm cho giảng viên
Nội dung quản lý này nhằm thực hiện chức năng tổ chức của quản lý
giáo dục nhà trường. Tổ chức là quá trình hình thành nên cấu trúc các quan hệ
giữa các thành viên, giữa các bộ phận trong một tổ chức nhằm làm cho họ
thực hiện thành công các kế hoạch và đạt được mục tiêu tổng thể của tổ chức.
Tổ chức là một bước cụ thể hóa của kế hoạch quản lý đã xác định. Trong việc
thực hiện kế hoạch bồi dưỡng phải tổ chức chặt chẽ, khoa học các hoạt động
bồi dưỡng. Tổ chức phân công người, phân công việc sao cho phù hợp, phát
huy được tối ưu các nguồn lực trong nhà trường. Phân bổ thời gian, lực lượng,
các nguồn lực, các điều kiện đảm bảo hợp lý. Chọn người, giao việc khoa học.
Quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên trường
Cao đẳng là quản lý một loại hình hoạt động phối hợp của hai chủ thể. Hoạt động
bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên trường Cao đẳng bao gồm hoạt
động của người đi bồi dưỡng và hoạt động của người được bồi dưỡng. Các hoạt
động này được đặt dưới sự chỉ đạo, điều hành của người quản lý nhà trường. Như
vậy, trong quá trình bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên trường Cao
đẳng đồng thời diễn ra hoạt động của người quản lý, người bồi dưỡng, người được
bồi dưỡng. Mỗi lực lượng có chức năng khác nhau, nhưng lại có chung một mục
tiêu là phát triển phẩm chất, năng lực của đội ngũ giảng viên.
Người quản lý nhà trường có chức năng tổ chức phối hợp hoạt động
của các lực lượng này tạo thành sự thống nhất với nhau, cộng hưởng với nhau
cùng hướng tới thực hiện mục tiêu chung. Để tạo ra được sự phối hợp thống

nhất hoạt động của các lực lượng bồi dưỡng, vấn đề cơ bản nhất đối với người
cán bộ quản lý nhà trường là phải xây dựng được cơ chế quản lý, phân định rõ
chức năng, nhiệm vụ của từng lực lượng cụ thể và mối quan hệ giữa các lực
lượng đó trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ bồi dưỡng nghiệp vụ sư
phạm cho giảng viên.


22
Người quản lý nhà trường phải xác định được chủ thể hoạt động bồi
dưỡng và đối tượng được bồi dưỡng. Trên cơ sở nắm được đặc điểm trình độ
năng lực về nghiệp vụ sư phạm của họ để tổ chức các hoạt động bồi dưỡng
sao cho thích hợp. Người quản lý nhà trường phải căn cứ trình độ, năng lực
nghiệp vụ sư phạm của đội ngũ giảng viên trong nhà trường đã có đến đâu,
đang cần cái gì. Trên cơ sở đó xác định nội dung, phương thức bồi dưỡng, xác
định chủ thể bồi dưỡng.
Như vậy, nội dung quản lý tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động bồi
dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên bao gồm tổ chức lực lượng bồi
dưỡng và lực lượng được bồi dưỡng; xây dựng cơ chế phối hợp hoạt động của
các lực lượng này.
1.2.3. Quản lý mục tiêu, nội dung, phương thức hoạt động bồi
dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên
Nội dung này nhằm thực hiện chức năng điều khiển của quản lý giáo
dục nhà trường. Quản lý mục tiêu, nội dung, phương thức hoạt động bồi
dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên bao gồm quản lý mô hình mục tiêu
về phẩm chất, năng lực nghề nghiệp sư phạm của giảng viên, quản lý nội
dung, phương thức hoạt động của chủ thể bồi dưỡng, quản lý nội dung,
phương thức hoạt động của đối tượng được bồi dưỡng và quản lý mối quan hệ
của các hoạt động đó. Nội dung, phương thức hoạt động của chủ thể bồi
dưỡng là những nhiệm vụ bồi dưỡng mà họ được phân công và cách thức thực
hiện nhiệm vụ đó. Mỗi loại hình hoạt động của chủ thể bồi dưỡng đều chứa

đựng nội dung và phương thức hoạt động thích hợp.
Nội dung, phương thức hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho
giảng viên bị quy định bởi mục tiêu của hoạt động bồi dưỡng. Quản lý nội
dung, phương thức hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên là
tổ chức, điều khiển nội dung, phương thức hoạt động đó sao cho thống nhất


23
với nhau và thống nhất với mục tiêu bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm đã xác
định. Quản lý nội dung, phương thức hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm
cho giảng viên là phải xác định được nội dung bồi dưỡng đảm bảo tính khoa
học, hiện đại, tính hệ thống, lôgic, liên tục và tính thực tiễn. Các phương thức
bồi dưỡng phải đảm bảo tính đa dạng, tính linh hoạt và tính đối tượng.
Tóm lại, quản lý nội dung, phương thức hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ
sư phạm cho giảng viên là tổ chức triển khai các hoạt động bồi dưỡng nghiệp
vụ sư phạm cho giảng viên trong thực tiễn, điều khiển phối hợp các hoạt động
của đối tượng được bồi dưỡng với hoạt động của chủ thể bồi dưỡng trong các
tình huống cụ thể. Đa dạng hóa các loại hình hoạt động bồi dưỡng. Kịp thời
phát hiện ưu, nhược điểm, kịp thời ra quyết định bổ sung xử lý các tình huống
nảy sinh, điều khiển các hoạt động bồi dưỡng trong thực tiễn.
1.2.4. Quản lý chất lượng và kết quả hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ
sư phạm cho giảng viên
Đây là nội dung phản ánh chức năng kiểm tra của quản lý giáo dục nhà
trường. Kiểm tra kết quả hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng
viên ở trường Cao đẳng là những hoạt động của chủ thể quản lý nhằm tìm ra
những mặt ưu điểm, mặt hạn chế, qua đó đánh giá, điều chỉnh và xử lý kết
quả của quá trình bồi dưỡng, làm cho mục đích của quản lý được hiện thực
hóa một cách đúng hướng và có hiệu quả.
Chất lượng hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên là
tổng hợp chất lượng của tất cả các khâu, các bước, các yếu tố cấu thành quá

trình bồi dưỡng. Quản lý chất lượng hoạt động bồi dưỡng là quản lý kết quả
hoạt động của chủ thể bồi dưỡng và hoạt động của đối tượng được bồi dưỡng.
Chất lượng của các hoạt động đó được thể hiện từ khâu xây dựng kế hoạch,
đến tổ chức lực lượng hoạt động bồi dưỡng, đến điều khiển các hình thức,
phương pháp bồi dưỡng và kết quả cuối cùng của các hoạt động bồi dưỡng


24
đó. Đồng thời quản lý chất lượng hoạt động bồi dưỡng là quản lý các điều
kiện đảm bảo chất lượng của quá trình bồi dưỡng. Đó là cơ chế quản lý chất
lượng, là tiêu chí đánh giá chất lượng, là mục tiêu, nội dung, chương trình bồi
dưỡng và cơ sở vật chất đảm bảo cho các hoạt động bồi dưỡng.
Kết quả hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên, trước
hết được đánh giá bằng hiệu quả trong của quá trình bồi dưỡng. Tức là hoạt
động bồi dưỡng đó đã cung cấp cho đội ngũ giảng viên những kiến thức, kỹ
năng cần thiết theo đúng chương trình kế hoạch, theo đúng mục tiêu của nhà
trường. Kết quả bồi dưỡng đó có tác động tích cực đến sự phát triển phẩm
chất, năng lực sư phạm của đội ngũ giảng viên trong nhà trường.
Đồng thời, kết quả hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng
viên được đánh giá bằng hiệu quả ngoài của quá trình bồi dưỡng. Tức là mức
độ phát huy tác dụng của đội ngũ giảng viên trong thực tiễn hoạt động nghề
nghiệp chuyên môn do bồi dưỡng mang lại. Hiệu quả ngoài có tác động trực
tiếp đến năng xuất hoạt động chuyên môn của giảng viên, nhưng thường được
thể hiện chậm hơn so với hiệu quả trong.
Quản lý kết quả hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng
viên trường Cao đẳng bao gồm quản lý hiệu quả trong, hiệu quả ngoài của
quá trình bồi dưỡng và sự vận hành của những yếu tố tạo nên hiệu quả đó.
Vấn đề quan trong nhất của quản lý kết quả hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ
sư phạm cho giảng viên trường Cao đẳng là phải thiết kế được bộ tiêu chí
chuẩn để đánh giá chính xác mức độ phát triển phẩm chất, năng lực của giảng

viên, đánh giá hiệu quả tác động của sự phát triển đó cả trong và sau quá trình
bồi dưỡng. Nghĩa là, người cán bộ quản lý nhà trường phải kiểm soát được
kết quả vận hành của các hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng
viên trong suốt quá trình diễn ra các hoạt động bồi dưỡng đó.
Thực hiện tốt các nội dung quản lý trên đây là thực hiện tốt các chức
năng quản lý nhà trường. Các nội dung quản lý có mối quan hệ gắn bó chặt


25
chẽ với nhau, đan xen và ảnh hưởng lẫn nhau. Khi thực hiện nội dung này,
chức năng này thường liên quan đến các nội dung khác, chức năng khác với
các mức độ khác nhau. Thực hiện các nội dung, các chức năng trên đều cần
đến yếu tố thông tin để hoạch định kế hoạch; cơ cấu tổ chức; chuyển tải mệnh
lệnh chỉ đạo và phản hồi và thông tin kết quả hoạt động.
1.3. Những nhân tố tác động đến quản lý hoạt động bồi dưỡng
nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên trường Cao đẳng
1.3.1. Các nhân tố khách quan
- Xu thế phát triển của giáo dục, đào tạo trong tình hình mới. Xu
hướng phát triển của lý luận và thực tiễn giáo dục trong thế kỷ 21 đang diễn
ra những biến động mạnh mẽ, làm thay đổi hẳn phương thức giáo dục, đào tạo
truyền thống. Thực hiện quan điểm đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và
đào tạo theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa, toàn
ngành giáo dục và cả xã hội đang quyết tâm tìm kiếm giải pháp nâng cao chất
lượng giáo dục đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội
nhập quốc tế. Một trong những giải pháp đó là đột phá vào các trường sư phạm,
các cơ sở đào tạo giáo viên nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên nói
chung và giảng viên các trường cao đẳng, đại học nói riêng. Điều đó đã làm xuất
hiện những thời cơ mới, thách thức mới, đặt ra những yêu cầu mới về quản lý
hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên ở các trường cao đẳng.
- Hệ thống tổ chức quản lý ngành. Ngoài những tác động chung của

yếu tố thời đại và trong nước, của ngành giáo dục và đào tạo, riêng trường
Điện tử, Điện lạnh Hà Nội còn có những tác động do tính chất đặc thù của
trường Cao đẳng nghề. Đó là, sự quản lý ngành của Bộ GD&ĐT thông qua
chỉ đạo thực hiện chiến lược phát triển và quy hoạch mạng lưới trường ĐH,
CĐ, thông qua việc đề ra các chính sách đào tạo cụ thể và kiểm tra thực hiện
của các địa phương và các trường, việc tạo điều kiện để các trường tham gia
các dự án và các chương trình do Bộ chủ quản v.v…


26
- Chủ trương, chính sách của chính quyền địa phương. Sự quan tâm
của lãnh đạo Đảng và Chính quyền địa phương và các cơ quan hữu quan như
là Sở GD&ĐT, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội, Sở Nội vụ, Sở Tài
chính v.v…về các mặt nhân sự, tài chính, đất đai cũng như phát huy vai trò
của Trường trong các hoạt động tại địa phương.
- Thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội Thủ đô. Thu nhập của nhân dân
trong vùng, sự cải thiện mức sống của họ nhất là của nhân dân Thủ đô cũng
làm tăng nhu cầu và khả năng học ĐH và chuyên nghiệp; sự phát triển sản
xuất và nhu cầu sử dụng lao động được đào tạo của các doanh nghiệp và các
cơ sở sản xuất khác trong vùng.
Tất cả những yếu tố trên đây đã tác động đến mọi hoạt động của nhà
trường, trong đó có hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giảng viên đáp ứng nhu cầu
phát triển kinh tế - xã hội trong tình hình mới.
1.3.2. Các nhân tố chủ quan
- Đội ngũ giảng viên. Phẩm chất, năng lực của đội ngũ giảng viên và
nhân viên ngang tầm với nhiệm vụ được phân công; đời sống vật chất ổn
định, tạo điều kiện cho họ luôn tha thiết với ngành, nghề, gắn bó với
trường. Đó là nhu cầu đặt ra cho nhà trường đã phấn đấu, đang phấn đấu và
sẽ còn tiếp tục phấn đấu. Trong thực tế, đội ngũ giảng viên trường Cao
đẳng Điện tử - Điện lạnh Hà Nội còn nhiều bất cập về số lượng, chất

lượng, cơ cấu. Đặc biệt về chất lượng chưa đồng đều, chưa đáp ứng nhu
cầu phát triển trong tình hình mới.
- Đội ngũ cán bộ quản lý. Cán bộ quản lý có vai trò rất quan trọng
trong các hoạt động bồi dưỡng, nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên. Cán
bộ quản lý phải có trình độ năng lực, có tầm nhìn về quản lý giáo dục, có sự
am hiểu chuyên môn thì mới có thể xây dựng được kế hoạch bồi dưỡng hợp
lý. Phẩm chất, năng lực của lãnh đạo nhà trường, trong đó có tầm nhìn chiến