Ứng dụng công nghệ thông tin tại trung tâm thông tin thư viện trường đại học kinh tế quốc dân (tt)

TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA HÀ NỘI
KHOA THƯ VIỆN THÔNG TIN

----------------------

ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TẠI
TRUNG TÂM THÔNG TIN THƯ VIỆN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
CHUYÊN NGÀNH: THÔNG TIN HỌC

Giảngviênhướngdẫn: ThSNguyễnThịNgọc Mai
Sinhviênthựchiện: NguyễnHồngQuyên
Lớp: TTH2A

HàNội - 2016


LỜI CẢM ƠN

Em xin gửi lời cảm ơn chân thành tới thầy, cô giáo Khoa Thư viện
– Thông tin Trường Đại học Văn hóa Hà Nội, Ban lãnh đạo Trung tâm
Thông tin – Thư viện Trường Đại học Kinh tế Quốc dân đã tận tình giúp
đỡ em trong suốt thời gian làm khóa luận.Đặc biệt, em xin gửi lời cảm ơn
sâu sắc tới cô giáo – Th.S Nguyễn Thị Ngọc Mai – người đã tận tình
hướng dẫn chỉ bảo em hoàn thành khóa luận tốt nghiệp.
Em cũng xin gửi lời cảm ơn gia đình và bạn bè – những người luôn
bên em, là động lực cho em học tập để đạt được kết quả như ngày hôm
nay.
Em xin chân thành cảm ơn!

Người thực hiện

Nguyễn Hồng Quyên


MỤC LỤC

MỤC LỤC .................................................................................................................3
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .........................................................................5
DANH MỤC BẢNG BIỂU.......................................................................................6
DANH MỤC HÌNH ..................................................................................................7
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................8
Chương 1:CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG HOẠT ĐỘNG
CỦATRUNG TÂM THÔNG TIN THƯ VIỆN TRƯỜNG ĐẠI
HỌCKINH TẾ QUỐCDÂN HÀ NỘI .................. Error! Bookmark not defined.
1.1.Công nghệ thông tin và ứng dụng công nghệ thông tinError! Bookmark not defined.

1.1.1.Khái niệm công nghệ thông tin và vai trò của công nghệ thông
tin ............................................................................. Error! Bookmark not defined.
1.1.2.Ứng dụng công nghệ thông tin – Những yêu cầu đặt raError! Bookmark not defin
1.2.Ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động thông tin – thư
viện .............................................................................. Error! Bookmark not defined.

1.2.1.Khái lược lịch sử ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động thông tin – thư v
1.2.2.Các nội dung ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động thông tin – thư vi
1.3.Tầm quan trọng của việc ứng dụng công nghệ thông tin tại Trung tâm Thông tin Th
1.3.1.Vài nét về Trung tâm Thông tin – Thư viện trường Đại học Kinh tế Quốc dân
1.3.2. Ứng dụng công nghệ thông tin giúp nâng cao hiệu quả hoạt
động tại Trung tâm Thông tin – Thư viện trường Đại học Kinh tế
Quốc dân ................................................................. Error! Bookmark not defined.

Chương 2: THỰC TRẠNG ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG

TINTẠI TRUNG TÂM THÔNG TIN THƯ VIỆN TRƯỜNGĐẠI
HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN ............................... Error! Bookmark not defined.
2.1. Hạ tầng công nghệ thông tin của Trung tâm Thông tin Thư việnError! Bookmark no
2.1.1. Phần cứng ..................................................... Error! Bookmark not defined.
2.1.2. Phần mềm ..................................................... Error! Bookmark not defined.
2.1.3. Hệ thống mạng ............................................. Error! Bookmark not defined.
2.2. Phát triển nguồn lực thông tin.......................... Error! Bookmark not defined.
2.3. Xử lý thông tin .................................................... Error! Bookmark not defined.


2.4. Phát triển các sản phẩm và dịch vụ thông tin – thư việnError! Bookmark not defined
2.4.1. Phát triển sản phẩm thông tin thư viện .... Error! Bookmark not defined.
2.4.2. Phát triển dịch vụ thông tin thư viện ........ Error! Bookmark not defined.
2.5. Quản lý thư viện.................................................. Error! Bookmark not defined.

2.5.1.Quản lý bạn đọc ............................................ Error! Bookmark not defined.
2.5.2.Quản lý tài liệu .............................................. Error! Bookmark not defined.
2.5.3.Quản trị hệ thống .......................................... Error! Bookmark not defined.
2.6.Ứng dụng công nghệ thông tin trong các hoạt động khácError! Bookmark not defined
2.7. Nhận xét ............................................................... Error! Bookmark not defined.
2.7.1. Ưu điểm ........................................................ Error! Bookmark not defined.
2.7.2. Nhược điểm .................................................. Error! Bookmark not defined.
Chương 3:GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ ỨNG

DỤNG CÔNG NGHỆTHÔNG TIN TẠI TRUNG TÂM THÔNG TIN
THƯ VIỆN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂNError! Bookmark not define
3.1. Phát triển nguồn nhân lực ................................. Error! Bookmark not defined.
3.1.1. Nâng cao trình độ cán bộ thư viện ............. Error! Bookmark not defined.

3.1.2. Đào tạo, bồi dưỡng người dùng tin ............ Error! Bookmark not defined.
3.2. Tăng cường cơ sở hạ tầng thông tin và cở sở vật chất tại Trung
tâm ............................................................................... Error! Bookmark not defined.
3.3. Giải pháp về phần mềm ..................................... Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN............................................................. Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................... 12


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
CNTT

Công nghệ thông tin

CSDL

Cở sở dữ liệu

ĐHKTQD

Đại học Kinh tế Quốc dân

ĐKCB

Đăng ký cá biệt

NCKH

Nghiên cứu khoa học

NDT

Người dùng tin

Nxb

Nhà xuất bản

TT – TV

Thông tin – Thư viện

TTTT – TV

Trung tâm thông tin – thư viện


DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 1. Bảng thống kê số lượng nguồn tài liệu truyền thống


DANH MỤC HÌNH
Hình 1. Sơ đồ cơ cấu tổ chức của Trung tâm Thông tin Thư viện trường
Đại học Kinh tế Quốc dân ....................................... Error! Bookmark not defined.
Hình 2. Giao diện phân hệ bổ sung ......................... Error! Bookmark not defined.
Hình 3 . Giao diện thống kê theo dạng tài liệu ........ Error! Bookmark not defined.
Hình 4. Quy trình biên mục chi tiết tại Trung tâm .. Error! Bookmark not defined.
Hình 5. Giao diện phân hệ biên mục ....................... Error! Bookmark not defined.
Hình 6 . Giao diện OPAC ........................................ Error! Bookmark not defined.
Hình 7. Màn hình hiển thị kết quả tìm kiếm............ Error! Bookmark not defined.
Hình 8. Giao diện phân hệ lưu thông....................... Error! Bookmark not defined.

Hình 9. Giao diện ghi mượn tài liệu ........................ Error! Bookmark not defined.
Hình 10. Giao diện ghi trả tài liệu ........................... Error! Bookmark not defined.
Hình 11 . Giao diện gia hạn tài liệu ......................... Error! Bookmark not defined.


MỞ ĐẦU
1.

Tính cấp thiết của đề tài

Sự phát triển mạnh mẽ của khoa học kỹ thuật hiện đại và sự đổi
mới công nghệ đã tạo nên một khối lượng thông tin khổng lồ và không
ngừng gia tăng, hay nói một cách khác là đã dẫn đến hiện tượng bùng nổ
thông tin. Theo tổ chức Liên hiệp Giáo dục Quốc gia Mỹ “Từ Thiên Chúa
giáng sinh đến 1750 năm sau, tri thức loài người mới tăng gấp đôi. Việc
tăng gấp đôi lần thứ hai được thực hiện trong vòng 150 năm sau, tức là
vào năm 1990… Việc tăng gấp đôi lần thứ tư chỉ diễn ra trong vòng một
thập niên sau năm 1950. Nói cách khác cứ 50 năm tri thức khoa học lại
tăng lên 10 lần”. Bùng nổ thông tin đã ảnh hưởng nhanh chóng tới đời
sống xã hội nói chung và cơ quan thông tin thư viện nói riêng. Sự gia
tăng nhanh chóng khối lượng tri thức khoa học đã ảnh hưởng tới thành
phần cơ cấu của kho tài liệu, ngoài các sách báo và các ấn phẩm định kỳ
xuất bản theo chu trình thương mại truyền thống, xuất hiện một loạt các
tài liệu thuộc đủ các loại, không xuất bản, phân phối hẹp như: báo cáo,
luận văn, tổng kết hội nghị…, và bên cạnh những tài liệu văn bản in trên
giấy còn có thêm những tài liệu không ở dạng giấy như: đĩa, ảnh, băng từ,
tài liệu vi phim,…Thông tin luôn biến đổi cùng với sự phát triển của xã
hội, do đó, việc tiếp cận và sử dụng các thông tin trên một cách có hiệu
quả ngày càng trở nên khó khăn nhất là khi thế giới đang dần chuyển
sang nền kinh tế tri thức, vai trò của thông tin được đặt lên hàng đầu.

Trong sự phát triển của nền kinh tế tri thức, thông tin đã trở thành
một nhu cầu thiết yếu đối với mọi các nhân trong xã hội cũng như đối với
mọi quốc gia trên thế giới. Nhu cầu tra cứu và sử dụng thông tin của NDT
ngày một đa dạng và phong phú. Trước thực tế đó, các thư viện và cơ
quan thông tin cần phải có biện pháp để đưa thông tin tới NDT một cách
nhanh chóng, kịp thời, chính xác, đáp ứng tối đa nhu cầu của họ. Một


trong những biện pháp tối ưu nhất đó là tiếp thu và sử dụng các kỹ thuật
và công nghệ thông tin mới.
Việc áp dụng ứng dụng kỹ thuật và công nghệ thông tin và hoạt
động thông tin thư viện giúp cho việc bổ sung, xử lý tài liệu được thuận
tiện và nhanh chóng, tiết kiệm thời gian và công sức cho cán bộ thư viện.
Công nghệ thông tin được ứng dụng vào quy trình nghiệp vụ sẽ tạo ra
nhiều sản phẩm, dịch vụ thông tin mới, đáp ứng nhu cầu người dùng tin
một cách hiệu quả nhất, thúc đẩy quá trình phát triển của cơ quan thông
tin thư viện.
Trung tâm Thông tin - Thư viện (TTTT – TV) Trường Đại học
Kinh tế Quốc dân (ĐHKTQD) thuộc hệ thống thư viện trường đại học
phục vụ việc giảng dạy, học tập và nghiên cứu của toàn bộ sinh viên và
giảng viên Trường ĐHKTQD thuộc các ngành như: Kinh tế, Kinh tế quốc
tế, Quản trị kinh doanh, Quản trị nhân lực,… Với đặc thù đào tạo các
nhóm ngành kinh tế, mà nền kinh tế Thế giới và Việt Nam luôn biến đổi
phát triển đã rạo nên một khối lượng thông tin khổng lồ và không ngừng
gia tăng, để bắt kịp với sự phát triển đó, cán bộ giảng viên và sinh viên
trường luôn có nhu cầu tiếp cận và sử dụng thông tin, chính vì vậy, vai trò
của TTTT - TV trường càng trở nên quan trọng hơn. Việc ứng dụng công
nghệ thông tin trong các hoạt động nghiệp vụ giúp TTTT - TV Trường
ĐHKTQD hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình và phát triển phù hợp với sự
phát triển của xã hội nói chung và của lĩnh vực thông tin thư viện nói

riêng.
Từ thực tiễn cho thấy tầm quan trọng của việc ứng dụng công nghệ
thông tin trong hoạt động thông tin thư viện, em đã chọn đề tài “Ứng
dụng công nghệ thông tin tại Trung tâm Thông tin Thư viện Trường Đại
học Kinh tế Quốc dân”.
2.

Lịch sử nghiên cứu vấn đề


Ứng dụng công nghệ thông tin trong trung tâm thông tin thư viện là
một đề tài hấp dẫn thu hút nhiều người nghiên cứu. Tính đến nay đã có
nhiều công trình tìm hiểu, nghiên cứu về ứng dụng công nghệ thông tin
trong các trung tâm thông tin thư viện như:
- Hồ Thị Mến (2009) “ Nghiên cứu thực trạng ứng dụng công nghệ
thông tin tại Trung tâm Thông tin Thư viện Trường Đại học Vinh” (Khóa
luận tốt nghiệp).
- Đỗ Quỳnh Trang (2011) “Ứng dụng công nghệ thông tin tại Thư
viện Trung tâm Thông tin Khoa học Học viện Chính trị - Hành chính
Quốc gia Hồ Chí Minh” (Khóa luận tốt nghiệp).
- Trần Thị Ánh (2013) “Ứng dụng công nghệ thông tin tại Trung
tâm Thông tin – Thư viện Trường Đại học Lao động – Xã hội” (Khóa
luận tốt nghiệp)
Ngoài ra, còn khá nhiều đề tài nghiên cứu về ứng dụng công nghệ
thông tin tại trung tâm thông tin thư viện. Tuy nhiên, hiện nay chưa có đề
tài nào nghiên cứu toàn diện về “Ứng dụng công nghệ thông tin tại Trung
tâm Thông tin Thư Viện Trường Đại học Kinh Tế Quốc Dân”.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
- Mục đích nghiên cứu:Trên cơ sở nghiên cứu thực trạng công
tác ứng dụng công nghệ thông tin tại Trung tâm Thông tin Thư viện

Trường Đại học Kinh tế Quốc dân từ đó đề xuất giải pháp nhằm nâng cao
hơn nữa chất lượng và hiệu quả của hoạt động thông tin thư viện trong
giai đoạn hiện nay.
- Nhiệm vụ nghiên cứu:
+ Hệ thống hoá các vấn đề về ứng dụng công nghệ thông tin trong
hoạt động thông tin thư viện.
+ Nghiên cứu thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin tại Trung
tâm Thông tin Thư viện trường Đại học Kinh tế Quốc dân.


+ Đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả ứng dụng công nghệ
thông tin tại Trung tâm Thông tin Thư viện.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Công tác ứng dụng công nghệ thông tin
trong hoạt động thông tin thư viện.
- Phạm vi nghiên cứu: Trung tâm Thông tin Thư viện trường Đại
học Kinh tế Quốc dân Hà Nội.
5. Phương pháp nghiên cứu
Đề tài đã áp dụng một số phương pháp như:
- Phương pháp khảo sát
- Phương pháp phân tích tổng hợp
- Phương pháp phỏng vấn cán bộ của trung tâm
6. Bố cục khoá luận
Ngoài Lời nói đầu, Kết luận và Tài liệu tham khảo, khoá luận được chia
thành 3 chương:
Chương 1: Công nghệ thông tin trong hoạt động của Trung tâm
Thông tin Thư viện trường Đại học Kinh tế Quốc dân
Chương 2: Thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin tại Trung tâm
Thông tin Thư viện trường Đại học Kinh tế Quốc dân
Chương 3: Giải pháp nâng cao hiệu quả ứng dụng công nghệ thông

tin tại Trung tâm Thông tin Thư viện trường Đại học Kinh tế Quốc dân


TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Đoàn Phan Tân (2001), Thông tin học: Giáo trình dùng cho sinh
viên ngành thông tin thư viện và quản trị thông tin, Nxb Đại học Quốc
gia, Hà Nội.
2. Hồ Thị Mến (2009), Nghiên cứu thực trạng ứng dụng công nghệ
thông tin tại trung tâm thông tin thư viện trường đại học Vinh, Khoá luận
tốt nghiệp, Đại học Văn hoá Hà Nội, Hà Nội.
3. Nguyễn Văn Thiên, Tổ chức thông tin : Bài giảng, Đại học văn
hoá Hà Nội, Hà Nội.
4. Nguyễn Văn Thiên, Tự động hoá trong hoạt động thông tin thư
viện: Bài giảng, Đại học Văn hoá Hà Nội, Hà Nội.
5. Phạm Thị Thanh Mai (2011), Khảo sát ứng dụng phần mềm
Libol 6.0 tại trung tâm thông tin thư viện trường đại học kinh tế quốc
dân, Luận văn thạc sỹ, Đại học Văn hoá Hà Nội, Hà Nội.
6. Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2006),
Luật Công nghệ thông tin. Nxb. Chính trị Quốc Gia, Hà Nội.
7. Trần Thị Ánh (2013), Ứng dụng công nghệ thông tin tại trung
tâm thông tin thư viện trường đại học lao động xã hội, Khoá luận tốt
nghiệp, Đại học Văn hoá Hà Nội, Hà Nội.
8. Http://nlv.gov.vn/nghiep-vu-thu-vien/
9. Http://www.neu.edu.vn
10. Http://tinhvan.vn
11. Http://m.thuvienphapluat.vn
12. Http://vi.m.wikipedia.org