Tổ Chức Không Gian Ngầm Dịch Vụ Công Cộng Gắn Với Bộ Hành Khu Vực Nội Đô Lịch Sử Thành Phố Hà Nội

B

GIÁO D CăVÀă ÀOăT O

TR

NG

B

XÂY D NG

I H C KI N TRÚC HN

------------------NGUY N TU N H I

T

CH C KHÔNG GIAN NG M
D CH V

G NV IB

CÔNG C NG

HÀNH KHU V C N Iă ÔăL CH S
THÀNH PH

HÀ N I

--------

ăỄ ăT

ă

CH Yể ă GÀ HăK

HÀ N I - 2015

ăTRÚCă


B

GIÁO D CăVÀă ÀOăT O

TR

NG

B

XÂY D NG

I H C KI N TRÚC HN

------------------NGUY N TU N H I

T

CH C KHÔNG GIAN NG M
D CH V

G NV IB

CÔNG C NG

HÀNH KHU V C N Iă ÔăL CH S
THÀNH PH

HÀ N I

-------ăỄ ăT
CH Yể ă GÀ HăK
Mẩă

G

ăH

GăD

ă
ăTRÚCă

:ă62.58.01.02

ăKHOAăH C:
1: PGS.

2:

TS. Lê Quân

TS. Bùi

c D ng

HÀ N I - 2015


L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên c u c a riêng tôi. Các s li u, k t qu nêu
trong lu n án là trung th c và ch a t ng đ

c ai công b trong b t k công trình nào

khác.
Hà N i, 2015
Tácăgi ălu năán

Nguy n Tu n H i


L IC M

N

Tôi xin chân thành c m n các th y, cô Tr
Sau

i h c, đã t n tình h

ng

i h c Ki n Trúc HN, Khoa

ng d n, t o đi u ki n đ tôi hoàn thành lu n án này.

Tôi xin bày t lòng bi t n sâu s c t i PGS.TS.Lê Quân và TS. Bùi
Các th y đã t n tình h

c D ng.

ng d n chu đáo và đ ng viên tôi trong su t quá trình tôi

nghiên c u lu n án.
Tôi xin chân thành c m n các chuyên gia các c quan cùng các th y cô, b n
bè tr

ng

HKT và các b n đ ng nghi p đã chia s cho tôi ngu n tài li u cùng các ý

ki n nghiên c u quý báu. Xin chân thành c m n anh ch em BM N i th t đã ng h
cho tôi trong su t th i gian qua.
Cu i cùng, tôi xin bày t s tri ân sâu s c t i ng

i thân trong gia đình đã kiên

trì, c m thông và t o đi u ki n cho tôi hoàn thành lu n án này.


Danh m c các ký hi u, các ch vi t t t trong Lu n án
HN

Hà N i

TPHN

ThƠnh ph Hà N i

N LS

N i đô l ch s

DV

D ch v

DVCC

D ch v công c ng

GT

Giao thông

KG

Không gian

KGN

Không gian ng m

KGNBH

Không gian ng m b hƠnh

KGNDVCC

Không gian ng m D ch v công c ng

T

ô th

VN

Vi t Nam

QT KNT

Qu ng tr

ng ông Kinh Ngh a Th c


M CL C

PH N 1. M
1.ăă

U .................................................................................................................. I

t v năđ (LỦădoăchonăđ tài nghiên c u) ............................................................................ i

2. M c tiêu nghiên c u .............................................................................................................. ii
3.ă
4.ăPh

iăt

ng và ph m vi nghiên c u .......................................................................................... ii
ngăphápănghiênăc u .......................................................................................................iii

5.ăụăngh aăkhoaăh c và th c ti n c aăđ tài nghiên c u ............................................................iii
6. Gi i thích thu t ng khoa h c................................................................................................ iv
7. C u trúc lu n án ...................................................................................................................... v
S ă

NGHIÊN C U ............................................................................................................. vi

PH N 2. N I DUNG NGHIÊN C U .................................................................................... 1
CH

NG 1. T NG QUAN V T

CH C KGNDVCC G N V I B

HÀNH T ....... 1

1.1.ăL C S QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRI N C AăKGNă T. ................. 1
1.1.1. Khái quát chung v vi c khai thác và s d ng KGN .................................................... 1
1.1.1.1.Khái ni m v KGN .................................................................................................. 1
. . . . hân lo i K ng m ................................................................................................ 1
1.1. .ăL chă ăh nhăthƠnhăc aă i că ăd ngăKGN ................................................................... 2
. . . . Các giai đo n khai thác và s d ng K N .............................................................. 2
. . . . Khai thác K N cho DVCC T .............................................................................. 3
1.1.3.ă ng l c c a vi c khai thác và s d ngăKGNă T: ...................................................... 3
1.2. T NG QUAN V T CH C KGNDVCC G N V I B HÀNH T IăCỄCă TăTRểNă
TH GI I HI N NAY. .............................................................................................................. 4
1.2.1. Tình hình t ch c KGNDVCC t iăcácă Tăth gi i ...................................................... 4
1.2.1.1. T ch c KGNDVCC t i các T châu Âu. .............................................................. 4
1.2.1.2. T ch c KGNDVCC t i các T khu v c B c M . ................................................. 8
1.2.1.3. T ch c KGNDVCC t i T khu v c châu Á. ....................................................... 12
1.2.2. Tình hình nghiên c u v KGNDVCC trên th gi i. ................................................... 17
1.2.2.1. Các nghiên c u c b n v khai thác KGN trong phát tri n T: ......................... 17
1.2.2.2. Các nghiên c u v c s t ch c KGNDVCC g n v i GT b hành..................... 20
1.2.2.3. Các nghiên c u, tiêu chu n, ch d n thi t k c th v các y u t liên quan đ n
vi c t ch c KGNDVCC g n v i b hành: ....................................................................... 21
1.2.3. Nh ng thu nh n qua kh o sát v tình hình th c ti n và nghiên c u v KGNDVCC
Tătrênăth gi i ..................................................................................................................... 23
1.2.3.1. Phân lo i KGNDVCC .......................................................................................... 23
. .3. . Xu h ng t ch c KGNDVCC trên th gi i ......................................................... 25
1.3.3.3. Nh n xét t tình hình t ch c K N cho DVCC T trên th gi i......................... 26


1.2.3.4. Nh n xét chung v tình hình nghiên c u v K NDVCC T trên th gi i. .......... 27
1.3.ăTỊNHăHỊNHăN LSăTPHNăVÀăTH C TR NG T CH CăKGNDVCCă T. ............... 28

1.3.1. Gi i h nă Ơăđ căđi m t nhiên khu v c nghiên c u ................................................... 28
1.3.1.1. Hi n tr ng K
T T HN..................................................................................... 28
1.3.1.2. Gi i h n khu v c nghiên c u ............................................................................... 29
.3. .3. c đi m t nhiên khu v c nghiên c u ................................................................ 30
1.3.2. Th c tr ngă ùngăN LSăTPHNă Ơăcácă năđ liênăquanăđ n T ch c KGN cho GT và
DV ......................................................................................................................................... 32
1.3.2.1. Hi n tr ng c trú, kinh t , v n hóa xã h i, l i s ng............................................. 32
1.3.2.2. Hi n tr ng h t ng T trong khu v c N LS ....................................................... 33
1.3.2.3. Phát tri n T vùng N LS T HN và các v n đ .................................................. 34
1.3.3. Tình hình T ch c,ăkhaiăthácăcácăKGNDVCCă Tăt i HN ......................................... 36
.3.3. . Khai thác K N đô th t i HN hi n nay: ............................................................... 36
1.3.3.2. Th c tr ng K NDVCC g n v i b hành T t i HN ........................................... 37
1.3.4. Th c tr ng nghiên c u v KGNDVCCă Tăt i TPHN. ............................................... 38
1.3.4.1. Tình hình nghiên c u v t ch c, khai thác K N T .......................................... 39
1.3.4.2. Tình hình nghiên c u v K NDVCC T t i TPHN............................................. 39
1.3.5. Nh n xét tình hình t ch c, nghiên c uăKGNDVCCă Tăt i TPHN và v năđ c n gi i
quy t...................................................................................................................................... 40
CH
NG 2: C S KHOA H C CHO T CH C KGNDVCC G N V I B HÀNH
T I KHU V C N LS TPHN ............................................................................................... 43
.1.ăPH NGăPHỄPăLU N,ăPH
NGăPHỄPăNGHIểNăC U ........................................... 43
.1.1.ăPh ngăphápălu n nghiên c u .................................................................................... 43
.1. .ăPh ngăphápănghiênăc u ............................................................................................ 43
. .ăC ăS PHÁP LÝ .............................................................................................................. 44
2.2.1. Quy ho chă Ơăđ nhăh ng phát tri n KG TPHN ........................................................ 44
2.2.1.1. Quy ho ch chung T HN đ n n m 030 và t m nhìn đ n 2050. ......................... 44
. . . . nh h ng phát tri n vùng N LS T HN ........................................................... 44
. . .ăCácă năb n pháp lý .................................................................................................... 45

2.2.2.1. H th ng Lu t: ..................................................................................................... 45
2.2.2.2. H th ng tiêu chu n, quy chu n ........................................................................... 46
.3.ăC ăS LÝ THUY T ........................................................................................................ 47
.3.1.ă cătínhăắng m”ăc a KG v i vi c t ch c KGNDVCC............................................. 47
.3. . . c tính c a KGN ................................................................................................ 47
.3. . .
c tính “ng m” v i v n đ khai thác KGN ...................................................... 47
.3. .3. c tính “ng m” và v n đ thi t l p KGN cho DVCC ....................................... 50
2.3.1.4. C u trúc KGN dân d ngc b n trong T ........................................................... 52
2.3.1.5. N i th t KGN dân d ng........................................................................................ 55
2.3.1.6. H th ng k thu t, trang thi t b trong KGN dân d ng ....................................... 57
2.3.2. Lý thuy t v DV và GT ph c v cho t ch c KGNDVCC g n v i b hƠnhă T ....... 61
2.3.2.1. Lý thuy t v DVCC trong T ............................................................................... 61


2.3.2.2. GT b hành trong T ........................................................................................... 64
2.3.2.3. M i quan h gi a DV và GT b hành trong KGNDVCC..................................... 65
2.3.2.4. V n đ m t đ trong vi c xen c y c s DV trong vùng N LS m t đ cao TPHN
........................................................................................................................................... 66
.4.ăC ăS TH C TI N T CH CăKGNDVCCăVỐNGăN LSăTPHN .............................. 67
.4.1.ă ng l c thi t l p KGNDVCC cho khu v căN LSăTPHN ....................................... 67
2.4.2. Mô hình t ch c KGN dân d ng thích h p v iăN LSăTPHN ................................... 69
.4.3. . i u tra nguy n v ng ng i dân .......................................................................... 70
2.4.3.2. Lo i hình t ch c KGN thích h p v i N LS T HN ............................................ 71
2.4.3.3. K t n i và đa n ng hóa trong t ch c KGNDVCC .............................................. 73
2.4.4.ăH nhătháiă Tăkhuă căN LSăTPHNă i t ch c KGNDVCC .................................. 74
2.4. 3.1. Khía c nh v trí và đ sâu khai thác KGN DVCC ............................................... 74
2.4.3.2. Hình thái KG và qu đ t ng m vùng N LS T HN .............................................. 75
2.5. YÊU C U T CH C KG C A KNGDVCC KHU V CăN LSăTPHN....................... 78
2.5.1. Quy ho ch và l a ch năđ aăđi m................................................................................. 78

2.5.2. Yêu c u v ch căn ngă Ơăquyămôăc a KNGDVCC .................................................... 78
2.5.3. Yêu c u v t ch c KG và th m m ........................................................................... 79
2.5.4. Yêu c u v k ăthu t, k t c u, v t li u và trang thi t b ................................................ 79
CH
NG 3: K T QU NGHIÊN C U VÀ BÀN LU N V T CH C KGNDVCC
G N V I B HÀNH KHU V C N LS TPHN ................................................................. 80
3.1.ăQUANă I M VÀ NGUYÊN T Că NHăH
NG T CH C KGNDVCC G N V I
B HÀNH T I KHU V CăN LSăTPHN .............................................................................. 80
3.1.1.ăQuanăđi m t ch c KGNDVCC g n v i b hƠnhăN LSăHN .................................... 80
3.1.2. Các nguyên t căchungăđ t ch c KGNDVCC g n v i b hƠnhăN LSăTPHN ......... 81
3.2. PHÂN LO I CÁC KGNDVCC G N V I B HÀNH THÍCH NG V IăVỐNGăN LSă
TPHN ........................................................................................................................................ 84
3.2.1. Các thành ph n ch căn ngăKGNDVCCăg n v i các tuy n b hƠnhăN LSăTPHN ... 85
3.2.2. Phân lo i KGNDVCC g n v i b hành thích ng v i khu v căN LSăTPHN ........... 85
3.2.2.2. Phân lo i theo lo i hình ph c v ......................................................................... 87
3.2.2.3. Phân lo i theo quy mô.......................................................................................... 87
3.3. H TH NG GI I PHÁP T CH C KGNDVCC G N V I B HÀNH KHU V C
N LSăTPHN ............................................................................................................................ 87
3.3.1. H th ng gi i pháp Quy ho ch ................................................................................... 88
3.3.1.1. Xác l p Qu đ t ng m vùng N LS T HN ........................................................... 88
3.3.1.2. Xây d ng m ng l i K NDVCC vùng N LS TPHN .......................................... 90
3.3.1.3. ng b hóa h th ng KGDVCC k t h p ng m và n i g n v i giao thông b
hành N LS HN.................................................................................................................. 93
3.3.2. H th ng gi i pháp Ki n trúc cho t ch căKGNDVCCă ùngăN LSăTPHN .............. 95
3.3.2.1. Nhóm gi i pháp A: l ng ghép ch c n ng DVCC trong c. trình T..................... 95
3.3.2.2. Nhóm gi i pháp B: xen c y KGNDVCC nh m chia t i cho m t đ t trong khu v c
thi u qu đ t. ................................................................................................................... 102

3.3.2.3. Nhóm gi i pháp C: ki n t o K NDVCC đ ng b t i các khu tái thi t. ............ 109
3.3.3.. H th ng gi i pháp h tr thi t k các thành ph n KG và l a ch n k thu t
KGNDVCC ......................................................................................................................... 113
3.3.3.1. Nh ng yêu c u c b n ........................................................................................ 113
3.3.3.2. Các thành ph n KG ki n trúc cho KGNDVCC .................................................. 116
3.3.3.3. K thu t, trang thi t b trong các công trình KGNDVCC .................................. 130
3.3.3.4. K thu t thi công KGNDVCC ............................................................................ 133
3.4. THI T K MINH H A .................................................................................................. 134
3.4.1. Hi n tr ng khu v c.................................................................................................... 134
3.4.1.1. Hi n tr ng khu v c ............................................................................................. 134
3.4.1.2. V n đ c n gi i quy t ......................................................................................... 137
3.4.2. Áp d ng k t qu nghiên c uăđ thi t l p KGNDVCC t i khu v căQT KNT ......... 138
3.4. . . i u ki n và yêu c u t ch c KGNDVCC......................................................... 138
3.4.2.2. L a ch n mô hình thi t l p KGNDVCC............................................................. 138
3.4. .3. N i dung thi t k ................................................................................................. 138
3.4.3. Các k t qu đưăđ tăđ c ........................................................................................... 142
3.5. K T QU NGHIÊN C U VÀ BÀN LU N ................................................................. 142
3.5.1. K t qu nghiên c u ................................................................................................... 142
3.6.2. Bàn lu n .................................................................................................................... 144
3.6.2.1. Bàn lu n v k t qu c a đ tài: .......................................................................... 144
3.6.2.2. Bàn lu n v đóng góp c a KGNDVCC trong phát tri n và ch nh trang T t i các
TP VN .............................................................................................................................. 145
3.6.2.3. Bàn lu n v s c n thi t ph i có hành lang pháp lý trong t ch c KGN t i T
VN. ................................................................................................................................... 145
3.6.2.4. Bàn lu n v công tác l p quy ho ch k t n i đ ng b KGN v i ph n n i t i T
VN. ................................................................................................................................... 146
PH N 3. K T LU N VÀ KI N NGH ............................................................................. 148
K t lu n .................................................................................................................................. 148
Ki n ngh ................................................................................................................................ 149
CÁC CÔNG TRÌNH KHOA H C C A TÁC GI LIểN QUAN

N LU N ÁN ......... 2

TÀI LI U THAM KH O........................................................................................................ 3
PH
Ph
Ph
Ph
Ph
Ph

L
l
l
l
l
l

C .................................................................................................................................. 2
c 1 ................................................................................................................................. 2
c 2 ................................................................................................................................. 4
c 3 ................................................................................................................................. 6
c 4 ............................................................................................................................... 11
c 5. .............................................................................................................................. 24


DANH M C CÁC B NG
B ng 1.1. Quá trình khai thác và s d ng KGN c a nhân lo i .................................................. 2
B ngă1. .ăă

ng l c c a vi c khai thác và s d ngăKGNă Tăă ................................................. 3

B ng 1.3. KGN cho b hành và DV

các TP châu Âu. .......................................................... 7

B ng 1.4. KGN cho b hành và DV

B c M . .................................................................... 11

B ng 1.5. KGN cho b hành và DV

cácăTPă ùngă ôngăB c Á và Trung Qu c................. 15

B ng 1.6. KGN cho b hành và DV

cácăTPă ùngă ôngăNamăỄ. ....................................... 17

B ng 1.7. Phân lo i các d ng KGNDVCC ............................................................................. 24
B ng 1.8. S li u khí h u HN ................................................................................................... 31
B ngă .1.ă

c tính c a KGN .................................................................................................... 47

B ng 2.2. Tính ch tămôiătr

ngc a KGN .............................................................................. 51

B ng 2.3. C u trúcKG ki n trúc ng m d ngăđƠoă Ơăbaoăkín. .................................................. 53
B ng 2.4. Các d ng M t b ng c a c u trúc KGN dân d ngă T. ............................................. 54

B ng 2.5. Các lo i hình DV thích h p v i KGN...................................................................... 63
B ng 2.6. D li u c aăđi u ki n th i ti t, quy mô TP, kinh t ƠătƠuăđi n ng m c aăcácăTPăđưă
kh o sát ..................................................................................................................................... 67
B ng 2.7.. K t qu đi u tra c m nh n c aăng iădơnăđ i v i KGN và nhu c u s d ng
KGNDVCCC c aădơnăc ăkhuă căN LS.ă .............................................................................. 71
B ng 2.8. S li u kh o sát qu đ t ng m khu v căN LSăTPHNă(tríchă1ătrangăđ i di n m i
Qu n) ........................................................................................................................................ 77
B ng 3.1. Các v năđ trong t ch căKGNDVCCă Tăthíchă ngă ùngăN LSăTPHN............... 81
B ng 3.2. Các thành ph n ch căn ngăKGNDVCCăg n v i các tuy n b hƠnhăN LSăTPHN.
.................................................................................................................................................. 85
B ng 3.3. Các d ng KGNDVCC g n v i b hành theo ch căn ngăKG ................................... 86
B ng 3.4. Các d ng KGNDVCC g n v i b hành theo lo i hình ph c v .............................. 87
B ng 3.5. Các d ng KGNDVCC g n v i b hành theo quy mô .............................................. 87
B ng 3.6. B ng t ng h pă(đ i di n m i ngu n) qu đ t ng măN LSăTPHN .......................... 89
B ngă3.7.ă ánhăgiáăkh n ngăthi t l p KGNDVCC t iăcácăđ aăđi m (b ngăđ i di n m i lo i)91
B ng 3.8. B ng th ng kê dân s cácăPh ng trong bán kính 500m t đ aăđi m nghiên c u.
................................................................................................................................................ 134
B ngă3.9:ă ánhăgiáăl a ch n cácăDVătrênăc ă cơnăđ iăcácăDVăđangăđ c cung ng và nhu
c uăch aăđ căđápă ng t i khu v c nghiên c u. ................................................................... 136
B ng 3.10. Thông s thi t k Trung tâm Ng m DV B c H G

m ...................................... 138


DANH M C CÁC HÌNH V ,

TH

H nhă1.1.ă t c t nhà ga và DV ng m t i thành ph ăL d ă ƠăgaăAub ră ăthƠnhăph London,
Anh ............................................................................................................................................. 5

H nhă1. .ăS ăđ l i vào bên trên DV ng măb oătƠngăLou r . .................................................... 5
H nhă1.3ă.ăL iă Ơoă Ơăbênătrongăh măb ăhƠnhăquaăm tăngưăt ă ăthƠnhăph ă unich,ă
H nhă1.4.ăSƠnăơmăk t n iă ăbênăđ
H nhă1.5.ăNg m b hành

ng

c ......... 6

thành ph Rotterdam, Hà Lan ................................... 6

Italia. ............................................................................................... 7

Hình 1.6. H th ng ng m Toronto.............................................................................................. 9
Hình 1.7. H th ng ng m Montrea. .......................................................................................... 10
H nhă1. .ăT h p ng m Dallas, M : ......................................................................................... 10
H nhă1.9.

t b ng, m t c t các gian hàng c aăhưngăAppl ăđ t ng m t i NewYork M . ........ 11

H nhă1.1 .ăL i xu ng và bên trong trung tâm mua s m ng m Shinjuku (Nh t b n). .............. 13
H nhă1.11..ăB năđ ,ă ăđ b trí và bên trong Trung tâm mua s m ng m Arcade GangnamSeoul, Hàn Qu c ....................................................................................................................... 14
H nhă1.1 .ăS ăđ l i vào nhà ga Nam ninh, Trung qu c và DV bên trong ng măquaăđ
H nhă1.13.ăQu ngătr

ng V n t

ng-Nam ninh, Trung qu c và KG DV ng măbênăd

ng .. 14

i....... 15

H nhă1.14.ăS ăđ ă Ơăbênătrongăph ăng mă ătrungătơmăc ăthƠnhăph ăNamăninh,ăTrungăqu c. . 15
H nhă1.15.ă
ng Orchard Singapore g m nhi uătrungătơmăth ngăm i v i c a hàng t ng
h m có l i xu ng t v a hè ....................................................................................................... 16
H nhă1.1 .ăL i lên xu ng và Tri n lãm nh ngh thu t trong ng m b hành Quezon,
Philippin .................................................................................................................................. 17
H nhă1.17.ăS ăđ các qu n n i thành TPHN t th i thu căPhápăđ n nay ................................ 29
H nhă1.1 .ăS ăđ gi i h n khu v c nghiên c u ........................................................................ 30
Hình 1.19. B năđ phơnă ùngăđ a ch t TPHN. ......................................................................... 31
Hình 1.20. B năđ lún s tăđ t Hà N i ...................................................................................... 32
Hình 1.21. B năđ v trí hi n tr ng phân b các công trình DVCC các Qu n- TPHN............. 34
H nhă1.

.ăTh c tr ng phát tri nă TăTPHNă Ơănh ng v năđ ................................................. 35

H nhă1. 3.ăS ăđ cácăh nhătháiăKGăN LSăTPHNă

i v năđ GT b hành và DVCC. ............ 36

H nhă1. 4.ăTuy năUR T ăậăgiaiăđo nă1 .................................................................................. 37
H nhă1. 5.ăT h pătrungătơmăth
H nhă1.

ngăm iăng măăVincomăt iăRoyalăcityă ƠăTim city ............ 38

.ăH măb ăhƠnhăNgưăt ăS ă Ơăph năánhă

s thi u hi u qu ăc aăn ăquaăbáoăchí.. ... 38

H nhă1. 7.ăS ăđ quy lu t phát tri n, m r ng c aăcácă T. ..................................................... 41


Hình 2.1. Minh h a ch căn ngăKGNăchoăTPăPari ,ăPháp ...................................................... 48
Hình 2.2.. S khác nhau c a v tríăđ tăKGNătrongă Tăt i Hà Lan và Nh t b n ....................... 48
H nhă .3.ăSoă ánhăchiăphíăđ tăđaiă Ơăxơyăd ng trên m t đ t,ăc ă ng măd iălòngăđ t nông,
sâu t i Nh t B n ........................................................................................................................ 49
Hình 2.4. S t

ngăđ ngăKGăbênătrongăcôngătr nhătrênă Ơăd

i m tăđ t ................................. 56

Hình 2.5. Th m h a trong KGN ............................................................................................... 58
H nhă . .ăPh

ngăphápăthiăcôngăđƠoăkínăcôngătr nhăng m truy n th ng ................................. 59

H nhă .7.ăChuătr nhăthiăcôngăđƠoăh b ngăph

ngăánăT

ng-Nóc. ......................................... 60

Hình 2.8. M i quan h các nhóm DV công c ng ................................................................... 61
H nhă .9.ăS ăđ GT và phát tri n TP. ....................................................................................... 64
H nhă .1 ăS ăđ di chuy nătrongă T ....................................................................................... 65
H nhă .11.ăS ăđ m i quan h gi a GT và DV trong KGN ..................................................... 66
H nhă .1 .ăS ăđ b xungăc ă v t ch tăKGăDVCCăđápă ng nhu c u s d ng trong khu v c

N LSăTPHN. ........................................................................................................................... 69
Hình 2.13. L i ích c a vi c khai thác và s d ngăKGNătrongă T.ă ......................................... 72
H nhă .14.ăS ăđ t su t gi a GT v i DV trong hình thành các d ngăKGNă Tăkhácănhau. .... 73
Hình 2.15. M t c tăđi n hình h th ngăthoátăn

căN LSăTPHN. ........................................... 75

Hình 2.16. Ba hình thái KG cho t ch c KGNDVCC t i khu v căN LSăTPHN.................... 76
Hình 3.1. Các nguyên t c t ch c KGN DVCC thích ng v iă ùngăN LSăTPHN ................. 82
H nhă3. .ăăS ăđ liên k tătrênă Ơăd i m tăđ t c aăKGNDVCCăt ngă ng v i 3 d ng hình thái
KGă Tăăđ cătr ngăkhuă căN LSăTPHN. ............................................................................... 85
H nhă3.3.ăS ăđ phân lo i KGNDVCC. ................................................................................... 86
H nhă3.4.ăS ăđ H th ng gi i pháp t ch c KGNDVCC g n v i b hƠnhăN LSăTPHN. ..... 88
Hình 3.5 . B năđ cácăđ aăđi m ti măn ngăđ xây d ngăcácăKGNDVCCătrênăc ă qu đ t
ng mă ùngăN LSăTPHN. ........................................................................................................ 92
H nhă3. .ăăS ăđ k t n i không gian k t h p ng m và n i hình thành m ngăl i DVCC thích
h p v iăă ùngăN LSăTPHN. .................................................................................................... 93
H nhă3.7.ăS ăđ m ngăl

i DVCC ng m k t h p n iă ùngăN LSăTPHN. ............................. 94

Hình 3.8. H th ng gi i pháp Ki n trúc cho t ch căKGNDVCCă ùngăN LSăTPHN. .......... 95
Hình 3.9. Gi i pháp A1 - L ng ghép ch căn ngăDVCCătrong đ

ng b hành ng m .............. 96

H nhă3.1 .ăS ăđ c u trúc KG gi i pháp A1- .L ngăghépăKGNDVCCătrongăđ ng ng m b
hành. ......................................................................................................................................... 97
Hình 3.11. Gi i pháp A2 - Trung tâm DV k t h p ng m b hƠnhăd

i vòng xoay nút GT. ... 98


H nhă3.1 .ăS ăđ c u trúc KG gi i pháp A2.- Thi t l p Trung tâm DV k t h p ng m b hành
d i vòng xoay nút GT............................................................................................................. 99
Hình 3.13. Gi i pháp A3 - L ngăghépăKGNăDVCCătrongăcôngătr nhăđ u m i GT .............. 100
H nhă3.14..ăS ăđ c u trúc KG gi i pháp A3 - L ngăghépăKGNăDVCCătrongăcôngătr nhăđ u
m i GT ................................................................................................................................... 102
Hình 3.15. Gi i pháp B1 - Thi t l păKGNăDVCCăd

iăKGăxanhă T ................................... 103

H nhă3.1 .ăS ăđ c u trúc KG gi i pháp B1 - Thi t l păKGNăDVCCăd

iăKGăxanhă T. .... 104

Hình 3.17. Gi i pháp B2 - Thi t l păKGNăDVCCăd iălòngăđ ng ph cho khu v călõiă Tă
h t qu đ t .............................................................................................................................. 105
H nhă3.1 .ăS ăđ c u trúc KG gi i pháp B2 - Thi t l păKGNăDVCCăd iălòngăđ ng ph cho
khu v călõiă Tăh t qu đ t. .................................................................................................... 106
Hình 3.19. Gi i pháp B3 - Khai thác l i th c a ng m cho b o t n di s nă Tăn iăđôăh t qu
đ t ........................................................................................................................................... 107
H nhă3. .ăS ăđ c u trúc KG gi i pháp B3 - Khai thác l i th c a ng m h tr b o t n di s n
Tăn iăđôăh t qu đ t, cho công trình và cho KG di s n. ...................................................... 108
Hình 3.21. Gi i pháp C1 - Thi t l p KGN DVCC t iăđ t di d i công s ............................... 109
H nhă3.

..ăS ăđ c u trúc KG gi i pháp C1 ậ thi t l p KGNDVCC t iăđ t di d i ............... 110

Hình 3.23. Gi i pháp C2 - Thi t l păkhôngăKGNDVCCăđ ng b trong khu

tái thi t ......... 111

H nhă3. 4.ăS ăđ c u trúc KG gi i pháp C2 - Thi t l păKGNăDVCCăđ ng b trong khu tái
thi t. ........................................................................................................................................ 112
H nhă3. 5.ă
H nhă3.

cătínhăl i vào công trình KT ng m ................................................................... 116

.ăS ăđ l i vào thông qua công trình trên m tăđ t. ................................................. 117

H nhă3. 7.ăS ăđ l i vào ki u s nhătr ng. .............................................................................. 118
Hình 3.28. Các l i vào chính c aătrungătơmăth

ngăm iăd

Hình 3.29. S nhătr ngăkiêmăl i vào h th p t i qu ngătr

iăcôngă iênăTPăTh

ng H i. ... 118

ng Square, Canada. .................... 119

H nhă3.3 .ăS ăđ l i vào ki u KG m không mái che. L i vào ga Metro t i Paris, Pháp. .... 119
Hình 3.31. S ăđ l i vào ki u KG m có mái che. L i vào ga Metro t i Sydney,Úc. ........... 120
H nhă3.3 .ăS ăđ l i vào ki u s nh riêng trên m tăđ t. L i vào TTTM ng m Gangnam ....... 120
Hình 3.33. Gi ng tr i có mái và m ....................................................................................... 121
Hình 3.34. C u thang xo n c b ng kính ............................................................................... 123

Hình 3.35: Thang cu n t i Metro San Petersbur .................................................................... 124
H nhă3.3 .ăS ăđ gi ng thông t ng trong KGN. ..................................................................... 124
Hình 3.37. Chi u sáng theo tuy n và nh năđi m nút ng m. ................................................... 127


H nhă3.3 .ăTranhăt
Hình 3.39. B

ng trong ga ng m Tehral, Iran .............................................................. 127

trí ph i h păcơyăxanh,ăthácăn

H nhă3.4 .ăCabinătr

t choăng

c và chi u sáng b ngăđènă i quang d n ...... 128

i tàn t t xu ng KGN t i Seoul, Hàn Qu c .......................... 129

H nhă3.41.ăS i quang d n cho phép truy n d n ánh sáng m t tr i v i đ yăđ các tính ch t t
nhiên xu ng KGN. .................................................................................................................. 129
H nhă3.4 .ăCácăt m panel s

inhăraăđi n khi bàn chân d m qua. .......................................... 129

H nhă3.43.ăV t li u Photoluminescent t phát sáng,. ............................................................ 130
H nhă3.44.ă Ơnăh nhăl n v i công ngh t

ngătácăVid o ...................................................... 130

Hình 3.45. D i nhi tăđ ti n nghi ........................................................................................... 131
Hình 3.46. Rèm b yăkh iăđ c th xu ng quanh c u thang s gi không cho khói b c lên trên
qua bu ng thang. .................................................................................................................... 132
H nhă3.47.ăTrongă ăđ thoát hi m, khoang lánh n năđ c nh n m nhă Ơăđánhăd u b ng m u
riêng. ....................................................................................................................................... 132
Hình 3.48. Hi n tr ng V trí các công trình DVCC trong bán kính 500m t đi m kh o sát. . 135
Hình 3.49. Hi n tr ng KG và c nh quan khu v c nghiên c u................................................ 137
Hình 3.50. Trích quy ho ch s d ngăđ t khu v c. ................................................................. 137
Hình 3.51. Hi n tr ng và quy ho chăđ xu t. ......................................................................... 139
H nhă3.5 .ăPh

ngăánăh nhăkh i ............................................................................................ 140

Hình 3.53. M t c t. ................................................................................................................ 140
Hình 3.54. M t b ng các t ng và h măđ xe. ......................................................................... 141
Hình 3.55. N i th tăKGătr ngăbƠy. ......................................................................................... 142


i

PH N 1. M
1.

U

t v n đ (LỦ do chon đ tƠi nghiên c u):
HN là 1

T l chă

di năraănhanh,ăm nhă

ăđangăm ăr ng. Quá trình

T hóa t i HN trongă th iăgianăquaă

i nhi uăthƠnhăt u. nh tăđ nh.ăSong quá trình phát tri năn ngăđưă

b căl ănhi uăb tăc păđưă Ơăđangălàm gi m ch tăl

ng s ngă Ơă nhăh

ngăt iă

ăphátă

tri năb n v ng.
Khuă

căN LS TPHN đangăph iăđ iăm tă

th ng GT và DVCCăch aăđápă ngăđ

iăt nhătr ngăquáăt iă Ơăxu ngăc p.ăH ă

ăyêuăc uă ăd ng.ăR tăc năb ă ung thêm các KG

DV nh măth aămưn yêuăc uă ăd ngăm iăphátă inhăc ă ădi nătíchăl nălo iăh nh;ăthi tă
l păh ăth ngăGT côngăc ng,ăph căh iăGT b ăhƠnh;ăt ngădi nătíchăcơyăxanhă Ơăkho ngă

tr ngăătrongăkhuă

cănƠy. Th ănh ng t iăchính n iămôiătr

ngă ngăc năđ

cănơngăc pă

th ăqu ăđ tăđưăc năki t.ăH tăch ăxơyăd ngătrongălúcăđ tăđaiăđangăb ă ăd ngălưngăphíălƠă
1ăth căt ăđ yăngh chălỦăkhiănh năl iăth cătr ngă ăd ngăđ tăc aăkhuă
xơyăd ngăquáăcaoătrongăkhiăh ă ă

ăd ngăđ tăkhuă

căN LS:ăm tăđ ă

cănƠyăquáăth p.ăKhôngăcònăđ tă

tr ngăđ ăx năc yăcôngătr nhăm iănh ngăc ngăkhôngăd ăc iăt o,ănơngăc păcôngătr nhăc ă
b iăyêuăc uăb oăt năh nhătháiăKG

T - h năch ăphátătri năchi uăcaoăc aăn iăđôăHN.

ơuăthu nănƠyăđòiăh iăph iănghiênăc uăh

ngăgi iăquy tăm i.

S ăd ngălòngăđ tăđ phátătri nă TălƠăxuăth ăc aăth ăgi iăhi nănay,ănh tălƠăt iăcácăTPă
hi nă đ iă c ă quyă môă l n.ă Kinhă nghi mă c aă cácă n
th y,ăKGNălƠăngu nătƠiănguyênăđ tăđaiăl nă

că trongă khuă

că Ơă th ă gi iă ă choă

iănhi uăl iăth .ăNgoƠiănh ngăcôngătr nhă

mangă tínhă h ă t ngă k ă thu tă lƠă cácă h ă th ngă GTă ng mă Ơă h ă th ngă DVCC ng m.ă
KGNDVCC đ că bi tă hi uă qu ă khiă g nă

iă GT b ă hƠnh.ă Chúngă r tă đaă d ng,ă đaă ch că

n ng.ă T ă quyă môă nh ă t iă nh ngă t ă h pă trungă tơmă th

ngă m i,ă trungă tơmă inhă ho tă

c ngăc ng,ă uiăch iăgi iătrí.ăCácăTPăhi năđ iăđưăxu tăhi năngƠyăcƠngănhi uăcácăcôngă
tr nhăng mădơnăd ngăđôăth ăt ăđ năl ăti năt iăcácăt ăh păng măr ngăl n,ă Ơăth măchíăc ă
nh ngăắTPăng m”ăho tăđ ngă ongă ongă

iăm tăđ t.ă

Khai thác KGN cho DVCC là gi i pháp t t y u cho vùng N LS HN. Vì v y Lu n
án ch n đ tài “ắ Ếh Ế Ầhông gian ng m D Ếh ố Ếông Ế ng g n ố i b hành khỐ
ố Ế n i đô l Ếh s ắhành ph ảà N i” b i tính c p thi t và tính kh thi cao.
c s đ t ng b

ây là

c ti n hành xây d ng h th ng Ng m DVCC trong khu v c N LS

ii

TPHN. Không nh ng phù h p v i m c tiêu xây d ng HN thành
“Xanh, S ch,

T v n minh hi n đ i

p” x ng v i v th Th đô ngàn n m v n hi n mà c ng là bi n pháp

b o t n và duy trì tính đ c tr ng c a KG

T khu v c N LS TPHN – di s n v n hóa

VN.

2. M c tiêu nghiên c u :
Lu năánăđ ăraă3 m cătiêuănghiênăc uă

iă6 nhi mă

ă au:

M Ế ỏiêỐ ốà nhi m ố 1: Xácăđ nhăkh ăn ngăt ăch căkhaiăthácăKGNă Ơăt măki mă
môăh nhăKGNDVCCăthíchăh pănh măgi iăquy tămơuăthu năgi aăphátătri nă Ơăb oăt nă
t i khuă

căN LSăTPHN.
nhăh

M Ế ỏiêỐ 2:

ngăphátătri n h ăth ngăKGNDVCC nh măt ngăb

căhoƠnă

ch nhă Ơănơngăcaoăhiêuăqu ă ăd ngăc aăh ăth ngăDVCC Ơăgiaoăthôngăb ăhƠnh trong
khuă

căN LS TPHN g mă ănhi mă

:

ă xu tă các quană đi mă nguyênă t că c ă b nă đ t ă ch că KGă Ơă c uă trúcă

-

KGNDVCCăg nă

iăGTăb ăhƠnhăt iăkhuă

căN LSăTPHN

- Xácăđ nhăcácăthƠnhăph năch căn ngăKGNDVCCăg nă
Ơăđ ăxu tăcác c uătrúcăKGNDVCCăg nă
Tăkhuă

iăGTăb ăhƠnhăthíchă ngă

iăcácăh nhătháiă

căN LSăTPHN

M Ế ỏiêỐ 3:
KGNDVCCă g nă
nhi mă

iăb ăhƠnhăN LSăTPHNă

ă xu tă nh ngă gi iă phápă c ă tínhă t ngă h pă choă i că t ă ch că
iă b ă hƠnh thíchă ngă

iă đ că thùă khuă

c N LSă TPHN, g mă 3

:
ăxu tăh ăth ngăgi iăphápăQuyăho chăKGNDVCCăg nă

-

iăGTăb ăhƠnh t iăkhuă

căN LSăTPHN
ăxu tăh ăth ngăgi iăphápăKi nătrúcăc ăb năđ ăt ăch c KGNDVCCăg n

-

hành t iăkhuă

it
1)

căN LS TPHN.

ăxu tăh ăth ngăgi iăpháp thƠnhăph năKG, k ăthu t và thiăcôngăăc ăb n.

-

3.

iăb ă

ng vƠ ph m vi nghiên c u
iă t

thíchă ngă

ngă nghiênă c u:ă Lu nă ánă nghiênă c uă cácă KGNDVCCă g nă

iă b ă hƠnhă

iăhi nătr ngăKG Ơăkh ăn ngăđápă ngăDV cácă ătríătrongăkhuă

căN LS

TPHN.
2) Gi iăh năkhuă
n mă

c nghiênăc u:ăăKhuă

3 ă Ơăt mănh năđ nă 5 .ă

căN LS th oăquyăho chăchungăTPHN đ nă


iii

3)ăPh mă iăthi tăk ăminhăh a:ăLu năánăl aăch n khuă
Ngh aăTh căận iăgiápăranhă

căQu ngătr

ngă ông Kinh

iăkhuăph ăc ,ălƠăđi măc ăm tăđ ădơnăc cao và l

kháchăđông,ăkh ăn ngăđápă ngănhuăc uăDV kém nh ngăn mătrongăkhuă

ngăduă

căc năb oăt n

nghiêmăng t,ăkhôngăc ăkh ăn ngăxơyăm i,ăc iăt oăcôngătr nhăDVCC.ă

4. Ph

ng pháp nghiên c u

Lu n ánă ăd ngăcácăph
th cătr ng k tăh păPh
h p, Ph

ngăphápănghiênăc uăkhácănhau,ăt ăPh

ngăphápăđi uătraăxưăh iăh c đ n Ph

ngăphápăquyăn p, th ngăkê, Ph

cu iăcùngălƠăPh
Cácăph

ngăphápăphơnătích-t ngă

ngăphápăphơnătíchă Ơăch ngăl păb năđ và

ng phápăth cănghi m.

ngăphápănghiênăc uăđ

că ăd ngănh măphơnătíchă Ơăt ngăh păth cătr ngă

h ăth ngăDVCC ng măt iă T HN, Phơnătíchă Ơăđ iăch ngă
raănh ngănh năđ nhă ăđ nhătínhă Ơăđ nhăl
cácătuy năb ăhƠnhă T trongăkhuă
xuă h

ngăphápăkh oă átă

iănhuăc uăth căti năđ ăđ aă

ngăc aăh ăth ngăd că

ăcôngăc ngăg nă

iă

căN LSăc aăTPHN; T ngăh păt nhăh nhăth cătr ng,ă

ngă phátă tri nă Ơă nh ngă bƠiă h că kinhă nghi mă trongă i că t ă ch că KGNDVCC

trongăkhuă

cătrungătơmăc aăcácăn

và so ánhă lƠmă c ă

cătrongăkhuă

că Ơătrênăth ăgi iă

iă ăđ iăch ngă

ă choă nh ngă nh nă đ nhă khoaă h că choă i că phátă tri nă h ă th ngă

DVCC t iăn iăđôăTPHN; Phơnătíchănh ngăc ă ăkhoaăh căđ ăt ngăb
th ngăNg măDVCC g nă
phátătri nă T trongăkhuă

căh nhăthƠnhăh ă

iăb ăhƠnhămangăđ căđi măn iăch nă Ơăđápă ngăchi năl
căN LSTPHN đ năn mă

3 ă Ơăt mănh năđ nă

că

5 .ă

5. ụ ngh a khoa h c vƠ th c ti n c a đ tƠi nghiên c u
+ăụăngh aăkhoaăh că:ă
ătƠiălƠăm tăh

ngănghiênăc uăm iăc năc ătrênăth cătr ngăKG T c aăHN k tăh pă

nă d ngă kinhă nghi mă th ă gi i,ă t ă đ ă c ă nh ngă đ ă xu t b ă ung choă lỦă thuy tă phátă
tri nă T g nă

iăđi uăki năt ănhiênă Ơăkinhăt ăxưăh iăc aă T HN trong quá trình

h a.ăK tăqu ănghiênăc uăc ăth ăđ

T

că ăd ngătrongăgi ngăd yălỦăthuy tă Ơăđ ăánătrongă

quáătr nhăđƠoăt oăki nătrúcă .ă

+ăụăngh aăth căti nă:ă
K tă qu ă nghiênă c uă c aă đ ă tƠiă c ă th ă
d ngă chi nă l

că t ngă b

hƠnhătrongăkhuă

ă d ngă đ ă g pă ph nă đ nhă h

că h nhă thƠnhă h ă th ngă DVCC ng mă g nă

ngă Ơă xơyă

iă cácă tuy nă b ă

căN LS TPHN.ă ôăh nhă Ơănh ngăgi iăphápăthi tăk ăđ ăxu tălƠăm tă

đ ngăg pătíchăc că Ơăh uăíchăđ ăt ăch căKGNDVCC ng mănh mănơngăcaoăhiêuăqu

ă


iv

d ngă ƠăhoƠnăthi năc ă
bi tălƠăkhuă

ătínhăch tă Ơăquyămôăc aăh ăth ngăDVCC

T cho HN, đ că

căN LS.

6. Gi i thích thu t ng khoa h c
- ắN iă đôă l chă

”:ă xu tă phátă t ă ắN iă đô”ă (N iă thƠnhă ậ InnerCity) lƠă khuă

trungă tơmă c aă m tă TP l nă ho că TP.ă Thu tă ng ă N LSă trongă lu nă ánă đ
phơnă ùngăc aăquyăho chăchungăxơyăd ngăth ăđôăHNă
-ăắD chă

ăt mănh nă

ăcôngăc ng”ă(Publică r ic ):ăDVCC là DV c ăđ iăt

că

că hi uă th oă

5 .
ngăph că

ălƠăxưă

h iădơnă .
- ắKhông gian côngăc ng”ă(Publică pac ):ăthu că

và c ngălƠăKG

năhoá-xưăh i,ă

tăth ădƠnhăchoăcácăho tăđ ngăgiaoăt ăxưăh i,ăn iăm iăng

iădơnăđ uăc ăquy nă

đ năđ ăđ ăgiaoăti pămƠăkhôngăph iăxinăphépăhayătr ăti n,ăđ iăl pă

iăKG t .ăTrongăđ ă

KG hè ph ălƠăKG côngăc ngăr tăquanătr ngăt oăraăb ăm tăc aă T,ă

aălƠăKG DVCC.

là KG

- ắKhông gian d chă

ă côngă c ng”ă (Publică r ic ă pac ):ă lƠă KG ch aă đ ngă cácă

ho tăđ ngăDVCC,ălƠăm tăb ăph năc aăKG kinhăt ă T.
- ắGiao thôngăb ăhƠnh”ă(Tra icăp d trian ):ăch ăm tăh nhăth căGT b ngăcáchăđiă
b .ăH ăth ngăGT b ăhƠnhăbaoăg măc ă ăh ăt ng,ăti nănghiădƠnhăchoăkháchăb ăhƠnhă
- ắNg măki nătrúc”ă(Und răGroundăArchit ctur ):ăch ănh ngăcôngătr nhăđ
ng

iăxơyăd ngăbênăd

iăm tăđ tăho căc ăc tăn năn măd

iăm tăđ t,ăkhácă

căconă
iăKGNă

thiênăt o.
ng

- ắNg mădơnăd ng”:ăcácăKG, công trình n mă d

iăm tăđ t c ăho tăđ ngăc aăconă

iă bênă trongă (nhƠă ,ă côngă tr nhă côngă c ng,ă th

ngă m i,ă khoă tƠngă Ơă KGă nhƠă gaă

ph că

ăGT).ăKhôngătínhăđ năcácăh ăth ngăk ăthu tăh ăt ngă ƠăGTăc ăgi iă(tuyăn năk ă

thu t,ăc ng,ăđ

ngătƠuăđi năng m...)ă

- "Khôngăgianăng m côngăc ngă":ălƠăKG côngătr nhăph că
đ

căxơyăd ngăd

th

ngăm iầ.

ăho tăđ ngăcôngăc ngă

iăm tăđ t. Baoăg măKGNăchoă năh a,ă inhăho t c ngăđ ng,ăkinhăt

- "Ho tăđ ngăxơyăd ngăng măđôăth ":ălƠăho tăđ ngăxơyăd ngăc ăliênăquanăđ năcôngă
tr nhăng mă T.
- "Côngătr nhăng măđôăth ":ălƠănh ngăcôngătr nhăđ

căxơyăd ngăng măd

iăđ tăt iă

T baoăg măcôngătr nhăh ăt ngăk ăthu tăng m;ăcôngătr nhăGT ng m;ăcôngătrình công
c ngăng mă Ơăph năng măc aăcácăcôngătr nhăxơyăd ng.


v

- ắNg măh ăt ngăk ăthu tă":ăbaoăg măcácăcôngătr nhăđ
l

ng,ăthoátă n

c;ă côngă tr nhă đ

ngă ngăc păn

c,ăc păn ngă

ngă dơyă c pă đi n,ă thôngă tină liênă l c;ă hƠo,ă tuyn lă k ă

thu tă Ơăcácăcôngătr nhăđ uăm iăh ăt ngăk ăthu tăđ
- "Ng măgiao thông ":ălƠăcôngătr nhăph că

căxơyăd ngăng m.

ăGT đ

căxơyăd ngăd

iăm tăđ t.

-ă ắNg mă b ă hƠnh”ă (tunn lă alk,ă und ră groundă p d trid ntă ):ă ch ă cácă đ
choăđiăb ăn măd
ng mă

iăm tăđ tănh ăh mă

tăquaăđ

ng,ăđ

ngădƠnhă

ngăng măn iănhƠăgaătƠuăđi nă

iăm tăđ t

- "Ph năng măc aăcácăcôngătr nhăxơyăd ng":ăbaoăg măt ngăh mă(n uăc )ă Ơăcácăb ă
ph năc aăcôngătr nhăxơyăd ngăn măd
- "Khôngăgianăng mă T": là KG đ

iăm tăđ t.
căt oăraăd

iăm tăđ tăđ ă ăd ngăchoăm căđíchă

xơyăd ngăcôngătr nhăng mă T.
- "Quyă ho chă xơyă d ngă ng mă T":ă lƠă i că t ă ch că KG xơyă d ngă d

iă m tă đ tă

nh măkhaiăthác,ă ăd ngăh pălỦ,ăhi uăqu ăKGN đápă ngăcácănhuăc uăphátătri nă T.
-ăắB tăđ ngă năng m”:ălƠăb tăđ ngă năđ

căxơyăd ngăđ căl păd

iăm tăđ t

7. C u trúc lu n án
Ph n Ấ: M đ Ố
Ph n 2: N i ếỐng nghiên Ế Ố
Ch

ng : T ngăquană ăt ăch căKGNDVCC g nă

iăb ăhƠnhătrongă T.

Ch

ng : C ă ăkhoaăh căchoăt ăch căăKGNDVCCăg nă

iăb ăhƠnhăt iăkhuă

că

N LSăTPHN.
Ch

ng 3: K tă qu ă nghiênă c uă Ơă bƠnă lu nă

hƠnhăkhuă

căN LSăTPHN.

Ph n 3: Ầ ỏ lỐ n ốà ki n ngh
Danhăm cătƠiăli uăthamăkh o
Ph ăl c

ă t ă ch că KGNDVCCă g nă

iă b ă


vi

NGHIểN C U

NGàI

T ng quan l ch s hình thành và phát tri n và nghiên c u
KGNDVCC trên th gi i

CH

CH
NG I
T NG QUAN

S

T ng quan hi n tr
KGNDVCC t i HN

àĐT à

d ng và nghiên c u v

T ng k t. Phát hi n v à c n nghiên c u:
KGNDVCC g n v i b hành
àNĐLìàTPHN
àĐT à

CH
NGà
C àì

CH
NGàII
C àì

P

à

à

C à
P

pháp
à lýà

C àà
C

lý lu n

C à
C à

th c ti n

n, ph m
à vi nghiên c u
àNĐLìàTPHN

Yêu c u t ch c KG c a KGNDVCC khu v c NĐLì TPHN
C à

NGà
CH
Đ

CH
NGàIII
K T QU

à à
Q
à m và nguyên t à
khu v àNĐLìàTPHN.

à

à

à à
ng t ch c KGNDVCC

Các c à
à à n c a KGNDVCC g n v i b hành khu
Q
à
à
à

v àNĐLìàTPHN
àNĐLìàTPHN
Các nhóm
v Quy ho ch, Ki n trúc và thành
à già i pháp
à
ph àNĐLìàTPHN
àKGà à n cho KGKTNDVCC g n v i b hành khu
v c NĐLìàTPHN
Thi t k minh h a
NĐLìàTPHN


1

PH N 2. N I DUNG NGHIểN C U

CH

NG 1. T NG QUAN V

T

CH C KGNDVCC G N V I B

HÀNH T

1.1. L

CS

QUỄ TRỊNH HỊNH THÀNH VÀ PHỄT TRI N C A KGN T.

1.1.1. Khái quát chung v vi c khai thác vƠ s d ng KGN
1.1.1.1.Ầhái ni m ố KGN
KG th căc aăconăng
KG môiătr

iălƠăKG 3ăchi u:ăchi uădƠi,ăchi uăr ng,ăchi uăcao.ăTh ănh ngă

ngă inhă ngăc aăconăng

:ăchi uădƠiă Ơăchi uă r ngăđ
chi uă ơuăđ

căcoiălƠă ăh

iăl iăđ

căquyă

căh iăkhác,ăl yăm tăđ tălƠmăc ă

cătínhălƠă1ăh

ngă(h

ngăngang,ăr ng);ăchi uăcaoă Ơă

ng:ăt ăm tăđ tălênătrênătr iă(cao)ă Ơă1ăh

đ tăng măxu ngălòngăđ tă( ơu).ăNh ă
d

y,ăKGN m cănhiênăđ

ngăn aălƠăt ăm tă

căhi uălƠăKG n măphíaă

iăm tăph ngăđ t,ăbaoăg măcácăkháiăni m:
- Nh ngăKGădoăconăng

KGăd

iăho căthiênănhiênăt oănênăd

iăm tăđ tăđ uăđ

căcoiălƠă

iălòngăđ tăho căKGăng mă(Und rground Space) .
căconăng

iăt oănênătrongălòngăđ tă(t ngă

nhamă th chă ho că trongă t ngă đ tă th t....)ă đ uă đ

că g iă lƠă côngă tr nhă ng m.ă

-ăCácă

tăki nătrúcăho căcácăc uătrúcăđ

(Underground buildings and structures).
-ăCácă tăki nătrúcăho căcácăc uătrúcăđ
thành nên các KGămƠăconăng

căconăng

iăt oănênătrongălòngăđ tă Ơăh nhă

iăc ăth ăho tăđ ngătrongăn ăđ

căg iălƠăki nătrúcăng mă

(Underground Architect).
-

ăch ăcácăc uătrúcăd

iăm tăđ tăn iăchungă(thiênăt oă Ơănhơnăt o)ăng

iătaăc ngă

dùngăt ăTh ăgi iăng mă(Und rgroundă old).
1.1.1.2. Ph n l

i KG ng m

- Phân lo iă th oă ch că n ngă c aă thƠnhă th , c ă th ă phơnă thƠnhă 3ă lo iă KG l n:ă KG
ng măGT, KG ng măc ă ăh ăt ng,ăKG ng măki nătrúc.ăTrongăđ ,ăKG ng măki nătrúcă
dành cho sinh ho tăc aăconăng
thi tăđ năho tăđ ng T.

i.ă

căbi t KGNăki nătrúcăcôngăc ngăc ăliênăquanăm tă


2

- Phơnălo iăth oăh nhăth căng m,ăt

ngă ngă

iăđ ă ơuăđáyă Ơăn căc aăKGN,ăg m:ă

KGNăhoƠnătoƠnămƠădi năđáyă Ơăn căch mătrongălòngăđ t;ăKGNă1ăph n,ăđáyăn măd

iă

và nócăn măngangăm tăph ngăđ t;ăKGNăn aăch măn aăn i,ăc ăđáyăn măch mătrongăđ t,ă
n căn iătrênăm tăđ t.ăLo iăn aăch năn aăn iăl iăc ă ăbi năth :ăKGNăki uă ơnătr ngălƠă
KG l ăthiênăc ăđáyăch măd
đ tă Ơăđ

iăm tăđ tă Ơălo iăKGNămáiăph ăđ tăc ăn căn iătrênăm tă

căbaoăb că1ăl păđ tăbênătrên.

1.1.2. L ch s h nh thƠnh c a vi c s d ng KGN
2
Vi căconăng

áẾ giai đ n khai ỏháẾ ốà s ế ng KGN
iăbi tă ăd ngăKGăd

iălòngăđ tăđưătr iăquaă1ăquáătr nhăkéoădƠiăt ă

t ăphátăđ năt ăgiác.ăThúcăđ yăchoăquá tr nhănƠyăphátătri năkhôngăg ăkhácăchínhălƠă ă
phátătri năt ăthơnăc aănhơnălo iăcùngă ăphátătri năc aă că năxu tă Ơă ăti năb ăc aă
khoaăh căk ăthu t.ăQuáătr nhăkhaiăthácă Ơă

ăd ngăKGăng măc aănhơnălo iătr iăquaă5ă

giaiăđo nă au (B ngă1.1):
B ng . . Quá trình khai thác và s d ng K N c a nhân lo i (ngu n: tác gi t ng
h p)
Th iăk ăđ ăđá, b tăđ uăt ăkhiăxu tăhi năconăng iăđ năn mă3
ătr că
ắh i đ i
côngănguyên.ăLƠăth iăk ămƠăconăng iăắ năhangă ăl ”,ă ăd ngăhangăđ ngă
nguyên
thiênăt oăđ ăch ngăl iănh ngănguyăhi măt ăt ănhiên
ỏh Ổ
B tăđ uăt ăn mă3
ătr căcôngănguyênăđ năth ăk ăth ă5.ăLƠăth iăk ăb tă
ắh i k Ế
đ

uă
cu
că
ngă
nă
minh.ă
Côngă tr nhă đ că xơyă d ng,ă trongă đ ă conă ng iă
đ i

ắh i
k
ỏrỐng đ i

ắh i
k
Ế nđ i

ắh i
k
hi n đ i

ho căt năd ngăc ătácăđ ngăđ năKGăng măthiênăt o,ăho căch ăđ ngăkhaiăpháă
cácăđ ngăh măchoăm căđíchălƠmăkhoăch a,ăch ătrúă n....ă Ơăchínhăk ăthu tă
khaiă thácă ă th iă k ă nƠyă đưă đ tă n nă m ngă choă k ă thu tă ă d ngă KGă ng mă
ngày nay.
B tă đ uăt ăth ăk ăth ă5ă đ năth ăk ăth ă1 .ă ăth iă k ănƠyă i că ăd ngă
KGNăđưăgi măđiă ăk ăthu tăxơyăd ngăđưăkháăcao,ăđápă ngănhuăc uăc ătrú,ă
lƠmăkhoăch aă Ơăphòngăth ...ăCácăcôngătr nhătrongălòngăđ tăđ căth căhi nă
ch ă y uă doă conă ng iă ti nă hƠnhă khaiă thácă m ă khiă nhuă c uă ă d ngă ngu nă
kimălo iănh ăđ ng,ă tăầăđangăb tăđ uă Ơăt ngănhanh.

B tăđ uăt ăth ăk ăth ă1 ,ăkh iăđ u cu căcáchăm ngă ă năxu tăđ năth ă
k ăth ă19.ăDoăđư phátăminhăraăthu căn ă Ơăđ măn ă Ơoă ngăd ng. H ătr ă ă
phátătri năcácăcôngătr nhăxơyăd ngătrongălòngăđ t,ăn ămangăl iăthu năl iăchoă
i căkhaiăthácăcácăkhoángă n.ă tălo tăcácăh mălòăđ căm ănh măkhaiăthácă
nguyên,ănhiênăli uăph că ăchoăcácăngƠnhăcôngănghi păch ăt oămáyă Ơăt mă
ki măkimăc ng,ăkimălo i-ăđáăquỦ,ăđ nhăđi mă Ơoăđ uăth ăk ă .ă căbi t,ă
ngoƠiă h ă th ngă c ngă ng mă đôă th ,ă th iă k ă nƠyă conă ng iă tr ă l iă i că ch ă
đ ngăt oăraăcácăKGăd iăm tăđ tăchoăm căđíchă inhăho t,ătuyăch ăc căb ă ă
ph năd iăcácălơuăđƠi,ătòaănhƠălƠmăh măm ,ăkhoăch aăđ căl p
că đánhă d uă b ngă ă raă đ iă c aă đ ngă x ă đi nă ng mă ă TPă Londonă
n căAnh.ăVi căxơyăd ngăcácăđ ngăh măGT c ăgi iă ƠătƠuăđi năng măd nă
đ năc năth aămưnăcácănhuăc uăn iăli năph ngăti năGTă iăcôngătr nhă ƠăKGă
d chă ăđiăkèmăc aăcu că ngă T khi năchoă i că ăd ngăKGătrongălòngăđ tă
đưătr ăthƠnhăh ăth ngăliênăk tă iănhau.ăNgƠyănayăKGN đôăth ătr ăthƠnhăph ă
bi n,ăđ căphatătri năngƠyăcƠngănhanh,ăcƠngăm nhă ƠăcƠngăđaăd ng


3

1.1.2.2. Khai thác KGN cho DVCC ắ
. Cùngă

iă ăh nhăthƠnhăc aă T, KGN đ

căkhaiăthácăchoăc uătrúcă T t ăth păđ nă

cao,ăt ăkhôngăđ năc ă ă inhăho tăc aăconăng

i.ăLo iătr ăcácăKGN ắt năd ng”ă(hangă

đ ngăt ănhiênă c ă nă ho căh măkhaiăthácă m ăc ăhayăt ngăh măcôngătr nh xơyă d ng)ă
ph năl nădƠnhăchoăl uătr ăkhoătƠng,ăm ăđ uăchoă i căđƠoă ơuăxu ngăđ tăm tăcáchăch ă
đ ngănh măph că

ăcôngăc ngăchínhălƠăh ăth ngăh ăt ngă T (đ

ngăc ng,ăc păn

c,ă

d năkhíăđ tăầă Ơăc pă đi n,ătruy năthôngă auănƠy).ăKGNDVCCă T đưăb tăđ uăđ

că

chú ý t ăđ uăth ăk ăXX,ăb tăđ uăth nhăhƠnhăt iăcácăn

cănh ăPháp,ăPh năLan,ăHoaăK ,ă

CanadaăK ănguyênăắt nhăti nă Ơoălòngăđ t”-khai thác KGN cho DVCC đ
t ă i căkhaiăthácăng măchoăGT,ăc ăth ălƠăh ăth ngă
này là (và song hƠnhă

troă Ơăđ

căti păn iă

ngăh măôătô,ăr iă auă

i)ăcácăh măb ăhƠnh.ă

Hi pă h iă H mă Ơă KGN th ă gi iă (ITA-AITES)ă đưă đ

că thƠnhă l pă Ơoă n mă 1974,ă

g mă 71ă qu că giaă thƠnhă iênă hi nă t iă Ơă 31 ă thƠnhă iênă liênă k t,ă nh mă khuy nă khíchă
i că
b nă

ăd ngăcácăl păd

iăb ăm tă ăl iăíchăc aăc ngăđ ng,ămôiătr

ngă Ơ phátătri nă

ng,ă Ơăđ ăthúcăđ yăti năb ătrongă i căl păk ăho ch,ăthi tăk ,ăxơyăd ng,ăb oătr ă Ơă

anătoƠnăc aăđ

ngăh mă ƠăKGN.

B tăđ uăt ăn mă19 3,ăKGN đưăchínhăth căđ

căcôngănh nălƠăm tălo iătƠiănguyên.ă

N mă 1991,ă t iă m tă h iă th oă doă ITAă t ă ch că (Hi p h iă qu că t ă
h m),ă Tuyênă ngônă Tokyoă đưă raă đ iă

ă

ă d ngă KGN và

iă n iă dungă ắTh ă k ă XXIă lƠă th ă k ă

ă d ngă

KGN”.
1.1.3.

ng l c c a vi c khai thác vƠ s d ng KGN T:

ngăl căc aă i căkhaiăthácă Ơă

ăd ngăKGN

T đưăđ

căITAăt ngăk tătrongă

b ngă1. ă au:
B ng . .
ng l c c a vi c khai thác và s d ng K N T (ngu n: ITA)
tă đ ă xơyă d ngă trongă TP ngƠyă cƠngă bưoă hòa,ă giáă đ tă ngƠyă
Tài nguyên
KG r ng l n cƠngăcao,ăkhôngăcònănhi uăKG trênăm tăđ tăn a,ănh ngăKG trong
lòngăđ tăth ăcònăphongăphúă Ơăr ngăl n,ăn hoƠnătoƠnăc ăhi uăqu ă
trongă i căgi iăquy tă năđ ătƠiănguyênăđ tăc aă T Ơă năđ ăm tă
đ ăxơyăd ngătrongă T.ăNgoƠiăra,ă i căkhaiăthácă Ơă ăd ngăKGN
thƠnhăth ăc ănhi uăl iăíchă Ơăthuăhútăngu năđ uăt ăđángăk .
Tínhă cáchă nhi tă t tă c aă đ tă Ơă nhamă th chă đưă khi nă choă cácă
ắi ỏ

ki m
côngă tr nhă xơyă d ngă d iă lòngă đ tă c ă tínhă ti tă ki mă n ngă l ngă
n ng l ng
h nă nh ngă côngă tr nhă trênă m tă đ t,ă c ă l iă choă ă phátă tri nă b nă
ngă c aă T,ă quană tr ngă h nă c ă lƠă n ă thúcă đ yă ch tă l ngă đ iă
ngăc aătoƠnăTP,ăđ tăđ că ăhi năđ iăh aăcaoăđ .
Tr căh t,ăn ngăl căc ă ăh ăt ngăc aă T khôngăđ ăm nh,ăyêuă
Ải i
qỐỔ ỏ


4

ố n đ
ế
xây
chen
công
trình
Ếa
ỏ ng
trong TP
ả nh ỏhành
m ỏ
môi
ỏr ng sinh
thái ắ hoàn
ỏ àn
ỏ
nhiên

ắính kh ỏhi
ỏrên ph ng
ếi n kinh ỏ
k ỏhỐ ỏ

c uăc păthi tălƠăph iăc iăt oă Ơăphátătri n,ăchoănênă i căkhaiăthácă Ơă
ă d ngă KGN đ ă lƠmă c ă ăh ă t ngă ă c ă l iăth ă m nh.ă Th ă hai,ă
khuă cătrungătơmă iăm tăkh iăl ngăxơyăd ngăl nă ămangăl iă ă
th ngănh tă Ơăphơnălu ngăGT rõărƠng,ănh tălƠă ăphátătri năc aăcácă
đ ngătƠuăđi năng măđưăthúcăđ yăm nhăm ă ăm ăr ngăcácăKGN
khác.
ămôiătr ngăm tăđ tăc aăTP chúng ta là TP t ănhiên,ăTP yêu
thiênănhiênă ƠăhƠiăhòaă iăthiênănhiênăluônălƠăm cătiêuăxơyă d ngă
mƠăconăng iămu năh ngăt i.
Vi căcácătòaănhƠăcaoăt ngăm călênăcùngă iă i căt oăraăKG T
m iă đưă c tă đ tă m iă quană h ă l chă ă c aă TP,ă lƠmă ph ngă h iă đ nă
di năm oă Ơăc nhăquanăc aă T truy năth ng.ăVi căkhaiăthácă Ơă ă
d ngăKGN ăb oă ăđ căcácăki nătrúcăl chă ă Ơădi năm oăc aă
m tă T truy năth ng.
Tr iăquaănhi uăn măchi nătranh,ăxơyăd ngă Ơăphátătri năđưăchoă
raăđ iăc ă ă tăch tă Ơăn năt ngă ngăch c,ăđi uănƠyăchoăth yă i că
khaiăthácă Ơă ăd ngăKGN lƠăhoƠnătoƠnăc ăth .ăNgoƠiăra,ăk ăthu tă
đƠoăx iăđưăti năb ă ƠăthƠnhăth căh nănhi u,ăđ ăkh ăc ngănh ăchiă
phíăchoă i căxơyăd ngăKGN ngƠyăcƠngăgi măđi.

1.2. T NG QUAN V

T

CH C KGNDVCC G N V I B

HÀNH T I CÁC

T TRểN TH GI I HI N NAY.
1.2.1. Tình hình t ch c KGNDVCC t i các T th gi i
1.2.1.1. ắ Ếh Ế ẦẢNDV
H uăh tă T l năđ uăc ăl chă

ỏ i ẾáẾ ắ châu Âu.

hình thành Ơătruy năth ngă

Vi căphátătri năTP lanăr ngă(nh tălƠă auăTh ăchi nă )ăth oăxuăh

ăd ngăKGN lơuăđ i.ă
ngălyătơm,ăngh aălƠă

cácă khuă ă đ

că xơyă d ngă m iă t iă Ơnhă đaiă ngo iă ô;ă ùngă trungă tơmă m tă đ ă dơnă c ă

khôngăt ngătr

ngăđ tăbi n,ăth măchíăgi măđi.ăTuyănhiên ùngătrungătơmă nălƠăn iăt pă

trungă đôngă ng

i.ă H ă th ngă

troă ph nă l nă đ

( òngătrònă Ơătia)ănh măđ aăđ năng

că xơyă d ngă th oă d ngă m ngă nh nă

iădơnăt ăngo iăôă Ơoăn iăđô.ăKGNDVCC banăđ uă

ch ăn mă ăph năch măc aăgaă Ơăl iăxu ngănhƠăgaăng m.ăSauănƠy,ăm tă
l ătrongăkhuă
đ

đ

ngă Ơăgiaoă

cătrungătơmăc ăm tăđ ăGT c ăgi iăcaoăm iăn yă inhănhuăc uăxơyăd ngă

ngăh măb ăhƠnhăđ ătránhăxungăđ tăGT.ă iăkèmăn ălƠăcácăDV ph că

ăhƠnhăkháchă

trong Ng măb ăhƠnh.ă ápă ngănhuăc uăb oăt năcácăy uăt ă năh a,ăl chă ăc aă T c ă
nên các TP chơuă Ểuă r tă n iă ti ngă
côngătr nhăc ăgiáătr ,ă

năhoa,ăqu ngătr

choăc ădơn,ăm tăkhácăph că
Doă truy n th ngă

iă 1ă lo tă cácă trungă tơmă Ng mă DV n mă d

ăl

ng.ă

iă cácă

tăm tăb ă ung DV mangătínhăth iăđ iă

ngăkháchăduăl chăđôngăđ oăđ nă

ă d ngă t ngă h mă côngă tr nh,ă i că k tă n iă chúngă

iăắC uăl căđ a”.ă
iă cácă th ă lo iă


5

Ng măDV k ătrênăquaăcácăđ

ngăNg măb ăhƠnh,ăh nhăthƠnhăm ngăl

iăNg măDV

T

di năraăkháăt ănhiên.ăC ăth ăđi măquaă i că ăd ngă ƠăkhaiăthácăKGN ki nătrúcăDVCC
m tă ăqu căgia,ăTP đi năh nhă ăchâu Âu:

V

ng qỐ c Anh:ăLƠăn iăkh iăđ u và có h th ng Metro quy mô nh t th

gi i, ví d TP Londonăc ăh nă4
choă h nă ă tri uă r
th

iă l

kmăđ

ng và 275 tr m ga

năkh p vùng ph c v

t khách m i ngày. Ng m DV g n li n v i h th ng Metro,

ngăđ t t iăđ u l i d n t m tăđ t xu ng tr mă(bênăd

công trình). Do h th ng DV v năđưăđ

i v a hè ho c trong t ng h m

c quy ho ch t t c ng v i m ngăl

phát tri n nên t i Anh có r t ít trung tâm Ng m DV l nănh ăcácăn

i Metro r t

c khác. (xem hình

1.1)

Hình . . M t c t nhà ga và DV ng m t i thành ph Leeds và ga Auber
London, Anh (ngu n adventures ithben.com)

thành ph

C ng hòa Pháp: ngoài h th ng Metro và h th ng Ng m b hành, vi c s
d ng KGN đ b o v c nhăquană

năh aă Ơă l ch s t i th đôăPariă n

căPhápăđưăc ă

nh ngăđ ngăg păxu t s c. Vi n b o tàng Louvre là m t trong nh ng trung tâm ng m
n i ti ng th gi iăđưăduyătr ăki n trúc c đi năbanăđ u trong khi v năđ tăđ
c u m r ng.ăCôngătr nhăđ

c thi t k b iăI ăP i,ăhoƠnăthƠnhă Ơoăn mă19

c các yêu
,ălƠăh nhă

m u cho kh n ngă m r ng, hi nă đ i hóa ki n trúc c đi n nh KGN đaă n ng.ă

Hình . . S đ l i vào bên trên DV ng m b o tàng Louvre. (ngu n:
listentheworld.wordpress.com)

i