skkn một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo 3 4 tuổi làm quen với biểu tượng toán

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH THANH HOÁ
PHÒNG GD&ĐT TP THANH HÓA

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHO TRẺ
MẪU GIÁO 3 - 4 TUỔI LÀM QUEN VỚI BIỂU TƯỢNG TOÁN
TẠI TRƯỜNG MẦM NON LAM SƠN

Người thực hiện: Nguyễn Thị Quỳnh Nga
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường Mầm Non Lam Sơn
SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên môn

1


THANH HÓA NĂM 2017
MỤC LỤC
TT
1.1
1.2
1.3
1.4
2.1
2.2

2.3
2.3.
1
2.3.

2
2.3.
3
2.3.
4

NỘI DUNG
1. MỞ ĐẦU
Lí do chọn đề tài
Mục đích nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Cơ sở lí luận
Thực trạng của vấn đề nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu
giáo 3 - 4 tuổi làm quen với biểu tượng toán tại trường
mầm non Lam Sơn.
Các biện pháp thực hiện để nâng cao chất lượng cho trẻ
mẫu giáo 3 - 4 tuổi làm quen với biểu tượng toán.
Đi sâu nghiên cứu để hiểu đặc điểm của trẻ.

Trang
1
2
2
2
2
2
2
2-3

4
4

Xây dựng môi trường hoạt động toán trong lớp.

5-6

Cách sử dụng đồ dùng trực quan.

7-8

Nâng cao khả năng ứng dụng công nghệ thông tin của bản
thân.

9-10

2.3.
5
2.3.
6
2.4

Vận dụng sáng tạo một số trò chơi trong hoạt động làm
quen với toán.
Công tác tuyên truyền và phối kết hợp với phụ huynh

10-11

Hiệu quả của SKKN.

13

2.4.
1
2.4.
2

Kết quả khảo sát khi áp dụng các biện pháp trên.

13

Hiệu quả khi áp dụng các giải pháp trên vào thực tiễn trên
trẻ tại trường mầm Non Lam Sơn
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
Kết luận

14

Kiến nghị
Tài liệu tham khảo

15
16

3.1
3.2

12

14
14

2


3


1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài:
Trẻ em là những hạt giống, những mầm non trong vườn ươm đất nước.
Việc chăm sóc và giáo dục trẻ là một yêu cầu, nhiệm vụ không chỉ đối với gia
đình, nhà trường mà của toàn xã hội. Chính vì vậy mà chúng ta cần có những
biện pháp hữu hiệu để chăm sóc giáo dục trẻ nhằm tạo ra những con người phát
triển toàn diện để làm chủ đất nước. Đây là vấn đề mang tính thời đại và cấp
thiết đối với ngành giáo dục, đặc biệt là giáo dục mầm non - mắt xích đầu tiên
trong hệ thống giáo dục quốc dân.
Giáo viên mầm non với công việc vừa chăm sóc vừa giáo dục trẻ, thông
qua mọi hoạt động và trên từng tiết dạy tôi nhận ra việc dạy trẻ làm quen với
toán là một hoạt động đóng vai trò rất quan trọng trong việc hình thành và phát
triển nhân cách cho trẻ. Đặc biệt nó có tầm quan trọng rất lớn đối với việc phát
triển trí tuệ sau này của trẻ.
Trong chương trình giáo dục mầm non mới hiện nay việc dạy trẻ làm
quen với toán đóng vai trò trong việc cung cấp kiến thức ban đầu cho trẻ. Toán
học là một môn khoa học cần có độ chính xác. Do trẻ ở độ tuổi mẫu giáo chưa
có một biểu tượng khoa học nào. Nên nhiệm vụ của giáo viên là phải hình thành
cho trẻ các biểu tượng toán học, cung cấp những kỹ năng cơ bản nhất để trẻ có
thể vận dụng vào trong thực tế. Để có sự phát triển và hướng tới một nền giáo
dục toàn diện như Bác Hồ đã từng nói:

“ Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây
Vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người”
Rèn luyện cho trẻ làm quen với những biểu tượng toán ngay từ tuổi mầm non
là một việc làm hoàn toàn đúng đắn và cần thiết, vì đó chính là cơ hội tốt để
giúp trẻ hình thành phẩm chất, năng lực hoạt động cho mình như: Tìm tòi, quan
sát, so sánh… Thông qua hoạt động làm quen với toán giúp trẻ hình thành
những biểu tượng ban đầu về toán như: Số lượng, kích thước, hình dạng, định
hướng không gian, để sau này trẻ sẽ vững vàng, tự tin hơn khi tiếp nhận những
kiến thức toán ở giai đoạn tiếp theo. “Làm quen với toán” đây là một hoạt động
đòi hỏi độ chính xác cao. Muốn làm tốt được việc này trước hết đòi hỏi người
giáo viên phải có tâm huyết với nghề, say sưa suy nghĩ tìm tòi, chu đáo tỉ mỉ,
sáng tạo, hướng dẫn trẻ tham gia vào hoạt động một cách có khoa học để trẻ
bước đầu nắm bắt, hình thành những kỹ năng học tập đối với hoạt động làm
quen với biểu tượng toán sơ đẳng. Đối với hoạt động học này, người giáo viên
cần phải đầu tư thời gian, công sức một cách công phu, khoa học để chuẩn bị đồ
dùng cho tiết học mới mong tiết học đạt được hiệu quả cao và khả năng tiếp thu
kiến thức của trẻ sẽ đạt được ở mức độ cao nhất trong quá trình tham gia các
hoạt động của trẻ. Xuất phát từ nhận thức của trẻ từ trực quan sinh học giúp trẻ
nhận thức tốt hơn về thế giới xung quanh. Từ đó hình thành hệ thống hóa kiến
thức một cách chính xác, khoa học. Nhận thức về toán học có liên quan mật thiết
với quá trình phát triển toàn diện của trẻ, thông qua toán học sớm hình thành ở
1


trẻ khả năng tìm tòi, quan sát, khám phá, so sánh, phân tích, tổng hợp các sự vật
hiện tượng khách quan. Trên cơ sở đó bổ sung thêm vốn ngôn ngữ và góp phần
tích cực vào việc phát triển trí tuệ và thể chất cho trẻ.
Nhận thấy tầm quan trọng, bản thân mỗi giáo viên đứng lớp phải có suy
nghĩ, việc làm thiết thực để nâng cao hiệu quả trong hoạt động này. Vì vậy tôi đã
chọn đề tài “Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổi

làm quen với biểu tượng toán” để làm đề tài nghiên cứu trong năm học 20162017.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
Bản thân tiến hành nghiên cứu đề tài này với mong muốn tìm ra những
hạn chế, khó khăn trong khi tổ chức các hoạt động cho trẻ 3-4 tuổi làm quen với
các biểu tượng toán sơ đẳng. Từ đó đưa ra cách tổ chức, phương pháp giảng dạy
giúp trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổi làm quen với các biểu tượng toán sơ đẳng một cách
tốt nhất.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổi làm
quen với biểu tượng toán tại Trường mầm non Lam Sơn.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu.
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu nhập thông tin.
- Phương pháp quan sát, đánh giá thống kê, xử lý số liệu.
- Phương pháp trải nghiệm, thực hành.
- Phương pháp nêu gương, đánh giá.
- Phương pháp tuyên truyền, phối hợp phụ huynh.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN
2.1. Cơ sở lí luận
Trong chương trình giáo dục mầm non việc dạy trẻ làm quen với toán đóng
vai trò trong việc cung cấp kiến thức ban đầu cho trẻ. Làm quen với toán ngay từ
tuổi mầm non là việc hoàn toàn đúng đắn và cần thiết giúp trẻ tìm tòi, quan sát,
so sánh,...Thông qua hoạt động làm quen với toán giúp trẻ hình thành ban đầu về
toán như: Số lượng, kích thước, hình dạng, bên cạnh đó thì việc xác định vị trí
trong không gian giúp trẻ xác định đúng các vị trí trên - dưới, trước – sau, phải trái của mình và của đối tượng khác.
Việc dạy cho trẻ nắm chắc các kiến thức trong hoạt động làm quen với biểu
tượng toán, không những giúp cho trẻ học bộ môn toán sau này đẽ dàng hơn mà
còn giúp cho trẻ tiếp thu kiến thức của các môn học khác một cách nhanh nhạy
và chính xác hơn.
Ngay từ nhỏ trẻ đã được tiếp xúc với ông, bà, cha mẹ. ... Và các sự vật hiện

tượng đến nhận thức xung quanh. tất cả những cái trẻ nhìn thấy đều ảnh hưởng
đến nhận thức của trẻ , dần dần trẻ có được những khái niệm giản đơn nhất về
2


thế giới xung quanh có nhu cầu muốn tìn tòi, phám phá về tính chất, đặc điểm
của sự vật hiện tượng, tập hợp các số lượng, hình dạng, màu sắc, kích thước, vị
trí, sắp xếp của chúng trong không gian. Ví dụ: Khi chơi với đồ vật trẻ muốn
biết tại sao vật này lại lăn được nhưng vật kia lại không lăn được . hình dạng,
kích thước và chất liệu của chúng khác nhau như thế nào? Hoặc trẻ muốn biết
từng nhóm đồ vật có bao nhiêu vật và cách so sánh các nhóm với nhau, trẻ muốn
biết nhóm này có số lượng nhiều hay ít hơn nhóm kia. Bắt đầu trẻ muốn biết làm
thế nào để cho hai nhóm được bằng nhau. Từ đó trong tư duy của trẻ đã nảy sinh
khái niện thêm bớt một cách giản đơn nhất về phép cộng trừ của bậc tiểu học.
Xuất phát từ nhu cầu đó mà việc cho trẻ làm quen với biểu tượng toán là nhu
cầu cần thiết.
Trong quá trình học tập và giảng dạy, nghiên cứu của đề tài tôi nhận thấy
ngay từ khi mới sinh ra trẻ em như một tờ giấy trắng, chưa hình thành các biểu
tượng về toán ban đầu ở trẻ. Vì thế người lớn nói chung và các cô giáo mầm non
nói riêng là người trực tiếp tác động đến trẻ, nhằm dần dần hình thành cho trẻ
những biểu tượng ban đầu về cuộc sống. Trẻ 3- 4 tuổi vốn hiểu biết còn ít, mới
bắt đầu làm quen dần với những biểu tượng về toán, vì vậy những biểu tượng về
toán ban đầu cho trẻ chỉ là dạng sơ khai mới mẻ. Để hình thành được biểu tượng
về toán trẻ cần dựa vào vốn tích lũy của bản thân, vốn ngôn ngữ nhất định để
diễn đạt. Trong việc hướng dẫn trẻ làm quen với toán, giáo viên đóng vai trò rất
quan trọng trong việc hướng dẫn trẻ nhận thức các biểu tượng sơ đẳng về toán,
làm tăng thêm vốn hiểu biết của trẻ.
Ngành học mầm non đã triển khai và thực hiện theo chương trình mầm
non mới, về nội dung và phương pháp thích hợp, nhằm nâng cao chất lượng dạy
và học cho trẻ. Là giáo viên trực tiếp thực hiện nhiệm vụ chăm sóc - giáo dục

trẻ, bản thân tôi luôn ý thức cao, phải thực hiện yêu cầu giáo dục theo quy định
của ngành và sự chỉ đạo của nhà trường, quan tâm đến sự phát triển toàn diện
cho trẻ, qua đó có hoạt động cho trẻ làm quen với các biểu tượng về toán.
2.2. Thực trạng của vấn đề nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo 3 - 4
tuổi làm quen với biểu tượng toán tại trường mầm non Lam Sơn.
Trong năm học 2016 – 2017 tôi đuợc nhà trường phân công chủ nhiệm
lớp 3-4 tuổi với số cháu là 35. Là giáo viên trực tiếp chăm sóc trẻ ở độ tuổi này
tôi nhận thấy có những thuận lợi và khó khăn sau:
* Thuận lợi:
- Được sự chỉ đạo sát sao về chuyên môn của Phòng Giáo Dục và sự quan
tâm của Ban Giám Hiệu trường MN Lam Sơn tạo điều kiện đầu tư về cơ sở vật
chất trường lớp khang trang, 100% nhóm lớp thực hiện giáo án điện tử phục vụ
cho các hoạt động.
- Bản thân còn trẻ nên việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy
được phát huy tối đa. Ngoài ra tôi luôn tìm tòi học tập các đồng nghiệp, đã được

3


dự giờ các đồng nghịêp. Các hoạt động và dự thao giảng một số tiết mẫu của
trường, của thành phố nên cũng đã được học tập một số kinh nghiệm trong
phương pháp giảng dạy cho trẻ làm quen với toán.
- Được sự ủng hộ nhiệt tình của các bậc cha mẹ học sinh, các tổ chức
đoàn thể xã hội, phối hợp với nhà trường nên tạo điều kiện giúp tôi làm tốt công
tác chăm sóc, giáo dục trẻ tại nhóm lớp của mình.
- Với tổng số học sinh trong lớp là 35 cháu, các cháu khoẻ mạnh thông
minh và cùng một độ tuổi nên rất thuận lợi cho công tác chăm sóc và giáo dục
trẻ, để trẻ phát triển toàn diện.
* Khó khăn:
Các cháu ở lớp tôi đa số là những trẻ lần đầu tiên đến trường, đến lớp, nên

khả năng nhận thức và nề nếp của trẻ đang còn mang tính chất tự do, trẻ nhút
nhát, rụt rè, chậm chạp, cũng ảnh hưởng đến chất lượng chung của lớp.
Để đề ra được các biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo 3-4
tuổi làm quen với biểu tượng toán có hiệu quả, ngay từ đầu năm học mới tôi đã
đánh giá phân loại khả năng học toán trong lớp tôi phụ trách để từ đó có những
giải pháp trong giảng dạy tốt hơn.
Tổng số trẻ được khảo sát 35 cháu.
*Kết quả khảo sát trước khi áp dụng SKKN
Kết quả
Nội dung khảo sát
Khả năng nhận biết
về các biểu tượng
toán
Khả năng so sánh
Khả năng chia tách
phân nhóm

Tổng
số trẻ

Tốt
TS
%

Đạt
Khá
TS %

TB
TS %

Chưa đạt
TS

%

35

6

17,1

10

28,7

13

37,1

6

17,1

35

7

20

11

31,4

12

34,3

5

14,3

35

7

20

10

28,6

14

40

4

11,4

Từ kết quả khảo sát khả năng học toán của trẻ 3-4 tuổi đồng thời trong quá
trình dạy và tiếp xúc với trẻ tôi thấy rằng khả năng học toán của trẻ còn nhiều
hạn chế về cách nhận biết về các biểu tượng toán, khả năng so sánh, khả năng
chia tách phân nhóm. Khi trẻ học toán hầu hết đều phụ thuộc vào các hướng dẫn
của cô, thực hiện các thao tác theo cô, trẻ chưa chủ động tư duy, hoặc tư duy
không bền vững. chính vì vậy tôi thấy băn khoăn, lo lắng về vấn đề này và nghĩ
bản thân mình phải tìm ra giải pháp nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo 3 - 4

4


tuổi làm quen với biểu tượng toán một cách có hiệu quả nhất để giúp trẻ tự tin,
chủ động hơn khi lĩnh hội kiến thức sơ đẳng về toán.
2. 3. Các biện pháp thực hiện để nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo 3 - 4
tuổi làm quen với biểu tượng toán.
2.3.1. Đi sâu nghiên cứu để hiểu đặc điểm nhận thức của trẻ.
Trẻ 3-4 tuổi là giai đoạn tư duy trực quan - Hành động, thích các hoạt
động chân tay và khám phá bằng các giác quan. Có thể nắm các thông tin thông
qua giao tiếp và các cách đơn giản, dễ hiểu. Hay đặt câu hỏi nhưng không phải
lúc nào cũng hiểu câu trả lời. Bắt đầu nhận ra các mối quan hệ dưới dạng các
câu hỏi đơn giản: Tại sao? Để làm gì? Như thế nào? Trẻ có thể móc nối các sự
kiện khi thảo luận nhưng có thể gặp khó khăn trong phát âm, diễn đạt bằng lời
nói. Trẻ cần được người lớn chú ý nghe và nói lại rõ ràng hơn những gì trẻ nói.
Học tốt nhất trong những tình huống cụ thể có ý nghĩa với bản thân chúng và khi
có sự tin tưởng, khích lệ của người lớn. Có thể nói đây là giai đoạn khủng hoảng
của trẻ lên 3, giai đoạn mà cả gia đình và nhà trường cần quan tâm hơn tới trẻ 3
tuổi vì ở độ tuổi này trẻ rất nhạy cảm với những hành động, lời nói mà người
lớn nói vói mình.
Ví dụ: Đang ở chủ đề Thế giới động vật, khi chưa vào tiết học cô và trẻ
trò chuyện với nhau một cách vui vẻ, thoải mái. Khi cô chỉ lên bức tranh và hỏi

các con đếm xem trong tranh có bao nhiêu con chim đang bay và bao nhiêu con
chim đang đậu ở cành thì trẻ vui vẻ trả lời cô và rất chính xác. Nhưng khi vào
tiết học chính cũng như câu hỏi tương tự cô gọi trẻ đứng lên thì trẻ chi đứng im
và không trả lời. Lúc này cô sẽ động viên, khích lệ trẻ để trẻ trả lời. Điều này
giúp trẻ tự tin, hứng thú hơn và thể hiện rõ năng lực của bản thân trẻ. Thậm chí
khi trẻ hứng thú trả lời có thể khiến tư duy trẻ phát triển tốt hơn.
Khi trẻ chơi hoạt động một mình, trong lớp học có bao nhiêu trẻ thì có bấy
nhiêu sự khác biệt về cá nhân. Những sự khác biệt này bao gồm cả về thể chất,
năng lực, hứng thú. Và tất cả các trẻTrẻ chơi hoạt động một mình, trong lớp học
có bao nhiêu trẻ thì có bấy nhiêu sự khác biệt về cá nhân. Những sự khác biệt
này bao gồm cả về thể chất, năng lực, hứng thú. Và tất cả các trẻTrẻ chơi hoạt
động một mình, trong lớp học có bao nhiêu trẻ thì có bấy nhiêu sự khác biệt về
cá nhân. Những sự khác biệt này bao gồm cả về thể chất, năng lực, hứng thú. Và
tất cả các trẻ đều có quyền đòi hỏi được quan tâm, đáp ứng nhu cầu bản thân.
Khi trẻ đến lớp, mỗi trẻ là một cá thể duy nhất, do đó trẻ sẽ hành động trong
một môi trường theo cách riêng của mình. Chính vì vậy cô giáo cần tạo ra một
tâm thế tốt khi ở lớp, một không khí tình cảm yêu thương tôn trọng trẻ.
2.3.2. Xây dựng môi trường hoạt động toán trong lớp.
Cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi, làm quen với môn toán không chỉ dừng lại ở
hoạt động cho trẻ làm quen với toán mà còn cho trẻ vận dụng những kiến thức
kỹ năng đã có giúp trẻ nhớ lâu hơn về các chữ số, số lượng, kích thước, hình
dạng…Chính vì thế việc tạo môi trường cho trẻ làm quen với toán qua các đặc
điểm như màu sắc, hình dạng, bố cục góp phần hình thành ở trẻ khả năng yêu
thích cái đẹp ở xung quanh là việc làm tôi cho là hết sức quan trọng và tạo ra
5


môi trường làm quen với toán. Ở lớp học tôi giành riêng một khoảng trống có
diện tích vừa phải, vừa tầm với trẻ nơi dễ gây sự chú ý của trẻ. Tôi trang trí góc
toán như một bức tranh bên trái là bé tô màu và sắp xếp theo quy tắc, trang trí

bên trong là hình ảnh ngôi nhà có hàng rào, đường đi vào nhà trên đó có dán
thảm đỏ để làm đường đi tạo góc mở cho trẻ hoạt động, trẻ chơi ở góc toán được
tô màu, được vẽ được dán sắp xếp theo quy tắc với nội dung của từng chủ đề.
Còn bên phải là thử tài của bé tôi trang trí như một cái bảng trên đó có dán
những tấm thảm đỏ trẻ được tô màu, vẽ, dán, và gắn số tương ứng với số lượng
đồ vật trẻ đã gắn theo nội dung của từng chủ đề. Qua đó rèn cho trẻ kỹ năng tô
màu, vẽ dán, sắp xếp theo quy tắc, nhận biết số lượng trong phạm vi 3 và gắn số
lượng tương ứng với số đồ vật trẻ dán. Không những tạo môi trường hợp lý mà
tôi còn sử dụng những sản phẩm của trẻ để tạo cho trẻ sự hứng thú khi đi học.
Trang trí, sắp xếp lớp học phòng học hài hòa hợp lý sẽ tạo được sự chú ý,
sẽ hấp dẫn lôi cuốn trẻ vào giờ học theo giai đoạn, theo chủ đề, theo nội dung
từng bài.
Tùy vào nội dung của từng bài để bố trí trực quan xung quanh lớp, giá đồ
chơi, tranh treo tường cho hợp lý để trẻ luyện tập cũng như liên hệ thực tế.
Ví dụ : Chủ đề gia đình
+ Treo tranh về gia đình đông con, ít con để trẻ đếm số lượng người, kích
thước của tùng thành viên trong gia đình như Bố thì cao nhất ... con thấp nhất và
giáo dục trẻ.

Tranh vẽ về gia đình ít con
+ Đồ dùng gia đình xếp ở giá đồ chơi để trẻ có thể luyện đếm.
VD: Ở góc xây dựng, tôi có thể hỏi trẻ :
Các con đã xây được bao nhiêu ngôi nhà trong góc xây dựng vủa mình.
VD : Chủ đề "Thực vật".
+ Tôi treo tranh ở các góc và hỏi trẻ quả có số lượng 1 là quả gì ? 2 là số
lượng của quả gì ? và quả gì có số lượng là 3 ? và con hãy sắp xềp theo trình
tự : To nhất, Nhỏ hơn, nhỏ nhất.
6

Tương tự như vậy, thay đổi ở các góc theo từng chủ đề, để trẻ được đếm,
tìm tòi và khám phá.
2.3.3. Sử dụng đồ dùng trực quan.
Trực quan là một trong những nguyên tắc cơ bản của lí luận dạy học nhằm
tạo cho trẻ những biểu tượng và hình thành các khái niệm trên cơ sở trực tiếp
quan sát hiện vật đang học hay đồ dùng trực quan minh họa sự vật. Đồ dùng trực
quan là chỗ dựa để hiểu sâu sắc bản chất kiến thức, là phương tiện có hiệu lực để
7


hình thành các khái niệm, giúp trẻ nắm vững các quy luật của sự phát triển xã
hội. Đồ dùng trực quan có vai trò rất lớn trong việc giúp trẻ nhớ kĩ, hiểu sâu
những hình ảnh, những kiến thức đang học. Hình ảnh được giữ lại đặc biệt vững
chắc trong trí nhớ là hình ảnh chúng ta thu nhận được bằng trực quan. Vì vậy,
cùng với việc góp phần tạo biểu tượng và hình thành khái niệm, đồ dùng trực
quan còn phát triển khả năng quan sát, trí tưởng tượng, tư duy và ngôn ngữ của
trẻ.
+ Sử dụng mô hình, sa bàn hoặc một câu chuyện, bài thơ, một trò chơi để
dẫn dắt trẻ tham gia vào hoạt động làm quen với biểu tượng toán.
Ví dụ: Chủ đề: “Thé giới thực vật”. Tôi đọc cho trẻ nghe bài thơ “Củ cà
rốt”. Sau đó tôi hỏi trẻ trong bài thơ nói về gì? (Trẻ trả lời: Nói về củ cà rốt), tôi
đã chuẩn bị sẵn đồ dùng trực quan của mình. Vậy chúng mình xếp tương ứng củ
cà rốt và lá để tạo nhóm mới.
Chủ đề: Bản thân
Đề tài: “Lớp học của chim sơn ca”.
Cô: Lớp học của chim sơn ca gồm ba bạn, các bạn rất ngoan và chăm chỉ
học bài, hôm nay trước giờ lên lớp các chú chim đang cùng nhau ôn lại bài cũ.
+ Các con hãy tìm cho cô nhóm ít hơn 3 rồi thêm vào đủ bằng 3 (1 - 2 trẻ
lên tìm và thêm vào đủ bằng 3 và đếm cho cả lớp cùng đếm) cả lớp kiểm tra.
Các con biết không, đường đến lớp học chú chim rất xa, nên trước khi bay, các

chú chim phải khởi động “vỗ cánh” các con hãy đếm xem các chũ chim vỗ cánh
mấy lần (cô làm động tác chim vỗ cánh 3 lần) trẻ đếm nhẩm và làm theo cô.
+ Cô giáo họa mi gọi một bạn lên bảng kiểm tra bài cũ.
Cách 1: Chia thành 2 nhóm. Nhóm có 1 chú chim và nhóm có 2 chú chim.
Trẻ thi nhau lên gắn theo yêu cầu của cô, cho 1 - 2 trẻ kiểm tra lại. Tương tự như
vậy các bài học tiếp theo, trẻ thành thạo hơn.
+ Trong các tiết học tôi thường sử dụng các câu hỏi: Tại sao?Làm thế
nào? Và còn có những cách tạo nhóm nào?... Qua đó kích thích được tính tò mò,
sáng tạo, thông minh, nhanh nhẹn trong phán đoán, giúp trẻ giải quyết vấn đề
bằng nhiều cách khác nhau và những cơ hội để phát triển khả năng đặc biệt.
+ Việc gây hứng thú ngay từ đầu tiết học bằng đồ dùng trực quan không
những tạo được sự chú ý cho trẻ ngày từ đầu, mà còn tạo cho trẻ một tâm lý
thoải mái để trẻ dễ dàng tiếp thu nội dung trọng tâm của tiết học.
Trong quá trình dạy trẻ tôi thường kết hợp giữa vật thật, tranh ảnh và mô
hình với nhau. Đồ dùng trực quan phải đủ, đẹp, hấp dẫn, phù hợp với từng tiết
học, đúng chủ đề, trẻ phải có đồ dùng trực quan như cô để thao tác và sử dụng
cùng một lúc với cô nhịp nhàng.
Thao tác cô đưa ra trực quan phải rõ ràng, dứt khoát để trẻ không lúng
túng khi làm theo cô.
Xuất phát từ đặc điểm nhận thức của trẻ 3 - 4 tuổi, do một số trẻ chưa học
qua nhà trẻ nên trong quá trình dạy trẻ tôi thường kết hợp giữa vật thật, tranh
ảnh, mô hình với nhau để trẻ hình dung và nắm kiến thức tốt hơn.

8


Cô hướng dẫn trẻ sử dụng đồ dùng trực quan trong quá trình học tập phải
đúng lúc.

Hình ảnh : Cô - Trò sử dụng đồ dùng trực quan

Các đồ dùng trực quan tôi chuẩn bị cho trẻ theo mức độ phức tạp dần.
Khi trẻ sử dụng thành thạo tôi động viên khuyến khích trẻ, nếu trẻ còn
lúng túng chưa thành thạo trẻ sẽ được hướng dẫn tỉ mỉ và sẽ được sửa luôn nếu
sai sót.
Đối với trực quan có nhược điểm riêng biệt, đặc biệt tôi sử dụng câu đố để
đưa trực quan ra.
Ví dụ : Khối vuông và khối cầu tôi dùng câu đố để trẻ đoán :
Khối gì xinh xắn
Hay
Khối gì tròn lắm
Các mặt hình vuông
Không xếp chồng được đâu
Bé hãy đoán xem
Không đứng yên được đâu
Khối gì thế nhỉ ?
Động vào lăn lông lốc...
Để liên kết các nội dung trong một tiết học được liên quan và chuyển sang
nội dung mới một cách linh hoạt, đưa trực quan ra một cách hợp lý không có
động tác thừa hay các câu hỏi lặp lại nhàm chán, tôi thường sử dụng các câu
chuyện sáng tạo :
Ví dụ: Có một bạn Thỏ rất ngoan, hôm nay trên đường đi học bạn Thỏ
gặp cô và bạn Thỏ đã nói thầm vào tai cô đấy ! Chúng mình có muốn biết bạn
Thỏ nói gì không nào ? (Trẻ hào hứng nghe và rất muốn được biết đâu mà Thỏ
nói gì với cô giáo) Tôi lại nói tiếp: Bạn Thỏ nhờ cô hỏi các bạn lớp mình xem
9


có biết ngày 19/5 là ngày gì không nào? Trẻ trả lời đúng: (Ngày 19/5 là ngày
sinh bác Hồ). Tôi nói tiếp : Bạn Thỏ cảm ơn các bạn lớp mình đã giúp cho bạn
ấy biết bí mật của ngày 19/5 nên đã tặng lớp mình một món quà (món quà đó là

một trò chơi ôn luyện đã chuẩn bị trước).
Khi đưa trực quan là nội dung tích hợp của các hoạt động học khác, vào
hoạt động làm quen với biểu tượng toán bằng câu hỏi nhẹ nhàng, hợp lý điều đó
đã phát uy được tích cực một cách cao nhất ở trẻ, khi tham gia các hoạt động.
Ví dụ : Để khắc sâu kiến thức về khối cầu, khối trụ, khối vuông, khối chữ
nhật tôi đặt câu hỏi :
Con nào thích chơi khối cầu và khối trụ ?
Con nào thích chơi khối vuông và khối chữ nhật ?
Trẻ tự trả lời, tôi sẽ phân thành các nhóm.
+ Nhóm thích chơi khối cầu, khối trụ về nặn khối cầu, khối trụ.
+ Nhóm thích chơi khối vuông, khối chữ nhật về nhóm tìm hình bằng giấy
màu tương ứng để dán các mặt khối, điều này trẻ rất hào hứng thi đua, khi cùng
nhau tham gia vào các hoạt động.
Với việc lựa chọn và sử dụng đồ dùng trực quan hợp lý, hấp dẫn trẻ tôi đã
tạo ra tình huống liên tục trong suốt quá trình trẻ tham gia các hoạt động “làm
quen với biểu tượng toán” giúp trẻ tiếp thu kiến thức một cách chính xác, sâu
sắc và bền vững.
2.3.4. Nâng cao khả năng ứng dụng công nghệ thông tin của bản thân.
Phương pháp dạy học bằng Công nghệ thông tin trong giáo dục mầm non
tạo ra một môi trường dạy học tương tác cao, sống động, hứng thú và đạt hiệu
quả cao của quá trình dạy học đa giác quan cho trẻ.
- Nội dung, tư liệu bài giảng giới thiệu cho trẻ mang tính chân thực, phong
phú. Trong bài giảng điện tử trẻ có thể làm quen với những hiện tượng tự nhiên,
xã hội mà trẻ khó có thể tự bắt gặp trong thực tế.
- Giáo viên có thể chủ động khai thác tìm kiếm nguồn tài nguyên giáo dục
qua mạng thông tin truyền thông, Internet,...Nguồn tài nguyên vô cùng phong
phú với hình ảnh, âm thanh, văn bản, phim...sống động tự nhiên tác động tích
cực đến sự phát triển trí tuệ của trẻ cũng như ảnh hưởng đến quá trình hình
thành nhân cách toàn diện ở trẻ.
Xác định vai trò của việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy,

trong những năm qua tôi đã chủ động từng bước: Từ học hỏi đồng nghiệp, tham
gia học các lớp đào tạo, bồi dưỡng về tin học. Bản thân không ngừng tìm tòi
học hỏi, khai thác thông tin. Từ chỗ không biết, soạn giáo án cũng phải soạn đi
soạn lại; từng ngày, từng tháng và từng năm tôi đã vun đắp kiến thức của mình.
Đến nay tôi đã biết khai thác thông tin, soạn thảo giáo án điện tử. Không những
vậy bản thân tôi còn có vai trò nòng cốt chi viện, hỗ trợ nhiều đồng nghiệp khác
trên lĩnh vực ứng dụng công nghệ thông tin.
Ví dụ: Khi học 1 tiết bài ”Đếm đến 3, nhận biết nhóm có 3 đối tượng’’ thường
thì trẻ được xem vật mẫu bằng các thủ thuật của cô đưa ra, nhưng hầu hết các môn
học khác đều có thủ thuật như vậy nên làm cho trẻ nhàm chán và ít chú ý. Nhưng khi
10


tôi sử dụng thủ thuật trong bài soạn trên màn hình Powe point như: hình ảnh 2 con
gà và 3 con bò cùng với tiếng kêu của chúng th× trÎ rÊt chó ý vµ quan s¸t .
Khi trẻ quan sát trên màn hình đã giúp trẻ phát triển khả năng quan sát mà
tôi sẽ lồng tiếng âm thanh của con vật đó phát ra , như vậy trẻ có thể vừa nhìn
vừa nghe một lúc và dễ dàng phân biệt sự khác nhau giữa các con vật .
Nếu trước đây giáo viên mầm non phải rất vất vả để có thể tìm kiếm
những hình ảnh, biểu tượng, đồ dùng phục vụ bài giảng thì hiện nay với ứng
dụng Công nghệ thông tin giáo viên có thể sử dụng Internet để chủ động khai
thác tài nguyên giáo dục phong phú, chủ động quayphim, chụp ảnh làm tư liệu
cho bài giảng điện tử. Chỉ cần vài cái "nhấp chuột" là hình ảnh những con vật
ngộ nghĩnh, những bông hoa đủ màu sắc, những hàng chữ biết đi và những con
số biết nhảy theo nhạc hiện ngay ra với hiệu ứng của những âm thanh sống động
ngay lập tức thu hút được sự chú ý và kích thích hứng thú của học sinh vì được
chủ động hoạt động nhiều hơn để khám phá nội dung bài giảng.Bên cạnh đó lại
tiết kiệm được thời gian cho giáo viên và chi phí nhà cho trường.
2.3.5. Vận dụng sáng tạo một số trò chơi trong hoạt động làm quen với toán
Là một giáo viên tôi luôn có suy nghĩ, cần cố gắng dạy hay, dạy tốt hơn nữa,

làm sao thu hút trẻ hứng thú tham gia các hoạt động. Để tăng tính hấp dẫn của giờ
học toán tôi áp dụng những trò chơi sáng tạo vào các giờ học có tác dụng khích lệ
trẻ tốt hơn. Khi tham gia tiết học trẻ tiếp thu được kiến thức về toán, là phương tiện
vừa để củng cố kiến thức trong trẻ sau mỗi tiết dạy. Song việc sáng tạo ra các trò
chơi quả là khó, các trò chơi vừa hấp dẫn trẻ, vừa mang tích tư duy và thông qua
trò chơi trẻ phải áp dụng những kiến thức khác nhau trong tiết học quả thật là khó.
Ví dụ: Với tiết dạy “Nhận biết phía trên, phía dưới, phía trước, phía sau của
bản thân ” tôi cho trẻ chơi trò chơi “ Chiềng làng chiềng trạng”
Chiềng làng chiềng trạng
Chiềng làng chiềng trạng
Thượng hạ tây đông
Thượng hạ tây đông
Cả gái và trai
Cả trai và gái
Để đồ bên trái
Để đồ bên phải
Chiềng làng chiềng trạng
Chiềng làng chiềng trạng
Thượng hạ tây đông
Thượng hạ tây đông
Nếu là con trai
Nếu là con trai
Để đồ bên trái
Để đồ trên nhé
Nếu là con gái
Nếu là con gái
Để đồ bên phải
Để đồ dưới thôi
Qua trò chơi giúp trẻ nhận biết phía trên, phía dưới, phía trước, phía sau
của bản thân, không những thế trẻ lại thấy hứng thú khi tham gia hoạt động vì

trẻ đang chơi trò chơi chứ không phải đang học .
Ví dụ: Với tiết Nhận biết ít - nhiều, to- nhỏ tôi đã chọn trò chơi "Tìm đĩa cho quả"
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả năng nhận biết, phân biệt
và so sánh ít – nhiều, to- nhỏ.

11


+ Luật chơi: Dùng bút nối thức ăn có số lượng ít hơn vào đĩa nhỏ, nối
thức ăn có số lượng nhiều hơn vào đĩa to.

Hình ảnh: Kết hợp trò chơi vào môn làm quen với toán
Trên đây là một số trò chơi đã được tôi áp dụng vào các tiết học toán và
tôi thấy trẻ học rất hứng thú, thoải mái và đạt kết quả cao, kích thích được nhiều
trẻ rụt rè, nhút nhát ở lớp tôi trở nên bạo dạn hơn. Qua các trò chơi này cô chỉ là
người hướng dẫn, gợi mở, phát huy tính tích cực của trẻ, trẻ trở thành trung tâm
của mọi hoạt động. Tuy nhiên để trò chơi đạt kết cao hơn nữa thì nhiệm vụ của
giáo viên là rất quan trọng. Cô giáo phải giải thích được luật chơi một cách rõ
ràng, mạch lạc và dễ hiểu. Đồng thời trong quá trình chơi cô phải giúp đỡ trẻ
12


yu, tựy thuc vo kh nng ca tr, mc yờu cu ca tng trũ chi bng
cỏch phc tp dn trũ chi, hiu lnh chi, lut chi tr c thc s tp
luyn, cng c kin thc ca mỡnh. Khi t chc chi khụng nhng phi chỳ ý
n mc ớch dy hc (Cng c kin thc rốn luyn k nng) m cũn phi chỳ ý
n mc ớch giỏo dc (Rốn luyn nhng phm cht o c, quy tc ng x).
Cỏc trũ chi cn c la chn, t chc theo h thng nht nh phự hp vi
quỏ trỡnh dy hc nh vy hot ng mi t kt qu cao. V mt phn quan
trng khụng th thiu ú l kim tra kt qu cuc chi cho tr kim tra cựng cụ

thụng qua vic kim tra cụ cú th bit c kt qu tit hc va dy. Trong quỏ
trỡnh din ra cỏc trũ chi cụ phi kt hp cht ch linh ng kt qu t kt
qu tt.
2.3.6. Cụng tỏc tuyờn truyn v phi kt hp vi ph huynh
Thụng qua bui hp ph huynh hay nhng bui ún tr tr tuyờn truyn
vi ph huynh cách dạy trẻ học môn toỏn cho tr d tip thu nht.

Hỡnh nh : Tuyờn truyn vi ph huynh
T y ph huynh bit c con mỡnh hc mụn hc ny nh th no, v
tin tng hn khi gi con n trng.
Để trẻ học tốt môn toỏn ny chúng ta cần phải biết phối
kết hợp giữa gia đình cùng với cô giáo để giúp trẻ học tốt hn
góp phần vào việc phát triển giáo dc ton din cho trẻ.

13


Hoặc tôi chỉ ra cho các bậc phụ huynh “Dạy trẻ học toán bằng các tình
huống thực tế”
Không chỉ có trong trường học mới cung cấp môi trường học toán cho trẻ,
có rất nhiều cách học toán tự nhiên có thể thực hiện bên trong và bên ngoài gia
đình và cha mẹ chính là những người thầy đầu tiên tốt nhất của trẻ. Cha mẹ có
thể giúp trẻ lĩnh hội những khái niệm toán học cơ bản một cách nhẹ nhàng
nhưng có hiệu quả, thông qua các hoạt động hằng ngày ở tại gia đình cha mẹ có
thể thu hút trẻ vào các tình huống thực tế như : Khi làm công việc nhà, cha mẹ
có thể giúp trẻ cảm nhận toán học đang hiện diện quanh mình như : Nấu ăn, gấp
quần áo, học toán khi đi mua sắm, học toán khi đi tham quan.
Để thực hiện tốt công tác phối hợp với các bậc phụ huynh thì trước hết
giáo viên cần phải :
+ Nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ, có tâm huyết với nghề.

+ Luôn tìm tòi, sáng tạo để có những hình thức và nội dung tuyên truyền
phù hợp với các bậc phụ huynh.
+ Tạo mối quan hệ giữa phụ huynh và giáo viên.
+ Thường xuyên trao đổi với phụ huynh về tình hình thực tế của trẻ khi ở
trường để kịp thời có biện pháp giáo dục trẻ sao cho hiệu quả nhất.
2.4. Hiệu quả của SKKN
2.4.1. Kết quả khảo sát khi áp dụng các biệnpháp trên:
Sau một năm áp dụng các biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo
3 - 4 tuổi làm quen với biểu tượng toán, tôi thấy khả năng học toán của trẻ được
nâng lên rõ rệt, cụ thể như sau :
Tổng số trẻ được khảo sát 35 cháu. Trong đó:
Kết quả
Nội dung khảo sát
Khả năng nhận biết
về các biểu tượng
toán
Khả năng so sánh
Khả năng chia tách
phân nhóm

Tốt
TS
%

Đạt
Khá
TS %

35

12

34,3

13

37,1 10

28,6 0

0

35

13

37,1

13

37,1 9

25,8 0

0

13

37,1

12

34,3 10

28,6 0

0

Tổng
số trẻ

35

TB
TS %

Chưa đạt
TS

%

2.4.2. Hiệu quả khi áp dụng các giải pháp trên vào thực tiễn trên trẻ tại
trường mầm Non Lam Sơn
Sau khi áp dụng "Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo
3 - 4 tuổi làm quen với biểu tượng toán" trong năm học 2016-2017 tôi thấy :
Với việc áp dụng một số biện pháp cải tiến trong quá trình cho trẻ làm quen với
toán, tôi thấy kết quả trên trẻ được nâng lên rõ rệt : Tỉ lệ đạt tốt tăng, tỉ lệ trẻ đạt
14

trung bình giảm, tỉ lệ trẻ không đạt không còn. Tôi thấy biện pháp cải tiến của
mình đã đạt được những kết quả đáng khích lệ.
- Đối với giáo viên biết cách áp dụng một cách linh hoạt và phù hợp hơn
các phương pháp, biện pháp, hình thức tổ chức tiết dạy để tạo thêm hứng thú
cho trẻ nhằm giúp trẻ tiếp thu tốt bài dạy của cô.
- Lựa chọn các bài dạy theo chủ đề, chủ điểm hợp lý dễ hiểu, dễ nhớ, gần
gũi với trẻ.
Đối với trẻ trong giờ học đa số các con nhớ được tên gọi của bài học, hiểu
được bài giảng của cô, biết trả lời các câu hỏi của cô và tham gia hào hứng các
trò chơi.
- Kiến thức của trẻ được nâng cao hơn, kỹ năng trả lời câu hỏi, kỹ năng chơi
các trò chơi của trẻ cũng được nâng lên rõ rệt.
- Qua giờ học ngôn ngữ của trẻ cũng phong phú hơn, trẻ biết thêm được một
số từ mới áp dụng trong toán học.
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận.
Trẻ em là nguồn hạnh phúc của mỗi gia đình, mỗi dân tộc, mỗi quốc gia.
Muốn tồn tại và phát triển xã hội văn minh, phồn vinh thì phải chăm sóc giáo
dục trẻ. Đó là nhiệm vụ không chỉ đối với gia đình, nhà trường mà còn của toàn
xã hội.
Đối với chương trình giáo dục trẻ mầm non, hoạt động “Làm quen với
toán” là một trong những nội dung quan trọng, cần thiết không thể thiếu được.
Thông qua hoạt động “Làm quen với toán” cô giáo giúp trẻ hình thành và
lĩnh hội những kiến thức cũng như biểu tượng toán sơ đẳng ban đầu, là hành
trang cho trẻ bước tiếp trên những chặng đường mới.
Với những ý nghĩ như vậy và với yêu cầu giáo dục ngày càng cao đòi hỏi
người giáo viên mầm non phải có nhận thức đúng đắn về việc dạy trẻ “Làm
quen với toán” để có kỹ năng, kỹ xảo trong từng tiết dạy nhằm nâng cao hiệu
quả giờ dạy cao hơn.
Qua nghiên cứu thực hành và hướng dẫn trẻ làm quen với biểu tượng

toán, bản thân tôi đã rút ra một số bài học sau :
- Muốn đạt được kết quả trong hoạt động làm quen với toán, trước khi lên
lớp tôi soạn bài đầy đủ, nắm chắc giáo án, phương pháp lên lớp theo đúng trình
tự, loại tiết để giảng dạy và đan xen với mọi hoạt động, để trẻ nắm chắc các nội
dung bài học.
- Luôn tìm tòi học hỏi, nâng cao tay nghề và linh động trong quá trình dạy
học, nhất là đồ dùng, đồ chơi đẹp, sáng tạo hấp dẫn trẻ, đưa trẻ vào thế giới ham
học hỏi, tìm tòi.
- Khi có những thay đổi trong chuyên đề tôi đã kịp thời áp dụng ngay.
Trong khi luyện tập cần phải động viên, khuyến khích trẻ kịp thời để tạo cho trẻ
hứng thú học hơn. Từ những đồ dùng, đồ chơi làm ra cô giáo phải tạo môi
trường cho trẻ được tiếp xúc, tạo tình huống cho trẻ hoạt động, mọi cách cho trẻ
15


được trải nghiệm hòa mình vào các đồ chơi mà trẻ được làm quen. Thường
xuyên đánh giá hiệu quả đồ dùng trực quan qua các bài dạy để thay đổi tình
huống mới, gây sự bất ngờ chú ý của trẻ.
Điều cần thiết là cần phải biết phối hợp chặt chẽ với phụ huynh làm tốt
công tác tuyên truyền các bậc cha mẹ để nhận được sự giúp đỡ đồng tình, từ đó
đưa con em mình ngày càng tiến bộ và có một lòng khao khát thích học, không
những hoạt động “Làm quen với toán” mà còn có ích cho các hoạt động khác
nữa. Tôi luôn luôn không ngừng quan tâm, tìm tòi học hỏi và sáng kiến ra nhiều
kinh nghiệm cho mình hơn nữa.
3.2. Kiến nghị
* Đối với nhà trường
- Luôn đầu tư cơ sở vật chất và trang thiết bị cho việc dạy học.
- Tổ chức, xây dựng nhiều tiết dạy mẫu để giáo viên học tập và đúc rút kinh
nghiệm.
* Đối với Phòng giáo dục và Đào tạo

- Cung cấp đầy đủ tài liệu, trang thiết bị dạy học phù hợp với chương trình
Giáo dục Mầm Non mới hiện nay.
- Mở các lớp chuyên đề về các tiết dạy mẫu để học tập, đúc rút kinh nghiệm
nhằm nâng cao chất lượng dạy và học.
Trên đây là đề tài mà tôi nghiên cứu dựa trên cơ sở dạy và học thường
xuyên trên lớp. Tôi luôn mong muốn được sự góp ý, giúp đỡ của đồng nghiệp và
các cấp quản lý chuyên môn để đề tài được áp dụng hiệu quả hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn.
XÁC NHẬN CỦA HIỆU TRƯỞNG

Thanh hoá, ngày 15 tháng 04 năm 2017
Tôi xin cam đoan đây là SKKN do tôi viết,
không sao chép của ai.
NGƯỜI VIẾT SKKN

Nguyễn Thị Quỳnh Nga

Tài liệu tham khảo
- Sách hướng dẫn trẻ 3-4 tuổi hoạt động làm quen với toán;
- Các tạp chí, tập san giáo dục mầm non.

16


17