skkn một số biện pháp chuẩn bị tâm thế cho trẻ mẫu giáo 5 6 tuổi vào lớp 1 ở trường mầm non ngọc phụng huyện thường xuân

MỤC LỤC
STT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13

Các phần chính của SKKN
1. Mở đầu
1.1. Lí do chọn đề tài
1.2. Mục đích nghiên cứu
1.3. Đối tượng nghiên cứu
1.4. Phương pháp nghiên cứu
2. Nội dung của sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
2.2. Thực trạng của vấn đề.
2.3.Các giải pháp để giải quyết vấn đề.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến
3. Kết luận, kiến nghị
3.1. Kết luận
3.2. Kiến nghị

Trang
1
1
2
2
2
2
2
3
5
12
14
14
14

1. Mở đầu.
1.1. Lí do chọn đề tài.
Giáo dục ở bậc học mầm non là ngành học đầu tiên trong hệ thống giáo
dục quốc dân giúp hình thành cơ sở nhân cách ban đầu của con người mới,
chuẩn bị những tiền đề cần thiết cho trẻ vào phổ thông, như Chủ tịch Hồ Chí
Minh đã nói: “Giáo dục Mẫu giáo tốt sẽ mở đầu cho một nền giáo dục tốt”.
1


Với trẻ mẫu giáo, hoạt động chủ đạo là hoạt động vui chơi. Việc học tập
chỉ mang tính chất "Học mà chơi, chơi mà học". Trẻ rất hiếu động tò mò, ham
muốn học hỏi, tìm hiểu thế giới xung quanh. Trẻ thực sự học trong khi chơi, để
lĩnh hội các khái niệm ban đầu hoặc các tri thức tiền khoa học. Ở trẻ mẫu giáo
lớn, các yếu tố của hoạt động học tập đã xuất hiện nhưng mới ở dạng sơ khai.
Chương trình chăm sóc giáo dục trẻ mẫu giáo đã tạo cơ hội cho trẻ hoạt động,

học hành, giải quyết vấn đề, trải nghiệm tìm tòi, khám phá... nhằm giúp trẻ phát
triển nhận thức, ngôn ngữ, tư duy, phát triển các kĩ năng thực hành, giao tiếp
ứng xử, ...
Tuy nhiên một số phụ huynh học sinh lại lầm tưởng rằng để cho trẻ học
tốt ở trường phổ thông cần dạy trước cho trẻ như: tập viết, tập đọc, tập làm
toán... rốt cuộc là trẻ không đủ sức tiếp thu những tri thức trên hoặc có tiếp thu
được thì trẻ lại tỏ ra chán nản, không tập trung khi phải học lại những kiến thức
ấy ở lớp 1.
Thực tế cho thấy, việc chuẩn bị cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi vào lớp 1 không
thể là việc làm thay cho công việc dạy dỗ ở lớp 1. Không nên dạy trước những
gì mà sau này trẻ phải học một cách bài bản ở trường phổ thông. Hành trang cho
trẻ vào lớp 1 nên " nhỏ gọn" để phù hợp với sức vóc của trẻ mới qua lớp mầm
non. Những bài học đầu tiên của trẻ mầm non là qua các bài đồng dao, bài thơ,
bài hát, có tiết tấu vui tươi ngộ nghĩnh, tình cảm, bé thích và nhớ nhanh. Trường
mầm non là nơi trẻ làm quen với ngôn ngữ văn học nghệ thuật, trẻ được học
cách hòa đồng với bạn bè, biết giữ yên lặng trong những giờ ngủ trưa, biết cảm
ơn, xin lỗi... Những bài học nề nếp về sinh hoạt, sự tự lập và mối quan hệ trong
môi trường tập thể sẽ góp phần hình thành nhân cách của trẻ.
Mặt khác, một số ít trẻ em không có điều kiện đến trường mầm non, do không
chuẩn bị một cách chu đáo các điều kiện cần thiết cho các hoạt động nên khi vào lớp
1 các trẻ gặp nhiều khó khăn, bỡ ngỡ, khó thích ứng với hoạt động ở trường phổ
thông, những trẻ này thường nhút nhát, sợ thầy cô và ít giao tiếp với bạn bè.
Chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 thường xuyên và liên tục ở mọi lúc, mọi nơi là
nhiệm vụ của gia đình, nhà trường và toàn xã hội, đặc biệt là các trường mầm
non. Như vậy, việc cho trẻ làm quen với các hoạt động ở trường mầm non là rất
cần thiết.
Xuất phát từ các lý do trên cùng với thực tiễn của nhiều năm kinh nghiệm
dạy trẻ, nắm được đặc điểm tâm, sinh lý của trẻ và của phụ huynh học sinh, tôi
thấy việc chuẩn bị cho trẻ mẫu giáo lớn 5-6 tuổi vào lớp 1 là vô cùng cần thiết
và quan trọng. Chính vì vậy mà tôi chọn đề tài: "Một số biện pháp chuẩn bị

2


tâm thế cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi vào lớp 1 ở trường mầm non Ngọc Phụng
huyện Thường Xuân".
1.2. Mục đích nghiên cứu.
Chuẩn bị mọi điều kiện tốt nhất về chiều cao, cân nặng, khả năng phát
triển về ngôn ngữ, phát triển về nhận thức, phát triển về tình cảm xã hội, phát
triển về thể chất và phát triển thẩm mĩ, một số kĩ năng cần thiết của hoạt động
học tập và tâm thế sẳn sàng bước vào trường tiểu học.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi vào lớp 1 ở trường mầm non Ngọc Phụng huyện
Thường Xuân.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
- Nhóm phương pháp nghiên cứu, xây dựng cơ sở lý thuyết: Thu thập,
phân tích, tổng hợp các tài liệu lý luận về đặc điểm phát triển tâm sinh lý của trẻ
5-6 tuổi qua các tài liệu, sách báo và tạp chí mầm non.
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin: Khảo sát tình
hình thực tế trên trẻ, các biện pháp đã tác động trên trẻ, kết quả đạt được, những
tồn tại, hạn chế và nguyên nhân để từ đó lựa chọn các biện pháp phù hợp.
- Phương pháp thống kê, thực nghiệm, xử lý số liệu: Lựa chọn các biện
pháp phù hợp và áp dụng vào thực tế. Đánh giá kết quả đạt được, so sánh kết
quả trước và sau khi áp dụng biện pháp.
2. Nội dung của sáng kiến.
2.1.Cơ sở lí luận.
Tuổi mầm non là bậc thang đầu tiên, làm nền móng cho những bậc thang
tiếp theo của cuộc đời. Để vào lớp 1, trẻ cần được chuẩn bị tâm lý sẵn sàng đi
học hay còn gọi là “độ chín muồi”. Vì thế một trong những yêu cầu quan trọng
cần chuẩn bị để giúp trẻ vào học tốt chương trình tiểu học là chuẩn bị tốt cho trẻ
về các mặt: Đức - trí - thể - mỹ - lao động - ngôn ngữ. Ngoài ra, cần chuẩn bị tốt

cho trẻ về mặt tinh thần để trẻ chuẩn bị vào lớp 1.
Khi chuyển tiếp giữa bậc học mầm non và bậc học tiểu học phải đảm bảo
sự kế thừa, tính khoa học. Những kiến thức đã được hình thành ở lứa tuổi mầm
non cần phải được củng cố và mở rộng, hoàn thiện ở mức độ cao hơn, giúp trẻ
không bị những thay đổi đột ngột khi chuyển từ hoạt động vui chơi – trường
mầm non sang hoạt động học tập - trường tiểu học. Việc chuẩn bị tốt cho trẻ về
thể chất, tâm lý từ tuổi mầm non là yêu cầu quan trọng giúp trẻ thích ứng tốt với
việc học tập ở bậc học tiểu học.
Việc chuẩn bị cho trẻ vào trường tiểu học được tiến hành thường xuyên và
3


liên tục ở mọi lúc, mọi nơi và là nhiệm vụ của mọi lực lượng giáo dục: Gia đình,
nhà trường, toàn xã hội. Đặc biệt, trường mầm non cần chuẩn bị tốt mọi mặt, tạo
cho trẻ tâm thế hứng thú, thích vào trường tiểu học.
Tiến sĩ tâm lý Phạm Mạnh Hà cho biết: “Trước bất kỳ một thay đổi nào, nếu
được chuẩn bị tâm lý một cách tốt nhất sẽ giúp cho trẻ dễ dàng thích nghi hơn”
Trên thực tế thì sau thời gian khai giảng, nhiều trẻ rơi vào trạng thái tâm lí
lo âu, hoảng sợ, không muốn đi học…Việc này kéo dài sẽ gây ảnh hưởng nặng
nề tới tâm lý cũng như kết quả học tập của trẻ.
Theo Thạc sĩ tâm lý Đỗ Thị Thu Hồng (Bệnh viện Tâm thần ban ngày
Mai Hương, Hà Nội): “Sau khai giảng, bệnh viện đón nhận một số trẻ lớp 1 có
biểu hiện rối nhiễu tâm lý do lo âu, hoảng sợ, buồn bã, ốm liên miên, sụt cân
nhanh chóng, từ chối hòa đồng với thầy cô bè bạn, kém hoạt bát hơn hẳn so với
thời điểm trước khi đi học”. Đây thực sự là vấn đề với trẻ bởi nếu không được
giúp đỡ, trẻ dễ sinh tâm trạng chán đi học, không những ảnh hưởng đến sự phát
triển về trí tuệ tinh thần mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển về nhân cách
sau này.
Vì vậy, việc chuẩn bị cho trẻ vào trường tiểu học phải được tiến hành
thường xuyên, liên tục ở mọi lúc, mọi nơi và là nhiệm vụ của mọi lực lượng giáo

dục. Đặc biệt, trường mầm non cần chuẩn bị tốt mọi mặt, tạo cho trẻ tâm thế
hứng thú, thích vào trường tiểu học.
2.2. Thực trạng của việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1 ở trường mầm
non Ngọc Phụng huyện Thường Xuân.
*. Thuận lợi:
Bản thân là giáo viên đạt chuẩn về chuyên môn, nhiệt tình, yêu nghề mến
trẻ, có ý thức tự học tập để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ. Có khả
năng tạo hứng thú cho trẻ, định hướng cho trẻ được hoạt động mọi lúc mọi nơi
tương đối phong phú, có khả năng ứng dụng công nghệ thông tin vào thực tế
giảng dạy.
Ban giám hiệu nhà trường và các cấp lãnh đạo địa phương có sự quan tâm
chỉ đạo và động viên thiết thực, kịp thời, hiệu quả.
Điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường cơ bản đáp ứng được yêu cầu của
việc dạy và học. Các trang thiết bị, đồ dùng phục vụ cho hoạt động dạy học
tương đối đầy đủ, phòng học thoáng mát và có đủ ánh sáng .
Các cháu trong cùng độ tuổi, đến lớp học đều và ngoan, lễ phép, biết vâng lời cô.
Phụ huynh học sinh có nhận thức tốt, nhiệt tình trong việc phối hợp với
nhà trường và giáo viên.
4


*. Khó khăn:
Phần lớn trẻ ở đây đều là con em có cha mẹ làm nông nghiệp, kinh tế còn
nhiều khó khăn. Vì vậy, việc quan tâm đến chế độ dinh dưỡng, tâm lý nhằm
phát triển thể lực cho trẻ còn nhiều hạn chế.
Một số trẻ còn nhút nhát chưa mạnh dạn trong giao tiếp với cô giáo và bạn bè.
Việc phối hợp chặt chẽ với gia đình trong việc giáo dục trẻ nói chung và
chuẩn bị tâm thế cho trẻ 5 tuổi vào lớp 1 chưa thường xuyên.
Trước thực trạng trên, tôi rất băn khoăn và trăn trở. Phải làm như thế nào
và bằng biện pháp gì để tất cả trẻ lớp tôi có một tâm thế vững vàng, sẵn sàng

bước vào lớp 1, để trẻ tiếp cận môi trường mới một cách tốt nhất.
*. Kết quả thực trạng:
Từ những nguyên nhân trên, tôi bắt đầu khảo sát chất lượng trên trẻ, kết
quả đạt được như sau:
Kết quả đầu năm
Nội dung đánh giá

TS
trẻ

Chiều cao, cân nặng

34

Khả năng phát triển về ngôn ngữ và
nhận thức
Một số kĩ năng cần thiết của hoạt
động học tập

34

Tâm thế đến trường

34
34

Bình
Suy DD Thấp, còi
thường
Số trẻ % Số trẻ

%
30 88%
4
12%
Đạt
Chưa đạt
số trẻ % số trẻ
%
27 80%
7
20%
23

68%

11

32%

Thích
Không thích
số trẻ % số trẻ
%
27 80%
7
20%

Từ kết quả khảo sát trên, tôi đã mạnh dạn, đầu tư nghiên cứu để tìm ra
một số biện pháp nhằm chuẩn bị tâm thế cho trẻ mẫu giáo lớn vào lớp 1với
mong muốn trẻ sẽ có những kết quả tốt hơn.

2.3. Một số biện pháp chuẩn bị tâm thế cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 ở trường
mầm non Ngọc phụng huyện Thường Xuân.
2.3.1. Chú trọng phát triển toàn diện cho trẻ
* Lĩnh vực phát triển thể lực, thể chất.
Một cơ thể khỏe mạnh là tiền đề vật chất giúp cho trẻ phát triển năng lực
hoạt động trí tuệ ở trường Tiểu học. Thể lực phát triển tốt cũng tạo điều kiện
5


thuận lợi cho sự phát triển nhân cách.
Chuẩn bị về mặt thể lực cho trẻ không đơn thuần là sự chuẩn bị về lượng
(phát triển chiều cao và trọng lượng cơ thể) mà còn là sự chuẩn bị về chất (năng
lực làm việc bền bỉ, dẻo dai, có khả năng chống lại sự mệt mỏi của thần kinh, cơ
bắp, độ khéo léo của bàn tay, tính nhanh nhạy của các giác quan …).
Bởi vậy, thông qua các chủ đề, đặc biệt là chủ đề “Bản thân” tôi đã cố
gắng tận dụng mọi cơ hội để dạy trẻ mọi lúc mọi nơi. Giúp trẻ hiểu được chức
năng, sự cần thiết của việc chăm sóc giữ gìn vệ sinh cơ thể, dạy trẻ nhận biết
được bốn nhóm thực phẩm, biết được lợi ích của bốn nhóm thực phẩm với sức
khỏe của bản thân. Cho trẻ biết lợi ích của việc ăn uống đầy đủ chất, sự cần thiết
của việc luyện tập thể dục đối với sức khỏe của trẻ. Dạy trẻ tự xâu quai giày, tự
đi dép, biết lau chùi sau khi đi vệ sinh, tự cài cúc áo, tự xếp quần áo sau khi thay
đồ. Trẻ được phân công làm công việc trực nhật: xếp thìa, bê đồ ăn phụ cô, kê
sạp ngủ (nhẹ). Thông qua hành động này trẻ còn học được một số quy luật trong
phép đếm 1:1.

Hình ảnh cô giáo rèn luyện thể chất cho trẻ qua trò chơi:" Mèo đuổi chuột"
Ví dụ: Có 5 bạn thì xếp 5 cái thìa.
Các thói quen này rất có ích cho trẻ hình thành tính độc lập, không phụ thuộc, ỷ
lại vào người khác.
Ngoài việc thực hiện tốt chế độ dinh dưỡng cho trẻ, ở lớp học còn cần

quan tâm đến việc rèn luyện thể chất cho trẻ một cách hợp lý như: Tổ chức cho
trẻ thực hiện các nội dung phát triển vận động qua giờ học thể dục, giờ tập thể
dục buổi sáng, tổ chức các trò chơi vận động, trò chơi dân gian,..
6


Ví dụ: Trò chơi :" Mèo đuổi chuột ","Bịt mắt bắt dê”
* Lĩnh vực phát triển ngôn ngữ và trí tuệ:
Ngôn ngữ vừa là phương tiện vừa là điều kiện để con người giao tiếp và
tư duy. Trong hoạt động học tập, ngôn ngữ vừa là công cụ để lĩnh hội tri thức
vừa nói lên khả năng trí tuệ của con người. Phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5-6 tuổi
vừa giúp cho việc phát triển trí tuệ của trẻ vừa là công cụ để các trẻ tư duy. Vì
vậy, việc chuẩn bị cho trẻ sử dụng thành thạo tiếng mẹ đẻ trong sinh hoạt hàng
ngày là việc quan trọng nhất để chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1. Trẻ có ngôn ngữ
mạch lạc thì đồng thời các quá trình tâm lý như: tư duy, tưởng tượng, trí nhớ, tri
giác… của trẻ cũng phát triển tốt.
Ngay từ đầu năm học tôi đã xây dựng kế hoạch rèn luyện và phát triển
ngôn ngữ cho trẻ một cách thường xuyên, liên tục ở mọi lúc, mọi nơi, mọi hoạt
động như: Thông qua trò chuyện, giao tiếp thường ngày; thông qua các hoạt
động học tập, nhất là hoạt động cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học (đọc thơ,
đồng dao, kể lại chuyện…) nhằm cung cấp cho trẻ vốn từ ngữ phong phú về thế
giới xung quanh và phát triển ngôn ngữ nói mạch lạc, tạo điều kiện cho trẻ diễn
đạt một cách rõ ràng nguyện vọng của mình, uốn nắn kịp thời ngôn ngữ của trẻ.
Ví dụ 1 : Qua câu chuyện "Sơn Tinh, Thủy Tinh" tôi mạnh dạn đưa ra các
câu hỏi đàm thoại cho trẻ hiểu nội dung câu chuyện và biết tên, nhớ tên các nhân
vật trong chuyện:
- Trong câu chuyện có những nhân vật nào?
- Sơn Tinh và Thủy Tinh có những tài gì?
- Qua câu chuyện cho các con biết thêm về điều gì?
Sau khi trẻ đã nắm được nội dung câu chuyện, cô giáo hướng dẫn và cho

trẻ kể lại nội dung chuyện cô vừa kể, tập cho trẻ kể chuyện sáng tạo qua tranh...
Ví dụ2: Qua câu chuyện “Cây tre trăm đốt” tôi đặt câu hỏi và hướng dẫn
cho trẻ hiểu được nội dung chuyện:
- Các con thấy anh nông dân là người như thế nào?
- Lão nhà giàu là người như thế nào?
- Cho trẻ thảo luận về đức tính của từng nhân vật.
- Qua câu chuyện này, con học được ở anh nông dân đức tính gì?...
- Cho trẻ kể lại nội dung chuyện cô vừa kể.
- Tập cho trẻ kể chuyện sáng tạo qua tranh...

7


Hình ảnh rèn luyện ngôn ngữ cho trẻ qua hoạt động học
- Tận dụng mọi cơ hội để kích thích hứng thú của trẻ đối với hoạt động trí
óc: tự giải quyết một số tình huống xảy ra hàng ngày, có sự hiểu biết cơ bản về
bản thân, gia đình, xã hội, biểu tượng về thời gian, không gian, một số kĩ năng
cơ bản về toán học.
Ví dụ: Bảng thời tiết, lịch.
Trò chơi: lập kế hoạch đi du lịch, thăm quan, chơi trốn tìm.
Ví dụ: Trò chơi: "Mùa nào trong năm","Xếp tuần lễ"
- Phát triển tư duy thông qua kể chuyện: đàm thoại, đặt câu hỏi về nội
dung, suy luận, phán đoán thông qua câu đố, trò chơi.
- Dạy trẻ một số kỹ năng cơ bản về toán học thông qua giờ học và thông
qua các trò chơi.
Ví dụ: Trò chơi "Tìm đúng nhà". Ở trò chơi này hình thành cho trẻ tập hợp
số lượng, hình thành biểu tương về hình dạng, kích thước.
- Cho trẻ làm quen chữ cái thông qua một số trò chơi:
+ Tìm từ phù hợp với hình.
+ Tìm chữ đã học thông qua bài thơ:

Ví dụ: Tìm chữ " v, r" trong bài vè về thủ đô Hà Nội
+ Tìm chữ cái thông qua các trò chơi như: "Vòng quay kỳ diệu", " Ô cửa
bí mật".
+ Luyện phát âm thông qua thơ, đồng dao.
8


Ví dụ: Bài " Đi cầu đi quán", " Nu na nu nống" , “Kéo cưa lửa xẻ"
+ Trò chơi sao chép con chữ:
- Cho trẻ làm quen nhiều kiểu chữ: chữ in thường, chữ viết thường, chữ in
hoa, chữ viết hoa. Luyện thêm cho trẻ một số chữ đọc khó như: p, q, r...
- Ngoài ra, trong giờ học toán tôi còn cho trẻ làm quen một số thuật ngữ
toán học "nhiều hơn, ít hơn", những con số...
+ Cho trẻ làm quen với các khái niệm: nhiều hơn, ít hơn, những con số
thông qua giờ học, qua các trò chơi.
Ví dụ: Trò chơi: "Câu cá"," Tìm đúng nhà"
- Trong giờ chơi cho trẻ chơi một số trò chơi: trò chơi Bán hàng (Trẻ đóng
vai người bán hàng, người mua hàng), trò chơi Bác sĩ (Trẻ nhập vai bác sỹ ân
cần, niềm nở khám, chữa bệnh cho bệnh nhân).
- Góc khoa học: Nói lên kết quả thí nghiệm.
* Lĩnh vực phát triển tình cảm và kĩ năng xã hội:
Sự phát triển các mặt tình cảm và kĩ năng xã hội là tiền đề quan trọng cho
việc học và phát triển toàn diện nhân cách của trẻ: Khả năng tập trung, chấp
hành những qui định chung và sự chỉ dẫn của cô là vô cùng cần thiết, là yếu tố
giúp trẻ học tập tốt ở trường Tiểu học sau này. Khi trẻ tự tin vào chính bản thân
mình, trẻ sẽ học được cách chủ động, độc lập trong việc thực hiện các nhiệm vụ
đến cùng.
Để chuẩn bị về mặt tình cảm và kĩ năng xã hội cho trẻ đạt kết quả tốt tôi
đã chuẩn bị một số việc như sau:
Giáo dục trẻ ý thức về bản thân như đặt các câu hỏi để kích thích trẻ biểu

lộ những suy nghĩ, cảm xúc của mình thông qua tranh ảnh, hình vẽ, thơ, chuyện.
Khuyến khích trẻ tự tổ chức các trò chơi, đặc biệt là trò chơi phân vai theo
chủ đề. Giáo dục các cháu có thói quen tự phục vụ bản thân.
Giúp trẻ tự lựa chọn và tham gia các hoạt động chơi nhằm phát triển tính
tự tin, tự lực và sáng tạo của trẻ. Giúp trẻ ham học bằng cách thiết kế những hoạt
động thú vị, vui nhộn, vừa sức cho trẻ như chơi xếp hình, nấu ăn, gieo hạt và
quan sát sự lớn lên của cây….
Giáo dục trẻ ý thức chấp hành nội qui, qui định ở trường, lớp học, những
nơi công cộng, chấp hành luật an toàn giao thông.
Giáo dục trẻ ý thức và thái độ cư xử phù hợp đối với người thân trong gia
đình. Giáo dục trẻ có quan hệ tốt đẹp với bạn bè, cô giáo trong trường mầm non
đồng thời giúp trẻ có những biểu tượng chính xác về trường Tiểu học
2.3.2. Cho trẻ làm quen với chữ viết và tập cho trẻ kĩ năng cầm bút, cầm sách,
9


tư thế ngồi đọc viết...
* Chuẩn bị cho việc học đọc
Mục đích của việc cho trẻ làm quen với chữ cái là giúp trẻ nhận được mặt
chữ, cách phát âm chính xác từng chữ cái. Trên cơ sở đó trẻ thích ứng được với
tập đọc, tập viết ở lớp 1. Cho trẻ làm quen với chữ cái là nhiệm vụ quan trọng
trong việc chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1, nên ngay từ đầu năm học tôi đã xây dựng
kế hoạch, lựa chọn hình thức cho trẻ làm quen chữ cái một cách thích hợp.
Cho trẻ làm quen với chữ cái trong các hoạt động giáo dục theo chương
trình Giáo dục Mầm non.
Dạy trẻ biết phát âm, tô các chữ cái.

Hình ảnh cô giáo dạy trẻ ở hoạt động “làm quen chữ cái”
Hướng dẫn trẻ làm quen cách đọc các từ, câu đơn giản như hướng dẫn trẻ
đọc tên trẻ trong bảng danh sách lớp, gọi tên một số đồ vật được ghi trên những

đồ dùng cá nhân, bảng chữ ghi tên đồ vật thường dùng (bút chì, giấy, góc
sách...) nhận biết và viết tên của bản thân (trẻ nào có khả năng tốt).
Trò chơi, nhất là trò chơi lô tô, tranh ảnh có chứa từ, chữ cái, sử dụng các
trò chơi trên máy tính cho trẻ làm quen với việc đọc, cầm bút viết.
Tôi thường xuyên đọc sách cho trẻ nghe, khi đọc cho trẻ nghe, cô cho trẻ
ngồi cùng hướng với cô, khi trẻ nghe và nhìn cách cô đọc sách trẻ có thể học
10


được những kiến thức từ nội dung sách, cách sử dụng sách và nguyên tắc đọc,
hướng dẫn trẻ ý thức giữ gìn và bảo vệ sách.
Thông qua việc đọc sách trẻ khám phá các ký hiệu và mẫu chữ khác nhau,
kích thích sự tò mò tìm hiểu các từ và chữ.
*Chuẩn bị cho việc học viết
Tổ chức các hoạt động ở mọi lúc, mọi nơi như: Tập tô, tập vẽ, ... giúp trẻ
làm quen với các nét cơ bản của chữ viết tiếng Việt và biết cách đưa nét tạo
thành chữ viết.
Tổ chức cho trẻ các trò chơi luyện ngón tay nhằm rèn luyện vận động của
các cơ nhỏ và sự khéo léo của các ngón tay, sự phối hợp tay mắt như chơi buộc
dây, cài cúc, xếp hột hạt, chơi lăn bóng, chuyền bóng, ném trúng đích,…
Tổ chức các hoạt động tạo hình như vẽ tranh, nặn, xé dán đồ, in hình, vò
giấy, … đặc biệt các hoạt động có sử dụng bút, giấy như làm sách, hoàn thiện
bức tranh.
2.3.3. Chuẩn bị một số kĩ năng cần thiết cho hoạt động học tập.
Tham quan trường tiểu học để trẻ hiểu rõ hơn về môi trường học mới và
các hình thức hoạt động, vui chơi ở trường tiểu học để giúp trẻ chuẩn bị một số
kĩ năng cho hoạt động sau này của trẻ ở trường tiểu học là rất cần thiết.
Bởi vậy, ở chủ đề “ Trường tiểu học” tôi đã xây dựng kế hoạch cho trẻ đi
tham quan thực tế một trường tiểu học.
Cho trẻ được ngắm quang cảnh trường tiểu học.

Thời gian, chế độ sinh hoạt ở trường tiểu học.
Làm quen một số đồ dùng học tập của trường tiểu học.
Việc học tập của các anh chị lớp 1...

Hình ảnh cô và trẻ tham quan trường tiểu học
Ngoài ra, việc tuyên truyền cho phụ huynh về vấn đề giúp trẻ chuẩn bị
11


một số kĩ năng cần thiết cho hoạt động sau này của trẻ ở trường tiểu học là vấn
đề tôi cũng rất quan tâm. Vì phụ huynh là trợ thủ đắc lực trong việc chăm sóc,
nuôi dạy trẻ. Bản thân tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh về tình hình học
tập và vui chơi của trẻ ở lớp, những gì mà trẻ quan tâm. Tôi trao đổi cho phụ
huynh hiểu và ủng hộ mà tôi đã chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1.
Trong quá trình giáo dục, tôi thường khơi gợi ở trẻ lòng mong mỏi, háo
hức được đi học. Qua các hoạt động vui chơi, học tập, lao động, trò chuyện với
trẻ về sự hiểu biết của trẻ các nghề, hỏi cháu lớn lên con thích làm nghề gì (Bác
sỹ, cô giáo, kỹ sư…) và nhấn mạnh với trẻ muốn làm được những nghề đó các con
phải đi học. Qua trò chơi đóng vai có chủ đề, qua tham quan lớp học ở trường Tiểu
học, tôi giúp trẻ hiểu biết về trường Tiểu học, về nhiệm vụ của học sinh lớp 1, mối
quan hệ xã hội trong trường Tiểu học, những yêu cầu của nhà trường.
Việc tạo điều kiện rèn luyện một số kĩ năng cơ bản của hoạt động học tập
cho trẻ như: Sắp xếp bàn ghế, hoạt động nhóm, cách cầm bút, tư thế viết... là vấn
đề tôi luôn coi trọng và cũng là một trong những vấn đề cần thiết để giúp trẻ có
những kĩ năng cơ bản chuẩn bị lên lớp 1.

Hình ảnh cô giáo hướng dẫn trẻ ngồi học đúng tư thế
Qua những hoạt động này các cháu được làm quen, tiếp xúc với các hoạt
động ở trường Tiểu học, với quan hệ xã hội và nhiệm vụ của mỗi cá nhân trong
trường, được hình thành các kĩ năng học tập cần thiết. Qua đó, giúp trẻ có những

hành trang cần thiết để vững vàng bước vào trường Tiểu học.
2.3.4. Phối hợp chặt chẽ với gia đình trong việc thực hiện mục tiêu giáo dục trẻ
12


Thời điểm bắt đầu vào lớp 1 là một giai đoạn chuyển biến rất lớn từ môi
trường vui chơi là chính sang giai đoạn học là chính. Sự thay đổi này dễ tác
động đến tâm lý, nếu gia đình không có sự chuẩn bị chu đáo rất dễ tạo cho các
cháu cảm giác chán nản, lo sợ ảnh hưởng trực tiếp và lâu dài cho cả quá trình
tiếp nhận kiến thức về sau. Trẻ học tốt trong năm đầu tiên ở trường Tiểu học có
ảnh hưởng tích cực cho những năm học sau đó, và sự chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1
không chỉ là việc của cô mà còn là của gia đình trẻ.
Vì vậy, ngay từ đầu năm học tôi đã xây dựng kế hoạch phối hợp với phụ
huynh để chăm sóc, giáo dục trẻ, chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1.Trao đổi, thống nhất
với gia đình về mục tiêu, nội dung, phương pháp, biện pháp, hình thức chuẩn bị
cho trẻ vào lớp 1.
Giải thích cho phụ huynh hiểu tầm quan trọng việc cho trẻ 5- 6 tuổi chuẩn
bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1. Sự chuẩn bị này cần tập trung vào các mặt: thể
chất, dinh dưỡng, nhận thức, ngôn ngữ, cảm xúc, quan hệ xã hội, động cơ học
tập. Việc chuẩn bị này không phải tập trung vào kĩ năng học tập (viết, đọc, đếm)
mà là phát triển các chức năng tâm lý đảm bảo cho việc học.
2.3.5: Xây dựng mối quan hệ thống nhất giữa giáo dục trẻ 5- 6 tuổi ở trường
Mầm non với trường Tiểu học.
Giáo dục Mầm non và giáo dục Tiểu học là hai giai đoạn kế tiếp nhau
trong quá trình giáo dục con người. Nội dung giáo dục của hai giai đoạn này cần
có sự liên tục, hệ thống và kế thừa nhau. Giai đoạn sau kế thừa và phát triển
những thành tựu của giai đoạn trước đó. Vì vậy, cần phải có mối quan hệ chặt
chẽ, thống nhất giữa giáo dục của trường Mầm non với giáo dục của trường Tiểu
học, nhất là nội dung, nhiệm vụ giáo dục học sinh lớp 1.
Thông qua chủ đề “Trường tiểu học”, thông qua hoạt động hàng ngày ở trường

tôi dạy trẻ biết được tên, đặc điểm của trường Tiểu học mà trẻ sẽ đến học khi lên lớp1.
Dạy trẻ biết được một số hoạt động chính của lớp 1 và nét đặc trưng khác với mẫu
giáo. Giáo dục trẻ biết giữ gìn đồ dùng học tập gọn gàng, sạch sẽ.
Tổ chức cho trẻ đi tham quan và làm quen với học sinh, giáo viên lớp 1,
làm quen với môi trường học tập của học sinh ở trường Tiểu học, tạo điều kiện
cho trẻ gần gũi nhau, hiểu biết hoạt động của nhau, giới thiệu cho trẻ biết các
phòng, lớp học, sân chơi ở trường Tiểu học...
2.4. Hiệu quả của sáng kiến.
2.4.1. Đối với trẻ:
Qua kết quả khảo sát, so sánh với kết quả đầu năm học, trẻ đã tiến bộ rõ
rệt. Kết quả cụ thể như sau:
Nội dung đánh TS
Kết quả đầu năm
Kết quả cuối năm
13


Bình
giá
Chiều cao, cân
nặng
Khả năng phát
triển về ngôn ngữ

trẻ
34

34

và nhận thức

Một số kĩ năng
cần thiết của hoạt

34

Suy DD

Bình thường

thường
Thấp, còi
Số trẻ % Số trẻ % Số trẻ
30

88

Đạt
Số trẻ %

4

12

Chưa đạt
Số trẻ %

33

%
97

Đạt
Số trẻ
%

Suy DD
Thấp, còi
Số trẻ %
1

3%

Chưa đạt
Số trẻ
%

27

80

7

20

34

100

0

0

23

68

11

32

34

100

0

0

động học tập
Không

Thích
Không thích
thích
34
trường
Số trẻ % Số trẻ % Số trẻ
% Số trẻ
%
27

80
7
20
34
100
0
0
Ngoài những kết quả nêu trên, còn rất nhiều trẻ đến cuối năm học đã
mạnh dạn, nhanh nhẹn và tự tin hơn. Điều đáng mừng là trẻ rất hứng thú tham
gia các hoạt động.
2.4.2. Về bản thân:
Qua quá trình thực hiện đề tài, tôi thấy mình được nâng cao hơn về
chuyên môn, phương pháp giảng dạy, đặc biệt là biện pháp giảng dạy trẻ linh
hoạt, sáng tạo, tự tin hơn.
Có nhiều kiến thức và hiểu biết về việc chuẩn bị hành trang cho trẻ vào
lớp một.
Sáng tạo, thiết kế thêm nhiều đồ dùng, đồ chơi ngộ nghĩnh, hấp dẫn trẻ
theo từng chủ đề. Sử dụng đồ dùng trong dạy học ngày một linh hoạt hơn .
2. 4.3. Phụ huynh :
Phụ huynh nhận thức rõ hơn về vấn đề chuẩn bị tâm thế cho trẻ 5 tuổi
vào lớp 1. Đưa trẻ đến lớp chuyên cần, kết hợp cùng cô chăm sóc giáo dục trẻ
ở nhà, trước mỗi chủ đề đều sưu tầm nguyên vật liệu ủng hộ và cùng cô làm
đồ dùng, đồ chơi.
3. Kết luận, kiến nghị
3.1. Kết luận
Qua việc tìm hiểu lý luận công tác chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1, tôi
thấy rõ hơn tầm quan trọng của việc chuẩn bị cho trẻ đến trường phổ thông,
thấy được phải làm như thế nào để công tác chuẩn bị được tốt, vừa phù hợp với
Tâm thế đến

Thích

14


yêu cầu của ngành đã đề ra vừa phù hợp với tâm lý lứa tuổi. Đồng thời cũng
thấy được việc chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 không phải là việc làm của riêng ai,
của ngành học nào, gia đình nào mà là của toàn xã hội. Việc chuẩn bị cho trẻ
vào lớp 1 cần chuẩn bị một cách toàn diện, không coi trọng mặt nào, buông
lỏng mặt nào.
Chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 sẽ tạo tiền đề cho việc học tập sau này của
trẻ.Vì vậy, đối với giáo viên trực tiếp giảng dạy trên các nhóm lớp. Đặc biệt là
giáo viên đứng lớp 5-6 tuổi thường xuyên trau dồi kiến thức học hỏi kinh
nghiệm để chăm sóc giáo dục trẻ ngày càng tốt hơn.
Để thực hiện tốt việc "Chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1" thì không riêng
gì nhiệm vụ của giáo viên mà còn phải có sự phối hợp tốt và sự hỗ trợ của gia
đình, nhà trường và xã hội.
Cần nhận thức rõ hơn tầm quan trọng của giáo dục mầm non nói chung và
của đội ngũ giáo viên trực tiếp chăm sóc và giáo dục trẻ nói riêng. Từ đó làm
sao để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Cần có ý kiến báo cáo đề xuất kịp thời cho Ban Giám hiệu trong quá trình
chăm sóc giáo dục trẻ để đảm bảo sao cho trẻ được chăm sóc tốt về thể chất.
Phải biết lắng nghe, tham khảo học hỏi kinh nghiệm góp ý của Ban giám
hiệu cùng đồng nghiệp để chọn lọc, tiếp thu ý kiến hay.
3.2. Kiến nghị:
Các cấp chính quyền cần quan tâm hơn nữa để nâng cao đời sống cho
giáo viên mầm non ngoài biên chế
Tăng cường thêm về cơ sở vật chất dạy học và đồ dùng đồ chơi phục vụ
cho việc dạy và học của trẻ
Trên đây là sáng kiến kinh nghiệm "Một số biện pháp chuẩn bị tâm thế

cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi vào lớp 1" mà tôi đã rút ra được từ trong quá trình
dạy học nhiều năm qua.
Rất mong nhận được sự góp ý, nhận xét của đồng nghiệp, của Hội đồng
khoa học Trường mầm non Ngọc Phụng và Hội đồng khoa học phòng GD&ĐT
Thường Xuân để bản thân tôi hoàn thành tốt hơn nữa công tác chăm sóc giáo
dục nuôi dưỡng trẻ.
Xin chân thành cảm ơn!
Ngọc Phụng, ngày 20 tháng 03 năm 2017
XÁC NHẬN
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết,
CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
không sao chép nội dung của người khác.
Người viết
15


Hoàng Thị Phương

Nguyễn Thị Quỳnh

16