Một số biện pháp dạy học cụm văn bản nghị luận hiện đại lớp 7 theo hướng tích cực

Một số biện pháp dạy học cụm văn bản nghị luận hiện đại lớp 7 theo hướng tích cực.

Mục lục
STT
1

2.

3

Nội dung
Phần mở đầu
1.1. Lí do chọn đề tài
1.2. Mục đích nghiên cứu
1.3. Đối tượng nghiên cứu
1.4. Phương pháp nghiên cứu
Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
a. Văn nghị luận hiện đại
b. Dạy học tích cực
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh
nghiệm.
a. Đối với giáo viên
b. Đối với học sinh
c. Kết quả thực trạng
2.3. Các giải pháp
a. Các giải pháp
b. Các biện pháp tổ chức thực hiện
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với các hoạt
động giáo dục.
a. Với bản thân giáo viên

b. Với học sinh
c. Với đồng nghiệp và nhà trường
Kết luận, kiến nghị
3.1. Kết luận
3.2. Kiến nghị
a. Đối với chương trình sách giáo khoa
b. Đối với các cấp quản lí
c. Đối với học sinh
d. Đối với giáo viên

Trang
1
2
2
2

3
3
3- 4
4- 5
4
4-5
5
5- 16
5
5- 16
16- 17
16
17
17

18
18- 19
18
18
18
19

1. PHẦN MỞ ĐẦU
1
Sáng kiến kinh nghiệm * Năm học 2016 - 2017


Một số biện pháp dạy học cụm văn bản nghị luận hiện đại lớp 7 theo hướng tích cực.

1.1. Lí do chọn đề tài:
Môn ngữ văn là môn kết tinh nhiều giá trị văn hóa dân tộc và nhân loại.
Với dân tộc Việt, Văn chương gắn bó thân thiết nhất. Từ thuở còn nằm trong nôi,
đứa trẻ được nâng niu, bồi đưỡng đời sống tâm hồn từ văn chương qua lời hát ru
ngọt ngào âu yếm của bà, của mẹ. Lớn lên khi cắp sách đến trường, thầy giáo là
những người tiếp tục bồi đắp đời sống ấy cho các em qua các tác phẩm văn
chương. Và theo quy định hiện nay của bộ Giáo dục, người trẻ tuổi muốn thi vào
các trường đại học chuyên khoa nào thì bài thi bắt buộc vẫn là bài thi văn qua hình
thức thi tự luận.
Vì vậy, người thầy giáo được xem là người lái đò. Làm người lái đò phải
biết rõ dòng sông, cần phải biết lúc nào nước lên nước xuống, cần phải biết khúc
sông nào nông, khúc sông nào sâu,…để điều khiển con đò cập bến. Người thầy
giáo dạy văn đặc biệt là phần văn bản nghị luận ở bậc THCS (trong đó có lớp 7)
cũng vậy. Bản thân người thầy cũng thấy rõ rằng: dạy phần văn bản nghị luận hiện
đại là khó nhưng khó hơn là làm sao để học sinh cảm nhận và lĩnh hội được những
tinh hoa từ các tác phẩm ấy. Có thể nói đây là những trăn trở của một giáo viên dạy

văn khi đứng trên bục giảng dạy các tác phẩm văn nghị luận với đối tượng là học
sinh lớp 7.
Văn bản nghị luận là một trong những kiểu văn bản quan trọng và phổ biến
trong đời sống. Khi cần trình bày một cách trực tiếp, mạch lạc, sâu sắc một tư
tưởng, quan điểm nào đó trước cuộc sống, người ta thường dùng nghị luận làm
phương thức biểu đạt chính. Vì thế, đề tài của các văn bản nghị luận được lựa chọn
dạy trong chương trình SGK Ngữ văn bậc THCS cũng vậy. Qua các tiêu đề của các
văn bản đủ để thấy sự phong phú, đa dạng của các vấn đề được đem ra bàn luận.
Từ đề tài chiến tranh, hòa bình, chủ quyền độc lập quốc gia đến việc bảo tồn, giữ
gìn và phát huy truyền thống, bản sắc văn hóa dân tộc; từ vai trò, vị trí, ý nghĩa đến
đặc trưng nghệ thuật của văn chương; từ phương pháp đọc sách đến những vấn đề
về dịch bệnh, môi trường,...Sự phong phú, đa dạng; tính cập nhật của đề tài nghị
luận trong chương trình Ngữ văn phổ thông đã thể hiện rõ quan điểm dạy học văn
gắn với thực tế đời sống, rút ngắn khoảng cách giữa văn học nhà trường với đời
sống xã hội; nâng cao vốn hiểu biết về văn hóa - xã hội nói chung cho học sinh.
Mặt khác, dạy học theo hướng tích cực là hướng dạy học đúng đắn lấy học
sinh làm trung tâm. Song áp dụng như thế nào vào các tiết dạy phần văn nghị luận
hiện đại lớp 7 thật không đơn giản chút nào.

2
Sáng kiến kinh nghiệm * Năm học 2016 - 2017


Một số biện pháp dạy học cụm văn bản nghị luận hiện đại lớp 7 theo hướng tích cực.

Xuất phất từ thực tế đó và qua các năm giảng dạy trực tiếp các tác phẩm văn
học này, tôi xin được chia sẻ cùng đồng nghiệp: “ Một số biện pháp dạy học cụm
văn bản nghị luận hiện đại lớp 7 theo hướng tích cực” để cùng tham khảo.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực tiễn giảng dạy, đề xuất các giải pháp

hợp lí của hướng dạy học tích cực nhằm nâng cao hiệu quả dạy học cụm văn bản
nghị luận hiện đại .
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
- Dạy học cụm văn bản nghị luận hiện đại lớp 7 theo hướng tích cực
- Học sinh lớp 7 trường THCS Xuân Thành- Thọ Xuân- Thanh Hóa.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
Thực hiện đề tài này, tôi đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau đây:
- Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết:
Phân tích, tổng hợp, khái quát hóa hệ thống các văn bản, các tài liệu liên quan
tới đề tài nghiên cứu.
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu nhập thông tin:
Quan sát, điều tra, tổng kết kinh nghiệm qua thực tiễn giảng dạy trên lớp.
- Phương pháp thống kê, xử lí số liệu:
Lấy số liệu từ thực tiễn bài làm học sinh để xử lí số liệu, thống kê, báo cáo kết
quả.
- Phương pháp đánh giá rút kinh nghiệm:
Giáo viên đánh giá rút ra kinh nghiệm sau khi thực hiện đề tài .

3
Sáng kiến kinh nghiệm * Năm học 2016 - 2017


Một số biện pháp dạy học cụm văn bản nghị luận hiện đại lớp 7 theo hướng tích cực.

2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luận:
a. Văn bản nghị luận hiện đại:
Nghị luận là bàn bạc, bày tỏ ý kiến của mình về một vấn đề nào đó. “ Văn
nghị luận là văn được viết ra nhằm xác lập cho người đọc, người nghe một tư
tưởng, quan điểm nào đó”( SGK ngữ văn 7- trang 9, tập).

Văn bản nghị luận hiện đại là các văn bản của các tác giả hiện đại, được
viết theo phương thức nghị luận đặt ra là giải quyết những vấn đề quan trọng trong
đời sống con người và trong xã hội hiện đại. Trong sách giáo khoa ngữ văn THCS
gồm các văn bản: Tinh thần yêu nước của nhân dân ta, Sự giàu đẹp của tiếng việt,
Đức tính giản dị của Bác Hồ, Ý nghĩa văn chương, Thuế máu, Đi bộ ngao du, Bàn
về đọc sách, Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới, Tiếng nói của văn nghệ, Chó Sói
và Cừu trong thơ ngụ ngôn của La Phông- ten. Trong đó các tiết được phân phối
chương trình học ở lớp 7 gồm:
STT
Tên văn bản
Tác giả
Chủ đề
1
Tinh thần yêu nước của nhân
Hồ Chí Minh
Nghị luận chính trịdân ta
xã hội
2
Sự giàu đẹp của tiếng việt
Đặng Thai Mai
Nghị luận chính trịxã hội
3
Đức tính giản dị của Bác Hồ
Phạm Văn Đồng Nghị luận chính trịxã hội.
4
Ý nghĩa văn chương
Hoài Thanh
Nghị luận văn học.
Đây là những tác phẩm nghị luận thực sự có giá trị cả về mặt nội dung tư
tưởng và hình thức nghệ thuật. Song dạy và học các tác phẩm này thật không đơn

giản chút nào.
b. Dạy học tích cực:
Phương pháp dạy học tích cực là hướng tới hoạt động học tập tích cực chủ
động , sáng tạo của học sinh. Giáo viên là người tổ chức, hướng dẫn học tập, học
sinh là trung tâm của quá trình dạy học. Phương pháp dạy học tích cực sẽ chống lại
lối dạy đọc chép, thói quen học tập thụ động.
Khi giảng dạy bên cạnh những phương pháp dạy học truyền thống ( thuyết
trình, miêu tả,…), người thầy cần kết hợp với các phương pháp giáo dục hiện
đại,tổ chức hướng dẫn học sinh tự khám phá những điều mình chưa biết trên cơ sở
kiến thức đã biết.
Phương pháp học tập tích cực là học sinh được trao đổi, thảo luận giải quyết
vấn đề theo suy nghĩ của mình từ đó khám phá ra những kiến thức mới, các em
được bộc lộ và phát huy khả năng sáng tạo của mình.
4
Sáng kiến kinh nghiệm * Năm học 2016 - 2017


Một số biện pháp dạy học cụm văn bản nghị luận hiện đại lớp 7 theo hướng tích cực.

Trên thực tế, việc áp dụng phương pháp dạy học tích cực vào việc dạy các
tiết giảng văn các văn bản nghị luận với đối tượng là học sinh lớp 7 như thế nào
đối với người giáo viên đứng trên bục giảng cũng không phải là dể.
2.2.Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm:
a. Đối với giáo viên:
Tác giả của các văn bản này là những chính khách, những người giữ trọng
trách quan trọng trong xã hội, là những nhà văn hóa lớn. Văn nghị luận của họ đề
cập nhiều vấn đề vừa mang tính khoa học lâu dài trong xã hội hiện đại: truyền
thống yêu nước của dân tộc, vẻ đẹp trong cách sống của lãnh tụ, sự giàu đẹp trong
tiếng nói của dân tộc, những giá trị của văn chương,...Mục đích chung của người
viết là hướng sự quan tâm của đông đảo bạn đọc đến những vấn đề có ý nghĩa quan

trọng và thiết thực đối với đời sống cá nhân và cộng đồng. Từ đó, xây dựng được
nhận thức và hành động tích cực của độc giả trong đời sống của họ.
Vậy làm thế nào để thông qua các tiết dạy đó, giáo viên có thể truyền tải đến
các em học sinh để các em lĩnh hội áp dụng phù hợp thực tế bản thân, bồi đắp hoàn
thiện nhân cách các em? Đó là điều không phải người giáo viên nào cũng tiến hành
thành công.
Thứ hai, áp dụng phương pháp dạy học tích cực vào tiết giảng văn , cụ thể
phần văn bản nghị luận hiện đại này nhiều giáo viên không thể tránh khỏi lúng
túng: Liệu có nên sử dụng biện pháp bình giảng? Nên hướng dẫn học sinh đọc diễn
cảm ra sao? Sử dụng phương tiện dạy học như thế nào cho hiệu quả? Sử dụng biện
pháp thảo luận nhóm ra sao ?,.. Đó là hàng loạt câu hỏi của nhiều giáo viên dạy
môn văn khối 7 khi áp dụng phương pháp này vào dạy học.
b. Đối với học sinh:
Cụ thể cái khó trong các tiết dạy phần văn nghị luận ở lớp 7 ở các tiết ngữ
văn 81,85,93,97 là :
Thứ nhất, đây là lần đầu tiên các em tiếp xúc với các tác phẩm nghị luận
mà đặt ra những vấn đề có ý nghĩa sâu sắc đòi hỏi các em phải rút ra chính kiến
suy nghĩ của bản thân, bởi các em vừa làm quen với hàng loạt tác phẩm ở lớp 6
hay học kì I lớp 7 mang tính cảm thụ là nhiều.
Thứ hai, đặc trưng của các tác phẩm này là luận điểm, hệ thống luận cứ,
trình tự lập luận, tư tưởng quan điểm của người viết,... Đây là những vấn đề khó
đối với học sinh khi tiếp cận tác phẩm nghị luận hiện đại trong chương trình học,
dù các em đã làm quen về văn nghị luận qua phân môn Tập làm văn lớp 7 kì II( lập
luận giải thích, lập luận chứng minh).
5
Sáng kiến kinh nghiệm * Năm học 2016 - 2017


Một số biện pháp dạy học cụm văn bản nghị luận hiện đại lớp 7 theo hướng tích cực.

Ngoài ra, đối với đối tượng là học sinh lớp 7 trường THCS Xuân Thành
các em ít có điều kiện tiếp cận công nghệ thông tin, do đa phần các em là con các
hộ nông dân. Đó là một hạn chế các em tìm hiểu thêm kiến thức từ các tác phẩm
văn học trên In ter net.
Từ những lí do đó cùng với thực trạng của môn Văn chưa là môn học lựa
chọn của nhiều học sinh( các em tập trung các môn tự nhiên ), nên các tiết học các
tác phẩm nghị luận hiện đại này chưa hiệu quả. Hiện tượng học sinh không soạn
bài, làm bài tập, không hứng thú học các dạng văn bản này gây khó cho giáo viên
khi dạy. Từ đó, làm các em càng xa rời bộ môn Văn hơn.
c. Kết quả khảo sát thực trạng:
Năm học trước: 2014 - 2015, dù giáo viên đã có nhiều phương pháp biện
pháp tích cực song kết quả tiếp thu bài các em vẫn chưa cao. Điều đó được thể hiện
rõ qua bài kiểm tra Văn tiết 98 trong chương trình ngữ văn 7 kì II.
Tổng Bài Điểm0->3 Điểm3.5->4.5 Điểm5->6 Điểm6.5->7.5 Điểm 8->10
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
số KT
35
Tiết 3
8.55 12
34.20 16 45.85 4
11.40 0

0
98
Bảng số liệu 1
( Kì II, Năm học: 2014- 2015).
2.3. Các giải pháp và biện pháp tổ chức thực hiện:
a. Các giải pháp:
Giải pháp 1:
Nghiên cứu lựa chọn kĩ phương pháp dạy học tích cực với các nội
dung phù hợp với các tiết giảng văn nghị luận hiện đại lớp 7.
Giải pháp 2:
Lựa chọn nội dung kiến thức, khâu lên lớp phù hợp để áp dụng phương
pháp dạy học tích cực.
Giải pháp 3:
Tiến hành thực nghiệm tại lớp đang dạy: lớp 7 trường THCS Xuân
Thành, Thọ Xuân, Thanh Hóa.
b. Các biện pháp tổ chức thực hiện:
b.1: Đọc diễn cảm văn bản nghị luận hiện đại:
Đọc diễn cảm là biện pháp đặc trưng trong các tiết giảng văn khi tiếp cận
tác phẩm văn học. Song đọc diễn cảm một tác phẩm nghị luận hiện đại như thế nào
để tác động tốt đến tiết học không phải là dể.
6
Sáng kiến kinh nghiệm * Năm học 2016 - 2017


Một số biện pháp dạy học cụm văn bản nghị luận hiện đại lớp 7 theo hướng tích cực.

Đọc diễn cảm văn bản nghị luận phải thể hiện được giọng điệu chung trong
các biểu hiện và cụ thể riêng qua từng văn bản. Có nghĩa là trước hết phải nắm
được mục đích việc đọc là nắm được nhận định, quan điểm thể hiện trong văn bản
đó, tạo cảm xúc chung cho tiết học Văn.

Chẳng hạn đọc văn bản: “ Đức tính giản dị của Bác Hồ”, Giáo viên cần
hướng dẫn học sinh cách đọc giọng chân thành và trong sáng vì văn bản đề cập
gương sáng của một con người cao quý, được viết bởi tinh thần và sự hiểu biết tôn
vinh của tác giả.
Đọc văn bản: “ Ý nghĩa văn chương” của Hoài Thanh, cần chú ý giọng điệu
chân thành sâu lắng, chậm. Đặc biệt là đoạn văn đầu tiên khi tác giả lấy dẫn chứng
chi tiết hình ảnh thi sĩ thấy xác chết một con chim rơi xuống chân mình. Đó là hình
ảnh giàu tính hàm xúc, lay động lòng nhân ái con người.
Hoặc khi đọc văn bản: “ Tinh thần yêu nước của nhân dân ta”, giọng điệu
chung là rõ ràng mạch lạc, hào sảng ở 2 phần đầu minh chứng cho lòng yêu nước
của nhân dân ta trong lịch sử và hiện tại cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp
xâm lược. Phần cuối, đọc chậm lại trùng xuống bởi tác giả đề ra nhiệm vụ hiện tại
cho mọi người là phải thể hiện lòng yêu nước trước yêu cầu trước mắt- thời điểm
năm 1951.
Như vậy, đọc diễn cảm văn bản nghị luận hiện đại chú ý giọng điệu chung
toàn bài và từng đoạn văn để thay đổi cho phù hợp.
b.2: Sử dụng phương tiện dạy học hợp lí:
Sử dụng các phương tiện dạy học hiệu quả trong đó có phương tiện trực
quan sẽ khắc phục được những hạn chế trong dạy học Ngữ văn.
Phương tiện dạy học hiện nay được sử dụng phổ biến ở các trường THCS đã
đạt chuẩn quốc gia thường là máy chiếu. Vậy sử dụng máy chiếu như thế nào cho
hợp lí vừa mang lại hứng thú cho học sinh vừa tích cực hóa hoạt động nhận thức
của học sinh?
Trước hết, giáo viên cần chủ động trong việc sử dụng máy chiếu. Mục đích
có thể tích hợp được các tri thức khác nhau của các môn học, chứ không phải là
công cụ để trình chiếu.
Chẳng hạn khi giảng tiết Ngữ văn 7- tiết 81 văn bản: “ Tinh thần yêu nước
của nhân dân ta” của Hồ Chí Minh, giáo viên cần huy động tích hợp kiến thức môn
lịch sử, điện ảnh,... qua máy chiếu để thấy được khí thế hừng hực của tinh thần yêu
nước nhân dân ta trong kháng chiến chống thực dân Pháp.

Giảng tiết Ngữ văn 93: “ Đức tính giản dị của Bác Hồ”, giáo viên cần huy
động vốn hiểu biết của học sinh về phong cách sống và viết của Bác qua văn bản
7
Sáng kiến kinh nghiệm * Năm học 2016 - 2017


Một số biện pháp dạy học cụm văn bản nghị luận hiện đại lớp 7 theo hướng tích cực.

và các tác phẩm khác của Người. Ngoài ra, sử dụng máy chiếu kết hợp phim ảnh
giới thiệu nhà sàn của Bác cùng những vật dụng sinh hoạt của Người ở khu bảo
tàng Hồ Chí Minh.
Mặt khác có thể sử dụng máy chiếu như bảng phụ để chiếu các luận điểm,
bài tập trắc nghiệm cuối bài giảng để học sinh dể nhìn và nắm kiến thức.
Như vậy, các hình ảnh trực quan đó không những giúp các em hiểu sâu sắc
thêm tác phẩm mà còn tạo hứng thú học tập cho các em, làm cho các tiết dạy văn
bản nghị luận hiện đại trở nên sinh động, có tác dụng tốt trong việc cung cấp tri
thức, rèn kĩ năng cảm thụ đồng thời giáo dục tình yêu quê hương đất nước, yêu văn
học, hoàn thiện nhân cách.
b. 3. Tổ chức hình thức hoạt động nhóm cho học sinh trong tiết dạy:
Hoạt động nhóm trong dạy học là một hình thức tổ chức mà trong đó học
sinh dưới sự hướng dẫn của giáo viên làm việc cùng nhau trong những nhóm nhỏ
để hoàn thành mục đích học tập chung của nhóm đặt ra. Hoạt động này đưa học
sinh vào hình thức học chủ động tích cực, sáng tạo nắm tri thức dưới sự hướng dẫn
của giáo viên. Đặc biệt, trong các tiết dạy cụm văn bản nghị luận hiện đại sẽ tránh
được học sinh thụ động nắm kiến thức , tiết học tránh được sự khô khan nhàm
chán.
Tất nhiên, hoạt động nhóm vận dụng trong từng phần tiết dạy một cách hợp
lí , bởi đây là tiết dạy một giờ giảng văn chứ không phải là tiết tiếng việt. Qua vận
dụng ở các tiết học văn bản nghị luận hiện đại: Tiết 81,85,93,97, tôi đúc rút kinh
nghiệm như sau:

Trước hết, áp dụng thảo luận nhóm ở phần Tìm hiểu chung( phần thể loại
và bố cục văn bản). Hình thức nhóm 3 bàn với 6 học sinh. Vậy theo sĩ số học sinh/
lớp hiện nay (khoảng 30 học sinh) chia thành 3 nhóm lớn. Các nhóm nhỏ thảo luận
và đưa kết quả cho thư kí tổng hợp theo nhóm
Chẳng hạn, khi dạy văn bản “ Tinh thần yêu nước của nhân dân ta” có thể tổ
chức hoạt động nhóm ở mục I (tìm hiểu chung) cụ thể mục 2 (thể loại) và 3 (bố
cục) với câu hỏi chung như sau:
- Văn bản “ Tinh thần yêu nước của nhân dân ta” thuộc thể loại nào?
- Vấn đề nghị luận của văn bản này là gì?
- Văn bản có thể chia làm mấy phần? Nội dung từng phần?
Sau thời gian thảo luận đối chiếu các nhóm giáo viên chuẩn kiến thức chốt như
sau:
-> Văn bản “ tinh thần yêu nước của nhân dân ta” thuộc thể loại: Nghị luận
chính trị- xã hội.
8
Sáng kiến kinh nghiệm * Năm học 2016 - 2017


Một số biện pháp dạy học cụm văn bản nghị luận hiện đại lớp 7 theo hướng tích cực.

-> Vấn đề nghị luận ở đây là lòng yêu nước. Câu chốt “ Dân ta có một lòng
nồng nàn yêu nước. Đó là truyền thống quý báu của dân tộc ta”.
-> Bố cục văn bản: 3 phần
+ Mở bài: từ đầu.... “ lũ cướp nước”( Nhận đinh chung về lòng yêu nước
của nhân dân ta).
+ Thân bài: Tiếp theo... “ nồng nàn yêu nước”( Những biểu hiện về lòng
yêu nước của nhân dân ta).
+ Kết bài: Còn lại( Nhiệm vụ của chúng ta).
Thứ hai, có thể áp dụng hoạt động nhóm ở phần phân tích cảm thụ văn bản.
Đây là phần cơ bản nhất của tiết giảng văn. Vậy áp dụng như thế nào để

không làm mất đi đặc trưng của giờ cảm thụ tác phẩm văn học.
Khi giảng văn bản: “ ý nghĩa văn chương” của Hoài Thanh- Tiết 97, sau khi
hình thành xong luận điểm: “ Nguồn gốc cốt yếu của văn chương là lòng thương
người và rộng ra là thương cả muôn vật, muôn loài”, giáo viên yêu cầu học sinh
thảo luận nhóm.
Hình thức thảo luận này 2 bàn 4 học sinh một nhóm trao đổi với nhau. Câu
hỏi thảo luận như sau:
Quan niệm của Hoài Thanh về nguồn gốc của văn chương là lòng thương
người và rộng ra là thương cả muôn loài, muôn vật. Quan niệm ấy có đúng không?
Thử tìm một vài dẫn chứng văn học mà em đã học để chứng minh ý kiến đó của
tác giả?
Đại diện nhóm trả lời, nhóm khác bổ sung đảm bảo yêu cầu theo gợi ý sau:
- Quan điểm đó là đúng và rất sâu sắc được chứng minh trong thực tế văn chương.
- Dẫn chứng:
+ Bà Huyện Thanh Quan viết tác phẩm “ Qua Đèo Ngang” bởi vì nỗi “ Nhớ
nước, thương nhà”.
+ Văn chương bắt nguồn từ tiếng nói nội tâm của hồn người. Đó phải chăng là
nỗi lòng hiếu kính của con cái với cha mẹ qua bài ca dao :
“ Công cha như núi ngất trời
Nghĩa mẹ như nước ngời ngời biển đông
Núi cao biển rộng mênh mông
Cù lao chín chữ ghi lòng con ơi”.
( Những câu hát tình cảm gia đình, Ngữ văn 7, tập 1).
+ Khánh Hoài viết “ Cuộc chia tay của những con búp bê” phải chăng cũng là
tiếng lòng đồng cảm xót thương cho những mảnh đời bất hạnh của trẻ em không
9
Sáng kiến kinh nghiệm * Năm học 2016 - 2017


Một số biện pháp dạy học cụm văn bản nghị luận hiện đại lớp 7 theo hướng tích cực.

may mắn trước thực trạng diễn ra trong xã hội hiện đại: Bố mẹ li hôn, con cái
“Tan đàn xẻ nghé”.
Từ lòng thương người đó, rộng hơn là thương cả muôn loài, muôn vật.
Hình ảnh thi sĩ và con chim sắp chết cùng dịp đau thương ấy hòa cùng trong phần
đầu văn bản “ Ý nghĩa văn chương” há chẳng phải là minh chứng hùng hồn đó sao!
Như vậy, thông qua hoạt động này hình thành các em xúc cảm về văn
chương taọ thuận lợi các em tiếp thu các đơn vị kiến thức còn lại.
Thứ ba, có thể sử dụng hình thức hoạt động nhóm – bàn (2 học sinh) trao
đổi phần luyện tập, liên hệ thực tế cuối bài học. Đó là điều các em được tự do trình
bày ý kiến, hiểu biết của mình sau khi học tác phẩm với bạn để định hướng tìm ra
cái chung cái đúng nhất.
Ví dụ: Theo Đặng Thai Mai trong “ Sự giàu đẹp của tiếng việt” thì tiếng
việt của chúng ta rất giàu và đẹp, vậy là học sinh chúng ta phải làm gì để giữ gìn sự
trong sáng, giàu đẹp của tiếng việt?
Gợi ý: Rèn luyện ngôn ngữ tiếng việt trong nói và viết đúng chuẩn, tránh lai
căng trong dùng từ. Khi giao tiếp phải đặt đối tượng mục đích giao tiếp lên trên để
lựa chọn ngôn ngữ phù hợp, cuộc giao tiếp diễn ra thành công.
Nói tóm lại, dạy học cụm văn bản nghị luận hiện đại theo hướng tích cực có
thể diễn ra ở các hình thức: đọc diễn cảm văn bản, sử dụng phương tiện dạy
học( máy chiếu) hợp lí, ở đây có sự tích hợp môn học, dùng hình thức thảo luận
nhóm trong tiết dạy với từng phần cụ thể.
Sau đây là giáo án tiết dạy minh họa:
Ngữ văn 7- Tiết 93:

Văn bản: ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ
- Phạm Văn Đồng A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
1. Kiến thức:
- Đức tính giản dị của Bác Hồ được biểu hiện trong lối sống, trong quan hệ với
mọi người, trong việc làm và trong sử dụng ngôn ngữ nói, viết hàng ngày.

- Cách nêu dẫn chứng và bình luận, nhận xét ; giọng văn sôi nổi nhiệt tình của tác
giả.
2. Kĩ năng:
- Đọc – hiểu văn bản nghị luận xã hội.
- Đọc diễn cảm và phân tích nghệ thuật nêu luận điểm và luận chứng trong văn bản
nghị luận.
* Kỹ năng sống:
10
Sáng kiến kinh nghiệm * Năm học 2016 - 2017


Một số biện pháp dạy học cụm văn bản nghị luận hiện đại lớp 7 theo hướng tích cực.

Thông qua văn bản, rèn luyện các em kỹ năng sống phân biệt cái tốt, xấu, tránh
xa cái xấu trong xã hội, sống giản dị khiêm tốn.
3. Thái độ:
- Có ý thức rèn luyện những đức tính và thói quen sống giản dị ngay từ khi còn
ngồi trên ghế nhà trường.
- Từ đó, học sinh tự xác định được mục tiêu phấn đấu, rèn luyện về lối sống của
bản thân theo tấm gương đạo đức của chủ tịch Hồ Chí Minh.
B. CHUẨN BỊ:
1. Giáo viên:
Nghiên cứu bài. Soạn bài chu đáo.
Đọc, sưu tầm tranh ảnh về Bác Hồ.
Tư liệu về nơi ở và làm việc của Bác.
Phiếu học tập.
Máy chiếu
2. Học sinh:
Học bài. Đọc kĩ và soạn bài theo câu hỏi SGK.
Sưu tầm các tác phẩm của Bác viết và những tác phẩm của các tác giả khác viết

về Người,...
C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP.
1. Ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ:
Văn bản nghị luận “Sự giàu đẹp của tiếng Việt” của tác giả Đặng Thai Mai đã
đem lại cho em những hiểu biết sâu sắc nào về tiếng Việt ? Nghệ thuật nghị luận
của tác giả có gì nổi bật ?
Gợi ý:
- Tiếng việt rất giàu và đẹp.
- Tiếng việt là thứ tiếng hay.
Nghệ thuật nghị luận của tác giả: Lập luận chặt chẽ, chứng cứ toàn diện, văn
phong khoa học.
3. Bài mới:
* Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới…
- Giáo viên cho học sinh xem tranh: Bác Hồ ngồi đọc báo trong Phủ chủ Tịch( trên
máy chiếu).
- Lời giới thiệu bài:
Chúng ta nhất là thanh thiếu niên Việt Nam đã từng được nghe nhiều người kể
chuyện về chủ tịch Hồ Chí Minh, về những kỉ niệm được gặp Bác Hồ, được làm
11
Sáng kiến kinh nghiệm * Năm học 2016 - 2017


Một số biện pháp dạy học cụm văn bản nghị luận hiện đại lớp 7 theo hướng tích cực.

việc bên Bác, học tập ở Bác biết bao điều bổ ích. Văn bản: “Đức tính giản dị của
Bác Hồ” sẽ giúp chúng ta hiểu thêm về Bác kính yêu.
Hoạt động của Gv - Hs
Yêu cầu cần đạt
* Hoạt động2: HD tìm hiểu chung

I. Tìm hiểu chung .
1. Tác giả:
? Dựa và phần chú thích*, em hãy nêu Phạm Văn Đồng (1906 - 2000) – một
một vài nét về tác giả Phạm Văn Đồng ? cộng sự gần gũi của chủ tịch Hồ Chí
Minh.
- Là thủ tướng chính phủ trên ba mươi
năm.
- Là nhà hoạt động văn hóa nổi tiếng.
- Các tác phẩm có tư tưởng sâu sắc, tình
? Nêu xuất xứ của văn bản ?
cảm sôi nổi, lời văn trong sáng.
2. Tác phẩm:
a. Xuất xứ:
Trích từ diễn văn “Chủ tịch Hồ Chí
Minh, tinh hoa và khí phách của dân
tộc, lương tâm của thời đại” – đọc trong
Lễ kỉ niệm 80 năm ngày sinh chủ tịch
GV:
Hồ Chí Minh (1970).
+ Hd đọc -> đọc rõ ràng, mạch lạc, sôi b. Đọc và tìm hiểu chú thích: Sgk.
nổi, lưu ý những câu cảm thể hiện tình
cảm của tác giả.
( Giáo viên hướng dẫn học sinh đọc->
gv đọc mẫu 1 đoạn-> 2 học sinh đọc
tiếp)
Học sinh nhận xét hoạt động đọc của
bạn-> gv lưu ý nhắc nhở lại học sinh
khi đọc văn bản này.
+Chú thích: gv lưu ý học sinh các giải
thích từ khó.

Hoạt đông nhóm: Thảo luận theo nhóm 3. Thể loại: Nghị luận chứng minh.
4 học sinh 2 bàn các câu hỏi:
Câu 1: Trong văn bản này, tác giả đã
kết hợp các kiểu nghị luận chứng minh,
12
Sáng kiến kinh nghiệm * Năm học 2016 - 2017


Một số biện pháp dạy học cụm văn bản nghị luận hiện đại lớp 7 theo hướng tích cực.

giải thích, bình luận. Theo em kiểu nghị
luận nào là chính ?
Câu 2: Vấn đề mà tác giả nghị luận là
gì ?
( Đức tính giản dị của Bác).
Câu 3: Tác giả đã chứng minh ở những
phương diện nào trong đời sống và con
người của Bác ? (Được biểu hiện trong
cách ăn ở, sinh hoạt, cách ứng xử và
trong lời nói, bài viết).
Câu 4: Ở bài này tác giả đã lập luận theo
trình tự nào? (Từ nhận xét khái quát đến
những biểu hiện cụ thể).
Câu 5: Dựa vào trình tự lập luận, em
hãy nêu bố cục của bài văn ?
GV: Vì là đoạn trích nên văn bản này
không đủ 3 phần như trong bố cục thông
thường của bài văn nghị luận. Bài chỉ có
2 phần MB và TB.
Sau thời gian thảo luận đại diện nhóm

trình bày- gv chuẩn kiến thức trên bảng.
* Hoạt động3: HD phân tích văn bản.
Hs: đọc đoạn 1,2.
Ý chính của đoạn này là gì ?
Ở phần mở đầu, câu văn nào nêu nhận
xét chung ? Đây có phải là câu văn nêu
luận điểm chính của bài không

4. Bố cục: 2 phần.
+ Mở bài (đoạn 1,2): Nêu nhận xét
chung về đức tính giản dị của Bác.
+ Thân bài (đoạn 3,4,5): Trình bày
những biểu hiện cụ thể về đức tính giản
dị của Bác
(Chứng minh sự giản dị của Bác).

II. Phân tích
1. Nhận xét chung về đức tính giản dị
của Bác:
- Điều rất quan trọng... là sự nhất quán
giữa đời hoạt động chính trị lay trời
chuyển đất với đời sống vô cùng giản dị
và khiêm tốn của Hồ Chủ Tịch.
Từ “với” biểu thị quan hệ gì giữa 2 vế -> Sử dụng quan hệ từ đối lập có tác
câu ? Tác dụng của sự đối lập đó là gì ? dụng bổ sung cho nhau.
Em có nhận xét gì về cách lập luận của -> Cách lập luận ngắn gọn, sâu sắc.
tác giả ở đoạn văn này?
Câu văn nêu luận điểm chính của bài => Bác Hồ vừa là bậc vĩ nhân lỗi lạc,
cho ta hiểu gì về Bác ?
phi thường vừa là người bình thường,

Câu nào là câu giải thích nhận xét rất gần gũi thân thương với mọi người.
chung ấy? ? Đức tính giản dị của Bác
13
Sáng kiến kinh nghiệm * Năm học 2016 - 2017


Một số biện pháp dạy học cụm văn bản nghị luận hiện đại lớp 7 theo hướng tích cực.

được tác giả nhận định bằng những từ
nào?
-> Rất lạ lùng... là trong 60 năm của
cuộc đời đầy sóng gió... trong sáng,
thanh bạch, tuyệt đẹp.
Lời giải thích này có tác dụng gì ?
-> Giải thích và nhấn mạnh thêm nét
đặc trưng về “sự nhất quán” trong cuộc
đời và phong cách sống của Bác.
Lời nhận định đó đã thể hiện thái độ gì => Ngợi ca cuộc đời và phong cách
của tác giả ?
sống cao đẹp của Bác.
(Gv chuyển ý)
2. Chứng minh sự giản dị của Bác:
Hs: đọc đoạn 3,4,5.
Ý chính của 3 đoạn này là gì ?
a. Giản dị trong lối sống:
Đoạn 3, chứng minh sự giản dị của Bác * Trong sinh hoạt, làm việc:
ở mặt nào ?
Gv sử dụng máy chiếu: hình ảnh nơi ở,
làm việc trong phủ chủ tịch và những
vật dụng được trưng bày tại Bảo tàng - Bữa cơm chỉ có vài ba món...

Hồ Chí Minh về Người.
- Cái nhà sàn chỉ vẻn vẹn vài ba phòng...
Ở đoạn 3, tác giả đã đề cập tới 2 - Bác suốt đời làm việc, suốt ngày làm
phương diện trong lối sống giản dị của việc, từ việc lớn... đến việc rất nhỏ...
Bác. Đó là những phương diện nào ?
(Giản dị trong sinh hoạt, làm việc và
giản dị trong quan hệ với mọi người).
Để làm rõ nếp sinh hoạt giản dị của
Bác, tác giả đã đưa ra những chứng cớ
nào ?
-> Dẫn chứng chọn lọc, tiêu biểu, rất đời
thường, gần gũi với mọi người nên dễ
Em có nhận xét gì về các dẫn chứng mà hiểu, dễ thuyết phục.
tác giả đưa ra ở đây?
Các dẫn chứng trên cho ta hiểu thêm gì
về Bác ?
=> Bác là người giản dị trong sinh hoạt
14
Sáng kiến kinh nghiệm * Năm học 2016 - 2017


Một số biện pháp dạy học cụm văn bản nghị luận hiện đại lớp 7 theo hướng tích cực.

Phương diện thứ 2 trong lối sống giản
dị của Bác là gì ?
Để thuyết phục bạn đọc về sự giản dị
của Bác trong quan hệ với mọi người,
tác giả đã đưa ra những dẫn chứng cụ
thể nào ?

cũng như trong công việc.
* Trong quan hệ với mọi người:

- Viết thư cho một đồng chí.
- Nói chuyện với các cháu miền Nam.
- Đi thăm nhà tập thể của công nhân.
- Đặt tên cho người phục vụ
Em có nhận xét gì về cách nêu dẫn -> Liệt kê những dẫn chứng tiêu biểu.
chứng ở đây ?
Những dẫn chứng nêu ra ở đây có ý => Thể hiện sự quan tâm, trân trọng và
nghĩa gì?
yêu quí tất cả mọi người.
Gv bình luận: Đó là sự gần gũi, đời
thường, không phải giữa khoảng cách
của một lãnh tụ với nhân dân mà sự
chan hòa, ruột thịt.,…
GV: Đoạn văn “Nhưng chớ hiểu lầm…
trong thế giới ngày nay” là câu sơ kết
đoạn vừa có giá trị khái quát nhấn mạnh
luận điểm, vừa rút ra bài học thiết thực.
=> Khẳng định lối sống giản dị của Bác
và bày tỏ tình cảm quí trọng đối với
Bác.
Để làm sáng tỏ sự giản dị trong cách b. Giản dị trong cách nói và viết:
nói và viết của Bác, tác giả đã dẫn - Không có gì quí hơn độc lập tự do.
những câu nói nào của Bác ?
- Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt
Nam là một, Sông có thể cạn, núi có thể
mòn, song chân lí ấy không bao giờ thay
đổi.

Vì sao tác giả lại dẫn những câu nói -> Đây là những câu nói nổi tiếng của
này?
Bác, mọi người dân đều biết.
Khi nói và viết cho quần chúng nhân
dân, Bác đã dùng những câu rất giản dị,
vì sao ? (Vì muốn cho quần chúng hiểu
được, nhớ được, làm được).
Những lời nói và viết của Bác có tác => Có sức tập hợp, lôi cuốn, cảm hoá
15
Sáng kiến kinh nghiệm * Năm học 2016 - 2017


Một số biện pháp dạy học cụm văn bản nghị luận hiện đại lớp 7 theo hướng tích cực.

dụng gì?
Gv sử dụng máy chiếu minh chứng
giản dị của Bác trong cách viết qua một
số tác phẩm của Người.
( Tức cảnh Pác Bó, Ngắm trăng, vô
đề,..)
* Hoạt động4: HD tổng kết.
Nêu ý nghĩa văn bản?
Văn bản này cho em hiểu biết thêm gì
về Bác?
-> Cùng với nhiều phẩm chất cao quí
khác, giản dị là đức tính nổi bật ở Bác
Hồ. Giản dị trong đời sống, trong quan
hệ với mọi người, Bác Hồ cũng giản dị
trong lời nói và bài viết. ở Bác đời sống
vật chất giản dị hoà hợp với đời sống

tinh thần phong phú, với tư tưởng và
tình cảm cao đẹp.
Khái quát nghệ thuật lập luận của văn
bản?
Em học tập được gì về cách nghị luận
của tác giả ?
-> Nghị luận của tác giả giàu sức thuyết
phục. Vì: Luận điểm rõ ràng, mạch lạc,
dẫn chứng toàn diện, phong phú, xác
thực; xen giữa dẫn chứng là giải thích,
bình luận nhẹ nhàng, sâu sắc.
Qua văn bản, em hiểu gì về tình cảm
của tác giả đối với Bác ?
-> Tác giả: Là người kính yêu và trân
trọng Bác.

lòng người.

III. Tổng kết
1. Ý nghĩa văn bản:
- Ca ngợi phẩm chất cao đẹp, đức tính
giản dị của chủ tịch Hồ Chí Minh.
- Bài học về việc học tập, rèn luyện noi
theo tấm gương của chủ tịch Hồ Chí
Minh.
2. Nghệ thuật:
- Có dẫn chứng cụ thể, lí lẽ bình luận
sâu sắc, có sức thuyết phục.
- Lập luận theo trình tự hợp lí.

IV. Luyện tập:
? Tìm một số ví dụ chứng minh sự giản
dị trong thơ văn của Bác ?
“Tôi nói đồng bào nghe rõ không?”
(Tuyên ngôn độc lập).
“Sáng ra bờ suối, tối vào hang,...” (Tức
cảnh Pác Bó).

Hoạt động nhóm- bàn:
Gợi ý:
Qua văn bản, em học tập và rèn luện
Rèn luyện thói quen đức tính giản dị,
16
Sáng kiến kinh nghiệm * Năm học 2016 - 2017


Một số biện pháp dạy học cụm văn bản nghị luận hiện đại lớp 7 theo hướng tích cực.

được gì từ đức tính giản dị của Bác Hồ?

khiêm tốn ngay từ khi còn ngồi trên ghế
nhà trường: trang phục phù hợp học
đường, tránh xa cái xấu rèn luyện đức
tính tốt,...
- Xác định đúng mục đích học tập vì
Học sinh đại diện nhóm đọc bài tập ngày mai lập nghiệp bản thân, xây dựng
nhóm đã làm.
quê hương đất nước theo đúng di
nguyện của Người: “ Non sông Việt
Nam có trở nên tươi đẹp được hay

GV chốt lại kiến thức bài tập.
không, dân tộc Việt Nam có sánh vai
được các cướng quốc năm châu được
hay không chính là nhờ phần lớn ở công
học tập và rèn luyện ở các em”.( Hồ Chí
Minh- Trích thư gửi học sinh nhân ngày
khai trường tháng 9/ 1945).
4. Củng cố:
Gv đánh giá tiết học.
5. Dặn dò:
- Học thuộc ghi nhớ.
- Về nhà sưu tầm thêm những ví dụ minh họa sự giản dị của Bác trong thơ văn.
- Soạn bài: Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với các hoạt động giáo dục:
a. Với bản thân giáo viên:
Biết vận dụng và đã vận dụng thành công phương pháp dạy học tích cực vào
dạy cụ thể cụm văn bản nghị luận hiện đại. Bản thân tôi thấy mình đã làm tròn
được nhiệm vụ mục tiêu tiết dạy đến các em. Từ đó tạo thêm niềm tin về sự thành
công hơn cho các tiết giảng văn tiếp theo.
Việc sử dụng hình thức này mang lại hiệu quả khả quan khi tôi tiến hành dạy
phần văn bản nghị luận hiện đại lớp 7 trong học kì II năm học 2015- 2016 vừa qua.
Biểu hiện cụ thể nhất là kết quả bài kiểm tra văn tiết 98 tiến triển khá rõ so với năm
học 2014- 2015 trước đó.
Chúng ta có thể quan sát đối chiếu qua hai bảng số liệu dưới đây :
Tổng Bài Điểm0->3 Điểm3.5->4.5 Điểm5->6 Điểm6.5->7.5 Điểm 8->10
SL
%
SL
%
SL

%
SL
%
SL
%
số KT
35
Tiết 3
8.55 12
34.20 16 45.85 4
11.40 0
0
17
Sáng kiến kinh nghiệm * Năm học 2016 - 2017


Một số biện pháp dạy học cụm văn bản nghị luận hiện đại lớp 7 theo hướng tích cực.

98
Bảng số liệu 1
( Kì II, Năm học: 2014- 2015).
Tổng Bài Điểm0->3 Điểm3.5->4.5 Điểm5->6 Điểm6.5->7.5 Điểm 8->10
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%

SL
%
số KT
33
Tiết 0
0
2
6.06
14 42,42 13
39,40 4
21,12
98
Bảng số liệu 2
(Kì II, Năm học: 2015- 2016).
Như vậy, qua hai bảng số liệu trước và sau khi áp dụng một số biện pháp
dạy học cụm văn bản nghị luận hiện đại theo hướng tích cực ta thấy:
Tỉ lệ học sinh yếu kém giảm hẳn, điểm bài kiểm tra TB, khá, và giỏi tăng
lên(Xem minh chứng bài kiểm tra học sinh phần phụ lục của sáng kiến kinh
nghiệm). Đó là một sự chuyển biến mạnh mẽ, thực tế đáng mừng.
b. Với học sinh:
Tiếp thu bài, nắm vững kiến thức tốt hơn. Đa số các em, ngay cả những học
sinh học lực trung bình đều có thể phát hiện luận điểm, nắm vững trình tự lập luận,
tư tưởng quan điểm người viết các văn bản nghị luận.
Học sinh hứng thú học, chủ động trả lời các câu hỏi, bài tập đưa ra các em
làm tốt. Chất lượng bài kiểm tra Văn lớp 7 tiết 98 cao hơn so với trước đây.
Vẻ đẹp của các các áng văn nghị luận được các em tiếp nhận trân trọng, bồi
đắp các em tình yêu quê hương đất nước, yêu văn học, ý chí lập thân lập nghiệp.
c. Với đồng nghiệp và nhà trường:
Các đồng nghiệp trong tổ đã áp dụng vào thực tiễn giảng dạy ở các khối lớp
khác nhau( với cụm văn bản nghị luận trung đại lớp 8) và thu được những kết quả

tích cực.
Chất lượng bài kiểm tra môn văn nói chung và phần các văn bản nghị luận nói
riêng cao hơn so với các năm học trước đó. Cán bộ quản lí rể ràng đánh giá giáo
viên hơn khi dự giờ, thăm lớp, thanh tra.

3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ:
3.1. Kết luận:
18
Sáng kiến kinh nghiệm * Năm học 2016 - 2017


Một số biện pháp dạy học cụm văn bản nghị luận hiện đại lớp 7 theo hướng tích cực.

Dạy các tác phẩm nghị luận hiện đại lớp 7 thật không giản đơn. Mục đích
thông qua tiết dạy đó, giúp học sinh thấy được cái đẹp của trí tuệ sắc sảo, tư duy
khúc triết, nghệ thuật lập luận lo gich chặt chẽ, sự chân thành thống thiết của lời
văn. Từ đó, giáo dục học sinh thái độ sống phù hợp,..Bởi vậy giáo viên cần trang bị
đầy đủ cho tiết dạy để đi đến tiết dạy thành công.
Dạy học tích cực là phù hợp với bản chất của hoạt động nhận thức. Dạy học
tích cực đòi hỏi người giáo viên suy nghĩ, thiết kế những hoạt động suy nghĩ của
học sinh trên cơ sở sử dụng các phương pháp. Muốn làm được điều đó, giáo viên
cần chuẩn bị mọi điều kiện đầy đủ tiết dạy: Tài liệu tham khảo, nghiên cứu bài dạy
cẩn thận, chuẩn bị cơ sở vật chất( máy chiếu) , soạn bài chu đáo,...
Ngoài ra, giáo viên cần tìm hiểu kĩ đối tượng học sinh, lựa chọn nội dung và
phương pháp dạy học phù hợp. Chủ động, tự tin, tâm thế vững vàng khi đứng trên
bục giảng.
3.2. Kiến nghị:
a. Đối với chương trình sách giáo khoa:
Trong xu thế chỉnh sửa, thay sách, chương trình hiện nay cần được bổ sung
hệ thống tri thức đầy đủ: Thông tin tác giả, tác phẩm,...), cân đối giữa các nội dung

dạy học hợp lí phân bố thời lượng tiết dạy tạo điều kiện phù hợp cho học sinh lớp 7
khi tiếp cận với các văn bản nghị luận.
Sửa, thay đổi cách hỏi và một số câu hỏi trong sách giáo khoa cho phù
hợp hơn. Quan tâm hơn đến các tiết học rèn kỹ năng ở học sinh.
b. Đối với các cấp quản lí:
Cần bổ sung thêm tài liệu về văn nghị luận vào thư viện trường học.
Tạo điều kiện cho giáo viên được học tập, nâng cao trình độ chuyên môn
nghiệp vụ.
c. Đối với học sinh:
Nhận thức đúng đắn vai trò bộ môn Văn trong hành trình sống và hoàn thiện
nhân cách con người.
Dành thời gian học tập nghiên cứu bộ môn phù hợp: soạn bài đầy đủ trước
khi đến lớp, chăm chú nghe giảng , thực hiện đầy đủ yêu cầu giáo viên trong tiết
dạy,...
Tăng cường mở rộng kiến thức xã hội, đời sống quê hương đất nước. Có thái
độ cảm xúc khi chứng kiến những hiện tượng cảm động, đáng khích lệ hay đáng
lên án, cần chia sẻ hay quyết tâm loại bỏ. Cập nhật mọi thông tin, có chính kiến
riêng về một vấn đề nào đó xảy ra trong cuộc sống của mình.
d. Đối với giáo viên:
19
Sáng kiến kinh nghiệm * Năm học 2016 - 2017


Một số biện pháp dạy học cụm văn bản nghị luận hiện đại lớp 7 theo hướng tích cực.

Cần trau dồi kiến thức chính trị xã hội, thu thập xử lí tài liệu các nguồn
tham khảo hợp lí và vận dụng vào giảng dạy.
Nhận thức đúng đắn vai trò, ý nghĩa các tiết dạy văn bản nghị luận hiện
đại cho học sinh lớp 7. Từ đó, bồi dưỡng cảm xúc, thái độ học sinh về con người
và cuộc sống.

Như vậy,"Một số biện pháp dạy học cụm văn bản nghị luận hiện đại lớp
7 theo hướng tích cực" hi vọng góp thêm một vài kinh nghiệm nhỏ khi các đồng
nghiệp dạy cụm văn bản này nói riêng và môn văn nói chung. Rất mong sự góp ý
chân thành của đồng nghiệp và các cấp quản lí để nâng cao chất lượng dạy môn
văn nói chung và cụm văn bản nghị luận hiện đại lớp 7 nói riêng ở trường trung
học cơ sở.
Xin chân thành cảm ơn!
Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến kinh nghiệm của tôi được đúc rút trong quá
trình dạy học.

Xác nhận của Hiệu trưởng:

Thọ Xuân, ngày 30 tháng 5 năm 2017
Người viết:

Trịnh Thị Nhàn

20
Sáng kiến kinh nghiệm * Năm học 2016 - 2017


Một số biện pháp dạy học cụm văn bản nghị luận hiện đại lớp 7 theo hướng tích cực.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Sách giáo khoa ngữ văn 7, tập 2- Nhà xuất bản giáo dục.
2. Tài liệu chuẩn kiến thức kỹ năng môn Ngữ văn.
3. Phương pháp dạy học văn- Phan Trọng Luận, NXB Giáo dục. 2001
4. Thi pháp văn học hiện đại Việt Nam- Trần Đình Sử, NXB Giáo dục.
5.Vấn đề đổi mới phương pháp dạy học- Trần Đình Sử, diễn đàn giáo dục ,2013

21
Sáng kiến kinh nghiệm * Năm học 2016 - 2017