THUAT NGU AM NHAC

Thu t ng âm nh cậ ữ ạ
Recording(ph ng ti n ghi âm)ươ ệ
Recording bao g m các a, b ng cassette, a compact hay b t “k v t” ch a ồ đĩ ă đĩ ấ ỳ ậ ứ
nào trên ó ph n nh c thu vào u có th phát l i.Tr i qua các th i k phát tri n t đ ầ ạ đề ể ạ ả ờ ỳ ể ừ
th k 19 (ch a có nh c c i n t ) n th i i k thu t s hi n nay,k ế ỉ ư ạ ụ đ ệ ử đế ờ đạ ỹ ậ ố ệ ỹ
thu t ghi âm ã tr nên ngày càng tinh t h n:ch t l ng âm thanh ngày càng t n ậ đ ở ế ơ ấ ượ đạ đế
m c trung th c cao,t ng ng nh khi ang nghe trình di n tr c ứ độ ự ươ đươ ư đ ễ ự
ti p.Ngày ngay,các ph ng ti n thu âm c làm b ng nhi u ch t l ng khác nhau,t ế ươ ệ đ ằ ề ấ ượ ừ
a nh a xilanh nh a c, n shellac(nh a cánh ki n), a vinyl(nh a t ng đĩ ự ự đặ đế ự ế đĩ ự ổ
h p);các lo i b ng c ng c làm b ng nhi u ch t li u khác nhau t ợ ạ ă ũ đ ằ ề ấ ệ ừ
oxit,cacbon,metal n các lo i b ng a c b ng k thu t sđế ạ ă đĩ đọ ằ ĩ ậ ố
Record Laben(nhãn a ,công ty ghi âm)đĩ
Record Laben là m t m nh gi y hình tròn c dán gi a a nh c,trên có in tên c a ộ ả ấ đ ữ đĩ ạ ủ
hang ghi âm ho c tên c a công ty ng ra ch u tránh nhi m phát hành a.Ngoài ra ặ ủ đứ ị ệ đĩ
trên m nh gi y này b n c ng có th th y danh m c các ca khúc ho c b n nh c trên ả ấ ạ ũ ể ấ ụ ặ ả ạ
cùng m t a có dán laben c ng nh tên c a ban nh c ho c tên ng i bi u di n các ặ đĩ ũ ư ủ ạ ặ ườ ể ễ
ca khúc ho c b n nh c này.Ngày nay,record laben c dung v i ngh a m r ng ch ặ ả ạ đ ớ ĩ ở ộ ỉ
công ty phát hành a nh c Track(rãnh âm thanh)đĩ ạ
T t c các ph ng ti n ghi âm (b ng, a….) c mô t u có liên quan n track ấ ả ươ ệ ă đĩ đ ả đề đế
n i dung các ph ng ti n nh record ( a nh c)Cassette tape(b ng cassette) và ộ ươ ệ ư đĩ ạ ă
CD( a compact)là nh ng b n nh c,vi c mô t các track riêng bi t còn c dung làm đĩ ữ ả ạ ệ ả ệ đ
m t trong nh ng tiêu chu n m i nh t ánh giá ch t l ng c a m t b nh c ộ ữ ẩ ớ ấ để đ ấ ượ ủ ộ ả ạ
“Track|”còn có ngh a là m i m t lo i âm thanh nào ó-nh c c hay gi ng hát- ã c ĩ ỗ ộ ạ đ ạ ụ ọ đ đ
thu âm trong quá trình s n xu t .S track (rãnh âm thanh ) c thu trong các studio có ả ấ ố đ
th thanh i t 16 n 48 track .S l ng này cùng v i s phân tách r ch ròi gi a ể đổ ừ đế ố ượ ớ ự ạ ữ
các track và các nh c khí càng l n có ngh a là ch t l ng âm thanh c a b n nh c ó sạ ớ ĩ ấ ượ ủ ả ạ đ ẽ
càng cao
SIDE(m t a)ặ đĩ
Tr c khi s d ng b ng t ,nh c th ng ghi trên a shellac và sau ó là a ướ ử ụ ă ừ ạ ườ đĩ đ đĩ
polyvinyl choloride.Ngo i tr các a xu t hi n th i kì u ,nh c th n c ghi ạ ừ đĩ ấ ệ ờ đầ ạ ườ đ
âm trên c 2 m t a (chúng ta th ng c g i là m t A và m t B).V i các ph ng ả ặ đĩ ườ đ ọ ặ ặ ớ ươ

ti n ghi âm ph bi n,m t A th ng g m các ca khúc chính ho c có ch t l ng âm ệ ổ ế ặ ườ ồ ặ ấ ượ
thanh hay h n so v i m t B,m c dù trong m t s tr ng h p ,ca khúc c ghi trên ơ ớ ặ ặ ộ ố ườ ợ đ
m t B l i là nh ng ca khúc c m i ng i a chu ng h n.Trong các album LP các caặ ạ ữ đ ọ ườ ư ộ ơ
khúc m t A và m t B ko có s khác bi t nào v ch t l ngở ặ ặ ự ệ ề ấ ượ
Ensemble(ban nh c)ạ
Ensemble là m t t ti ng Pháp v i ngh a tính t là “cùng nhau” ng ngh a v i ộ ừ ế ớ ĩ ừ đồ ĩ ớ
together và thu t ng này c dung nh 1 danh t có ngh a là “toàn b ”(the ậ ữ đ ư ừ ĩ ộ
whole).Gi ây t Ensemble c hi u chung là m t ban nh c,có th ám ch m t dàn ờ đ ừ đ ể ộ ạ ể ỉ ộ
nh c ho c 1m t nhóm ca s .Trong nh ng tr ng h p c th Ensemble ,th ng ạ ặ ộ ĩ ữ ườ ợ ụ ể ườ
tránh ko dung ch nh ng oàn bi u di n quy mô l n,nh C t này dung để ỉ ữ đ ể ễ ớ ư ở ĐỨ ừ
g i các lo i nh c nh ,êm d u(chamber Ensemble-các ban nh c thính phòng)v i ýđể ọ ạ ạ ẹ ị ạ ớ
ngh a là các band nh c nh ho c ám ch lo i nh c mà ban nh c này trình di n . i u ĩ ạ ỏ ặ ỉ ạ ạ ạ ễ Đ ề
c n l u ý là Ensemble có ngh a là ng i ch i nh c.ầ ư ĩ ườ ơ ạ
Orchestra(dàn nh c)ạ
Converted by Tobias 1
http:// rocktn.com/
M t Orchestra m t instrumental ensemble(ban nh c trình di n b ng n hc c )-ộ ộ ạ ễ ằ ạ ụ
ôi khi còn có ngh a là m t dàn h p x ng. Orchestra th ng có k t h p các lo i đ ĩ ộ ợ ướ ươ ế ợ ạ
àn dây (string)các nh c c b ng h i(ho c b ng g nh tr c ây) kèn ng đ ạ ụ ằ ơ ă ằ ỗ ư ướ đ đồ
(brass)và các nh c khí gõ(percussion).Các dàn nh c giao h ng ko b gi i h n vè s ạ ạ ưở ị ớ ạ ố
l ng nh ng th ng kho ng m t tr m nh c công.Dàn nh c giao h ng ượ ư ườ ả ộ ă ạ ạ ưở
“Symphony of a Thousand”c a Mahler là m t ngo i l (xin nói them n u b n ýủ ộ ạ ệ ế ạ để
1 chút ây chính là dàn nh c ã th c hi n album kép cùng v i ban nh c Metallicavào đ ạ đ ự ệ ớ ạ
n m 1999 và tên c a album c l y t 2 ch cái u tiên c a c 2 ban nh c là ă ủ đ ấ ừ ữ đầ ủ ả ạ
S&M).Tuy nhiên s l ng ko quy t nh quy t nh n i dung c a m t ố ượ ế đị ế đị ộ ủ ộ
Orchestra; cách ph i h p các y u t nh nh c c ,âm gi ng c a chúng và ph n h p ố ợ ế ố ư ạ ụ ọ ủ ầ ợ
x ng có th xác nh ph m vi c a dàn nh cướ ể đị ạ ủ ạ
Sideman(thanh viên trong ban nh c)ạ
Do cách ghép c a t này mang ý ngh a “tr ng nam khinh n ”(man) nên gi ây ủ ừ ĩ ọ ữ ờ đ
Sideman ko còn c gi i nh c jazz a chu ng và dùng ph bi n nh tr c n a đ ớ ạ ư ộ ổ ế ư ướ ữ

Sideman ch t t c các thành viên trong m t ban nh c Jazz (Jazz Ensemble)ngo i ỉ ấ ả ộ ạ ạ
tr ng i ng u (group leader)trong m t bu i bi u di n nào óừ ườ đứ đầ ộ ổ ể ễ đ
Leader(tr ng nhóm/ban nh c)ưở ạ
Ng i c xem là là ng u m t ban nh c . c bi t trong là trong th lo i nh cườ đ đứ đầ ộ ạ Đặ ệ ể ạ ạ
rock và jazz ng ra lo v nh ng v n nh qu ng cáo , quy t nh phong cách đứ ề ữ ấ đề ư ả ế đị
riêng và tên tu i c a nhóm hay ban nh c,ch ng h n nh Mick Jagger c a The ổ ủ ạ ẳ ạ ư ủ
Rolling Stone hay James c a Metallica r i JIMI HENDRIX c a The JIMI ủ ồ ủ
HENDRIX EXPERIENCE … … Album
1 t r t thong d ng và ph bi n trong th i i hi n nay nh ng ko ph i ai khi nói ừ ấ ụ ổ ế ờ đạ ệ ư ả
n nó c ng hi u h t ngh a bao hàm c a c m t này .Tôi dám ch c khi h i 1000 đế ũ ể ế ĩ ủ ụ ừ ắ ỏ
ng i t i VN thì s ng i bi t ích xác nó ng ý ch cái gì ch m c trên u ườ ạ ố ườ ế đ ụ ỉ ỉ đế đ đầ
ngón tay hay ngay t i cái FC này s ng i bi t nó y c ng ko khác là bao nhiêu.ạ ố ườ ế đầ đủ ũ
Trong vi c s d ng các t ng i ta th ng ko quan tâm v thu t ng và th ng ệ ử ụ ừ ườ ườ ề ậ ữ ườ
làm thay i các ý ngh a bao hàm c a nó mà ALBUM là m t ví d tiêu bi u album có đổ ĩ ủ ộ ụ ể
ngh a c th là 1 t p h p g m nhi u (h n 1)nhóm nh ng món hang nào ó.M t ĩ ụ ể ậ ợ ồ ề ơ ữ đ ộ
cu n album hình ch ng h n,g m nhi u hình ch p.Trong ngành công nghi p b ngố ẳ ạ ồ ề ụ ệ ă
a,tr c ây Album có ngh a là 1 t p h p c a nh ng a 78 vòng(th ng c t đĩ ướ đ ĩ ậ ợ ủ ữ đĩ ườ đ đặ
trong m t bao bìa c ng dung v i máy nghe nh c c ).Ngày nay chúng ta hi u album làộ ứ ớ ạ ổ ể
m t a nh c LP ho c m t b ng cassette.M t album th ng có t 10 n 12 ca ộ đĩ ạ ặ ộ ă ộ ườ ừ đế
khúc,t t nhiên là ngo i tr tr ng h p có 1 m t a lp hay b ng t có ch a 1 ca ấ ạ ừ ườ ợ ặ đĩ ă ừ ứ
khúc dài.Khi vi c thu âm trên a hay b ng cassette c phát hành g m 1 b 2 a lp ệ đĩ ă đ ồ ộ đĩ
hay 2 b ng cassette ng i ta s g i là “double album”hay “double cassette”ă ườ ẽ ọ
Acoustics
C ng gi ng nh Album thu t ng Acoustics có ít nh t 4 s c thái ý ngh a:ũ ố ư ậ ữ ấ ắ ĩ
1)H th ng lý thuy t hay ngành khoa h c nghiên c u v âm thanh-ch công ệ ố ế ọ ứ ề ỉ để
nh n ko c n ki m traậ ầ ể
2)Danh t c dùng mô t b t k m t nh c c nào ko có b ph n khu ch i ừ đ để ả ấ ỳ ộ ạ ụ ộ ậ ế đạ
i n t ,ví d nh guitar thùng(Acoustics guitar)đ ệ ử ụ ư
3)Thu t ng nàycòn c dùng ch nh ng k thu t ghi âm th i k u,ko dùng ậ ữ đ để ỉ ữ ĩ ậ ờ ỳ đầ
thi t b i n t mà dùng song vô tuy n thay vì máy t o xung i n kích ho t ế ị đ ệ ử ế ạ đ ệ để ạ

kim máy hát
4)Ngh a quan tr ng nh t c a Acoustics liên quan n ch t l ng âm thanh có c ĩ ọ ấ ủ đế ấ ượ đ
trong 1 không gian kín.N u âm thanh c h p th ho c ph n h i không úng cách-ế đ ấ ụ ặ ả ồ đ
t ng t ánh sáng trong k thu t ch p nh- hi u qu s t o ra r t áng s .Vi c ươ ự ỹ ậ ụ ả ệ ả ẽ ạ ấ đ ợ ệ
hát opera òi h i ph iđ ỏ ả
Converted by Tobias 2
http:// rocktn.com/
có Acoustics (có th hi u là vang âm) m i n t nh c u c nghe rõ nh ể ể độ để ỗ ố ạ đề đ ư
chính gi ng hát th hi n ko các n t nh c c l p hòa l n vào nhau (th c ra ọ ể ệ để ố ạ độ ậ ẫ ự để
nghe c nh vâ hi n nay trên th gi i nói ko ngoa s ng i nghe và phân bi t c đ ư ỵ ệ ế ớ ố ườ ệ đ
nh v y ch m trên u ngón tay ó là 1 s ch huy tr ng c a các dàn nh c giao ư ậ ỉ đế đầ đ ố ỉ ưở ủ ạ
h ng qu c gia có n n âm nh c giao h ng hung m nh nh t còn VN tôi dám ưở ố ề ạ ưở ạ ấ ở
ch c 100% là ko có 1 ng i nào ng i n i ti ng nh t trong s nh ng ng i có ôi ắ ườ ườ ổ ế ấ ố ữ ườ đ
tai áng giá c tri u ô la này chính là ch huy tr ng dàn nh c giao h ng ITALIA đ ả ệ đ ỉ ưở ạ ưở
c ng chính ông là ng i i u khi n dàn nh c ã ch i cùng band nh c mettallica mà ũ ườ đ ề ể ạ đ ơ ạ
tôi ã nói trên tôi nh rõ ã c trên 1 t báo nói v ông nh sau “ông là ng i duy đ ở ớ đ đọ ờ ề ư ườ
nh t trên TG hi n nay khi nghe nh c MP3 có th phân bi t c âu là b n nh c có ấ ệ ạ ể ệ đ đ ả ạ
t n s 128 hay 192 và 48b hay 64b” mà trên lý thuy t là tai ng i ko th phân bi t c.ầ ố ế ườ ể ệ đ
Các th lo i nh c khác u c n có y u t vang,d i c a âm thanh âm nh c tr lênể ạ ạ đề ầ ế ố ộ ủ để ạ ở
s ng ng h n.Các c p c a “ i s ng” âm thanh này ,nghe và phát chính là các ố độ ơ ấ độ ủ đờ ố
khía c nh c a Acoustics .Khi b n b c vào m t phòng ghi âm ho c 1 phòng hòa ạ ủ ạ ướ ộ ặ
nh c,n u thi t b thính phòng ho c thi t b âm thanh ko c thi t k phù h p v ạ ế ế ị ặ ế ị đ ế ế ợ ề
m t âm h c,vi c ghi âm ho c bi u di n ch c ch n s b nh h ng x u .Ví d ặ ọ ệ ặ ể ễ ắ ắ ẽ ị ả ưở ấ ụ
n gi n t i VN,ch c h n nh ng ai i xem show Yamaha bi u di n mi n phí đơ ả ạ ắ ẳ ữ đ ể ễ ễ ở
HN n m 2005 ko quên c do tr i m a làm h ng b phân âm thanh ã làm cho h ng că đ ờ ư ỏ ộ đ ỏ ả
1 b a ti c âm nh c áng nh ra là ph i hoành tráng và c mong i nh t trong n m ữ ệ ạ đ ẽ ả đ đợ ấ ă
v i nh ng rock band tên tu i .Hay nh là show m i ây nh t mà các b n v n ang ớ ữ ổ ư ớ đ ấ ạ ẫ đ
tranh cãi trên 4r show “Ngày th 7 cu i cùng” tai ng i v n là tai ng i nh ng có ứ ố ườ ẫ ườ ư
nh ng cái tai ch là “tai…” n u nh các b n ng g n loa thì ko nói âm thanh ko th ữ ỉ ế ư ạ đứ ầ ể
nh n ra s khác bi t vì quá g n ti ng nghe rõ nh ng khi các b n ra xa 1 chút g n ậ ự ệ ầ ế đủ ư ạ ầ

nhà v sinh các b n s nh n ra ngay s khác bi t áng k âm thanh ko rõ ràng ti ng ệ ạ ẽ ậ ự ệ đ ể ế
nghe c ti ng ko nh t là ti ng guitar lead c a Tr n Tu n Hùng hay nh n u b n đ ế ấ ế ủ ầ ấ ư ế ạ
nào xem l i ch ng trình trên VTC c ng nh n th y ngay c ch t l ng âm thanh ạ ươ ũ ậ ấ đ ấ ượ
c a show nh th nào (anhtrangbac ko i nh ng có l anh ta ã xem l i show trên ủ ư ế đ ư ẽ đ ạ
TV nên anh ta nh n rõ h n các b n xem tr c ti p nh ng dù sao anhta c ng có nh ngậ ơ ạ ự ế ư ũ ữ
l i l ko c hay ho l m)ờ ẽ đ ắ
Soundtrack(nh c phim)ạ
M t soundtrack là ph n âm nh c trong 1 b phim c phát hành trong 1 album ộ ầ ạ ộ đ
.soundtrack g m t t c các ph n nh c s d ng trong b phim này và trong 1 vài ồ ấ ả ầ ạ ử ụ ộ
tr ng h p còn có m t s o n i tho i trong phim nh m gây n t ng.Có th ườ ợ ộ ố đ ạ đố ạ ằ ấ ượ ể
nói r ng m t trong nh ng lý do khi n m t s b phim tr lên n i ti ng chính là ằ ộ ữ ế ộ ố ộ ở ổ ế
nh ph n n n nh c trong phim.Trong nh ng soundtrack c nhi u ng i bi t ờ ở ầ ề ạ ữ đ ề ườ ế
n có th k n b n tong ph c a phim “Star Wars” nh ng nhi u ph n đế ể ể đế ả ổ ủ ư ề ầ
nh c c ng th hi n câu chuy n c a phim nh nh ng trích tuy n t câu chuy n ạ ũ ể ệ ệ ủ ư ữ ể ừ ệ
v Charlie Parker trong phim “Bird” hay d h n n a là ca khúc “forever” trong ề ễ ơ ữ
b phim n i ti ng “M i tình u” c a HQ làm bùng n và kh i u cho làn sóng ộ ổ ế ố đầ ủ ổ ở đầ
phim HQ t i VN….. và còn nhi u n a có k c i ko h t .Có l các nhà làm phim t i ạ ề ữ ể ả đờ ế ẽ ạ
VN nên chú ý h n n a v i m này trong khi làm phim Vi t Nh c phim t i VN ch a ơ ữ ề đ ể ệ ạ ạ ư
th t s có 1 ca khúc nào áng ng ti n bát g o áng g i là 1 soundtrack c mà m i âyậ ự đ đồ ề ạ đ ọ ả ớ đ
có nh ng b phim ã c quan tâm h n 1 chút v soundtrack nh ng c ng ch c ánhữ ộ đ đ ơ ề ư ũ ỉ đ đ
giá là t m c .V ph ng ti n ký thu t,ph n âm thanh trong phim c thu bao g m ạ đ ề ươ ệ ậ ầ đ ồ
l i i tho i,âm nh c,l i c tho i và các hi u qu âm thanh c g i là soundtrack.ờ đố ạ ạ ờ độ ạ ệ ả đ ọ
Converted by Tobias 3