tiểu luận cao học Vấn đề dân chủ và thực hiện tập trung dân chủ trong xây dựng nhà nước ta

Phần mở đầu
Sự nghiệp đổi mới ở nước ta đã đi qua chặng đường hơn 20 năm.
Thành tựu mà Đảng và nhân dân ta đạt được trong công cuộc đổi mới có ý
nghĩa lịch sử vô cùng to lớn mà trước hết là đổi mới tư duy, nhận thức lý luận
của Đảng về nguyên tắc hoạt động xây dựng đảng trong sạch,vững mạnh...
Trong đó có nhận thức về dân chủ luôn được đảng ta chú trọng.
Hồ chí minh vừa là người sáng lập vừa là người giáo dục và rèn luyện
đảng ta.Sinh thời,người đã dạy rằng: “Để làm cho Đảng mạnh, thì phải mở
rộng dân chủ”, trong Đảng “phải thật sự mở rộng dân chủ để tất cả đảng viên
bày tỏ hết ý kiến của mình”.
Phát huy tinh thần dân chủ trong đảng là phát huy sức mạnh của
đảng,không có dân chủ thì đảng không phát huy được hết trí tuệ của mỗi đảng
viên,đảng không mạnh được…tuy vậy người cũng dạy rằng:” đảng là 1 tổ
chức chiến đấu,nên dân chủ trong đảng phải có sự chỉ đạo tập trung thì mới có
ý chí và hành động,đảng mới có sức mạnh cao nhất”.Nghĩa là dân chủ phải đi
liền với tập trung.
Điều 4 hiến pháp 1959,điều 6 hiến pháp 1988 và điều 6 hiếp pháp
1992 nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa việt nam đã quy định “ quốc hội,hội
đồng nhân dân và các cơ quan khác của nhà nước đều tổ chức và hoạt động
theo nguyên tắc tập trung dân chủ” không chỉ có hiến pháp nước ta ,mà trong
hiến pháp các nước xã hội chủ nghĩa khác cũng thừa nhận nguyên tắc này.
Thực hiên dân chủ trong đảng,quán triệt sâu sắc nguyên tắc tập trung
dân chủ trong nội bộ đảng là nội dung quan trọng mà đảng ta đang thực hiện
và thực hiện 1 cách hiệu quả...dân chủ trong đảng gắn liền với dân chủ trong
mối quan hệ giữa đảng với quần chúng nhân dân.
Tuy vậy,bên cạnh những thành tựu đã đạt được.đảng ta cũng phải đối
mặt với những vấn đề hết sức khó khăn,đặc biệt những quan điểm,luận điệu

1

xuyên tạc,chống phá đảng của các thế lực thù địch,vi phạm nghiêm trọng
nguyên tắc tập trung dân chủ,làm giảm sức hoạt động của đảng ta…
Với mục đích trau dồi kiến thức và có những hiểu biết sâu sắc hơn về
nguyên tắc hoạt động của đảng ta qua các thời kì, e xin lựa trọn đề tài số 7 :“
Vấn đề dân chủ và thực hiện tập trung dân chủ trong đảng ta”
Đây là một đề tài lớn nên mặc dù đã cố gắng nhiều nhưng bài tiểu luận
của em không tránh khỏi những hạn chế và thiếu sót.Vì vậy,em rất mong được
sự đóng góp ý kiến từ phía thầy cô và các bạn.
Em xin chân thành cảm ơn!

2


Phần nội dung
1. Dân chủ
1.1. Khái niệm dân chủ
Dân chủ là một hình thức tổ chức thiết chế chính trị của xã hội, trong
đó thừa nhận nhân dân là nguồn gốc của quyền lực, thông qua một hệ thống
bầu cử tự do.Thuật ngữ này xuất hiện đầu tiên tại hi lạp với cụm từ "quyền
lực của nhân dân" được ghép từ chữ :dēmos "nhân dân" và kratos "quyền lực"
vào khoảng giữa thế kỷ thứ 5 đến thứ 4 trước Công nguyên để chỉ hệ thống
chính trị tồn tại ở một số thành bang Hy Lạp, nổi bật nhất là Anthena sau cuộc
nổi dậy của dân chúng vào năm 508 TCN.
Theo định nghĩa trong từ điển, dân chủ “là chính phủ được thành lập
bởi nhân dân trong đó quyền lực tối cao được trao cho nhân dân và được thực
hiện bởi nhân dân hoặc bởi các đại diện được bầu ra từ một hệ thống bầu cử
tự do”. Theo Abrham Lincoln, dân chủ là một chính phủ “của dân, do dân và
vì dân”.
Tự do và dân chủ thường hay được sử dụng thay lẫn nhau nhưng hai từ
này không đồng nghĩa với nhau. Dân chủ thực tế là một tập hợp những tư

tưởng và nguyên tắc về tự do và cũng bao gồm một tập hợp các thông lệ và
các thủ tục đã được đúc kết lại từ quá trình lâu dài, thường không bằng phẳng,
của lịch sử. Một cách ngắn gọn, dân chủ là sự thể chế hóa tự do.
Các thể chế dân chủ được phân ra hai loại cơ bản: trực tiếp và đại diện.
Trong nền dân chủ trực tiếp, mọi công dân, không cần thông qua trung gian là
các đại diện được bầu hay chỉ định, có thể tham gia vào quá trình đưa ra các
quyết định cho các vấn đề xã hội.
Những người Aten cổ đại, những người lập ra thể chế dân chủ đầu tiên,
đã thực hiện kiểu dân chủ trực tiếp với một hội đồng bao gồm số lượng thành

3


viên từ 5.000 đến 6.000 người- có thể đây là số lượng tối đa để có thể tập hợp
được ở một địa điểm và thực hiện sự dân chủ trực tiếp.
Xã hội hiện đại, với quy mô và tính phức tạp của nó, ít có cơ hội cho
dân chủ trực tiếp. Ngay như ở vùng đông bắc Hoa Kỳ, nơi mà cuộc họp thị
trấn New England
đã thành một truyền thống thiêng liêng, thì hiện nay hầu hết các cộng
đồng đã phát triển lớn tới mức không thể tập hợp được tất cả cư dân ở một nơi
để tiến hành biểu quyết trực tiếp cho các vấn đề có tác động tới cuộc sống của
chính họ.
hình thức dân chủ phổ biến nhất là hình thức dân chủ đại diện trong đó
công dân bầu ra các công chức là những người đưa ra các quyết định chính trị,
xây dựng pháp luật và quản lý các chương trình vì lợi ích công cộng
1.2. Vấn đề dân chủ trong đảng
a)

quan điểm của mác-angghen về dân chủ trong đảng

Ngay khi thành lập liên đoàn những người cộng sản,mác và angghen
thấy rằng đảng muốn vững mạnh thì phải phát huy quyền dân chủ ngay trong
tổ chức bản thân nó:
Điều 3,điều lệ đồng minh những người cộng sản ghi rõ: tất cả hội viên
của liên đoàn đều bình đẳng,họ là anh em và trong mọi trường hợp,đều có
nghĩa vụ giúp đỡ nhau như anh em.
Hội viên của liên liên đoàn được tự do thảo luận những vấn đề sinh
hoạt của đảng,được tham gia vào cơ quan lãnh đạo của liên đoàn,nhưng phải
phục tùng liên đoàn,phải giữ bí mật mọi công việc của liên đoàn.Không tham
gia vào mọi tổ chức chính trị hoặc dân tộc,chống cộng sản,có nghĩa vụ báo
cáo với cơ quan lãnh đạo hữu quan về việc tham gia vào 1 tổ chức nào đó…ai
vi phạm những điều kiên cảu hội viên sẽ tùy tình hình mà phải xin ra khỏi liên
đoàn hoặc bị khai trừ khỏi liên đoàn
Văn kiện cũng đã quy định cơ cấu tổ chức của liên đoàn:công xã là cơ
sở của đảng.
4


Cơ quan lãnh đạo của liên đoàn do bầu mà lập ra,có thể bị thay thế và
bãi miễn bất cứ lúc nào nếu không hoàn thành nhiệm vụ được giao…..
Mac-angghen chũng chỉ rõ rằng: “ mục đích cuả đồng minh (đồng minh
những người cộng sản) là lật đổ giai cấp tư sản,thực hiện sự thống trị cảu giai
cấp vô sản,xóa bỏ xã hội tư bản cũ là xã hội xây dựng trên cơ sở những đối
kháng giai cấp và lập nên một xã hội mới không có giai cấp và không có tư
hữu.đó là điều mục thứ nhất.bản thân tổ chức đồng minh cũng hoàn toàn dân
chủ,với những ủy viên có trách nhiệm.được bầu ra và luôn luôn có thể bị bãi
miễn.”
“Mỗi năm sẽ có một kì đại hội công nhân gồm những đại biểu của chi
hội.đại hội có sứ mệnh tuyên bố những nguyện vọng chung của giai cấp công
nhân,đề ra những biện pháp cần thiết để làm cho hoạt động cuả hội đồng liên

hiệp quốc tế đi đến thắng lợi và cử ra tổng hội đồng của hội.”
( mác-angghen:tuyển tập,tập 2,)
b) quan điểm của lê-nin về dân chủ
“ Sự cần thiết phải xây dựng đảng cộng sản theo nguyên tắc dân chủ
bắt nguồn trước hết từ vai trò quyết định của giai cấp công nhân và quần
chúng lao động trong sự sáng tạo lịch sử”.
Lê-nin phát triển những quan điểm dân chủ của chủ nghĩa Mác vào
điều kiện cụ thể nước Nga để giác ngộ giai cấp vô sản Nga. Trong điều kiện
nước Nga, nơi mà những tàn tích nông nô, tình trạng sản xuất nhỏ là phổ biến,
ảnh hưởng của chủ nghĩa xã hội vô chính phủ khá nặng nề, trong điều kiện
đấu tranh trực tiếp giành chính quyền…,
V.I. Lê-nin, một mặt, chỉ rõ tầm quan trong của những giá trị dân chủ
tư sản; mặt khác, phát triển về lý luận và thực tiễn để khắc phục nạn vô chính
phủ,cụ thể hóa nó trong các xô viết. “kinh nghiệm không thể chối cái được
của lịch sử đã chứng minh rằng,trong lịch sử của phong trào cách mạng,rất
nhiều khi sự chuyên chính của một số cá nhân là sự biểu hiện,sự tiêu biểu,sự
thực hiện nền chuyên chính của các giai cấp cách mạng…về mặt lí luận mà
5


chúng ta đã dùng để chứng minh rằng các xô-viết thực ra là hình thức cao
nhất của nền dân chủ,thậm chí hơn thế nữa,nó còn là hình thức xã hội chủ
nghĩa đầu tiên của nền dân chủ”
( lê-nin toàn tập,tập 36,tr.243-244)
theo lê-nin: “ dân chủ là nhằm phát huy cao nhất trí tuệ của các cấp bộ
đảng và mỗi cán bộ,đảng viên.mọi quyết định của các cấp bộ đảng phải được
hình thành và tổ chức thực hiện thông qua dân chủ,để quyết định được đúng
đắn,phù hợp với quy luật và ý chí của người ”.
Trong cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa tư bản: “ Giai cấp vô sản không
thể giành được thắng lợi bằng cách nào tốt hơn là thông qua chế độ dân chủ,

nghĩa là bằng cách thực hiện chế độ dân chủ triệt để và đem những yêu sách
dân chủ được đề ra một cách kiên quyết nhất mà gắn liền với từng giai đoạn
đấu tranh của ho,
phạm trù dân chủ được lê-nin triển khai dưới rất nhiều cấp độ và rất cụ
thể.
Dân chủ là:
1. Đảng viên có quyền được thông tin,được tham gia quản lí các công
việc của đảng
2. được thảo luận phát biểu ý kiến vầ các hoạt động của đảng,
3. được phê bình,chất vấn về mọi công việc của đảng.
4. mọi cán bộ,đảng viên có quyền trả lời.có quyền bảo lưu các ý kiến
đến các cơ quan lãnh đạo do đảng ở các cấp đều do bầu cử mà lập ra.
Dân chủ là cơ sở để phát huy tính thống nhất trong đảng “ Những người
công nhân giác ngộ sẽ không bao giờ quyết định một vấn đề quan trọng mà
không qua thảo luận”
c.quan điểm của hồ chí minh về dân chủ
Hồ chí minh quan niệm dân chủ có nghĩa là “ dân là chủ”và “dân làm
chủ” đối lập với quan niệm “quan chủ” đã từng tồn tại trong lịch sử.“ Nước ta
là nước dân chủ,nghĩa là nước nhà do nhân dân làm chủ”.
6


Người khẳng định : là 1 nước dân chủ thì phải có cấu tạo quyền lực xã
hội mà ở đó người dân,cả trực tiếp,cả gián tiếp qua dân chủ đại diện,một hệ
thống chính nên do “dân cử ra” và “ do dân tổ chức nên”.
Dân chủ vừa là bản chất, vừa là động lực, mục tiêu của xã hội mới mà
Đảng ta lãnh đạo nhân dân xây dựng nên. Dân chủ trong Đảng là tất cả đảng
viên đều được tự do bày tỏ chính kiến của mình về các vấn đề trong sinh hoạt
đảng để góp phần thống nhất về quan điểm, chủ trương trong lãnh đạo, chỉ
đạo; để xây dựng nghị quyết, đưa được nghị quyết vào cuộc sống.

Trong xây dựng đảng,thì tập trung là quan trọng để thống nhất trong
đảng.nhưng tập trung đó phải trên cơ sở thống nhất.nghĩa là :
1.các cơ quan lãnh đạo đều do quần chúng đảng viên bầu cử lên.
2. phương châm,chính sách,nghị quyết của đảng đều do quần chúng
đảng viên tập trung kinh nghiệm và ý kiến lại mà thành.rồi lại do các cuộc hộ
nghị của đảng thảo luận giải quyết,chứ không ai được tự ý độc đoán.
3.quyền lực của cơ quan lãnh đạo là do quần chúng đảng viên giao phó
cho ,chứ không phải là do ai tự trnah dành được.vì vậy,người lãnh đạo phải
gần gũi và học hỏi quần chúng đảng viên và lắng nghe ý kiến quần chúng.nếu
lên mặt với quần chúng,lạm dụng quyền lực-thế là sai lầm
4.trật tự của đảng là: “ cá nhân phải phục tùng tổ chức,số ít phục tùng
số nhiều;cấp dưới phục tùng cấp trên;các địa phương phải phục tùng trung
ương’’
1.2.tại sao phải thực hiện dân chủ trong đảng
a) .xuất phát từ bản chất ,nhiệm vụ của đảng
1. Như chúng ta đã biết, Đảng là một tổ chức chính trị,liên minh tự
nguyện của những nguời cùng chung tư tuởng,mục đích,cho nên sức sống của
đảng là phát huy được trí tuệ cuả đảng viên,nghĩa là phải phát huy cao nhất
tinh thần dân chủ trong đảng,không dân chủ coi như không có sức mạnh và là
nguy cơ dẫn đảng đến sai lầm khi đưa ra quyết định..Sự sụp đổ của mô hình
nhà nước XHCN ở Liên Xô và các nước Đông Âu đã để lại một bài học
7


xương máu cho mọi cuộc cách mạng,xuất phát từ nguyên nhân không phát
huy được dân chủ trong đảng…Một mình Tổng Bí thư đã giải tán được cả
Ban Chấp hành Trung ương Đảng và dẫn đến Đảng Cộng sản Liên Xô bị tan
rã, còn tập thể Đảng không thể làm gì được khi Tổng Bí thư sai lầm. Cả bộ
máy Bộ Nội vụ và KGB đều đặt trực tiếp, toàn diện dưới sự lãnh đạo của
Đảng, mà cụ thể là của Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng..

2 .Đảng là đội tiên phong của giai cấp công nhân và toàn thể nhân
dân,là tập hợp những người ưu tú nhất,cách mạng nhất,triệt để nhất,có đủ
phẩm chất đạo đức cách mạng và lối sống lành mạnh; gắn bó mật thiết với
nhân dân.đại biểu cho tâm tư,nguyện vọng của quần chúng nhân dân,đảng
thực hiện nhiệm vụ lãnh đạo và tham mưu cho nhà nước..bởi vậy,chỉ có thực
hiện được dân chủ ,mới phát huy được trí tuệ và trách nhiệm của mỗi cán
bộ,đảng viên.
b) xuất phát từ mối quan hệ dân chủ với thực hiện đoàn kết thống
nhất,phê bình và tự phê bình trong đảng
bàn về tư cách,đạo đức đội ngũ cán bộ đản viên,hồ chính minh đã từng
dạy rằng: “ trong một bàn tay có ngón dài,ngón ngắn,huống chi trong tổ chức
đảng sẽ có người này,người nọ”.thực tế cho thấy,trong một tổ chức đảng,mỗi
cán bộ,đảng viên có năng lực nhận thức,trình độ,đạo đức,lối sống khác
nhau…nên tư tưởng,quan điểm chính trị,lập trường cũng khác nhau là điều
không thể tránh khỏi, phát huy dân chủ để cán bộ đảng viên trình bày ý kiến
cuả mình.rồi trên cơ sở phân tích đúng sai,đi đến 1 ý kiến thống nhất,cán bộ
nhận thức sai thì sửa.cán bộ có nhận thức đúng thì sửa sai cho đồng chí
mình..nhưng khi đã thành nghị quyết thì mọi cán bộ đảng viên phải bắt buộc
tuân theo.Có như vậy mới tăng cường khối đại đoàn kết,thống nhất trong
đảng.
trong giai đoạn hiện nay,đứng trước nhiều vấn đề diễn biến phức
tạp,đòi hỏi đảng ta phải luôn phát huy tính tích cực,chủ động của mình trước
mọi tình hình,cảnh giác với những thủ đoạn tinh vi,xảo quyệt của các thế lực
8


phản động đang tìm mọi cách để chống đối,chia rẽ hòng làm giảm niềm tin
của nhân dân với đảng dẫn đến xóa bỏ sự lãnh đạo của đảng…khi đó,chỉ có
phát huy sức mạnh của đội ngũ cán bộ đảng viên,đặc biệt những đảng viên trẻ
tuổi,có bản lĩnh,năng lực,uy tín về chính trị...mới có thể bảo về đảng,xây

dựng đảng vững mạnh được.
1.3.thực hiện dân chủ trong đảng hiện nay.
a).các đảng dân chủ trên thế giới và thực hiện dân chủ ở các đảng này
trên thế giới hiện nay,đặc biệt ở các nước tư bản,có hàng trăm đảng
dân chủ khác nhau..tuy nhiên,mang tiếng là dân chủ,nhưng thực chất các đảng
này chủ yếu chỉ để bảo vệ và đem lại quyền lợi cho giai cấp mình...
b).đảng cộng sản việt nam và thực hiện dân chủ trong nội bộ đảng ta..
Ra đời, Đảng là tổ chức chính trị duy nhất lãnh đạo cách mạng Việt
Nam thắng lợi, giành được chính quyền, Đảng trở thành Đảng duy nhất cầm
quyền, lãnh đạo xây dựng xã hội mới - xã hội do nhân dân làm chủ. Để thực
hiện tốt nhiệm vụ đó, trước hết Đảng phải là tấm gương thực hành dân
chủ.Lịch sử 80 năm Đảng lãnh đạo sự nghiệp giải phóng và xây dựng đất
nước đã minh chứng cho sức mạnh dân chủ trong Đảng.
Hồ chí minh-đồng thời vừa là người sáng lập vừa là người trực tiếp
giáo dục,rèn luyện đảng ta,ngay từ năm 1941,trong chương trình của Mặt trạn
việt nam đọc lập đòng minh ( việt minh).hồ chí minh đã thiết kế 1 chế độ dân
chủ cộng hòa nước ta sau khi cách mạng thực hiện thắng lợi.chương trình việt
minh đã khơi dậy sức mạnh vô biên của nhân dân giành chính quyền về tay
mình.với thắng lợi cuả cách mạng tháng tám năm 1945 giành thắng lợi đã
khai sinh ra nước việt nam dân chủ cộng hòa.
ở nước ta,dân chủ thể hiện qua mối quan hệ trong nội bộ đảng và mối
quan hệ giữa đảng với quần chúng nhân dân: “Để làm cho Đảng mạnh, thì
phải mở rộng dân chủ”, trong Đảng “phải thật sự mở rộng dân chủ để tất cả
đảng viên bày tỏ hết ý kiến của mình” ,mỗi đảng viên bất cứ ở địa vị nào cũng
phải làm gương dân chủ.mặt khác,phải phát huy quyền làm chủ của quần
9


chúng nhân dân trong mọi lĩnh vực của đời sống cũng như trong hoạt động
xây đảng và chính quyền nhà nước.

Nôi dung quy định về thực hiện dân chủ được thể hiện và đảm bảo
trong đạo luật cơ bản.
Hiến pháp nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa năm 1946 là một bản
hiến văn ngắn,ngay trong Lời nói đầu đã khẳng định: dân chủ là một trong ba
nguyên tắc cơ bản của bản Hiến pháp:
-"Đoàn kết toàn dân không phân biệt giống nòi, gái, trai, giai cấp,tôn
giáo.
-"Đảm bảo các quyền tự do dân chủ.
-"Thực hiện chính quyền mạnh mẽ và sáng suốt của nhân dân.
Tiếp đó,các hiến pháp 1959,1992 cũng đã kế thừa và đưa ra nhiều nội
dung nhằm phát huy dân chủ trong đảng.
Trong suốt quá trình lãnh đạo những năm qua,đảng ta luôn tỏ ra là tấm
gương,đầu tầu về thực hiện nghiêm chỉnh quyền dân chủ..
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng đã có nhiều quyết sách
quan trọng trong công tác xây dựng Đảng nói chung và phát huy dân chủ
trong đảng,đảng đã đưa vấn đề dân chủ lên hàng đầu,phấn đấu thực hiên mục
tiêu: “dân chủ ,công bằng,văn minh”..
Trong nội bộ đảng,Đảng viên,cán bộ đảng luôn tham gia tích cực công
việc của đảng.trong các buổi sinh hoat đảng định kì các cấp hay các cuộc họp
quan trọng,tinh thần dân chủ phát huy cao độ,nhiều ý kiến được đưa ra.nhiều
cuộc tranh luận sôi nổi trong khuôn khổ pháp luật..đực biệt đội ngũ cán bộ
đảng viên trẻ,có năng lực và phẩm chất đạo đức tốt,tích cực tham gia ứng cử
vào các cơ quan chức vụ quan trọng trong đảng góp phần phát huy sức trẻ hóa
trong đảng,nâng cao tính chiến đấu cuả đảng…
Tuy nhiên bên cạnh đó,đảng ta cúng phải đối mặt với không ít
nhnguws khó khăn,đặc biệt,ở một số tổ chức cơ sở đảng,thực hiên dâ chủ
chưa được không được đề cao, tệ quan liêu, lấn lướt, tập trung quyền lực
10

trong tay một số người “cánh hẩu” với nhau, gây hậu quả không nhỏ trong
công cuộc đổi mới. Vì thiếu dân chủ nên năng lực và sức chiến đấu của một
số tổ chức cơ sở đảng rất hạn chế, thậm chí bị tê liệt.
Nhiều vấn đề nhân dân và công luận phát hiện nhưng tổ chức cơ sở
đảng không biết hoặc có biết nhưng không đấu tranh. Vì thiếu dân chủ nên
một số cấp ủy đảng không thể hiện đầy đủ ý thức trách nhiệm của mình trước
sự tín nhiệm của Đảng bộ và sự ủy thác của nhân dân. Ở một số nơi, ý kiến
của đảng viên chưa được quan tâm xem xét đầy đủ, hoặc không được phản
ánh lên cấp ủy cấp trên. Mặt khác, không ít đảng viên thiếu trách nhiệm,
không tích cực tham gia vào việc xây dựng và tổ chức thực hiện nghị quyết
của Đảng.
Tình trạng trên dẫn đến chất lượng sinh hoạt thấp, không huy động
được trí tuệ của tập thể tổ chức đảng; tính khả thi của nghị quyết không cao.
Lúc sinh thời Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã chỉ cho chúng ta thấy phương
pháp khoa học là: “Thấy một cách sáng tỏ, vận dụng một cách thành thạo, có
thái độ rộng rãi, khoan dung đối với người có chính kiến khác mình. Đó là
điều bình thường trong xã hội. Chỉ có thảo luận, tranh luận, lật qua, lật lại,
người thấy mặt này, người thấy mặt khác thì mới dần dần tiếp cận cái đúng,
đồng thời cái đúng không phải là vĩnh hằng, bất biến”. Đây cũng chính là
phương pháp luận tốt nhất để phát huy dân chủ và thực hiện nguyên tắc tập
trung dân chủ. Ngược lại, do nhận thức chưa đầy đủ hoặc là do lợi dụng dân
chủ để đưa thông tin chưa đúng thậm chí sai sự thật làm phương hại đến uy
tín danh dự của tổ chức cơ sở đảng, của bản thân cá nhân đảng viên. Đặc biệt
trong giai đoạn hiện nay, khi mà các thế lực thù địch tìm mọi cách để chống
phá, nhất là chống phá sự lãnh đạo của Đảng nhằm thực hiện chiến lược”
Diễn biến hoà bình” nhằm tạo sự “ tự chuyển biến trong Đảng” làm phân hoá
nội bộ Đảng dưới chiêu bài về dân chủ và thực hiện dân chủ trong Đảng nên
vấn đề dân chủ trong Đảng cần được nghiên cứu một cách nghiêm túc, đúng
đắn
11

c).giải pháp nhằm nâng cao tính dân chủ trong đảng
Xuất phát từ những thuận lợi và khó khăn trong thực hiện dân chủ cuả
đảng.theo tôi đảng muốn thực hiên tốt dân chủ thì phải đảm bảo các nguyên
tắc và điều kiện sau đây:
Thứ nhất, Thực hiện tốt dân chủ trong sinh hoạt đảng là một giải pháp
hữu hiệu để nâng cao chất lượng sinh hoạt Đảng. Trong sinh hoạt, đảng viên
được trình bày quan điểm, ý kiến của mình trong tổ chức, được bảo lưu ý kiến
và kiến nghị với cơ quan có trách nhiệm của Đảng. Ý kiến xây dựng của đảng
viên được tôn trọng là điều kiện để đảng viên phát huy tính tích cực trong sinh
hoạt Đảng của mình, làm cho việc sinh hoạt đảng có ý nghĩa thiết thực với
mọi đảng viên.
Thứ hai, Trên cơ sở sinh hoạt đảng một cách dân chủ mới có thể giải
quyết tốt các vấn đề quan trọng của Đảng: nâng cao trí tuệ, nhận thức trong
Đảng; công tác cán bộ của Đảng; đẩy mạnh cuộc đấu tranh phòng chống quan
liêu, tham nhũng trong Đảng cũng như trong toàn xã hội
Thứ ba, Phát huy dân chủ trong sinh hoạt đảng ở tất cả các cấp của
Đảng là một nội dung quan trọng để phát huy dân chủ trong Đảng, làm gương
cho mọi sinh hoạt trong các tổ chức của hệ thống chính trị và trong mọi sinh
hoạt xã hội.
Để thực hiện tốt vấn đề dân chủ trong tổ chức sinh hoạt Đảng, theo tôi
nên làm tốt những vấn đề sau đây:
1. Tăng cường công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng.
Công tác xây dựng và chỉnh đốn đảng luôn là vấn đề then chốt, tăng
cường công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng làm cho mỗi đảng viên của đảng
luôn rèn luyện tích cực đạo đức phẩm chất, nâng cao năng lực công tác của
mình. Nhất là, hiện nay công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng được gắn với
cuộc vận động : “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”
nhằm làm cho mỗi đảng viên thấm nhuần đạo đức cách mạng của Người để

thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị được Đảng giao phó cho mình. Trong đó vấn
12


đề nâng cao chất lượng đảng viên vừa là yêu cầu quan trọng của việc xây
dựng và thực hiện dân chủ trong Đảng vừa là một nội dung cơ bản của xây
dựng, chỉnh đốn Đảng.
2. Đổi mới tích cực về tổ chức sinh hoạt Đảng.
Trong sinh hoạt đảng, cần bảo đảm công khai về nội dung sinh hoạt,
đảng viên khi dự họp họ phải biết trước với thời gian cần thiết được bàn về
việc gì, những nội dung nào được thông báo một cách cụ thể để họ phát huy
trách nhiệm của mình trong bàn bạc, trao đổi. Tránh tình trạng trong sinh hoạt
thì không có ý kiến, nhưng ngoài cuộc họp lại nói nhiều về công tác của tổ
chức Đảng.
3 Đẩy mạnh việc tiếp thu ý kiến của quần chúng và các tổ chức xã hội.
Trước sinh hoạt đảng, các cấp uỷ Đảng tiếp cận với dân, để phát huy vai trò tư
vấn, phản biện của MTTQ và các đoàn thể nhân dân trong việc hoạch định
chủ trương, chính sách; trong xem xét, đánh giá và bổ nhiệm cán bộ, nhằm
tập hợp được những thông tin có giá trị phản biện xã hội cần thiết gíup cho
việc ra Nghị quyết về công tác Đảng đảm bảo chính xác, toàn diện, khoa học.
Tránh được tình trạng nghị quyết chung chung, thiếu gần dân, sát dân, tính
khả thi không cao.
4 Nâng cao nhận thức đúng đắn về dân chủ trong Đảng
Dân chủ trong Đảng có nguyên tắc, dân chủ có phương
pháp chứ không thể dân chủ một cách bừa bãi .Phải có nhận thức
đúng đắn giữa phát huy dân chủ trong mối quan hệ với nguyên tắc tập trung
dân chủ trong tổ chức và hoạt động của Đảng ta. Dân chủ phải đi đôi với tập
trung. Tập trung và dân chủ có mối quan hệ hết sức biện chứng. Quyền tập
trung càng đề cao, uy tín của Đảng càng được nâng lên khi chúng ta biết phát
huy dân chủ rộng rãi trước tiên là trong Đảng sau đó là toàn xã hội. tập

trung dân chủ chứ không thể dân chủ một chiều. Phát huy dân
chủ đồng thời phải chống dân chủ cực đoan, dân chủ không tuân theo kỷ
cương phép nước.
13


2.thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ trong đảng ta.
1.hoàn cảnh tác động và các nhân tố tác động
hiện nay ,thế giới đang tiếp tục có những biến đổi sâu sắc ,nhanh
chóng,khó lường.những thành tựu của cuộc cách mạng khoa hcj và công
nghệ,sự bùng nổ thông tin .
toàn cầu hóa về khinh tế là 1 xu hướng khách quan,lôi cuốn ngày càng
nhiều nước tham gia,vừa có hợp tác vừa có đấu tranh,vừa tào ra cơ hội lớn
vừa đem tới những thách thức lớn,chứa đựng nhiều yế tố bất bình đẳng.các
nước phát triển chi phối mành mẽ đến quá trình này.các nước dàn phát triển
hứng chịu nhiều khó khăn,thách thức.
bên cạnh xu thế lớn đang diễn ra-hòa bình,hợp tác.pháp triển,thì nhân
lạo cũng đang đứng nhiều vấn đề toàn cầu bức xúc : nguye cơ chiến tranh hủy
diêt,xung đột dân tộc…
trên trận điịa tư tưởng,lí luận,các thế lực đế quốc,phản động và các trào
lưu xã hội dân chủ đang phản kích quyết liệt hòng phủ nhân lý luận máclênin.hệ tư tưởng của giai cấp công nhân.
ở trong nước,sự nghiệp đổi mới toàn diện đất nước,xây dựng và bảo vệ
tổ quốc tiếp tục được đẩy mạnh được đẩy mạnh và đạt được nhiều tành tựu
đáng tự hào,điều đó đã tạo những biến đổi mạnh mẽ của cơ cấu xã hội và sự
đa dạng về lợi his kinh tế
đảng ta là đảng duy nhất cầm quyền lãnh đạo hệ thống chính trị và toàn
xã hội.đây vừa là thuận lợi nhưng đồ thời cũng đưa tới những khó
khăn,phwucs tạp;bởi đội ngũ cán bộ,đảng viên của đảng sinh ra và lớn lên
trong môi trường sản xấu nhỏ,chưa qua đại công nghiệp ,bước đầu làm quen
với kinh tế thị truongf,hôi nhập quốc tế..

điều kiện kinh tế-xã hội khách quan đó là cơ sở của hệ tư tưởng,thói
quen,tác phong sản xuất nhỏ,phân tán,tùy tiện,độc đoán,gia trưởng,mất dân
chủ.với phong cách tư duy và tác phong làm việc như trên,nhiều cán bộ ,đảng
14


viên của đảng đã gặp nhiều khó khăn,lúng túng,bất cập trước yêu cầu,nhiệm
vụ mới,nhất là trong thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ.
a.Tập trung dân chủ và thực trạng quán triệt và thực hiện nguyên tắc
tập trung dân chủ trong đảng hiện nay.
tập trung dân chủ là một trong những nguyên tắc tổ chức cơ bản của
đảng cộng sản,là điều kiện để tằng cường sức chiến đấu của đảng,nguyên tắc
tập trung dân chủ là sự thống nhất biện chứng giữa hai nhân tố: tập trung và
dân chủ.
Khái niệm tập trung dân chủ lần đầu tiên được lê-nin xác định trong
học thuyết về xây dựng đảng kiểu mới của giai cấp vô sản, sau đó được các
đảng cộng sản của Quốc tế Cộng sản (Quốc tế III) cũng như nhiều đảng cộng
sản của phong trào cộng sản quốc tế đưa vào trong các hoạt động của đảng
mình.
ở việt nam,Hồ Chí Minh là người sáng lập và lãnh đạo Đảng ta. Trong
công tác xây dựng đảng, Người đặc biệt coi trọng nguyên tắc tập trung dân
chủ. Hồ Chí Minh gọi tập trung dân chủ là nguyên tắc tổ chức của Đảng, là
nguyên tắc cơ bản nhất để xây dựng Đảng Cộng sản thành một tổ chức chiến
đấu chặt chẽ, vừa phát huy sức mạnh của mỗi cá nhân, vừa phát huy sức mạnh
của tập thể phấn đấu cho mục tiêu, lý tưởng cách mạng đã đề ra.
Thấm nhuần lời dạy của người đảng ta luôn giữ vững và phát huy tinh
thần tạp trung dan chủ trong đảng.Gần đây nhất, trong Điều lệ Đảng Cộng sản
Việt Nam được thông qua tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X năm 2006,
nêu rõ: “Đảng Cộng sản Việt Nam tổ chức theo nguyên tắc tập trung dân
chủ”, đồng thời xác định 6 nội dung cụ thể không những về “tổ chức” mà chủ

yếu là về “hoạt động” hoặc “sinh hoạt” của Đảng.
Được chủ tịch hồ chí minh giáo dục và rèn luyện,đảng ta luôn giữ vững
truyền thống cách mạng,giữ vững bản chất cách mạng và khoa học,cho nên
lấy việc thực hiện nguyên tắc tập trung dâ nchur là điều kiện tiên quyết đê
không ngừng học tập,đổi mới đảng,lãnh đạo công cuộc cách mạng đi tới
15


thành công.cán bộ đảng viên nhnif chung gương mẫu và có ý thức trách
nhiệm cao trong việc thực hiện nguyên tắc.
1.Chế độ tập trung dân chủ trong đảng được giữ vững,thể hiện ở việc
giữ vững cương lĩnh,điều lệ,đường lối,kỉ luật kỉ cương trong đảng…đã là một
tổ chức thì phải có kỉ luật vì chỉ có kỉ luật thì tổ chức đó mới có nề nếp về
hoạt động có hiệu quả được,đảng cũng là một tổ chức chính trị trong hệ thống
chính trị có nhiềm vụ lãnh đạo các hệ thống chính trị khác
bởi vậy ngoài kỉ luật,đảng còn xây dựng cương lĩnh,điều lệ..đảng viên
khi tham gia vào tỏ chức đảng thì phải tuyệt đối trung thành với quy định cuả
đảng,đồng thời hoàn thành tốt nhiệm vụ đảng giao cho..thực tế cho thấy trong
những giai đoạn lịch sử khác nhau,do điều kiện hoàn cảnh khác nhau,nên
đảng đưa ra nhiều quyết sách về khác nhau,nhằm đạt được mục đích khác
nhau,có những chính sách đưa ra tưởng chừng như mâu thuẫn và vi phạm
nghiêm trọng nguyên tắc tập trung dân chủ trong đảng...nhưng thực chất lại
rất hợp lí..
2.những vấn đề lớn về đường lối,nghị quyết của đảng đều được thảo
luận dân chủ rộng rãi trong mọi cán bộ,đảng viên và trong xã hội.
Nghị quyết là những quyết sách mang tính chiến lược cuả đảng.nó
quyết định toàn bộ nội dung và chương trình hoat động cuả đảng..nhằm phát
huy trí tuệ của mỗi đảng viên,góp phần hoàn thiện nghị quyết..đảng ta luôn
trú trọng phát huy tính dân chủ trong đảng, thông qua dân chủ xây dựng, tổ
chức thực hiện nghị quyết của Đảng qua đó đánh giá được chất lượng, chỉ ra

những ưu, khuyết điểm trong việc thực hiện chức năng nhiệm vụ của tổ chức
cơ sở đảng và đảng viên; đề ra phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp cụ thể để
tiếp tục xây dựng, củng cố nâng cao năng lực, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở
đảng; phát huy vai trò tiên phong gương mẫu của mỗi đảng viên trong xây
dựng,thực hiện nghị quyết của Đảng. Đảng CSVN luôn kiên trì nguyên tắc tập
trung dân chủ trong sinh hoạt Đảng, chống mọi biểu hiện vi phạm quyền dân
chủ, dân chủ hình thức, lợi dụng dân chủ để mưu cầu lợi ích cá nhân
16


Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Xây dựng nghị quyết và tổ chức thực
hiện nghị quyết cũng như mạch máu; nghị quyết phải đi mau, xuyên suốt từ
trên xuống dưới, công tác mau chóng thì việc gì cũng xong xuôi”.càng thấy
được tầm quan trọng cảu xây dựng nghị quyết,chúng ta càng thấy được vai trò
cảu phát huy sự tập trung dân chủ trong đảng.
Để phát huy dân chủ trong đảng.điều lệ đảng quy định:
“thứ nhất, đảng viên được thông tin và thảo luận các vấn đề về Cương
lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng; biểu
quyết công việc của Đảng.
Thứ hai.đảng viên có quyền Trình bày ý kiến khi tổ chức đảng nhận
xét, quyết định công tác hoặc thi hành kỷ luật đối với mình.”
3.sinh hoạt đảng các cấp ủy và các tổ chức được tiến hành dân chủ cởi
mở hơn;tăng cường các hình thức trao đổi giữa các bộ lãnh đạo và đảng viên
và nhân dân.
Cán bộ,đảng viên là những người do nhân dân bầu
ra,tham gia vào các cơ quan đảng,để là “công bộc” phục vụ
cho nhân dân không phải là “quan cách mạng” .bởi vậy để
làm tốt chức năng của mình môt mặt cán bộ phải cùng với
cán bộ mình phát huy trách nhiêm trong công tác chung,một
mặt phải thường xuyên xuống địa bàn để nghe ngóng và lấy ý

kiến của ngươi dân..thông qua các hội nghị,các cuộc họp giao
ban,buổi thảo luận,trao đổỉ ý kiến…
4.dân chủ trong công tác tổ chức,cán bộ.mỗi cấp ủy
viên,nhất là người lãnh đạo chủ chốt,luôn thực sự tông trọng ý
ý của tập thể với thái độ xây dựng,đoàn kết,khiêm tốn.thực sự
cầu thị,lắng nghe ý kiến,nhất là những ý kiến trái với ý kiến
mình,không thành kiến,trù dập.
Điều lệ đảng quy định người cán bộ đảng viên.

17


Có quyền “ Ứng cử, đề cử và bầu cử cơ quan lãnh đạo các cấp của
Đảng theo quy định của Ban Chấp hành Trung ương.Đảng viên có quyền phê
bình, chất vấn về hoạt động của tổ chức đảng và đảng viên ở mọi cấp trong
phạm vi tổ chức; báo cáo, kiến nghị với các cơ quan có trách nhiệm và yêu
cầu được trả lời.”
Nghị quyết của các cơ quan lãnh đạo của Đảng chỉ có giá trị thi hành
khi có hơn một nửa số thành viên trong cơ quan đó tán thành. Trước khi biểu
quyết, mỗi thành viên được phát biểu ý kiến của mình. Đảng viên có ý kiến
thuộc về thiểu số được quyền bảo lưu và báo cáo cấp uỷ cấp trên cho đến Đại
hội đại biểu toàn quốc, song phải chấp hành nghiêm chỉnh nghị quyết, không
được truyền bá ý kiến trái với nghị quyết cảu Đảng. Cấp uỷ có thẩm quyền
nghiên cứu xem xét ý kiến đó; không phân biệt đối xử với đảng viên có ý kiến
thuộc về thiểu số.
Tuy nhiên bên cạnh những ưu điểm,quá trình thực hiên nguyên tắc tập
trung dân chủ trong đảng ta ở nhiều nơi còn nhiều thiếu sót:
ở một số cơ sở đảng hiện nay,vẫn còn hiện tượng mất tập trung hay
mất dân chủ..nhiều cán bộ đảng thâu tóm quyền lực trong tay,tự ra quyết
định,mà không thông qua bàn bạc,thảo luận hay có bàn bạc thảo luận cũng chỉ

là hình thức cho có,còn quyết định thì đã có sẵn trước đó,nhiều tổ chức đảng
chức đảng tiến hành thỏa luận,họp bàn mang tiến là dân chủ nhung chỉ là dân
chủ hình thức hay thông qua dân chủ để thực hiện mưu đồ cá nhân,các tổ
chức đảng không thực hiện tốt phê bình và tự phê bình trong đảng,cán bộ
đảng thì chỉ muốn làm quan cách mạng.Một số vấn đề cơ bản thuộc về đường
lối,chủ trương,chính sách lớn của đảng do thiếu thống nhất nên triển khai còn
chậm,thiếu thống nhất giữa cấp trên với cấp dưới,giữa các cấp ủy với nhau. ,
chưa phát huy vai trò chủ động sáng tạo của các đoàn thể nhân dân và Mặt
trận Tổ quốc, đặc biệt trong việc tham gia phản biện xã hội, quản lý nhà nước
và vận động nhân dân thực hiện các đường lối chủ trương của Đảng, từ đó
chưa thắt chặt mối quan hệ gắn bó giữa Đảng với dân.Về phía nhân dân chưa
18


hoàn toàn được thực hiện đầy đủ quyền làm chủ của mình. Nhiều việc “dân
biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”. Một trong những nguyên nhân là do
cuộc đấu tranh chống quan liêu tham nhũng chưa đạt kết quả như mong
muốn,thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ không nghiêm, bộ máy tổ chức
của Đảng và Nhà nước chậm được củng cố và đổi mới. Tham nhũng quan liêu
là nguyên nhân chính làm giảm sút niềm tin của nhân dân với Đảng, làm suy
yếu mối quan hệ giữa Đảng với dân

2.Vấn đề giải pháp nâng cao thực hiện
nguyên tắc tập trung dan chủ trong đảng
a.giải pháp với Trung ương
Phải đảm bảo cho đường lối,chính sách,các nghị
quyết,các quy tắc sinh hoạt của Đảng ,kế hoạch,pháp chế nhà
nước được xây dựng sát đúng và thực hiện triệt để chấp hành
Phải trên cơ sở định rõ chế độ,trách nhiệm của tổ chức
và của cá nhân,phân rõ trách nhiệm quản lý giữa Trung Ưong

với địa phương,cơ sở,giữa cấp trên và cấp dưới mà giữ vững
tập trung,mở rộng dân chủ.
b.giải pháp với địa phương,cơ sở
thứ nhất, trước hết cần đảy mạnh tuyên truyền giáo
dục,tuyên truyền nâng cao nhận thức về nguyen tắc tập trung
dân chủ cho các cán bộ,đảng viên,đi đôi với phát huy dâ
nchur rộng rãi trong nội bộ đảng và trong nhân dan,nhằm
khia thác và phát huy những tiềm năng sáng tạo của đảng
viên và quần chúng nhân dân.tạo điều kiện cuốn hút hết thảy
mọi đảng viên và đong đảo nhân dân tham gia xây dựng các
chủ trương,nghị quyết của đảng và chi bộ,những mục
tiêu,biện pháp để phát triển sane xuất,nâng cao đời sống vật
chất tinh thần của nhân dân địa phương.tiếp tục hoàn thiện

19


và duy trì thực hiện nghiêm túc quy chế dân chủ ở cơ sở,thực
hiện pháp huy quyền làm chủ của nhân dân trong hoạt đọng
sản xuất và mọi mạt của đời sống ã hội ở địa phương.
Cùng với phát huy dân chủ,phải tăng cường kỉ luật chặt
chẽ,nghiêm minh trong đảng,làm cơ sở để thiết lập kỉ
cương,duy trì trật tự an toàn địa phương.từng tổ chức đảng và
đảng viên chấp hành nghiêm túc các nguyên tắc,chế đọ sinh
hoạt đảng,các chỉ thị,nghị quyết của cấp trên và các nghị
quyết của minh.
Tăng cường kiểm tra,giám sát các tổ chức đảng và đảng
viên chấp hành điều lệ đảng,chấp hành đường lối,chủ trương
và thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương.Càng những
lúc khó khăn,trong những nhiệm vụ quan trọng,lại càng phải

coi trọng tăng cường công tác kiểm tra giám sát nhằm đảm
bảo cho đường lối,chủ trương,nghị quyết của đảng được triệt
để chấp hành,đồng thời nắm được tình hình và kịp thời phát
hiện,uốn nắn kịp thời.
Thứ hai,Thực hiện nghiêm túc nguyên tắc lãnh đạo tập
thể,các nhân phụ trách,không ngừng nâng cao năng lực lãnh
đạo,sức chiến đáu của các cấp ủy đảng là giải pháp quan
trọng đẻ pháp huy dân chủ,vừa tăng cường kỉ luật.tính tập thể
trong sinh hoạt và hoạt đọng lãnh đạo là bản chất của đảng
cộng sản.xa rời tính thập thể,không tuân thủ tính tập thể là
hạ thấp vai trò lãnh đạo của tổ chức đảng và phủ nhận vai trò
lãnh đạo của đảng trên thực tế.
Để nâng cao chất lượng lãnh đạo tập thể,trên cơ sở
nhnguwx quy định chung,tùy từng cấp ủy phải đỏi mới và xây
dựng quy trình ra nghị quyết,bảo đảm mọi chủ trương,nghị

20


quyết của đảng thực sự là sản phẩm trí tuệ của tập
thể.thường xuye ntonog báo các thông tin quan trọng đến các
cấp ủy viên,mỗi kì họp phải thông báo thời gian và địa điểm
và những nội dung quan trọng cần thảo luật để từng đảng
viên chuẩn bị trước.phải nâng cao,duy trì chặt chẽ chế đọ sinh
hoạt,học tập chủa cấp ủy,coi trọng việc đào tạo bồi dưỡng để
cập nhật những kiến thức mớ,nâng caotrinhf đọ toàn diện cho
các cấp ủy viên.
Giải quyết tốt mói quan hệ giữa cấp ủy với chính quyền
và các tổ chức khác nhau trong hệ thống chính trị.đây là một
biện phát rất quan trọng để thực hiện nguyên tắc tập trung

dân chủ trong Đảng.
Thể chế hóa,quy chế hóa nguyên tắc tập trung dân
chủ.Các cấp ủy đảng phải xây dựng quy chế hoạt động ,trong
các đó đặc biệt coi trọng nâng cao tính khoa học,tính cụ
thể,tính pháp lí chảu từng bản qyu chế.Tất cả các điều khoản
trong quy chế phải nghiê nchuws kỹ lướng nhiều mặt,được
thảo luận dân chủ,đạt sự thống nhất cao trước khi ban hành.
Các đảng ủy,chi ủy lãnh đạo thực hiện tốt nguyên tắc
tập trung dân chủ trong hệ thống chính trị.Đảng là nhan tố
trong hệ thống chính trị và lãnh đạo hệ thống đó.Vì vậy,đảng
chủ trương không chỉ thực hiện nguyên tắc này trong đản mà
còn vận động,tuyên truyền thực hiện nguyên tắc trong cả hệ
thống chính trị.
Tập trung dân chủ là nguyên tắc cơ bản về xây dựng tổ
chức sinh hoạt và hoạt động trong đảng cộng sản.Sức mạnh
của nó được biểu hiện trực tiếp trong hoạt động của các tổ
chức đảng – nhất là các tổ chức cơ sở dảng và mỗi đảng

21


viên.Bởi vậy,việc thực hiện nguyên tắc này là trách nhiệm của
toàn đảng.các tổ chức chỉ thực sự làm tròn và xứng đáng vai
trò hạt nhân lãnh đạo chính trị ở cơ sở,khi biết quán triệt và
vận dụng một cách sáng tạo những nôị dung cơ bản của
nguyên tắc tập trung dân chủ trong xây dựng tổ chức sinh
hoạt hoạt động của mình

22