Phối hợp gia đình nhà trường xã hội trong giáo dục đạo đức lối sống học sinh sinh viên

Phối hợp gia đình, nhà trường, xã hội trong giáo dục đạo đức, lối sống HSSV
(GD&TĐ)-Câu chuyện không mới nhưng luôn thu hút sự quan tâm của toàn xã
hội, đó là vấn đề giáo dục đạo đức, tư tưởng, lối sống cho học sinh, sinh viên
(HSSV) lại được đặt ra tại hội thảo “Giáo dục tư tưởng chính trị, đạo đức, lối
sống cho HSSV thông qua việc đẩy mạnh công tác phối hợp gia đình, nhà trường
và xã hội” được Bộ GD&ĐT tổ chức sáng nay (24/8) tại Hà Nội dưới sự chủ trì
của Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Trần Quang Quý.
Khẳng định nhiệm vụ giáo dục tư tưởng, đạo đức, lối sống nhằm hoàn thiện nhân
cách HSSV ngày càng trở nên cấp bách trong giai đoạn hiện nay, Thứ trưởng Bộ
GD&ĐT Trần Quang Quý cho rằng, đây là một nhiệm vụ không dễ dàng, đòi hỏi
sự công phu, kiên trì, tâm huyết không chỉ của toàn ngành giáo dục mà cần phải có
sự chung tay góp sức của các cấp, các ngành, của nhiều lực lượng, nhiều tổ chức,
đoàn thể, của mỗi gia đình và của toàn xã hội.
Từ thực tiễn đó, năm 2008, Bộ GD&ĐT đã ban hành Chỉ thị số 71 về việc “Tăng
cường phối hợp gia đình, nhà trường và xã hội trong công tác giáo dục trẻ em,
HSSV”, để nâng cao hơn nữa chất lượng giáo dục đạo đức cho thế hệ trẻ, phát huy
cao độ vai trò quan trọng của nhà trường, gia đình, xã hội trong thực hiện giáo dục
toàn diện cho trẻ em, HSSV - lực lượng nòng cốt và cũng là tài sản vô giá, quan
trọng nhất của mỗi gia đình và của quốc gia.
Hội thảo ngày hôm nay nhằm tham vấn các chuyên gia, các nhà quản lý, đại diện
các cơ quan, tổ chức, đoàn thể, các lực lượng, các ngành để cùng tìm tòi, trao đổi,
bàn thảo, đưa ra các giải pháp hiệu quả hơn, thiết thực hơn trong công tác phối hợp
giữa gia đình, nhà trường và xã hội với việc giáo dục tư tưởng chính trị, đạo đức
lối sống cho học sinh, sinh viên trong thời gian tới.
Tại hội thảo, nhiều đại biểu ghi nhận, trong thời gian qua, ngành giáo dục đã có
nhiều cố gắng, đổi mới tư duy lý luận cũng như nội dung và phương pháp thực tiễn
nhằm tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh, đồng thời huy động sức
mạnh của toàn xã hội tham gia vào công cuộc xây dựng một môi trường tốt nhất
cho sự hình thành nhân cách học sinh. Nhiều năm qua, sự phối hợp, gắn bó chặt
chẽ giữa gia đình, nhà trường và xã hội đã được triển khai thực hiện hiệu quả, tạo
nên một môi trường hài hòa, vừa tình cảm, vừa quy phạm, vừa lý thuyết, vừa thực

tiễn giúp học sinh nâng cao khả năng tự nhận thức, tự giáo dục, tự rèn luyện mình.
Bên cạnh đó, kịp thời phát hiện, điều chỉnh những hành vi biểu hiện lệch lạc về tư
tưởng, đạo đức, lối sống của các em.
Theo TS.Ngũ Duy Anh, Vụ trưởng Vụ Công tác HSSV (Bộ GD&ĐT), kết thúc
năm học 2011-2012, trên 18.656.006 học sinh tốt nghiệp được đánh giá đạt kết quả
học tập và rèn luyện tốt. Phần lớn học sinh có ý thức tốt trong tu dưỡng đạo đức,
tích cực, chủ động học tập, rèn luyện, có ý chí vươn lên, vượt qua hoàn cảnh khó
khăn để học tập, rèn luyện...


Tuy nhiên, ông Ngũ Duy Anh cũng cho rằng, kết quả ấy không đủ mạnh để chúng
ta có thể hài lòng và yên tâm vì vẫn còn không ít học sinh còn có những biểu hiện
lệch lạc về tư tưởng, đạo đức, lối sống, dẫn đến đua đòi, chạy theo những giá trị vật
chất đơn thuần, ham hưởng thụ, bị cuốn hút vào những trò chơi không lành mạnh...
Đi vào phân tích nguyên nhân thực trạng đạo đức, lối sống của HSSV hiện nay như
tác động từ mặt trái của kinh tế thị trường; diễn biến phức tạp của các loại hình tội
phạm; nguồn thông tin mở trên internet; những thông tin giật gân, vô cảm trên báo
chí,... các đại biểu đã thảo luận, đề xuất các giải pháp trong đó, thống nhất, việc
đẩy mạnh hơn nữa quan hệ phối hợp gia đình, nhà trường và xã hội là vô cùng
quan trọng. Cụ thể, nhà trường giữ vai trò định hướng, uốn nắn những hành vi của
học sinh theo chuẩn mực giá trị chung của xã hội; gia đình đóng vai trò quan trọng
và quyết định đến việc hình thành đạo đức, lối sống cho các em. Cần sớm khắc
phục tình trạng giáo dục đạo đức cho học sinh hiện nay hầu như được giao phó chủ
yếu cho nhà trường. Tấm gương của cha mẹ, người thân trong gia đình cũng như
thầy cô giáo luôn có tác dụng giáo dục vô cùng to lớn, hiệu quả hơn ngàn vạn cuốn
sách về đạo đức. Gia đình chính là môi trường không cần nhiều lời nói nhưng tác
động mạnh mẽ đến cá nhân. Giáo dục đạo đức chỉ khả thi ngay trong cuộc sống
của gia đình, trong học đường và phải bằng hành động ngoài xã hội.
Nhiều đại biểu cho rằng, cần xây dựng cơ chế tích cực phối hợp với các lực lượng
xã hội trong việc quản lý, giáo dục học sinh trong và ngoài giờ học, việc sắp xếp

lại chương trình hiện thời để có thời lượng thích đáng cho việc giáo dục đạo đức,
lối
sống,
kỹ
năng
cho
học
sinh...
Nhấn mạnh đến việc xây dựng tốt đời sống văn hóa trong trường học, TS.Lê Thị
Bích Hồng, Phó Vụ trường Vụ Văn hóa – Văn nghệ Ban Tuyên giáo TW cho rằng,
cần thường xuyên tổ chức các hoạt động văn hóa, xây dựng đời sống văn hóa trong
HSSV theo những tiêu chí phù hợp để các em có bản lĩnh văn hóa, đủ sức đề kháng
trước những tiêu cực nẩy sinh trong đời sống xã hội trước xu thế hội nhập ngày
càng sâu rộng hiện nay. Tuy nhiên, để làm được điều này, theo TS.Hồng đòi hỏi sự
quan tâm của toàn xã hội, sự vào cuộc đồng bộ của các cấp, các ngành, các đoàn
thể trong việc chỉ đạo, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện...
Hiếu Nguyễn
Phối hợp giữa Nhà trường, gia đình và xã hội trong giáo dục trẻ
Thứ sáu - 13/02/2015 11:12
•
•
•

Phối hợp giữa Nhà trường, gia đình và xã hội trong giáo dục trẻ
Việc giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện các phẩm chất và năng lực nhằm giúp trẻ
phát triển nhân cách một cách toàn diện là một quá trình lâu dài liên tục, diễn


ra ở nhiều môi trường khác nhau, liên quan rất nhiều đến các mối quan hệ xã
hội phức tạp

PHỐI HỢP CỦA NHÀ TRƯỜNG, GIA ĐÌNH VÀ XÃ HỘI
TRONG CÔNG TÁC CHĂM SÓC GIÁO DỤC TRẺ EM
Việc giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện các phẩm chất và năng lực nhằm giúp
trẻ phát triển nhân cách một cách toàn diện là một quá trình lâu dài liên tục, diễn ra
ở nhiều môi trường khác nhau, liên quan rất nhiều đến các mối quan hệ xã hội
phức tạp. Vì thế, việc giáo dục nói chung và giáo dục trẻ em nói riêng luôn luôn
đòi hỏi sự phối hợp, kết hợp chặt chẽ của nhiều lực lượng xã hội và nhất là đòi hỏi
sự quan tâm đúng cách của nhà trường, gia đình và mọi người trong xã hội.
Ý nghĩa sâu sắc của việc phối hợp các lực lượng giáo dục đã được Bác Hồ
chỉ ra từ lâu: "Giáo dục trong nhà trường chỉ là một phần, còn cần có sự giáo dục
ngoài xã hội và trong gia đình để giúp cho việc giáo dục trong nhà trường được
tốt hơn. Giáo dục trong nhà trường dù tốt đến mấy, nhưng thiếu giáo dục trong gia
đình và ngoài xã hội thì kết quả cũng không hoàn toàn ” ( Trích bài nói tại Hội
nghị cán bộ Đảng trong ngành giáo dục tháng 6/ 1957).
Chúng ta đều biết rằng trong thực tế, trong môi trường xã hội mà trẻ sống,
học tập và phát triển; bên cạnh các mặt tác động tốt, các ảnh hưởng tích cực luôn
luôn tồn tại, hàm chứa các yếu tố có thể gây nguy hại đến sự phát triển nhân cách
của trẻ và với đặc điểm hiếu động và ít vốn sống lại trẻ dễ bắt chước theo, dần dần
trở thành thói quen xấu, tác động tiêu cực đến sự phát triển nhân cách của trẻ. Nhất
là khi thiếu sự phối hợp đúng đắn, thiếu sự thống nhất tác động giáo dục giữa nhà
trường và gia đình thì hậu quả xấu trong giáo dục sẽ xuất hiện, nếu không kịp thời
khắc
phục
hậu
quả
sẽ
rất
tai
hại.
Trong lý luận cũng như trong thực tiễn giáo dục, sự thống nhất tác động giáo

dục từ nhà trường, gia đình và xã hội được xem là vấn đề có tính nguyên tắc đảm
bảo cho mọi hoạt động giáo dục có điều kiện đạt hiệu quả tốt.
Trong việc tổ chức kết hợp các lực lượng giáo dục, gia đình có vai trò và tác
động vô cùng quan trọng, là trọng tâm của các hoạt động kết hợp. Gia đình là nơi
trẻ được sinh ra, lớn lên và hình thành nhân cách của mình. Ảnh hưởng giáo dục
của gia đình đến với trẻ là đầu tiên và sớm nhất. Giáo dục con cái trong gia đình
không phải chỉ là việc riêng tư của bố mẹ, mà còn là trách nhiệm đạo đức và nghĩa
vụ công dân của những người làm cha mẹ. Nó được xác định trong nhiều văn bản
pháp luật ở nước ta hiện nay như trong Hiến pháp, Luật Hôn nhân và gia đình,
Luật Bảo vệ chăm sóc và giáo dục trẻ em, …gắn với quan hệ máu mủ ruột thịt và
tình yêu thương sâu sắc của ông bà, cha mẹ với con cái nên giáo dục gia đình mang
tính xúc cảm mạnh mẽ, có khả năng cảm hóa lớn nhất. Tùy vào điều kiện kinh tế,
đời sống của mỗi gia đình mà việc tiến hành giáo dục trong các giai đoạn phát triển
của trẻ có các nội dung, hình thức, nhiệm vụ khác nhau:
- Ngay khi trẻ đang nằm nôi, bố mẹ đã phải dạy trẻ biết yêu thương, vui cười
thông qua việc chơi và trò chuyện với bé, dạy chế độ sinh hoạt thông qua việc cho
bé
ăn,
ngủ,
vệ
sinh.
- Lứa tuổi mầm non, cha mẹ cần phối hợp với nhà trường quan tâm đến các mặt
sau đây của trẻ: Chế độ ăn uống, chế độ sinh hoạt, việc rèn luyện các giác quan,
phát triển ngôn ngữ, việc dạy trẻ cách ứng xử đúng đắn, giáo dục lòng thương yêu


đối

với
sự

vật
và
con
người
xung
quanh
mình.
- Khi các em vào trường tiểu học, công việc học tập trở thành nhiệm vụ chủ
đạo của trẻ. Vì vậy các bậc cha mẹ phải quan tâm tạo điều kiện thuận lợi như giúp
các em rèn luyện các nề nếp thói quen học tập, vệ sinh, mua sắm đồ dùng học tập
đầy
đủ,
các
kỹ
năng
tự
chăm
sóc,
bảo
vệ,…
- Khi các em lên trung học cơ sở, nhiệm vụ học tập càng nặng nề, thời gian
đầu tư cho việc học tăng thêm, đồng thời quan hệ bè bạn, quan hệ xã hội phức tạp
hơn. Ngoài việc quan tâm đến việc học tập của trẻ, cha mẹ nên dành thời gian chú
ý đến các mối quan hệ của con cái với bạn bè để kịp thời phát hiện những lệch lạc
do bạn xấu rủ rê, chú ý đến sự phát triển năng khiếu, định hướng việc lựa chọn
nghề
nghiệp
phù
hợp
với

năng
lực
của
con
mình.
- Ở trung học phổ thông, về mặt sinh lý cơ thể cũng như đời sống tâm lý của
trẻ có những biến đổi rất mạnh mẽ, chuyển từ trẻ con sang người lớn. Đây là thời
kỳ khủng hoảng trong quá trình phát triển của tuổi thanh thiếu niên. Ở giai đoạn
này, các em thường muốn thử nghiệm khả năng, mong muốn của cá nhân mình vào
thực tiễn cuộc sống. Trong khi vốn sống còn nghèo nàn, khả năng suy xét nông cạn
nên thường dẫn đến những va vấp, gây những hậu quả tai hại cho bản thân và gia
đình. Trong điều kiện của nền kinh tế thị trường, nhiều em ở độ tuổi này đã sa đà
vào các trò giải trí quá mức như nghiện chơi gêm, chát chít,... thậm chí có em sa
vào tệ nạn xã hội như cá cược, trộm cắp, trấn lột,...
Để việc giáo dục gia đình có hiệu quả tốt, các bậc cha mẹ cần quan tâm xây
dựng một gia đình đầy đủ toàn vẹn, trong đó mọi thành viên có nghĩa vụ và trách
nhiệm
với
nhau.
Xây dựng một phong cách sinh hoạt có nề nếp, phù hợp nhu cầu hứng thú
nhằm phát huy những mặt tích cực của trẻ. Đặc biệt cha mẹ, người lớn phải giữ uy
tín vai trò gương mẫu của mình trong gia đình và ngoài xã hội.
Thường xuyên liên hệ chặt chẽ với nhà trường, đoàn thể để nắm được mục đích
giáo
dục,
có
sự
phối
hợp
chặt

chẽ.
Cụ
thể:
Tham gia tích cực vào hội phụ huynh của trường, quan tâm giúp đỡ nhà trường xây
dựng cơ sở vật chất, các phương tiện dạy học để nhà trường có điều kiện nâng cao
chất lượng giáo dục. Những cuộc họp do nhà trường tổ chức, các bậc phụ huynh
cần đi đầy đủ để nắm được yêu cầu giáo dục của nhà trường mà có sự kết hợp. Gia
đình cần xây dựng truyền thống “tôn sư trọng đạo”, bảo vệ uy tín thầy cô giáo,
tuyệt đối tránh các hành vi thiếu tôn trọng thầy cô giáo trước mặt con cái.
Trong sự phát triển nguồn nhân lực cho đất nước đang đổi mới hiện nay, rõ ràng
nổi lên yêu cầu cấp bách là nâng cao chất lượng người lao động, đào tạo con người
có nhân cách, có kỹ luật lao động. Để có được những con người đảm bảo yêu cầu
của đổi mới xã hội cần có sự kết hợp nhịp nhàng đồng bộ và hỗ trợ giữa ba môi
trường giáo dục: gia đình - nhà trường và xã hội, tác động mạnh vào việc phát triển
nhân cách toàn diện cho trẻ em. Nhà trường sẽ là vai trò trung tâm, tổ chức phối
hợp dẫn dắt nội dung, phương pháp giáo dục của gia đình và các lực lượng trong
xã hội. Bởi lẽ nhà trường là một tổ chức chuyên biệt đối với công tác giáo dục,
được sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng và nhà nước, nắm vững quan điểm, đường lối,
mục tiêu bồi dưỡng đào tạo con người xã hội chủ nghĩa. Mặt khác, nhà trường luôn
luôn có đội ngũ thầy cô giáo có trình độ, năng lực, nhiệt tình, tâm huyết và yêu


nghề mến trẻ, đã được đào tạo có hệ thống. Giáo dục nhà trường trong mọi thời đại
có chức năng cơ bản là truyền thụ tri thức văn hóa đã được rút kết từ các tinh hoa
của nhân loại, mở mang trí tuệ cho học sinh. Nhờ nắm vững những tri thức văn hóa
cơ bản này mà nhân cách của các em được hình thành và phát triển một cách vững
vàng.
Để thống nhất và tập hợp được sức mạnh của toàn xã hội trong việc giáo dục thế hệ
trẻ, nhà trường vừa phải không ngừng nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện vừa
phải phối hợp chặt chẽ với gia đình, với các tổ chức xã hội hướng vào một số công

việc
cụ
thể
sau
đây:
- Đưa nội dung, mục tiêu giáo dục trong nhà trường vào các tổ chức xã hội trong
địa phương như: Đoàn thanh niên, Hội phụ nữ, Hội nông dân, Hội cựu chiến binh,
Hội người cao tuổi,…nhằm thống nhất định hướng tác động đối với quá trình hình
thành
và
phát
triển
nhân
cách
của
trẻ.
- Phát huy vai trò nhà trường là trung tâm văn hóa giáo dục của địa phương, tổ
chức việc phổ biến các tri thức khoa học kỹ thuật, văn hóa xã hội…đặc biệt là
những kiến thức biện pháp giáo dục trẻ trong điều kiện xã hội phát triển theo cơ
chế thị trường đang rất phức tạp cho các bậc cha mẹ, giúp họ hiểu được đặc điểm
trong
đời
sống,
tâm
sinh
lý
của
trẻ
hiện
nay.

- Phối hợp với địa phương tổ chức cho học sinh tham gia tích cực vào các hoạt
động văn hóa xã hội như: xóa đói giảm nghèo, dân số kế hoạch hóa gia đình, đền
ơn đáp nghĩa, xây dựng gia đình văn hóa mới,…nhằm góp phần cải tạo môi trường
gia
đình
và
xã
hội
ngày
càng
tốt
đẹp
hơn.
Tóm lại, việc phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội đối với việc chăm sóc
giáo dục trẻ là một nguyên tắc cơ bản nếu muốn có sự thành công. Sự phối hợp
chặt chẽ ba môi trường giáo dục trên, trước là để đảm bảo sự thống nhất trong nhận
thức cũng như hoạt động giáo dục cùng một hướng, một mục đích, một tác động tổ
hợp, đồng tâm tạo sức mạnh kích thích, thúc đẩy quá trình phát triển nhân cách của
trẻ, tránh sự tách rời mâu thuẫn, bài xích lẫn nhau gây cho các em tâm trạng nghi
ngờ, hoang mang, dao động trong việc lựa chọn, định hướng các giá trị tốt đẹp của
nhân cách. Sự phối hợp gia đình, nhà trường, xã hội có thể diễn ra dưới nhiều hình
thức. Vấn đề cơ bản hàng đầu là tất cả các lực lượng giáo dục phải phát huy tinh
thần trách nhiệm, chủ động tạo ra những mối quan hệ phối hợp vì mục tiêu giáo
dục đào tạo thế hệ trẻ thành những người công dân hữu ích cho đất nước.
Tác giả bài viết: Tổng hợp
THAM LUẬN VỀ MỐI QUAN HỆ GIA ĐÌNH, NHÀ TRƯỜNG VÀ HỌC
SINH TRONG CÔNG TÁC BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI.

PHÒNG GD&ĐT THÀNH PHỐ THANH HÓA

Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đã coi phát triển GD&ĐT là
một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại


hóa, là điều kiện để phát huy nguồn lực con người, yếu tố cơ bản để phát triển xã
hội, tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững; phát triển khoa học công nghệ cùng
với phát triển GD&ĐT là quốc sách hàng đầu, là nền tảng và là động lực đẩy mạnh
công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Xuất phát từ quan điểm chỉ đạo của Đảng về GD&ĐT nghành giáo dục đang
tích cực đổi mới nội dung chương trình,đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới
quản lý giáo dục, nâng cao chất lượng quản lý dạy bồi dưỡng học sinh giỏi nhằm
hoàn thành mục tiêu "Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài"
Người xưa từng nói "Hiền tài là nguyên khí của quốc gia" vì vậy bồi dưỡng
học sinh giỏi là bước đi đầu tiên để đào tạo nhân tài cho đất nước,cho địa phương
và là nhiệm vụ trọng tâm của toàn nghành giáo dục ở nước ta hiện nay.
Bồi dưỡng học sinh giỏi là một hoạt động mang tính xã hội cao. Do đó
muốn thực hiện tốt công tác này chúng ta phải chú trọng điều tiết, tạo được mối
quan hệ gắn bó khăng khít giữa gia đình, nhà trường và học sinh. Chỉ riêng nhà
trường, chỉ riêng ngành giáo dục thì không thể làm tốt công tác giáo dục được.
Đúng như lời Bác Hồ nói: "Giáo dục trong nhà trường chỉ là một phần, còn
cần có sự giáo dục ngoài xã hội và gia đình.....Giáo dục trong nha trường dù tốt
đến mấy nhưng nếu thiếu giáo dục trong gia đình và ngoài xã hội thì kết quả không
hoàn toàn"
Nhận thức rõ điều đó, trong những năm qua ngành GD&ĐT thành phố đã
không ngừng nỗ lực, cố gắng phát triển giáo dục trên địa bàn góp phần sự phát
triển chung của thành phố. Trong đó phải kể đến công tác bồi dưỡng HSG với sự
coi trọng mối quan hệ giữa nhà trường – gia đình – học sinh.
Có thể khẳng định nhà trường là nơi khởi nguồn sự phát hiện, bồi dưỡng và
đào tạo nguồn nhân lực, nâng cao dân trí, bồi dưỡng nhân tài cho đát nước. Xác
định rõ nhiệm vụ, tầm quan trọng và được sự hướng dẫn của PGD&ĐT các nhà

trường THCS trên địa bàn thành phố đã làm tốt các công việc sau:
- Vào đầu năm học, hàng năm xây dựng kế hoạch bồi dưỡng HSG, phân
công chuyên môn một cách hợp lý, lựa chọn giáo viên có đủ phẩm chất, năng lực,
tinh thần trách nhiệm để bồi dưỡng HSG.
- Xây dựng kế hoạch dạy học cụ thể. Bên cạnh đó nhà trường coi trọng việc
giám sát, kiểm tra thường xuyên. Phát hiện và xây dựng nguồn bắt đầu từ lớp đầu
cấp học, cử giáo viên có kinh nghiệm dạy bồi dưỡng.
- Tạo mọi điều kiện cho GV tham gia các lớp học tập nâng cao trình độ
chuyên môn nghiệp vụ.
- Tổ chức các hội thảo chuyên môn, mời các chuyên gia về nói chuyện hoặc
giảng bài cho GV để năng cao kinh nghiệm giảng dạy.


- Thường xuyên nắm bắt tình hình giảng dạy, học tập của giáo viên và học
sinh để kịp thời điều chỉnh động viên: Thời gian học, các đơn vị kiến thức, tâm thế
học tập của học sinh, hoàn cảnh gia đình của các em trong đội tuyển.
- Làm tốt công tác xã hội hóa giáo dục để kết hợp với nhà trường có những
chế độ động viên, khuyến khích khen thưởng kịp thời và hợp lý đối với giáo viên
và học sinh có thành tích cao.
- Tổ chức hội nghị phối hợp giữa giáo viên dạy đội tuyển, giáo viên chủ
nhiệm, cha mẹ học sinh và nhà trường. (Chú trọng việc phối hợp với phụ huynh để
nhân được sự đồng tình ủng hộ của phụ huynh)
Ta đã biết gia đình là nền móng, là nơi các em sinh ra, lớn lên và ảnh hưởng
rất lớn đến thể chất, đến tính cách và chí hướng của các em. Chiếm hơn một nửa
thời gian trong ngày các em sống ở gia đình. Vì vậy có thể nói gia đình có tác dụng
rất lớn, có vai trò quyết định kết quả học tập, tu dưỡng của mỗi học sinh. Quan
tâm, tạo điều kiện động viên tích cực cho con em học tập tốt hơn. Cùng với nhà
trường, phụ huynh giúp các em nhận thức, xác định rõ mục tiêu học tập. Ủng hộ kế
hoạch học tập của Nhà trường cũng như của thầy cô dạy đội tuyển. Trang bị đầy đủ
đồ dùng học tập, tài liệu tham khảo, hướng dẫn con em sử dụng hợp lí quỹ thời

gian ở nhà. Thường xuyên liên lạc với GVCN, GV dạy đội tuyển, với nhà trường
và bạn bè của con để kịp thời nắm bắt tình hình học tập của con mình.
Học sinh – các em là các chủ thể, là đối tượng chính cần được giáo dục, cần
được bồi dưỡng đặc biệt. Kết quả tu dưỡng rèn luyện và thành công của các em
trước hết là của bản thân các em nhưng đó cũng là sản phẩm của nhà trường và gia
đình. Vì vậy học sinh cần xác định rõ việc học tập, rèn luyện phấn đấu cho bản
thân và cả gia đình, nhà trường và xã hội. Các em phải có hứng thú, say mê, yêu
thích môn học, quyết tâm đạt thành tích cao trong học tập, phải có ý thức tự học
tập, tự nghiên cứu, suy nghĩ sáng tạo khi giải quyết vấn đề, phải cần cù tích lũy và
chăm chỉ rèn luyện, cần đọc sách tham khảo và tài liệu khác, mạnh dạn đề xuất
thầy cô giáo giảng những đơn vị kiến thức mà mình chưa hiểu, có thái độ cởi mở
đối với thầy cô giáo và phụ huynh để kịp thời nắm bắt những tâm tư, nguyện vọng
của các em.
Từ mối quan hệ trên chúng ta thấy Nhà trường(chính là người thầy) có vai
trò quan trọng đối với kết quả HSG nhưng học sinh có vai trò quyết định trực tiếp
với kết quả của mình. Kết quả bồi dưỡng HSG có đạt hay không còn phụ thuộc rất
lớn ở các em học sinh. Việc bồi dưỡng HSG giống như chúng ta ươm một mầm
non nên chung ta phải biêt chăm sóc, vun xới thì mầm non sẽ phát triển tôt. Đó
cũng chính là việc chúng ta biết điều tiết tốt mối quan hệ giữa GĐ-NT-và HS.
Trong 5 năm từ 2008-2013, số học sinh đạt giải cấp thành phố tăng dần. Trong kỳ
thi chọn học sinh cấp tỉnh 9 môn văn hóa lớp 9, thành phố Thanh Hóa có 3 lần xếp
thứ nhất, 1 lần xếp thứ nhất và 1 lần xếp thứ 3 toàn tỉnh.
Kiến nghị, đề xuất


+ Các cấp chính quyền và cơ quan quản lý giáo dục cần có đề án về “Nâng
cao chất lượng bồi dưỡng học sinh giỏi”; tăng cường sự hỗ trợ vật chất, tài chính;
mở các lớp bồi dưỡng, tập huấn cho đội ngũ giáo viên giảng dạy; tổ chức kỳ thi
học sinh giỏi cấp tỉnh thật sự nghiêm túc; tổ chức tuyên dương, trao thưởng,
khuyến khích sự đóng góp thi đua của đội ngũ giáo viên và học sinh.

+ Đội ngũ cán bộ giáo viên, các nhà trường không ngừng cải tiến, đổi mới
phương pháp dạy học; tích lũy vốn để nâng cao hiệu quả bồi dưỡng.
+ Đối với học sinh, phụ huynh: Tích cực tham gia thi đua học tập, ủng hộ cơ
sở vật chất, tinh thần vì sự nghiệp phát triển giáo dục.
Tóm lại, bồi dưỡng HSG trong các nhà trường là vấn đề cấp thiết và cấp
bách trong giai đoạn hiện nay, là tiền đề, là cơ sở để nâng cao chất lượng giáo dục.
Qua thực tế tổ chức công tác bồi dưỡng HSG trên địa bàn thành phố, chú trọng mối
quan hệ nhà trường- gia đình – học sinh đã thúc đẩy nâng cao hiệu quả bồi dưỡng
học sinh giỏi, từ đó nâng cao chất lượng giáo dục và góp phần đào tạo nguồn nhân
lực có chất lượng cao đáp ứng yêu cầu ccoong nghệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập
quốc tế của đất nước trong thời kỳ đổi mới./.
GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC Ở 3 MÔI TRƯỜNG:
NHÀ TRƯỜNG, GIA ĐÌNH VÀ XÃ HỘI
Thứ bảy, 07 Tháng 11 2015 12:18

Tiến sĩ Nguyễn Văn Huấn
Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo
Điều 2 của Luật Giáo dục năm 2005 nêu rõ “Mục tiêu giáo dục là đào tạo con
người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm mỹ và
nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hình
thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân, đáp ứng yêu
cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc“.
Nghị quyết số 29-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về đổi
mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện
đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập
quốc tế nêu rõ mục tiêu tổng quát của giáo dục và đào tạo là giáo dục con người
Việt Nam phát triển toàn diện và phát huy tốt nhất tiềm năng, khả năng sáng tạo
của mỗi cá nhân; yêu gia đình, yêu Tổ quốc, yêu đồng bào; sống tốt và làm việc
hiệu quả.
Giáo dục là một hoạt động mang tính xã hội cao. Muốn thực hiện được mục tiêu

giáo dục toàn diện học sinh, cần phải coi trọng cả giáo dục nhà trường, giáo dục


gia đình và giáo dục xã hội. Chỉ riêng nhà trường, chỉ riêng ngành giáo dục thì
không thể làm tốt công tác giáo dục toàn diện được.
Quan điểm chỉ đạo của Nghị quyết 29-NQ/TW về đổi mới căn bản, toàn diện giáo
dục và đào tạo đã tiếp tục khẳng định “Giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục
gia đình và xã hội”.
Nói chuyện tại Hội nghị cán bộ Đảng ngành giáo dục tháng 6/1957, Bác Hồ căn
dặn “Phải nhất thiết liên hệ mật thiết với gia đình học sinh. Bởi vì giáo dục trong
nhà trường, chỉ là một phần, còn cần có giáo dục ngoài xã hội và trong gia đình
để giúp cho việc giáo dục trong nhà trường được tốt hơn. Giáo dục trong nhà
trường dù tốt mấy nhưng thiếu giáo dục trong gia đình và ngoài xã hội thì kết quả
cũng không hoàn toàn”.
Để thực hiện có hiệu quả công tác phối hợp giữa 3 môi trường nhà trường, gia đình
và xã hội trong giáo dục toàn diện học sinh, có thể tập trung thực hiện một số giải
pháp cơ bản sau:
1. Nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của công tác phối hợp 3 môi trường
giáo dục
Tăng cường tham mưu với các cấp ủy Đảng, chính quyền, phối hợp với các ban,
ngành, đoàn thể quan tâm chăm lo cho sự nghiệp giáo dục và đào tạo; thống nhất
nhận thức về tầm quan trọng của công tác phối hợp 3 môi trường, nhà trường, gia
đình và xã hội trong giáo dục học sinh; coi sự phối hợp là việc thực hiện thường
xuyên, liên tục ở mọi thời điểm và quá trình giáo dục là quá trình lâu dài, không
ngừng phát triển; xác định rõ trách nhiệm, quyền hạn của từng môi trường giáo
dục; mỗi môi trường giáo dục phải ý thức luôn sẵn sàng phối hợp, chủ động phối
hợp mà không có thái độ trông chờ hay ỷ lại vào môi trường giáo dục khác; việc
giáo dục cho học sinh là nhiệm vụ chung của nhà trường, gia đình và xã hội; gia
đình có trách nhiệm phối hợp với nhà trường và xã hội trong việc giáo dục cho con
em mình, tránh tư tưởng ỷ lại, khoán trắng giáo dục học sinh cho nhà trường; xây

dựng cơ chế phối hợp, qua đó tạo sự đồng thuận cao và huy động sự tham gia của
toàn xã hội cho sự nghiệp giáo dục và đào tạo.
2. Xác định nội dung phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong giáo
dục học sinh
2.1. Phối hợp trong giáo dục phẩm chất và năng lực cho học sinh
Phối hợp trong giáo dục phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống cho học sinh là để
giáo dục cho các em lòng yêu nước, lý tưởng cộng sản, niềm tin đối với sự lãnh
đạo của Đảng, bản lĩnh chính trị; giáo dục ý thức chấp hành các chủ trương, đường
lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; giáo dục thái độ tích cực tham
gia các hoạt động chính trị, xã hội, phân biệt, đánh giá các sự kiện chính trị, xã hội,
nhận ra và phê phán những âm mưu, thủ đoạn chính trị của các thế lực thù địch.
Giáo dục lòng nhân ái, bao dung, độ lượng, biết trân trọng các giá trị đạo đức của


dân tộc, xác định trách nhiệm, nghĩa vụ của bản thân, tư cách, tác phong đúng đắn
của người công dân; giáo dục các chuẩn mực đạo đức trong các quan hệ xã hội,
phê phán những hành vi không phù hợp với các chuẩn mực đạo đức; giáo dục hành
vi đạo đức, đạo đức nghề nghiệp, tác phong công nghiệp. Giáo dục nhận thức,
hành vi, thói quen của lối sống văn minh, tiến bộ, phù hợp với bản sắc dân tộc Việt
Nam; giáo dục trách nhiệm của cá nhân trước tập thể và cộng đồng, biết ủng hộ,
khuyến khích những biểu hiện của lối sống văn minh, tiến bộ, phù hợp với bản sắc
dân tộc, biết phê phán những biểu hiện của lối sống lạc hậu, ích kỷ.
Phối hợp triển khai tốt Quyết định số 1501/QĐ-TTg ngày 28/8/2015 của Thủ
tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo
đức, lối sống văn hóa cho thanh, thiếu niên và nhi đồng giai đoạn 2015-2020”.
Phối hợp trong giáo dục hình thành năng lực cho học sinh gồm kiến thức, kĩ năng
và kinh nghiệm. Kiến thức, kĩ năng tạo thành năng lực cho học sinh là do nhà
trường cung cấp là chủ yếu. Tuy nhiên cũng cần có sự phối hợp của gia đình và xã
hội thì việc hình thành năng lực, nhất là năng lực thực tiễn cho học sinh mới thuận
lợi và vững chắc hơn.

2.2. Phối hợp trong giáo dục pháp luật
Phối hợp trong giáo dục pháp luật cho học sinh giúp các em có thái độ và hành
động đúng đắn trong việc thực hiện các quyền và nghĩa vụ của công dân, biết cách
phòng chống tội phạm và tránh xa tệ nạn xã hội; nâng cao ý thức và chấp hành tốt
quy định của pháp luật, hình thành nhân cách, thái độ và hành động đúng mực, thể
hiện trách nhiệm công dân.
Việc giáo dục pháp luật cần được thực hiện theo nhiều hình thức và phương pháp
khác nhau, có sự cộng tác chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và xã hội; kết hợp
giữa lồng ghép vào giáo dục chính khóa và các hoạt động ngoại khóa. Việc giáo
dục pháp luật đòi hỏi không chỉ có giáo viên của trường mà cần huy động sự tham
gia của những người làm công tác thi hành pháp luật, bảo vệ pháp luật, cơ quan
thông tin đại chúng, các tổ chức đoàn thể…
2.3. Phối hợp trong giáo dục kỹ năng sống
Phối hợp trong giáo dục kỹ năng sống nhằm giúp học sinh có thái độ và hành vi
tích cực, có khả năng nhìn nhận vấn đề, giải quyết tình huống theo hướng tích cực,
biết thích nghi với từng hoàn cảnh cụ thể; có tinh thần tự chủ, có cách suy nghĩ,
thái độ và hành vi tích cực; hình thành lối sống lành mạnh, có đạo đức, có văn hóa,
giao tiếp hiệu quả với mọi đối tượng.
Kỹ năng sống chính là nhịp cầu giúp con người biến kiến thức thành thái độ, hành
vi và thói quen tích cực, lành mạnh. Việc giáo dục kỹ năng sống không chỉ thực
hiện trong nhà trường, qua các môn học chính khóa, dù rất quan trọng, mà còn phải
được thực hiện kết hợp với nhiều cách khác như: Trong sự kết hợp giữa nhà
trường, gia đình và xã hội; bằng nhiều hoạt động trải nghiệm đa dạng, phong phú


như: hoạt động văn hóa, nghệ thuật, hoạt động xã hội, hoạt động ngoại khóa, hoạt
động tham quan, dã ngoại; qua các hoạt động đoàn, đội chứng tỏ hiệu quả trong
thời gian qua như: Chương trình “Học làm người có ích”, Chương trình “Một ngày
để sống-Sống có niềm tin”, Chương trình “Một ngày để sống-Sống biết tiết kiệm”,
Chương trình “Vượt qua nỗi sợ hãi”, Chương trình “Học kì quân đội”…

Nội dung giáo dục kỹ năng sống cho học sinh cần tập trung vào các kỹ năng cần
thiết như: Kỹ năng tự nhận thức, Kỹ năng xác định giá trị, Kỹ năng giao tiếp, Kỹ
năng làm việc theo nhóm, Kỹ năng ra quyết định, Kỹ năng giải quyết vấn đề, Kỹ
năng ứng phó với căng thẳng, Kỹ năng hợp tác, Kỹ năng tự tin, Kỹ năng thương
lượng….
2.4. Phối hợp trong xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh
Phối hợp trong quản lý học sinh, tạo điều kiện tốt nhất để các em học tập, rèn
luyện; phối hợp trong xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh để học sinh rèn
đức, luyện tài, đấu tranh chống lại những cái xấu, cái độc hại xâm nhập từ bên
ngoài. Gắn xây dựng môi trường văn hóa với các phong trào thi đua “Toàn dân
đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, “Trường học thân thiện, học sinh tích cực”,
“Gia đình văn hóa”…
Nhà trường cần phối hợp với các tổ chức Đoàn, Đội, ban đại diện cha, mẹ học sinh
tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao, giao lưu, sinh hoạt tập
thể … để học sinh có nhiều điều kiện gặp gỡ vui chơi giải trí cùng nhau sau những
giờ học trên lớp, tạo môi trường thân thiện, lành mạnh; chủ động kiến nghị với
chính quyền địa phương trong việc quản lý các hoạt động dịch vụ văn hóa, các
hàng quán chung quanh trường, ngăn chặn văn hóa phẩm độc hại và các tệ nạn xã
hội xâm nhập vào nhà trường, ngăn chặn bạo lực học đường…
Việc xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh cho học sinh có thể được tổ chức
thông qua các hoạt động phối hợp với các tổ chức Đoàn, Đội như: Liên hoan Tiếng
ca học đường-Vũ điệu tôi yêu, Chương trình Games show Khi tôi 18, Games show
Học mà vui-vui mà học, Hội thi tin học trẻ các cấp, Hội thi sáng tạo khoa học-công
nghệ, các hoạt động kỷ niệm ngày thành lập Đoàn-Đội, các ngày lễ lớn... tạo nên
một môi trường giáo dục lành mạnh, bổ ích, giúp học sinh tránh xa cái xấu.
2.5. Phối hợp trong công tác xã hội hóa giáo dục
Phối hợp trong công tác xã hội hóa giáo dục là để thực hiện phương châm: Toàn xã
hội cùng chăm lo cho sự nghiệp giáo dục và đào tạo. Để thực hiện yêu cầu này, cần
tăng cường phát huy vai trò các đoàn thể, hội khuyến học, hội cựu giáo chức, ban
đại diện cha mẹ học sinh trong việc thực hiện công tác phổ cập giáo dục, kéo giảm

tỷ lệ học sinh bỏ học, lưu ban, huy động học sinh bỏ học trở lại lớp để nâng cao
chất lượng và hiệu quả giáo dục; huy động các nguồn lực đầu tư cơ sở vật chất
phát triển giáo dục và đào tạo; huy động các nguồn học bổng, học phẩm, học cụ để
hỗ trợ học sinh nghèo, gặp khó khăn, khen thưởng, tôn vinh học sinh đạt thành tích
cao trong học tập, rèn luyện.


3. Xác định trách nhiệm của từng môi trường trong công tác phối hợp giáo
dục học sinh
Luật Giáo dục năm 2005 tại Chương VI nêu rõ trách nhiệm của từng môi trường
trong việc giáo dục học sinh như sau:
Điều 93 về trách nhiệm của nhà trường: “Nhà trường có trách nhiệm chủ động
phối hợp giữa gia đình và xã hội để thực hiện mục tiêu, nguyên lý giáo dục”.
Điều 94 về trách nhiệm của gia đình: “Mọi người trong gia đình có trách nhiệm
xây dựng gia đình văn hóa, tạo môi trường thuận lợi cho việc phát triển toàn diện
về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ của con em; người lớn tuổi có trách nhiệm
giáo dục, làm gương cho con em, cùng nhà trường nâng cao chất lượng, hiệu quả
giáo dục”.
Điều 97 về trách nhiệm của xã hội: “Giúp nhà trường tổ chức các hoạt động giáo
dục và nghiên cứu khoa học; tạo điều kiện cho nhà giáo và người học tham gia,
thực tập, nghiên cứu khoa học. Góp phần xây dựng phong trào học tâp và môi
trường giáo dục lành mạnh, an toàn, ngăn chặn những hoạt động có ảnh hưởng
xấu đến thanh niên, thiếu niên và nhi đồng. Tạo điều kiện để người học được vui
chơi, hoạt động văn hóa, thể dục, thể thao lành mạnh. Hỗ trợ về tài lực, vật lực
cho sự nghiệp phát triển giáo dục theo khả năng của mình”.
3.1. Trách nhiệm của nhà trường
- Quản lý tổ chức giảng dạy và các hoạt động giáo dục khác theo mục tiêu, chương
trình giáo dục nhằm rèn luyện và hình thành cho học sinh kỹ năng sống, kỹ năng
thực hành, năng lực thực tiễn.
- Tăng cường các giải pháp quản lý, tư vấn, giáo dục học sinh như: Triển khai công

tác tư vấn tâm lý cho học sinh trong nhà trường nhằm tư vấn, tháo gỡ kịp thời
những vướng mắc, mâu thuẫn của học sinh nảy sinh trong cuộc sống; nâng cao
trách nhiệm của giáo viên, đặc biệt là giáo viên chủ nhiệm trong việc nắm bắt diễn
biến tâm lý của học sinh, phát hiện những mâu thuẫn trong học sinh để kịp thời tư
vấn, chia sẻ, phối hợp tháo gỡ mâu thuẫn, giảm triệt để tình trạng bạo lực học
đường; phối hợp chặt chẽ với gia đình trong công tác quản lý, giáo dục, đặc biệt
đối với những học sinh cá biệt, chưa ngoan, học sinh có hoàn cảnh gia đình đặc
biệt.
- Nâng cao vai trò, trách nhiệm của tổ chức Đoàn, Đội, Hội trong việc giáo dục lý
tưởng, đạo đức, lối sống, hoài bão, ước mơ cho học sinh.
- Xây dựng nhà trường đảm bảo an ninh, trật tự, cảnh quan xanh, sạch, đẹp; giáo
dục học sinh ý thức bảo vệ môi trường. Thực hiện nghiêm túc các quy định về an
toàn phòng chống cháy nổ, phòng chống tai nạn thương tích, thiên tai, an toàn giao
thông, an toàn vệ sinh thực phấm.


- Phối hợp với chính quyền, đoàn thể địa phương triển khai công tác phổ cập giáo
dục, huy động trẻ em đến trường, hạn chế lưu ban, bỏ học, chủ động cùng chính
quyền và gia đình tạo điều kiện cho trẻ được hưởng quyền học tập theo quy định
của pháp luật.
- Phối hợp với các ban, ngành, cơ quan chức năng, các tổ chức đoàn thể trên địa
bàn tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật, trật tự an toàn giao thông, nếp sống văn
hóa, phòng chống tội phạm, tai nạn thương tích, giáo dục về sức khoẻ sinh sản vị
thành niên, an toàn vệ sinh thực phẩm, môi trường cho học sinh; tạo điều kiện cho
học sinh tham gia vào các phong trào, hoạt động văn hóa, thể dục, thể thao, vui
chơi, giải trí tại địa phương.
- Định kì báo cáo với cấp ủy, chính quyền địa phương về kết quả thực hiện nhiệm
vụ giáo dục của đơn vị, trên cơ sở đó có những kiến nghị, đề xuất, tranh thủ sự
lãnh, chỉ đạo của cấp ủy và chính quyền địa phương.
- Phối hợp cùng ban đại diện cha mẹ học sinh huy động các nguồn lực xã hội hỗ

trợ cho nhà trường theo quy định của pháp luật hiện hành.
3.2. Trách nhiệm của gia đình
- Nuôi dưỡng, giáo dục và chăm sóc, tạo điều kiện cho con em được học tập, rèn
luyện, tham gia các hoạt động của trường; không để con em bỏ học; không phó
mặc con em mình cho nhà trường.
- Quản lý, giám sát lịch trình học tập, vui chơi, giải trí, sinh hoạt của con em mình
ngoài nhà trường; nắm vững diễn biến tư tưởng, đạo đức, học lực của con em, chủ
động thông báo cho nhà trường và giáo viên chủ nhiệm những vấn đề không bình
thường của con em minh để thống nhất biện pháp phối hợp giáo đục; chủ động
nắm bắt tình hình học tập, rèn luyện của con em mình, trên cơ sở đó, phối hợp
cùng nhà trường giáo dục con em mình.
- Tham gia đầy đủ các cuộc họp và các hoạt động giáo dục học sinh khi có yêu cầu
của nhà trường; hỗ trợ về tài lực, vật lực cho sự nghiệp phát triển giáo dục theo khả
năng của mình.
- Quan tâm nâng cao văn hóa gia đình; cha mẹ phải là tấm gương cho con cái noi
theo; người lớn phải là tấm gương trong giao tiếp, ứng xử; loại bỏ bạo lực gia đình.
3.3. Trách nhiệm của xã hội
- Các cấp ủy Đảng, chính quyền quan tâm lãnh, chỉ đạo và hỗ trợ sự nghiệp giáo
dục và đào tạo theo chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; tạo
các điều kiện thuận lợi cho các hoạt động giáo dục và sự phát triển giáo dục; tuyên
truyền để mọi tầng lớp nhân dân trên địa bàn tích cực tham gia công tác xã hội hóa
giáo dục. Các cấp chính quyền tuyên truyền về chủ trương của Đảng, pháp luật của
Nhà nước, nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của người dân trong việc chấp


hành pháp luật, thực hiện lối sống văn hóa, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp
luật, vi phạm chuẩn mực đạo đức, bạo lực diễn ra ngoài xã hội; tăng cường quản
lý, giáo dục thanh thiếu niên trên địa bàn, đặc biệt là các đối tượng bỏ học, chưa có
việc làm ổn định lôi kéo học sinh vi phạm đạo đức, vi phạm pháp luật; quản lý tốt
các sản phẩm văn hóa, dịch vụ văn hóa như các tụ điểm vui chơi, giải trí, dịch vụ

internet, văn hóa phẩm, kiểm tra, giải tỏa các hàng quán chung quanh trường học,
ký túc xá nếu thấy có biểu hiện phức tạp về an ninh, trật tự; tạo điều kiện về cơ sở
vật chất, trang thiết bị để học sinh được vui chơi, giải trí, hoạt động thể dục, thể
thao lành mạnh.
- Các đoàn thể, tổ chức xã hội vận động người dân tham gia xây dựng nếp sống
văn hóa ở cộng đồng dân cư, tạo môi trường lành mạnh, an toàn, ngăn chặn những
tác động có ảnh hưởng xấu đến môi trường giáo dục; phối hợp với nhà trường
trong việc nâng cao chất lượng giáo dục, hạn chế học sinh lưu ban, bỏ học; huy
động các nguồn lực cho sự phát triển giáo dục; sẵn sàng đáp ứng khi nhà trường có
những yêu cầu, đề nghị về sự hỗ trợ, giúp đỡ trong công tác giảng dạy, giáo dục
học sinh; chủ động xây dựng các quỹ học bổng khuyến học, khuyến tài, quỹ tài
năng trẻ để hỗ trợ học sinh gặp khó khăn, khen thưởng động viên kịp thời học sinh
có thành tích trong học tập và rèn luyện.
4. Xây dựng cơ chế phối hợp
Nhà trường cần thiết lập và duy trì mối liên hệ chặt chẽ, thường xuyên giữa nhà
trường, thông giáo viên, nhất là giáo viên chủ nhiệm, với cha mẹ học sinh qua gặp
gỡ trực tiếp, gọi điện thoại, sổ liên lạc truyền thống hoặc điện tử, các buổi họp cha
mẹ học sinh để thông báo kịp thời cho gia đình về tình hình học tập, rèn luyện và
những vấn đề liên quan đến học sinh cần sự phối hợp của gia đình. Một số địa
phương có các mô hình phối hợp với gia đình có thể tham khảo như: Tổ chức hoạt
động giáo dục truyền thống lịch sử, yêu nước trong việc bảo vệ chủ quyền biển đảo
cho học sinh có sự tham dự của cha mẹ học sinh (Hà Nội); tổ chức hoạt động “Phụ
huynh đến trường lắng nghe con nói” (Thành phố Hồ Chí Minh)…
Gia đình thường xuyên chủ động bắt tình hình học tập, rèn luyện của con em
mình, đồng thời cung cấp thông tin về tình hình học tập ở nhà, diễn biến tâm lý,
tình cảm của con em mình cho nhà trường, thông qua giáo viên, nhất là giáo viên
chủ nhiệm bằng các kênh khác nhau như: qua các buổi họp cha mẹ học sinh, qua
điện thoại, sổ liên lạc, gặp gỡ trực tiếp, các dịp gặp gỡ khác với nhà trường theo
yêu cầu của nhà trường... Gia đình cần tạo điều kiện thuận lợi nhất cho con em
tham gia các hoạt động cộng đồng. Các gia đình trong địa bàn dân cư chia sẻ kinh

nghiệm giáo dục con em thông qua mối liên hệ làng xóm, sinh hoạt câu lạc bộ, họp
phụ huynh, quan hệ bạn bè... Để thiết lập, duy trì và tăng cường mối liên hệ giữa
gia đình, nhà trường và xã hội được tốt thì vai trò của gia đình là vô cùng quan
trọng. Các bậc cha mẹ cần chủ động xây dựng mối liên hệ và thường xuyên duy trì
liên lạc, tránh tình trạng khoán trắng việc giáo dục con em mình cho nhà trường thì
việc hỗ trợ con học tập và rèn luyện con em mình mới đạt hiệu quả.


Gia đình có thể phối hợp với nhà trường thông qua Ban đại diện cha mẹ học sinh,
do cha mẹ hoặc người giám hộ học sinh đang theo học ở từng lớp, từng trường cử
ra để phối hợp với nhà trường thực hiện các hoạt động giáo dục.
Theo Điều lệ của Ban đại diện cha mẹ học sinh, Ban đại diện cha mẹ học sinh lớp
có nhiệm vụ: Phối hợp với giáo viên chủ nhiệm lớp và các giáo viên bộ môn tổ
chức các hoạt động giáo dục học sinh; phối hợp với giáo viên chủ nhiệm lớp chuẩn
bị nội dung của các cuộc họp cha mẹ học sinh trong năm học; tham gia giáo dục
đạo đức cho học sinh; bồi dưỡng, khuyến khích học sinh giỏi, giúp đỡ học sinh yếu
kém, vận động học sinh đã bỏ học trở lại tiếp tục học tập; giúp đỡ học sinh nghèo,
học sinh khuyết tật và học sinh có hoàn cảnh khó khăn khác.
Ban đại diện cha mẹ học sinh trường có nhiệm vụ: Phối hợp với Hiệu trưởng tổ
chức thực hiện nhiệm vụ năm học và các hoạt động giáo dục theo nội dung được
thống nhất tại cuộc họp đầu năm học của Ban đại diện cha mẹ học sinh trường;
phối hợp với Hiệu trưởng hướng dẫn, tuyên truyền, phổ biến pháp luật, chủ trương
chính sách về giáo dục đối với cha mẹ học sinh nhằm nâng cao trách nhiệm chăm
sóc, bảo vệ, giáo dục học sinh; phối hợp với Hiệu trưởng tổ chức giáo dục học sinh
hạnh kiểm yếu tiếp tục rèn luyện trong dịp nghỉ hè ở địa phương; phối hợp với
Hiệu trưởng giáo dục đạo đức cho học sinh; bồi dưỡng, khuyến khích học sinh
giỏi, giúp đỡ học sinh yếu kém; giúp đỡ học sinh nghèo, học sinh khuyết tật và học
sinh có hoàn cảnh khó khăn khác; vận động học sinh đã bỏ học trở lại tiếp tục đi
học; hướng dẫn về công tác tổ chức và hoạt động cho các Ban đại diện cha mẹ học
sinh lớp.

Chính quyền, các đoàn thể, tổ chức xã hội ở địa phương, cần phải thường xuyên
nắm bắt tình hình học sinh bỏ học, lưu ban, học sinh gặp khó khăn trên địa bàn để
kịp thời hỗ trợ trong ngăn chặn học sinh bỏ học, vận động học sinh bỏ học trở lại
lớp, hình thành các quỹ học bổng để hỗ trợ học sinh nghèo gặp khó khăn, khen
thưởng học sinh giỏi. Giữa nhà nhà trường và công an địa phương cần có quy chế
phối hợp trong giữ gìn an ninh, trật tự trong và ngoài nhà trường, ngăn chặn tệ nạn
xã hội xâm nhập vào nhà trường, ngăn chặn bạo lực học đường, triển khai tốt
Thông tư liên tịch số 06/2015/TTLT-BGDĐT-BCA về việc hướng dẫn phối hợp
thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia và bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu
tranh phòng chống tội phạm, vi phạm pháp luật khác trong ngành giáo dục; giữa
nhà trường với các đoàn thể, tổ chức xã hội cùng kí quy chế phối hợp trong hỗ trợ
nâng cao chất lượng giáo dục, huy động các nguồn lực hỗ trợ cho nhà trường. Định
kì họp giao ban giữa nhà trường với chính quyền địa phương, các tổ chức chính trịxã hội trên địa bàn để cùng phối hợp trong công tác giáo dục học sinh, cùng chăm
lo cho sự nghiệp giáo dục.
Hai hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo hấp dẫn
Thứ bảy, 07 Tháng 11 2015 10:31


Tổ chức cho học sinh đi tham quan tại các Bảo tàng lịch sử - một hình thức trải
nghiệm sáng tạo hấp dẫn và hiệu quả
GD&TĐ - Theo TS Ngô Thị Thu Dung (Trường Đại học Giáo dục, Đại học
Quốc gia Hà Nội), hoạt động trải nghiệm sáng tạo có thể tổ chức thông qua
hình thức tham quan, dã ngoại hoặc qua các cuộc thi, hội thi.
Môi trường để học sinh khẳng định năng lực cá nhân
Các chuyến tham quan, dã ngoại sẽ tăng cường cơ hội cho học sinh được giao lưu,
chia sẻ và thể hiện những khả năng vốn có; đồng thời giúp các em cảm nhận được
vẻ đẹp của quê hương đất nước, hiểu được các giá trị truyền thống, hiện đại.

TS Dung phân tích: Tham quan, dã ngoại là một hình thức tổ chức giáo dục thực tế
hấp dẫn đối với học sinh.

Mục đích của tham quan, dã ngoại là để các em được đi tham quan, tìm hiểu và
học hỏi kiến thức, tiếp xúc với các thẳng cảnh, di tích lịch sử, văn hóa công trình,
nhà máy hoặc một địa danh nổi tiếng của đất nước ở xa nơi các em đang sống, học
tập… giúp các em có được những kinh nghiệm từ thực tế, từ các mô hình, cách
làm hay và hiệu quả trong một lĩnh vực nào đó, từ đó có thể áp dụng vào cuộc sống
của chính các em.
Nội dung tham quan, dã ngoại có tính giáo dục tổng hợp đối với học sinh như:
Giáo dục lòng yêu thiên nhiên, đất nước, giáo dục truyền thống cách mạng, truyền
thống lịch sử, truyền thống của Đảng, của Đoàn, của Đội Thiếu niên tiền phong Hồ


Chí Minh. Các lĩnh vực tham quan, dã ngoại có thể được tổ chức ở nhà trường phổ
thông là:
- Tham quan các danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử, văn hóa;
- Tham quan các công trình công cộng, nhà máy, xí nghiệp;
- Tham quan các cơ sở sản xuất, làng nghề;
- Tham quan các Viện bảo tàng;
- Tham quan du lịch truyền thống;
- Dã ngoại theo các chủ đề học tập;
- Dã ngoại theo các hoạt động nhân đạo.
"Có thể nói, tham quan, dã ngoại là hoạt động thu hút đông đảo học sinh tham gia
bởi tính lãng mạn, mang màu sắc vui chơi của nó. Tham quan, dã ngoại là điều
kiện và môi trường tốt cho các em tự khẳng định mình, thể hiện tính tự quản, tính
sáng tạo và biết đánh giá sự cố gắng, sự trưởng thành của bản thân cũng như tạo cơ
hội để các em thực hiện phương châm “học đi đôi với hành”, “lý luận đi đôi với
thực tiễn”, đồng thời là môi trường để thực hiện mục tiêu “xã hội hóa” công tác
giáo dục" - TS Dung chia sẻ.
Bồi dưỡng động cơ học tập tích cực cho học sinh
Mục đích tổ chức hội thi/cuộc thi nhằm lôi cuốn học sinh tham gia một cách chủ
động, tích cực vào các hoạt động giáo dục của nhà trường; đáp ứng nhu cầu về

vui chơi giải trí cho học sinh; thu hút tài năng và sự sáng tạo của học sinh; phát
triển khả năng hoạt động tích cực và tương tác của học sinh, góp phần bồi dưỡng
cho các em động cơ học tập tích cực, kích thích hứng thú trong quá trình nhận
thức

Cũng theoTS Ngô Thị Thu Dung, hoạt động trải nghiệm sáng tạo có thể tổ chức
thông qua hình thức hội thi/cuộc thi.
Đây là một trong những hình thức tổ chức hoạt động hấp dẫn, lôi cuốn học sinh và
đạt hiệu quả cao trong việc tập hợp, giáo dục, rèn luyện và định hướng giá trị cho
tuổi trẻ.
TS Dung chia sẻ, hội thi mang tính chất thi đua giữa các cá nhân, nhóm hoặc tập
thể luôn hoạt động tích cực để vươn lên đạt được mục tiêu mong muốn thông qua
việc tìm ra người/đội thắng cuộc.


Chính vì vậy, tổ chức hội thi cho học sinh là một yêu cầu quan trọng, cần thiết của
nhà trường, của giáo viên trong quá trình tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo.
Hội thi/cuộc thi có thể được thực hiện dưới nhiều hình thức khác nhau như: Thi vẽ,
thi viết, thi tìm hiểu, thi đố vui, thi giải ô chữ, thi tiểu phẩn, thi thời trang, thi kể
chuyện, thi chụp ảnh, thi kể chuyện theo tranh, thi sáng tác bài hát, hội thi học tập,
hội thi thời trang, hội thi học sinh thanh lịch… có nội dung giáo dục về một chủ đề
nào đó.
Hội thi có khả năng thu hút sự tham gia của tất cả học sinh trong nhà trường, từ cá
nhân đến nhóm hay tập thể với các quy mô tổ chức khác nhau như quy mô lớp, quy
mô khối lớp hoặc quy mô toàn trường.
Hội thi cũng có thể huy động sự tham gia của các thành viên trong cộng đồng như
các nghệ nhân, những người làm công tác xã hội hay các tổ chức đoàn thể như
Đoàn thanh niên phường, xã, hội Phụ nữ, Hội cựu chiến binh hay cán bộ, nhân
viên các cơ quan như y tế, công an, bộ đội…
“Nội dung của hội thi rất phong phú, bất cứ nội dung giáo dục nào cũng có thể

được tổ chức dưới hình thức hội thi/cuộc thi. Điều quan trọng khi tổ chức hội thi là
phải linh hoạt, sáng tạo khi tổ chức thực hiện, tránh máy mọc thì cuộc thi mới hấp
dẫn.
Khi tổ chức hội thi/cuộc thi nên kết hợp với các hình thức tổ chức khác (như văn
nghệ, trò chơi, vẽ tranh…) để hội thi/cuộc thi phong phú, đa dạng, thu hút được
nhiều học sinh tham gia hơn” – TS Dung trao đổi.
Minh Phong (ghi)
MỐI QUAN HỆ GIỮA GIA ĐÌNH VÀ NHÀ TRƯỜNG TRONG VIỆC GIÁO
DỤC HỌC SINH Ở CÀ MAU
[ Cập nhật vào ngày (31/12/2013) ] - [ Số lần xem: 24862 ]


Giáo dục là một hoạt động mang tính xã hội cao. Do đó muốn thực hiện được
sự giáo dục toàn diện học sinh, chúng ta phải coi trọng cả giáo dục nhà trường
lẫn giáo dục gia đình và xã hội. Chỉ riêng nhà trường, chỉ riêng ngành giáo
dục thì không thể làm tốt công tác giáo dục được

Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đã coi phát triển GD&ĐT là
một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại
hóa, là điều kiện để phát huy nguồn lực con người, yếu tố cơ bản để phát triển xã
hội, tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững; phát triển khoa học công nghệ cùng
với phát triển GD&ĐT là quốc sách hàng đầu, là nền tảng và là động lực đẩy mạnh
công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Đặc biệt là việc tạo bước chuyển biến
mạnh về phát triển nguồn nhân lực mà trọng tâm là GD&ĐT, đã được xác định là
một trong ba khâu đột phá then chốt để làm chuyển động toàn bộ tình hình kinh tế
- xã hội. Vì thế mục tiêu giáo dục là đào tạo con người phát triển toàn diện, có đạo
đức, trí tuệ, sức khỏe, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập
dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất, năng
lực của công dân, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Giáo dục là một hoạt động mang tính xã hội cao. Do đó muốn thực hiện

được sự giáo dục toàn diện học sinh, chúng ta phải coi trọng cả giáo dục nhà
trường lẫn giáo dục gia đình và xã hội. Nghị quyết Trung ương VIII (khóa XI)về
đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo...đã tiếp tục khẳng định "Giáo dục
nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và xã hội". Chỉ riêng nhà trường, chỉ
riêng ngành giáo dục thì không thể làm tốt công tác giáo dục được. Đúng như Bác
Hồ đã nói: “Giáo dục trong nhà trường chỉ là một phần, còn cần có sự giáo dục
ngoài xã hội và trong gia đình, để giúp cho việc giáo dục trong nhà trường đượctốt
hơn. Giáo dục trong nhà trường dù tốt đến mấy, nhưng thiếu giáo dục trong gia
đình và ngoài xã hội thì kết quả cũng không hoàn toàn”.
Với trách nhiệm là người lãnh đạo ngành giáo dục địa phương, chúng tôi
hiểu rõ hơn ai hết trách nhiệm của mình trong việc tìm biện pháp giáo dục nhân
cách tốt đẹp cho học sinh; các nhà trường phải thực sự đóng góp vào sự phát triển
xã hội thông qua việc thực hiện chức năng chủ yếu là đào tạo con người và các
chức năng xã hội khác. Trước hết, nhà trường phải tổ chức tốt các hoạt động giảng
dạy, giáo dục và học tập; phải không ngừng nâng cao chất lượng đào tạo, phát huy
hiệu quả giáo dục, bao gồm hiệu quả trong và hiệu quả ngoài, không chỉ thể hiện ở
kết quả lên lớp mà ở sản phẩm đào tạo đáp ứng yêu cầu của xã hội; yêu cầu của gia
đình và của cộng đồng. Mối quan hệ giữa nhà trường và gia đình là mối quan hệ
hai chiều phải được quan tâm thường xuyên và giải quyết kịp thời theo từng bước
phát triển của xã hội.


Dân tộc ta có truyền thống rất coi trọng gia đình. Đó là nơi sản sinh, nuôi
dưỡng và là trường học đầu tiên của mọi thành viên xã hội. Từ người bình thường
đến Vị nguyên thủ quốc gia đều nhờ gia đình mà nhen nhóm lên lòng nhân ái, tính
cần kiệm, hiếu học, lòng dũng cảm, đức hy sinh… là những phẩm chất cơ bản của
mọi nhân cách. Vì vậy, nuôi dạy con cái là công việc thường xuyên và quan trọng
nhất của mỗi gia đình.
Ngay nay, sự nghiệp giáo dục đang có nhiều biến đổi: loài người đang bước
vào một nền văn minh mới, nền văn minh tin học; các nước trên thế giới đang hội

nhập vào nhau. Bên cạnh những thành tựu vĩ đại thì nhân loại cũng đang
đứng trước những thách thức rất nghiêm trọng, mà đó lại là những hậu quả do bản
thân con người, do con em của các gia đình tạo ra. Vậy gia đình là gì? Gia đình
ngày nay phải làm gì để góp phần cùng với ngành giáo dục thực hiện nhiệm vụ
giáo dục con em mình.
Tùy theo góc độ mà người ta có những khái niệm khác nhau về gia đình ;
gia đình là một cộng đồng người, một tế bào xã hội mà các thành viên của nó liên
kết với nhau bằng quan hệ hôn nhân, quan hệ huyết thống (ông, bà, cha, mẹ, con
cháu) bằng sinh hoạt chung và có trách nhiệm với nhau theo đạo lý và pháp luật.
Gia đình là một hiện tượng xã hội lịch sử, được hình thành rất sớm và tồn
tại, bền vững với lịch sử tồn tại của loài người. Cùng với sự phát triển của xã hội,
gia đình cũng có nhiều thay đổi về quan niệm, về quy mô, về cấu trúc và chức
năng…
Để tìm hiểu một gia đình nào đó, người ta thường chú ý đến những mặt sau
đây:
1. Về văn hóa - xã hội: nó phản ánh trình độ được giáo dục của cha mẹ, vị trí
của họ trong đời sống, những đặc điểm về đạođức, tư tưởng, phong tục, tập quán
và lối sống của gia đình…
2. Về kinh tế - xã hội: được xác định bằng tài sản, mức thu nhập, các hình
thức lao động sản xuất và hoạt động kiếm sống của gia đình.
3. Về kỹ thuật vệ sinh: phản ánh điều kiện ăn, ở, trang thiết bị nhà cửa, mức
sống của từng gia đình.
4. Về nhân khẩu: được xác định bằng số người và cơ cấu của gia đình…
Vì vậy, để xã hội loài người có thể tồn tại và phát triển, gia đình được coi là
một tế bào của xã hội, gia đình đã thực hiện một số chức năng. Trong đó chức năng
giáo dục là một trong những chức năng quan trọng; chức năng giáo dục được hình
thành một cách tự phát, đồng thời với sự ra đời của gia đình, như một hoạt động tự
nhiên. Nhưng dần dần, các bậc cha mẹ đã ý thức đượcgiáo dục con người như một
trách nhiệm xã hội của gia đình. Vì vậy, tục ngữ ta có câu “con dại cái mang”,
“phúc đức tại mẫu”, “con hư tại mẹ, cháu hư tại bà”, “con nhà tông không giống

lông cũng giống cánh”, “cha mẹ hiền lành để phúc cho con”, “con hơn cha là nhà
có phúc”…


Ngày nay, xã hội đã xác định giáo dục con cái là trách nhiệm của gia đình.
Luật pháp nước ta quy định: “Cha mẹ có trách nhiệm nuôi dạy con thành những
người công dân tốt. Con cháu có bổn phận kính trọng và chăm sóc ông bà, cha
mẹ”.
Các gia đình chúng ta đã thực hiện chức năng này một cách tự giác, với một
tình cảm tự nhiên. Người nào cũng muốn có những đứa con khỏe mạnh, thông
minh, ngoan ngoãn, lớn lên giúp ích cho nhà, cho nước. Ai cũng trông chờ, hy
vọng vào con, xem đó là sức mạnh hùng hậu của tương lai, sẽ đem lại vinh quang
cho gia đình, cho dòng họ, sẽ làm rạng rỡ gia đình với xóm làng, với quê hương,
với đất nước. Vì vậy, gia đình nào cũng chăm sóc, nuôi dạy con, hy sinh tất cả vì
con
Ngành giáo dục chúng ta xác định được rằng từ gia đình các em các cháu
học sinh đã bước đầu được hình thành những chuẩn mực đạo đức, thói quen lao
động, cách suy nghĩ, thái độ và quan hệ với các hiện tượng và sự vật xung quanh;
nói chung đã hình thành những ý niệm đầu tiên về những giá trị mà gia đình thừa
nhận và thực hiện trong cuộc sống hàng ngày. Từ gia đình các em các cháu học
sinh được nuôi dưỡng chu đáo, là cơ sở cho sự phát triển thể chất và tinh thần
trong tương lai. Tất cả những gì đượchình thành ở học sinh từ gia đình thường để
lại trong tâm hồn các em những ấn tượng không bao giờ phai mờ và có ảnh hưởng
quan trọng đến các em trong suốt cuộc đời. Nhưng thực tế không phải gia đình nào
cũng có những ảnh hưởng tốt đối với học sinh, như chúng ta biết, ở tỉnh ta hiện
nay, bên cạnh các gia đình văn hóa, gia đình văn hóa tiêu biểu thì cũng có không ít
gia đình xuất hiện nhiều trường hợp con cái hư hỏng không vâng lời cha mẹ, không
kính trọng và chăm sóc cha mẹ, ông bà, học hành không tốt. Những vấn đề này
được phản ánh khá sinh động trên các phương tiện thông tin đại chúng và báo cáo
kết quả của cuộc vận động xây dựng gia đình văn hóa ở tỉnh ta trong thời gian qua.

Nếu không được gia đình giáo dục tốt thì tội phạm và tệ nạn xã hội sẽ là bạn đồng
hành với đối tượng này.
Về nguyên nhân qua khảo sát một số trường học trong tỉnh, chúng tôi thấy
rằng:
1. Trừ một số ít gia đình, nhìn chung phần lớn các gia đình chưa quan tâm
đúng mức đến việc giáo dục con cái. Điều đó là kết quả của nhiều nguyên nhân:
hoặc đời sống quá khó khăn, hoặc quá bận rộn làm ăn, lo thăng quan tiến chức,
hoặc chưa nhận thức đúng tầm quan trọng của vấn đề trách nhiệm của gia đình
trong giáo dục con cái.
2. Gia đình còn thiếu những kiến thức cần thiết về khoa học giáo dục, không
rõ dạy cái gì và dạy con như thế nào? Phải nói rằng những tài liệu về vấn đề này
hiện nay còn rất ít.
3. Sự phối hợp giữa gia đình, nhà trường và xã hội tuy đã được nhiều trường
học phối hợp tốt, có hiệu quả và được thực hiện trong nhiều năm.Tuy nhiên ở một
số ít địa phương, một số ít trường học, nói chung mối quan hệ này chưa tốt, còn
lỏng lẻo, chưa tạo thành sự đồng pha và thống nhất trong giáo dục học sinh, còn có
hiện tượng trống đánh xuôi kèn thổi .


Tìm kiếm các biện pháp để nâng cao chất lượng phối hợp giáo dục nhà
trường, gia đình là một vấn đề rất khó khăn, vì nó liên quan đến nhiều vấn đề xã
hội. Theo chúng tôi trước tiên phải nâng cao chất lượng gia đình mà cụ thể gia đình
phải đạt chuẩn gia đình văn hóa. Bởi vì, hiệu quả giáo dục gia đình phụ thuộc
nhiều vào chất lượng gia đình. Nếu cha mẹ bất hòa, gia đình lục đục sẽ ảnh hưởng
xấu đến sự phát triển của học sinh, học sinh mất phương hướng, không biết vâng
lời ai sinh ra buồn chán, đau khổ không an tâm học tập; tình cảm lệch lạc, bè phái
nảy sinh ở học sinh, theo mẹ thì chống lại cha mà nếu theo cha thì chống lại mẹ.
Từ đó có thể nảy sinh ở học sinh một số thói hư tật xấu như vô lễ, nói dối, tính tình
cáu quắt.
Nếu cha mẹ, anh chị là những đối tượng rượu chè, cờ bạc, nghiện hút, mại

dâm, trộm cắp tội phạm… thì làm sao không ảnh hưởng đến đạo đức của con cái
được?
Vì vậy, chúng tôi nghĩ rằng biện pháp có tầm quan trọng hàng đầu là nâng
cao chất lượng gia đình bằng cách tiếp tục phát động phong trào vận động nhân
dân “xây dựng gia đình văn hóa” dưới mọi hình thức mà nội dung chủ yếu là các
gia đình phấn đấu đạt và giữ vững các tiêu chuẩn đã đạt của một gia đình văn hóa
tiêu biểu. Trong đó cần chú ý các thành viên trong gia đình phải đoàn kết thương
yêu nhau; ăn ở vệ sinh, sạch đẹp, đoàn kết, hữu nghị với làng xóm, với cộng đồng;
tôn trọng pháp luật; nuôi dạy con ngoan, sinh đẻ có kế hoạch…
Biện pháp thứ hai: chúng tôi đề nghị cần bồi dưỡng kiến thức về kỹ năng
giáo dục con cái cho các bậc cha mẹ:
Cha mẹ là người thầy giáo đầu tiên, lâu dài của mỗi con người. Kết quả giáo
dục gia đình phụ thuộc rất nhiều vào phẩm chất, trình độ học vấn và nghệ thuật sư
phạm của các bậc cha mẹ. Nhưng “đội ngũ thầy giáo” này lại hầu như bị xã hội bỏ
quên, không được đào tạo, mà cũng ít người ý thức được vai trò của mình như một
việc làm tự nhiên, theo truyền thống với những kinh nghiệm ít ỏi và không có hệ
thống mà các bậc làm cha, làm mẹ thu thập được qua sự trải nghiệm của cuộc
sống. Vì vậy, việc bồi dưỡng kiến thức về khoa học giáo dục cho các bậc cha mẹ
có ý nghĩa rất quan trọng đối với việc cải thiện công tác giáo dục gia đình cho con
cái mình.
Thật vậy, cha mẹ là người thường xuyên sống gần con cái từ thuở nhỏ,
được con cái tin yêu, lại có uy quyền về mọi mặt.
Đặc biệt người cha là biểu tượng về sức mạnh cơ bắp, trí tuệ và ý chí, là chỗ
dựa tin thần và vật chất của gia đình. Dù đi xa, người cha luôn luôn như hiện diện
trong gia đình thông qua sự tôn trọng, niềm tin cậy, lòng yêu thương của vợ đối với
chồng, với con cái đối với cha.
Người mẹ thường tỉ mỉ, gần gũi con hàng ngày, thương yêu chăm sóc con từ
tấm bé, có thái độ dịu dàng, tế nhị, vị tha, nên đã cảm hóa, thuyết phục con, có ảnh
hướng lớn trong việc giáo dục con lòng nhân ái, tính cần kiệm, tác phong, nếp
sống… ngay cả khi các con đã khôn lớn, trưởng thành. Người mẹ cũng là người

đặt nền tảng và duy trì mối quan hệ tình cảm của các thành viên trong gia đình,
giữa gia đình và xã hội.
Qua phân tích trên, một lần nữa chúng tôi muốn khẳng định rằng: gia đình
tham gia hữu hiệu nhất vào việc cùng nhà trường giáo dục học sinh. Trong các
nguyên nhân dẫn đến học sinh lưu ban bỏ học ở tỉnh ta, nguyên nhân do hoàn cảnh
gia đình chiếm tỉ lệ khá cao. Trong việc hình thành và phát triển nhân cách cho học
sinh, gia đình cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng. Giáo dục gia đình tốt có thể
đem lại hiệu quả tích cực về giáo dục đạo đức, lối sống, phát triển đời sống tâm lý tinh thần, nhất là tình cảm, rèn luyện hành vi ứng xử, quan hệ giao tiếp cho học
sinh. Gia đình còn là đối tác tích cực nhất của nhà trường trong tổ chức việc học
tập ở nhà theo yêu cầu của nhà trường (gia đình lo góc học tập, lo đồ dùng học tập,
sắp xếp giờ giấc học tập, làm bài tập, học bài, chuẩn bị học bài mới của con em
mình). Ngoài ra, gia đình còn tham gia các hoạt động mang tính xã hội vì sự
nghiệp giáo dục, như tham gia Ban đại diện cha mẹ học sinh trường, lớp, Hội
khuyến học, Hội đồng giáo dục cơ sở, các chương trình xã hội hóa công tác giáo
dục… nhất là việc xây dựng mối quan hệ giữa gia đình và nhà trường, thực hiện tốt
phương châm phối hợp giáo dục gia đình với giáo dục nhà trường và xã
Thay mặt ngành GD&ĐT tỉnh Cà Mau, đặc biệt là thay mặt đội ngũ thầy
giáo, cô giáo trong tỉnh - những người trực tiếp giảng dạy, chăm sóc giáo dục học
sinh với mong muốn các em trở thành “con ngoan trong gia đình, trò giỏi ở nhà
trường và là người công dân tốt trong xã hội” tôi xin bày tỏ sự vui mừng và tin
tưởng vào sự chuyển biến tốt hơn trong công tác cùng phối hợp giữa nhà trường
với gia đình đã qua và sắp tới để cùng giáo dục con em chúng ta. Ngành GD&ĐT
chúng ta luôn mong muốn tỉnh ta sẽ có nhiều gia đình văn hóa; ấp khóm,
phường ,xã đạt chuẩn văn hóa và xã đạt chuẩn nông thôn mới . Môi trường văn hóa
lành mạnh được xây dựng và phát triển trong gia đình - nhà trường và rộng khắp ở
các địa phương trong tỉnh sẽ giúp cho chúng ta có cuộc sống tốt hơn, con em
chúng ta sẽ được hưởng thụ và phát triển toàn diện nhân cách của mình, góp phần
xứng đáng vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa quê hương đất nước và

thực hiện thắng lợi Nghị quyết Trung ương VIII (khóa XI) về Đổi mới căn bản
toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong
điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

NGND-TS.Thái Văn Long-Giám đốc Sở GD&ĐT Cà Mau