Nôi dung chính:
I. Giới thiệu chung về hệ sinh
vât ở cá
II. Các vi sinh vật gây bệnh cho
cá
III. Các sản phẩm lên men từ cá
I. Hệ vi sinh vật ở cá
1. Giới thiệu chung
2. Vi sinh vật ở trên bề mặt da cá
3. Vi sinh vật ở mang cá
4. Vi sinh vật trong ruột cá
5. Vi sinh vật trong mô và cơ
quan của cá
1. Giới thiệu chung
•
Hệ vi sinh vật ở cá rất đa dạng, chủ yếu
có thành phần và số lượng giống với hệ
vi sinh vật của môi trường nước xung
quanh cá sống
•
Ngoài ra vi sinh vật còn theo dụng cụ
đánh bắt, chứa đựng, chuyên chở, từ
không khí lây nhiễm qua các vết sây sát
trên da xâm nhập vào….
•
Như vậy thành phần và số lượng vi sinh
vật của cá sống, chết, bảo quản, ươn
thối và hư hỏng rất khác nhau
•
Thịt cá là môi trường thuận lợi cho sự phát
triển của hầu hết vi sinh vật
•
Về thành cấu tạo và thành phần hóa học rất
gần với động vật có vú :Protein 12-12%,
chất béo 0.1-33%, 65-85% là nước.
•
Ở cá có đủ các điều kiện cho vi sinh vật
phát triển, đặc biệt là vi sinh vật gây thối
•
Vi sinh vật gây thối ở cá dễ thích nghi với
nhiệt độ bảo quản nên cá dễ bi phân hủy
hơn thịt của động vật có vú
2. Hệ vi sinh vật ở trên bề mặt
da cá
•
Trên bề mặt da cá có 1 lớp nhớt(lớp
chất nhầy) chứa 1 lượng protein rất lớn,
đó là môi trường thuận lợi đối với vi
sinh vật
•
Số lượng vi sinh vật ở cá mới bắt vào
khoảng 10-10^6/cm2
•
Gồm : Micrococcus, sarcina,
Pseudomonas fluorescens, Proteus,
E.coli và một số nấm men, nấm mốc
Pseudomonas fluorescens
liquefaciens
Một giống Pseudomonas
E.coli
Proteus vulgaris
Micrococcus roseus
Micrococcus
mucilaginosis
Micrococcus roseus
Micrococus
leutea
Sacrcina
Một số hình ảnh
Sacrcina
Sarcina lutea
3. Hệ vi sinh vật ở mang
cá
•
Đặc biệt nhiều vi sinh vật hiếu khí,
sau khi cá chết các vi sinh vật này
hoạt động mạnh. Dễ tìm thấy là:
Pseudomonas fluorescens,
liquefaciens
Pseudomonas fluorescens liquefaciens
4. Hệ vi sinh vật trong ruột
cá
•
Trong ruột cá vi sinh vật khá đa dạng và là
nguồn gây thối rữa sau khi cá chết
•
Chúng xâm nhập vào đây từ bùn cùng với
các loại thức ăn, nên dễ tìm thấy vi sinh vật
sống ở bùn nơi cá sống trong đây
•
Vi sinh vật được tìm thấy ở đây là:
Clostridium putrificus, Clostridium sporogens,
E.coli, các loại gây ngộ độc thực phẩm như
Salmonella, Clostridium botulinum
Clostridium botulinum
E.coli
Salmonella
Clostridium sporogenes
Clostridium botulinum
Clostridium sporogenes
Clostridium putrificus
5. Vi sinh vật trong mô và
cơ quan của cá
•
Trong thịt cá tươi sống khỏe mạnh không có vi
khuẩn do hệ miễn dịch của cá ức chế vi khuẩn
•
Khi cá bệnh ốm yếu, hay cá bị chết thì vi khuẩn mới
từ bên ngoài hay từ ruột và mang xâm nhập vào mô
và̀ các tổ chức của thịt cá
•
Thường gặp:
Sarcina lutea, Sarcina flava,
Sarcina alba, Micrococcus flavus, Micrococcus
cereus, Proteus vulgaris, chromobacterium
prodigiosum, Pseudomonas fluorescens, Bacterium
putidium, Bacillus megatherium, B.mycoides,
B.mesentericus, Clostridium putrificus,
Cl.sporogenes, nấm mốc Penicilium glaucum,
Aspergillus niger Mucor
Sarcina lutea
Mucor
B.mesentericus
Pseudomonas fluorescens
Aspergillus niger
Cl.sporogenes
II. Các vi sinh vật gây bệnh cho
cá
1. Bệnh xuất huyết
2. Bệnh viêm ruột
3. Bệnh trùng bánh xe
4. Bệnh trùng quả dưa
5. Bệnh sán lá đơn chủ
6. Bệnh rận cá
7. Bệnh lở miệng
8. Bệnh nấm thuỷ mi
9. Bệnh nấm velvet
10.Bướu (lump)
11.Bệnh đốm đỏ
•
Tác nhân gây bênh: cầu khuẩn Streptococcus iniae
•
Dấu hiệu bệnh lý:
Bơi lờ đờ, kém ăn hoặc bỏ ăn. Hậu môn, gốc
vây chuyển màu đỏ; máu loãng; thận, gan, lá
lách mềm nhũn. Cá bệnh nặng bơi quay tròn
không định hướng, mắt đục và lồi ra, bụng
trương to
1. Bệnh xuất huyết
•
Phòng trị bệnh
•
Cải thiện môi trường nuôi ổn định
•
Bón vôi
•
Dùng Erythromycine, Vitamin C trộn vào thức ăn
cho cá
Streptococcus iniae
Cá bi bệnh xuất huyết
2. Bệnh viêm ruột
•
Tác nhân gây bệnh: vi khuẩn: Aeromonas
hydrophila, gram âm
•
Dấu hiệu bệnh lý:. ruột trương to, chứa đầy
hơi nên gọi là bệnh viêm ruột
•
Phân bố và lan truyền bệnh
•
Thường gặp ở cá rô phi nuôi thương phẩm và cá
bố mẹ nuôi sinh sản khi môi trường nuôi bị ô nhiễm
đặc biệt là thức ăn không đảm bảo chất lượng, tỷ
lệ nhiễm bệnh thấp.
•
Phòng trị bệnh
Cải thiện môi trường nuôi tốt
Dùng một số kháng sinh cho cá ăn để phòng trị bệnh
như Erythromycine hoặc Oxytetramycine
Cá bị bệnh viêm ruột
•
Aeromonas hydrophila,