SKKN hóa 8

Sáng kiến kinh nghiệm Ng ời viết: Nguyễn Thị Quỳnh Trang
Phơng pháp Sử dụng thí nghiệm để dạy học tích cực
trong môn hóa Học thcs
I / Lý do chọn đề tài
1. Cơ sở lí luận
Trong quá trình đổi mới chơng trình SGK nói chung và hóa học nói riêng, đổi
mới phơng pháp dạy học theo hớng dạy học tích cực là một trong những vấn đề
quan trọng hàng đầu.
Dạy học tích cực là một quan điểm dạy học, bao gồm hệ thống các phơng
pháp dạy học hóa học theo hớng giáo viên tổ chức để học sinh tích cực, chủ động
tìm tòi, phát hiện xây dựng kiến thức mới.
Hóa học là một môn học thực nghiệm kết hợp giữa lí thuyết hóa học và thí
nghiệm hóa học. Trong đó thí nghiệm hóa học giữ một vai trò đặc biệt quan trọng.
Thí nghiệm hóa học ở trờng phổ thông là cơ sở để học tập hóa học và rèn luyện kĩ
năng thực hành. Vì vậy, trong chơng trình thay SGK của bậc THCS đặc biệt đối với
bộ môn hóa học có nhiều thay đổi theo hớng tăng thực hành thí nghiệm. mà còn
tăng tính hấp dẫn của môn học, kích thích hứng thú học tập của học sinh.
2. Cơ sở thực tiễn
Từ năm 2006, nhà trờng đã đợc trang bị các phòng chức năng nên công tác
giảng dạy đặc biệt là dạy thực hành thí nghiệm có nhiều thuận lợi. Sử dụng thí
nghiệm không chỉ là một phơng pháp dạy học tích cực mà còn đợc nâng lên thành
phong trào trong nhà trờng.
Sử dụng thí nghiệm để dạy học tích cực là một phơng pháp dạy học không
thể thiếu đối với những môn học thực nghiệm nh hóa học. Phơng pháp này cần phải
đợc mọi giáo viên xem trọng và phát huy.
II/ Mục đích nghiên cứu :
- 1
Sáng kiến kinh nghiệm Ng ời viết: Nguyễn Thị Quỳnh Trang
- Nghiên cứu những cơ sở lí luận của dạy học thí nghiệm theo hớng tích cực.
- Sử dụng thí nghiệm khi dạy tính chất hóa học của hiđro.
- Một số biện pháp thiết kế dạy thí nghiệm học hóa học theo hớng tích cực.

Iii/ Giới hạn đề tài :
Môn hóa học THCS.
Iv / đối t ợng nghiên cứu :
Phơng pháp sử dụng thí nghiệm để dạy học tích cực trong nộ môn hóa học
THCS.
V/ Ph ơng pháp nghiên cứu :
- Tham khảo tài liệu.
- Thực nghiệm giáo dục.
- Trắc nghiệm khách quan.
vi / Nội dung :
1. Sử dụng thí nghiệm hóa học để dạy học tích cực là nh thế nào?
Dạy học tích cực bộ môn hóa học là một trong những vấn đề quan trọng giúp
đổi mới chơng trình và SGK hóa học.
Để dạy học tích cực bộ môn hóa học cần biết sử dụng một số phơng pháp cơ
bản, trong đó sử dụng thí nghiệm hóa học để dạy học tích cực là phơng pháp đặc
thù của các bộ môn khoa học thực nghiệm trong đó có hóa học.
Sử dụng thí nghiệm để dạy học tích cực ở THCS đợc thực hiện theo những
cách sau đây:
Thí nghiệm để nêu vấn đề hoặc làm xuất hiện vấn đề.
Thí nghiệm để giải quyết vấn đề đặt ra: Thí nghiệm
nghiên cứu, thí nghiệm đối chứng, thí nghiệm kiểm tra
giải quyết hay dự đoán.
- 2
Sáng kiến kinh nghiệm Ng ời viết: Nguyễn Thị Quỳnh Trang
Thí nghiệm chứng minh cho một vấn đề đã đợc khẳng
định.
Thí nghiệm thực hành: củng cố lí thuyết và rèn luyện kĩ
năng thực hành.
Thí nghiệm trong giải bài tập thực nghiệm: giải bài tập
bằng các thực nghiệm hóa học.

Sử dụng thí nghiệm để dạy học tích cực có những mức độ khác nhau nhng
cần chú ý vận dụng cho phù hợp.
o Mức 1 (rất tích cực): Nhóm học sinh thực hiện thí
nghiệm, quan sát hiện tợng, giải thích, nhận biết sản
phẩm và viết các PTHH. Từ đó học sinh rút ra nhận xét
về tính chất hóa học, quy tắc, định luật.
o Mức 2 (tích cực): Nhóm học sinh quan sát thí nghiệm
biểu diễn của giáo viên, mô tả hiện tợng, giải thích,
nhận biết sản phẩm và viết các PTHH. Từ đó học sinh
rút ra nhận xét về tính chất hóa học, quy tắc, định
luật
o Mức 3 (tơng đối tích cực): Nhóm học sinh làm thí
nghiệm để chứng minh cho một tính chất, quy tắc, định
luật hoặc một điều đã biết.
o Mức 4 (ít tích cực): Học sinh quan sát thí nghiệm do giáo viên biểu
diễn để chứng minh cho một tính chất, quy tắc, định luật hay điều đã
biết.
2. Thí dụ: Sử dụng thí nghiêm khi dạy tính chất hóa học của hiđro -Hóa học 8
a. Thí nghiệm: hiđro tác dụng với oxi.
Thí nghiệm đợc sử dụng theo hớng tích cực ở mức độ 2.
(bảng 1)
- 3
Sáng kiến kinh nghiệm Ng ời viết: Nguyễn Thị Quỳnh Trang
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của
học sinh
Mục đích
thí
nghiệm
Nghiên cứu thí nghiệm, rút ra hiđro hóa hợp với oxi
tạo thành nớc.

Dụng cụ
thí
nghiệm
Hãy quan sát và cho biết
những dụng cụ chính và tác
dụng của chúng?
Quan sát bộ dụng cụ
thí nghiệm trên bàn
của giáo viên, mô tả
dụng cụ.
Dự đoán Phản ứng có xảy ra
Thực
hiện thí
nghiệm
GV thực hiện thí nghiệm:
- Điều chế hiđro từ Zn và
dd HCl, thu khí H
2
vào
túi P.E (2/3 túi).
- Điều chế oxi bằng cách
nhiệt phân KMnO
4
, thu
khí O
2
vào túi P.E (1/3
túi còn lại).
- Hơ túi chứa hỗn hợp
hiđro và oxi trên ngọn

lửa.
Hiện tợng
Thí
nghiệm
Hãy quan sát trên mảnh túi
P.E, mô tả lại hiện tợng thí
nghiệm?
Có tiếng nổ mạnh, túi
P.E bị mờ đi
- 4
Sáng kiến kinh nghiệm Ng ời viết: Nguyễn Thị Quỳnh Trang
Giải
thích hiện
tợng, viết
PTHH
Chất làm cho túi mờ đi chỉ có
thể là chất nào?
Hơi nớc tạo thành làm
cho túi mờ đi.
2H
2
+ O
2
t
0
2H
2
O
Rút ra
nhận xét

Hãy rút ra nhận xét qua thí
nghiệm này?
Khí hđro đã tác dụng
với oxi tạo thành nớc
H
2
O kèm theo tiếng
nổ.
b. Thí nghiệm: hiđro tác dụng với đồng oxit.
Thí nghiệm đợc sử dụng theo hớng tích cực ở mức độ cao nhất (mức độ 1).
Bảng 2
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
Mục đích
thí
nghiệm
Nghiên cứu thí nghiệm, rút ra hiđro khử đồng( II)oxit
tạo thành đồng kim loại và nớc. Từ đó và một số thí dụ
khác khái quát hóa đợc hiđro khử một số oxit kim loại
tạo thành kim loại cà nớc.
Dụng cụ
thí
nghiệm
Hãy quan sát và
cho biết những dụng
cụ chính và tác
dụng của chúng?
Quan sát bộ dụng cụ thí nghiệm
đã đợc lắp đặt trớc mặt, kết hợp
nghiên cứu thông tin SGK, mô tả
dụng cụ và cách làm.

Dự đoán Phản ứng có xảy ra
Thực
hiện thí
nghiệm
GV tổ chức cho HS
thực hiện thí nghiệm
theo nhóm.

HS thực hiện thí nghiệm theo
nhóm:
- Điều chế hiđro từ Zn và dd
Hcl.
- Dẫn khí Hiđro qua ống
đựng CuO có màu đen,
- 5