Chay mau mui

BÀI GIẢNG THỰC HÀNH

CHẢY MÁU MŨI

Đối tượng: Y5 – LT4

Soạn giảng: ThS.BS.NGUYỄN NAM HÀ
BỘ MÔN TMH- ĐHYK PHẠM NGỌC THẠCH TP.HCM
1


MỤC TIÊU BÀI GIẢNG

1.

Nắm được giải phẫu mạch máu hốc mũi

2.

Biết cách chẩn đoán: xác đònh, mức độ của chảy máu mũi

3.

Biết cách sơ cứu

4.

Biết cách nhét miếng xốp cầm máu mũi

2

HỆ THỐNG MẠCH MÁU MŨI
ĐM sàng trước
ĐM sàng sau

ĐM cảnh trong

ĐM bướm khẩu cái
ĐM khẩu cái lớn

ĐM cảnh ngoài

ĐM môi trên

3


HE THONG MAẽCH MAU MUếI

4


ĐIỂM MẠCH VÁCH NGĂN MŨI
(LITTLE'S AREA, KIESSELBACH)
-Nằm trên niêm mạc vách ngăn, cách
cửa mũi 1/2 inch
-Là nơi thông nối của các ĐM:
sàng trước
khẩu cái lớn
bướm khẩu cái

môi trên (nhánh vách ngăn)

5


CHẨN ĐOÁN
+Xác đònh: thấy máu chảy từ mũi, thấy máu chảy xuống thành sau họng
miệng.
+Mức độ chảy máu:
Nặng: doạ sốc, sốc (M nhanh, HA kẹp/ tụt, da tái, lạnh chi,…)
+Vò trí: Thường chảy máu mũi trước, #90% từ điểm mạch vách ngăn.
+Nguyên nhân.
+CLS:
Công thức máu.
TQ, TCK.
Hct, Hb
Nhóm máu

6


CHAÅN ÑOAÙN

VÒ TRÍ CHAÛY MAÙU

Click to edit Master text styles
Second level
Third level
Fourth level
Fifth level

CHAÛY MAÙU MUÕI TRÖÔÙC

CHAÛY MAÙU MUÕI SAU

7


ĐIỀU TRỊ
+HỒI SỨC TRƯỜNG HP CMM NHIỀU:
-Đánh giá tổng quát, đánh giá lượng máu mất
-Bồi hoàn dòch thay thế máu, máu

+ĐIỀU TRỊ TẠI CHỖ:
-Đè ép cánh mũi
-Nhét mèche mũi trước
-Nhét mèche mũi sau
-Đốt cầm máu
-Tắc mạch
-Thắt động mạch

+THUỐC CẦM MÁU TOÀN THÂN:
Adrenoxyl, Transamin

8


ĐIỀU TRỊ TẠI CHỖ
SƠ CỨU
-Đè ép cánh mũi >7’

-Chúi người về phía trước
-Nhét bông gòn tẩm Naphazolin, Xylometazolin
-Chườm đá tháp mũi

ĐÈ ÉP CÁNH MŨI

Cách làm đúng

Cách làm sai
9


ĐIỀU TRỊ TẠI CHỖ
MiẾNG XỐP CẦM MÁU MŨI TRƯỚC

MÈCHE MŨI TRƯỚC

MiẾNG XỐP CẦM MÁU MŨI
TRƯỚC

Rút mèche, miếng xốp sau 48-72 giờ.

10


ĐIỀU TRỊ TẠI CHỖ
ĐẶT BÓNG MŨI SAU
MÈCHE MŨI SAU

ĐẶT BÓNG MŨI SAU

11


ĐIỀU TRỊ TẠI CHỖ

ĐỐT CẦM MÁU:



AgNO3



Điện

TẮC ĐỘNG MẠCH DỰA VÀO DSA

CỘT – THẮT ĐM:



ĐM bướm khẩu cái: TESPAL (Trans Endoscopic Sphenopalatal
Artery Ligatons)



ĐM hàm



ĐM sàng trước



ĐM cảnh ngoài
12


NGUYÊN NHÂN
TẠI CHỖ
1.CHẤN THƯƠNG:






Trầy xước niêm mạc mũi.
Gẫy xương, sụn của hốc mũi.
Vỡ xoang, sàn sọ, gãy Le Fort.
Phẫu thuật mũi xoang, đặt ống NKQ qua mũi

2. VIÊM MŨI, XOANG: virus (Influenza, sởi ), vi trùng (bạch
hầu, lupus vulgaris), VM dò ứng, VM do hoá chất, dò vật
mũi (trẻ em),…

3. U Ở MŨI, XOANG, VÒM HỌNG:



Lành: Polyp Killian, u nhú đảo ngược, u sợi mạch họng
mũi (u xơ vòm)



Ác: K vòm, K mũi xoang
13


NGUYÊN NHÂN
TẠI CHỖ
4.GAI, MÀO, VẸO VÁCH NGĂN MŨI

5.CMM VÔ CĂN Ở NGƯỜI TRẺ:
Thường gặp nhất
Thường ở điểm mạch
Nguồn gốc nội tiết: trước dậy thì, đầu thai kỳ,…

14


NGUYÊN NHÂN
TOÀN THÂN










Tăng huyết áp
Xơ gan
Suy thận mạn
Hẹp van 2 lá
Bệnh lý đông máu
Sốt xuất huyết
Bệnh dãn mạch ngoại biên xuất huyết di truyền (bệnh Osler- WeberRendu)



Thuốc điều trò: Heparin, Aspirin,…

15


KẾT LUẬN



CHẢY MÁU MŨI LÀ MỘT CẤP CỨU THƯỜNG GẶP TRONG CHUYÊN KHOA TMH
VÀ PHÒNG CẤP CỨU TỔNG QUÁT.



ĐA SỐ CÁC CA NHẸ, KHÔNG CẦN CAN THIỆP GÌ NHIỀU (ĐÈ ÉP, ĐẶT THUỐC
CO MẠCH), MỘT SỐ ÍT TRƯỜNG HP NẶNG CẦN CAN THIỆP.



XỬ TRÍ THEO NGUYÊN TẮC HỒI SỨC  CẦM MÁU  TÌM NGUYÊN NHÂN.

16