ngư văn 12 trọn bộ- Nchung

Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 TrÇn Nam Chung
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt sè:
ViƯt B¾c
( trÝch ) -Tè H÷u-
A. Mơc tiªu bµi häc:
Gióp HS
- C¶m nhËn ®ỵc mét thêi c¸ch m¹ng vµ kh¸ng chiÕn gian khỉ mµ anh hïng, nghÜa t×nh g¾n
bã th¾m thiÕt cđa nh÷ng ngêi kh¸ng chiÕn víi ViƯt B¾c , víi nh©n d©n, ®Êt níc; qua ®ã thÊy
râ : Tõ t×nh c¶m thđy chung trun thèng cđa d©n téc, TH ®· n©ng lªn thµnh mét t×nh c¶m
míi, in ®Ëm nÐt thêi ®¹i, ®ã lµ ©n t×nh c¸ch m¹ng- mét céi ngn søc m¹nh quan trängt¹o
nªn th¾ng lỵi cđa cc c¸ch m¹ng vµ kh¸ng chiÕn
- N¾m v÷ng ph¬ng thøc diƠn t¶ vµ t¸c dơng cđa bµi th¬: Néi dung tr÷ t×nh chÝnh trÞ ®ỵc thĨ
hiƯn b»ng mét h×nh thøc nghƯ tht ®Ëm chÊt d©n téc, cã søc t¸c ®éng s©u xa, lµm d¹t dµo
thªm t×nh quª h¬ng ®Êt níc trong t©m hån mçi con ngêi ViƯt Nam
B. Ph¬ng tiƯn thùc hiƯn:
- SGK, SGV, thiÕt kÕ bµi häc
- Gi¸o ¸n c¸ nh©n lªn líp
C. C¸ch thøc tiÕn hµnh
- Gi¸o viªn tỉ chøc giê d¹y häc theo c¸ch kÕt hỵp c¸c ph¬ng ph¸p: ®äc s¸ng t¹o, gỵi t×m, t¸i
hiƯn, thut tr×nh, kÕt hỵp víi c¸c h×nh thøc trao ®ỉi th¶o ln, tr¶ lêi c¸c c©u hái.
D. TiÕn tr×nh d¹y häc
1 KiĨm tra bµi cò:
2. Giíi thiƯu bµi míi
Ho¹t ®éng cđa GV & HS Néi dung cÇn ®¹t
Ho¹t ®éng 1
- Hs lµm viƯc víi SGK
- Gv ®Þnh híng Hs kh¸i qu¸t nh÷ng
ý c¬ b¶n
-HS đọc tiểu dẫn.

(?) Qua tiểu dẫn, em biết gì về
hoàn cảnh sáng tác bài thơ? Hoàn
cảnh đó giúp em hiểu thêm gì về
tác phẩm?
- GV tiểu kết
Ho¹t ®éng 2
- Hs ®äc v¨n b¶n
- Gv híng dÉn HS ®äc ( cã thĨ ph©n
vai cho hs ®äc theo tõng cỈp)
Ho¹t ®éng 3
- Gv tỉ chøc cho hs th¶o ln tr¶ lêi
c©u hái sè 1 phÇn gỵi ý häc bµi!
- Gv nªu vÊn ®Ị: Bµi th¬ ra ®êi
trong hoµn c¶nh nµo? Hoµn c¶nh
®ã ¶nh hëng nh thÕ nµo ®Õn s¾c
PhÇn mét: T¸c gi¶
PhÇn hai: T¸c phÈm
I- TiĨu dÉn
* Sgk/tr 109 Ng÷ v¨n 12 tËp 1
- Cã thĨ coi ViƯt B¾c lµ khóc t×nh ca vµ còng lµ hïng
ca vỊ c¸ch m¹ng, vỊ cc kh¸ng chiÕn vµ con ngêi
kh¸ng chiÕn mµ céi ngn s©u xa cđa nã lµ t×nh yªu
quª h¬ng ®Êt níc,lµ niỊm tù hµo vỊ søc m¹nh cđa
nh©n d©n, lµ trun thèng ©n nghÜa, ®¹o lÝ thđy
chung cđa d©n téc VN
II- §äc hiĨu v¨n b¶n:
1- Cảm nhận chung:
- Hoàn cảnh: Cuộc chia tay.
- Cách miêu tả: Tình nghóa CM = con đường tình
yêu.

1
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 TrÇn Nam Chung
th¸i t©m tr¹ng, t×nh c¶m cđa nh©n
vËt tr÷ t×nh trong ®o¹n trÝch?
- Hs chia nhãm th¶o ln
- Gv gỵi ý :
(?) NhËn xÐt vỊ hoµn c¶nh, c¸ch
miªu t¶, giäng ®iƯu, kªt cÊu, c¸ch
xng h«?
(?) H×nh thøc c©u hái, c¸c tõ l¸y cã
t¸c dơng g× trong viƯc diƠn t¶ t©m
tr¹ng?
Ho¹t ®éng 4
- Gv ®Þnh híng hs th¶o ln tr¶ lêi
c©u hái sè 2 sgk/ tr114
- Gv nªu vÊn ®Ị : Qua dßng håi t-
ëng cđa chđ thĨ tr÷ t×nh, vỴ ®Đp
cđa c¶nh vµ ngêi ViƯt B¾c hiƯn lªn
nh thÕ nµo?
- Hs chia nhãm trao ®ỉi th¶o ln
- Gv gỵi ý b»ng nh÷ng c©u hái phơ:
(?) Cuộc sống VB hiện lên như thế
nào?
+ Khung cảnh thiên nhiên?
+ Cuộc sống thường nhật?
+ Con người VB?
- Hs lÇn lỵt cư ®¹i diƯn nhãm tr×nh
bµy
- Gv chän ®o¹n th¬ ®Ỉc s¾c b×nh:
“Ta về …… ân tình thủy chung”

=> §ây là câu thơ hay chứa đựng
những rung động tình cảm chân
thành.
- Thiên nhiên hiện lên ở những
câu thơ nào? Có gì đặc sắc? (đủ
màu sắc, âm thanh, đa dạng trong
không gian, thời gian khác nhau;
gắn bó với con người -> con người
làm cho cảnh vật bớt hoang vu).
- Kết cấu: Lối đối đáp của ca dao, dân ca.
- Giọng điệu: ngọt ngào, êm ái.
- Khung cảnh chia tay -> tâm trạng bâng khuâng,
lưu luyến.
+ Ta – mình (cách xưng hô quen thuộc trong ca
dao)-> gợi ân tình, sự gắn bó sâu nặng.
=> Lèi xng h« gợi âm hưởng ngọt ngào như lời
tâm tình đôi lứa: Mình về có nhớ ta chăng/ Ta về
ta nhớ hàm răng mình cười; Mình về ta chẳng
cho về/ Ta nắm vạt áo ta đề câu thơ.
+ Các từ láy + hình thức câu hỏi gợi nhắc kỉ niệm
da diết, quyến luyến, mến thương.
2- Nh÷ng kØ niƯm vỊ ViƯt B¾c
a- Cuộc sống, con người VB:
+ Khung cảnh “tiếng mõ… chày đêm” -> quen
thuộc, thanh bình.
+ Những sinh hoạt kháng chiến gian khổ >< hào
hùng.
+ Con người: cần cù, nhân hậu, anh hùng và nặng
nghóa tình.
=> Hình ảnh thơ đơn sơ, bình dò >< sức gợi lớn ->

tình cảm thủy chung, gắn bó.
b- Thiên nhiên VB:
+ Đa dạng.phong phó vµ sinh ®éng, thay ®ỉi theo
tõng thêi tiÕt, tõng mïa vơ
+ Hòa quyện với con người.
“Ta về …… ân tình thủy chung”
-> bức tranh tứ bình về thiên nhiên VB, người và
cảnh đan xen
-> Cảnh đẹp, thơ mộng, tình tứ, hùng vó.
2
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 TrÇn Nam Chung
- Nhận xét gì về bút pháp tả
cảnh?
- GV bức tranh thiên nhiên Xuân
– hạ – Thu – Đông trở thành bức
tranh tứ bình nỗi nhớ. Cảnh, người
đan cài, đối xứng, hài hòa.
Ho¹t ®éng 5
- Gv ®Þnh híng hs th¶o ln tr¶ lêi
c©u hái 3 / sgk/ tr 114
- Hs ®äc ®o¹n “ Nh÷ng ®êng VB
cđa ta....nói Hång”
(?) Khung cảnh một VB kháng
chiến hiện lên với những hình
ảnh như thế nào?
(?) m hưởng đoạn thơ thay đổi
ra sao?¢m hëng ®ã diƠn t¶ ®iỊu
g×?
(?) H·y t¸i hiƯn l¹i khung c¶nh VB
trong kh¸ng chiÕn?

- Hs lÇn lỵt tr×nh bµy
- Gv bỉ sung, chn kiÕn thøc
Ho¹t ®éng 6
- Hs th¶o ln vỊ ®Ỉc s¾c nghƯ tht
cđa ®o¹n th¬
(?) NhËn xÐt vỊ h×nh thøc nghƯ
tht ®Ëm ®µ tÝnh d©n téc cđa
®o¹n trÝch?
- Hs lÇn lỵt ph©n tÝch nh÷ng biĨu
hiƯn cđa tÝnh d©n téc trong ®o¹n th¬
- Gv tỉng hỵp kiÕn thøc
3. Cđng cè, híng dÉn, dỈn dß
- Hs ®äc ghi nhí sgk
- Gv dỈn dß, híng dÉn Hs chn bÞ
bµi: Ph¸t biĨu theo chđ ®Ị
- Gv rót kinh nghiƯm bµi d¹y
3- H×nh ¶nh ViƯt B¾c kh¸ng chiÕn
- Khung c¶nh VB chiÕn ®Êu víi kh«ng gian nói rõng
réng lín,nh÷ng h×nh ¶nh hào hùng,nh÷ng ho¹t ®éng
tấp nập, nh÷ng ©m thanh s«i nỉi, dån dËp, n¸o nøc
- C¸ch m¹ng vµ kh¸ng chiÕn ®· xua tan vỴ ©m u, hiu
h¾t cđa nói rõng,®ång thêi kh¬i dËy søc sèng m¹nh
mÏ cđa con ngêi vµ thiªn nhiªn VB
- Giäng ®iƯu: từ êm ả, ngọt ngào -> dồn dập, náo
nức => tất cả tạo thành một bức tranh sử thi
hoành tráng, ca ngợi sức mạnh của chủ nghóa yêu
nước của nhân dân anh hùng.
- Víi lêi th¬ trang träng mµ tha thiÕt, Tè H÷u ®Ỉc
biƯt nhÊn m¹nh, kh¼ng ®Þnh ViƯt B¾c lµ quª h¬ng
cđa c¸ch m¹ng lµ c¨n cø ®Þa v÷ng ch¾c, ®Çu n·o

cc kh¸ng chiÕn, n¬i héi tơ cđa bao t×nh c¶m, suy
nghÜ, niỊm tin vµ hi väng.
4- NghƯ tht ®Ëm ®µ tÝnh d©n téc:
- CÊu tø cđa ca dao víi 2 nh©n vËt tr÷ t×nh: ta- m×nh
- TiĨu ®èi cđa ca dao võa cã t¸c dơng nhÊn m¹nh
võa t¹o ra nhÞp th¬ un chun, c©n xøng, hµi hßa
lµm cho lêi th¬ dƠ nhí dƠ thc
- Ng«n ng÷ th¬: chó ý sư dơng lêi ¨n tiÕng nãi cđa
nh©n d©n gian dÞ méc m¹c nhng còng rÊt sinh ®éng.
§ã lµ thø ng«n ng÷ giµu h×nh ¶nh cơ thĨ vµ còng lµ
thø ng«n ng÷ giµu nh¹c ®iƯu
- Sư dơng nhn nhun phÐp trïng ®iƯp cđa ng«n
ng÷ d©n gian... t¹o ra mét giäng ®iƯu thiÕt tha ªm ¸i,
ngät ngµo nh ©m hëng cđa lêi ru.
Tổng kết:
- Việt Bắc -> khúc hát tâm tình của những người
kháng chiến, của nhân dân thấm đượm truyền
thống ân nghóa thủy chung của dân tộc.
- Bài thơ tiêu biểu cho phong cách thơ Tố Hữu
3
Giáo án Ngữ Văn 12 Trần Nam Chung
Ngày soạn:
Ngày dạy:
Tiết số:
Phát biểu theo chủ đề
A. Mục tiêu bài học:
Giúp HS
- Hiểu đợc yêu cầu, cách thức phát biểu theo chủ đề
- Trình bày đợc ý kiến của mình trớc tập thể phù hợp với chủ đề thảo luận và tình huống giao
tiếp

B. Phơng tiện thực hiện:
- SGK, SGV, thiết kế bài học
- Giáo án cá nhân lên lớp
C. Cách thức tiến hành
- Giáo viên tổ chức giờ dạy học theo cách kết hợp các phơng pháp: gợi tìm, kết hợp với các
hình thức trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi.
D. Tiến trình dạy học
1 Kiểm tra bài cũ:
2. Giới thiệu bài mới
Hoạt động của GV & HS Nội dung cần đạt
- Hs làm việc với SGK
- Gv định hớng Hs khái quát những
ý cơ bản
Hoạt động 1
- Gv chọn chủ đề chung của hội thảo
rồi lần lợt hớng dẫn hs thực hiện các
bớc
- Hs thảo luận theo nhhững câu hỏi
định hớng của Sgk
- Hs dự kiến đề cơng phát biểu
(?) Nên triển khai bài phát biểu theo
bố cục mấy phần?
(?) Với đề tài khắc phục tình trạng
đi ẩu, nguyên nhân chủ yếu gây tai
I- Các bớc chuẩn bị phát biểu
1- Xác định vấn đề phát biểu thuộc phạm vi chủ đề:
Thanh niên, học sinh làm gì để góp phần giảm
thiểu tai nạn giao thông
Gợi ý:
+ Tai nạn giao thông đã và đang xảy ra trầm trọng ở

nớc ta
+ Tai nạn giao thông gây ra nhiều hậu quả nghiêm
trọng
+ Nguyên nhân của tai nạn giao thông
+ Giải pháp góp phần giảm thiểu tai nạn giao thông
+ ....
- Mỗi HS chọn cho mình một đề tài để phát biểu
2- Dự kiến đề cơng phát biểu
- Hs triển khai nội dung phát biểu, sắp xếp các nội
dung thành đề cơng gồm 3 phần: mở đầu, nội dung,
và kết thúc
4
Giáo án Ngữ Văn 12 Trần Nam Chung
nạn giao thông cần triển khai
những ý cơ bản nào?
- Hs làm việc cá nhân
- Gv định hớng, gợi ý
(?) Ngoài việc chuẩn bị đề cơng nh
trên, cần phải làm gì để có thể phát
biểu một cách chủ động, hiệu quả?
- Dự kiến HS trả lời:
+ Tìm hiểu thêm về đối tợng tham
gia hội thảo
+ Hình dung trớc một số tình huống,
dự kiến giọng điệu, cử chỉ phù hợp
Hoạt động 2
- GV chỉ định hoặc cho hs xung
phong phát biểu ý kién của mình
- Tập thể lớp nhận xét bổ sung
- Thảo luận tập thể để rút ra cách

phát biểu theo chủ đề đợc nêu ởphần
ghi nhớ Sgk/ tr 114
******************
3. Củng cố, hớng dẫn, dặn dò
- Hs đọc ghi nhớ sgk
- Gv hớng dẫn hs luyện tập:
- Gv dặn dò, hớng dẫn Hs chuẩn bị
bài: Đất nớc Nguyễn Khoa Điềm
- Gv rút kinh nghiệm bài dạy
Gợi ý: Đề tài khắc phục tình trạng đi ẩu,
nguyên nhân chủ yếu gây tai nạn giao thông
* Mở đầu:
+ Tai nạn giao thông đã và đang xảy ra trầm trọgn,
đe dọa đến tính mạng, tài sản và sự phát triển của đất
nớc ta
+ Đi ẩu là một trong những nguyên nhân gây ra tai
nạn giao thông
* Nội dung:
+ Những biểu hiện của đi ẩu
+ Những tai nạn giao thông do đi ẩu
+ Những biện pháp chống hành vi đi ẩu để đảm bảo
an toàn giao thông
*Kết luận:
Thanh niên và học sinh cần gơng mẫu chấm dứt
hành vi đi ẩu nhằm đảm bảo an toàn giao thông đem
lại hạnh phúc cho mọi ngời mọi nhà
II- Phát biểu ý kiến
- Giới thiệu khái quát nội dung sẽ phát biểu
- Trình bày nội dung theo đề cơng dự kiến
- Nói lời kết thúc và cảm ơn

=> Cần lu ý điều chỉnh thái độ cử chỉ , giọng nói cho
hợp lí và thuyết phục
III- Luyện tập
1- Bài tập 1:
Bài tập đã nêu chủ đề chung và bốn ý kiến phát biểu.
Gv có thể hớng dẫn hs:
- Nêu ý kiến phản bác các qaun niệm sai lầm về
hạnh phúc
- Tán đồng và phân tích sâu sắc một ý kiến
- Phát biểu quan niệm riêng của mình về hạnh phúc
2- Bài tập 2
- Gv căn cứ vào gợi ý của sgk hớng dẫn hs trình bày
5
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 TrÇn Nam Chung
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt sè:
ĐẤT NƯỚC
(Trích trường ca “Mặt đường khát vọng” của Nguyễn Khoa Điềm)
A. Mơc tiªu bµi häc:
Gióp HS
1. Cảm nhận được vẻ đẹp của đất nước trong chiều sâu văn hoá, trong lòch sử, trong sự
gần gũi, thân thiết; tư tưởng cốt lõi: Đất nước của nhân dân.
2. Cảm nhận được nét nổi bật trong đoạn trích: sự vận động những yếu tố văn hóa,
văn học dân gian trong cách diễn đạt.
3. Rèn kó năng phân tích một đoạn thơ
B. Ph¬ng tiƯn thùc hiƯn:
- SGK, SGV, thiÕt kÕ bµi häc
- Gi¸o ¸n c¸ nh©n lªn líp
C. C¸ch thøc tiÕn hµnh

- Gi¸o viªn tỉ chøc giê d¹y häc theo c¸ch kÕt hỵp c¸c ph¬ng ph¸p: ®äc s¸ng t¹o, gỵi t×m, t¸i
hiƯn, thut tr×nh, kÕt hỵp víi c¸c h×nh thøc trao ®ỉi th¶o ln, tr¶ lêi c¸c c©u hái.
D. TiÕn tr×nh d¹y häc
1 KiĨm tra bµi cò:
2. Giíi thiƯu bµi míi
Ho¹t ®éng cđa GV & HS Néi dung cÇn ®¹t
Ho¹t ®éng 1
- Hs lµm viƯc víi SGK
- Gv ®Þnh híng Hs kh¸i qu¸t nh÷ng ý c¬
b¶n
GV nhấn mạnh:
- Nguyễn Khoa Điềm -> cây bút tiêu
biểu cho thế hệ trẻ những năm kháng
chiến chống Mỹ.
- Có sự cảm nhận độc đáo mang dấu
ấn cá nhân.
Ho¹t ®éng 2
- Hs ®äc v¨n b¶n díi sù ®Þnh híng cđa
I-TiĨu dÉn:
1- T¸c gi¶
- Ngun Khoa §iỊm sinh ra trong mét gia ®×nh
trÝ thøc cã trun thèng yªu níc vµ tinh thµn
c¸ch m¹ng, häc tËp vµ trëng thµnh trªn miỊn
B¾c nh÷ng n¨m x©y dùng x· héi chđ nghÜa,
tham gia chiÕn ®Êu vµ ho¹t ®éng v¨n nghƯ ë
miỊn Nam
- Th¬ NK§ giµu chÊt suy t, xóc c¶m dån nÐn,
mang mµu s¾c chÝnh ln
2- T¸c phÈm
- MỈt ®êng kh¸t väng ®ỵc t¸c gi¶ hoµn thµnh t¹i

chiÕn khu TrÞ Thiªn n¨m 1971
- §o¹n trÝch §Êt níc n»m ë phÇn ®Çu ch¬ng V
cđa trêng ca
6
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 TrÇn Nam Chung
Gv
- Hs x¸c ®Þnh bè cơc, néi dung tõng phÇn
- Gv ®Þnh híng hs tr¶ lêi c©u hái sè 1
sgk/ tr 122
Ho¹t ®éng 3
- Gv ®Þnh híng hs trao ®ỉi th¶o ln tr¶
lêi c©u hái 2 sgk/ tr 122
- Hs chia nhãm trao ®ỉi, th¶o ln
- Gv gỵi ý:
(?)Phần đầu là đònh nghóa bằng thơ về
Đất nùc. Đất nước được đònh nghóa
như thế nào?
(?)Thời gian? (lâu đời). Không gian?
(mênh mông: núi, sông, rừng, bể; gần
gũi: không gian sinh tồn).
(?)Gần gũi như thế nào?(ở trong cái
hằng ngày: lời kể chuyện, miếng trầu
của bà, tình yêu cuộc sống lao động
vất vả…)
(?) Tại sao tác giả lại tách hai từ Đất
nước ra? (cụ thể hơn).
(?) Qua đònh nghóa, ta thấy Đất nước
như thế nào? nghóa 4 câu cuối? (lời
nhắc nhở giọng chính luận trữ tình).
(?) Tác giả sử dụng những chất liệu

như thế nào để xây dựng hình tượng?
(văn hóa, văn học dân gian: ca dao
thần thoại).
Ho¹t ®éng 4
- Gv ®Þnh híng hs trao ®ỉi th¶o ln tr¶
lêi c©u hái 3 sgk/ tr 122
- Hs chia nhãm trao ®ỉi, th¶o ln
- Gv gỵi ý:
- Đoạn 2: tư tưởng cốt lõi Đất nước của
nhân dân -> quy tụ mọi cách nhìn.
H: Tác giả cảm nhận được điều gì từ
những thắng cảnh, đòa danh lòch sử?
(mang dáng hình, tư tưởng, tâm hồn
II- §äc hiĨu v¨n b¶n
* §o¹n th¬ thĨ hiƯn sù c¶m nhËn lÝ gi¶i cđa
Ngun Khoa §iỊm vỊ ®Êt níc, ®o¹n th¬ cã thĨ
chia lµm 2 phÇn :
+ PhÇn 1: tõ ®Çu ....lµm nªn ®Êt níc mu«n ®êi
( ®Þnh nghÜa nghƯ tht vỊ ®Êt níc )
+ PhÇn 2: ®o¹n cßn l¹i ( quan niƯm ®Êt níc cđa
nh©n d©n)

1. Đònh nghóa nghệ thuật về Đất nước:
(Từ đầu -> Đất nước muôn đời).
- Hình ảnh bình dò, gần gũi.
- Sử dụng các yếu tố ca dao, truyền thuyết ->
sự gần gũi, thân thiết.
- Cách miêu tả vừa quen thuộc vừa mới mẻ.
=> Đất nước có từ lâu đời, là núi sông rừng
bể, là nơi sinh tồn của dân tộc.

=> Đất nước là sự thống nhất các phương
diện văn hóa + truyền thống + phong tục;
sinh hoạt cá nhân + cộng đồng; là sự kết
tinh, hóa thân vào cuộc sống mỗi con người
-> phải có trách nhiệm gìn giữ, phát huy.
2. Đất nước của nhân dân:
- Gợi nhớ về các đòa danh, di tích lòch sử,
7
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 TrÇn Nam Chung
con người … ).
H: Nghó về bốn nghìn năm lòch sử, tác
giả nhắc đến những con người như
thế nào? (Vô danh, bình dò).
- GV giảng thêm:
Toàn bộ đoạn thơ là lời lí giải rất lô
gíc về Đất nước. Đất nùc là những gì
thân thuộc ở xung quanh ta -> Đất
nước ở trong ta, trong mỗi con người,
chỉ trở nên di tích, danh lam thắng
cảnh khi được tiếp nhận, cảm thụ qua
tâm hồn, lòch sử dân tộc.
Nguyễn Khoa Điềm không lặp lại
ca dao, truyền thuyết mà chỉ mượn ý +
hình ảnh -> gợi nhớ đến câu ca dao.
3. Cđng cè, híng dÉn, dỈn dß
- Hs ®äc ghi nhí sgk
(?)Tư tưởng chủ đề đoạn trích?.
(?)Những thành công về nghệ thuật
của đoạn trích?
- Gv dỈn dß, híng dÉn Hs chn bÞ bµi:

Lt th¬ ( tiÕp theo)
- Gv rót kinh nghiƯm bµi d¹y
thắng cảnh -> gắn với con người.
- Ca ngợi nhưng con người vô danh, bình dò
>< vó đại, bất tử -> Đất nước trường tồn.
- Vận dụng chất liệu văn học, văn hóa dân
gian một cáh sáng tạo.
=> Khẳng đònh:
+ Nhân dân là người xây dựng, bảo vệ.
+ Nhân dân sáng tạo những giá trò vật chất,
tinh thần.
-> Nhân dân là chủ Đất nước. Đất nước của
Nhân dân.
III- Tỉng kÕt
- Cảm xúc + suy nghó.
- Chính luận + trữ tình.
Vận dụng sáng tạo các yếu tố VH dân gian
8
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 TrÇn Nam Chung
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt sè:
§äc thªm
ĐẤT NƯỚC
( Nguyễn Đình Thi)
A. Mơc tiªu bµi häc:
Gióp HS
1. Cảm nhận vẻ đẹp của đất nước cùng tình yêu quê hương đất nước.
2. Hiểu và đánh giá được nét đặc sắc trong nghệ thuật.
3. Rèn kó năng phân tích tác phẩm trữ tình.

B. Ph¬ng tiƯn thùc hiƯn:
- SGK, SGV, thiÕt kÕ bµi häc
- Gi¸o ¸n c¸ nh©n lªn líp
C. C¸ch thøc tiÕn hµnh
- Gi¸o viªn tỉ chøc giê d¹y häc theo c¸ch kÕt hỵp c¸c ph¬ng ph¸p: ®äc s¸ng t¹o, gỵi t×m, t¸i
hiƯn, thut tr×nh, kÕt hỵp víi c¸c h×nh thøc trao ®ỉi th¶o ln, tr¶ lêi c¸c c©u hái.
D. TiÕn tr×nh d¹y häc
1 KiĨm tra bµi cò:
2. Giíi thiƯu bµi míi
Ho¹t ®éng cđa GV & HS Néi dung cÇn ®¹t
Ho¹t ®éng 1
( Híng dÉn HS t×m hiĨu kh¸i qu¸t)
- GV: Bài thơ hoàn thành 1955 sau khi cuộc kháng
chiến chống Pháp kết thúc. Bài thơ được tổng hợp
và phát triển từ 2 đoạn trong bài Sáng mát trong
như sáng năm xưa (1948), Đêm mít tinh (1949).
- HS xác đònh bố cục?
- GV nhấn mạnh:
Bắt đầu từ điểm nhìn của sáng thu Việt Bắc ->
nhớ về “mùa thu xưa” ở HN (1) -> Cất lên khúc
hát “mùa thu nay” chan chứa tự hào về một đất
nước tươi đẹp, hiền hòa, thấm đượm hồn thiêng
lòch sử (2)-> Cảm xúc, suy tư về đất nước trong
kháng chiến chống Pháp – đất nước đau thương
nhưng anh dũng, hào hùng (3).
Ho¹t ®éng 2
( §äc hiĨu v¨n b¶n )
I-TiĨu dÉn:
1. Tác giả: (SGK)
2. Xuất xứ: (SGK)

9
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 TrÇn Nam Chung
H: Bài thơ có thể chia thành mấy phần?
H: Cảm hứng chủ đạo?(cảm hứng về quá trình
trưởng thành của Đất nước: Từ những năm … căm
hờn).
HS đọc bài thơ.
H: Hình tượng lớn thống nhất toàn bộ tác phẩm?
(Đất nước). Được quan sát và miêu tả trong
khônggian, thời gian nào? (mùa thu & cuộc kháng
chiến).
- GV ghi bảng đề mục 1.
H: Em cảm nhận được gì về mua thu trong hoài
niệm?(Không gian? Cảnh vật?)Người ra đi trong
tâm trạng gì? người đi là ai?
- Người lính trung đoàn thủ đô giã từ HN đầu năm
1947.
- Người bất kì vì một lí do nào đó phải xa HN.
- GV liên hệ hình ảnh tráng só trong Tống biệt
hành.
H: Theo em câu thơ “Sau lưng thềm nắng…” nên
ngắt nhòp như thế nào?
GV có hai cách hiểu:
- Nhòp 2/2/3 -> sau lưng người đi, trên bậc thềm
đầy nắng lá thu rơi đầy.
- Nhòp 3/ 4 -> sau lưng là thềm, nắng + lá vàng rơi.
-GV: bao trùm câu thơ là sắc vàng của nắng thu,
lá thu và một không khí lặng lẽ, vắng vẻ. Câu thơ
là kết quả của cái nhìn tâm tưởng -> tha thiết,
quyến luyến.

=> Câu trên -> dáng dấp trượng phu >< câu dưới
chùng xuống -> bòn ròn.
- GV: từ hoài niệm về mùa thu HN -> mùa thu
nay.
H: Mua thu nay gắn với không gian nào?(Viết
Bắc).
- Không gian?(núi đồi, rừng tre, trời xanh, núi
rừng, cánh đồng, ngả đường, dòng sông).
- Cảnh sắc? (Trong biếc nói cười thiết tha) ->
nhiều sức gợi: Trời trong biếc? Mắt người trong
biếc? Đất trời hư cất tiếng nói cười cùng con
người!
II- §äc hiĨu v¨n b¶n
1. Đất nước – mùa thu:
a. Xưa (hoài niệm về HN):
- Không gian vắng lặng: phố dài
xao xác hơi may . Từ láy xao xác
gợi cảm
- Người đi dứt khoát >< lưu
luyến: người ra đi … Nhòp thơ
ngập ngừng, bâng khuâng.
=> Mùa thu HN đẹp hiu hắt,
phảng phất buồn.
b. Nay (chiến khu Việt Bắc)
- Không gian: rộng lớn.
- Cảnh sắc: trong trẻo, tươi sáng
Trong biếc nói cười thiết tha.
- Điệp từ đây, điệp ngữ của
chúng ta -> âm hưởng náo nức,
rộn ràng, tươi sáng, hân hoan.

- Nhân vật trữ tình:
+ Hồ hởi, tự hào (tâm thế người
10
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 TrÇn Nam Chung
H: Tâm trạng nhân vật trữ tình? (hân hoan, hồ
hởi, tự hào). Vì sao? (làm chủ Đất nước)
H: Tâm trạng đó được thể hiện như thế nàotrên
câu chữ? (điệp từ? m hưởng?)
H: Sự thay đổi ngôi nhân xưng “Tôi” -> “chúng
ta”có ý nghóa gì? (Sự chuyển biến trong nhận
thức, tình cảm).
- GV giảng 4 câu cuối đoạn.
- GV liên hệ với mùa thu trong Thơ Mới.
GV chuyển ý -> ghi bảng mục 2.
H: Đất nước đau thương?(Hình ảnh khái quát?)
Đất nước anh hùng?
- GV liên hệ Bài thơ Hắc Hải.
Cảm xúc về đất nước vận động trên nền của
sự tương phản, đối lập.
- HS phân tích 4 câu cuối.
H: Hình ảnh thơ?(có sức khái quát).
H: m hưởng?(hào hùng). Đất nước hiện lên như
thế nào? (Hiên ngang đầy tự hào).
- GV liên hệ bài Hoan hô chiến só Điện Biên.
Từ hình ảnh thực (trận Điện Biên) -> tư thế hiên
ngang của Đất nước.
3. Cđng cè, híng dÉn, dỈn dß
H: Bài thơ bộc lộ cảm xúc gì của tác giả? Hình
ảnh Đất nước hiện lên như thế nào?
- Hs ®äc ghi nhí sgk

- Gv dỈn dß, híng dÉn Hs chn bÞ bµi: Lt th¬
( tiÕp theo)
- Gv rót kinh nghiƯm bµi d¹y
làm chủ).
+ Có sự chuyển biến trong nhận
thức.
=> Đất nước tươi sáng, hiền hòa.
Cảm hứng thời đại + lòch sử
-> Cảm nhận về Đất nước có
chiều sâu.
2. Đất nước – kháng chiến:
a. Đất nước đau thương:
- Kẻ thù tàn phá i những
cánh… -> câu thơ đầy tính tạo
hình.
- Giặc Tây, chúa đất bóc lột.
b. Đất nước anh dũng, bất khuất:
- Lãng mạn, tình tứ: bồn chồn
nhớ mắt người yêu.
- Hiền hòa, hồn hậu: gốc lúa, bờ
tre… -> hình ảnh cụ thể, bình dò.
- Tư thế vùng lên bất khuất: ngời
lên, bật lên, nắng đốt mưa dội,
cháy rực … -> Các động từ, tính
từ gợi sắc thái mạnh.
c. Khổ cuối cảm hứng sử thi ->
bức tượng đài hoành tráng về Đất
nước đau thương >< anh dũng.
=> Quá trình trưởng thành lớn lao
của Đất nước: Đau thương -> căm

hờn -> quật khởi -> tự hào.
Tổng kết:
Bài thơ -> cảm hứng dạt dào,
thiết tha, tự hào về Đất nước tươi
đẹp, giàu truyền thống.
11
Giáo án Ngữ Văn 12 Trần Nam Chung
Ngày soạn:
Ngày dạy:
Tiết số:
Luật thơ
( tiếp theo)
A. Mục tiêu bài học:
Giúp HS
- Qua việc phân tích các yếu tố : tiếng, vần, nhịp, hài thanh của một số đoạn thơ, thấy rõ sự
giống nhau và khác nhau của các thể thơ hiện đại và truyền thống
B. Phơng tiện thực hiện:
- SGK, SGV, thiết kế bài học
- Giáo án cá nhân lên lớp
C. Cách thức tiến hành
- Giáo viên tổ chức giờ dạy học theo cách kết hợp các phơng pháp: gợi tìm, thuyết trình, kết
hợp với các hình thức trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi.
D. Tiến trình dạy học
1 Kiểm tra bài cũ:
2. Giới thiệu bài mới
Hoạt động của GV & HS Nội dung cần đạt
Hoạt động 1
(?) So sánh sự giống nhau và khác
nhau về cách gieo vần, ngắt nhịp,
hài thanh trong luật thơ ngũ ngôn

truyền thống ở bài Mặt trăng dẫn ở
mục II/3( trang 103-104) với đoạn
thơ năm tiếng sau:
- Gv nhắc hs xem lại bài thơ mặt
trăng
1- Bài tập 1:
* Thể thơ ngũ ngôn Đờng luật qua bài thơ Mặt trăng
Mặt trăng
Vằng vặc/ bóng thuyền quyên
T B
Mây quang/ gió bốn bên
Niêm B T
Nề cho/ trời đất trắng
B T
Quét sạch/ núi sông đen
Niêm T B
Có khuyết/ nhng tròn mãi
T B
Tuy già/ vẫn trẻ lên
Niêm B T
Mảnh gơng/ chung thế giới
B T
Soi rõ:/ mặt hay, hèn
T B
12
Giáo án Ngữ Văn 12 Trần Nam Chung
- Hs phân tích đoạn thơ của Xuân
Quỳnh về cách gieo vần, ngắt nhịp,
hài thanh
- Gv định hớng hs rút ra nhận xét:

Thơ năm tiếng hiện đại
+ Tự do về cách gieo vần
+ Tự do về cách ngắt nhịp
+ Tự do về cách hài thanh
Hoạt động 2
(?) Phân tích cách gieo vần, ngắt
nhịp khổ thơ sau để thấy sự đổi mới,
sáng tạo trong thể thơ bảy tiếng hiện
đại so với thơ thất ngôn truyền
thống.
- Hs phân tích
- Hs rút ra nhận xét:
Thơ bảy tiếng hiện đại tự do hơn
trong cách gieo vần, ngắt nhịp
Hoạt động 3
- Hs đọc bài tập 3
- Gv định hớng hs
Hoạt động 4
(?) Tìm các yếu tố vần, nhịp, hài
thanh của khổ thơ sau để chứng
minh ảnh hởng của thể thơ thất ngôn
đờng luật đối với thơ mới ?
- Hs làm việc cá nhân
- Gv định hớng, tổng hợp
3. Củng cố, hớng dẫn, dặn dò
* Thể năm tiếng hiện đại qua đoạn thơ Sóng của
Xuân Quỳnh
Ôi con sóng /ngày xa
Và ngày sau/ vẫn thế
Nỗi khát vọng/ tình yêu

Bồi hồi trong /ngực trẻ
Trớc muôn trùng/ sóng bể
Em nghĩ về /anh, em
Em nghĩ về/ biển lớn
Từ nơi nào/ sóng lên
2- Bài tập 2:
Đa ngời,/ ta không đa qua sông
Sao có tiếng sóng /ở trong lòng?
Bóng chiều không thắm,/ không vàng vọt,
Sao đầy hoàng hôn /trong mắt trong?
=> Cách gieo vần, ngát nhịp độc đáo tạo diễn tả tâm
trạng của ngời ra đi
3- Bài tập 3:
Quả cau nho nhỏ/ miếng trầu hôi
B T B
Này của Xuân Hơng /mới quệt rồi
Niêm T B T
Có phải duyên nhau/ thì thắm lại
T B T
Đừng xanh nh lá,/ bạc nh vôi
B T B
4- Bài tập 4:
Sóng gợn tràng giang/ buồn điệp điệp,
T B T
Con thuyền xuôi mái/ nớc song song,
B T B
Thuyền về nớc lại,/ sầu trăm ngả;
B T B
Củi một cành khô/ lạc mấy dòng
T B T

13