Quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của sinh viên ở các trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh theo định hướng phát triển năng lực

2
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình
nghiên cứu của riêng tôi. Các tài liệu, số liệu,
kết quả khảo sát, khảo nghiệm được trình bày
trong luận án đều trung thực và có nguồn gốc
xuất xứ rõ ràng.
TÁC GIẢ LUẬN ÁN

Chu Văn Hạc


3
MỤC LỤC
Trang
TRANG PHỤ BÌA
LỜI CAM ĐOAN
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
MỞ ĐẦU
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ
HỌC TẬP GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH NINH CỦA
SINH VIÊN Ở CÁC TRUNG TÂM GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ
AN NINH THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC
1.1.
Những khái niệm cơ bản
1.2.
Những vấn đề chung về đánh giá kết quả học tập của sinh viên theo định
hướng phát triển năng lực
1.3.

Nội dung và các yếu tố tác động đến quản lý kiểm tra, đánh giá kết
quả học tập giáo dục quốc phòng và an ninh của sinh viên theo định
hướng phát triển năng lực
Chương 2 CƠ SỞ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ
HỌC TẬP GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH CỦA SINH VIÊN
Ở CÁC TRUNG TÂM GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH
2.1.
Đặc điểm hoạt động của các trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh
2.2.
Thực trạng quá trình kiểm tra, đánh giá và quản lý kiểm tra, đánh giá kết
quả học tập của sinh viên ở các trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh
theo định hướng phát triển năng lực
2.3.
Nguyên nhân những hạn chế quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả học tập giáo
dục quốc phòng và an ninh của sinh viên theo định hướng phát triển năng lực
Chương 3 CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ
HỌC TẬP GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH CỦA SINH
VIÊN Ở CÁC TRUNG TÂM GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN
NINH THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC
3.1.
Nguyên tắc đề xuất các biện pháp quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập của sinh viên ở các trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh
theo định hướng phát triển năng lực
3.2.
Các biện pháp quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của sinh viên ở các
trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh theo định hướng phát triển năng lực
Chương 4 KHẢO NGHIỆM VÀ THỬ NGHIỆM CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ KIỂM
TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬPGIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀAN
NINH CỦA SINH VIÊN Ở CÁC TRUNG TÂM GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG
VÀAN NINHTHEOĐỊNH HƯỚNG PHÁTTRIỂN NĂNGLỰC

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG
BỐ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

5
13

33
33
51
59
70
70
76
109

114
114
116

149
172
174
175
190

4

STT
1
2
3
4
5
6
7
8

Chữ viết đầy đủ
Ban Chấp hành Trung ương
Ban Giám đốc
Bộ Giáo dục và Đào tạo
Cán bộ quản lý
Đánh giá kết quả học tập
Giáo dục Quốc phòng và An ninh
Nhà xuất bản
Trung tâm giáo dục quốc phòng

Chữ viết tắt
BCHTW
BGĐ
BGD&ĐT
CBQL
ĐGKQHT
GDQP&AN

Nxb
TTGDQP


5
MỞ ĐẦU
1.

Giới thiệu khái quát về luận án

Quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của sinh viên theo định
hướng phát triển năng lực là quá trình lập kế hoạch, tổ chức thực hiện,
kiểm tra, thu thập thông tin và kết quả học tập của sinh viên nhằm đánh
giá, so sánh, đối chiếu với mục tiêu, yêu cầu đào tạo, giúp người dạy, người
học và nhà trường đánh giá được chất lượng chương trình đào tạo, để có sự
điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp.
Vấn đề đặt ra là làm thế nào để quản lý, tổ chức, chỉ đạo, kiểm soát tốt
hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập giáo dục quốc phòng và an ninh
của sinh viên ở các trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh. Đây là câu
hỏi được sự quan tâm nghiên cứu của các cấp quản lý, các nhà khoa học, đội
ngũ giảng viên, trong đó có tác giả luận án.
Đề tài: “Quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của sinh viên ở
các trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh theo định hướng phát triển
năng lực” được tiếp cận dưới góc độ khoa học quản lý giáo dục.
Quá trình nghiên cứu luận án đã sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên
cứu để làm sáng tỏ các vấn đề lý luận, thực tiễn, trong đó phương pháp điều tra,
khảo sát, khảo nghiệm, thử nghiệm, tổng kết thực tiễn được sử dụng chủ yếu.
Luận án được kết cấu gồm phần mở đầu, tổng quan tình hình nghiên
cứu; cơ sở lý luận và thực tiễn, các biện pháp quản lý và phần khảo nghiệm,
thử nghiệm, phần kết luận và những kiến nghị; danh mục tài liệu tham khảo,

các phụ lục. Những vấn đề được luận giải trong luận án là sự vận dụng quan
điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương quan
điểm của Đảng về giáo dục và đào tạo, đồng thời kế thừa có chọn lọc những
nội dung cơ bản các công trình nghiên cứu có liên quan.
2. Lý do chọn đề tài luận án
Giáo dục quốc phòng và an ninh là bộ phận của nền giáo dục quốc dân,
một nội dung cơ bản trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân


6
dân; là môn học chính khoá trong chương trình giáo dục và đào tạo từ trung
học phổ thông đến đại học, nhằm trang bị cho học sinh, sinh viên những kiến
thức cơ bản về quan điểm, đường lối quân sự của Đảng, khơi dậy tinh thần
yêu nước của thế hệ trẻ, củng cố niềm tin, tăng cường khối đại đoàn kết toàn
dân tộc, góp phần thiết thực giúp học sinh, sinh viên tu dưỡng về phẩm chất
đạo đức, rèn luyện và hoàn thiện nhân cách; góp phần làm thất bại mọi âm
mưu chia rẽ, phản động của các thế lực thù địch trong và ngoài nước.
Nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo của các trung tâm giáo dục
quốc phòng và an ninh đòi hỏi nghiên cứu, đánh giá đúng thực trạng công
tác quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của sinh viên, đề xuất
những biện pháp phù hợp, là vấn đề có ý nghĩa khoa học, thực tiễn và có
tính cấp thiết trong giáo dục hiện nay.
Cùng với những thành tựu có ý nghĩa lịch sử sau hơn 30 năm đổi mới
đất nước, công tác giáo dục quốc phòng, an ninh luôn được Ðảng, Nhà
nước, nhân dân chăm lo xây dựng, củng cố. Tiềm lực và thế trận quốc
phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân được giữ vững. Tư duy
mới của Đảng về xây dựng nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân
được bổ sung và phát triển, công tác bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an
ninh đã sát với từng đối tượng, góp phần làm cho sinh viên hiểu rõ hơn
những thách thức, tác động trực tiếp đến nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Tuy

nhiên, chất lượng giáo dục quốc phòng và an ninh vẫn đang là một thách thức
đối với công tác quản lý, phát triển giáo dục, nhất là Việt Nam đang thực hiện
đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa,
xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế. Vì thế, cần đổi mới cơ chế quản
lý giáo dục, phát triển đội ngũ giảng viên và cán bộ quản lý.
Hiện nay, tình hình thế giới và khu vực tiếp tục diễn biến nhanh chóng, phức
tạp, tiềm ẩn những nhân tố khó lường, các thế lực thù địch vẫn ráo riết chống phá,
chủ yếu bằng chiến lược “diễn biến hòa bình”, nhằm xoá bỏ chế độ xã hội chủ
nghĩa ở Việt Nam, xoá bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng, chuyển hoá cách mạng nước


7
ta đi chệch hướng xã hội chủ nghĩa. Sinh viên ở các trung tâm giáo dục quốc
phòng và an ninh là một lực lượng hùng hậu, có sức khỏe, có trình độ học vấn, có
tiềm năng sáng tạo, có khả năng tiếp cận và làm chủ khoa học kỹ thuật hiện đại,
chủ nhân tương lai của đất nước, đang là đối tượng mà các lực lượng phản động
tập trung kích động, chống phá. Một bộ phận sinh viên có những biểu hiện xuống
cấp về phẩm chất, đạo đức, lối sống và bị kích động, lôi kéo, điều đó đặt ra cần
nâng cao chất lượng công tác giáo quốc phòng và an ninh.
Từ thực trạng công tác quản lý giáo dục và đào tạo ở các trung tâm giáo
dục quốc phòng và an ninh còn nhiều bất cập: Hệ thống văn bản pháp luật về
kiểm tra, đánh giá kết quả học tập còn thiếu đồng bộ, chậm đổi mới; năng lực
của một số cán bộ tham gia vào quá trình kiểm tra, đánh giá kết quả học tập
còn hạn chế; quá trình kiểm tra, đánh giá ở một số khâu chưa đảm bảo khách
quan; việc ứng dụng các phương tiện kỹ thuật, công nghệ thông tin trong kiểm
tra, đánh giá kết quả học tập còn nhiều bất cập.
Đánh giá chất lượng quá trình dạy và học nói chung, quản lý kiểm tra,
đánh giá kết quả học tập của sinh viên ở các trung tâm giáo dục quốc phòng nói
riêng đang cần một quy trình, phương thức, biện pháp quản lý thống nhất, có
tính khoa học, phù hợp với thực tiễn. Vấn đề đó đặt ra, cần có những nghiên

cứu khoa học độc lập, góp phần nâng cao chất lượng công tác quản lý kiểm tra,
đánh giá kết quả học tập ở các trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh. Với
sự tâm huyết, tác giả lựa chọn đề tài: “Quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập của sinh viên ở các trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh theo định
hướng phát triển năng lực” làm luận án tiến sĩ, chuyên ngành quản lý giáo dục.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Nhằm đề xuất các biện pháp quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả học tập
của sinh viên theo định hướng phát triển năng lực góp phần nâng cao chất
lượng giáo dục và đào tạo ở các trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh.


8
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Xây dựng cơ sở lý luận của việc quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập của sinh viên theo định hướng phát triển năng lực ở các trung tâm giáo
dục quốc phòng và an ninh.
Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả học tập
của sinh viên ở các trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh.
Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập của sinh viên ở các trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh theo định
hướng phát triển năng lực.
Tiến hành kiểm chứng tính khả thi và hiệu quả của các biện pháp đã
được đề xuất trong thực tiễn kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của sinh viên
ở các trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh.
4. Khách thể, đối tượng, phạm vi nghiên cứu và giả thuyết khoa học
4.1. Khách thể nghiên cứu
Quá trình quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập giáo dục quốc
phòng và an ninh của sinh viên ở các trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh.
4.2. Đối tượng nghiên cứu

Quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập giáo dục quốc phòng và
an ninh của sinh viên ở các trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh.
4.3. Phạm vi nghiên cứu
Phạm vi về nội dung: Luận án tập trung nghiên cứu vấn đề quản lý
kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của sinh viên ở các trung tâm giáo dục
quốc phòng và an ninh.
Phạm vi về khách thể khảo sát: Do số lượng trung tâm giáo dục quốc
phòng và an ninh đa dạng về đối tượng, nhiệm vụ, mục tiêu yêu cầu đào tạo, địa
điểm xây dựng. Luận án tập trung nghiên cứu công tác quản lý kiểm tra, đánh giá
kết quả học tập của sinh viên ở các trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh sau:
Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và An ninh, Đại học Quốc gia Hà Nội. Trung


9
tâm Giáo dục Quốc phòng và An ninh, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí
Minh. Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và An ninh Hà Nội 1. Trung tâm Giáo
dục Quốc phòng và An ninh Hà Nội 2. Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và An
ninh, Đại học Huế
Phạm vi về thời gian: Các số liệu sử dụng phục vụ việc nghiên cứu của
luận án được khảo sát, điều tra, tổng hợp được giới hạn từ năm 2010 đến nay.
4.4. Giả thuyết khoa học
Trong những năm qua, quản lý kiểm tra, đánh giá giáo dục quốc phòng
và an ninh ở các trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh đã đạt được
những kết quả nhất định. Tuy nhiên, chất lượng, hiệu quả quản lý kiểm tra,
đánh giá vẫn chưa thích hợp và còn nhiều hạn chế, bất cập nhất định. Nếu đề
xuất được hệ thống biện pháp quản lý kiểm tra, đánh giá phù hợp với xu
hướng đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo và tính đặc thù của lĩnh
vực quốc phòng và an ninh, như: Giáo dục nâng cao nhận thức cho đội ngũ
cán bộ quản lý các cấp, giảng viên và sinh viên ở các trung tâm giáo dục quốc
phòng và an ninh về vị trí, vai trò của việc quản lý kiểm tra, đánh giá giáo dục

quốc phòng và an ninh; Xây dựng kế hoạch kiểm tra, đánh giá giáo dục quốc
phòng và an ninh đảm bảo tính khoa học, toàn diện, phù hợp với yêu cầu,
nhiệm vụ phát triển của các trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh theo
từng giai đoạn; Chuẩn hoá đội ngũ cán bộ quản lý và giảng viên tham gia
kiểm tra, đánh giá giáo dục quốc phòng và an ninh; Tăng cường chỉ đạo, thực
hiện đổi mới chương trình, nội dung kiểm tra, đánh giá giáo dục quốc phòng
và an ninh theo hướng tiếp cận năng lực; Chỉ đạo chặt chẽ việc lựa chọn và sử
dụng các hình thức, phương pháp kiểm tra, dánh giá giáo dục quốc phòng và
an ninh theo hướng tích cực, hiện đại; Hoàn thiện cơ chế, chính sách, tạo điều
kiện thuận lợi cho kiểm tra, đánh giá giáo dục quốc phòng và an ninh, thì sẽ


10
góp phần từng bước nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo quốc phòng và
an ninh ở các trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
5.1. Phương pháp luận nghiên cứu
Đề tài được nghiên cứu dựa trên cơ sở lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh, đường lối quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về đổi
mới giáo dục và đào tạo. Đồng thời, vận dụng các quan điểm tiếp cận hệ thống
cấu trúc, quan điểm thực tiễn, quan điểm lịch sử - lôgíc của khoa học giáo dục
trong triển khai nghiên cứu đề tài.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
* Phương pháp nghiên cứu tài liệu
Phân tích, tổng hợp, hệ thống hoá các nguồn tài liệu có liên quan về giáo dục
đào tạo và công tác quản lý giáo dục. Nghiên cứu chỉ thị, nghị quyết của Đảng, các
văn bản pháp quy của Nhà nước và của ngành; các tài liệu, sách, tạp chí và báo cáo
khoa học có liên quan đến quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập.
* Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi
Sử dụng các mẫu phiếu trưng cầu ý kiến với các lực lượng có liên

quan trực tiếp đến đề tài (cán bộ quản lý sinh viên, giảng viên trực tiếp
giảng dạy và tham gia vào các hoạt động đánh giá, các đối tượng sinh viên,
với số lượng 112 cán bộ quản lý, 215 giảng viên, 538 sinh viên), đối với
các trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh sau: Trung tâm Giáo dục
Quốc phòng và An ninh, Đại học Quốc gia Hà Nội. Trung tâm Giáo dục Quốc
phòng và An ninh, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh. Trung tâm Giáo dục
Quốc phòng và An ninh Hà Nội 1. Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và An
ninh Hà Nội 2. Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và An ninh, Đại học Huế
* Phương pháp chuyên gia
Tham khảo ý kiến của một số nhà khoa học thuộc lĩnh vực quản lý giáo
dục về các biện pháp quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên


11
ở các trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh theo định hướng phát triển
năng lực và một số vấn đề có liên quan đến đề tài nghiên cứu.
* Phương pháp tổng kết kinh nghiệm
Thông qua hội thảo, trao đổi kinh nghiệm về các biện pháp quản lý hoạt
động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của sinh viên ở các trung tâm giáo
dục quốc phòng và an ninh.
* Phương pháp thử nghiệm
Thử nghiệm một số biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết
quả học tập của sinh viên ở các trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh để
khẳng định khả năng chuyển giao vào thực tế và khả năng ứng dụng của nó.
* Phương pháp xử lý số liệu
Sử dụng các công thức toán thống kê như tính giá trị trung bình, hệ số tương
quan, kiểm định độ tin cậy của các con số %, với sự hỗ trợ của phần mềm tin học
SPSS 16.0 for window để xử lý, định lượng các số liệu và kết quả nghiên cứu nhằm
xác định mức độ tin cậy của việc điều tra và phân tích kết quả nghiên cứu của đề
tài.

6. Những đóng góp mới của luận án
Góp phần làm sáng tỏ những lý luận về kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập và quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả học tập giáo dục quốc phòng và an
ninh của sinh viên tại các trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh theo
định hướng phát triển năng lực.
Phân tích đúng thực trạng quản lý đánh giá kết quả học tập giáo dục
quốc phòng và an ninh và chỉ ra những yêu cầu của giáo dục quốc phòng
và an ninh đối với quản lý đánh giá kết quả học tập giáo dục quốc phòng
và an ninh.
Đề xuất các biện pháp quản lý giáo dục quốc phòng và an ninh theo định
hướng phát triển năng lực nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả của đánh giá kết


12
quả học tập giáo dục quốc phòng và an ninh ở các trung tâm giáo dục quốc
phòng và an ninh có tính khả thi và phù hợp với thực tiễn giáo dục quốc phòng
và an ninh trong tình hình hiện nay.
7. Ý nghĩa lý luận, thực tiễn của luận án
7.1. Ý nghĩa lý luận
Khẳng định vai trò của kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của sinh viên
trong việc hình thành và phát triển nhân cách và các kỹ năng sống cho sinh
viên đáp ứng yêu cầu của nền kinh tế tri thức và xu thế hội nhập.
Cung cấp cơ sở lý luận về quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập nói chung và kết quả học tập giáo dục quốc phòng và an ninh của sinh viên tại
các trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh theo định hướng phát triển năng lực.
Xác định những yếu tố chủ quan và khách quan ảnh hưởng đến việc
quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của sinh viên nhằm tìm ra các biện
pháp quản lý mang tính khả thi cao.
7.2. Ý nghĩa thực tiễn
Kết quả nghiên cứu sẽ giúp giám đốc các trung tâm giáo dục quốc

phòng và an ninh có những biện pháp quản lý đánh giá kết quả học tập của
sinh viên học giáo dục quốc phòng và an ninh có hiệu quả.
Xác định việc lựa chọn và phối hợp các biện pháp góp phần nâng cao
chất lượng đánh giá kết quả học tập của sinh viên đáp ứng mục tiêu đổi mới
của giáo dục hiện nay.
8. Kết cấu của luận án
Đề tài luận án được kết cấu gồm: Mở đầu; Tổng quan tình hình nghiên cứu
liên quan đến đề tài; 4 chương; Kết luận; Danh mục các công trình của tác giả đã
công bố có liên quan đến đề tài; Danh mục tài liệu tham khảo và Phụ lục.


13

TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
1. Các công trình nghiên cứu liên quan đến đánh giá kết quả học
tập của sinh viên liên quan đến đề tài
1.1. Các công trình nghiên cứu ở nước ngoài liên quan đến đánh giá
kết quả học tập của sinh viên
Đánh giá kết quả học tập là một nội dung quan trọng trong quy trình
dạy học, được mọi quốc gia quan tâm. Vì thế, vấn đề này luôn được tập trung
nghiên cứu trên nhiều góc độ, phạm vi khác nhau.
Nghiên cứu lý thuyết chung về kiểm tra, đánh giá trong lớp học, tiêu
biểu như công trình của tác giả C.A. Paloma Measuring Educational
Achievement (Đo lường thành tích giáo dục) [170], đã mô tả chi tiết phương
pháp đo lường đánh giá định lượng kết quả học tập của học sinh.
Tác giả của Norman E. Gronlund trong cuốn sách Measurement and
Evaluation in Teaching (Đo lường và đánh giá trong dạy học) [172], giới
thiệu tới giảng viên và những người đang theo học nghiệp vụ sư phạm về
những nguyên tắc và quy trình đánh giá cần thiết cho việc dạy học hiệu quả.
Nghiên cứu về cách lập kế hoạch đánh giá, cho điểm, tác giả D.S. Frith và

H.G.Macintosh trong cuốn sách Teacher's Guide to Assessment (Hướng dẫn giảng
viên đánh giá) [137], đã trình bày cụ thể, chuyên sâu về những lý luận cơ bản của
đánh giá trong lớp học, cách lập kế hoạch đánh giá, cách đánh giá, cho điểm.
Nghiên cứu ứng dụng các kỹ thuật kiểm tra, đánh giá kết quả học tập,
tác giả Thomas A.Agelo, Patricia Cross, trong cuốn sách: Classroom
Assessment - Techiniques, (Kỹ thuật đánh giá lớp học) [170], đã giới thiệu cho


14
giảng viên những phương pháp cụ thể đánh giá kết quả học tập trên lớp học
và ra quyết định sử dụng các kết quả đánh giá.
Tác giả Rick Stiggins (cùng các đồng nghiệp của mình) trong các
cuốn sách: Student- Centered classrom Assessment (đánh giá lớp học là trung
tâm) [170]; Classrom assessment for Student Learning ( đánh giá tình hình học
tập cho sinh viên) [172]; Student - Involved Assessment or Learning (Sinh viên
tham gia đánh giá kết quả học) [171], đã nghiên cứu về đánh giá trên lớp học
với các phương pháp, kỹ thuật cụ thể, nghiên cứu mô hình đánh giá kết quả học
tập, trong đó có đánh giá kết quả học tập trong phạm vi các trường đại học, cao
đẳng như: Mô hình của trường Đại học Oxford, mô hình CLEP của Mỹ.
Nghiên cứu xu hướng đánh giá kết quả học tập, tác giả Anthony J.
Nitko, đã đề cập đến nhiều nội dung của quá trình đánh giá kết quả học tập,
bao gồm: Phát triển các kế hoạch giảng dạy kết hợp với đánh giá, các đánh
giá về mục tiêu, hiệu quả, đánh giá học sinh.
Tác giả Ralph Tylor là một trong những người đầu tiên đưa ra khái niệm
đánh giá và sử dụng thuật ngữ đánh giá để biểu thị quy trình đánh giá sự tiến bộ
loài người theo các mục tiêu đạt được và theo ông đánh giá người học thì kết
quả học tập của họ là quan trọng nhất vì nó là sự thể hiện rõ ràng con đường để
đi đến mục tiêu [173].
Tác giả Benjamin S.Bloom cùng George F. Madaus và J.Thomat
Hasyings, công bố công trình nghiên cứu Evaluation to improve learning, có

nghĩa là (Đánh giá để thúc đẩy học tập) [132], tác giả đã trình bày về kỹ thuật
đánh giá kết quả học tập của học sinh thông qua việc liên kết các kỹ thuật
đánh giá tốt nhất. Công trình nhằm hỗ trợ các giảng viên sử dụng đánh giá
như một công cụ để cải tiến quy trình dạy và học.
Tác giả L.D.Stufflebean, đưa ra mô hình CIPP được hình thành dựa
trên sự kết hợp đánh giá bối cảnh (Context), đánh giá đầu vào (Input), đánh
giá quá trình (Process), đánh giá kết quả (Product).


15
Tác giả M.Scriven, đã đưa ra mô hình đánh giá không theo mục tiêu
(Goal Free). Tiếp theo là sự ra đời của mô hình ứng đáp câu hỏi (Responsive)
do R.E.Stake khởi xướng.
Hiện nay, trên thế giới, khoa học đánh giá giáo dục đang phát triển
nhanh chóng, cơ quan kiểm định chất lượng giáo dục đại học của Anh được
thành lập từ năm 1977 viết tắt là QAA (Quality Assurance Agency for Higher
Education). Theo QAA, đánh giá kết quả học tập của sinh viên nhằm mục
đích: cung cấp thông tin phản hồi về sự tiến bộ trong học tập của sinh viên để
thúc đẩy sinh viên học tập, cung cấp thông tin cho xã hội và các nhà quản lý
giáo dục về mức độ đạt được về kiến thức, khả năng và kỹ năng của sinh viên
theo tiêu chuẩn đã đặt ra (của Trường và của Quốc gia). QAA xây dựng bộ chỉ
số thực hiện nhằm đảm bảo chất lượng đào tạo thông qua đánh giá kết quả
học tập của sinh viên gồm 15 quy tắc phù hợp với những tiêu chuẩn về đảm
bảo chất lượng đào tạo của châu Âu trong lĩnh vực giáo dục đại học. liên quan
đến các khía cạnh như: quy định, quy trình, quyền hạn, trách nhiệm của các
bộ phận và cá nhân liên quan, phương pháp đánh giá kết quả học tập, cơ chế
chấm điểm, xử lý điểm, việc công bố điểm, lưu giữ thông tin, dữ liệu... Bộ chỉ
số này đảm bảo cho việc đánh giá kết quả học tập của sinh viên được chính
xác, công bằng, minh bạch, giúp cho việc khuyến khích được sinh viên nâng
cao thành tích của mình. Đây là cơ sở để QAA kiểm định chất lượng đào tạo

của các trường đại học. Việc đánh giá kết quả học tập của sinh viên được tiến
hành trên cơ sở quản lý các nội dung các công việc này, đảm bảo cho việc
đánh giá kết quả học tập đúng theo các quy tắc đã đặt ra.
Ở Australia, đã xây dựng 16 nguyên tắc cốt lõi đánh giá công tác đánh
giá kết quả học tập của sinh viên ở các trường đại học Australia
Universities Teaching Commitee, Core principles assessment: Xác định
đánh giá kết quả học tập là nhiệm vụ trung tâm trong toàn bộ quá trình dạy
học, chứ không phải là khâu cuối cùng trong quá trình dạy học; Hoạt động


16
đánh giá kết quả học tập phải bám theo mục tiêu học tập (nội dung dạy học
và kiến thức kỹ năng nào sẽ được đánh giá) nhằm tránh việc tạo nên sức ép
đối với sinh viên, phải đánh giá được khả năng phân tích, tổng hợp thông
tin của sinh viên, chứ không chỉ đơn giản là đánh giá khả năng nhớ thông
tin đã học và những kỹ năng đơn giản; Có sự cân bằng giữa đánh giá trong
quá trình và đánh giá tổng kết để có được những thông tin phản hồi có hiệu
quả giúp sinh viên tiến bộ trong học tập, có quy định rõ ràng và có sự giám
sát chặt chẽ đánh giá kết quả học tập nhằm đảm bảo tính công bằng, khách
quan, đánh giá đúng chất lượng đào tạo; Đơn vị quản lý phải có văn bản
hướng dẫn đánh giá kết quả học tập, phải làm cho sinh viên nhận thức được
tác động tích cực của việc đánh giá kết quả học tập và việc đánh giá kết
quả học tập phải được thiết kế nhằm thúc đẩy việc học của sinh viên.
Đánh giá kết quả học tập của sinh viên trong giáo dục đại học ở Mỹ. Đặc
trưng của giáo dục đại học của Mỹ là tính đa dạng và phức tạp. Trong kiểm tra,
đánh giá kết quả học tập, hệ thống tín chỉ được áp dụng từ rất sớm, đã tạo cơ
hội cho sinh viên có thể chuyển tiếp giữa các trường. Sinh viên có thể lấy bằng
cử nhân 4 năm bằng cách trước tiên tích luỹ tín chỉ tại trường đại học hai năm
để đạt bằng phó cử nhân hoặc ngày càng nhiều sinh viên Mỹ theo học với thời
gian dài hơn do hệ thống tín chỉ cho phép sinh viên học bán thời gian và có thể

tạm thời nghỉ học trong một khoảng thời gian và sau đó mang tín chỉ đã tích
luỹ để xin học tiếp và lấy bằng tốt nghiệp. Có thể nói nền giáo dục đại học của
Mỹ là nền giáo dục đại chúng và Mỹ sẽ tiến tới việc nhập học đại học phổ cập,
do đó, hệ thống giáo dục đại học của Mỹ được thiết kế để đáp ứng nhu cầu lớn
của người dân; Với một nền giáo dục đại học rộng lớn, phức tạp, nên kiểm định
chất lượng ở Mỹ đã được quan tâm từ rất sớm (hệ thống kiểm định chất lượng
ra đời cách đây hơn 115 năm). Kiểm định chất lượng được thực hiện bởi các tổ
chức tư nhân phi lợi nhuận và phi chính phủ, kiểm định chất lượng ở Mỹ nhằm
đánh giá tình trạng được kiểm định công nhận là một tín hiệu cho sinh viên và


17
công chúng về chất lượng của một trường hoặc một chương trình đào tạo. Là
điều kiện để các trường đào tạo tiếp cận các nguồn tài trợ của liên bang. Chính
phủ liên bang dựa vào sự đánh giá của các cơ quan kiểm định để khẳng định
chất lượng của các trường. Tạo sự thuận lợi cho quá trình chuyển tiếp của sinh
viên từ trường này sang trường khác. Sinh viên sẽ dễ dàng được tiếp nhận học
chuyển tiếp, nếu các tín chỉ mà sinh viên đã tích luỹ trước đó là của một trường
hay một chương trình đã được công nhận chất lượng. Tạo sự tin tưởng cho nhà
tuyển dụng. Nếu sinh viên tốt nghiệp một trường hay một chương trình đã được
công nhận chất lượng thì đó cũng là một lợi thế cho họ khi xin việc.
Mô hình quản lý chất lượng tổng thể Total Quality Management (TQM)
là mô hình đã được nhiều nhà nghiên cứu về quản lý giáo dục, đặc biệt là
trong hệ thống đào tạo nhiều nhà nghiên cứu cho rằng có thể ứng dụng tốt
trong quản lý tổng thể về chất lượng đào tạo. Thực chất công việc đánh giá,
nhận định chất lượng sản phẩm không chỉ là trách nhiệm của người quản lý,
mà còn là nhiệm vụ của mọi thành viên trong đơn vị. Chất lượng sản phẩm
muốn được nâng cao và thoả mãn được nhu cầu của người tiêu dùng (sản
phẩm của đơn vị kinh tế thực hiện nhiệm vụ sản xuất kinh doanh) hoặc yêu
cầu của người sử dụng nguồn lao động (sản phẩm của cơ sở đào tạo) thì phải

luôn luôn quan hệ mật thiết giữa việc sử dụng tối ưu yếu tố con người với
mọi nguồn lực khác của đơn vị. Như vậy, vấn đề chất lượng sản phẩm của
doanh nghiệp hay cơ sở giáo dục, đào tạo được giải quyết thì chủ đề quản lý
cần phải có những biện pháp, những tác động hữu hiệu trong quản lý chất l ượng sản phẩm, nhằm huy động năng lực, sự nhiệt tình gắn với trách nhiệm
của mọi thành viên trong đơn vị.
Mạng lưới các trường đại học Đông Nam Á (Asean University
Network) viết tắt là (AUN) đã đưa ra các tiêu chí để đánh giá kết quả học
tập của sinh viên, gồm các vấn đề sau: Quy trình đánh giá kết quả học tập
của sinh viên nhằm đảm bảo độ giá trị, độ tin cậy và công bằng; Có quy
định hợp lý về thủ tục khiếu nại kết quả đã được đánh giá; Sử dụng nhiều


18
hình thức đánh giá kết quả học tập mềm dẻo, phù hợp với nội dung và theo
đúng mục tiêu, mục đích đặt ra; Các tiêu chí đánh giá kết quả học tập cần
được phổ biến rõ ràng cho sinh viên trên nguyên tắc minh bạch, nhất quán;
Thường xuyên thẩm định độ tin cậy và tính giá trị của các phương pháp
đánh giá kết quả học tập, đồng thời thường xuyên phát triển và thực
nghiệm các phương pháp đánh giá kết quả học tập mới.
1.2. Các công trình nghiên cứu ở trong nước liên quan đến đánh giá
kết quả học tập của sinh viên
Đánh giá kết quả học tập của sinh viên là lĩnh vực hấp dẫn, thu hút
được đông đảo các chuyên gia, nhà khoa học trong nước đầu tư nghiên cứu.
Tiêu biểu về lĩnh vực này có các tác giả cùng những công trình khoa học:
Tác giả Lâm Quang Thiệp trong bài viết: “Đo lường và đánh giá thành
quả học tập” [105], đề cập đến việc đánh giá giáo dục; các phương pháp trắc
nghiệm; chất lượng của các câu trắc nghiệm và của đề thi trắc nghiệm; đánh
giá thành quả học tập ở trường đại học; việc áp dụng khoa học đo lường trong
giáo dục trên thế giới và ở Việt Nam.
Đánh giá và đo lường trong khoa học xã hội, tác giả Nguyễn Công

Khanh trong cuốn sách Kiểm tra đánh giá trong giáo dục [65], trình bày
phương pháp luận, quy trình, các nguyên tắc và thiết kế công cụ đo lường, các
phương pháp phân tích item, chọn mẫu, đánh giá độ tin cậy, độ hiệu lực, thiết
kế công cụ đo cũng như các bước cơ bản thực hành các kỹ năng thu thập, xử
lý, thích nghi hóa dữ liệu đó, phần phụ lục còn đưa ra các mô hình xử lý số
liệu và bảng hỏi để cho người đọc tham khảo.
Trung tâm Đảm bảo Chất lượng và Nghiên cứu Phát triển giáo dục, Đại
học Quốc Gia Hà Nội, đã xuất bản hai cuốn sách Giáo dục đại học, chất
lượng và đánh giá [116], gồm có 3 phần: Phần 1: Đánh giá giảng dạy và
nghiên cứu khoa học của giảng viên, Phần 2: Đánh giá học tập và nghiên cứu


19
khoa học của sinh viên và sinh viên cao học, Phần 3: Đánh giá chương trình
đào tạo và chương trình giảng dạy và cuốn sách Giáo dục Đại học - Một số
thành tố của chất lượng, với 6 phần được sắp xếp theo tiến trình của quá trình
đào tạo một cách logic, trong đó: Phần 4 viết về vấn đề “sinh viên đánh giá thử nghiệm công cụ và mô hình” do tác giả Nguyễn Phương Nga viết. Phần 6
đề cập đến kết quả học tập của sinh viên tác giả Trần Thị Tuyết Oanh.
Tác giả Trần Thị Tuyết Oanh trong công trình: Đánh giá và đo lường
kết quả học tập [93], tác giả đã lý giải và đưa ra những vấn đề chung về lý
luận đánh giá và đánh giá kết quả học tập, khẳng định, đánh giá kết quả học
tập có vai trò quan trọng không thể thiếu của quá trình dạy học, nó không chỉ
là chắp nối thêm vào sau bài giảng mà nó có quan hệ hợp thành với các lực
lượng tham gia vào quá trình đào tạo như nhà quản lý, giáo viên, học sinh.
Tác giả cũng đã đưa ra ba hình thức đánh giá cơ bản thường được sử dụng
trong quá trình dạy học ở nhà trường hiện nay là: Đánh giá thường xuyên,
Đánh giá định kỳ, Đánh giá tổng kết. Cùng với đó là các phương pháp đánh
giá kết quả học tập bao gồm: Phương pháp kiểm tra viết tự luận; Phương pháp
trắc nghiệm khách quan; Phương pháp kiểm tra vấn đáp; Phương pháp kiểm
tra thực hành…Ở từng phương pháp tác giả đã chỉ ra ưu điểm, hạn chế và đề

ra yêu cầu khi sử dụng đối với phương pháp. Điểm mới trong công trình
nghiên cứu của tác giả là đã xây dựng được “Phương pháp đánh giá thái độ”
của học sinh, với các phương pháp cụ thể: Phương pháp quan sát, phương
pháp lấy ý kiến trả lời từ học sinh, phương pháp đánh giá bạn…, đây là
phương pháp mới trong hệ thống phương pháp đánh giá trong giáo dục.
Tác giả Lâm Quang Thiệp trong công trình nghiên cứu Đổi mới phương
pháp đánh giá kết quả học tập ở các trường đại học nước ta [104], chỉ rõ giữa
dạy và học có nhiều mối quan hệ tương tác quan trọng nhất là công tác đánh
giá. Phương pháp dạy, phương pháp học, phương pháp đánh giá là vấn đề hàng


20
đầu mà hệ thống giáo dục phải quan tâm. Theo tác giả, phương pháp đánh giá
kết quả học tập tốt nhất đó là thông qua thi, kiểm tra mà trong thi, kiểm tra sử
dụng phương pháp trắc nghiệm khách quan là tối ưu nhất.
Tác giả Trần Thanh Phương trong bài viết “Phương pháp kiểm tra, đánh
giá kết quả học tập” [97], đưa ra 11 phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả
học tập bao gồm:
1. Quan sát trên lớp
7. Sinh viên tự kiểm tra, đánh giá
2. Bài làm tự luân
8. Điểm danh
3. Câu hỏi ngắn
9. Báo cáo
4. Vấn đáp
10. Sổ tay công tác
5. Trắc nghiệm khách quan
11. Bài tập lớn, đồ án, luận án
6. Thi thực hành
Tác giả Đặng Thành Hưng trong bài viết “Nhận diện và đánh giá kỹ

năng” [62], khẳng định sự cần thiết phải được đánh giá trong quá trình dạy
học, biện pháp mà tác giả đưa ra là cần dựa trên tri thức về công việc, khả
năng vận động và những điều kiện sinh học - tâm lý của cá nhân, nhu cầu tình
cảm, ý chí, tính tích cực để đạt được kết quả theo mục đích đã định.
Tác giả Trần Xuân Bách trong công trình nghiên cứu Đánh giá giảng
viên theo hướng chuẩn hóa trong giai đoạn hiện nay [1], đã đưa ra mô hình
đánh giá khá mới lạ, mô hình đánh giá “Ngồi bên nhau”. Theo tác giả, đánh
giá ngồi bên nhau là cách đánh giá mà chủ thể đánh giá (người đánh giá cùng
thảo luận với người được đánh giá một cách bình đẳng và chân thành thông
qua các bằng chứng thu thập được qua các phương pháp khác nhau để cùng
đưa ra các kết luận mà cả hai bên có thể chấp nhận được).
Nghiên cứu về lý luận và ứng dụng các kỹ thuật đo lường đánh giá
thành quả học tập của người học qua các loại hình, công cụ kiểm tra, đánh
giá kết quả học tập vào các môn học có các tác giả: Tác giả Võ Ngọc Lan và
Nguyễn Phụng Hoàng trong cuốn sách: Phương pháp trắc nghiệm trong
kiểm tra và đánh giá thành quả học tập [71], sách gồm 15 chương viết về


21
đại cương đo lường, đánh giá, các phương pháp đo, cách soạn một bài trắc
nghiệm khách quan.
Tác giả Nghiêm Xuân Nùng (biên dịch), trong cuốn sách Trắc nghiệm
và đo lường cơ bản trong giáo dục [91], đề cập về 4 mảng nội dung lớn: Trắc
nghiệm dùng trong lớp học; Lí thuyết về đo lường; Các bài trắc nghiệm tiêu
chuẩn hóa; Ứng dụng của trắc nghiệm.
Bàn về cấu trúc đề thi, các tác giả Lê Đức Ngọc trong cuốn sách Vắn tắt về
đo lường và đánh giá thành quả học tập [88], đã đề cập đến các phương
pháp đo lường, các loại câu hỏi trắc nghiệm. Lưu Bản Cố trích trong cuốn
sách: Đánh giá học lực của học sinh [20]; Nguyễn Đức Chính trong cuốn
sách: Kiểm định chất lượng trong giáo dục đại học [15]; Đặng Bá Lãm

trong cuốn sách: Kiểm tra - Đánh giá trong dạy - học đại học [69]; Vũ Văn
Dụ trong kỷ yếu hội thảo: “Các hình thức kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập” [22]; Nguyễn Phương Nga và Nguyễn Qúy Thanh: Giáo dục đại học:
Đảm bảo, đánh giá và kiểm định chất lượng [86]; Cấn Thị Thanh Hương
trong bài viết: “Phương pháp dạy, học và kiểm tra, đánh giá trong học chế
tín chỉ” [64]. Các tác giả đã nghiên cứu đề xuất tiêu chuẩn, nguyên tắc, cải
tiến phương thức, quy trình, kỹ thuật trong các môn học, các ngành học
hoặc trong phạm vi các cơ sở đào tạo nhằm góp phần nâng cao độ tin cậy
và tính giá trị của các kết quả kiểm tra, đánh giá kết quả học tập.
Nghiên cứu về kiểm tra, đánh giá kết quả học tập còn có các tác giả: Lê
Thanh Sơn và Trần Tú Anh với bài viết: “Mức độ đáp ứng của sinh viên tốt
nghiệp với nhu cầu xã hội về kiến thức và kỹ năng - một tiêu chí đánh giá
chất lượng đào tạo đại học” [100]; Nguyễn Đức Minh với bài viết: “Đánh
giá và vấn đề nâng cao chất lượng giáo dục” [81]; Nguyễn Quang Việt với
bài viết: “Đánh giá kết quả học tập theo năng lực hành nghề của học sinh
trong cở sở dạy nghề” [129]; Phạm Ngọc Long với bài viết: “Đánh giá sinh


22
viên trong quá trình dạy học” [75]… Các tác giả đã đề cập và khai thác vấn
đề đánh giá kết quả học tập của người học khá sâu sắc, đa dạng về đối tượng
và rút ra được nhiều biện pháp quan trọng phục vụ cho quản lý,tổ chức, điều
hành đánh giá kết quả học tập ở các nhà trường.
2. Các công trình nghiên cứu quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập của sinh viên liên quan đến đề tài
2.1. Các công trình nghiên cứu ở nước ngoài liên quan đến quản lý
kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của sinh viên
Ở trường Đại học Nottingham (Anh), Alitstair Mutch và George Brown
lại tiếp cận quản lý kiểm tra, đánh giá từ vai trò của người đứng đầu cấp khoa,
khuyến nghị rằng cấp khoa cũng cần phải xây dựng cho mình một chiến lược

quản lý kiểm tra, đánh giá bởi vì cấp này cũng phải chỉ đạo một cấp nữa mà
liên quan trực tiếp đến kiểm tra, đánh giá. Chiến lược quản lý kiểm tra, đánh
giá phụ thuộc vào quy mô của khoa và những mong muốn của họ và văn hóa
vốn có. Chiến lược quản lý kiểm tra, đánh giá của cấp khoa có thể là: bản
copy chiến lược của nhà trường, chỉ thị của trưởng khoa, chiến lược mục tiêu,
chiến lược mang tính hướng dẫn, chiến lược dân chủ, bản chiến lược cần chỉ
rõ vai trò, trách nhiệm của các thành viên và hội đồng tham gia thực hiện và
điều hành chiến lược. Nhiệm vụ của người đứng đầu cấp khoa là đảm bảo
chiến lược được triển khai tốt thông qua báo cáo, hội họp và thảo luận. Việc
đánh giá chiến lược được thực hiện dựa trên việc phân tích kết quả học tập
của sinh viên, đánh giá của những người liên quan như thành viên của khoa,
người đánh giá ngoài và có thể cả người sử dụng lao động.
Để chứng nhận kiểm định chất lượng tại các trường đại học Mỹ có thể
tự kiểm tra tại website của Ủy ban Kiểm định Chất lượng Giáo dục đại học
(CHEA) tại địa chỉ http.www.chea.org. Trang web của CHEA cung cấp thông
tin về các trường đại học và các chương trình đào tạo được kiểm định chất


23
lượng bởi các tổ chức kiểm định của Hoa Kỳ. Có chứng nhận kiểm định chất
lượng là tiêu chí bảo đảm các trường đại học đáp ứng yêu cầu tối thiểu về chất
lượng giáo dục. Việc tiến hành kiểm định chất lượng diễn ra định kỳ thường
từ 3 đến 10 năm một lần. Có 3 tổ chức có thẩm quyền kiểm định chất lượng
cho các trường đại học bao gồm: các tổ chức kiểm định vùng chứng nhận chất
lượng cho các cơ sở đào tạo cấp bằng và phi lợi nhuận; các tổ chức nghề
nghiệp tư nhân chứng nhận cho các cơ sở đào tạo nghề không cấp bằng và thu
lợi nhuận; cuối cùng là các tổ chức tín ngưỡng chứng nhận chất lượng cho
những cơ sở đào tạo cấp bằng mang tính tôn giáo và phi lợi nhuận. Hầu hết
những tổ chức này được công nhận bởi CHEA và Bộ Giáo dục Hoa Kỳ
(USDE: www.ed.gov). Nhiều tổ chức uỷ ban kiểm định cũng chứng nhận chất

lượng cho những trường đại học và cơ sở đào tạo nằm ngoài Hoa Kỳ. Theo
CHEA, khi nghiên cứu quản lý đánh giá kết quả học tập ở Mỹ cho rằng, do
đặc điểm đa dạng, phức tạp của nền giáo dục Hợp chủng quốc Hoa Kỳ, do
đó hệ thống đánh giá được coi trọng, công tác quản lý và nhà quản lý giáo
dục có nhiệm vụ là làm thế nào để công nhận chất lượng cho các chương
trình đào tạo và các nhà trường một cách chính xác để tạo điều kiện tốt
nhất cho người học chuyển tiếp trường này sang trường khác, từ chương
trình học tập này sang chương trình học tập khác và cũng là căn cứ quan
trọng để chính phủ liên bang cung cấp nguồn tài chính, tài trợ cho các giáo
dục đào tạo. Quản lý đánh giá kết quả học tập của người học ở Mỹ được
tiến hành công khai, dân chủ. Các nội dung tiêu chí, tiêu chuẩn được công
bố rộng rãi trên hệ thống Website của Uỷ ban kiểm định chất lượng giáo
dục (với người học là Website của các nhà trường), người học được đánh
giá bởi nhiều lực lượng trong đó việc tự đánh giá của người học rất được
coi trọng, đặc biệt việc đánh giá kết quả học tập của người học được thực
hiện thông qua thực tiễn thực hiện nhiệm vụ trong các xưởng trường, vườn
trường, công xưởng, nhà máy hay các công việc đảm nhiệm theo các


24
chuyên ngành đào tạo… Đây là những đánh giá chứng nhận kết quả cho
từng cá nhân và chất lượng, danh tiếng của các trường.
Theo kết quả nghiên cứu của các trường Đại học Đông Nam Á (Asean
University Network) (AUN), quản lý đánh giá kết quả học tập của sinh viên
ở Viện Công nghệ Naynang, Singapor được thực hiện quản lý đánh giá kết
quả học tập theo một quy trình thống nhất được quản lý rất chặt chẽ bởi đào
tạo Naynang. Theo người lãnh đạo của Viện Công nghệ Naynang, Singapor,
quy trình chấm thi của họ đảm bảo tính chính xác cao. Mỗi môn học hoặc một số
môn học cùng chuyên môn có một hội đồng phụ trách. Giảng viên chịu trách
nhiệm tổ chức các đánh giá kết quả học tập thường xuyên trong quá trình dạy học,

trường đào tạo tổ chức quản lý đánh giá kết quả học tập kết thúc môn học. Mỗi
môn học quy định có một bài kiểm tra giữa kỳ. Giảng viên dạy lớp nào chấm bài
lớp đó, sau đó nộp kết quả chấm cùng bài kiểm tra cho nhà trường. Các thành viên
của hội đồng chấm lại toàn bộ các bài kiểm tra. Khi có sai sót, hội đồng đối thoại
trực tiếp với giảng viên chấm. Nếu giảng viên chấp nhận kết quả của hội đồng tức
là thừa nhận mình sai. Sai sót của giảng viên được ghi nhận để làm căn cứ đánh
giá giảng viên đó. Theo người lãnh đạo Viện Công nghệ Naynang, Singapor,
giảng viên nhìn chung rất nghiêm túc vì nếu không chắc chắn họ sẽ bị hội đồng
phát hiện và khi đó họ sẽ bị coi là đã vi phạm quy chế.
2.2. Các công trình nghiên cứu ở trong nước liên quan đến quản lý
kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của sinh viên
Đổi mới quản lý kiểm tra, đánh giá là vấn đề được Đảng và Nhà nước ta
cũng như ngành giáo dục và đào tạo rất quan tâm. Nhiều văn bản, chỉ thị, nghị
quyết của Đảng, Nhà nước và của ngành giáo dục đào tạo đã được ban hành để
góp phần quản lý tốt hơn quá trình đào tạo nói chung và quản lý đánh giá kết quả
học tập của sinh viên nói riêng.
Đặc biệt, cuốn tài liệu của UNESCO (Tổ chức Giáo dục, Khoa học và văn


25
hoá của Liên hiệp quốc) có bàn đến công tác quản lý đánh giá kết quả học tập
của học sinh tại Việt Nam “Monitoring Educational Achievement” (Giám sát
thành tích giáo dục) [147], đã giải thích ý nghĩa của khái niệm “giám sát thành
tích giáo dục”, chỉ ra các nhóm tiêu chí được đánh giá và một số vấn đề đặt ra
đối với các nhà quản lý giáo dục. Mục tiêu của công trình này là nhằm xây
dựng hệ thống cụ thể để giám sát thành tích giáo dục của các quốc gia, các
thành tích này đã được các quốc gia tổng hợp, mô tả như thế nào, các nhóm
tiêu chí được sử dụng để đánh giá và những vấn đề đặt ra đối với các nhà quản
lý giáo dục ở các quốc gia dân tộc. PISA (Programe for international Student
Assessment) một chương trình đánh giá học sinh quốc tế, sau nhiều năm

nghiên cứu thử nghiệm PISA đã đưa ra một quy trình đánh giá kiến thức, kỹ
năng được gọi là “năng lực phổ thông” mà người học ở bất kỳ một quốc gia
nào, vùng lãnh thổ nào cũng cần phải có để trở thành những công dân toàn cầu
bao gồm các năng lực như, năng lực làm toán, năng lực đọc hiểu khoa học,
năng lực giải quyết vấn đề.
Trung tâm Đảm bảo Chất lượng Đào tạo và Nghiên cứu Phát triển giáo
dục thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội, đã xuất bản cuốn “Giáo dục đại học,
chất lượng và đánh giá” [116], cuốn sách gồm có 3 phần: Phần 1: Đánh giá
giảng dạy và nghiên cứu khoa học của giảng viên, Phần 2: Đánh giá học tập
và nghiên cứu khoa học của sinh viên và sinh viên cao học, Phần 3: Đánh giá
chương trình đào tạo và chương trình giảng dạy.
Tiếp theo, Trung tâm Đảm bảo Chất lượng và Nghiên cứu Phát triển Giáo
dục, Đại học Quốc Gia Hà Nội, xuất bản cuốn sách: Giáo dục đại học một số
thành tố của chất lượng [116]. Cuốn sách gồm 6 phần được sắp xếp theo tiến
trình của quá trình đào tạo, trong đó phần 1 là đào tạo và phát triển nguồn
nhân lực chất lượng cao thông qua giáo dục đại học, do tác giả Trịnh Ngọc
Thạch viết, Phần 4 do tác giả Nguyễn Phương Nga viết về vấn đề “sinh viên
đánh giá - thực nghiệm công cụ và mô hình”, Phần 6 đề cập đến nội dung


26
quan hệ giữa học vị khoa học của giảng viên và kết quả học tập của sinh
viên do 2 tác giả Mai Quỳnh Lan và Nguyễn Quý Thanh viết.
Hệ thống các trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh là cơ sở trực
tiếp đào tạo sinh viên về kiến thức quốc phòng và an ninh nguồn nhân lực
đáp ứng yêu cầu hai nhiệm vụ chiến lược của Đảng, nhà nước xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Trong những năm gần đây, đặc
biệt là từ khi có Nghị quyết số 86-NQ/ĐUQSTƯ của Đảng ủy Quân sự
Trung ương (nay là Quân ủy Trung ương) năm 2007 về Công tác giáo dục
đào tạo trong tình hình mới đã tạo ra sự chuyển biến toàn diện trong giáo

dục đào tạo trong đó có quản lý đánh giá kết quả học tập của sinh viên ở
các trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh. Các công trình khoa học về
quản lý đánh giá kết quả học tập của sinh viên được triển khai tương đối đa
dạng, gắn với đặc điểm đối tượng, mục tiêu yêu cầu đào tạo của từng lĩnh
vực ngành nghề, chuyên môn. Mỗi ngành nghề, chuyên môn cũng có các
nghiên cứu về quản lý đánh giá kết quả học tập cũng rất khác nhau.
Bộ Quốc phòng, đề tài khoa học cấp Ngành Bộ tiêu chí đánh giá chất
lượng và điều kiện đảm bảo chất lượng đào tạo đại học trong hệ thống
trường quân đội [10], do tác giả Trần Đình Tuấn (làm chủ nhiệm), đã chỉ ra cơ
sở lý luận về quản lý đánh giá chất lượng đào tạo ở nhà trường đại học quân sự
những vấn đề thực tiễn về đánh giá chất lượng và điều kiện đảm bảo chất lượng
đào tạo ở đại học quân sự, trên cơ sở đó đề xuất xây dựng 10 nhóm tiêu chí.
Trong mỗi nhóm tiêu chí có các tiêu chí cụ thể. 10 nhóm tiêu chí với 23 tiêu chí
cùng cách thức lượng hóa với các chỉ số đánh giá đã giúp cho các trường đại học
quân sự triển khai cách đánh giá, đặc biệt phục vụ cho việc tự đánh giá hàng năm
ở các nhà trường hiện nay. Đề tài không chỉ giúp cho các nhà quản lý và công tác
quản lý tổ chức chỉ đạo, triển khai, kiểm tra cách đánh giá, mà còn góp thêm một