SKKN cong tac chu nhiem MAI HIEN

Công tác chủ nhiệm lớp ở trường Trung học phổ thông
CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

I PHẦN MỞ ĐẦU.
Trong thực tế nhiều năm giảng dạy va đảm nhiệm công tác chủ nhiệm
lớp, Như chúng ta đã biết, việc giáo dục phát triển nhân cách học sinh là một
nhu cầu cần thiết, bản chất của quá trình giáo dục là tổ chức toàn bộ cuộc sống,
học tập, hoạt động của học sinh, tạo điều kiện thuận lợi tối ưu để tiềm năng của
học sinh được phát triển dưới sự giáo dục của giáo viên chủ nhiệm. Thực chất
vai trò của giáo viên chủ nhiệm cũng như người làm vườn, trồng cây, tuy không
đúng hoàn toàn nhưng hoạt động của giáo viên chủ nhiệm gần như người trồng
cây, chăm sóc, vun trồng cây giống. Người làm vườn không thể cầm ngọn cây
kéo lên mà phải chăm sóc tạo điều kiện cho hạt giống nẩy mầm. Cho nên, bản
thân tôi là một giáo viên chủ nhiệm, tôi luôn tâm niệm dạy dỗ giáo dục cho các
em trở thành những con người hữu ích cho xã hội để xứng đáng với những hình
ảnh đẹp mà xã hội ban tặng như đồng chí Phạm Văn Đồng đã nói: “Nghề dạy
học là nghề cao quí nhất trong tất cả các nghề cao quí vì nó sáng tạo ra những
con người sáng tạo”. Trong thời đại mở cửa của nền kinh tế hiện nay, học sinh
luôn có xu hướng đua đòi chưng diện luôn bị những cám bẫy trong xã hội lôi
cuốn. Nó ảnh hưỡng không ít đến việc học tập của học sinh. Vì vậy, xuất phát từ
tình hình thực tế ấy tôi quyết tâm thực hiện tốt “Công tác chủ nhiệm lớp ở
trường Trung Học Phổ Thông ”. Cố gắng giáo dục tốt những học sinh trong lớp
tôi chủ nhiệm góp phần đưa phong trào nhà trường vững mạnh và xã hội có
những công đân tốt, là những đứa con ngoan trong gia đình.
II. NỘI DUNG.
Không thể phủ nhận vai trò của giáo viên chủ nhiệm ở THPT ,chúng ta
xác định đúng vị trí, nhiệm vụ, biết tổ chức giáo dục, nắm đặc điểm tâm lý,
trình độ hiểu biết, vốn sống của học sinh phổ thông còn nhiều hạn chế, vì vậy
không thể không cần có một người thường xuyên hướng dẫn giúp đỡ, chỉ bảo
cho các em. Để làm tốt điều này GVCN phải thực hiện tốt những nhiệm vụ của
một thầy cô giáo phải nắm được đường lối quan điểm lí luận giáo dục đồng thời

giáo dục những phẩm chất đạo đức rèn luyện năng lực để trở thành công dân tốt
mai sau. Người GVCN phải tham gia các hoạt động chính trị xã hội tốt hơn,
phải rèn luyện ở mức cao hơn,đó là trách nhiệm nghĩa vụ và cũng là vinh dự vì
học sinh.
Khi tôi được phân công chủ nhiệm lớp từ khi mới nhgaajn công tác năm
2001 đến bây giờ ,tôi vừa vinh dự được nhà trường giao nhiệm vụ nhưng bản
thân tôi vừa mừng vừa lo, mừng vì mình được cống hiến một phần công sức
phục vụ cho mái trường rất đỗi thân yêu của mình đó là trường Trung Học Phổ
Thông Trần Phú , lo vì đối tượng học sinh phần nhiều con nhà điều kiện gia
đình khó khăn ít đủ kinh tê cho con em mình đống góp khoảng học bên cạnh

Nguyễn Thị Mai Hiên - Tổ ngữ văn trường Trung Học Phổ Thông Trần Phú
Trang: 1


Công tác chủ nhiệm lớp ở trường Trung học phổ thông

mọt số học sinh con nhà khá giả lại học yếu , thích đua đòi, không có tính cần
cù chăm chỉ, lòng đam mê học tập.
Qua thời gian gần 10 năm công tác tôi đã rút ra được nhiều kinh nghiệm cho lớp
chủ nhiệm.Hiện nay tôi được Ban giám hiệu nhà trường phân công chủ nhiệm
lớp 10A9, tôi tìm hiểu lớp gần khoảng hai tuần thì thực trạng của lớp cũng dần
dần hiện ra.
1. Đánh giá thực trạng.
Ngày đầu tiên tôi nhận lớp và sau một tiết làm quen tôi nắm được sĩ số trong
lớp là 41 em. Ấn tượng không phai mờ là các em nhìn cô rất chăm chú lắng
nghe bao điều cô dặn dò với lớp. Sau đó, tôi tiếp tục dạy các em hai tiết văn
học, không khí lớp trầm, hầu như các em không tập trung. Trước những khó
khăn ấy tôi tự hứa với lòng mình cố gắng thực hiện thật tốt công tác của mình.
2. Kế hoạch thực hiện.

Giáo viên chủ nhiệm là người thay thế Hiệu trưởng quản lý toàn diện tập thể
học sinh một lớp học. Hiệu trưởng không thể quản lý, nắm chắc diễn biến của
quá trình phát triển nhân cách từng học sinh trong một trường, đó là lẽ đương
nhiên. Nếu không hiểu được đặc điểm, trình độ, diễn biến trong quá trình giáo
dục, tự rèn luyện của học sinh thì không thể giáo dục được các em, không thể
có sự định hướng kịp thời quá trình tự rèn luyện của học sinh. Vì lẽ đó, một
trường học bao giờ học sinh cũng được chia thành các khối nhỏ (lớp học) căn
cứ vào trình độ, đặc điểm nhận thức ở mỗi lớp phải có một giáo viên phụ trách
chung- giáo viên chủ nhiệm lớp. Sau khi nhận lớp, tôi đến văn phòng mượn hồ
sơ học bạ để tiện cho việc liên hệ với gia đình, tôi ghi chép cẩn thận số lượng
học lực và hạnh kiểm của các em năm học 2010-2011: Học lực. Giỏi: 0, Khá:
02, TB: 18, Yếu: 20 (thi lại được lên lớp). Hạnh kiểm: Tốt: 21, Khá: 18, TB: 02.
Đứng trước một tình trạng tập thể lớp có số lượng học sinh yếu nhiều, đạo đức
không tốt thì chúng ta sẽ làm gì, tôi suy nghĩ và đề ra một số biện pháp.
3. Biện pháp.
a) Chức năng, nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm lớp.
- Giáo viên chủ nhiệm lớp, trước hết phải quản lý toàn diện lớp học, quản
lý học sinh lớp học và cần nắm nắm vững:
+ Hoàn cảnh và những thay đổi, những tác động của gia đình đến học
sinh của lớp chủ nhiệm.
+ Hiểu biết những đặc điểm của từng em học sinh (về sức khỏe, sinh lý,
trình độ nhận thức, năng lực hoạt động, năng khiếu, sở thích, nguyện vọng,
quan hệ xã hội, bạn bè….).
+ Nắm vững mục tiêu, chương trình, nội dung giáo dục cấp học, lớp học
và khả năng thực hiện, kết quả của lớp phụ trách so với mục tiêu giáo dục về
mọi mặt (học tập, rèn luyện đạo đức, thể dục thể thao, văn nghệ và các hoạt
động khác…).

Nguyễn Thị Mai Hiên - Tổ ngữ văn trường Trung Học Phổ Thông Trần Phú
Trang: 2

Công tác chủ nhiệm lớp ở trường Trung học phổ thông

+ Quản lý toàn diện đặc điểm học sinh của lớp, nắm vững mục tiêu đào
tạo, giáo dục cả về mặt nhân cách và kết quả học tập của học sinh, đồng thời
nắm vững hoàn cảnh của từng em để kết hợp giáo dục. - Giáo viên chủ nhiệm là
cầu nối giữa hiệu trưởng (Ban giám hiệu), giữa các tổ chức trong trường, giữa
các giáo viên bộ môn với tập thể học sinh lớp chủ nhiệm. Nói một cách khác,
giáo viên chủ nhiệm là người đại diện hai phía, một mặt đại diện cho các lực
lượng giáo dục của nhà trường, mặt khác đại diện cho tập thể học sinh. Với tư
cách là sư phạm (đại diện cho tập thể các nhà sư phạm), giáo viên chủ nhiệm có
trách nhiệm truyền đạt tới học sinh của lớp chủ nhiệm tất cả yêu cầu, kế hoạch
giáo dục của nhà trường tới tập thể và từng học sinh của lớp chủ nhiệm không
phải bằng mệnh lệnh mà bằng sự thuyết phục, cảm hóa, bằng sự gương mẫu của
người giáo viên chủ nhiệm, để mục tiêu giáo dục được học sinh chấp nhận một
cách tự giác, tự nguyện. Với kinh nghiệm sư phạm và uy tín của mình, giáo
viên chủ nhiệm có khả năng biến những chủ trương, kế hoạch đào tạo của nhà
trường thành chương trình hành động của tập thể lớp và của mỗi học sinh. Mặt
khác, giáo viên chủ nhiệm lớp là người tập hợp ý kiến, nguyện vọng của từng
học sinh của lớp phản ánh với hiệu trưởng, với các tổ chức trong nhà trường và
với các giáo viên bộ môn. Có ý kiến cho rằng: để làm điều đó thì đội ngũ tự
quản của học sinh có thể làm được không cần đến giáo viên chủ nhiệm. Tất
nhiên ý kiến đó có phần đúng, song chưa đủ. Phải thấy được quan hệ, vị trí của
giáo viên chủ nhiệm là người thường xuyên tiếp nhận được thông tin từ học
sinh để đảm bảo tính khách quan, tính trung thực của dư luận, ý kiến của một
tập thể học sinh. Khi tiếp nhận thông tin, người giáo viên chủ nhiệm lớp xử lí
kịp thời ngay thông tin với tư cách là nhà sư phạm, điều đó có tác dụng rất lớn.
Có không ít thông tin, suy nghĩ của học sinh chỉ có thể tâm sự với giáo viên chủ
nhiệm, đó là một thực tế. Ví dụ: những oan ức, sự hiểu lầm của thầy, cô giáo vì

một lẽ nào đó. Ai là người giúp các em giải tỏa những băn khoăn vướng mắc
trong những quan hệ như vậy, không ai tốt hơn là giáo viên chủ nhiệm. Giáo
viên chủ nhiệm với tư cách là đại diện cho lớp còn có trách nhiệm bảo vệ, bênh
vực quyền lợi mọi mặt học sinh của lớp.
- Giáo viên chủ nhiệm là cố vấn tổ chức hoạt động tự quản của tập thể
học sinh, bởi vì:
+ Học sinh trung học phổ thông là những em ở lứa tuổi cuối thiếu niên và
đầu thanh niên. Lứa tuổi đang khẳng định mình, giàu ước mơ, bước đầu có kinh
nghiệm sống, có khả năng tự quản, tổ chức hoạt động tập thể… Tuy nhiên, vẫn
là lứa tuổi mong muốn lớn hơn khả năng, muốn khẳng định nhưng chưa đủ về
mọi mặt kinh nghiệm, tri thức. Khi có thành công thì dễ tự tin quá mức, ngược
lại gặp những thất bại đầu tiên dễ dao động, lòng tự tin bị giảm sút… Xuất phát
từ những đặc điểm đó về tâm lý lứa tuổi, việc định hướng giáo dục đối với học
sinh trung học là rất cần thiết.

Nguyễn Thị Mai Hiên - Tổ ngữ văn trường Trung Học Phổ Thông Trần Phú
Trang: 3


Công tác chủ nhiệm lớp ở trường Trung học phổ thông

+ Chức năng cố vấn có ý nghĩa giáo dục quan trọng nhất đối với giáo
viên chủ nhiệm vì chức năng cố vấn về bản chất là sự điều chỉnh, vai trò định
hướng, điều khiển quá trình tự giáo dục của từng học sinh và tập thể học sinh,
phát huy vai trò chủ thể tích cực của học sinh trong giáo dục.
+ Cố vấn còn là quá trình điều khiển, định hướng của giáo viên chủ
nhiệm đối với hoạt động tự quản của tập thể học sinh lớp chủ nhiệm, giáo viên
chủ nhiệm không trực tiếp tham gia điều khiển công việc của lớp, không làm
thay các em trong mọi hoạt động.
+ Chức năng cố vấn thể hiện trước hết ở chỗ giáo viên chủ nhiệm bằng

nghệ thuật sư phạm kích thích tư duy sáng tạo ở học sinh, phát triển tiềm năng
trí tuệ vốn có của từng em trong học tập, đề xuất các nội dung, các giải pháp,
cách thức tổ chức hoạt động thực hiện các mục tiêu giáo dục của nhà trường.
+ Cố vấn là sự điều chỉnh, điều khiển tư duy thái độ, tình cảm, hành vi,
hoạt động của học sinh. Ví dụ: góp ý kiến một chương trình hoạt động của lớp,
hay của một học sinh thì đã diễn ra quá trình vừa điều chỉnh vừa điều khiển.
+ Vai trò cố vấn đối với học sinh phải quán triệt được toàn diện nội dung
giáo dục, kế hoạch hoạt động của cá nhân và tập thể lớp chủ nhiệm bao gồm từ
việc học tập, rèn luyện đạo đức, văn hóa, thể dục thể thao, sinh hoạt tập thể,
hoạt động chính trị xã hội, quan hệ giao tiếp…diễn ra trong nhà trường và ngoài
xã hội. Giáo viên chủ nhiệm cần tư vấn trong quan hệ ứng xử xã hội, gia đình,
cộng đồng và trong tình bạn, tình yêu, định hướng nghề nghiệp, việc làm của
học sinh, đặc biệt đối với các lớp cuối cấp.
+ Giáo viên chủ nhiệm phối hợp các lực lượng xã hội nhằm thực hiện
mục tiêu giáo dục của lớp chủ nhiệm. - Giáo viên chủ nhiệm lớp phối hợp với
các lực lượng xã hội nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục của lớp chủ nhiệm do:
+ Hiệu quả của tổ chức giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm phụ thuộc không
nhỏ vào khả năng liên kết các lực lượng xã hội, phát huy tiềm năng của xã hội
về mọi mặt đối với công tác giáo dục.
+ Căn cứ vào đặc điểm, điều kiện của lớp, của nhà trường, cộng đồng, gia
đình học sinh… giáo viên chủ nhiệm tổ chức phối hợp với các lực lượng xã hội
nhằm tạo ra sự thống nhất, có tác dụng đặc biệt quan trọng.
+ Liên kết các lực lượng xã hội trong giáo dục thế hệ trẻ là một nguyên
tắc nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục, để thực hiện tốt chức năng phối hợp lực
lượng xã hội không ai thực hiện bằng giáo viên chủ nhiệm. Phối hợp các lực
lượng xã hội không chỉ dừng ở nhận thức, mà quan trọng hơn cả là xây dựng
được chương trình kế hoạch hoạt động nhằm thống nhất, khép kín quá trình
hoạt động, không gian, thời gian tác động đến học sinh của lớp chủ nhiệm.
b) Nhiệm vụ, nội dung công tác chủ nhiệm. - Nhiệm vụ chủ yếu của
người giáo viên chủ nhiệm bao gồm:

+ Người giáo viên chủ nhiệm, trước hết phải thực hiện tốt những nhiệm
vụ của một thầy cô giáo, nói chung đó là mẫu mực về đạo đức, gương mẫu
Nguyễn Thị Mai Hiên - Tổ ngữ văn trường Trung Học Phổ Thông Trần Phú
Trang: 4


Công tác chủ nhiệm lớp ở trường Trung học phổ thông

trong việc chấp hành luật pháp và những qui định của nhà nước, nắm vững
đường lối quan điểm lý luận giáo dục, biết vận dụng sáng tạo vào thực tiễn giáo
dục thế hệ trẻ, làm tốt công tác giáo dục, vũ trang tri thức khoa học, phát triển
trí tuệ của học sinh. Đồng thời, giáo viên chủ nhiệm giáo dục những phẩm chất
đạo đức, rèn luyện năng lực để học sinh trở thành những công dân tốt mai sau.
Người giáo viên chủ nhiệm phải tham gia các hoạt động chính trị xã hội với tư
cách là lực lượng tri thức trong công cuộc đổi mới, giác ngộ học sinh từ bỏ
những thói hư tật xấu, phát huy những truyền thống tốt đẹp của dân tộc, nâng
cao nhận thức, tình cảm, tham gia có hiệu quả vào công cuộc xây dựng đất nước
văn minh hiện đại…
+ Sự khác nhau trong việc thực hiện những nhiệm vụ của giáo viên chủ
nhiệm lớp với thầy cô giáo bình thường khác ở chỗ: người giáo viên chủ nhiệm
phải thực hiện tốt hơn, tự đòi hỏi rèn luyện ở mức cao hơn, thường xuyên hơn,
đó là trách nhiệm, là nghĩa vụ và cũng là vinh dự vì học sinh, được phụ huynh
tin yêu, gửi gắm trách nhiệm giáo dục con em vào tay mình.
+ Giáo viên chủ nhiệm còn có trách nhiệm nắm vững tình hình học sinh
của lớp về mọi mặt, báo cáo cho hiệu trưởng và ban giám hiệu biết theo định kỳ
hoặc đột xuất nếu có vấn đề cần giải quyết. Được sự ủy quyền của hiệu trưởng
trực tiếp, kịp thời chỉ đạo, giải quyết kiểm tra, đánh giá công bằng, khách quan
quá trình rèn luyện, phấn đấu tu dưỡng, rèn luyện của từng học sinh trong lớp.
+ Thường xuyên liên hệ với gia đình, cộng đồng các tổ chức trong và
ngoài nhà trường để cùng phối hợp giáo dục, động viên giúp đỡ từng học sinh

nâng cao chất lượng học tập, rèn luyện phát triển trí tuệ, năng lực.
+ Có kế hoạch tổ chức hoạt động của tập thể học sinh thực hiện nhiệm vụ
chung của nhà trường cùng với các tập thể lớp học khác làm cho lớp chủ nhiệm
trở thành thành viên tích cực của cộng đồng nhà trường. Thông qua tổ chức tự
quản hoạt động của tập thể mà rèn luyện nhân cách, khả năng ứng xử, năng lực
tổ chức sáng tạo, khả năng vận dụng tri thức lý luận vào thực tiễn cuộc sống.
+ Cùng với các giáo viên bộ môn, phối hợp với các lực lượng xã hội khác
tổ chức cho học sinh có điều kiện tham gia vào các hoạt động của cộng đồng
địa phương và hoạt động xã hội. Thông qua đó mà phát huy tác dụng của nhà
trường trong xã hội, góp phần vào sự nghiệp đổi mới, xây dựng quê hương đất
nước theo mục tiêu của Đảng và nhà nước trong từng giai đoạn.
- Nội dung công tác của người giáo viên chủ nhiệm lớp.
+ Nghiên cứu nắm vững đường lối quan điểm, lí luận giáo dục để vận
dụng vào công tác chủ nhiệm lớp. Đặc biệt cần nắm vững phương pháp, nghệ
thuật sư phạm. Ví dụ: các yếu tố ảnh hưởng tới sự hình thành nhân cách, vai trò
của giáo dục, hoạt động. Mối quan hệ giữa thầy giáo và học sinh, các phương
pháp tác động song song, tác động tay đôi, bùng nổ sư phạm… Đó là những lí
luận giáo viên chủ nhiệm cần phải hiểu.

Nguyễn Thị Mai Hiên - Tổ ngữ văn trường Trung Học Phổ Thông Trần Phú
Trang: 5


Công tác chủ nhiệm lớp ở trường Trung học phổ thông

+ Nắm vững mục tiêu giáo dục nói chung, mục tiêu lớp học, kế hoạch,
nhiệm vụ, giáo dục, dạy học của năm học. Đòi hỏi giáo viên phải nghiên cứu
hiểu những yêu cầu giáo dục của nhà trường, trên cơ sở ấy mới biết vận dụng cụ
thể hóa vào tình hình của lớp chủ nhiệm. Việc hiểu toàn bộ kế hoạch của nhà
trường trong từng năm học có ý nghĩa rất lớn đối với người giáo viên chủ nhiệm

thì giáo viên chủ nhiệm mới chủ động định hướng cho học sinh lớp chủ nhiệm
thực hiện chủ động, sáng tạo nhiệm vụ của lớp vào phong trào chung của nhà
trường.
+ Hiểu sâu sắc chức năng nhiệm vụ của các tổ chức trong nhà trường,
hiểu cán bộ phụ trách các mặt hoạt động và đội ngũ giáo viên giảng dạy các
môn học ở lớp chủ nhiệm. Đồng thời cần tìm hiểu tiềm năng cơ sở vật chất,
trang thiết bị sẵn có của nhà trường, tìm hiểu cơ cấu tổ chức, phân công phụ
trách của các tổ chức trong nhà trường (Ban giám hiệu; Đoàn thanh niên…).
Hiểu biết đội ngũ giáo viên giảng dạy các môn học để thường xuyên liên hệ
năm tình hình học tập, rèn luyện của học sinh, tổ chức việc học tập của tập thể
lớp để có phương pháp ứng xử phù hợp, tận dụng, lôi cuốn mọi người vào hoạt
động giáo dục của lớp chủ nhiệm.
+ Có kế hoạch nghiên cứu đặc điểm gia đình và đặc điểm của từng học
sinh của lớp chủ nhiệm, biết phân loại học sinh theo các đặc điểm để có giải
pháp tác động phù hợp. Nghiên cứu đặc điểm gia đình học sinh và đặc điiểm
tâm sinh lý của học sinh lớp học có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với công tác
của người chủ nhiiệm lớp. Nghiên cứu để hiểu gia đình là tìm hiểu về đặc điểm
trình độ, tâm lý của cha mẹ học sinh, sự quan tâm của cha mẹ đối với con cái,
phương pháp giáo dục của cha mẹ đối với con của họ trong gia đình. Tất cả việc
nghiên cứu gia cảnh của học sinh nhằm hai mục đích, trước hết để kết hợp trong
giáo dục học sinh của lớp, mặt khác hiểu thêm nguyên nhân, những yếu tố tích
cực hoặc tiêu cực, những thuận lợi hoặc khó khăn tác động đến học sinh để có
giải pháp giáo dục. Song, quan trọng hơn cả là hiểu được đặc điểm của mỗi học
sinh về các mặt tâm sinh lý, tính cách năng lực…Nội dung nghiên cứu về học
sinh bao gồm: sức khỏe, năng lực phát triển trí tuệ, cần nghiên cứu để hiểu từng
học sinh về sự tập trung chú ý, nhận thức, nắm vững sở thích, nguyện vọng,
động cơ học tập, hoạt động. Lưu ý tới tính cách, phẩm chất đạo đức, quan hệ,
cách ứng xử của học sinh trong gia đình, ở trường, ở cộng đồng với bạn bè của
các em.
+ Ở tuổi học sinh phổ thông, nhiều năng lực chưa được bộc lộ, nhất là

năng lực hoạt động xã hội, xu hướng nghề nghiệp. Do đó, giáo viên chủ nhiệm
phải biết tổ chức hoạt động cho học sinh lớp chủ nhiệm có mục đích giáo dục.
+ Muốn hiểu biết tâm lí học sinh lớp chủ nhiệm, giáo viên cần quan sát
vào hoạt động thực tế của học sinh ở lớp học, cộng đồng, gia đình… Cần trao
đổi với gia đình, bạn bè và những người có quan hệ với các em, hiểu biết các
em ở cộng đồng, đoàn thể trong và ngoài nhà trường. Nghiên cứu đặc điểm học
Nguyễn Thị Mai Hiên - Tổ ngữ văn trường Trung Học Phổ Thông Trần Phú
Trang: 6


Công tác chủ nhiệm lớp ở trường Trung học phổ thông

sinh là một trong những nội dung quan trọng đầu tiên của giáo viên chủ nhiệm
lớp vì chỉ trên cơ sở hiểu biết từng em mới có khả năng phân loại nhóm học
sinh theo các đặc điểm học lực, tính cách, năng lưc, hoàn cảnh…
+ Điều đặc biệt quan trọng đối với giáo viên chủ nhiệm là bằng các
phương pháp nghiên cứu phân tích được nguyên nhân của các hiện trạng, đặc
điểm của từng học sinh. Ví dụ: đều là hiện tượng học kém nhưng có em do trí
tuệ chậm phát triển, có em do hoàn cảnh, điều kiện, có em do chi phối bởi các
yếu tố khác, phân tán tư tưởng. Cùng một hiện tượng học sinh hư (như ăn cắp)
có thể do hàng loạt nguyên nhân khác nhau. Chỉ trên cơ sở hiểu đặc điểm và
nguyên nhân dẫn tới các đặc điểm thì giáo viên chủ nhiệm mới có giải pháp tác
động giáo dục phù hợp hiệu quả.
+ Để nghiên cứu hiểu học sinh, giáo viên chủ nhiệm nhất thiết phải có
“nhật kí giáo viên chủ nhiệm”. Nhật kí giáo viên chủ nhiệm khác với “sổ công
tác chủ nhiệm”. Nhật kí chủ nhiệm để ghi về từng học sinh, ưu nhược điểm,
tính cách, sự tiến bộ, suy nghĩ, tình cảm của giáo viên chủ nhiệm đối với các
em, những kỉ niệm, những hiện tượng của học sinh. Nhật kí chủ nhiệm giúp
giáo viên có tư liệu về từng em một cách hệ thống. Nếu làm chủ nhiệm của lớp
học, nhật kí giáo viên chủ nhiệm là nguồn tư liệu đánh giá khoa học về học

sinh, là tư liệu nghiên cứu về tâm lí học… Còn sổ công tác chủ nhiệm chỉ có
tính chất kế hoạch công việc của giáo viên chủ nhiệm. Người giáo viên chủ
nhiệm phải có tâm huyết với sự nghiệp giáo dục thì việc ghi nhật kí chủ nhiệm
và sổ chủ nhiệm được coi là một nội dụng, một nhu cầu của người giáo viên chủ
nhiệm.
+ Lập kế hoạch chủ nhiệm cho từng tháng, cho năm học của lớp chủ
nhiệm để đảm bảo tính hệ thống, phát triển giáo dục nhân cách học sinh. Kế
hoạch chủ nhiệm lớp cần thể hiện một số nội dung sau:
> Khái quát chung về đặc điểm học sinh lớp chủ nhiệm. > Có kế họch bồi
dưỡng học sinh khá, giỏi. > Có kế hoạch phụ đạo học sinh học kém các môn. >
Xây dựng chương trình hoạt động toàn diện của lớp chủ nhiệm theo từng tháng,
học kì, năm học, đây là nội dung chủ yếu được giáo viên chủ nhiệm quan tâm.
+ Giáo viên chủ nhiệm phải dạy tốt môn học được phân công dạy ở lớp
chủ nhiệm và các lớp khác.
+ Giáo viên chủ nhiệm lớp phải củng cố bằng cả cuộc sống của bản thân,
trong đó có trình độ chuyên môn, tri thức, phương pháp giảng dạy, sự mẫu mực,
tâm huyết trong khi giảng dạy. Muốn giảng dạy tốt, không chỉ có tri thức,
phương pháp mà phải truyền đạt bằng cả nhiệt huyết của người giáo viên chủ
nhiệm với khẩu hiệu “tất cả vì học sinh thân yêu”, “vì các em hôm nay là vì
tương lai của dân tộc, đất nước”.
+ Để làm tốt công tác chủ nhiệm, giáo viên chủ nhiệm phải đặt kế hoạch
tự hoàn thiện bản thân về mọi mặt: > Nâng cao không ngừng trình độ học vấn,
văn hóa chung. > Trình độ chuyuên môn phương pháp. > Rèn luyện đạo đức tác
Nguyễn Thị Mai Hiên - Tổ ngữ văn trường Trung Học Phổ Thông Trần Phú
Trang: 7


Công tác chủ nhiệm lớp ở trường Trung học phổ thông

phong. > Trao đổi kinh nghiệm, lý luận sư phạm. > Mẫu mực trong giao tiếp xã

hội, đồng nghiệp, thầy trò. > Xây dựng gia đình hạnh phúc, văn minh.
c) Phương pháp tác động cá biệt và giáo dục tập thể.
- Người giáo viên chủ nhiệm nắm vững vận dụng mọi phương pháp giáo
dục cá biệt, phương pháp giáo dục tập thể và biết kết hợp chúng trong hoàn
cảnh cụ thể. Phương pháp giáo dục cá biệt ở đây không nên hiểu là giáo dục học
sinh đặc biệt (hư, ngoan) như quan niệm thường thấy ở một số người.
- Cần hiểu phương pháp giáo dục cá biệt là sự tác động tới từng cá nhân
một cách chuyên biệt để đảm bảo tính phù hợp với đối tượng. Ví dụ: cùng một
biểu hiện hư như nhau, nhưng có em phải phê bình nghiêm khắc, có em thì nhắc
nhẹ, có khi chỉ nhắc chung hoặc có khi phải trực tiếp, có khi thông qua bạn bè,
gia đình tập thể…
- Bằng uy tín và vị thế của giáo viên chủ nhiệm, phương pháp tác động
trực tiếp đem lại hiệu quả giáo dục tức thời, ví dụ: học sinh nói chuyện trong
giờ học, không làm bài đầy đủ hoặc có nhiều biểu hiện hành vi tốt như làm bài
hay, sáng tạo thì giáo viên chủ nhiệm có thể nhắc nhở, tuyên dương, động viên,
khen thưởng bằng lời, cho điểm tốt…
- Nếu giáo viên chủ nhiệm không đo được mức độ của hành vi, sử dụng
không tương ứng, dẫn tới phản tác dụng giáo dục, không đáng khen mà khen
quá lời cũng không tốt, chỉ đáng nhắc nhở mà vì lẽ gì giáo viên chủ nhiệm cảnh
cáo phê bình sẽ dễ làm cho học sinh hậm hực, mất lòng tin, bi quan.
- Muốn phát huy hiệu qủa của phương pháp giáo dục trong tập thể, giáo
viên chủ nhiệm trước hết phải là người có uy tính, có trách nhiệm, nắm vững
đối tượng, xây dựng được tập thể học sinh thành một tập thể vững mạnh:
+ Đảm bảo quyền lợi, nghĩa vụ chung của từng thành viên của lớp.
+ Tổ chức những hoạt động chung để thực hiện mục tiêu.
+ Lớp có đội ngũ tự quản có uy tín, có trách nhiệm, có năng lực, bản
lĩnh.
+ Có kỉ luật chặt chẽ, có qui định, nội qui phải rõ ràng, được mọi người
tôn trọng và tự giác chấp hành.
+ Có dư luận tập thể lành mạnh, dư luận của tập thể là phản ánh sức

mạnh, là bản lĩnh của mỗi thành viên.
III. KẾT QUẢ.
Phương pháp tiến hành công tác chủ nhiệm lớp ở trường THPT, ở nội dung
này nhằm trang bị cho học sinh về vị trí, vai trò, nhiệm vụ, nội dung cách thức
tổ chức lớp học của giáo viên chủ nhiệm, công tác chủ nhiệm coi cá thể học
sinh là đối tượng đầu tiên của giáo viên chủ nhiệm. Giáo viên chủ nhiệm phải
nhiệt tình, hăng say với nghề nghiệp, yêu thích học sinh và phải có những biện
pháp tối ưu nhất thì kết qủa bao giờ cũng mỹ mãn. Tôi đã áp dụng đúng các
biện pháp mà mình đề ra thì kết quả của năm học 2010-2011 học lực và hạnh
kiểm của các em có sự tiến bộ rất rõ, cụ thể học lực và hạnh kiểm đạt được như
Nguyễn Thị Mai Hiên - Tổ ngữ văn trường Trung Học Phổ Thông Trần Phú
Trang: 8


Công tác chủ nhiệm lớp ở trường Trung học phổ thông

sau: Học lực. Giỏi: 0, Khá: 07, TB: 19, Yếu: 4. Hạnh kiểm: Tốt:32 , Khá:6, TB:
02. Yếu :0
Riêng tôi là giáo viên chủ nhiệm lớp, tôi luôn luôn thực hiện đúng “Công
tác chủ nhiệm ở trường Trung Học Phổ Thông ”. Sau thời gian chuyên cần
chăm chỉ tận tụy hướng dẫn học sinh và đề ra nhiều biện pháp giáo dục kịp thời
phù hợp với tập thể lớp chủ nhiệm nên khi chủ nhiệm lớp tôi luôn đạt những
thành tích cao nhất. Qua đó, tôi cũng mong rằng tất cả những thầy cô giáo chủ
nhiệm cũng phát huy hết chức năng, nhiệm vụ của mình cùng nhau đưa tập thể
lớp mình quản lý đạt thành tích cao ,xây dựng môi trường THPT Trần Phú ngày
càng vững mạnh.
Ngày12 tháng 03 năm 2011
Người thực hiện.

GV: Nguyễn Thị Mai Hiên

Nguyễn Thị Mai Hiên - Tổ ngữ văn trường Trung Học Phổ Thông Trần Phú
Trang: 9