Rèn KN đọc diễn cảm cho hs lớp 4

Mở đầu
I. Lý do chọn đề tài
A. Cơ sở lý luận
Giao tiếp là một nhu cầu rất cần thiết , nó là một vốn sống cơ bản không thể
thiếu đợc của mỗi con ngời. Đó là quá trình giao tiếp giữa ngời với ngời, nhằm
trao đổi t tởng, tình cảm, cảm xúc, vốn kinh nghiệm sốngcủa mỗi con ngời.
Con ngời ta giao tiếp với nhau bằng nhiều phơng tiện , nhng phiên tiện thông th-
ờng và quan trọng nhất là phơng tiện ngôn ngữ.
Để quá trình giao tiếp của học sinh đạt hiệu quả và cũng đồng nghĩa với việc
dạy học tiếng việt của giáo viên đạt kết quả cao, muốn vậy đòi hỏi ngời giáo
viên phải vận dụng linh hoạt ,sáng tạo, các phơng phát và hình thức tổ chức dạy
học sao cho phù hợp với khả năng sử dụng ngôn ngữ của học sinh tiểu học .
Nh vậy dạy tiếng việt ở tiểu học thực chất là giao tiếp bằng ngôn ngữ qua hệ
thống câu hỏi và bài tập. Trong phân môn Tiếng Việt chủ yếu là sử dụng hệ
thống câu hỏi và bài tập . Riêng đối với phân môn tập đọc tiểu học nói chung và
lớp 4 nói riêng ngời dạy thờng dùng các câu hỏi để giúp học sinh tìm hiểu và
đọc diễn cảm bài tập đọc . Vì vậy giờ tập đọc chủ yếu rèn kỹ năng đọc (đọc
đúng,đọc hiểu, đọc diễn cảm)
Trong chơng trình Tiếng Việt mới, phân môn tập đọc lớp 4 tiếp tục củng cố kỹ
năng đọc đúng đọc diễn cảm .
Phân môn Tập đọc trong sách giáo khoa Tiếng Việt 4 gồm 62 bài tập đọc
thuộc các loại hình văn bản nghệ thuật, báo chí, khoa học, trong đó có 45 bài
văn xuôi, 1 vở kịch, 17 bài thơ. (Có 2 bài thơ ngắn đợc dạy trong cùng 1 tiết).
Phân môn Tập đọc ở lớp 4 tiếp tục củng cố nâng cao kỹ năng đọc trơn đọc thầm
đã đợc hình thành ở các lớp dới, tăng cờng tốc độ đọc, biết đọc lớt để chọn
thông tin nhanh, bớc đầu biết đọc diễn cảm. Ngoài ra còn giúp học sinh phát
triển kỹ năng đọc - hiểu lên mức cao hơn: nắm và vận dụng đợc một số khái
niệm nh đề tài cốt truyện nhân vật, tính cách. để hiểu ý nghĩa của bài và phát
triển một vài giá trị nghệ thuật trong các bài văn, thơ; giúp mở rộng vốn hiểu
- 1 -
biết cho học sinh về tự nhiên, xã hội và con ngời để góp phần hình thành nhân

cách của con ngời mới.
Chơng trình tiểu học (Môn Tiếng Việt) ban hành kèm theo Quyết định số
43/2001/QĐBGD& ĐT ngày 9 tháng 11 năm 2001 của Bộ trởng Bộ Giáo Dục
và Đào Tạo đã quy định dạy kỹ năng đọc cho học sinh lớp 4, trong đó có nội
dung Tập đọc diễn cảm một bài thơ đã thuộc, một đoạn truyện đã học.
Học hết lớp 4, học sinh cần đạt đợc yêu cầu cơ bản: Đọc có biểu cảm
đoạn văn, đoạn thơ. So với các lớp dới, kỹ năng đọc diễn cảm đến lớp 4 mới đợc
đề ra và chỉ ở mức độ ban đầu (đọc diễn cảm đợc 1 đoạn) Học sinh đợc thực
hành luyện tập từng bớc để có thể đáp ứng yêu cầu cao hơn ở lớp 5 và các lớp
trên .
B. Cơ sở thực tiễn
Việc rèn kỹ năng đọc cho học sinh tiểu học là một yêu cầu quan trọng cần thiết.
Đọc đúng đọc diễn cảm là kỹ năng đầu tiên, cơ bản mà ngời giáo viên cầngiúp
học sinh để đạt đợc.
Đọc đúng , đọc hiểu là cơ sở để học sinh học tốt các môn học khác và phục vụ
tốt cho cuộc sống của chính bản thân mình. Vậy là thế nào để đạt đợc kết quả
nh mong muốn trong quá trình đọc đúng, đọc hiểu, đọc diễn cảm ? Vấn đề đặt
ra là ngời thầy cần luôn đổi mới phơng pháp trong dạy học.
Thực tế cho thấy chúng ta đã có ý thức đổi mới phơng pháp giảng dạy trong
dạy học nhng kếtt quả cha đợc đạt cao vẫn mang phơng pháp dạy học truyền
thống. Trong tiết dạy giáo viên chủ yếu truyền thụ kiến thức bằng phơng pháp
thuyết trình, giảng giải. Học sinh ít khả năng chủ động khám phá tìm tòi nội
dung bài.Từ đó học sinh nắm kiến thức cha sâu.
Vì vậy việc đổi mới phơng pháp " lấy học sinh làm trung tâm" mà giáo viên là
ngời thiết kế, ớng dẫn học sinh hoạt động đang đợc áp dụng trong hoạt động
dạy- học hiện nay.
- 2 -
Thực tế hiện nay cho thấy việc đọc đúng đọc diễn cảm và đọc đúng tốc độ của
một số học sinh lớp 4 còn cha đạt yêu cầu. Có những học sinh đọc to nhng
không đảm bảo tốc độ, đọc không đúng ngữ điệu.

Thực tế đối với giáo viên còn một số ít đọc mẫu cha đúng, còn sai khi phát âm(
nhất là phát âm: L -N).
Qua thực tế dạy học , dự giờ đồng nghiệp, tôi thấy đực những điểm yếu của
giáo viên, học sinh trong giờ tập đọc. Nên tôi chọn đề tài: "rèn kỹ năng đọc
diễn cảm cho học sinh lớp 4" với mong muốn các em có một kiến thức để các
em học văn ở các lớp tiếp sau này cũng nh giao tiếp trong cuộc sống.
Vậy yêu cầu về đọc diễn cảm đối với HS lớp 4 là gì? việc hớng dẫn luyện
diễn cảm cần đợc tổ chức nh thế nào để phát huy tính tích cực và sáng tạo của
HS?
Trớc tình hình đó, tôi đã tìm tòi, nghiên cứu để có cách hớng dẫn HS lớp
4 bớc đầu làm quen với kỹ năng đọc đúng, đọc diễn cảm, đoạn văn, đoạn thơ.
Muốn đọc đợc diễn cảm một bài tập đọc, một văn bản trớc hết các em cần
phải đọc đúng, đọc hiểu văn bản.
Sau đây tôi xin trình bày việc hớng dẫn HS lớp 4 đọc diễn cảm các bài Tập đọc
- Các văn bản nghệ thuật.
II. Mục đích nghiên cứu
-Kinh nghiệm rèn kỹ năng đọc diễn cảm cho học sinh lớp 4 để học sinh
có kỹ năng đọc tôt trớc khi bớc sang bậc Trung học cơ sở.
- Giúp học sinh cảm nhận đợc cái hay cái đẹp của một bài văn bài thơ
đã học.
- Giúp học sinh cảm nhận đợc cái hay, cái đẹp trong các tác phẩm văn
học , các văn bản nghệ thuật Từ đó hình thành nhân cách cho các em
- Tạo điều kiện cho các em tự tin, mạnh dạn trong học tập ,cuộc sống .

III. Phạm vi nghiên cứu :
- 3 -
- Nghiên cứu chơngtrình phân môn tập đọc lớp 4.
- Phơng pháp dạy tập đọc lớp 4
- Đối tợng học sinh lớp 4
- Nghiên cứu tài liệu bồi dỡng giáo viên.

nội dung
1/ Điều tra thực trạng.
Sách giáo khoa Tiếng Việt 4 mới với nội dung phong phú, hấp dẫn. Mỗi
tuần các em có 2 bài Tập đọc đợc sắp xếp theo từng chủ điểm. Mỗi bài có thể là
một tác phẩm hay đoạn trích của một tác phẩm.
Ngay từ đầu năm học, trong mỗi giờ Tập đọc tôi đã bớc đầu chú ý đến kỹ
năng đọc đúng, đọc diễn cảm của HS, coi đó là một yêu cầu cơ bản không thể
thiếu khi nhận xét, đánh giá kỹ năng đọc của HS. Song trong thực tế giảng dạy
và qua việc dự giờ các lớp cùng khối những tuần đầu năm học, tôi thấy HS thực
hiện phần luyện đọc đúng ,đọc diễn cảm cha đợc tốt.
Về phía GV ngoài khả năng đọc mẫu tơng đối tốt thì việc hớng dẫn hs
đọc đúng, đọc diễn cảm 1 đoạn văn, đoạn thơ còn qua loa, cha cụ thể.
Về phía HS đa số các em biết đọc trơn văn bản, bớc đầu nắm đợc nội
dung toàn bài, ý của mỗi đoạn. Một số em biết đọc phân biệt lời của các nhân
vật, biết thể hiện ngữ điệu song cha đợc hay. Còn lại đa số các em đọc giọng
đều đều, cha tìm đúng giọng đọc của toàn bài, cha biết thay đổi giọng đọc ở
từng đoạn phù hợp với nội dung, tâm trạng của nhân vật. Việc nhấn mạnh các từ
ngữ quan trọng trong câu, đoạn cũng còn nhiều hạn chế.
2/ Khảo sát chất lợng trớc khi thực hiện
Khi dạy bài Tập đọc "Mẹ ốm" - TV4 - Tập 1- trang 9, tôi đã chọn 10 hs của
lớp 4A do tôi trực tiếp giảng dạy thi đọc diễn cảm trớc lớp khổ thơ 4 và 5.
Kết quả đạt đợc nh sau:
- 4 -
Giỏi Khá Trung bình Yếu
SL % SL % SL % SL %
1 10 2 20 7 70 0 0
Với kết quả nh trên, tôi nhận thấy số lợng HS đạt điểm, khá, giỏi còn quá ít.
Cuối tháng 9 và đầu tháng 10 tôi đã bàn với các đồng chí GV trong khối lớp 4
nói riêng và tổ 4 + 5 nói chung mở chuyên đề về dạy phân môn Tập đọc trong
chơng trình Tiếng Việt 4, đặc biệt chú trọng việc hớng dẫn hs đọc diễn cảm

nhằm nâng cao kỹ năng đọc cho hs.
3/ Những công việc thực tế đã làm.
a/ Điều tra thực trạng
b/ Khảo sát chất lợng trớc khi tiến hành
c/ Phơng pháp nghiên cứu:
Việc hớng dẫn HS Tiểu học nói chung và HS lớp 4 nói riêng biết đọc diễn
cảm 1 đoạn văn, đoạn thơ là một việc làm rất cần thiết giúp hs củng cố, nâng
cao kỹ năng đọc, cảm nhận đợc cái hay, cái đẹp của tác phẩm. Do vậy cùng với
những kinh nghiệm đã tích luỹ đợc, tôi tiến hành nghiên cứu chơng trình, SGK,
các tài liệu tham khảo về Tiếng Việt 4, điều tra GV và HS.
Trong quá trình nghiên cứu và áp dụng kinh nghiệm, tôi đã sử dụng một
số phơng pháp sau:
- Phơng pháp điều tra nghiên cứu tổng thể chơng trình và nội dung phân
môn Tập đọc lớp 4.
- Phơng pháp phân tích kết quả điều tra trớc khi nghiên cứu để so sánh
với đối chứng.
- Phơng pháp luyện tập thực hành.
- Phơng pháp đàm thoại.
- Phơng pháp hoạt động theo nhóm nhỏ.
- 5 -