Bài tập phát triển khả năng lãnh đạo (7)

GaMBA01.M0709

Môn học: Phát triển khả năng lãnh đạo

BÀI TẬP CÁ NHÂN

Môn học: Phát triển khả năng lãnh đạo
Học viên: Nguyễn Quang Thuật
Ngày sinh: 08/02/1964
Lớp
:
GaMBA01.M0709

1


GaMBA01.M0709

Môn học: Phát triển khả năng lãnh đạo

Đề bài
“Là một nhà lãnh đạo bạn sẽ áp dụng các lý thuyết biến ngẫu và các
nghiên cứu như thế nào để nâng cao hiệu quả chung”
Trả lời:
Qua môn học chúng ta thấy các nhà nghiên cứu có sự định nghĩa khác nhau
về lãnh đạo như: Hemphill & Coon, D.Kazt & Kahn, Burns hay Stogdill......Một
khái niệm phổ biến về lãnh đạo được đề cập “Lãnh đạo là quá trình gây ảnh hưởng
đối với người khác nhằm tạo ra sự hiểu biết và nhất trí về những việc cần phải làm,
cách thực hiện hiệu quả những việc đó, và quá trình hỗ trợ nỗ lực tập thể hoặc cá
nhân để hoàn thành các mục tiêu chung” hoặc “Lãnh đạo là việc truyền đạt các tầm
nhìn, thể hiện các giá trị và tạo ra môi trường trong đó các mục tiêu có thể đạt

được”
Vậy câu hỏi đặt ra đối với người lãnh đạo là làm thế nào để lãnh đạo hiệu
quả?
Thực tế cho thấy trong hoạt động, các nhà lãnh đạo phải xử lý các tình huống
mang tính quyết định, không thể tiên đoán trước. Người lãnh đạo hiệu quả là người
liên tục kiểm soát được tình hình và đánh giá cách thức điều chỉnh hành vi của họ
phù hợp với tình huống. Các lý thuyết biến ngẫu sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn.
Trong mọi tình huống, người lãnh đạo hiệu quả là người cần linh hoạt, sáng
tạo, phân tích điểm mạnh yếu, nhìn nhận thuận lợi, khó khăn và có cách điều chỉnh
hành vi phù hợp để trở nên thành công hơn.
Lãnh đạo hiệu quả là sự tổng hợp các yếu tố:
 Tố chất của người lãnh đạo;
 Hành vi của người lãnh đạo;
 Yếu tố tình huống (lý thuyết biến ngẫu).
Hành vi của người lãnh đạo liên quan đến sự kết hợp ba mục tiêu
 Hành vi định hướng công việc
 Hành vi định hướng mối quan hệ
 Hành vi định hướng sự thay đổi).
“Hành vi lãnh đạo chính là toàn bộ những phản ứng, cách cư xử, biểu hiện
ra bên ngoài của một người lãnh đạo trong một hoàn cảnh thời gian nhất định
để chỉ đạo các hoạt động của một nhóm người bằng cách truyền đạt tầm nhìn,
gây ảnh hưởng, thúc đẩy và khuyến khích các cá nhân trong nhóm cống hiến vì
mục tiêu chung của cả nhóm”
Lý thuyết biến ngẫu là gì?
Lý thuyết biến ngẫu là các lý thuyết giải thích hiệu quả lãnh đạo trên phương
tiện các biến số điều chỉnh tình huống. Các lý thuyết này hữu ích nhất khi nó bao
gồm các biến số tham gia giải thích tại sao cùng một hành vi lại dẫn đến kết quả
khác nhau trong các tình hình khác nhau. Lý thuyết biến ngẫu về cơ bản có 5 lý
thuyết chủ yếu sau:
1. Lý thuyết biến ngẫu LPC (lý thuyết biến ngẫu Điểm số cho người đồng

sự ít được ưu tiên nhất)
2


GaMBA01.M0709

Môn học: Phát triển khả năng lãnh đạo

LPC được xác định bằng phương pháp hỏi một người lãnh đạo về tất cả
những người cộng sự hiện nay và trước đây, lựa chọn ra một người lãnh đạo
làm việc kém hiệu quả nhất và đánh giá người này trên thang điểm hai cực
(thân thiện – không thân thiện, hiệu quả - không hiệu quả, hợp tác – không
hợp tác....). Điểm số LPC là tổng các đánh giá trên các thang điểm nói trên.
Người lãnh đạo thường hay phê bình, chỉ trích sẽ có điểm LPC thấp, ngược
lại người lãnh đạo thân thiện, hiền hậu thường có LPC cao.
Mối quan hệ giữa điểm số LPC và hiệu quả phụ thuộc vào một số biến số
tình huống như:
- Quan hệ giữa lãnh đạo – nhân viên
- Quyền lực của vị trí
- Cấu trúc công việc
Chúng ta có thể thấy mối quan hệ giữa các biến số và hiệu quả lãnh đạo theo bảng
dưới đây:

Qua thực tế nghiên cứu và tìm hiểu của tôi đối với Bệnh viện mắt quốc tế Việt
Nga(VRIE) nơi tôi đang công tác với tư cách là Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị cho
thấy: VRIE đang ở trường hợp thứ 1 trong bảng trên. Lãnh đạo VRIE rất chú trọng
vào công việc, mối quan hệ giữa Ban tổng giám đốc và các nhân viên được mọi
người đánh giá là tốt, cơ cấu công việc rõ ràng phân định rõ chức năng, nhiệm vụ,
quyền hạn các phòng ban và bệnh viện, hiện nay kết quả kinh doanh của bệnh viện
tốt, doanh thu năm 2010 dự tính gấp 3 lần so với năm 2009. Lợi nhuận tăng gần 2

lần.
Khi tìm hiểu thực tế tại VRIE chúng tôi vận dung việc đưa ra các nhìn nhận đối
với nhân viên VRIE và người được hỏi ý kiến không cần ký tên về (15 người được
3


GaMBA01.M0709

Môn học: Phát triển khả năng lãnh đạo

hỏi). Nhìn chung sau khi hỏi ý kiến mọi người đều cho rằng lãnh đạo tại VRIE là
chú trọng nhiều đến công việc, mức độ thân thiện giữa lãnh đạo và nhân viên 2/3
cho rằng ở mức không thân thiện, vì vậy chỉ số LPC thấp.
2. Lý thuyết lãnh đạo con đường – Mục tiêu
Lý thuyết này giải thích hành vi của lãnh đạo ảnh hưởng như thế nào đối với
sự hài lòng và hiệu quả làm việc của cấp dưới. Trong lý thuyết này người ta
xem xét hành vi lãnh đạo dưới 4 loại chủ yếu sau:
- Lãnh đạo ủng hộ: Quan tâm tới cấp dưới, thể hiện sự quan tâm đến lợi ích
của họ và tạo không khí thân thiện trong công việc
- Lãnh đạo chỉ đạo: Thông báo cho cấp dưới biết rằng những việc họ phải
làm, hướng dẫn cụ thể, yêu cầu cấp dưới thực hiện theo đúng quy trình,
quy định , lập kế hoạch và phối hợp trong công việc
- Lãnh đạo tham gia: Hỏi ý kiến cấp dưới, tiếp thu các ý kiến của họ, xem
xét các đề xuất.
- Lãnh đạo định hướng thành tích: Đề ra mục tiêu mang tính thách thức,
tìm cách cải thiện hiệu quả làm việc, thể hiện sự tin tưởng cấp dưới rằng
họ sẽ làm được.
Các biến tình huống được đề cập đến gồm có:
- Đặc điểm công việc
- Đặc điểm của các nhân viên cấp dưới

Mối quan hệ giữa hình thức lãnh đạo ủng hộ và sự nỗ lực của nhân viên thể hiện:

4


GaMBA01.M0709

Môn học: Phát triển khả năng lãnh đạo

Mối quan hệ giữa hình thức lãnh đạo chỉ đạo và sự nỗ lực của nhân viên

Trên thực tế tại VRIE lãnh đạo không chỉ có 1 trong 4 hành vi nói trên, lãnh
đạo tại VRIE là việc vận dụng linh hoạt các hành vi, cụ thể:
- Do đặc thù là một bệnh viện với tiêu chuẩn quốc tế, các bác sỹ Nga trực
tiếp khám mắt, thiết bị có độ chính xác cao, mang tính đặc thù, bệnh viện
đã đầu tư một hệ thống dây truyền công nghệ hiện đại. Việc lãnh đạo đối
với bộ phận bệnh viện theo hình thức lãnh đạo chỉ đạo. Ban tổng giám
đốc VRIE có những quy định, quy chế bắt buộc, những hướng dẫn, chỉ
dẫn cụ thể đối với bộ phận bác sỹ, y tá, dược sỹ. Vì một sự không tuân
thủ quy định, quy trình khám chữa bệnh sẽ làm cho chất lượng dịch vụ
của bệnh viện không đạt tiêu chuẩn.
- Đối với bộ phận kinh doanh Ban tổng giám đốc VRIE thực hiện theo hình
thức lãnh đạo tham gia. Ý kiến thực tế của các nhân viên kinh doanh, các
đề nghị về chính sách phí khám chữa bệnh, giá thuốc, giá kính mắt...
được khuyến khích và tiếp nhận, từ đó Ban tổng giám đốc có những sự
điều chỉnh, quyết định phù hợp. Ví dụ tháng 6 năm 2010, Bộ phận kinh
doanh đề nghị Bệnh viện nên khám chữa bệnh bằng thiết bị hệ thống máy
móc nhập từ Mát-xcơ va vào thời điểm đó là quyết định táo bạo, thực tế
đã đem lại thành công lớn cho bệnh viện.
3. Lý thuyết thay thế lãnh đạo

Lý thuyết này xây dựng mô hình để xác định các tình huống làm giảm tầm
quan trọng vai trò lãnh đạo của nhà quản lý và các nhà lãnh đạo chính thức
khác.
Lý thuyết này phân biệt rõ hai lại biến số tình huống:Yếu tố thay thế và các
yếu tố trung lập
5


GaMBA01.M0709

-

-

Môn học: Phát triển khả năng lãnh đạo

Yếu tố thay thế khiến cho hành vi của người lãnh đạo trở nên thừa, không
cần thiết. Ví dụ: Nhân viên thờ ơ, không hứng thú với sự khen thưởng của
người lãnh đạo.
Yếu tố trung lập là tất cả các đặc điểm nào của công việc cản trở người
lãnh đạo thực hiện theo một cách nào đó làm giảm bớt hiệu quả hành
động của người lãnh đạo. Ví dụ người lãnh đạo không có đủ quyền lực để
khen thưởng nhân viên cấp dưới làm việc tốt.

Các yếu tố thay thế hoặc trung lập trong tổ chức gồm có:
- Đặc điểm cấp dưới
- Đặc điểm công việc
- Đặc điểm của tổ chức
Với mỗi đặc điểm này có mối quan hệ với hành vi lãnh đạo nhất định ví dụ:

Lý thuyết này bác bỏ tầm quan trọng của lãnh đạo chính thức bằng cách chỉ ra sự
ảnh hưởng của họ có thể thay thế bằng các hệ thống khen thưởng, cấu trúc công
việc. Lý thuyết này đưa ra nhưng có ít sự nghiên cứu và chưa thuyết phục.
Thực tế tại VRIE lý thuyết thay thế lãnh đạo không được thể hiện. Mặc dù bệnh
viện có hệ thống khen thưởng rõ ràng (thưởng theo doanh số khám chữa bệnh,
6


GaMBA01.M0709

Môn học: Phát triển khả năng lãnh đạo

thưởng vượt năng suất ...) song tất cả hệ thống này không thể thay thế được sự lãnh
đạo từ ban Tổng giám đốc bệnh viện.
4. Lý thuyết đa liên kết
Mô hình đa liên kết được xây dựng dựa trên các mô hình trước đó về lãnh
đạo và hiệu quả nhóm. Mô hình đa liên kết gồm 4 loại biến số khác nhau:
Hành vi quản lý, các biến tham gia, các biến số tiêu chuẩn và các biên số tình
huống. Mô hình này miêu tả một cách chung chung tác động tương tác giữa
hành vi quản lý và các biến tình huống đối với các biến số tham gia quyết
định hiệu quả của một đơn vị làm việc trong một tổ chức.
Trong lý thuyết này, các biến tham gia gồm có:
- Cam kết đối với công việc
- Năng lực và sự rõ ràng về vai trò
- Cách tổ chức công việc
- Sự hợp tác và tin tưởng lẫn nhau
- Các nguồn lực và sự hỗ trợ
- Sự phối hợp bên ngoài
Đây là mô hình tương đối phức tạp với nhiều biến tham gia nhưng lại không
thể hiện rõ mối quan hệ giữa các biến tham gia và hành vi lãnh đạo. Mô hình này

trên thế giới có rất ít nghiên cứu để có thể đánh giá tính hữu dụng và khả năng ứng
dụng trong thực tế
5. Lý thuyết về các nguồn lực cần thiết
Lý thuyết này nghiên cứu các điều kiện theo đó các nguồn lực nhận thức ví
dụ như trí thông minh, kinh nghiệm liên quan tới hiệu quả của nhóm. Lý
thuyết này được quyết định bởi mối quan hệ phức tạp giữa:
- Trí thông minh và kinh nghiệm
- Một hành vi của người lãnh đạo (Lãnh đạo chỉ đạo)
- Sự căng thẳng giữa các cá nhân và
- Bản chất của công việc của nhóm.
Ví dụ: Khi mối quan hệ giữa nhân viên và người lãnh đạo căng thẳng thì việc ra
quyết định chiến lược của người lãnh đạo thông minh thường không rõ ràng và đôi
khi mang tính tiêu cực. Trong trường hợp này người lãnh đạo có kinh nghiệm
thường xử lý vấn đề ra quyết định tốt hơn dựa vào kinh nghiệm thông qua thời gian,
thâm niên công tác.....
Thực tế hiện nay có nhiều nghiên cứu thuyết này và còn quá sớm để khẳng định
tính hữu dụng trong thực tiễn .
Chúng ta có thể so sánh các lý thuyết biến ngẫu một cách cơ bản nhất như sau:
lý
thuyết Các tổ chất Hành vi của Các biến số Các biến số Kết
quả
biến ngẫu
của người người lãnh tình huống tham gia
kiểm chứng
lãnh đạo
đạo
Lý thuyết
LPC
không
Quan hệ

không
Nghiều
biến ngẫu
lãnh đạo,
nghiên cứu,
LPC
nhân vien.
một số ủng
7


GaMBA01.M0709

Môn học: Phát triển khả năng lãnh đạo

Quyền lực
vị trí. Cấu
trúc công
việc
Con đường
– mục tiêu

không

chỉ đạo,
tham gia,
ủng hộ,
thành tích

Thay thế

lãnh đạo

Không

Chỉ đạo,
ủng hộ

Đa liên kết

không

Nguồn lực
nhận thức

Trí thông
minh, kinh
nghiệm

hộ

Nhiều đặc
điểm

Kỳ vọng,
khả năng,
sự mập mờ
về vai trò

nhiều đặc
điểm

không

nhiều đặc
điểm

nhiều đặc
điểm

Chỉ đạo

Sự căng
thẳng, hỗ
trợ nhóm

Nỗ lực, khả
năng, cách
tổ chức,
phối hợp
nhóm, các
nguồn lực,
sự phối hợp
bên ngoài
Chất lượng
của sự
quyết định,
chấp nhận

Nghiều
nghiên cứu,

một số ủng
hộ
Ít nghiên
cứu, chưa
thuyết phục

Ít nghiên
cứu, chưa
thuyết phục

Nhiều
nghiên cứu,
nhiều ủng
hộ

Quan sự nghiên cứu lý thuyết biến ngẫu và thực tế nghiên cứu lãnh đạo và
hành vi lãnh đạo tại VRIE, tôi nhận thấy trên cương vị là những người lãnh đạo,
quản lý của các đơn vị để nâng cao hiệu quả chung cần phải thực hiện, ứng dụng
một số nội dung sau:
- Nâng cao năng lực kế hoạch của bản thân, các kế hoạch được lập phải chi
tiết, cụ thể, tiến độ thực hiện đối với những công việc phức tạp, thời gian
dài.
- Thường xuyên cập nhật, theo dõi phân tích những tác động của môi
trường bên ngoài (tình hình thị trường, môi trường kinh tế vĩ mô, ...) để
lãnh đạo các hoạt động một cách phù hợp
- Tham vấn những người có chuyên môn trong từng lĩnh vực, công việc để
có quyết định kịp thời phù hợp, khuyến khích được sức sáng tạo của mọi
người (Như khuyến khích các ý tưởng, sáng kiến cải tiến kỹ thuật, các dự
báo, nhận định phân tích thị trường và xu hướng tiêu dùng.....)
- Chỉ đạo một cách quyết liệt, triệt để trong những tình huống khó khăn (ổn

định tư tưởng nhân viên, giải quyết kịp thời yêu cầu khắt khe của khách
hàng lớn,...), theo sát những công việc có tính chất quan trọng, kịp thời
hỗ trợ, đưa ra các giải pháp kịp thời trong các tình huống phát sinh
- Giúp đỡ, hướng dẫn cho nhân viên, đồng nghiệp chịu áp lực cao, chia sẻ
những kinh nghiệm giải quyết vấn đề
8


GaMBA01.M0709

Môn học: Phát triển khả năng lãnh đạo

Trên đây là những nội dung nghiên cứu về lý thuyết biến ngẫu và thực tế các
lý thuyết này được thể hiện trong VRIE, những nội dung trong môn học phát triển
khả năng lãnh đạo của mình giúp tôi có thêm được tư duy mới, năng lực mới về
lãnh đạo tại Bệnh việ mắt Quốc tế Việt Nga./.

9