Bài tập phát triển khả năng lãnh đạo (9)

GaMBA01.M0709

Môn học: Phát triển khả năng lãnh đạo

BÀI TẬP CÁ NHÂN

Môn học: Phát triển khả năng lãnh đạo
Học viên: Vũ Hưng Thịnh.
Ngày sinh: 19/08/1970
Lớp
:
GaMBA01.M0709

1


GaMBA01.M0709

Môn học: Phát triển khả năng lãnh đạo

Đề bài
“Là một nhà lãnh đạo bạn sẽ áp dụng các lý thuyết biến ngẫu và các
nghiên cứu như thế nào để nâng cao hiệu quả chung”
Trả lời:
Qua môn học chúng ta thấy các nhà nghiên cứu có sự định nghĩa khác nhau
về lãnh đạo như: Hemphill & Coon, D.Kazt & Kahn, Burns hay Stogdill......Một
khái niệm phổ biến về lãnh đạo được đề cập “Lãnh đạo là quá trình gây ảnh hưởng
đối với người khác nhằm tạo ra sự hiểu biết và nhất trí về những việc cần phải làm,
cách thực hiện hiệu quả những việc đó, và quá trình hỗ trợ nỗ lực tập thể hoặc cá
nhân để hoàn thành các mục tiêu chung” hoặc “Lãnh đạo là việc truyền đạt các tầm
nhìn, thể hiện các giá trị và tạo ra môi trường trong đó các mục tiêu có thể đạt

được”
Vậy câu hỏi đặt ra đối với người lãnh đạo là làm thế nào để lãnh đạo hiệu
quả?
Thực tế cho thấy trong hoạt động, các nhà lãnh đạo phải xử lý các tình huống
mang tính quyết định, không thể tiên đoán trước. Người lãnh đạo hiệu quả là người
liên tục kiểm soát được tình hình và đánh giá cách thức điều chỉnh hành vi của họ
phù hợp với tình huống. Các lý thuyết biến ngẫu sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn.
Trong mọi tình huống, người lãnh đạo hiệu quả là người cần linh hoạt, sáng
tạo, phân tích điểm mạnh yếu, nhìn nhận thuận lợi, khó khăn và có cách điều chỉnh
hành vi phù hợp để trở nên thành công hơn.
Lãnh đạo hiệu quả là sự tổng hợp các yếu tố:
 Tố chất của người lãnh đạo;
 Hành vi của người lãnh đạo;
 Yếu tố tình huống (lý thuyết biến ngẫu).
Hành vi của người lãnh đạo liên quan đến sự kết hợp ba mục tiêu
 Hành vi định hướng công việc
 Hành vi định hướng mối quan hệ
 Hành vi định hướng sự thay đổi).
“Hành vi lãnh đạo chính là toàn bộ những phản ứng, cách cư xử, biểu hiện
ra bên ngoài của một người lãnh đạo trong một hoàn cảnh thời gian nhất định
để chỉ đạo các hoạt động của một nhóm người bằng cách truyền đạt tầm nhìn,
gây ảnh hưởng, thúc đẩy và khuyến khích các cá nhân trong nhóm cống hiến vì
mục tiêu chung của cả nhóm”
Lý thuyết biến ngẫu là gì?
Lý thuyết biến ngẫu là các lý thuyết giải thích hiệu quả lãnh đạo trên phương
tiện các biến số điều chỉnh tình huống. Các lý thuyết này hữu ích nhất khi nó bao
gồm các biến số tham gia giải thích tại sao cùng một hành vi lại dẫn đến kết quả
khác nhau trong các tình hình khác nhau. Lý thuyết biến ngẫu về cơ bản có 5 lý
thuyết chủ yếu sau:
1. Lý thuyết biến ngẫu LPC (lý thuyết biến ngẫu Điểm số cho người đồng

sự ít được ưu tiên nhất)
2


GaMBA01.M0709

Môn học: Phát triển khả năng lãnh đạo

LPC được xác định bằng phương pháp hỏi một người lãnh đạo về tất cả
những người cộng sự hiện nay và trước đây, lựa chọn ra một người lãnh đạo
làm việc kém hiệu quả nhất và đánh giá người này trên thang điểm hai cực
(thân thiện – không thân thiện, hiệu quả - không hiệu quả, hợp tác – không
hợp tác....). Điểm số LPC là tổng các đánh giá trên các thang điểm nói trên.
Người lãnh đạo thường hay phê bình, chỉ trích sẽ có điểm LPC thấp, ngược
lại người lãnh đạo thân thiện, hiền hậu thường có LPC cao.
Mối quan hệ giữa điểm số LPC và hiệu quả phụ thuộc vào một số biến số
tình huống như:
- Quan hệ giữa lãnh đạo – nhân viên
- Quyền lực của vị trí
- Cấu trúc công việc
Chúng ta có thể thấy mối quan hệ giữa các biến số và hiệu quả lãnh đạo theo bảng
dưới đây:

Qua thực tế nghiên cứu và tìm hiểu của tôi đối với Trung tâm Viễn thông Trực
Ninh- Nam Định nơi tôi đang công tác cho thấy: Trung tâm đang ở trường hợp thứ 1
trong bảng trên. Lãnh đạo Trung tâm chú trọng vào công việc, mối quan hệ giữa
Ban giám đốc và các nhân viên được mọi người đánh giá là tốt, cơ cấu công việc rõ
ràng phân định rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn các phòng ban và Trung tâm,
hiện nay kết quả kinh doanh của Trung tâm Viễn thông Trực Ninh- Nam Định tốt,
doanh thu năm 2010 gấp 3,2 lần so với năm 2009. Lợi nhuận tăng gần 3 lần.

Khi tìm hiểu thực tế tại Trung tâm Viễn thông Trực Ninh- Nam Định , chúng tôi
vận dung việc đưa ra các nhìn nhận đối với nhân viên Trung tâm Viễn thông Trực
Ninh- Nam Định và người được hỏi ý kiến không cần ký tên về (20 người được
3


GaMBA01.M0709

Môn học: Phát triển khả năng lãnh đạo

hỏi). Nhìn chung sau khi hỏi ý kiến mọi người đều cho rằng lãnh đạo tại Trung tâm
là chú trọng nhiều đến công việc, mức độ thân thiện giữa lãnh đạo và nhân viên 2/3
cho rằng ở mức không thân thiện, vì vậy chỉ số LPC thấp.
2. Lý thuyết lãnh đạo con đường – Mục tiêu
Lý thuyết này giải thích hành vi của lãnh đạo ảnh hưởng như thế nào đối với
sự hài lòng và hiệu quả làm việc của cấp dưới. Trong lý thuyết này người ta
xem xét hành vi lãnh đạo dưới 4 loại chủ yếu sau:
- Lãnh đạo ủng hộ: Quan tâm tới cấp dưới, thể hiện sự quan tâm đến lợi ích
của họ và tạo không khí thân thiện trong công việc
- Lãnh đạo chỉ đạo: Thông báo cho cấp dưới biết rằng những việc họ phải
làm, hướng dẫn cụ thể, yêu cầu cấp dưới thực hiện theo đúng quy trình,
quy định , lập kế hoạch và phối hợp trong công việc
- Lãnh đạo tham gia: Hỏi ý kiến cấp dưới, tiếp thu các ý kiến của họ, xem
xét các đề xuất.
- Lãnh đạo định hướng thành tích: Đề ra mục tiêu mang tính thách thức,
tìm cách cải thiện hiệu quả làm việc, thể hiện sự tin tưởng cấp dưới rằng
họ sẽ làm được.
Các biến tình huống được đề cập đến gồm có:
- Đặc điểm công việc
- Đặc điểm của các nhân viên cấp dưới

Mối quan hệ giữa hình thức lãnh đạo ủng hộ và sự nỗ lực của nhân viên thể hiện:

4


GaMBA01.M0709

Môn học: Phát triển khả năng lãnh đạo

Mối quan hệ giữa hình thức lãnh đạo chỉ đạo và sự nỗ lực của nhân viên

Trên thực tế tại Trung tâm Viễn thông Trực Ninh- Nam Định lãnh đạo không chỉ có
1 trong 4 hành vi nói trên, lãnh đạo tại Trung tâm là việc vận dụng linh hoạt các
hành vi, cụ thể:
- Do đặc thù là một đơn vị sản xuất thiết bị có độ chính xác cao, mang tính
đặc thù, Trung tâm Viễn thông Trực Ninh- Nam Định đã đầu tư một hệ
thống dây truyền công nghệ hiện đại. Việc lãnh đạo đối với bộ phận
Trung tâm sản xuất theo hình thức lãnh đạo chỉ đạo. Ban giám đốc Trung
tâm có những quy định, quy chế bắt buộc, những hướng dẫn, chỉ dẫn cụ
thể đối với bộ phận nhân viên Trung tâm. Vì một sự không tuân thủ quy
định, quy trình sản xuất sẽ làm cho chất lượng cáp quang và các thiết bị
dùng trong đo đạc tần số, độ suy hao, độ nhiễu của các thiết bị bưu điện
không đạt tiêu chuẩn, như vậy Trung tâm sẽ mất khách hàng.
- Đối với bộ phận kinh doanh Ban giám đốc Trung tâm thực hiện theo hình
thức lãnh đạo tham gia. Ý kiến thực tế của các nhân viên kinh doanh, các
đề nghị về chính sách sản phẩm, giá, bảo hành... được khuyến khích và
tiếp nhận, từ đó Ban tổng giám đốc có những sự điều chỉnh, quyết định
phù hợp. Ví dụ tháng 6 năm 2010, Bộ phận kinh doanh đề nghị Trung
tâm nên lắp đặt cáp quang 24 sợi để cung ứng, lúc đó hầu hết các đơn vị
sử dụng chủ yếu dùng cáp quang 12 sợi. Trước xu hướng các Trung tâm

viễn thông trong và ngoài nước tăng nhanh số lượng khách hàng đòi hỏi
băng thông truyền dẫn phải được mở rộng, quyết định dựa trên đề xuất
của bộ phận kinh doanh và xu hướng thị trường vào thời điểm đó là quyết
định táo bạo, thực tế đã đem lại thành công lớn cho Trung tâm Viễn thông
Trực Ninh- Nam Định.
5


GaMBA01.M0709

Môn học: Phát triển khả năng lãnh đạo

3. Lý thuyết thay thế lãnh đạo
Lý thuyết này xây dựng mô hình để xác định các tình huống làm giảm tầm
quan trọng vai trò lãnh đạo của nhà quản lý và các nhà lãnh đạo chính thức
khác.
Lý thuyết này phân biệt rõ hai lại biến số tình huống:Yếu tố thay thế và các
yếu tố trung lập
- Yếu tố thay thế khiến cho hành vi của người lãnh đạo trở nên thừa, không
cần thiết. Ví dụ: Nhân viên thờ ơ, không hứng thú với sự khen thưởng của
người lãnh đạo.
- Yếu tố trung lập là tất cả các đặc điểm nào của công việc cản trở người
lãnh đạo thực hiện theo một cách nào đó làm giảm bớt hiệu quả hành
động của người lãnh đạo. Ví dụ người lãnh đạo không có đủ quyền lực để
khen thưởng nhân viên cấp dưới làm việc tốt.
Các yếu tố thay thế hoặc trung lập trong tổ chức gồm có:
- Đặc điểm cấp dưới
- Đặc điểm công việc
- Đặc điểm của tổ chức
Với mỗi đặc điểm này có mối quan hệ với hành vi lãnh đạo nhất định ví dụ:

6


GaMBA01.M0709

Môn học: Phát triển khả năng lãnh đạo

Lý thuyết này bác bỏ tầm quan trọng của lãnh đạo chính thức bằng cách chỉ ra sự
ảnh hưởng của họ có thể thay thế bằng các hệ thống khen thưởng, cấu trúc công
việc. Lý thuyết này đưa ra nhưng có ít sự nghiên cứu và chưa thuyết phục.
Thực tế tại Trung tâm Viễn thông Trực Ninh lý thuyết thay thế lãnh đạo không được
thể hiện. Mặc dù Trung tâm Viễn thông Trực Ninh có hệ thống khen thưởng rõ ràng
(thưởng theo doanh số hàng bán, thưởng vượt năng suất của Trung tâm...) song tất
cả hệ thống này không thể thay thế được sự lãnh đạo từ ban giám đốc Trung tâm
Viễn thông Trực Ninh.
4. Lý thuyết đa liên kết
Mô hình đa liên kết được xây dựng dựa trên các mô hình trước đó về lãnh
đạo và hiệu quả nhóm. Mô hình đa liên kết gồm 4 loại biến số khác nhau:
Hành vi quản lý, các biến tham gia, các biến số tiêu chuẩn và các biên số tình
huống. Mô hình này miêu tả một cách chung chung tác động tương tác giữa
hành vi quản lý và các biến tình huống đối với các biến số tham gia quyết
định hiệu quả của một đơn vị làm việc trong một tổ chức.
Trong lý thuyết này, các biến tham gia gồm có:
- Cam kết đối với công việc
- Năng lực và sự rõ ràng về vai trò
- Cách tổ chức công việc
7

GaMBA01.M0709

-

Môn học: Phát triển khả năng lãnh đạo

Sự hợp tác và tin tưởng lẫn nhau
Các nguồn lực và sự hỗ trợ
Sự phối hợp bên ngoài

Đây là mô hình tương đối phức tạp với nhiều biến tham gia nhưng lại không
thể hiện rõ mối quan hệ giữa các biến tham gia và hành vi lãnh đạo. Mô hình này
trên thế giới có rất ít nghiên cứu để có thể đánh giá tính hữu dụng và khả năng ứng
dụng trong thực tế
5. Lý thuyết về các nguồn lực cần thiết
Lý thuyết này nghiên cứu các điều kiện theo đó các nguồn lực nhận thức ví
dụ như trí thông minh, kinh nghiệm liên quan tới hiệu quả của nhóm. Lý
thuyết này được quyết định bởi mối quan hệ phức tạp giữa:
- Trí thông minh và kinh nghiệm
- Một hành vi của người lãnh đạo (Lãnh đạo chỉ đạo)
- Sự căng thẳng giữa các cá nhân và
- Bản chất của công việc của nhóm.
Ví dụ: Khi mối quan hệ giữa nhân viên và người lãnh đạo căng thẳng thì việc ra
quyết định chiến lược của người lãnh đạo thông minh thường không rõ ràng và đôi
khi mang tính tiêu cực. Trong trường hợp này người lãnh đạo có kinh nghiệm
thường xử lý vấn đề ra quyết định tốt hơn dựa vào kinh nghiệm thông qua thời gian,
thâm niên công tác.....
Thực tế hiện nay có nhiều nghiên cứu thuyết này và còn quá sớm để khẳng định
tính hữu dụng trong thực tiễn .
Chúng ta có thể so sánh các lý thuyết biến ngẫu một cách cơ bản nhất như sau:

lý
thuyết Các tổ chất Hành vi của Các biến số Các biến số Kết
quả
biến ngẫu
của người người lãnh tình huống tham gia
kiểm chứng
lãnh đạo
đạo
Quan hệ
lãnh đạo,
Nghiều
Lý thuyết
nhân vien.
nghiên cứu,
biến ngẫu
LPC
không
Quyền lực
không
một số ủng
LPC
vị trí. Cấu
hộ
trúc công
việc
chỉ đạo,
Kỳ vọng,
Nghiều
Con đường
tham gia,

Nhiều đặc
khả năng, nghiên cứu,
không
– mục tiêu
ủng hộ,
điểm
sự mập mờ một số ủng
thành tích
về vai trò
hộ
Ít nghiên
Thay thế
Chỉ đạo,
nhiều đặc
Không
không
cứu, chưa
lãnh đạo
ủng hộ
điểm
thuyết phục
Đa liên kết
không
nhiều đặc
nhiều đặc Nỗ lực, khả
Ít nghiên
điểm
điểm
năng, cách
cứu, chưa

tổ chức,
thuyết phục
8


GaMBA01.M0709

Nguồn lực
nhận thức

Trí thông
minh, kinh
nghiệm

Chỉ đạo

Sự căng
thẳng, hỗ
trợ nhóm

Môn học: Phát triển khả năng lãnh đạo

phối hợp
nhóm, các
nguồn lực,
sự phối hợp
bên ngoài
Chất lượng
của sự
quyết định,

chấp nhận

Nhiều
nghiên cứu,
nhiều ủng
hộ

Quan sự nghiên cứu lý thuyết biến ngẫu và thực tế nghiên cứu lãnh đạo và
hành vi lãnh đạo tại Trung tâm Viễn thông Trực Ninh, tôi nhận thấy trên cương vị là
những người lãnh đạo, quản lý của các đơn vị để nâng cao hiệu quả chung cần phải
thực hiện, ứng dụng một số nội dung sau:
- Nâng cao năng lực kế hoạch của bản thân, các kế hoạch được lập phải chi
tiết, cụ thể, tiến độ thực hiện đối với những công việc phức tạp, thời gian
dài.
- Thường xuyên cập nhật, theo dõi phân tích những tác động của môi
trường bên ngoài (tình hình thị trường, môi trường kinh tế vĩ mô, ...) để
lãnh đạo các hoạt động một cách phù hợp
- Tham vấn những người có chuyên môn trong từng lĩnh vực, công việc để
có quyết định kịp thời phù hợp, khuyến khích được sức sáng tạo của mọi
người (Như khuyến khích các ý tưởng, sáng kiến cải tiến kỹ thuật, các dự
báo, nhận định phân tích thị trường và xu hướng tiêu dùng.....)
- Chỉ đạo một cách quyết liệt, triệt để trong những tình huống khó khăn (ổn
định tư tưởng nhân viên, giải quyết kịp thời yêu cầu khắt khe của khách
hàng lớn,...), theo sát những công việc có tính chất quan trọng, kịp thời
hỗ trợ, đưa ra các giải pháp kịp thời trong các tình huống phát sinh
- Giúp đỡ, hướng dẫn cho nhân viên, đồng nghiệp chịu áp lực cao, chia sẻ
những kinh nghiệm giải quyết vấn đề
Trên đây là những nội dung tôi nghiên cứu về lý thuyết biến ngẫu và thực tế
các lý thuyết này được thể hiện trong Trung tâm Viễn thông Trực Ninh- Nam Định ,
tôi rất mong nhận được sự góp ý của giảng viên để việc nghiên cứu và vận dụng

một cách phù hợp trong công việc của mỗi thành viên nhằm nâng cao hiệu quả
chung của đơn vị.

9