giáo án ngữ văn 8 tự chọn tuần 4

TUẦN 4
Tiết: 4

Ngày soạn: 08/09/2014
Văn bản
ÔN TẬP TRUYỆN VÀ KÍ

A: MỤC TIÊU .
1. Chuẩn kiến thức – kĩ năng – thái độ:
a. Kiến thức: Nắm chắc những kiến thức cơ bản về 4 tác phẩm văn học trong
chương trình kì I lớp 8 về ND và hình thức NT: “Tôi đi học”, “Trong lòng mẹ”.
b. Kĩ năng: - Rèn luyện khả năng cảm thụ văn học và phân tích giá trị các tác
phẩm văn học qua tiếp nhận kiến thức trọng tâm bài học.
c. Thái độ: Giáo dục thái độ trân trọng và tình yêu thương con người.
2. Năng lực:
- Bộc lộ năng lực giao tiếp bằng ngôn ngữ.
- Năng lực giải quyết các tình huống có vấn đề.
- Năng lực tạo lập văn bản.
B: CHUẨN BỊ.
- Giáo viên: Soạn giáo án,đọc tư liệu tham khảo.
- Học sinh: Ôn lại kiến thức trong chương trình Ngữ văn 8. Soạn bài trước ở nhà.
C:TIẾN TRÌNH DẠY - HỌC.
1.Tổ chức:
Ngày....tháng....năm 2014/ lớp 8A/sĩ số 36/ vắng:
Ngày....tháng....năm 2014/ lớp 8B/sĩ số 36 vắng:
Ngày....tháng....năm 2014/ lớp 8C/sĩ số 35/ vắng:
2. Kiểm tra bài cũ:
? Trong cuộc sống ngày nay, có còn những em bé còn sống như bé Hồng không? Em
có suy nghĩ gì về cuộc sống của những em bé bất hạnh?
G/v nhận xét, cho điểm.
3. Bài mới.

*Giới thiệu bài
Hoạt động của thày - trò
Nội dung cần đạt
? Ở phần VH vừa qua, các em đã
1. Tôi đi học của Thanh Tịnh
được học những VB nào? Của các
- Tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của n/v
tác giả nào?
tôi trong buổi tựu trường- một chú bé được mẹ
- 4 VB:
đưa đến trường vào học lớp năm trong buæi
+ Tôi đi học của Thanh Tịnh
đầu tiên đi học.
+ Trong lòng mẹ của Nguyên
- Đó là “1 buổi mai đầy sương thu và gió
Hồng
lạnh” được mẹ dẫn đi trên con đường làng thân
+ Tức nước vỡ bờ của Ngô Tất Tố thuộc mà chú vô cùng xúc động, bỡ ngỡ cảm
+ Lão Hạc của Nam Cao.
thấy mọi vật đều thay đổi vì chính lòng chú có
sự thay đổi lớn: “ hôm nay tôi đi học”.
GV: Chúng ta sẽ khắc sâu những
- Chú bâng khuâng tự hào thấy mình đã lớn
nội dung cơ bản và giá trị NT của 4 khôn, không còn đi chơi nữa.
tác phẩm đó.
- Đứng trước ngôi trường chú càng hồi hộp,
? Tuyện ngắn Tôi đi học của
bỡ ngỡ ngạc nhiên trước cảnh đông vui của
Thanh Tịnh viết về chủ đề gì?
ngày tựu trường.

? Tâm trạng và cảm giác ấy được
- Đứng nép bên người thân, chỉ dám đi từng
biểu hiện qua các chi tiết nào?
bước nhẹ “như con chim đứng bên bờ tổ..e sợ”
? Chú ý các sự kiện:
- Chú cảm thấy chơ vơ, vụng về lúng túng bởi
- Khi cùng mẹ trên đường tới
1 hồi trống trường tập trung vào lớp.


trường.
- Khi trên sân trường
- Khi nghe tiếng trống
Khi nghe gọi tên
Khi xắp hàng vào lớp
Khi vào trong lớp học
? T/g đã diễn tả những k/n, những
diễn biến tâm trạng ấy theo trình tự
nào?
Theo trình tự thời gian.
? Hãy tìm và p/t các h/ả so sánh
được Thanh Tịnh sử dụng trong
truyện?
Học sinh tìm và nêu giá trị của các
hình ảnh
? So sánh nào đặc sắc nhất?
Vì sao em lại lựa chọn hình ảnh
đó?
Học sinh lựa chọn và lí giải vì sao?
GV kết luận: Hơn 60 năm đã trôi

qua, những so sánh mà Thanh Tịnh
đã sử dụng vẫn không bị sáo mòn
mà trái lại hình tượng và những
cảm xúc so sánh ấy vẫn còn duyên
dáng, thanh nhã và thú vị.
? Trong lòng mẹ thuộc chương
mấy? Trích tác phẩm nào? Thể hiện
ND gì?
? Đọc đ/t ta thấy bé Hồng có 1 t/c
y/t mẹ thật thắm thiết. Em hãy c/m
nhận xét trên?
GV kết luận: Tình thương mẹ là 1
nét nổi bật trong tâm hồn bé Hồng.
Nó mở ra trước mắt chúng ta cả 1
t/giới tâm hồn phong phú của bé.
T/giới ấy luôn làm chúng ta ngạc
nhiên vì ánh sáng nhân đạo lấp
lánh của nó.
? Em hãy nêu những nét NT đặc
sắc của VB này?
* Luyện tập: Nhận xét,so sánh
những nét riêng về chất trữ tình
trong 2 t/p hồi kí tự truyện “Tôi đi
học” và “Trong lòng mẹ”?
4. Củng cố:

- Nghe ông đốc gọi tên, xúc động đến độ quả
tim như “ngừng đập”, giật mình lúng túng quên
cả mẹ đứng sau mình.
- Cảm xúc hồi hộp bâng khuâng dâng lên man

mác trong lòng khi chú ngồi vào trong lớp
học…
- Theo trình tự thời gian-không gian: lúc đầu
là buổi sớm mai mẹ dẫn đi trên con đường
làng, sau đó là lúc đứng giữa sân trường, một
hồi trống vang lên, nghe ông đốc gọi tên và dặn
dò, cuối cùng là thầy giáo trẻ đưa vào lớp.
- “ Tôi quên thế nào được…quang đãng” (so
sánh, nhân hóa)
“ Tôi có ngay ý nghĩ…ngọn núi”
“ Trước mắt tôi, trường Mĩ Lí…Hòa Ấp”
“ Như con chim non …e sợ”
 “Con chim đứng bên bờ tổ” so sánh với
cậu học trò mới “bỡ ngỡ đứng nép bên người
thân” để làm nổi bật tâm lí của tuổi thơ trong
buổi tựu trường vừa “ngập ngừng e sợ”, vừa
khao khát học hành, mơ ước bay tới những
chân trời xa, chân trời ước mơ và hi vọng.
- Ngoài ra truyện ngắn Tôi đi học còn giàu
chất thơ, đậm đà, dạt dào cảm xúc.
2. Trong lòng mẹ của Nguyên Hồng
- Trong lòng mẹ là chương 4 hồi kí “Những
ngày thơ ấu của nhà văn Nguyên Hồng. Đoạn
trích đã kể lại 1 cách cảm động tình cảnh bơ vơ
tội nghiệp và nối buồn tủi của bé Hồng; đồng
thời nói lên tình yêu mẹ thắm thiết của chú bé
đáng thương này.
- Trước hết là sự phản ứng của bé Hồng đối
với người cô xấu bụng :
+ Nhớ mãi câu hỏi đầy ác ý của người cô.

+ Hồng căm giận những cổ tục, thành kiến tàn
ác đối với người PN.
- Tình thương ấy được biểu hiện sống động
trong lần gặp mẹ.
- Đây là 1 chương tự truyện-hồi kí đậm chất
trữ tình. Kết hợp khéo léo giữa kể, tả, bộc lộ
cảm xúc. Tình huống truyện phù hợp, đặc sắc,
điển hình.
- Chất trữ tình của 2 t/p( 2 t/g) đều rất
sâu đậm nhưng trữ tình của Thanh Tịnh thiên
về nhẹ nhàng, ngọt ngào (bút pháp lãng mạn)
còn trữ tình của Nguyên Hồng nặng về thống
thiết, nồng nàn (bút pháp hiện thực).


? Em có cảm nhận gì về nét đẹp trong phong cách hai nhà văn qua hai văn bản “Trong
lòng mẹ” và “Tôi đi học”?
5. Hướng dẫn:
- Học kĩ bài.
- Chuẩn bị hai văn bản “Lão Hạc”; “Tức nước vỡ bờ” và số phận người nông dân.