giáo án tổng hợp vật lý 7 14

ÔN TẬP HỌC KỲ I - Vật Lý 7
Năm học: 2015 - 2016
A. LÝ THUYẾT
Câu 1: Khi nào ta nhận biết được ánh sáng, nhìn thấy một vật?
- Mắt ta nhận biết được ánh sáng khi có ánh sáng truyền vào mắt ta.
- Ta nhìn thấy một vật khi có ánh sáng từ vật đó truyền vào mắt ta.
Nguồn sáng là gì? Vật sáng là gì?
- Nguồn sáng là vật tự nó phát ra ánh sáng.
- Vật sáng gồm nguồn sáng và những vật hắt lại ánh sáng chiếu vào nó.
Câu 2: Phát biểu định luật truyền thẳng ánh sáng.
Trong môi trường trong suốt và đồng tính, ánh sáng truyền đi theo đường thẳng.
Câu 3: Thế nào là tia sáng ? Kể tên các loại chùm sáng?
- Đường thẳng có mũi tên chỉ hướng gọi là tia sáng.
- Có 3 loại chùm sáng:
+ Chùm sáng song song: gồm các tia sáng không giao nhau trên đường truyền của chúng.
+ Chùm sáng hội tụ: gồm các tia sáng giao nhau trên đường truyền của chúng.
+ Chùm sáng phân kì: gồm các tia sáng loe rộng ra trên đường truyền của chúng.
Câu 4: Thế nào là bóng tối? Bóng nữa tối?
- Bóng tối nằm phía sau vật cản, không nhận được ánh sáng từ nguồn sáng truyền tới.
- Bóng nửa tối nằm phía sau vật cản, nhận được ánh sáng từ một phần của nguồn sáng
truyền tới.
Câu 5: Nguyệt thực là gì? Nhật thực là gì?
- Nguyệt thực: Khi Mặt Trăng bị Trái Đất che khuất không được Mặt Trời chiếu sáng nữa,
lúc đó ta không nhìn thấy Mặt Trăng: Có nguyệt thực.
- Nhật thực: Khi Mặt Trăng nằm trong khoảng từ Mặt Trời đến Trái Đất, thì trên Trái Đất
xuất hiện bóng tối và bóng nửa tối. Đứng ở chỗ bóng tối, không nhìn thấy Mặt Trời: Có nhật
thực toàn phần. Đứng ở chỗ bóng nửa tối, nhìn thấy một phần Mặt Trời: Có nhật thực một phần.
Câu 6: Phát biểu định luật phản xạ ánh sáng?
- Tia phản xạ nằm trong mặt phẳng chứa tia tới và đường pháp tuyến của gương ở điểm tới.
- Góc phản xạ bằng góc tới (i’=i).
Câu 7: Nêu tính chất ảnh của vật tạo bởi gương phẳng?

- Ảnh ảo không hứng được trên màn chắn (đối xứng với vật qua gương).
- Ảnh bằng vật.
- Khoảng cách từ một điểm của vật đến gương bằng khoảng cách từ ảnh của điểm đó đến
gương.
Câu 8: Giải thích sự tạo thành ảnh bởi gương phẳng?
Các tia sáng từ điểm sáng S tới gương phẳng cho tia phản xạ có đường kéo dài đi qua ảnh ảo S’.
Câu 9: Nêu tính chất ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lồi.
- Ảnh ảo không hứng được trên màn chắn (đối xứng với vật qua gương).
- Ảnh nhỏ hơn vật.
So sánh vùng nhìn thấy của gương cầu lồi với gương phẳng?
Vùng nhìn thấy của gương cầu lồi rộng hơn vùng nhìn thấy của gương phẳng có cùng kích
thước.
Câu 10: Tính chất ảnh của vật tạo bởi gương cầu lõm.
- Ảnh ảo không hứng được trên màn chắn.
- Ảnh lớn hơn vật.
Gương cầu lõm có tác dụng biến đổi ánh sáng như thế nào?
- Đối với chùm tia tới song song: Chiếu một chùm tia tới song song lên một gương cầu lõm,
ta thu được một chùm tia phản xạ hội tụ tại một điểm trước gương.
- Đối với chùm tia tới phân kì: một nguồn sáng nhỏ S đặt trước gương cầu lõm ở một vị trí
thích hợp, có thể cho một chùm tia phản xạ song song.
1


Câu 11: Nguồn âm là gì? Các nguồn âm có chung đặc điểm gì?
- Vật phát ra âm gọi là nguồn âm.
- Khi phát ra âm, các vật đều dao động (rung động).
Câu 12: Tần số là gì? Đơn vị của tần số?
Số dao động trong một giây gọi là tần số (f). Đơn vị : Héc. Kí hiệu: Hz.
Câu 13: Thế nào là âm cao, âm thấp?
- Dao động càng nhanh, tần số dao động càng lớn, âm phát ra càng cao.

- Dao động càng chậm, tần số dao động càng nhỏ, âm phát ra càng thấp.
Câu 14: Biên độ dao động là gì? Thế nào là âm to, âm nhỏ.
- Độ lệch lớn nhất của vật dao động so với vị trí cân bằng của nó được gọi là biên độ dao
động
- Âm phát ra càng to khi biên độ dao động của nguồn âm càng lớn.
- Âm phát ra càng nhỏ khi biên độ dao động của nguồn âm càng nhỏ.
Câu 15: Âm có thể truyền được trong môi trường nào? Và không truyền được trong môi
trường nào?
- Âm có thể truyền qua những môi trường như khí, rắn, lỏng.
- Âm không thể truyền qua môi trường chân không.
- Vận tốc truyền âm trong chất rắn lớn hơn trong chất lỏng, trong chất lỏng lớn hơn trong
chất khí.
Câu 16: Nếu gãy mạnh một dây đàn, tiếng đàn sẽ to hay nhỏ ? Tại sao?
Khi gãy mạnh một dây đàn, tiếng đàn sẽ to vì dây đàn lệch nhiều, biên độ dao động dây đàn lớn,
âm càng to.
Câu 17: Khi thổi kèn mạnh, âm phát ra to hay nhỏ ? Tại sao?
- Khi thổi mạnh kèn tiếng kèn sẽ to vì biên độ dao động lớn.
Câu 18: Có 3 gương là gương phẳng, gương cầu lồi, gương cầu lõm cùng hình dạng và
kích thước. Nêu cách nhận biết mỗi gương.
Đặt sát một vật trước mỗi gương nếu:
- Ảnh của một vật là ảnh ảo, nhỏ hơn vật đó : gương cầu lồi.
- Ảnh của vật là ảnh ảo, lớn hơn vật đó : gương cầu lõm
- Ảnh của vật là ảnh ảo, bằng vật đó : gương phẳng.
Câu 19: Ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng, gương cầu lồi, gương cầu lõm có cùng kích
thước có tính chất gì giống và khác nhau?
+) Giống nhau: ảnh ảo không hứng được trên màn chắn.
+) Khác nhau:
- Gương phẳng: ảnh bằng vật.
- Gương cầu lồi: ảnh nhỏ hơn vật.
- Gương cầu lõm: ảnh lớn hơn vật.

Câu 20: Phản xạ âm – Tiếng vang
- Âm phản xạ là âm dôi lại khi gặp một mặt chắn.
- Tiếng vang là âm phản xạ nghe được cách âm trực tiếp ít nhất là 1/15 giây.
- Âm gặp mặt chắn đều bị phản xạ nhiềuhay ít.
- Các vật mềm có bề mặt gồ ghề phản xạ âm kém (hấp thu âm tốt).
Ví dụ: miếng xốp, cao su xốp,…
- Các vật cứng có bề mặt nhẵn, phản xạ âm tốt (hấp thu âm kém).
Ví dụ: tấm kim loại phẳng, mặt gương, mặt đá hoa,…
Câu 21: Chống ô nhiễm tiếng ồn
- Tiếng ồn gây ô nhiễm là tiếng ồn to và kéo dài làm ảnh hưởng đến sức khỏe và hoạt động bình
thường của con người.
Ví dụ: + Tiếng ồn trong các thành phố lớn.
+ Tiếng ồn trong các nhà máy khai thác chế biến đá
+ Tiếng ồn trong các nhà máy say sát gạo...
*Biện pháp:
2


- Làm giảm độ to của tiếng ồn phát ra: Giảm độ to của nguồn âm bằng các treo các biển cấm
gây tiếng động mạnh.
- Ngăn chặn đường truyền âm: xây tường chắn, dùng các vật liệu cách âm như xốp, phủ dạ,
nhung, cửa kính hai lớp,...
- Làm cho âm truyền theo hướng khác: trồng nhiều cây xanh,…
- Vật liệu cách âm là những vật liệu dùng làm giảm tiếng ồn truyền tới tai.
Ví dụ: lá cây, kính, cao su xốp, bông, vải…
B. BÀI TẬP
I. Khoanh tròn chữ cái đứng trước phương án trả lời đúng nhất trong các câu sau đây
Câu 1. Khi nào ta nhìn thấy một vật ?
a) ta nhìn thấy một vật khi có ánh sáng từ vật phát ra.
b) ta nhìn thấy một vật khi ta mở mắt.

c) ta nhìn thấy một vật khi có ánh sáng từ vật đó truyền vào mắt ta.
d) ta nhìn thấy một vật khi vật đó đặt gần vật khác.
Câu 2. Ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lồi là:
a) Anh ảo, hứng được trên màn chắn.
c) Anh ảo mắt không thấy được.
b) Ảnh ảo, không hứng được trên màn chắn .d) Anh thật, mắt nhìn thấy.
Câu 3. Khi luồng gió thổi qua rừng cây, ta nghe âm thanh phát ra. Vật dao động phát ra âm thanh
là:
a) Luồng gió dao động.
c) Lá cây dao động.
b) Luồng gió và lá cây đều dao động.
d) Thân cây phát ra âm.
Câu 4. Hãy xác định câu nào sau đây là sai:
a) Đơn vị của tần số là Hz.
b) Khi tần số dao dộng càng lớn thì âm phát ra càng cao.
c) Khi tần số dao động càng nhỏ thì âm phát ra càng trầm.
d) Khi tần số dao động càng lớn thì âm phát ra càng to.
Câu 5. Chiếu một tia sáng lên một gương phẳng ta thu được một tia phản xạ tạo với tia tới một góc
600. Tìm góc tới ?
a ) 300
b) 400
c) 600
d) 800
Câu 6. Một vật phát ra âm to khi nào ?
a) Khi ta kéo căng vật.
c ) Khi vật có tần số dao động lớn.
b) Khi vật có biên độ dao động lớn.
d ) Khi vật dao động.
Câu 7. Hãy chỉ ra vật nào dưới đây không phải là nguồn sáng?
a) Ngọn đuốc đang cháy

c) Mặt Trời
b) Mặt Trăng.
d) Đèn pin đang sáng.
Câu 8. Âm không thể truyền qua môi trường nào dưới đây?
a) Nước biển.
b) Tường bê tông.
c) Khoảng chân không.
d) Tấm gỗ..
Câu 9. Những vật nào sau đây phản xạ âm kém:
a) Ao len, mặt gương, tường gạch.
c) Miếng xốp, cao xu xốp, tường sần sùi.
b) Rèm nhung, tấm kim loại, đệm mút.
d) Tường xốp, mặt đá hoa, cao su.
Câu 10. Trường hợp nào sau đây không gây ô nhiễm tiếng ồn?
a) Tiếng giảng bài của cô giáo trong giờ học.
b) Âm thanh của tivi, rađiô mở quá to.
c) Tiếng họp chợ ở cạnh lớp học.
d) Tiếng nổ của động cơ máy xay xát.
Câu 11. Trường hợp nào sau đây thì có âm phản xạ ?
a) Nói rất to trong phòng nhỏ.
b) Nói rất to trong hang động.
c) Nói to ở trong phòng lớn.
d) Cả a, b, c đều đúng.
Câu 12. Có ba vật dao động phát ra âm có tần số lần lượt là 30Hz, 70Hz, 10Hz. Vật nào dao động
nhanh nhất, vật nào phát ra âm trầm nhất ?
a) Vật có tần số 70 Hz dao động nhanh nhất và phát ra âm trầm nhất.
b) Vật có tần số 70 Hz dao động nhanh nhất và vật có tần số 10Hz phát ra âm trầm nhất.
c) Vật có tần số 10 Hz dao động nhanh nhất và phát ra âm trầm nhất.
d) Vật có tần số 70 Hz dao động nhanh nhất và vật có tần số 30Hz phát ra âm trầm nhất.
3

Câu 13. Nếu nhà em ở gần đường giao thông có ô nhiễm tiếng ồn thì em sẽ chọn biện pháp chống ô
nhiễm tiếng ồn là:
a) Trồng nhiều cây xanh.
b) Làm tường bê tông, lắp cửa kính.
c) Treo rèm nhung.
d) Cả a,b, c đều đúng.
Câu 14. Khi ngồi trước gương phẳng, nếu ta di chuyển gương từ từ gần mắt thì vùng nhìn thấy của
gương như thế nào?
a) rộng ra dần. b) thu hẹp dần.
c) không thay đổi.
d)Cả a, b, c đều sai.
Câu 15. Nhật thực tồn phần quan sát được ở chỗ:
a) Bóng nửa tối của Mặt Trăng trên Trái Đất.
b) Bóng tối của Mặt Trăng trên Trái Đất.
c) Bóng tối của Trái Đất trên Mặt Trăng.
c)Bóng nửa tối của Trái Đất trên Mặt Trăng.
Câu16. Vật nào sau đây được xem là gương phẳng:
a) mặt tường bê tông.
c) Mặt bàn gỗ lớp học.
b) Mặt nước phẳng lặng.
d)Bề mặt tờ giấy phẳng.
Câu 17. Nếu tia tới hợp với gương một góc bằng 300 thì góc phản xạ bằng bao nhiêu?
A. 300
B. 450
C. 600
D. 900
Câu 18. Góc tới và góc phản xạ có mối quan hệ thế nào?
A. Góc tới gấp đôi góc phản xạ.

B. Góc tới lớn hơn góc phản xạ.
C. Góc phản xạ bằng góc tới.
D. Góc phản xạ lớn hơn góc tới.
Câu 19. Ảnh của vật tạo bởi gương phẳng:
A. Lớn hơn vật.
B. Bằng vật.
C. Nhỏ hơn vật. D. Gấp đôi vật.
Câu 20. Ảnh của vật tạo bởi gương cầu lồi:
A. Là ảnh thật, bằng vật.
B. Là ảnh ảo, bằng vật.
C. Là ảnh ảo,bé hơn vật.
D. Là ảnh thật, bé hơn vật.
Câu 21. Ảnh ảo của vật tạo bởi gương cầu lõm:
A. Nhỏ hơn vật.
B. Bằng vật.
C. Lớn hơn vật.
D. Bằng một nửa vật.
Câu 22. Các vật nào sau đây là nguồn sáng?
A. Mặt trăng, Mặt trời.
B. Mặt trời, Ngọn nến đang cháy.
C. Ngọn nến đang cháy, Mặt trăng.
D. Cả câu a, b, c đều đúng.
II. Giải bài tập sau

Bài 1: Hãy vận dụng tính chất của ảnh tạo bởi gương phẳng để vẽ ảnh của một mũi tên đặt
trước một gương phẳng.
Bài 2: Một vật thực hiện 90 dao động trong 3s. Hãy tính tần số dao động của vật đó.
Bài 3: Người lái xe ô tô dùng gương cầu lồi đặt ở trước mặt để quan sát các vật ở phía sau có
lợi gì hơn là dùng gương phẳng ?
Bài 4: Chiếu tia tới SI lên mặt gương phẳng MN và tia tới hợp với gương phẳng một góc 30 0

a) Hãy áp dụng định luật phản xạ ánh sáng và vẽ tia phản xạ IR và vẽ ảnh S’.
b) Tính giá trị của góc phản xạ i’.
Bài 5: Tiếng sét và tia chớp được tạo ra gần như cùng một lúc, nhưng ta thường nhìn thấy tia
chớp trước khi nghe thấy tiếng sét. Hãy giải thích
Bài 6: Tính khoảng cách từ nơi Thanh đứng trên mặt đất khi nghe tiếng sét trong không khí với
vận tốc là 340m/s với thời gan 5 giây.
Bài 7: Trên hình vẽ có một tia sáng SI chiếu lên một gương phẳng. Góc tạo bởi tia SI với mặt
gương bằng 450.
a) Vẽ ảnh S’ của S dựa theo tính chất của ảnh tạo bởi gương phẳng.
b) Vẽ tiếp tia phản xạ IR sao cho có đường kéo dài đi qua ảnh S’. Tính góc phản xạ i’.
Bài 8: Cho 1 điểm sáng S đặt trước 1 gương phẳng.
a) Vẽ ảnh S’ tạo bởi gương dựa theo tính chất của ảnh.
b) Vẽ tia tới SI cho 1 tia phản xạ đi qua điểm R ở trước gương.
Bài 9: Cho một vật sáng AB đặt trước gương phẳng
a) Hãy vẽ một tia phản xạ ứng với tia tới AI bất kỳ đến gương. Vẽ ảnh A’B’ của AB tạo bởi
gương phẳng ?
a) Biết AB = 5 cm và khoảng cách từ A đến gương là 10 cm. Xác định độ lớn của ảnh A’B’
và khoảng cách AA’.
4