giáo án tổng hợp vật lý 10 tuần 14

Trường THPT Phan Đình Phùng
TUẦN 14
TIẾT 27

Năm học 2015 - 2016
NGÀY SOẠN 21/11/2015
NGÀY DẠY: 24/11/2015

Chương III:CÂN BẰNG VÀ CHUYỂN ĐỘNG CỦA VẬT RẮN
Bài 17: CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CHỊU TÁC DỤNG CỦA HAI LỰC VÀ
CỦA BA LỰC KHÔNG SONG SONG ( tiết 1)
I. MỤC TIÊU
1.Về kiến thức:
- Nêu được định nghĩa của vật rắn và giá của lực. Phát biểu được quy tắc tổng hợp 2 lực
có giá đồng quy.
- Phát biểu được điều kiện cân bằng của một vật chịu tác dụng của 2 lực và của 3 lực
không song song
- Nêu được cách xác định trọng tâm của vật mỏng, phẳng bằng phương pháp thực
nghiệm.
2.Về kỹ năng và năng lực:
a. Kĩ năng:
- Vận dụng được các điều kiện cân bằng và quy tắc tổng hợp 2 lực có giá đồng quy để
giải các bài tập đơn giản.
b. Năng lực:
- Kiến thức : K1,K3, K4
- Phương pháp: P1, P3, P5,P4,P6, P8
-Trao đổi thông tin: X1, X4, X5, X6, X3
- Cá thể: C1
3. Thái độ:
- Yêu thích môn học và vận dụng vào thực tế
4. Trọng tâm

- Điều kiện cân bằng của một vật chịu tác dụng của hai lực không song song.
II. CHUẨN BỊ
1.Giáo viên: Các thí nghiệm 17.1; 17.3; 17.4 SGK; các tấm mỏng, phẳng theo hình
17.5
2.Học sinh: Điều kiện cân bằng của một chất điểm
III. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC:
- Phương pháp tìm tòi,điều tra, nêu vấn đề, giải quyết vấn đề, dạy học tương tác
IV. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
Hoạt động 1( 5 phút) : Ổn định lớp
- Kiểm tra sĩ số
- Kiểm tra bài cũ :
+ Giá của lực là gì?
+ ĐK cân bằng của một chất điểm? Đặc điểm hai lực cân bằng tác dụng lên một
chất điểm
- Bài mới :
Hoạt động 2( 20 phút): Tìm hiểu điều kiện cân bằng của một vật chịu tác dụng của 2 lực.

Giáo án vật lý 10

GV: Nguyễn Thị Hà


Trường THPT Phan Đình Phùng

Các năng lực cần
đặt
*K3-X3: Sử dụng
các kiến thức vật lí
để đặt vấn đề vào
nội dung bài học

*X4- P8: Mô tả
được dụng cụ thí
nghiệm và xác định
mục đích TN là xét
sự cân bằng xủa vật
rắn dưới tác dụng
của 2 lực
*P6-K1: Chỉ ra
được điều kiện lí
tưởng của Vật rắn là
một miếng bìa cứng,
nhẹ để bỏ qua trọng
lực tác dụng lên vật.
*P1: Đặt ra các câu
hỏi về lực tác dụng,
vai trò của dây, nhận
xét.

*P5: Lựa chọn và sử
dụng công cụ toán
học
Nhận xét gì về các
đặc trưng của các
lực F1 và F2 tác
dụng lên vật, khi vật
đứng yên?
*P4- K4:Vận dụng
sự tương tự để xây
dựng kiến thức

r
r
F1 = − F2

Giáo án vật lý 10

Năm học 2015 - 2016

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Kết quả cần đạt

- Trong đời sống và
kĩ thuật chúng ta
thường gặp những
vật rắn. Đó là những
vật có kích thước
đáng kể và hầu như
không bị biến dạng
dưới tác dụng của
ngoại lực. Việc xét
sự cân bằng của vật
rắn mang lại những
kết quả có ý nghĩa
thực tiễn to lớn.
- Chúng ta nghiên
cứu TN hình 17.1
- Mục đích TN là xét

sự cân bằng xủa vật
rắn dưới tác dụng
của 2 lực.
- Vật rắn là một
miếng bìa cứng, nhẹ
để bỏ qua trọng lực
tác dụng lên vật.
- GV biểu diễn TN.
+ Có những lực nào
tác dụng lên vật? Độ
lớn của lực đó?
+ Dây có vai trò
truyền lực và cụ thể
hóa đường thẳng
chứa vectơ lực hay
giá của lực.
+ Có nhận xét gì về
phương của 2 dây
khi vật đứng yên?
+ Nhận xét gì về các
đặc trưng của các
lực F1 và F2 tác dụng
lên vật, khi vật đứng
yên?
- Từ đó phát biểu
điều kiện cân bằng
của vật rắn chịu tác
dụng của 2 lực?

- Nhận thức vấn đề

bài học
- Quan sát thí
nghiệm rồi trả lời
các câu hỏi. Thảo
luận theo từng bàn
để đưa ra phương
án.

I. Cân bằng lực
của một vật chịu
tác dụng của 2
lực.
1. Thí nghiệm.
r
F1

r
F2

r
P1

r
P2

- Lực F1 và F2 của 2
sợi dây. H lực có độ
lớn
bằng
trọng - Dụng cụ:

lượng của 2 vật P1 - Tiến hành: Bố trí
hình vẽ
và P2
- Kết quả:
Khi P1 khác P2 thì
- Phương của 2 dây hệ CĐ
Khi P1 = P2, P <<
nằm trên một đường
P1 , P2 thì hệ đứng
thẳng.
- Hai lực F1 và F2 có yên, các lực có cùng
cùng giá, cùng độ giá
lớn và ngược chiều. Nhận xét: Hai lực
F1 và F2 có cùng
- Muốn cho một vật giá, cùng độ lớn và
chịu tác dụng của 2 ngược chiều
lực ở trạng thái cân 2. Điều kiện cân
bằng thì 2 lực đó bằng
phải cùng giá, cùng Muốn cho một vật
độ lớn và ngược chịu tác dụng của 2
lực ở trạng thái cân
chiều.
r
r
bằng thì 2 lực đó
F1 = − F2
phải cùng giá, cùng
độ lớn và ngược
chiều.
r

r
F1 = − F2

GV: Nguyễn Thị Hà


Trường THPT Phan Đình Phùng

Năm học 2015 - 2016

Hoạt động 3: ( 15 phút) Xác định trọng tâm của một vật phẳng, mỏng bằng phương
pháp thực nghiệm
Các năng lực cần Hoạt động của GV Hoạt động của HS
Kết quả cần đạt
đặt
- Phát cho mỗi - Làm việc theo 3. Cách xác định
nhóm 1 vật mỏng, nhóm (nhận dụng cụ trọng tâm của một
phẳng có trọng TN), tiến hành TN để vật phẳng, mỏng
*P1- X3: Đặt ra lượng, có lỗ sẵn, trả lời các câu hỏi bằng phương pháp
các câu hỏi về dây và giá để treo. của gv
thực nghiệm
trọng tâm của vật.
- Trọng tâm là điểm
Làm thế nào để - Trọng tâm của vật đặt của trọng lực.
xác định được là gì?
- Các nhóm thảo luận
trọng tâm của vật?
đưa ra phương án
- Làm thế nào để xác định trọng tâm
*P4-K3:Vận dụng xác định được của vật rắn.

sự tương tự để xây trọng tâm của vật? + Trọng lực và lực
dựng kiến thức + Gợi ý: Khi treo căng của dây treo,
Khi treo vật trên vật trên giá bởi dây + 2 lực cùng giá:
r
r
giá bởi dây treo, treo, vật cân bằng P = −T
vật cân bằng do tác do tác dụng của + Các nhóm tìm cách
dụng của những những lực nào?
xác định trọng tâm
- Trường hợp vật
lực nào?
+ 2 lực đó có liên của vật mỏng.
+ 2 lực đó có liên hệ như thế nào?
- Đại diện nhóm nêu phẳng, mỏng có dạng
bất kỳ:
hệ như thế nào?
+ Trọng tâm phải phương án.
Trọng tâm của vật
+ Trọng tâm phải nằm trên đường
là giao điểm của 2
nằm trên đường kéo dài của dây
đường thẳng vẽ trên
kéo dài của dây treo.
vật.
treo.
- Trường hợp vật
phẳng, mỏng có dạng
*P3-K4-X1-X5- Yêu cầu một vài
X6: Thu thập và nhóm nêu phương - Trọng tâm nằm ở hình học đối xứg thì
đánh giá lựa chọn án, và các nhóm tâm đối xứng của trọng tâm trùng với tâm

đối xứng của vật
và xử lí thông tin khác kiểm tra tính vật.
từ các nhóm để đúng
đắn
của
giải quyết vấn đề phương án.
trong học tập, đưa - Gv đưa ra phương
ra phương án án chung, tiến hành
chung, tiến hành với vật có hình
với vật có hình dạng hình học
dạng hình học không đối xứng.
không đối xứng.
- Các nhóm xác
định trọng tâm của
vật phẳng, mỏng có
dạng hình học đối
xứng nhận xét vị trí
của trọng tâm.
Hoạt động 4: (5 phút) Hướng dẫn, giao nhiệm vụ học tập ở nhà.
Giáo án vật lý 10

GV: Nguyễn Thị Hà


Trường THPT Phan Đình Phùng

Năm học 2015 - 2016

Hoạt động của GV
Hoạt động của HS

Kết quả cần đạt
- Các em làm C2, sau đó yêu
- Ghi nhận
cầu hs đọc phần ghi nhớ (ý
đầu), về nhà ôn lại qui tắc hình
bình hành để sử dụng cho tiết
- Ghi nhận nhiệm vụ về
học sau.
nhà
V. PHẦN PHỤ LỤC:
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
1.. Một vật caân bằng chịu taùc dụng của hai lực thì hai lực đó sẽ :
A. Cùng giá, cùng chiều, cùng độ lớn.
B. Cùng giá, ngược chiều, cùng độ lớn.
C. Có giá vuông góc với nhau và cùng độ lớn.
D. Được biểu diễn bằng hai véc tơ giống hệt nhau.
2. Điều kiện cân bằng của vật chịu tác dụng của ba lực không song song là :
A. Hợp lực của hai lực phải cân bằng với lực thứ ba.
B. Ba lực đó có độ lớn bằng nhau.
C. Ba lực đó phải vuông góc với nhau từng đôi một.
D. Ba lực đó không nằm trong một mặt phẵng.
3. Hai lực cân bằng là hai lực :
A. Cùng tác dụng lên một vật.
B. Là hai lực trực đối.
C. Có tổng độ lớn bằng không.
D. Cùng tác dụng lên một vật và trực đối.
VI. RÚT KINH NGHIỆM:
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................

Giáo án vật lý 10

GV: Nguyễn Thị Hà