giáo án tổng hợp vật lý 10 tuần 19 (2)

Trường THPT Phan Đình Phùng

TUẦN 19
TIẾT 38

Năm học 2015 - 2016

NGÀY SOẠN: 26/12/2015
NGÀY DẠY: 28/12/2015

Chương IV: CÁC ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN
Bài 23: ĐỘNG LƯỢNG - ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN ĐỘNG
LƯỢNG( tiết 2)
I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức:
- Viết được công thức tính động lượng và nêu được đơn vị đo động lượng.
- Phát biểu và viết được hệ thức của định luật bảo toàn động lượng đối với hệ hai vật
- Nêu được nguyên tắc chuyển động bằng phản lực
2. Về kĩ năng và năng lực:
a. Kĩ năng:
- Vận dụng định luật BTĐL để giải được các bài tập đối với hai vật va chạm mềm.
b. Năng lực:
- Kiến thức : K3,K4
- Phương pháp:P2,P3,P5
-Trao đổi thông tin:X6,X8
3. Thái độ:
- Siêng năng học tập và biết vận dụng trong thực tế
4. Tích hợp :
- Mục II : Phần 4 . Chuyển động bằng phản lực
- Nêu ví dụ về chuyển động của tên lửa và tàu vũ trụ
II. CHUẨN BỊ:

1.Giáo viên
- Bài soạn để lên lớp
- Quả bóng bay chưa thổi khí để mô tả thí nghiệm phần chuyển động bằng phản lực
- Chuẩn bị một quả bong bàn
III. PHƯƠNG PHÁP:
- Phương pháp tìm tòi,điều tra, nêu vấn đề, giải quyết vấn đề, dạy học tương tác
2. Học sinh :
- Ôn kiến thức về định luật Niutơn
- Công thức tính gia tốc
IV. TIẾN TRÌNH DẠY – HỌC:
Hoạt động 1( 10 phút ): Ổn định tổ chức
- Kiểm tra sĩ số
- Kiểm tra bài cũ:
Giới thiệu đôi nét về sự ra đời và ý nghĩa của định luật bảo toàn.
- Giới thiệu các định luật bảo toàn cơ bản của cơ học.
- Khi nào động lượng của một vật biến thiên? Phát biểu định luật BT động
lượng?
Hoạt động 2( 15 phút ): Xét bài toán va chạm mềm
Các năng lực
Hoạt động của giáo
Hoạt động của học
Nội dung cơ bản
cần đạt
viên
sinh
Giáo án vật lý 10

GV: Nguyễn Thị Hà

Trường THPT Phan Đình Phùng

Năm học 2015 - 2016

- Yêu cầu hs cho biết Hs trả lời & giải bài 8 3. Va chạm mềm
kết quả của bài 6, 7 (pA = pB).
Vì không có ma sát
trong SGK & 1 em
nên các ngoại lực tác
lên giải bài 8
dụng gồm có các trọng
lực & các phản lực
pháp tuyến chúng cân
- Tiếp theo bài 8: Hai
bằng
nhau:
Hệ
xe chuyển động cùng + Hệ 2 xe là hệ cô { m1; m2} là một hệ cô
chiều trên mặt phẳng lập.
r
r
r lập.
nằm ngang hoàn toàn mv
1 1 + mv
2 2 =(m
1 + m2 ) v
Áp dụng ĐLBT động
nhẵn, đến móc vào
lượng:
r

r
r
nhau & sẽ cùng
mv
1 1 + mv
2 2 =(m
1 + m2 ) v
chuyển động với vận
r
r
r mv
1 1 + mv
2 2
tốc bao nhiêu?
v=
+ Các vec-tơ vận tốc
m1 + m2
- Gợi y: Hệ 2 xe có là cùng hướng
hệ cô lập không?
mv
1 1 + mv
2 2
+ Có thể áp dụng ĐL → v = m + m
1
2
BT động lượng cho
Các vec-tơ vận tốc
hệ 2 xe được không?
cùng hướng
mv + mv

+ Nhận xét về hướng
2 2
→ v= 1 1
Tính
được,
dựa
vào
của các vec-tơ vận
m1 + m2
ĐLBT động lượng.
tốc?
r
r
r
mv
+
mv
=
m
+
m
v
(
)
1
1
2
2
1
2

- Nhận xét kết quả bài
r
r
r mv
làm của hs.
1 1 + mv
2 2
v=
- Thông báo: Trong
m1 + m2
và chạm mềm, sau va
chạm 2 vật dính vào
nhau & chuyển động
cùng vận tốc.
- Có thể tính được
vận tốc của 2 vật sau
va chạm mềm được
không?
- Nhận xét & yêu câu
hs ghi kết quả.
Hoạt động 3 (15 phút ): Tìm hiểu chuyển động bằng phản lực.
Các năng lực
Hoạt động của giáo
Hoạt động của học
Nội dung cơ bản
cần đạt
viên
sinh
X6: trình bày các - Đề nghị hs thổi quả - Thả bóng, đưa ra
kết quả từ các bóng, tay giữ miệng nhận xét về chuyển

hoạt động học quả bóng.
động của bóng bay
tập vật lí của
(giải thích dựa vào
mình
(nghe
ĐL III Niu-tơn hoặc
giảng, tìm kiếm
nhờ ĐLBT động
thông tin, thí - Nếu thả tay ra, quả lượng)
K3-P5: Sử dụng
được kiến thức
vật lí để thực
hiện các nhiệm
vụ học tập, lựa
chọn và sử dụng
các công cụ toán
học phù hợp
trong học tập vật
lí→để cho biết
kết quả của bài 6,
7 trong SGK và
trả lời & giải bài
8.
P3-K4: Thu thập,
đánh giá, lựa
chọn và xử lí
thông tin từ các
nguồn khác nhau
để giải quyết vấn

đề trong học tập
vật lí, vận dụng
(giải thích, dự
đoán, tính toán,
đề ra giải pháp,
đánh giá giải
pháp … ) kiến
thức vật lí vào
các tình huống
thực tiễn→để trả
lời câu hỏi của
GV đưa ra..

Giáo án vật lý 10

GV: Nguyễn Thị Hà


Trường THPT Phan Đình Phùng

nghiệm, làm việc
nhóm… ) một
cách phù hợp
→để nhận xét về
chuyển động của
bóng bay (giải
thích dựa vào ĐL
III Niu-tơn hoặc
nhờ ĐLBT động
lượng)

K3-K4-X8:Sử
dụng được kiến
thức vật lí để
thực hiện các
nhiệm vụ học
tập, vận dụng
(giải thích, dự
đoán, tính toán,
đề ra giải pháp,
đánh giá giải
pháp … ) kiến
thức vật lí vào
các tình huống
thực tiễn và
tham gia hoạt
động nhóm trong
học
tập
vật
lí.→để thảo luận
để rút ra kết quả.

P2-P3: mô tả
được các hiện
tượng tự nhiên
bằng ngôn ngữ
vật lí và chỉ ra
các quy luật vật lí
trong hiện tượng
đó, thu thập,

đánh giá, lựa
chọn và xử lí
thông tin từ các
nguồn khác nhau
Giáo án vật lý 10

Năm học 2015 - 2016

bóng chuyển động - Bóng chuyển động
ntn? Giải thích?
ngược chiều với
luồng khí từ trong
- Hướng dẫn hs thảo bóng phụt ra. Và
luận để rút ra kết quả. luồn khí đó đã tác
dụng lực lên bóng.
- Thông báo: Chuyển
động của quả bóng
bay trong TN trên là
chuyển động bằng
phản lực, nó có chung
nguyên
tắc
với
chuyển động của tên
lửa trong không gian - Trả lời (có hoặc
vũ trụ.
không)
- Chúng ta có thể tính
được vận tốc của
bóng ngay sau khi thả

tay hay không?
- Làm việc cá nhân
Bài toán : Ban đầu
tên lửa đứng yên. Khi
lượng khí có khối
lượng m phụt ra phía
r
sau với vận tốc v thì
tên lửa có khối lượng - Tham gia thảo luận
M sẽ chuyển động thế để tìm kết quả đúng
nào? Tính vận tốc của nhất.
nó ngay sau khi khí
phụt ra?
+ Lúc đầu động
lượng của tên lửa
r r
- Hướng dẫn hs thảo bằng không. p
1= 0
luận để tìm ra kết quả + Khí phụt ra, động
đúng nhất.
lượng của hệ:r

4. Chuyển động bằng
phản lực
- Lúc đầu động lượng
của tên lửa bằng không.
r r
p1 = 0

- Khí phụt ra, động

lượng của hệ:r
r
r
p2 = mv + MV

- Coi tên lửa là hệ cô
lập, ta áp dụng ĐLBT
động lượng:
r r
r
mv + MV = 0
r
r
mv
⇒V = −
Mr
- Ta thấy V ngược
r
hướng với v nghĩa là

tên lửa bay về phía
trước, ngược với hướng
khí phụt ra.

r
r
p2 = mv + MV

- Vậy có thể tính
được vận tốc của quả + Coi tên lửa là hệ

cô lập, ta áp dụng
bóng bay không?
ĐLBT động lượng:
- Vậy em hiểu thế nào
là chuyển động bằng
phản lực?
- Nhận xét ý kiến trả
lời của HS: “…”

r r
r
mv + MV = 0
r
r
mv
⇒V = −
M r
+ Ta thấy V ngược
r
hướng với v nghĩa là

tên lửa bay về phía
trước, ngược với
hướng khí phụt ra.
GV: Nguyễn Thị Hà


Trường THPT Phan Đình Phùng

để giải quyết vấn

đề trong học tập
vật lí→để ví dụ
chuyển
động
bằng phản lực .
- Em hãy kể các
chuyển động bằng
phản lực mà em biết?

Năm học 2015 - 2016

- Có, nếu biết đủ các
thông tin về khối
lượng khí, khối
lượng bóng, vận tốc
khí phụt ra.
- Trả lời câu hỏi của
GV.
- Lấy ví dụ.

Hoạt động 4( 5 phút): Củng cố, giao nhiệm vụ về nhà.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- Các em về nhà làm BT 6,7,8 SGK và chuẩn bị - Trả lời câu hỏi.
tiếp phần còn lại
- Cho một bài toán tương tự để hs tự làm trên lớp.
- Các em về nhà làm BT và chuẩn bị bài thiếp
theo.
- Ghi các bài tập về nhà.
- Trình nguyên tắc hoạt động của tàu vũ trụ và tên

lửa của nội dung tích hợp dựa vào thông tin trên
internet và sách báo
V. PHỤ LỤC:
 CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM:
1. Động lượng được tính bằng :
a. N/s
b.N.s
c.N.m
d.N.m/s
2. Lực 50 N tác dụng vào vật m = 0,1 kg ban đầu nằm yên, thời gian tác dụng 0,01 s .
Xác định vận tốc của vật
a. 5 m/s
b. 2,5 m/s
c. 7 m/s
d. 4,5 m/s
3. Điều nào sau đây không đúng khi nói về động lượng :
a. Động lượng của một vật bằng tích khối lượng và vận tốpc của vật
b.Động lượng của một vật là một đại lượng vectơ
c. Trong hệ kín, động lượng của hệ được bảo toàn
d. Động lượng của một vật bằng tích khối lượng và bình phương vận tốc
4. Trong quá trình nào sau đây, động lượng của ôtô được bảo toàn :
a.Ôtô giảm
b. Ôtô chuyển động tròn đều
c.Ôtô chuyển động thẳng đều trên đường có ma sát d.Ôtô tăng tốc
5. Một vật nằm yên có thể có :
a. Động năng
b.Động lượng
c. Vận tốc
d. Thế năng
VI. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT:

……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………

Giáo án vật lý 10

GV: Nguyễn Thị Hà